T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ (DİN EĞİTİMİ) ANABİLİM DALI
|
|
- Sanaz Özal
- 5 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ (DİN EĞİTİMİ) ANABİLİM DALI ADEP DERSİ ÖĞRETMENLERİNİN YETERLİLİKLERİ (OŞ İLİ ÖRNEĞİNDE BİR ALAN ARAŞTIRMASI) DOKTORA TEZİ KUBATALI TOPCHUBAEV ANKARA 2012
2 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ (DİN EĞİTİMİ) ANABİLİM DALI ADEP DERSİ ÖĞRETMENLERİNİN YETERLİLİKLERİ (OŞ İLİ ÖRNEĞİNDE BİR ALAN ARAŞTIRMASI) DOKTORA TEZİ Tez Danışmanı: Prof. Dr. Mualla SELÇUK Hazırlayan: Kubatali TOPCHUBAEV Ankara 2012
3
4 ÖNSÖZ Bağımsızlıkla beraber yeniden yapılanan Kırgız Cumhuriyeti toplumun düzenini sağlayan yasalar geliştirmesine rağmen aile kurumunun zayıflaması, artan boşanmalar, sivil kültür ve ahlâkın kötüye gitmesi gibi olumsuzluklara karşı uyacağı bir yol haritası veya eğitim programı hazırlamak zorunda kalmıştır. Bu bağlamda ortak değerlerin, görenek ve geleneklerin birleştirici gücünden yararlanmak istemiştir. Sorunun nasıl çözümleneceğine dair Ahlak ve Manevi Eğitim Teorisi geliştirilerek bu çerçevede Adep Dersi öğretim programlarında yerini almıştır. Kırgız Cumhuriyetinin laik yapısı gereği ahlak eğitimi din eğitiminden ayrı düşünülmüştür. Milli değerlere vurgu yapılarak din konusu kültürel miras şeklinde ele alınmıştır. Başka bir ifade ile Adep Dersi din hakkında genel bilgi veren ve dini tanımlayıcı bir ders olarak değerlendirilmiştir. Bilindiği gibi ahlak eğitimi konusunda öğretmenler büyük bir önem taşımaktadır. Nitekim iyi ve etkili eğitim, nitelikli öğretmenlerle gerçekleşmektedir. Bu bağlamda araştırmamız Adep Dersi Öğretmenlerinin yeterliliklerini tespit etmeyi, bu alandaki faaliyetleri, öğretim programları ve tartışmaları ortaya koyarak daha iyiye götürecek çözüm önerileri getirebilmeyi amaçlamaktadır. Çalışmamızın I. bölümünde araştırmanın problemi, amacı, önemi ve yöntemleri ile ilgili bilgiler verilmiştir. II. Bölümde Kırgızistan da Din Öğretiminin Gelişim Süreci, Yasal Çerçevesi, Adep Dersi Öğretmenlerin Yeterlilikleri konusu ele alınmıştır. III. Bölümde öğretmenlerin yeterlilik düzeyleri ile ilgili bulgular ve yorumlara yer verilmiştir. IV. Bölümde ise araştırmanın sonucu değerlendirilerek öneriler geliştirilmiştir. Araştırma konusunun tespit edilmesi ve araştırmanın yapılması aşamalarında zamanını benim için ayıran değerli hocam Prof. Dr. Mualla SELÇUK a danışmanım olma ayrıcalığını verdiği için en derin şükranlarımı sunarım. Ayrıca araştırma konusunun tespit edilmesi aşamasında Kırgızistan ile ilgili gözlem ve fikirlerinden yararlandığım değerli hocalarım Prof. Dr. Cemal TOSUN, Prof. Dr. Recai DOĞAN, Prof. Dr. Ahmet Nedim SERİNSU ve Prof. Dr. Nurullah ALTAŞ a teşekkür etmeyi borç bilirim. Araştırmanın istatistik analizlerinde yardımlarını esirgemeyen değerli hocalarım Yrd. Doç. Dr. Yıldız KIZILABDULLAH A ve Dr. Tuğrul YÜRÜK E teşekkürlerimi sunarım. Kubatali TOPCHUBAEV I
5 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... I İÇİNDEKİLER... II I. BÖLÜM GİRİŞ 1. ARAŞTIRMANIN PROBLEMİ ARAŞTIRMANIN KONUSU ARAŞTIRMANIN AMACI ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ ARAŞTIRMANIN HİPOTEZLERİ ARAŞTIRMANIN SINIRLIKLARI ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ Araştırmanın Modeli Araştırmanın Evreni ve Örneklemi Veri Toplama Aracıyla İlgili Yapılan Çalışmalar Veri Toplama Aracının Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları Verilerin Çözünlenmesi ADEP DERSİ ÖĞRETMENLERİ YETERLİLİK ÖLÇEĞİ KAVRAMSAL ÇERÇEVE: II. BÖLÜM KIRGIZİSTAN'DA DİN ÖĞRETİMİNİN GELİŞİM SÜRECİ A) SSCB YE KADAR KIRGIZİSTAN DA DİN ÖĞRETİMİ B) SOVYET DÖNEMİ KIRGIZİSTAN DA DİN ÖĞRETİMİ C) BAĞIMSIZLIKTAN SONRA KIRGIZİSTAN DA DİN ÖĞRETİMİ C.1. Kırgız Cumhuriyeti Hakkında Genel Bilgiler C.2 Kırgız Cumhuriyetinin Anayasal Temelleri C.3 Kırgız Cumhuriyetinde Dine İnanma Hürriyetinin Anayasal Temelleri. 44 C.4 Kırgız Cumhuriyetinin Eğitim Sistemi II
6 C.5 Kırgızistan da Din Öğretiminin Yasal Çerçevesi C. 6 Kırgızistan da Din Öğretiminin Yapılanma Süreci C. 7 Adep Dersinin İçeriği ve Amaçları D. ADEP DERSİ ÖĞRETMENLERİNİN YETERLİLİKLERİ D. 1 Kırgız Cumhuriyetinde Öğretmen Mesleği D. 2 Öğretmen Mesleğinin Genel Yeterlilikleri D. 3 Adep Dersi Öğretmenlerin Seçilmesi D. 4 Adep Dersi Öğretmenlerinin Yeterlilikleri III. BÖLÜM BULGULAR VE YORUMLAR 1. KİŞİSEL ÖZELLİKLER YETERLİLİK DÜZEYLERİNE İLİŞKİN BULGULAR Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Alanındaki Yeterliliklere İlişkin Bulgular Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Becerileri Alanındaki Yeterliliklere İlişkin Bulgular Amaca Ulaştıracak Bilgi ve Beceriler Alanındaki Yeterliliklere İlişkin Bulgular Din Bilgisi Alanındaki Yeterliliklere İlişkin Bulgular Çocuk Merkezli Yaklaşım Alanındaki Yeterliliklere İlişkin Bulgular IV. BÖLÜM SONUÇLAR VE ÖNERİLER A) SONUÇLAR B) ÖNERİLER KAYNAKLAR ÖZET ABSTRACT EKLER III
7 I. BÖLÜM GİRİŞ 1. Araştırmanın Problemi XX. yüzyılın ortalarında başlayan, özellikle son çeyreğinde yoğunlaşan ve günümüzde devam eden öğrenmenin doğası, bilimsel bilginin değerine, okulların yapı ve işleyişine ilişkin değişimler, eğitim sistemini de değişmeye zorlamaktadır. Başka bir ifade ile toplumsal yapıdaki inanç, değer ve tekniklerin değişmesi eğitimin amacı ve okulların işleyişini yeniden tanımlamayı bir zorunluluk haline getirmektedir. 1 Bilgi ile bilinç sorununun yakın ilişkisi temele alındığında çözümlenmemiş bilgi veya bilinç haline gelmemiş bilgi, doğru bir bilgi olsa bile etkisiz bilgi olarak değerlendirilmeye mahkûm olabilmektedir. Hatta yanlış ilişkilendirmelere neden olabilmektedir. Böylece bilinçle bütünleşmeyen bilgi, bilincin oluşum ve gelişimini de engelleyebilmektedir. Bilince katılsa bile bilinci bulandırarak yanılgıya sebep olabilmektedir. Dolayısıyla gerek din olgusu gerek davranışa yön veren değerler öğretime konu edildiği zaman bilginin özelliği ve nesnesi iyi tayin edilmelidir. Bu bağlamda hem öğretim faaliyetleri hem din öğretimi bilgi verme vasıtası olmakla beraber insanın bilgi elde etme yollarını, aklını kullanma kabiliyetini, özellikle öğrenmeyi geliştiren süreç olarak karşımıza çıkmaktadır. 2 Buna bağlı olarak bilginin doğası hakkında oluşan yeni değerler öğrenme ve öğretme sürecindeki ilgi odağının öğrenme den yana kaymasına neden olduğunu söylemek mümkündür. 3 Dolayısıyla öğrenme odaklı anlayış biçimi öğretim sisteminin temel unsuru sayılan öğretmen kavramını da derinden etkilemiştir. Bununla beraber eğitimin amacına, öğrenmenin doğasına, bilimsel bilginin değerine, okulların yapı ve işleyişine ilişkin yeni değerleri anlamlandırarak eğitimin çağdaş yorumunu yapabilen ve öğrencileri bilgi çağında başarılı kılacak donanıma sahip kişiler olarak yetişmesine uzmanca yardımcı olabilen öğretmenler ön plana çıkmaktadır. Bu bakımdan söz konusu yeterliliğe 1 Yüksel Özden, Eğitimde Yeni Değerler, Pegem A Yay., 6. baskı, Ankara 2005, s Mualla Selçuk, Din Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar Din Öğretiminin Kuramsal Temelleri, MEB Yay., İstanbul 2000, s Yüksel Özden, Öğrenme ve Öğretme, Pegem A Yay., 6. baskı, Ankara 2003, s. 20 1
8 sahip öğretmenlerin yetiştirilmesi Eğitimi Bilimi alanının temel problemlerinin biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda bireyin dini davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme denemeleri sürecini geçmişi, bugünü ve geleceği ile bilimsel metotları kullanarak, betimlemeye, açıklamaya ve kontrol altına almaya çalışan bilimsel disiplin 4 olarak tanımlanan Din Eğitimi Bilimi, din eğitimi ve öğretimini bütün boyutlarıyla dinamik bir yapıya sahip olmasına yönelik araştırmalar yapmaktadır. Söz konusu süreçte önemli bir rol üstlenen öğretmenlik görevinin gerektirdiği nitelikleri sürekli sorgulayarak geliştirmektedir. Ayrıca maddi ihtiyaçların karşılanmasında, maddi kalkınmada olduğu gibi, dini, ahlaki ve manevi beklentilerin cevaplandırılmasında da günümüz yeni değerlerini anlamlandırarak din eğitiminin çağdaş yorumunu yapabilen uzman öğretmenlere ihtiyaç olduğu bir gerçekliktir. Dolayısıyla yukarıda zikredilen yeterliliklere sahip öğretmenlerin yetiştirilmesi Din Eğitimi Biliminin de temel problemlerinin biri olduğu açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Din Eğitiminin temel problemleri açısından değerlendiğimizde, günümüz Kırgızistan Cumhuriyeti bağımsızlıkla birlikte; kimliğini, tarihini, dil politikasını, sanat anlayışını, manevi değerlerini gözden geçirmek, politikasını, ekonomik çıkarlarını belirlemek gibi hayatî konularla karşı karşıya gelmiştir. Bağımsızlıkla birlikte yaşanan oluşum, yepyeni sistemleri, kurumları, yaklaşımları gerekli kılmıştır. Bu sistemlere, kurumlara, yaklaşımlara yer açmak, bunları işler hâle sokmak ve geliştirmek zarureti doğmuştur. Ortaya çıkan ihtiyaçlar ahlakî alanı ilgilendiren manevî değerler alanını da derinden etkilemiştir. Kırgız milletinin manevî değerleri ön plana çıkartılmaya çalışılarak millî ruhun geliştirilmesi amaçlanmıştır. Toplumu ayakta tutan unsurlar tekrar değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bunun sonucunda Kırgız milletinin manevi unsurlarını esas alan Adep dersi meydana gelmiştir. Kırgızistan halkının manevi değerlerini, milli kimliklerini ve dini ahlaki davranışlarını kazanmasını amaçlayan Adep Dersi günümüzde Kırgız dili ve edebiyatı, tarih dersi, sınıf öğretmeni ve kıdemli öğretmenler tarafından geçici bir 4 Cemal Tosun, Din Eğitimi Bilimine Giriş, Pegem A Yay, 3. baskı, Ankara 2005, s. 34 2
9 çözümle yürütülmektedir. Ayrıca Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi mezunları, devletin laik yapısı öne sürülerek söz konusu dersi okutmasına sıcak bakılmadığı bir gerçeklik olarak karşımıza çıkmaktadır. Bununla beraber bilimsel bilgiye dayanan Adep Dersi öğretiminde vazgeçilmez katkıları olan Adep Dersi öğretmenlerinin yeterliliklerinin bilimsel çalışmalarla tespit edilmesi Kırgızistan Cumhuriyeti Din Eğitimi alanında araştırılması gereken en önemli problemlerden birisi olduğunu söylemek mümkündür. Bu bakımdan Adep Dersi öğretmenlerinin yeterlilik düzeyleri nedir ve bu düzeyleri etkileyen faktörler nelerdir? sorusu tezimizin problem cümlesini oluşturmaktadır. 2. Araştırmanın Konusu Araştırmamız Adep Dersi nden istenilen amaçların gerçekleşmesinde ve Kırgızistan Cumhuriyetinin milli kimlik, din ve ahlak öğretimi alanındaki ihtiyaçların karşılanmasında Adep Dersi öğretmenlerinin yeterliliklerini konu edinmektedir. 3. Araştırmanın Amacı Araştırmamız Adep Dersi öğretmenlerinin mesleklerini temsil edebilme güçlerini, mesleki yeterlilik ve yetersizliklerini, etkilenen faktörlerini, ilgili problemlerini belirli bir yerleşim alanı içerisinde ele alıp ortaya koymayı amaçlamış bulunmaktadır. Bu bağlamda çalışmamızda esas aldığımız Recai Doğan ve Nurullah Altaş tarafından geliştirilen İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Yeterlilik Ölçeği 5 temele alınarak, söz konusu ölçek araştırmamızın evrenine uygun hale getirilmiştir. Araştırmamızın uygulamalı aşaması tamamlandıktan sonra, Sosyal Bilimler için geliştirilen analiz programı (SPSS) çerçevesinde değerlendirilerek Adep Dersi öğretmenlerinin öğretmen rolünü benimseme, yansıtma ve geliştirme; etkili öğretim, rehberlik, ölçme ve değerlendirme; amaca ulaştıracak bilgi ve beceriler; din bilgisi; çocuk merkezli yaklaşım alanlarındaki yeterlilik düzeyleri tespit edilmeye gayret edilmiştir. Böylece Oş ilinde görev yapan Adep Dersi öğretmenlerinin yeterlilik düzeyleri ve bunları etkileyen 5 Recai Doğan, Nurullah Atlaş, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Yeterlilik Ölçeği, AÜİFD, Ankara 2002, c. XLIII, sayı 1, s
10 faktörler tespit edilerek öğretmenlerin beklenenleri ne derece karşılayıp karşılayamadığı ve etkili faktörler ile ilgili açıklayıcı bilgiler verilmek amaçlanmıştır. Aynı zamanda karşılaşılan problemlerin çözümü ile ilgili önerilerde bulunmak da amaçlarımız kapsamındadır. Ayrıca toplanan verilerin değerlendirilip yaygınlaştırılması ile Adep Dersi öğretmenlerinin istihdamının bilimsel eğitim çalışmalarına göre düzenlenmesi, bu alandaki problemlerin çözümü, Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim programlarının değerlendirilerek mezunlarına yaklaşılması ve Adep Dersi öğretmenlerinin yetiştirilmesi açısından Kırgızistan Cumhuriyeti Eğitim Bakanlığının ve aydınlarının bu konulara dikkatleri çekilmek istenmiştir. 4. Araştırmanın Önemi Adep Dersi öğretmenlerinin yeterliliklerini ortaya koyan ayrıntılı bir araştırmanın yapılması; söz konusu ders öğretmenlerinin yetiştirilmesi, seçimi ve istihdamında karşılaşılan sorunları tespit edilmesini sağlama ve çözüm yollarına kaynaklık açısından büyük bir önem arz etmektedir. Ayrıca araştırmamızda Doğan ve Altaş tarafından geliştirilen İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Yeterlilik Ölçeği temele alınması Adep Dersi öğretmenlerinin yeterlilikleri ve bunları etkileyen temel faktörler hakkında mevcut durumun ortaya konulması ve özellikle sorunların çözümü ile ilgili çalışmalarda Türkiye Cumhuriyetinin Din Eğitimi alanındaki tecrübelerinden yararlanma açısından oldukça önemlidir. Kırgızistan Cumhuriyeti Din Eğitimi alanında yapılan ilk çalışma olması göz önüne alındığında; tezimizin öğretmen yetiştiren üniversitelerin, Adep Dersi Öğretmenliği Bölümü öğretim üyelerine ve konu ile ilgilenen devlet kurumlarına öğretmen yeterliliği ile ilgili bilimsel bir taban oluşturması, Kırgız aydınlarını bu konulara dikkatlerinin çekilmesi, Adep Dersi öğretmelerinin ve söz konusu dersle ilgili kurumların durumlarını görme ve değerlendirme imkânı sağlaması, Adep Dersindeki verimin ve başarıların artmasına katkıda bulunması ve mevcut duruma bilimsel değerlerle yaklaşarak sorunların çözümüne gidilmesi açısından büyük önem arz ettiği kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. 4
11 5. Araştırmanın Hipotezleri Belirtildiği gibi Adep Dersi öğretmenleri söz konusu dersle ilgili özel eğitim bölümünden mezun olmamaktadır. Başka bir ifade ile Adep Dersi yeni bir ders olduğundan bu dersi üstlenecek öğretmen yetiştiren bölüm mevcut değildir. Dolayısıyla söz konusu ihtiyaç Adep Dersine yakın branş öğretmenleri veya tecrübeli, kıdemli öğretmenlerle karşılanmaktadır. Bu durum bizi Adep Dersi öğretmenlerinin yeterlilik düzeyinde eksiklik olduğu düşüncesine götürmüştür. Bununla beraber araştırmamızdaki cinsiyet, medeni durum, mesleki kıdem, öğrenim durumu, mezun olunan fakülte, yerleşim merkezi gibi değişkenlere bağlı olarak Adep Dersi Öğretmenlerinin Yeterlilik düzeylerinde farklılaşma olabileceği ile ilgili hipotezimizi şu şekilde detaylandırmak mümkündür: Adep Dersi Öğretmenlerinin, 1. Öğretmenlik rolünü benimseme, yansıtma ve geliştirme boyutundaki yeterlilik düzeyleri, a) Cinsiyet b) Medeni durum c) Görev süresi d) Öğrenim durumu e) Mezun olunan fakülte f) Yerleşim merkezi g) Haftalık girdiği ders saati h) Alanla ilgili kaynakların takibi j) Takip edilen kaynaklar k) Hizmet içi eğitim kursuna katılma durumu l) Aylık gelirine göre faklılaşmaktadır. 2. Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Becerileri boyutundaki yeterlik düzeyleri, a) Cinsiyet b) Medeni durum c) Görev süresi 5
12 d) Öğrenim durumu e) Mezun olunan fakülte f) Yerleşim merkezi g) Haftalık girdiği ders saati h) Öğretmenlik dışında üstlendiği idari görevler i) Alanla ilgili kaynakların takibi j) Takip edilen kaynaklar k) Hizmet içi eğitim kursuna katılma durumu l) Aylık gelirine göre faklılaşmaktadır. 3. Amaca ulaştıracak bilgi ve beceriler boyutundaki yeterlilik düzeyleri a) Cinsiyet b) Medeni durum c) Görev süresi d) Öğrenim durumu e) Mezun olunan fakülte f) Yerleşim merkezi g) Haftalık girdiği ders saati h) Öğretmenlik dışında üstlendiği idari görevler i) Alanla ilgili kaynakların takibi j) Takip edilen kaynaklar k) Hizmet içi eğitim kursuna katılma durumu l) Aylık gelirine göre faklılaşmaktadır. 5. Çocuk merkezli eğitim boyutundaki yeterlilik düzeyleri, a) Cinsiyet b) Medeni durum c) Görev süresi d) Öğrenim durumu e) Mezun olunan fakülte f) Yerleşim merkezi g) Haftalık girdiği ders saati 6
13 h) Öğretmenlik dışında üstlendiği idari görevler i) Alanla ilgili kaynakların takibi j) Takip edilen kaynaklar k) Hizmet içi eğitim kursuna katılma durumu l) Aylık gelirine göre faklılaşmaktadır. 6. Araştırmanın Sınırlıkları Araştırmamızın temel sınırlılıklarını şu şekilde ifade etmek mümkündür: Öğretmenlerin kişisel bilgiler ve yeterlik maddelerinin kendi görüşlerine dayalı olarak değerlendirmesi ile; Ölçme aracının uygulandığı zaman dilimi ile, Oş ili evreni ile, Araştırmada belirlenen probleme ait verilerin toplanması araştırmada kullanılan ölçme aracı ile sınırlıdır. 7. Araştırmanın Yöntemi Bilindiği gibi bir araştırmanın hedeflerinin ve sonuçlarının güvenirliğini sağlamak ve verimli hale getirmek için araştırmanın verilerinin bilimsel yöntem ve tekniklerle toplanması, düzenlenmesi ve yine bilimsel ölçüler içinde açıklanması ve yorumlanması gerekmektedir. Konunun özelliğini, zaman, emek ve ekonomik güçlükleri dikkate alınarak araştırmamızda ankete dayalı bir metodun en iyi sonuç alıcı yol olduğu kanaatine varılmıştır Araştırmanın Modeli Araştırmamız teorik ve uygulamalı olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Bu bağlamda araştırmamızın teorik yönünün araştırılmasında öncelikle alanla ilgili kitap ve makalelere başvurulmuştur. Kırgızistan Cumhuriyeti Eğitim Bakanlığına ait Kut Bilim gazetesi başta olmak üzere ilgili yerli veya yabancı kitaplar, makaleler, tezler, süreli yayınlar, web sayfaları gibi kaynaklardan yararlanılmıştır. Böylece teorik alt yapı çerçevesinde ilgili ölçek 7
14 hedef kitlemizin yeterliliklerini ölçebilir niteliğe ulaşması için tekrar düzenlenerek uygulamaya konulmuştur. Araştırmamızın uygulamalı yönünde ise Adep dersi öğretmenlerinin alandaki yeterlilikleri kendi değerlendirmelerinden hareketle hangi düzeyde oldukları, söz konusu yeterlilik düzeyleri bazı faktörlere göre faklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. Dolayısıyla tezimiz ilişkisel tarama modeli çerçevesinde ele alınarak betimlenmiştir. İlişkisel tarama modelini iki ve daha çok sayıdaki değişken arasında birlikte değişim varlığını ve derecesini belirlemeyi amaçlayan araştırma modeli 6 olarak tanımlamak mümkündür. Bu tür modellerde ihtiyaç duyulan veriler, hedef kitle olarak tanımlanan çalışma evrenindeki birey ya da objelerden çeşitli araçlar kullanarak toplanmakta ve soruna ilişkin mevcut durum herhangi bir müdahale olmaksızın betimlenmeye çalışılmaktadır. 7 Bununla beraber araştırmamız tek faktörlü desen olarak incelemeye tabi tutulmuştur. Bilindiği gibi tek faktörlü desenler bağımlı değişken üzerinde tek bir bağımsız değişkenin etkisini araştırmaya yöneliktir. Bu bağlamda araştırmamızın problemini oluşturan bağımlı değişken Adep dersi öğretmenlerinin yeterlilik düzeyleri, yeterlilik düzeylerine etkisi olup olmadığı incelenen bağımsız değişkenler ise cinsiyet, medeni durum, görev süresi, öğrenim durumu, mezun olunan fakülte, yerleşim merkezi, haftalık girdiği ders saati, alanla ilgili kaynakların takibi, takip edilen kaynaklar, hizmet içi eğitim kursuna katılma durumu, aylık geliri gibi durumlardan oluşmaktadır Araştırmanın Evreni ve Örneklemi Adep Dersi öğretmenlerinin yeterlilikleri ile ilgili sorunlar ve Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi mezunu olmasına rağmen söz konusu mezunların devlet kurumlarında çalışmasına sıcak bakılmaması hem Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi mezunu olarak hem Din Eğitim Ana Bilim Dalı öğrencisi olarak bizi rahatsız etmiş ve konu üzerine zaman zaman düşünmeye itmiştir. Söz konusu rahatsızlık üzerindeki düşüncelerimiz konunun bilimsel yöntemlerle araştırılması 6 Niyazi Karasar, Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yay., Ankara 1998, s Ali Balcı, Sosyal Bilimlerde Araştırma, Pegem A Yay., 3. baskı, Ankara 2001, s. 240; Karasar, a.g.e, s
15 gerektiği inancına neden olmuştur. Özellikle Kırgızistan Cumhuriyetindeki gelişmeleri yakından takip eden Ankara Üniversitesi Din Eğitim Ana Bilim Dalındaki hocalarımızın rehberliği inancımızı sağlamlaştırarak konumuzun belirlenmesinde önemli rol oynamışlardır. Bununla beraber bütün Kırgızistan daki Adep Dersi öğretmenleri kapsayacak şekilde bir incelemenin zaman, ekonomik şart ve imkânlarla sınırlı araştırma içinde yapılmasının oldukça zor olduğunu söylemekte yarar vardır. Bu bağlamda araştırmamızın evreni Kırgızistan Cumhuriyetinin en kalabalık nüfusuna sahip, yıllarca geleneksel dini kültür ve yaşayışın oldukça canlı ve hareketli olduğu bir yerleşim alanı olan, tarihi, ticari ve kültürel yapısı ile ayrı bir özellik arz eden ve diğer illere göre daha muhafakâr bir görünüme sahip olan Oş ilindeki Adep Dersi öğretmenleridir. Araştırmada sağlam sonuçlara ulaşabilmek, bilim adayının araştırma alanını çok iyi tanımasına bağlı olduğu yaklaşımı evrenimizin belirlenmesinde etkili olmuştur. Başka bir ifade ile söz konusu ilin araştırma alanı olarak belirlenmesinde ilin yerlisi olarak sosyal yapısını, görev yapan bazı öğretmenleri ve Adep Dersi yetkililerini yakından tanıdığımıza inanmış olmamızdır. Dolayısıyla araştırmamızın evreni Kırgızistan Cumhuriyetine bağlı Oş ili devlet okullarında görev yapan Adep dersi öğretmenleridir. Oş ili 7 ilçeye ayrılmış olup, 529 ortaokul faaliyet göstermektedir. Ancak Kırgızistan Cumhuriyeti Oş ili yerleşim merkezlerine gerek posta yoluyla gerek kara yoluyla ulaşımın zorlukları ve Kırgızistan için ayrılan sınırlı zaman diliminden dolayı elimizdeki imkânların elverdiği ölçüde araştırmamızın evrenindeki tüm öğretmenlere ulaşmamız mümkün olmamıştır. Dolayısıyla evreni temsil edilmesinde önem arz eden bazı ilçelerde, köylerde ve şehir merkezinde 300 adet anket uygulanarak kütle oluşturulmaya çalışılmıştır. Başka bir ifade ile kota örnekleme tekniği ile örneklem oluşturulmuştur. Yarı cevaplanmış ve bir sorunun birden fazla cevabı işaretlenmiş anket formları kullanılmamış, 266 adet anket ise işlenebilir şekilde elimize geçmiş ve tarafımızdan kullanılarak analiz edilmiştir. Bazı anketlerin işlenmemiş olmasına açıklık getirmek gerekirse, öğretmenler anket sorularını cevaplamaktan çekinmektedir. Bunun yanında araştırmacının anket uygulama yapacağı bölgede 9
16 bulunması zorunluluk arz etmektedir. Çünkü öğretmenler anketin detaylarını öğrenmeden cevaplamamakta ve kim tarafından kullanılacağından emin olmak istemektedir. Araştırmamızın evrenini ve örneklemini bu bağlamda değerlendirdiğimizde evrenimiz Oş ili olup, örneklemimiz ise Oş ilinde görev yapan 266 Adep Dersi öğretmenidir Veri Toplama Aracıyla İlgili Yapılan Çalışmalar Belirtildiği üzere araştırmamız Adep Dersi Öğretmenlerinin kendi değerlendirmelerine göre yeterlilik düzeylerini tespit etmeyi konu edinmektedir. Dolayısıyla yeterlilik düzeylerini belirlemek için ölçme aracının geliştirilmesi söz konusudur. Bu bağlamda ilk olarak Türkiye de geliştirilen yeterlilik ölçekleri ile ilgili literatür taraması yapılmıştır. Daha sonra Adep Dersi ve öğretmenleri ile ilgili yasal metinler, uygulamalar, devletin yeterlilik standartları ile ilgili kaynaklar ve Türkiye de geliştirilen ölçeklerin Kırgızistan a uyarlanması gibi konular incelenerek kuramsal çerçeve belirlenmiştir. Kırgızca literatürde öğretmenlerin yeterlilik düzeylerini belirlemeye yönelik herhangi bir ölçeğin bulunmaması nedeniyle Doğan ve Altaş tarafından geliştirilen İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Yeterlik Ölçeği temele alınarak, söz konusu ölçeğin araştırma evrenine uygun maddeleri olduğu gibi kullanılmıştır. Bununla beraber bizzat Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Din Eğitimi Ana Bilim Dalı öğretim üyeleri ile fikir alış verişinde bulunarak, Türkiye'de geliştirilen ölçeğin Kırgızistan'a uyarlama olasılığı değerlendirilmiştir. Ulaşılan bilgiler ışığında Din Bilgisi ve Amaca Ulaştıracak Bilgi ve Beceriler Boyutuna yönelik madde havuzu oluşturulmuştur. Böylece ölçme aracının kullanılacağı amaç için uygunluğu ve gerekli veriyi toplayacak durumda olduğu uzman görüşü ile belirlenerek Kırgızistan a göre uyarlanmıştır. Görüldüğü gibi veri toplama aracı yüzeysel geçerlilik 8 tekniğiyle hazırlanarak veri toplama aşamasına geçilmiştir. İlk aşamada ölçekle ilgili Kırgızca deneme formu oluşturularak Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanına, Dekan Yardımcısına, Oş İli Hizmet İçi 8 Yüzeysel geçerlilik ile ilgili bkz. Ezel Tavşancıl, Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, 4. Baskı, Nobel yay., Ankara 2010, s
17 Eğitim Enstitüsü Müdür Yardımcısına, bazı Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyelerine ve okul müdürlerine, bazı öğretmenlere ve Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi (ODÜİF) son sınıf öğrencilerine dağıtılarak ölçek maddeleri ile ilgili görüşlerine başvurulmuştur. Ayrıca bu aşamada görüşlerine başvurulanların ölçek maddeleriyle ilgili düşüncelerini detaylı alabilmek için yüz yüze görüşme yapılarak ölçeğin sorularının anlaşılırlığı, cevaplama şekli, niteliği, yönergesi, kullanışlılığı, sorudan ne anladıkları, amaca uygunluğu hakkındaki görüşleri ayrıntılı olarak alınmıştır. Bu görüşler ışığında ön deneme formuna şekil verilmiş olup, düzeltmeye ihtiyaç duyulan maddelerin Kırgızca ifadeleri Kırgız dili uzmanlarına danışılarak en uygun biçimine kavuşturularak 89 maddelik bir ölçekle veri toplamaya çalışılmıştır. Araştırmamızın uygulama boyutu bizzat araştırmacı tarafından uygulanarak katılımcılara ölçek maddelerindeki anlaşılmayan noktalarla ilgili soru sorabilecekleri, öneri getirebilecekleri vurgulanmıştır. Ayrıca araştırmanın öğretmenler üzerindeki etkileri gözlemlenerek gerekli görüldüğünde öğretmenler ile görüşmeler yapılmıştır Veri Toplama Aracının Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları Geçerlik veri toplama aracı ölçülmek istenilen özelliği ne derece doğru ölçtüğü ile ilgili kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Başka bir ifade ile geçerliği bir ölçme aracının ölçmeyi amaçladığı özelliği tam ve doğru olarak bir başka özellikle karıştırmadan ölçebilme derecesi olarak tanımlamak mümkündür. 9 Ölçme aracının önemli teknik özelliklerinden biri olan güvenirlik ise bir ölçme aracında bütün soruların birbiri ile tutarlığını, ele alınan oluşumu ölçmede türdeşliğini ortaya koyan bir kavram olarak tanımlanmaktadır. 10 Dolayısıyla güvenirlik testleri her bir maddenin aynı tutumu ölçüp ölçmediğini ortaya koymaktadır. Ayrıca Likert tipi ölçeklerde güvenirlik düzeyini saptamak için iç tutarlığın ölçütü sayılan Cronbach tarafından geliştirilmiş olan α (alfa) katsayısının kullanılması daha uygun olacağı ifade edilmektedir. 11 Bu bilgiler 9 Tavşancıl, a.g.e., s Tavşancıl, a.g.e., s Tavşancıl, a.g.e., s
18 ışığında araştırmamızın güvenirlik katsayılarının belirlenmesinde Cronbach Alfa katsayısı kullanılmıştır. Ölçülmek istenen kuramsal yapıya ilişkin belirtilerin doğruluğunun bilimsel gösterilmesi olarak tanımlanan yapı geçerliği 12 çerçevesinde yapılan faktör analizine geçmeden önce faktör analizinin uygunluğunu ve değişkenlerin tutarlılığını test eden Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) ve Batlett testine 13 başvurulmuştur. Daha sonra madde indirgeme amacıyla kavramsal olarak anlamlı boyutlara ayrılıp ayrılmadığını görmek üzere faktör analizi 14 yapılmıştır. Böylece aynı faktörü ölçen maddelerin bir araya toplanarak oluşturduğu boyuta söz konusu maddelerin içeriğine göre isim verilmeye çalışılmıştır. Faktör yük değeri düşük maddeler ölçekten çıkarılarak 75 maddelik ölçek boyutlara ayrılmıştır. Bu çerçevede ölçeğimizden elde edilen 5 temel yeterlik boyutuyla ilgili yapılan geçerlik ve güvenirlik testleri aşağıda verilmiştir Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Boyutu Tablo 1. Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Boyutu KMO and Bartlett s Test Sonuçları Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy.,817 Bartlett's Test of Sphericity Approx. Chi-Square 2641,008 Df 276 P,000 Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Boyutu ölçeği ile ilgili elde edilen verilerin yeterliğinin saptaması için yapılan Kaiser-Meyer- Olkin(KMO) testine göre yeterlik puanı.81 dir. Bu puan sosyal bilimlere göre 12 Ali Balcı, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemler, Teknikler ve İlkeler, 5. Baskı, Pegema yay., Ankara 2005, s Tavşancıl, a.g.e., s Geniş bilgi için bkz. Balcı, a.g.e., s. 243; Tavşancıl, a.g.e., s. 46; Şener Büyüköztürk, Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, 4. Baskı, Pegema yay., Ankara 2004, s
19 elde edilen verilerin yeterliğinin çok iyi derecede yeterli olduğunu göstermektedir. 15 Ölçekteki Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Boyutu tek bir faktörün açıkladığı varyans % 40,893 dir. Adep Dersi Öğretmenlerinin Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Boyutu nda öngörülen yeterliliklere ne düzeyde sahip olduklarını belirlemek amacıyla geliştirilen ölçeğin faktör analizi ve madde analizleri tablo 2 de verilmiştir. Tablo 2. Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Ölçeği Faktör ve Madde Analizi Sonuçları Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Boyutu Faktör Yük Değeri Madde Toplam Korelâsyonu Tutum ve davranışlarıyla öğrencilere ve çevresindekilere örnek olma,50,45 Sabırlı, hoşgörülü, iyi niyetli, dürüst ve sağlam bir kişilik,48,55 Öneri ve eleştirilere açık olma,35,42 Kültürel mirasları tanımaya katkı sağlama,38,43 Velilere karşı samimi ve hoşgörülü davranma,55,51 Mesleği ile ilgili yasa ve yönetmenlikleri yakından izleme ve uygulama,48,43 Sınıf içinde ortaya çıkan sorunlara yapıcı ve yaratıcı çözümler getirme,39,45 Çağın geliştirdiği bilimsel ve teknolojik gelişmeleri yakından izleme ve uygulama,53,47 Sınıf yönetiminde bireysel farklılıklar ilkesini göz önünde bulundurma,61,56 Mesleği ile ilgili yayınları izleme,69,62 Ölçme-değerlendirme araçlarını geliştirirken öğrencinin öğrenme ve gelişim düzeyini dikkate,65,58 alma Çocuğun fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal gelişim özellikleri hakkında veliyi bilgilendirme,57,51 Amaç-içerik-yöntem değerlendirme arasında ilişki kurma,59,53 15 Tavşancıl, a.g.e., s
20 Çocuğun gelişimi ile ilgili enstitü tarafından düzenlenen toplantı, seminer vb. etkinlikleri,73,66 yakından izleme Öğretim yöntemleri bilgisi,64,56 Dili anlaşılır ve etkili biçimde kullanma,58,52 Kavramları öğrencinin düzeyine uygun olarak açık ve anlaşılır biçimde sunma,62,56 Öğrencilerin konuşmalarını dikkatle ve sabırla dinleyerek sorunlarına uygun yanıtlar verme,51,46 Öğretim hedefleri ile öğretim etkinlikleri arasında ilişki kurarak uygun yöntemleri seçme,55,48 Sınıf içi öğretim etkinliklerini güncel yaşamdan örneklerle destekleme,57,51 Öğretme-öğrenme sürecini ders planına uygun biçimde gerçekletirme,62,55 Kullanacağı öğretim yöntemlerini belirlerken okulunve sınıfın fiziki olanaklarını göz önünde,60,53 bulundurma Sınıf içinde tüm öğrencilerin sürece katılımını sağlayacak etkili bir iletişim ortamı sağlama,59,53 Çocuklarda soru sorma isteklerini uyandırma,42,47 Cronbach's Alpha:,892 Açıkladığı Varyans: % 40,893 Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Boyutu nda sahip olması gerektiği düşünülen 24 yeterlilik ifadesinin oluşturduğu ölçeğin faktör analizi sonuçlarına göre maddelerin birinci faktör yük değerleri.35 ile 69 arasında değişmektedir. Faktör yük değerlerine göre ölçek birbiriyle ilişkili maddelerden oluşmakta ve Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Boyutu olarak tanımlanan yeterlilik yapısını ölçtüğü görülmektedir. Her bir yeterlilik ifadesinin katılımcıları ne denli ayırt ettiğini değerlendirmek amacıyla yapılan madde analizi sonuçlarına göre madde toplam korelasyonları.42 ile.66 arasında değiştiği görülmüştür. Buna göre 24 yeterlilik ifadesinin her biri ayırt edici özelliğe sahiptir. Ölçeğin Cronbach's Alpha güvenirlik katsayısı sonuçlarının ışığında.89 düzeyinde güvenli olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bulgulara göre Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Boyutu ölçeği geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracı olarak karşımıza çıkmaktadır. 14
21 Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Boyutu Tablo 3. Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Boyutu KMO and Bartlett s Test Sonuçları Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy.,815 Bartlett's Test of Sphericity Approx. Chi-Square 1673,757 Df 153 P,000 Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Boyutu ölçeğiyle ilgili elde edilen verilerin yeterliğinin saptaması için yapılan Kaiser-Meyer- Olkin(KMO) testine göre yeterlik puanı.81 dir. Bu puan sosyal bilimlere göre elde edilen verilerin yeterliğinin çok iyi derecede yeterli olduğunu göstermektedir. 16 Ölçekteki Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Boyutu nda tek bir faktörün açıkladığı varyans %38,574 dir. Adep Dersi Öğretmenlerinin Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Boyutu nda öngörülen yeterliliklere ne düzeyde sahip olduklarını belirlemek amacıyla geliştirilen ölçeğin faktör analizi ve madde analizi tablo 4 teki gibidir. Tablo 4. Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Becerileri Ölçeği Faktör ve Madde Analizi Sonuçları Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Becerileri Öğrencileri dinleme, kendilerini ifade etmelerine yardımcı olma Öğrencilere öğrenme ve çalışma alışkanlıkları konusunda rehberlik yapma Öğrenci başarısını değerlendirmede objektif davranabilme Faktör Yük Değeri Madde Toplam Korelâsyonu,40,50,45,42,62,52 16 Tavşancıl, a.g.e., s
22 Öğrenci başarısı arasındaki farklılıkları olumlu ve yapıcı bir biçimde değerlendirme,64,87 Sosyal yaşama uyumda Adep dersinden yararlanma,44,46 Öğrencinin genel sağlık sorunlarının çözümünde yardımcı olma,43,44 Öğrenci değerlendirmesinde diğer meslektaşları ile işbirliği yapma,60,55 Program geliştirme ve değerlendirmeyle ilgili temel kavramlar bilgisi,76,70 Program geliştirme ve değerlendirme modelleri bilgisi,72,68 Okul içi etkinlikleri ve kendini geliştirme,64,52 Disiplin sorunlarıyla mücadelede okul yönetimine destek sağlama,51,45 Madde bağımlılığı sorunlarını çözmede destek sağlama,57,77 Sınıf içi etkinliklerde konuya uygun olarak işbirliğine dayalı bireysel çalışmalara ve grup alıştırmalarına yer,72,58 verme Öğrencilerin sonraki eğitimleri ile ilgili kararlarına yardımcı olma,62,46 Öğretim yöntemlerinin uygun ortam, araç-gereç vb. materyalleri kullanarak destekleme,49,56 Sınıf içi etkinliklerde öğretim yöntemlerinin sınırlılıklarından kaynaklanan engelleri ortadan,47,57 kaldırma Çocukların hareket ihtiyaçlarını giderebilecek oyun etkinliklerine yer verme,38,46 Sınıf içi etkinliklerde öğrencilerin yaparak-yaşayarak öğrenmelerini ve aktif katılımını sağlayıcı yöntemler,64,52 kullanma Konunun özelliğine uygun ölçme araçları ve test materyalleri geliştirme,65,51 Programın uygulanması ile ilgili olarak ortaya çıkan sorunları saptama ve çözüm önerileri geliştirme,52,48 Konularla ilgili kaynakları araştırma ve kütüphane oluşturma,44,43 Cronbach's Alpha:, 860 Açıkladığı Varyans: %38,574 Tablo 4 te görüldüğü gibi Adep Dersi Öğretmenlerinin Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Becerileri ni belirlemeye yönelik 21 yeterlilik sorusu bulunmaktadır. Ölçekteki maddelerin faktör yük değerleri.38 ile.76 arasında değişiklik göstermektedir. Ayrıca Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme 16
23 ve Değerlendirme Becerileri boyutu olarak tanımlanan tek bir faktörün açıkladığı varyans % 38,574 tür. Buna göre ölçek birbiriyle ilişkili maddelerden oluşarak Adep Dersi Öğretmenlerinin Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Becerileri ni ölçme özelliğine sahiptir. Ölçekte yer alan yeterlilik maddeleri araştırmaya katılanları ne ölçüde ayırt ettiğini değerlendirmek amacı ile yapılan madde analizi sonuçlarına göre madde toplam korelasyonları.42 ile.72 arasında değişmektedir. Bu bulgu ölçekteki yeterlilik maddelerinin ayırt edici olduğunu göstermektedir. Ölçeğin Cronbach's Alpha güvenilirlik katsayısı ise.86 dır. Bu değer ölçeğin çok iyi düzeyde güvenirliğe sahip olduğuna işaret etmektedir. Söz konusu bulgular bizi Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Becerileri yeterlilik ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracı olduğu sonucuna götürmüştür Amaca Ulaştıracak Bilgi ve Beceriler Boyutu Tablo 5. Amaca Ulaştıracak Bilgi ve Beceriler Boyutu KMO and Bartlett s Test Sonuçları Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy.,751 Bartlett's Test of Sphericity Approx. Chi-Square 1121,566 Df 120 P,000 Amaca Ulaştıracak Bilgi ve Beceriler ölçeği ile ilgili elde edilen verilerin yeterliğinin saptaması için yapılan Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) testine göre yeterlik puanı.75 tir. Buna göre elde edilen verilerin yeterliği iyi düzeydedir. 17 Ölçekteki, Amaca Ulaştıracak Bilgi ve Beceriler boyutunda tek bir faktörün açıkladığı varyans %37,290 dır. Adep Dersi Öğretmenlerinin Amaca Ulaştıracak Bilgi ve Beceriler boyutunda öngörülen yeterliliklere ne düzeyde sahip olduklarını belirlemek 17 Tavşancıl, a.g.e., s
24 amacıyla geliştirilen ölçeğin faktör analizi ve madde analizleri tablo 6 da verilmiştir. Tablo 6. Amaca Ulaştıracak Bilgi ve Beceriler Boyutu Faktör ve Madde Analizi Sonuçları Amaca Ulaştıracak Bilgi ve Beceriler Faktör Yük Değeri Madde Toplam Korelâsyonu Adep Dersini benimseme,40,32 Adep kavramını anlama,58,47 Ahlaki davranışlara katkı sağlama,56,46 Vatan sevgisine katkı sağlama,46,37 Öğrencilere her şeyi kuralına göre yapma anlayışını geliştirme,58,48 Etik ve etiket kavramlarını anlama,56,67 Toplumsal ahlakın gelişimini engelleyen faktörlere engel olma,42,33 Ramazan bayramının önemini kavrama,37,40 Edep, ahlak toplumun esasıdır anlayışını geliştirme,52,40 Kültürel mirasları ile gurur duyabilecek nesil yetiştirme,60,50 İslam kültüründeki kavramları anlama,49,39 Kültürler arası birliği sağlama,55,45 Öğrencinin iyi ve kötü davranışları ayırt edebilmesine katkı sağlama,58,49 Bireyin kendini tanıması için kendine yönelik araştırma yapma anlayışını sağlama,58,48 Aile kurmada nikahın önemini kavrama,48,39 Milli kültüre katkı sağlama,47,38 Cronbach's Alpha:,816 Açıkladığı Varyans: %37,290 Amaca Ulaştıracak Bilgi ve Beceriler boyutu ile ilgili 16 yeterlilik maddesinin oluşturduğu ölçeğin faktör analizi sonuçlarına göre, maddelerin birinci faktör yük değerlerinin.37 ile.60 arasında değiştiği gözlenmiştir. Faktör yük değerlerine göre ölçek birbiriyle ilişkili maddelerden oluşmakta Amaca Ulaştıracak Bilgi ve Beceriler boyutunu ölçme özelliğine sahiptir. Her bir yeterlilik maddelerinin katılımcıları ne denli ayırt ettiğini değerlendirmek amacıyla yapılan madde analizi sonuçlarına göre madde toplam korelasyonları ise.32 ile.67 arasında değişmektedir. Bu bulguya göre 16 18
25 yeterlilik ifadesinin her biri ayırt edici özelliğe sahiptir. Ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı.81 olarak bulunmuştur. Bu değer ölçeğin çok iyi düzeyde güvenirliğe sahip olduğunu göstermektedir. Söz konusu bulgulara göre Amaca Ulaştıracak Bilgi ve Beceriler boyutu ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracı olduğu söylenebilir Din Bilgisi Ölçeği Tablo 7. Din Bilgisi Ölçeği KMO and Bartlett s Test Sonuçları Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy.,850 Bartlett's Test of Sphericity Approx. Chi-Square 1375,400 df 66 P,000 Din Bilgisi Ölçeği ile ilgili elde edilen verilerin yeterliğinin saptaması için yapılan Kaiser-Meyer-Olkin(KMO) testine göre yeterlik puanı.850 dir. Bu puan sosyal bilimlere göre elde edilen verilerin yeterliğinin çok iyi düzeyde yeterli olduğunu göstermektedir. 18 %42,007 dir. Ölçekteki, Din Bilgisi boyutunda tek bir faktörün açıkladığı varyans Din Bilgisi boyutunu belirlemek amacıyla geliştirilen ölçeğin faktör analizi ve madde analizleri tablo 8 de verilmiştir. Tablo 8. Din Bilgisi Ölçeği Faktör ve Madde Analizi Sonuçları Din Bilgisi Ölçeği Faktör Yük Değeri Madde Toplam Korelâsyonu Okul çevresindeki dini yapıları ziyaret ettirerek dersleri zenginleştirme,64,55 Hoşgörü kültürü kazandırma,47,38 Çevredeki örf, adet ve kültürel değerlerle dersleri besleyebilme,56,45 Dünya dinleri ile ilgili bilgi verme,70,58 Dinin hükümlerinin evrenselliğini fark ettirme,80,68 18 Tavşancıl, a.g.e., s
26 Birey ile Tanrı arasındaki ilişkiye katkı sağlama,72,70 Öğrencilerin dini kavramlar nasıl algıladıklarını takip ederek muhtemel yanlış anlaşılmaları düzeltme,48,63 Dini kaynakları yeterince kullanabilme,77,41 Dünya dinlerin öğretimine yeterli zaman ayırma,81,71 Dinin insan yaşamına anlam kazandırmasını öne çıkarma becerisi,76,69 Okul çevresindeki yaşayan farklı inanç ve inanışları sınıf ortamında tartışma,44,42 Ahlaki davranışların gelişiminde kültürel miraslardan yararlanma,46,45 Cronbach's Alpha:,827 Açıkladığı Varyans: % 42,007 Tablo 8 de görüldüğü gibi Din Bilgisi Boyutunun faktör ve madde analizi sonuçları incelendiğinde bu alanla ilgili 12 yeterlilik ifadesinin faktör yük değerleri.44 ile.80 arasında değişmektedir. Faktör yük değerinin yüksek olması, ölçeğin birbiriyle ilişkisi olan maddeleri içerdiğini göstermektedir. Buna göre Din Bilgisi boyutu olarak tanımlanan yapıyı ölçme özelliğine sahiptir. Söz konusu ölçeğin içerdiği maddelerin ne denli ayırt edici olduklarını görmek amacı ile yapılan madde analiz sonuçlarında bulunan madde toplam korelasyonu ise.38 ile.71 arasında farklılık göstermektedir. Elde edilen korelasyonların yüksek seviyede olması bize maddelerin ayırt edici özelliğe sahip olduğunu ifade etmektedir. Ölçeğin güvenirliğini ortaya koyan Cronbach's Alpha değeri.82 dir. Bu değer ölçeğin çok iyi düzeyde güvenilir olduğuna işaret etmektedir. Bu sonuçlar dikkate alındığında Din Bilgisi yeterlilik ölçeği geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracı olduğu anlaşılmaktadır Çocuk Merkezli Yaklaşım Yeterlilikleri Tablo 9. Çocuk Merkezli Yaklaşım Yeterlilikleri KMO and Bartlett s Test Sonuçları Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy.,806 Bartlett's Test of Sphericity Approx. Chi-Square 1007,128 df 66 P,000 20
27 Çocuk Merkezli Yaklaşım Yeterlilikleri ile ilgili elde edilen verilerin yeterliğinin saptaması için yapılan Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) testine göre yeterlik puanı.806 dır. Bu puan sosyal bilimlere göre elde edilen verilerin yeterliğinin çok iyi düzeyde yeterli olduğunu göstermektedir. 19 Ölçekteki, Çocuk Merkezli Yaklaşım Yeterlilikleri boyutunda tek bir faktörün açıkladığı varyans %35,356 dir. Adep Dersi Öğretmenlerinin Çocuk Merkezli Yaklaşım boyutunda öngörülen yeterliliklere ne düzeyde sahip olduklarını belirlemek amacıyla geliştirilen ölçeğin faktör analizi ve madde analizleri tablo 10 da verilmiştir. Tablo 10. Çocuk Merkezli Yaklaşım Yeterlilikleri Faktör ve Madde Analizi Sonuçları Çocuk Merkezli Yaklaşım Yeterlilikleri Faktör Yük Değeri Madde Toplam Korelâsyonu Demokratik ve çağdaş bir görünüm ve tutum,52,42 Öğrencilerin dinle ilgili yaşadığı çatışmalarda destek sağlama,45,38 Çocukların dil gelişimine olanak sağlayacak sınıf içi etkinliklere yer verme,55,43 Öğrencileri yakından tanıyarak kişilik özellikleri ve performansları hakkında yeterli bilgiye sahip olma,65,54 Çocukların kendilerini tanıyabilmelerine ve güven duygusu geliştirmelerine yardımcı olma,69,57 Öğretim sürecini çocuklarını dil gelişim sürecine göre planlama ve uygulama,49,39 Öğrencilerin birbiriyle yardımlaşmalarını ve etkili iletişim kurabilmelerini sağlayıcı önlemler alma,74,64 Konuların sunuluşunda bireysel farklılıkları dikkate alma,55,45 Dersleri duyuşsal, bilişsel ve psikomotor davranışlar bütünlüğünü sağlayabilecek şekilde yürütme,77,67 Öğrencilerin sınıf içi davranışlarını gözlemleyerek etkinliğe dayalı değerlendirmeler yapma,52,44 Çocuğun ahlaki gelişimi ile ilgili bilgisi,50,40 Sınıf içinde demokratik bir öğrenme-öğretme ortamı oluşturma,55,45 19 Tavşancıl, a.g.e., s
28 Cronbach's Alpha:, 829 Açıkladığı Varyans: % 35,356 Adep Dersi Öğretmenlerinin Çocuk Merkezli Yaklaşım Yeterlilikleri boyutunda sahip olması gerektiği düşünülen 12 yeterlilik ifadesinin oluşturduğu faktör analizi sonuçlarına göre faktör yük değerlerinin.45 ile.77 arasında değiştiği gözlenmektedir. Faktör yük değerlerine göre ölçek birbiriyle ilişkili maddelerden oluşmakta ve Çocuk Merkezli Yaklaşım Yeterlilikleri olarak tanımlanan yapıyı ölçtüğü görülmektedir. Söz konusu ölçeğin içerdiği maddelerin ne denli ayırt edici olduklarını görmek amacı ile yapılan madde analiz sonuçlarına göre madde toplam korelasyonu ise.38 ile.64 arasında farklılık göstermektedir. Bu bulguya göre 12 yeterlilik ifadesinin her biri ayırt edici özelliğe sahiptir. Ölçeğin Cronbach's Alpha güvenilirlik katsayısı,82 dir. Bu değer ölçeğin çok iyi düzeyde güvenirliğe sahip olduğunu göstermektedir. Buna göre Çocuk Merkezli Yaklaşım Yeterlilikleri ölçeği geçerli ve güvenilir veri toplama aracıdır Verilerin Çözünlenmesi Uygulama sonrasında ölçeğimizden elde edilen veriler, istatistiksel işlem yapılmak üzere bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 15.0 paket programı kullanılmıştır. Adep Dersi Öğretmenlerinin sahip oldukları yeterlilik düzeylerini belirlemek için Rensis Likert tarafından geliştirilen Likert Tipi Tutum Ölçeği 20 tekniğine başvurulmuştur. Başka bir ifade ile Adep Dersi Öğretmenlerin Yeterlikleri ölçeği beşli dereceli Likert formatında cevaplanacak şekilde düzenlenmiştir. Bu çerçevede Adep Dersi Öğretmenlerinin belirlenen yeterliklere sahip olma düzeyleri ortalama puanları kullanılarak değerlendirilmiştir. Her bir boyutta yer alan yeterliklerin sahip olunma düzeylerine ilişkin ortalama puanları hesaplanarak değerler büyükten küçüğe doğru sıralanmıştır. Böylece her bir yeterliğe sahip olma düzeyine ait ortalama puanlar ışığında Adep Dersi Öğretmenlerinin o yeterliğe hangi düzeyde sahip olduğu ölçek bazında değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Değerlendirme tablo 1 de gösterilen puan sınırları dikkate alınarak yapılmıştır. 20 Tavşancıl, a.g.e., s
29 Tablo 11. Likert Tipi Beşli Derecelendirme Ölçeği Derece / Seçenek Puan Puan Sınırı Hiç / Ötö Tömön Az / Tömön Orta / Orto Oldukça / Kanaattandırarlık Tam / Mıktı Puanlardaki artış yeterlilik düzeyinin yükseldiğini, azalma ise yeterlilik düzeyinin düşüklüğünü göstermektedir. Adep Dersi Öğretmenlerinin 5 boyutta belirlenen yeterliklere sahip olma düzeylerinin bağımsız değişkenlere göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini inceleme çerçevesinde ilk aşamada hem bağımsız hem de bağımlı değişkenlerin normal dağılıma sahip olup almadığını belirlemek amacıyla Kolmogorov Smirnov testi uygulanmıştır. Nitekim parametrik testlerin uygulanabilmesi için temel şartların biri teste sokulacak değişkenlerin dağılımlarının normal olması gerektiği ifade edilmektedir. 21 Teste tabi tutulacak değişkenler normal dağılıma sahip ise iki grup arasında anlamlı bir fark olup olmadığı belirlemek için Bağımsız Örneklemler T- Testi kullanılmıştır. İkiden fazla grubun arasında anlamlı bir fark olup olmadığı ölçmek için ise Tek Yönlü Variyans Analizi (ANOVA) yapılmıştır. ANOVA analizi sonucunda anlamlı bir fark bulunduğu takdirde, söz konusu farkın kaynağını bulmak için grupların ortalama puanları arasında en düsük farkları bile belirleyebilme özelliğine sahip LSD post-hoc çoklu karsılastırma testine başvurulmuştur. Teste tabi tutulacak değişkenlerin biri veya her ikisi de normal dağılım göstermiyorsa iki grup arasında belirli bir değişken açısından anlamlı bir fark bulunup bulunmadığı incelemek için Mann Whitney U Testi ne başvurulumuştur. İkiden fazla grubun arasında anlamlı bir fark olup olmadığı ölçmek için ise Kruskal Wallis H Testi uygulanmıştır. Nitekim normallik varsayımı karşılanmadığı durumlarda Bağımsız Örneklemler T-Testi yerine Mann Whitney U 21 Şadi Can Saruhan, Ata Özdemirci, Bilim, Felsefe ve Metodoloji Araştırmada Yöntem Problemi Spss Uygulamalı, Alkım yay., İstanbul 2005, s
30 Testi; 22 Tek Yönlü Variyans Analizi (ANOVA) yerine Kruskal Wallis H Testi önerilmektedir. 23 Kruskal Wallis H Testi sonucu ortaya çıkan anlamlı bir farkın kaynağına ulaşmak için yine Mann Whitney U Testine başvurulmuştur. Bununla beraber Bağımsız Örneklemler T-Testi ve Tek Yönlü Variyans Analizinde (ANOVA) ortalama puan, Mann Whitney U Testi ve Kruskal Wallis H Testi nde toplam puan tercih edilmiştir. Sonuçların yorumlanmasında ise 0.05 anlamlılık düzeyi üst değer olarak alınmıştır. 8. Adep Dersi Öğretmenleri Yeterlilik Ölçeği Adep Dersi Öğretmenlerinin Yeterlilikleri olarak tanımlanan ölçeğimiz 89 sorudan oluşmuştur. Söz konusu sorular SPSS programının geçerlik güvenirlik ve faktör analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen veriler ışığında yeterlilik ifadeleri 5 boyuta ayrılmıştır. Buna göre yeterlilik boyutları aşağıdaki gibidir: Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Becerileri Bu boyuttaki yeterlilik maddeleri tutum ve davranışlarıyla öğrencilere ve çevresindekilere örnek olma, sabırlı, hoşgörülü, iyi niyetli, dürüst ve sağlam bir kişiliğe sahip olma, öneri ve eleştirilere açık olma, kültürel mirasları tanımaya katkı sağlama, velilere karşı samimi ve hoşgörülü davranma, mesleği ile ilgili yasa ve yönetmenlikleri yakından izleme ve uygulama, sınıf içinde ortaya çıkan sorunlara yapıcı ve yaratıcı çözümler getirme, çağın geliştirdiği bilimsel ve teknolojik gelişmeleri yakından izleme ve uygulama, sınıf yönetiminde bireysel farklılıklar ilkesini göz önünde bulundurma, mesleği ile ilgili yayınları izleme, ölçme-değerlendirme araçlarını geliştirirken öğrencinin öğrenme ve gelişim düzeyini dikkate alma, çocuğun fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal gelişim özellikleri hakkında veliyi bilgilendirme, amaç-içerik-yöntem değerlendirme arasında ilişki kurma, çocuğun gelişimi ile ilgili enstitü tarafından düzenlenen toplantı, seminer vb. etkinlikleri yakından izleme, öğretim yöntemleri bilgisine sahip olma, dili anlaşılır ve etkili biçimde kullanma, kavramları öğrencinin düzeyine uygun olarak açık ve anlaşılır biçimde sunma, öğrencilerin konuşmalarını dikkatle ve sabırla dinleyerek sorunlarına uygun yanıtlar verme, 22 Büyüköztürk, a.g.e., s Büyüköztürk, a.g.e., s
31 öğretim hedefleri ile öğretim etkinlikleri arasında ilişki kurarak uygun yöntemleri seçme, sınıf içi öğretim etkinliklerini güncel yaşamdan örneklerle destekleme, öğretme-öğrenme sürecini ders planına uygun biçimde gerçekleştirme, kullanacağı öğretim yöntemlerini belirlerken okulun ve sınıfın fiziki olanaklarını göz önünde bulundurma, sınıf içinde tüm öğrencilerin sürece katılımını sağlayacak etkili bir iletişim ortamı sağlama, çocuklarda soru sorma isteklerini uyandırma gibi ifadeleri kapsaması Öğretmenlik Rolünü Benimseme, Yansıtma ve Geliştirme Boyutu olarak adlandırmamıza neden olmuştur. Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Becerileri Öğrencileri dinleme, kendilerini ifade etmelerine yardımcı olma, öğrencilere öğrenme ve çalışma alışkanlıkları konusunda rehberlik yapma, öğrenci başarısını değerlendirmede objektif davranabilme, öğrenci başarısı arasındaki farklılıkları olumlu ve yapıcı bir biçimde değerlendirme, sosyal yaşama uyumda Adep dersinden yararlanma, öğrencinin genel sağlık sorunlarının çözümünde yardımcı olma, öğrenci değerlendirmesinde diğer meslektaşları ile işbirliği yapma, program geliştirme ve değerlendirmeyle ilgili temel kavramlar bilgisi, program geliştirme ve değerlendirme modelleri bilgisi, okul içi etkinlikleri ve kendini geliştirme, disiplin sorunlarıyla mücadelede okul yönetimine destek sağlama, madde bağımlılığı sorunlarını çözmede destek sağlama, sınıf içi etkinliklerde konuya uygun olarak işbirliğine dayalı bireysel çalışmalara ve grup alıştırmalarına yer verme, öğrencilerin sonraki eğitimleri ile ilgili kararlarına yardımcı olma, öğretim yöntemlerinin uygun ortam, araç-gereç vb. materyalleri kullanarak destekleme, sınıf içi etkinliklerde öğretim yöntemlerinin sınırlılıklarından kaynaklanan engelleri ortadan kaldırma, çocukların hareket ihtiyaçlarını giderebilecek oyun etkinliklerine yer verme, sınıf içi etkinliklerde öğrencilerin yaparak-yaşayarak öğrenmelerini ve aktif katılımını sağlayıcı yöntemler kullanma, konunun özelliğine uygun ölçme araçları ve test materyalleri geliştirme, programın uygulanması ile ilgili olarak ortaya çıkan sorunları saptama ve çözüm önerileri geliştirme, konularla ilgili kaynakları araştırma ve kütüphane oluşturma gibi yeterlilik ifadelerini kapsayan boyut ise Etkili Öğretim, Rehberlik, Ölçme ve Değerlendirme Becerileri olarak tanımlanmıştır. 25
Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Halil Coşkun ÇELİK
Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Halil Coşkun ÇELİK 15 Mayıs 2008 Hemen hemen her bilim alanındaki gelişmeler, yapılmış sistematik araştırmaların katkılarına bağlıdır. Bu yüzden genel olarak araştırma,
DetaylıÖĞRETMENLER, ÖĞRETMEN ADAYLARI VE ÖĞRETMEN YETERLĠKLERĠ
ÖĞRETMENLER, ÖĞRETMEN ADAYLARI VE ÖĞRETMEN YETERLĠKLERĠ Yrd. Doç. Dr. Sevinç MERT UYANGÖR ArĢ. Gör. Mevhibe KOBAK Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi OFMAE-Matematik Eğitimi Özet: Bu çalışmada
DetaylıEĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2011 2012 EĞİTİM ÖĞRETİM PLANI
EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2011 2012 EĞİTİM ÖĞRETİM PLANI BİLİMSEL HAZIRLIK GÜZ YARIYILI DERSLERİ EGB501 Program Geliştirmeye Giriş
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Ders No : 0310380127 Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili
DetaylıÖğretmenlerin Eğitimde Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanma Konusundaki Yeterlilik Algılarına İlişkin Bir Değerlendirme
Öğretmenlerin Eğitimde Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanma Konusundaki Yeterlilik Algılarına İlişkin Bir Değerlendirme Fatma Kübra ÇELEN & Prof. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi
DetaylıBir çalışmanın yazılı bir planıdır. Araştırmacının yapmayı plandıklarını ayrıntılı olarak ifade etmesini sağlar. Araştırmacıya yapılması gerekenleri
Bir çalışmanın yazılı bir planıdır. Araştırmacının yapmayı plandıklarını ayrıntılı olarak ifade etmesini sağlar. Araştırmacıya yapılması gerekenleri açıklamak ve istenmeyen sorunları önlemek için yardımcı
DetaylıHalil ÖNAL*, Mehmet İNAN*, Sinan BOZKURT** Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi*, Spor Bilimleri Fakültesi**
Halil ÖNAL*, Mehmet İNAN*, Sinan BOZKURT** Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi*, Spor Bilimleri Fakültesi** Düşünme; duyum ve izlenimlerden, tasarımlardan ayrı olarak aklın bağımsız ve kendine
DetaylıHASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM BÖLÜMÜ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI DERSİN TANIMI VE UYGULAMASI
HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM BÖLÜMÜ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI DERSİN TANIMI VE UYGULAMASI Ders ismi Ders kodu Dönem Teori+Pratik Kredi AKTS Bilimsel Araştırma Yöntemleri
DetaylıÖğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi
Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi Yahya İLTÜZER Prof. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim
DetaylıT.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eğitim Bilimleri Tezli Yüksek Lisans Programı Öğretim Planı. Ders Kodları AKTS
Ders T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Tezli Yüksek Lisans Programı Öğretim Planı Tablo 1. ve Kredi Sayıları I. Yarıyıl Ders EPO501 Eğitimde Program Geliştirme 3 0 3 8
DetaylıÇocuklara Yabancı Dil Öğretiminin Duyuşsal Hedefleri Ölçeği
Çocuklara Yabancı Dil Öğretiminin Duyuşsal Hedefleri Ölçeği Şad, S. N., & Gürbüztürk, O. (2015). The affective objectives in early foreign language teaching: A scale development study. International Journal
DetaylıORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİNE İLİŞKİN DEĞERLERİNİN İNCELENMESİ
ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİNE İLİŞKİN DEĞERLERİNİN İNCELENMESİ Mehmet Akif YÜCEKAYA*, Mehmet GÜLLÜ* 1 İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü* İnönü Üniversitesi Spor Bilimleri
DetaylıT.C. ANKARA ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ FELSEFE-DĠN BĠLĠMLERĠ (DĠN EĞĠTĠMĠ) ANABĠLĠM DALI
T.C. ANKARA ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ FELSEFE-DĠN BĠLĠMLERĠ (DĠN EĞĠTĠMĠ) ANABĠLĠM DALI ORTAÖĞRETĠM DĠN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BĠLGĠSĠ ÖĞRETĠM PROGRAMLARINDA ÖĞRENCĠ KAZANIMLARININ GERÇEKLEġME DÜZEYLERĠ
DetaylıVeri Toplama Teknikleri
A. Gözlem Yoluyla Veri Toplama Teknikleri B. Soruşturma Yoluyla Nicel Veri Toplama Teknikleri Yazılı Soruşturma Tekniği Anket, Başarı Testi Yapılandırılmış Gözlem Önceden hazırlanmış göstergeler ve semboller
DetaylıBEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSLERİNDE ALTERNATİF ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ KULLANILMASINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ
BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSLERİNDE ALTERNATİF ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ KULLANILMASINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ Onur ÖZKOPARAN MEB Gümüşhacıköy Anadolu Lisesi, Amasya ozkoparanonur@hotmail.com
DetaylıÖğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü
Ek 1 ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU (Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterliklerine İlişkin) Sayın Öğretmenim, Bu form, sizin kişisel ve mesleki yeterlik düzeyinizi kendi bakış açınızla değerlendirmeniz için hazırlanmıştır.
DetaylıDers Adı : BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Ders No : Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 4. Ders Bilgileri.
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Ders No : 0310500118 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : SAHA ARAŞTIRMA METOD VE TEKNİKLERİ Ders No : 0020090021 Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim
DetaylıTeknik Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanlarının, Eğitim Programların Niteliğine İlişkin Görüşlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi
XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya Teknik Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanlarının, Eğitim Programların Niteliğine İlişkin Görüşlerinin
DetaylıVelilerin Lise Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Programına Yönelik Tutum Ölçeği
Iğdır Üniversitesi / Iğdır University İlahiyat / Journal of Divinity Faculty Sayı / No: 2, Ekim / October 2013: 71-97 Velilerin Lise Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Programına Yönelik Tutum Ölçeği FATİH
DetaylıİLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI
www.muzikegitimcileri.net Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi, 26-28 Nisan 2006, Pamukkale Ünv. Eğt. Fak. Denizli GİRİŞ İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI Arş. Gör. Zeki NACAKCI
DetaylıEğitim, bireyin gelişmesi, hayatındaki rol ve görevleri en iyi şekilde yerine getirmesi için ihtiyacı olan tutum ve davranışları kazandırma
Eğitim, bireyin gelişmesi, hayatındaki rol ve görevleri en iyi şekilde yerine getirmesi için ihtiyacı olan tutum ve davranışları kazandırma sürecidir. Eğitim yaşantısının nihayetindeki önemli amaçlarından
DetaylıSınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Ders İçerikleri
Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Ders İçerikleri Okuma-Yazma Öğretimi Teori ve Uygulamaları ESN721 1 3 + 0 7 Okuma yazmaya hazıroluşluk, okuma yazma öğretiminde temel yaklaşımlar, diğer ülke
DetaylıYrd.Doç.Dr. Serap YÜKRÜK GİRİŞ. Geleneksel Türk Müziği
GELENEKSEL TÜRK MÜZİĞİYLE AMATÖR OLARAK İLGİLENEN BİREYLERİN ORTAÖĞRETİM DERS SÜREÇLERİNDE YER ALAN GELENEKSEL ÖĞRETİ VE UYGULAMALARI DEĞERLENDİRME DURUMLARI Yrd.Doç.Dr. Serap YÜKRÜK GİRİŞ Sanat eğitiminin
DetaylıBÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER. Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir.
BÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir. 1.1.Sonuçlar Öğretmenlerin eleştirel düşünme becerisini öğrencilere
DetaylıT.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eğitim Programları ve Öğretimi Tezsiz Yüksek Lisans Programı Öğretim Planı.
Ders T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretimi Tezsiz Yüksek Lisans Programı Öğretim Planı Tablo 1. ve Kredi Sayıları I. Yarıyıl Ders EPO535 Eğitimde Araştırma Yöntemleri
DetaylıT.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. Mesleki Gelişim Programı
T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü 1. ETKİNLİĞİN ADI Zihinsel Engellilerin Eğitimi Kursu 4 Mesleki Gelişim Programı 2. ETKİNLİĞİN AMAÇLARI Bu faaliyeti başarı
DetaylıEĞİTİM ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM ORTAK SINAV TEST VE MADDE İSTATİSTİKLERİ
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VERİ ANALİZİ, İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI 2015-2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM ORTAK SINAV TEST VE MADDE
DetaylıİNGİLİZCE ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAM BİLGİLERİ
İNGİLİZCE ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAM BİLGİLERİ Amaç: Programımız, kalite kültürüne verilen önem bağlamında, öğretim üyelerinin öğrencilerle birebir iletişim kurabilmesini, Bilgi ve İletişim Teknolojilerini yetkin
DetaylıNitel Araştırmada Geçerlik ve Güvenirlik
Nitel Araştırmada Geçerlik ve Bilimsel araştırmanın en önemli ölçütlerinden biri olarak kabul edilen geçerlik ve güvenirlik araştırmalarda en yaygın olarak kullanılan iki en önemli ölçüttür. Araştırmalarda
DetaylıSPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİ OKUR- YAZARLIĞI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ
Uluslararası 9. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Kongresi SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİ OKUR- YAZARLIĞI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Yalçın UYAR - Hakan SUNAY yuyar@ankara.edu.tr- hsunay@ankara.edu.tr
DetaylıİZMİR İLİ MLO OKULLARINDA BİYOLOJİ DERSLERİNDE EĞİTİM TEKNOLOJİSİ UYGULAMALARININ (BİLGİSAYARIN) ETKİLİLİĞİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
İZMİR İLİ MLO OKULLARINDA BİYOLOJİ DERSLERİNDE EĞİTİM TEKNOLOJİSİ UYGULAMALARININ (BİLGİSAYARIN) ETKİLİLİĞİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Fulya USLU, Rıdvan KETE Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi,
DetaylıMEÜ. SAĞLIK BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ DERS TANIMI FORMU
MEÜ. SAĞLIK BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ DERS TANIMI FORMU Dersin Adı-Kodu: BİS 601 Örnek Genişliği ve Güç Programın Adı: Biyoistatistik Dersin düzeyi Doktora Ders saatleri ve Teori Uyg. Lab. Proje/Alan Çalışması
DetaylıOrtaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi
Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi Fatma GÖLPEK SARI Prof. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim
Detaylı1. Çocukları Tanıma Çocukların fiziksel özelliklerini tanıma Çocukların sosyo-ekonomik özelliklerini tanıma
Milli Eğitim Bakanlığı ve öğretmen yetiştiren yüksek öğretim kurumları temsilcilerinden oluşturulan "Öğretmen Yeterlikleri Komisyonu" 1999 yılında başlattığı çalışmalarını 2002 yılında tamamlayarak öğretmen
DetaylıT.C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
T.C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TEZ ÖNERİSİ HAZIRLAMA KILAVUZU MART, 2017 MUĞLA T.C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ.... ANABİLİM DALI.... BİLİM
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : ANNE BABA EĞİTİMİ Ders No : 0100101 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 5 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim
DetaylıULUSLAR ARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ
ULUSLAR ARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ SPOR YAPAN VE YAPMAYAN ORTA ÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN İLETİŞİM BECERİLERİ İLE EMPATİK EĞİLİM DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ
DetaylıPROJE TABANLI ÖĞRENMEDE ÇOKLU ZEKÂ YAKLAŞIMININ MATEMATİK ÖĞRENME BAŞARISINA VE MATEMATİĞE KARŞI TUTUMA ETKİSİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
PROJE TABANLI ÖĞRENMEDE ÇOKLU ZEKÂ YAKLAŞIMININ MATEMATİK ÖĞRENME BAŞARISINA VE MATEMATİĞE KARŞI TUTUMA ETKİSİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Mesut TABUK1 Ahmet Şükrü ÖZDEMİR2 Özet Matematik, diğer soyut bilimler
Detaylı4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA YER ALAN BECERİLERİN KAZANDIRILMASINA YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ
4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA YER ALAN BECERİLERİN KAZANDIRILMASINA YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ Zafer ÇAKMAK, Cengiz TAŞKIRAN, Birol BULUT Giriş Yöntem Bulgular Tartışma, Sonuç ve Öneriler
DetaylıBİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Yöntem Dr. Seher Yalçın 3.2.2017 Dr. Seher Yalçın 1 YÖNTEM Araştırmanın Modeli Evren ve Örneklem Veriler ve Toplanması Verilerin Çözümü ve Yorumu 3.2.2017 Dr. Seher Yalçın
DetaylıSosyal Proje Geliştirme Dersi Raporu PROJE BAŞLIĞI BURAYA YAZILACAK. İsim Soyisim Öğrenci No Buraya Yazılacak
T.C. CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM BÖLÜMÜ SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI Sosyal Proje Geliştirme Dersi Raporu PROJE BAŞLIĞI BURAYA YAZILACAK Hazırlayan İsim Soyisim Öğrenci
DetaylıEĞİTİMDE ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ
EĞİTİMDE ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Aydın BAŞAR Araştırma Amaç Alt Amaçlarını Belirleme 2 Alan Bilgisi Meslek Bilgisi ÖĞRETMEN YETERLİKLERİ Kültür Bilgisi İletişim Bilgisi 3 Araştırma Amaç
DetaylıKPSS/1-EB-CÖ/ Bir öğretim programında hedefler ve kazanımlara yer verilmesinin en önemli amacı aşağıdakilerden hangisidir?
82. Belgin öğretmen öğrencilerinden, Nasıl bir okul düşlerdiniz? sorusuna karşılık olarak özgün ve yaratıcı fikir, öneri ve değerlendirmeleri açıkça ve akıllarına ilk geldiği şekilde söylemelerini ister.
DetaylıT.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON SERTİFİKA PROGRAMI
T.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON SERTİFİKA PROGRAMI ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI DERSİ ÇALIŞMA VE UYGULAMA YÖNERGESİ Aralık, 2016 Bu yönerge, Pedagojik Formasyon Sertifika Programında
DetaylıBÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER. Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir.
BÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir. 1.1. Sonuçlar Araştırmada toplanan verilerin analizi ile elde edilen
DetaylıDersin Adı Kodu Yarıyılı T + U Kredisi AKTS. Türkçe. Seçmeli. Bu dersin sonunda öğrenci;
Dersin Adı Kodu Yarıyılı T + U Kredisi AKTS Kültür ve Matematik ĠMATS002 2+0 2 4 Ön KoĢul Dersler Dersin Dili Dersin Türü Türkçe Seçmeli Dersin Koordinatörleri Dersi Veren Dersin Yardımcıları Dersin Amacı
DetaylıT.C. AKSARAY ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ BES ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI DERS YÖNERGESİ
T.C. AKSARAY ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ BES 434 - ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI DERS YÖNERGESİ AKSARAY - 2017 AKSARAY ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU
DetaylıEK-1 BEDEN EGİTİMİ DERSİNDE ÖĞRENCİ BAŞARISININ DEĞERLENDİRİLMESİ
BEDEN EGİTİMİ DERSİNDE ÖĞRENCİ BAŞARISININ DEĞERLENDİRİLMESİ EK-1 Beden eğitimi dersinde öğrencilerin başarıları; sınavlar, varsa projeler, öğrencilerin performanslarını belirlemeye yönelik çalışmalardan
DetaylıİLKÖĞRETİM OKULLARINDA, OKUL AİLE BİRLİĞİ GÖREVLERİNE VERİLEN ÖNEM DERECESİ VE BU GÖREVLERİN GERÇEKLEŞME DÜZEYİ. Dönem Projesi Önerisi.
T.C. ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİM YÖNETİMİ TEFTİŞİ, PLANLAMASI ve EKONOMİSİ BİLİM DALI İLKÖĞRETİM OKULLARINDA, OKUL AİLE BİRLİĞİ
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ I Ders No : 0310380096 Teorik : 2 Pratik : 2 Kredi : 3 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : UYGULAMALI SAHA ARAŞTIRMALARI Ders No : 0020090028 Teorik : 2 Pratik : 2 Kredi : 4 ECTS : 6 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim
DetaylıSiirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Yrd. Doç. Dr. H. Coşkun ÇELİK Arş. Gör. Barış MERCİMEK
Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yrd. Doç. Dr. H. Coşkun ÇELİK Arş. Gör. Barış MERCİMEK EYLÜL-2013 Temel olarak bir bilgisayar, çeşitli donanım parçalarını bir araya getirip uygun bir çalışma platformunu
DetaylıTÜRKÇE ANABİLİM DALI TÜRKÇE EĞİTİMİ BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2011 2012 EĞİTİM ÖĞRETİM PLANI
TÜRKÇE ANABİLİM DALI TÜRKÇE EĞİTİMİ BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2011 2012 EĞİTİM ÖĞRETİM PLANI GÜZ YARIYILI DERSLERİ Dersin Kodu Dersin Adı T U K Dersin Türü TEA 500* Seminer 020 Zorunlu TEA 501
DetaylıDAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ
DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ DAVRANIŞIN TANIMI Davranış Kavramı, öncelikle insan veya hayvanın tek tek veya toplu olarak gösterdiği faaliyetler olarak tanımlanabilir. En genel anlamda davranış, insanların
DetaylıMİLLÎ EĞİTİM UZMAN YARDIMCILIĞI GÜNCELLENMİŞ TEZ KONULARI LİSTESİ
MİLLÎ EĞİTİM UZMAN YARDIMCILIĞI GÜNCELLENMİŞ TEZ KONULARI LİSTESİ (Not: Tez konuları listesi 25 yeni tez konusu da ilave edilerek güncellenmiştir.) 1. Öğretmen yetiştirme sisteminde mevcut durum analizi
DetaylıAraştırma Metodları ve İletişim Becerileri (MMR 501) Ders Detayları
Araştırma Metodları ve İletişim Becerileri (MMR 501) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Araştırma Metodları ve İletişim Becerileri MMR 501 Her
DetaylıT.C. ÇANAKKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI
T.C. ÇANAKKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI ÇANAKKALE 2017 T.C. ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ BEDEN
Detaylıİçindekiler. Pazarlama Araştırmalarının Önemi
İçindekiler Birinci Bölüm Pazarlama Araştırmalarının Önemi 1.1. PAZARLAMA ARAŞTIRMALARININ TANIMI VE ÖNEMİ... 1 1.2. PAZARLAMA ARAŞTIRMASI İŞLEVİNİN İŞLETME ORGANİZASYONU İÇİNDEKİ YERİ... 5 1.3. PAZARLAMA
DetaylıZirve Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği ABD Ders Ġçerikleri
Zirve Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği ABD Ders Ġçerikleri 5.DÖNEM 6.DÖNEM DERSLER T U K ECTS DERSLER T U K ECTS SNF 301 FEN VE TEK. ÖĞR. 4 0 4 6 SNF 304 TÜRKÇE ÖĞRETIMI 4 0 4 6 SNF 303
DetaylıGEDİZ ÜNİVERSİTESİ PSİKOLOJİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
GEDİZ ÜNİVERSİTESİ PSİKOLOJİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI I. YARIYIL PSI 501 İleri İstatistik Zorunlu 3 0 3 8 Seçmeli Seçmeli 3 0 3 8 II. YARIYIL Seçmeli Seçmeli 3 0 3 8 Seçmeli Seçmeli 3 0 3 8 III. YARIYIL
DetaylıDERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS A- Seçmeli IV-Okul Öncesi Eğitimde Kaynaştırma Ön Koşul -
DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS A- Seçmeli IV-Okul Öncesi 478 8 2 2 4 Eğitimde Kaynaştırma Ön Koşul - Dersin Dili Türkçe Dersin Seviyesi Lisans Dersin Türü Seçmeli Dersi Veren Öğretim
DetaylıFEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ
FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ Sibel AÇIŞLI 1 Ali KOLOMUÇ 1 1 Artvin Çoruh Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü Özet: Araştırmada fen bilgisi
DetaylıEğitim Yönetimi ve Denetimi Tezsiz Yüksek Lisans Programı (5 Zorunlu Ders+ 6 Seçmeli Ders)
Eğitim Yönetimi ve Denetimi Tezsiz Yüksek Lisans Programı (5 Zorunlu Ders+ 6 Seçmeli Ders) Eğitim Yönetimi ve Denetimi Tezsiz Yüksek Lisans Programı Dersin Kodu Dersin Adı T U/L Kredi ECTS EYD-504 Eğitim
DetaylıDersin Adı Kodu Yarıyılı T + U Kredisi AKTS Çocuk Edebiyatı SNFS Ön Koşul Dersler
Dersin Adı Kodu Yarıyılı T + U Kredisi AKTS Çocuk Edebiyatı SNFS002 2 + 0 2 4 Ön Koşul Dersler Dersin Dili Türkçe Dersin Türü Dersin Koordinatörleri Dersi Veren Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin
DetaylıDANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
DANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Ramazan YİRCİ Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Uğur ÖZALP Millî
DetaylıİLKÖĞRETİM 6. ve 7. SINIF FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ İÇERİĞİNE VE ÖĞRENME- ÖĞRETME SÜRECİNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ
İLKÖĞRETİM 6. ve 7. SINIF FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ İÇERİĞİNE VE ÖĞRENME- ÖĞRETME SÜRECİNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ Yrd.Doç.Dr.Cavide DEMİRCİ Uzman Esra ÇENGELCİ ESOGÜ Eğitim Fakültesi
DetaylıREHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BİRİMİ ÇALIŞMALARI
REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BİRİMİ ÇALIŞMALARI PDR Bülteni 2017-2018 Sayı: 07 YÖNDER OKULLARI 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BİRİMİ ÇALIŞMALARI Yönder Okulları
DetaylıT.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi
T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 11.1.2017 Diploma Program Adı : HUKUK, LİSANS PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM) Akademik Yıl : 2016-2017 Ders Adı ROMA HUKUKU
DetaylıÖĞRENEN LİDER ÖĞRETMEN EĞİTİM PROGRAMI 2014 YILI ÖLÇME DEĞERLENDİRME RAPORU
ÖĞRENEN LİDER ÖĞRETMEN EĞİTİM PROGRAMI 2014 YILI ÖLÇME DEĞERLENDİRME RAPORU Öğretmen Akademisi Vakfı, Öğrenen Lider Öğretmen (ÖLÖ) eğitimi ile ilk ve ortaokul düzeyindeki öğretmenlere iletişim becerileri,
DetaylıBÖLÜM I ARAŞTIRMANIN DOĞASI
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...... V BÖLÜM I ARAŞTIRMANIN DOĞASI... 1 1.1. GERÇEĞİ ARAMA YOLLARI..... 1 1.1.1.Deneyim..... 2 1.1.2. Mantık... 2 1.1.3. Bilimsel Araştırma... 3 1.1.4. Yansıtma... 4 1.2. BİLGİ EDİNME
DetaylıMustafa SÖZBİLİR Şeyda GÜL Fatih YAZICI Aydın KIZILASLAN Betül OKCU S. Levent ZORLUOĞLU. efe.atauni.edu.tr
Mustafa SÖZBİLİR Şeyda GÜL Fatih YAZICI Aydın KIZILASLAN Betül OKCU S. Levent ZORLUOĞLU efe.atauni.edu.tr Bu çalışma TÜBİTAK tarafından 114K725 nolu proje kapsamında desteklenmektedir. Araştırmaya gönüllü
DetaylıSiirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Yrd. Doç. Dr. H. Coşkun ÇELİK Arş. Gör. Barış MERCİMEK
Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yrd. Doç. Dr. H. Coşkun ÇELİK Arş. Gör. Barış MERCİMEK EYLÜL-2013 Bilgisayar, uzun ve çok karmaşık hesapları bile büyük bir hızla yapabilen, mantıksal (lojik) bağlantılara
DetaylıMUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TEZ ÖNERİSİ HAZIRLAMA KILAVUZU
MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TEZ ÖNERİSİ HAZIRLAMA KILAVUZU 2014 ÖNSÖZ Eğitim Bilimleri Enstitüsü 13/11/2010 tarih ve 27758 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2010/1053 Sayılı
Detaylı5 (%) 1 Bu ders ile ilgili temel kavramları, yasaları ve bunlar arasındaki ilişkileri
Ders Kodu: FIZ 438 Ders Adı: Yarıiletken Fiziği Dersin Dönemi: 2014-2015 Bahar Dersi Veren Öğretim Üyesi: Doç. Dr. Sadık Bağcı Ders Çıktılarının Gerçekleşme Derecesi Anketi Sonuçları 1 (%) 2 (%) 3 (%)
DetaylıSELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ ÖĞRETİM DEĞERLENDİRME ANKETİ
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ ÖĞRETİM DEĞERLENDİRME ANKETİ Bu anket, bölümümüzdeki öğrencilerin 2015-2016 öğretim bahar yarıyılına ait öğretim sonuçlarının değerlendirilmesi ve sürecin
DetaylıÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI 0-72 AY ÇOÇUK GELİŞİMİ KURS PROGRAMI
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI 0-72 AY ÇOÇUK GELİŞİMİ KURS PROGRAMI Ankara 2017 İÇİNDEKİLER PROGRAMIN ADI 1 PROGRAMIN DAYANAĞI 1 PROGRAMA
DetaylıORTAÖĞRETİM İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ ÖZEL ALAN YETERLİKLERİ
A. DİL BİLEŞENLERİ VE DİL EDİNİMİ BİLGİSİ A.1. İngilizceyi sözlü ve yazılı iletişimde doğru ve uygun kullanarak model olabilme A.2. Dil edinimi kuramlarını, yaklaşımlarını ve stratejilerini bilme A.3.
DetaylıBÖLÜM 1 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR I. Öğretimde Ölçme ve Değerlendirmenin Gerekliliği... 2 II. Ölçme Kavramı... 3 1. Tanımı ve Unsurları... 3 2. Aşamaları... 3 2.1. Ölçülecek
DetaylıEğitim Bilimlerine Giriş
Eğitim Bilimlerine Giriş Yrd. Doç. Dr. Tuncay Sevindik E-posta: tuncaysevindik@hotmail.com Web: www.tuncaysevindik.com 1/44 Ders İçeriği Bu dersin amacı; eğitimle ilgili temel kavramlar, eğitimin psikolojik,
DetaylıÖlçme Araçlarında Bulunması Gereken Nitelikler. Geçerlik. Geçerlik Türleri. Geçerlik. Kapsam Geçerliği
BÖLÜM 3 Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Nitelikler Yrd. Doç. Dr. Çetin ERDOĞAN cetinerdogan@gmail.com Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Nitelikler Geçerlik Güvenirlik Kullanışlılık Geçerlik Geçerlik,
DetaylıDSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları)
DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) Şermin Yalın Sapmaz Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı
DetaylıÜniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünmeye Bakışlarıyla İlgili Bir Değerlendirme
Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünmeye Bakışlarıyla İlgili Bir Değerlendirme Buket TAŞKIN & Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
DetaylıNiceliksel araştırma teknikleri üzeirne temel bilgiler
Bölüm SOSYOLOJİ Dersin Kodu SOSY2178 Kredi AKTS Türü (Seçmeli - Zorunlu) Derse kabul koşulları (Ön Koşul, Bağlantı Koşul) Dersin Adı SAHA ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ Öğretim dili 3 5 ZORUNLU YOK TÜRKÇE Dersin
DetaylıSINIF ÖĞRETMENLİĞİ ALAN SINAVI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ : GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI
SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ALAN SINAVI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ : GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI Çavuş ŞAHİN Serdar ARCAGÖK Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi ÖZET Bu çalışmanın amacı sınıf
DetaylıEĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1
58 2009 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:25, s.58-64 ÖZET EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1 Bu çalışmanın
DetaylıKİMYA ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÖZEL ALAN YETERLİKLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
KİMYA ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÖZEL ALAN YETERLİKLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Yrd. Doç. Dr. Halil Ġbrahim KAYA Yrd. Doç. Dr. Adnan KÜÇÜKOĞLU ArĢ. Gör. Adnan TAġGIN ArĢ. Gör. Ceyhun OZAN ArĢ.
DetaylıEKLER EK A. ĠLKOKUL 1., 2. VE 3. SINIF ÖĞRETMENLERĠNĠN MATEMATĠK ÖĞRETĠMĠNDE KARġILAġTIKLARI SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERĠLERĠNE YÖNELĠK ALGILARI
EKLER EK A ĠLKOKUL 1., 2. VE 3. SINIF ÖĞRETMENLERĠNĠN MATEMATĠK ÖĞRETĠMĠNDE KARġILAġTIKLARI SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERĠLERĠNE YÖNELĠK ALGILARI Değerli MeslektaĢım; Aşağıda bırakılan boş alana matematik öğretiminde
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : MATERYAL GELİŞTİRME Ders No : 0310340081 Teorik : 2 Pratik : 2 Kredi : 3 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim
DetaylıORTAOKUL ÖĞRENCİLERİ İÇİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİ DEĞER ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ
ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİ İÇİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİ DEĞER ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ Mehmet GÜLLÜ* Mehmet Akif YÜCEKAYA**, 1 *İnönü Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi,Türkiye **İnönü Üniversitesi,
DetaylıBÖLÜM 2 VERİ SETİNİN HAZIRLANMASI VE DÜZENLENMESİ
1 BÖLÜM 2 VERİ SETİNİN HAZIRLANMASI VE DÜZENLENMESİ Veri seti; satırlarında gözlem birimleri, sütunlarında ise değişkenler bulunan iki boyutlu bir matristir. Satır ve sütunların kesişim bölgelerine 'hücre
DetaylıBİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Bir niteliğin gözlenip gözlem sonucunun sayılar veya sembollerle gösterilmesi işine ölçme diyebiliriz. Yaygın olan sınıflandırmaya göre ölçekler: Sınıflama ölçekleri Sıralama
DetaylıHS-003. Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı.
HS-003 Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı. İstanbul) Sezgi ÇINAR PAKYÜZ (Celal Bayar Üniversitesi, Manisa Sağlık Yüksekokulu,
DetaylıÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI ÇOCUKTA TEMEL İHTİYAÇLAR KURS PROGRAMI
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI ÇOCUKTA TEMEL İHTİYAÇLAR KURS PROGRAMI Ankara 2017 İÇİNDEKİLER PROGRAMIN ADI... Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
DetaylıVERİ TOPLMA ARAÇLARI
VERİ TOPLMA ARAÇLARI GÖZLEM GÖRÜŞME ANKET ANKET Anket, insanların yaşam koşullarını, davranışlarını, inançlarını veya tutumlarını betimlemeye yönelik bir dizi sorudan oluşan bir araştırma materyalidir.
DetaylıÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI ÇOCUKLA İLETİŞİM KURS PROGRAMI
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI ÇOCUKLA İLETİŞİM KURS PROGRAMI Ankara 2017 İÇİNDEKİLER PROGRAMIN ADI 1 PROGRAMIN DAYANAĞI 1 PROGRAMA GİRİŞ
DetaylıDers Kodu: FIZ 234 Ders Adı: Klasik Mekanik Dersin Dönemi: Bahar Dönemi Dersi Veren Öğretim Üyesi: Yrd. Doç. Dr.
Ders Kodu: FIZ 234 Ders Adı: Klasik Mekanik Dersin Dönemi: 204-205 Bahar Dönemi Dersi Veren Öğretim Üyesi: Yrd. Doç. Dr. Betül USTA 2 3 4 5 7% 3% 23% 37% 30% Bu ders ile ilgili temel kavramları, yasaları
DetaylıDers Kodu: FIZ 131 Ders Adı: FİZİK I Dersin Dönemi: Güz Dönemi
Ders Kodu: FIZ 131 Ders Adı: FİZİK I Dersin Dönemi: 2015-2016 Güz Dönemi 1 Orta 2 3 4 5 Bu ders ile ilgili temel kavramları, yasaları ve bunlar 0% 0% 0% 20% 80% arasındaki ilişkileri anladım Kuramsal ve
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Rehberlik MB 403 7 3+0 3 3
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Rehberlik MB 403 7 3+0 3 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu / Yüz Yüze Dersin Koordinatörü
Detaylı