T.C. Resmî Gazete. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğünce Yayımlanır. 26 Temmuz 1999 PAZARTESİ

Transkript

1 T.C. Resmî Gazete Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğünce Yayımlanır Kuruluşu : 7 Ekim Temmuz 1999 PAZARTESİ Sayı: YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ Cumhurbaşkanlığına Vekâlet Etme İşlemi TÜRKİYE CUMHURBAŞKANLIĞI 23 Temmuz /B BAŞBAKANLIĞA Mısır Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hüsnü MÜBAREK'in davetlisi olarak, 26 Temmuz 1999 tarihinde Mısır'a resmi bir ziyarette bulunacağımdan, dönüşüme kadar Cumhurbaşkanlığına, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 106 ncı maddesi uyarınca, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Yıldırım AKBULUT vekâlet edecektir. Gereğini rica ederim. Süleyman DEMİREL CUMHURBAŞKANI Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 1 Resmî Gazete Kodu : İçindekiler 96. Sayfadadır.

2 Sayfa : 2 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı: Bakanlıklara Vekâlet Etme İşlemi T.C. BAŞBAKANLIK Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü B.02.0.PPG Temmuz 1999 CUMHURBAŞKANLIĞI YÜCE KATINA Görüşmelerde bulunmak üzere, 26 Temmuz 1999 tarihinde Mısır'a gidecek olan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ve Başbakan Yardımcısı M. Cumhur ERSÜMER'in dönüşüne kadar; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığına, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar OKUYAN'ın vekâlet etmesini yüksek tasviplerine saygıyla arz ederim. Bülent ECEVIT Başbakan TÜRKİYE CUMHURBAŞKANLIĞI Temmuz 1999 BAŞBAKANLIĞA İLGİ : 22 Temmuz 1999 gün ve B.02.0.PPG sayılı yazınız. Görüşmelerde bulunmak üzere, 26 Temmuz 1999 tarihinde Mısır'a gidecek olan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ve Başbakan Yardımcısı M. Cumhur ERSÜMER'in dönüşüne kadar; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığına, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar OKUYAN'ın vekâlet etmesi uygundur. Bilgilerini rica ederim. Süleyman DEMİREL CUMHURBAŞKANI Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 2

3 26 Temmuz 1999-Sayı: RESMÎ GAZETE Sayfa: 3 T.C. BAŞBAKANLIK Personel ve Prensipler 22 Temmuz 1999 Genel Müdürlüğü B.02.0.PPG CUMHURBAŞKANLIĞI YÜCE KATINA Görüşmelerde bulunmak üzere, 26 Temmuz 1999 tarihinde Mısır'a gidecek olan Dışişleri Bakanı İsmail CEM'in dönüşüne kadar; Dışişleri Bakanlığına, Devlet Bakanı Prof. Dr. Şükrü S. GÜREL'in vekâlet etmesini yüksek tasviplerine saygıyla arz ederim. Bülent ECEVİT Başbakan TÜRKİYE CUMHURBAŞKANLIĞI 22 Temmuz BAŞBAKANLIĞA İLGİ : 22 Temmuz 1999 gün ve B.02.0.PPG sayılı yazınız. Görüşmelerde bulunmak üzere, 26 Temmuz 1999 tarihinde Mısır'a gidecek olan Dışişleri Bakanı İsmail CEM'in dönüşüne kadar, Dışişleri Bakanlığına, Devlet Bakanı Prof. Dr. Şükrü S. GÜREL'in vekâlet etmesi uygundur. Bilgilerini rica ederim. Süleyman DEMİREL CUMHURBAŞKANI Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 3

4 Sayfa : 4 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı: T.C. BAŞBAKANLIK Personel ve Prensipler 22 Temmuz 1999 Genel Müdürlüğü B.02.0.PPG CUMHURBAŞKANLIĞI YÜCE KATINA Görüşmelerde bulunmak üzere, 26 Temmuz 1999 tarihinde Mısır'a gidecek olan Sağlık Bakanı Doç. Dr. Osman DURMUŞ'un dönüşüne kadar; Sağlık Bakanlığına, Tarım ve Köyişleri Bakanı Prof. Dr. Hüsnü Yusuf GÖKALP'in vekâlet etmesini yüksek tasviplerine saygıyla arz ederim. Bülent ECEVİT Başbakan TÜRKİYE CUMHURBAŞKANLIĞI 22 Temmuz BAŞBAKANLIĞA İLGİ : 22 Temmuz 1999 gün ve B.02.0.PPG sayılı yazınız. Görüşmelerde bulunmak üzere, 26 Temmuz 1999 tarihinde Mısır'a gidecek olan Sağlık Bakanı Doç. Dr. Osman DURMUŞ'un dönüşüne kadar; Sağlık Bakanlığına, Tarım ve Köyişleri Bakanı Prof. Dr. Hüsnü Yusuf GÖKALP'in vekâlet etmesi uygundur. Bilgilerini rica ederim. Süleyman DEMİREL CUMHURBAŞKANI Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 4

5 26 Temmuz Sayı: RESMİ GAZETE Sayfa: 5 Yönetmelik Devlet Bakanlığından: GENÇLİK VE SPOR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SPOR MASÖRÜ EĞİTİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç Madde 1-Bu Yönetmeliğin amacı; spor masörlerini yetiştirmek amacıyla düzenlenecek eğitim programları ile spor masörlerinin görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin esas ve usulleri belirlemektir. Kapsam Madde 2-Bu Yönetmelik; bütün spor dalları için yetiştirilecek spor masörlerinin eğitim programları, bu programların uygulaması ile spor masörü görev, yetki ve sorumluluklarını kapsar. Dayanak Madde 3-Bu Yönetmelik, 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve 10 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen tanımlardan; Genel Müdürlük :Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünü, Spor Masörü :Spor masajı konusunda tıbbı ve genel bilgilere sahip olan, spor masajını belirli esaslara göre bir doktor veya fizyoterapistin denetimi altında uygulayan kişiyi, Daire Başkanlığı :Spor Eğitimi Dairesi Başkanlığını, Eğitim Programı :Spor masörü kurs ve seminerleri ile bu programdaki eğitimde verilecek dersleri, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Esas Hükümler Kurs düzenleme Madde 5-Spor masörü eğitim kursları, gençlik ve spor il müdürlükleri ile spor kuruluşlarının, eğitim ve öğretim kurumları ve spor alanında hizmet veren diğer kurum ve kuruluşların istek ve ihtiyaçları dikkate alınarak Üniversitelerin işbirliği ve teknik desteği ile Spor Eğitimi Dairesi Başkanlığınca düzenlenir. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 5

6 Sayfa : 6 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı: Spor masörü kurslarına katılacaklarda aranan şartlar Madde 6-Spor masörü eğitim kurslarına katılacaklarda aşağıdaki şartlar aranır. a)en az lise ve dengi okul mezunu olmak, b)görevini devamlı yapmasına engel olabilecek bulaşıcı hastalık, parmaklarda şekil bozukluğu kol ve bacak arızası ve benzeri vücut veya akıl hastalığı ile malül bulunmamak, c)taksirli suçlar hariç olmak üzere ağır hapis veya 6 aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırmak, devlet sırlarını açığa vurmak suçlarından dolayı hürriyeti bağlayıcı ceza ile hükümlü bulunmamak, d) 7/ 1/1993 tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Amatör Spor Dalları Ceza Yönetmeliğine göre son üç yıl içinde bir defada 6 aydan fazla ve toplam 1 yıldan fazla ceza almamış olmak, e)en az 18 yaşını doldurmuş olmak. Spor masörü eğitim programı Madde 7-Spor masörü eğitim programında uygulanacak dersler (EK-1)'de gösterilmiştir. Kurs süreleri gerekli hallerde Genel Müdürlük Makamının Eğitimi Dairesi Başkanlığınca uzatılabilir. onayı ile Spor Öğretim elemanlarının tespiti Madde 8-Spor masörü kurslarında görevlendirilecek öğretim elemanlarının görevlendirilmeleri Spor Eğitimi Dairesi Başkanlığının teklifi ve Genel Müdürün onayı ile yapılır. Sınav ve değerlendirme Madde 9-Spor masörü kursları sınavında kursiyerler derslerin özelliklerine göre sözlü veya yazılı veya hem yazılı hem de sözlü sınava tabi tutulurlar. Derslerin sınavları, ilgili derslerin öğretim elemanları tarafından değerlendirilir. Eğitim programındaki tüm dersler 100 puan üzerinden değerlendirilir. Başarılı olabilmek için temel eğitim derslerinin sınavından en az 60 puan, özel eğitim derslerinden en az 70 puan almak zorunludur. Temel eğitim derslerinin sınavlarında en fazla 4 dersten başarısız olanlar daha sonra açılacak olan kurslarda başarısız oldukları derslerden doğrudan sınava katılma hakkına sahiptir. Özel eğitim programı spor masajı dersinden kalanlar bu programa yeniden katılıp başarılı olmaları halinde belge alabilirler. İki yıl içinde bu derslerin sınavına katılmayanlar yeniden bütün kurs ve dersleri tekrarlamak zorundadırlar. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 6

7 26 Temmuz Sayı: RESMÎ GAZETE Sayfa : 7 Belge verilmesi ve sınıflandırılması Madde 10-Spor masörü kursunu başarı ile bitirenlere Genel Müdürlükçe "Spor Masörü Belgesi" (EK-2) verilir. Lisans verilmesi Madde 11-Spor masörü belgesi alanlara Spor Eğitimi Dairesi Başkanlığınca (EK-3)' deki Lisans verilir. Lisanslar tasdik için ilgili il müdürlükleri kanalıyla sağlık raporu ile birlikte Spor Eğitimi Dairesi Başkanlığına gönderilir. Ayrıca veriliş tarihi itibarıyla 1 yılı dolduran lisanslar her yıl vize edilir. Spor masörü lisanslarını vize ettirmeyen veya lisans çıkarmayan masörler, görev alanları içersinde masörlük yapamazlar. Yurt içi ve yurt dışından alınan belgeler Madde 12-Yurt içi ve yurt dışından alınan belgelerin değerlendirilmesi Spor Eğitimi Dairesi Başkanlığınca yapılır. Denkliği uygun görülenlere Spor Eğitimi Dairesi Başkanlığının teklifi ve Genel Müdürün onayı ile spor masörü belgesi verilir. Belge ve lisansın geçersiz sayılması Madde 13- Federasyonlarca ve gençlik ve spor il müdürlüklerince, bu Yönetmelikte belirlenen görev alanları dışında çalıştıkları tespit edilen ve mesleğin prensip ve ahlak kurallarına uymayan masörlerin belgeleri Spor Eğitimi Dairesi Başkanlığının teklifi ve Genel Müdürün onayı ile geçersiz sayılır. Masörlük belgesi iptal edilenlerin lisansları da iptal edilmiş sayılır. Seminer düzenlenmesi Madde 14-Masöriük gelişimine yönelik her yıl Spor Eğitimi Dairesi Başkanlığınca 2 günden az olmamak kaydıyla gelişim seminerleri düzenlenir. Yıl içerisinde düzenlenecek bu seminerlerden en az birine katılmayan m asörlerin o yıl için vizeleri yapılmaz. Görev alanları Madde 15- Spor masörleri il spor merkezlerinde, temel sporcu yetiştirme kurslarında, özel spor salonlarında, spor takımlarında rekreasyon ve sportif amaçlı faaliyetlerde, turistik tesislerde bir doktor veya fizyoterapistin nezaretinde spor masörü olarak görev alabilirler, spor masajı dışında fizik tedavi ajanlarını kullanamaz, tedavi edici egzersiz programları belirleyemez ve uygulayamaz, manipulasyon yöntemlerini kullanamaz, reçete yazamaz, enjeksiyon yapamaz, sütür ve agraf koyamaz. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM çeşitli ve Son Hükümler Yabancı uyruklu masör çalıştırılması Madde 16-Genel Müdürlük yabancı masör çalıştırılmasına izin verebilir. Bunların şartları her başvuruya göre ayrı ayrı değerlendirilir ve uygun görülenlere Spor Eğitimi Dairesi Başkanlığının teklifi ve Genel Müdürün onayı ile spor masörü belgesi verilir. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 7

8 Sayfa : 8 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı: Üniversitelerin beden eğitimi ve spor bölüm ve dengi okulları mezunları Madde 17-Ûniversitelerin Beden Eğitimi ve Spor Bölümü veya dengi okullarından mezun olanlardan; seçmeli ders olarak spor masajı dersini pratik ve uygulamalı olarak gördüğünü belgeleyenlere varsa eksik kalan derslerini tamamlamaları kaydıyla spor masörü belgesi verilir. Muafiyet Madde 18-11/9/1994 tarihli sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gençlik ve. Spor Genel Müdürlüğü Antrenör Eğitim Yönetmeliği kapsamında antrenör belgesine sahip olanlarla, Üniversitelerin Beden Eğitimi ve Spor Bölümleri ve dengi okul mezunları; spor masörlüğü kurslarında Temel Eğitim Programındaki derslerden almış oldukları ve başarılı bulundukları dersleri belgelemeleri halinde muaf tutulur. Geçici Madde 1-Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce Genel Müdürlükten masörlük belgelerini alanlar Yönetmelik esasları dahilinde faaliyetlerine devam ederler. Ancak bir yıl içinde bu Yönetmelikte yer alan eğitim ve denklikle ilgili gerekli şartları yerine getirip denkliklerini yaptıramadıkları, yeni spor masörlüğü belgesini almadıkları takdirde, spor masörlüğü yetki ve belgeleri geçersiz kabul edilir. Yürürlük Madde 19-Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 20-Bu Yönetmelik hükümlerini Gençlik ve Spor Genel Müdürü yürütür. Derslerin Adı a) Temel Eğitim Dersleri SPOR MASÖRÜ EĞİTİM PROGRAMI Dersin Süresi / Saat Spor Fizyolojisi 12 Spor Anatomisi 12 Sporcu Beslenmesi """~ 4 ' Spor Psikolojisi 4 Genel Antrenman Bilgisi 8 Sporcu Sağlığı, 4 Doping 2 Genel Spor Bilgisi 3 Spor Yaralanmalarında İlk Yardım 6 ve Rehabilitasyon TOPLAM,55 b) Özel Eğitim Desleri Spor Masajı 45 GENEL TOPLAM 100 Saat EK-l Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 8

9 26 Temmuz 1999-Sayı: RESMÎ GAZETE Sayfa : 9 (EK-2) T.C. BAŞBAKAıNUK GENÇLİK VE SPOR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SPOR MASORU BELGESİ Spor Egt. CBL Kay. No Böge Tartı İlinde düzenlenen Spor Masörü Kursuna katılarak başarı ile kursu bitiren bu belgeyi almaya hak kazanmıştır. Spor Eğitimi Dairesi Başkam Genel Müdür Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 9

10 Sayfa : 10 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı : KURS YERİ TARİHİ ADI SOYADI 8ABA ADI D. YERİ D. TARİHİ KURSTA İŞLENEN DERSLER SAAT r- 'U ILI _J LU ^ Sporcu Sağlığı va Spdr Yaralanmaları Spor Anotomisi. Spor Fizyolojisi Genel Antrenman Bilgisi Sporcu Beslenmesi Spor Psikolojisi Doping LU r- Genel Spor Bilgisi fc III Ul Özeli Der Sportif Rehabilitasyon Spor Masajı TOPLAM SAAT : Spor Elemanları Eğitimi Şube Müdürü Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa ; 10

11 Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 11 mmm T.C. BAŞBAKANLIK Qg\ H GENÇLİK VE SPOR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ njq SPOR EĞİTİMİ ttairesi BAŞKANLIĞI SPOR MASÖRÜ LİSANSI ( MASSEUR LICENCE ) ADI SOYADI LİSANS NO VERİLİŞ TARİHİ : 4 t KIMLIK BILGILERI BABA ADI : ANA ADI : DOĞ YERİ VE TARİHİ : KAN GURUBU : VİZELER r "> -../ ' / ( s Onoy Sp Eğt Dol B{. V. J > V. YıLLıK VIZESI YAPıLMAYAN LISANSLAR GEÇERSIZDIR. (EK-3) 26 Temmuz Sayı : RESMÎ GAZETE Sayfa : 11

12 Sayfa: 12 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı: Tebliğler Sanayi ve Ticaret Bakanlığından : MECBURİ STANDARD TEBLİĞİ (Tebliğ No: ÖSG-99/77-78) Madde 1 14/8/1995 tarihli ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Mecburi Standard 95/87-88 no'lu tebliğ ile mecburi uygulamaya konulan; TS 2171 "Plastik Boru ve Ekleme Parçalan Sert Polivinilklorürden (PVC-U)-. Yer Altı Drenaj ve Kanalizasyon Sistemlerinde Kullanılan" Standardı yerine, Türk Standardları Enstitüsünce yeniden hazırlanan TS EN "Plastik Boru Sistemleri-Basınçsız, Yer Altı Drenaj ve Pis Su İçin-Plastikleştirici Katılmamış Polivinilklorürden (PVC-U) Yapılan Bölüm 1 : Borular, Ekleme Parçaları ve Sistem Özellikleri" Standardı Resmî Gazete'de yayımı tarihinden itibaren 6 ay sonra imalat ve satış safhalarında mecburi olarak uygulanacak ve geçiş süresi sonunda eski metin uygulamadan kaldırılacaktır. Madde 2 Adı geçen Standard kapsamına giren malı üreten ve satanların standard hükümlerine uymaları gerekmektedir. Madde 3 Bu Standarda ait hükümler 8/1/1985 tarihli ve 3143 sayılı, 10/6/1930 tarihli ve 1705 sayılı, 18/11/1960 tarihli ve 132 sayılı kanunlara göre Bakanlığımızca uygulanacaktır. ICS TÜRK STANDARDI TS ; EN /Nisan 1999 PLÂSTİK BORU SİSTEMLERİ - BASINÇSIZ, YER ALTI DRENAJ VE PİS SU İÇİN - PLÂSTİKLEŞTİRİCİ KATILMAMIŞ POLİVİNİLKLORÜRDEN (PVC-U) YAPILAN - BÖLÜM 1: BORULAR, EKLEME PARÇALARI VE SİSTEM ÖZELLİKLERİ 1 - KAPSAM Bu standard, basınçsız yer altı drenaj ve pis su için aşağıda belirtilen uygulama alanlarında kullanılan plâstikleştirici katılmamış polivinil klorürden (PVC-U) yapılan boruların, ekleme parçalarının ve sistemin özelliklerini kapsar. - Bina dışında (uygulama alanı kodu "U") ve - Bina içi yere gömülü (uygulama alanı kodu "D") ve bina dışı uygulamalarının her İkisi. Bu uygulama alanı kodlan mamul üzerine "U" ve "UD" olarak işaretlenir. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 12

13 26 Temmuz Sayı: RESMÎ GAZETE Sayfa: 13 Su standardda, bu standardın atıf yaptığı deney metotlarıyla ilgili deney parametreleri de verilmiştir. Bu standard, belirli bir aralıktaki, anma boyutlarını, boru ve ekleme parçası serilerini,rijitliksınıflarını ve tavsiye edilen ilgili renkleri verir. Bu standard kapsamında yer alan boru ve ekleme parçalarının anma çaplarıyla ilgili boyutlar dışında, inç serisi boyutlarına sahip boru ve ekleme parçalarının iç piyasaya sürülmek üzere, yurt dışından getirilemez ve Türkiye'de imalâtı yapılamaz. NOT 1 - Boru sistemiyle ilgil olarak belirli özellikler, ilgili millî mavzuatı ve döşeme kuralları veya kodlan dikkate alınarak, bu standardda belirtilenlerden uygun olanların seçimi, imalâtçının veya siparişi verenin sorumluluğundadır. Bu Standard, TS EN ve TS EN ile birlikte, basınçsız yeraltına gömülü drenaj ve pis su boru sistemlerinde kullanılan PVC-U borulara, ekleme parçalarına ve bunların bağlantılarına ve diğer plâstiklerden veya plâstik olmayan malzemelerden yapılan elemanların oluşturduğu bağlantılara uygulanır. Bu standard, integral boru başlı borulara ve boru başsız borulara uygulanır. Ekleme parçaları, enjeksiyon kalıplamayla veya borulardan yapılarak ve/veya kalıplamayla imal edilebilir. Uygulama alanı kodu "D* olanların özellikleri ve sınır değerleri Çizelge 4, Çizelge 6, Çizelge 13 ve Çizelge 15'de verilmiştir. NOT 2 - EK C'de listesi verilmiş olan diğer plâstik boru sistemleri standartlarına uygun olan borular, ekleme parçalan ve diğer elemanlar. Çizelge 15'de verilen özelliklere ve Madde 6'da verilen bağlantı boyutlarıyla ilgili özellikleri sağlamak şartıyla, bu standarda uygun boru ve ekleme parçalarıyla birlikte kullanılabilir. 2 - ATIF YAPILAN STANDARDLAR Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standartlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standardın tarihinin belirtilmemesi halinde ilgili standardın en son baskısı kullanılır., EN, ISO, IEC vb. No pren 496 EN 580 Adı (ingilizce) Plastics piping systems-plastics pipes and fittings-measurement of dimensions and visual inspection of surfaces Plastics piping systems-unplasticized poly (vinyl chloride) (PVC-U) pipes- Test method for the resistance to dichloromethane at a specified temperature (DCMT) TS No Adı (Türkçe) TS pren 496 Plâstik Boru Sistemleri-Plâstik Borular ve Ekleme Parçalan-Boyutlann ölçülmesi ve Yüzeylerin Gözle Muayenesi TS EN 580 Plâstik 8oru Sistemleri-Sert Polivinil Klorürden (PVC-U) Borular-Belirll Bir Sıcaklıkta Oiklorometana Dayanıklılığın Tayini Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa. 13

14 Sayfa : 14 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı : EN, ISO, IEC vb. No Adi (ingilizce) TS No Adı (Türkçe) EN Elastomeric seals-material TS EN Elâstometrik Contalar - Su ve requirement for pipe joint seals used Drenaj Uygulamalarında in water and drainage applications Part 1: Vulcanized rubber Kullanılan - Malzeme özellikleri - Bölüm 1: Vulkanize Kauçuk pren Elastomeric seals-material TS pren Elâstometrik Contalar - Su ve requirement for pipe joint seals used Drenaj Uygulamalarında in water and drainage applications Kullanılan - Malzeme Özellikleri Part 2:Thermoplastics elastomers Bölüm 2: Termoplâstik Elâstomerler EN 727 Plastics piping and ducting systems- TS EN 727 Plâstik Boru ve Kanal Thermoplastics pipes and fittings- Sistemleri-Termoplâstik Boru Determination of Vicat softening temperature (VST) ve Ekleme Parçaları Vicat Yumuşama Sıcaklığının (VYS) EN 743 EN 744 EN 763 Plastics piping and ducting systems- Thermoplastics pipes Determination of the longitudinal reversion Plastics piping and ducting systems- Thermoplastics pipes-test method for resistance to external blows by the round the-clock method Plastics piping and ducting systems- Injection-Moulded thermoplastics fittings-test method for visually assessing effects of heating EN 921 Plastics, piping systems- Thermoplastics pipes-determination of resistance to internal pressure at constant temperature EN 922 Plastics piping and ducting systems- Pipes and fitting of unplasticized poly (viny chlonde) (PVC-U)- Specimen preparation for determination of the viscosity number and calculation of the K- value EN 1053 Plastics piping systems- Thermoplastics piping systems for non -Pressure applications-test method for watertightness EN 1055 Plastics piping systems- Thermoplastics piping systems for soil and waste discharge inside buildings-test method for resistance to elevated temperature cycling EN 1277 Plastics piping systems- Thermoplastics piping systems for buried nonpressure applications-test method for leaktightness of elastomeric sealing ring type joints Tayini TS EN 743 Plâstik Boru ve Kanal Sistemleri-Termoplâstik Boru - Boyca Eski Halini Alabilme Özelliğinin Tayini TS EN 744 Plâstik Boru ve Kanal Sistemleri-Termoplâstik Borular - Çevre Boyunca Dış Darbeye Mukavamet Deneyi TS EN 763 Plâstik Boru ve Kanal Sistemleri Enjeksiyon Kalıplamayla İmal Edilen Termoplâstik Ekleme Parçalan- Sıcaklık Etkisinin Gözle Tayini TS EN 921 Plâstik Boru Sistemleri- Termoplâstik Borular-Sabit Sıcaklıkta İç Basınca Mukavemetinin Tayini TS EN 922 Plâstik Boru ve Kanal Sistemleri Plâstikleştirici Katılmamış Polivinil Klorür (PVC-U) Boru ve Ekleme Parçalan-Vıskozite Sayısının Tayini ve K Değerinin Hesaplanması İçin Deney Numunesinin Hazırlanması TS EN 1053 Plâstik Boru Sistemleri- Basınçsız Uygulamalar İçin Termoplâstik Boru Sistemleri- Su Sızdırmazlığının Tayini TSEN 1055 Plâstik Boru Sistemleri-Bina İçi Pis Suların Atılmasında Kullanılan-Termoplâstik Boru Sistemleri-Yüksek Sıcaklık Çevrimine Mukavemetin Tayini TS EN 1277 Plâstik Boru Sistemleri-Yer Altında Basınçsız Uygulamalarda Kullanılan Termoplâstik Boru Slstemleri- Elâstometrik Halka Tipli Contalı Bağlantılar İçin Sızdırmazlık Deneyleri Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 14

15 26 Temmuz Sayı: RESMÎ GAZETE Sayfa: 15 EN, ISO, IEC vb. No EN 1411 EN 1905 pren 1989 Adi (ingilizce) Plastics piping and ducting systems- Thermoplastics pipes-determination of resistance to external blows by the staircase method TS No Adı (Türkçe) TS EN 1411 Plâstik Boru ve Kanal Sistemleri - Termoplâstik Borular - Kademeli Olarak Uygulanan Dtş Darbeye Mukavemetin Tayini Plastics piping systems-unplasticized TS pren 1905 poly (vinyl) chloride) (PVC-U) pipes, Plâstik Boru Plâstikleştiricl Sistemleri- Katılmamış fittings and material-method for Polivinilklorür (PVC-U) Borular, assessment of the PVC content based on total chlorine content Ekleme Parçaları ve Malzeme - Toplam Klorür Miktarı Esas Alınarak PVC Muhtevasını Değerlendirme Melodu Thermoplastics piping and ducting TS pren 1989 Termoplâstik Boru ve Kanal systems-joints for buried nonpressure Sistemleri - Yer Altında Basınçsiz applications-test method for Uygulamalarda Kullanılan long- term sealing performance of Bağlantılar - Termoplâstik Elaslomer joints with thermoplastics elastomer (TPE) Contalı Bağlantıların Uzun (TPE) seals by estimating the sealing Süreli Sızdırmazlık Performansının pressure Tahmini Sızdırmazlık Basıncı EN 10204:1991 Metallic products-types of inspection documents EN Plastics piping systems Thermoplastics fittings - Test method for Impact strength TS EN 10204:1994 Belirlenerek Tayini Deneyi Metalik Ürünler-Muayene ve Deney Belgelerinin Tipleri TS pren Plâstik Boru Sistemleri Termoplâstik Ekleme Parçalan- Darbe Mukavemeti Deneyi EN Plastics piping systems TS EN Plâstik Boru Sistemleri Thermoplasticsfittings- Test method for mechanical strength or flexibility of Termoplâstik Ekleme Parçaları - Fabrikasyon Olarak İmal Edilmiş fabricated fittings Ekleme Parçalanmn Mekanik Mukavamet veya Esneklik Deneyi ISO 265-1:1998 Pipes andfittingsof plastics materials TS Fittings for domestic and industrial waste pipes - Basic dimensions - Metric series - Part 1: Unplasticized Polivinyl chloride (PVC-U) Plâstik Boru ve Ekleme Parçalan Sert Polivinil Klorürden (PVC-U) Bina ve Sanayide Kullanılan Pis Su Tesisatı İçin - Ana Boyutlar - Metrik Seri ISO 472:1988 Plastics-Vocabulary TS 2380:1991 Plâstikler -Terimler ve Tarifler ISO :1992 Plastics -Symbols-Part 1;Basic TS 1168 Plâstik - Plâstiklerle İlgili Terimlerin polymers and their special Sembolleri characteristics ISO 1183:1987 Plastics-Methods for determining the density and relative density of noncelluar plastics TS 1818:1993 Plâstikler-Yoğunluk ve Bağıl Yoğunluk Tayini 3 - TARİFLER, SEMBOLLER VE KISALTMALAR TARİFLER Bu standardla ilgili terimlerin tarifleri, aşağıda verilenlerin dışında TS 2380 (ISO 472)'de ve TS 1168 (ISO )'de verilmiştir Uygulama Alanı Kodu Aşağıda belirtilen uygulamalarla ilgili olarak, boru ve ekleme parçalarının uygulama alanını gösteren bir kottur. U : Gömülü-boru sistemi bağlantısının, binanın en az 1 m dışından yapıldığı durumlardaki uygulama alanı kodudur. D : Yeraltına gömülü ve binanın pis ve atık su sistemine, binaya en fazla 1 m mesafe içerisinde bağlanmış bulunan boru ve ekleme parçalan için uygulama alanı kodudur. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 15 -

16 Sayfa: 16 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı: NOT - "D" uygulama alanları kodunda, çevresel dış yükler yanında sıcak su deşarjı da olağandır Anma Boyutu (DN) Anma boyutu, boru tesisatında kullanılan bir elemanın (diş boyutu ile tanımlanan elemanları hariç) "mm" cinsinden ifade edilmiş imalât ölçülerine yaklaşık olarak eşit olan sayısal bir değerdir Anma Boyutu (DN/OD) Dış çapla ilgili anma boyutudur Anma Dış Çapı (d ) Anma dış çapı (dn), bir anma boyutuna (DN/OD) karşılık gelen ve "mm" cinsinden ifade edilen dış çaptır Dış Çap (d«) Bir borunun veya boru ucunun herhangi bir noktasındaki kesitinde ölçülen ve en yakın üst 0,1 mm'ye yuvarlatılmasıyla elde edilen dış çaptır Ortalama Dış Çap (d, m ) Borunun veya ekleme parçasının düz ucunun dış çevresinin ölçülmesiyle bulunan değerin V sayısına (3,142) bölünüp en yakın üst 0,1 mm'ye yuvarlatılmasıyla elde edilen değerdir Borunun Başının Ortalama İç Çapı (d sm ) Aynı bir boru başı kesitinde, birden çok iç çap ölçümlerinin aritmetik ortalamasıdır Yuvarlaklıktan Sapma (Ovallik) Bir elemanın aynı kesitinde ölçülen dış çapların en büyük ve en küçük değerleri arasındaki farktır Et Kalınlığı (e) Bir elemanın çevresi boyunca herhangi bir noktasında ölçülen et kalınlığıdır Ortalama Et Kalınlığı (e m ) Bir elemanın aynı kesiti üzerinde, çevre boyunca eşit aralıklarla yapılarak elde edilen çok sayıdaki et kalınlığı ölçümlerinin, aynı kesitteki en küçük ve en büyük ölçümler de dahil edilerek, aritmetik ortalamasıdır Standard Boyut Oranı (SDR) Yaklaşık olarak, anma dış çapının (d n ), anma et kalınlığına (en) oranına eşit olan ve uygun bir sayıya yuvarlatılarak yerilen bir boru serisinin rakamsal olarak gösterimidir Anma Çember Rijitliği (SN) Boru veya ekleme praçasının kn/m cinsinden tayin edilen rijitliğine karşılık olarak verilen ve uygun bir sayıya yuvarlatılarak ifade edilen değerdir. Bu sayı, boru veya ekleme parçasının en küçükrijitliğiniifade eder SEMBOLLER A ; Geçme uzunluğu a : Semer ekleme parçalarında, çevre kaplaması yayının, bağlantı borusu dışında kalan kısmının uzunluğu B : Boru başı uzunluğu C : Sızdırmazlık bölgesi derinliği DN : Anma boyutu DN/OD : Dış çapla ilgili anma boyutu d,. Dış çap de m : Ortalama dış çap d : Anma dış çapı dsm : Boru başı ortalama iç çapı d3 : Sızdırmazlık halkası yuvasının iç çapı e : Et kalınlığı Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 16

17 26 Temmuz Sayı: RESMÎ GAZETE Sayfa: 17 e m : Ortalama et kalınlığı e:. Boru başının et kalınlığı : Sızdırmazlık bölgesi et kalınlığı f. Sızdırmazlık bölgesi genişliği H : Patı uzunluğu L : Semer çatalların eksenel kaplama uzunluğu 1 : Boru döşeme uzunluğu L, : Boru ucu uzunluğu : Çözücülü yapıştırıcılı boru başı uzunluğu M : Tıpanın boru başı uzunluğu R : Kavisli ekleme parçalarının kavis yan çapı z : Ekleme parçasının tasarım uzunluğu a. Ekleme parçasının anma açısı 3.3- KISALTMALAR PVC-U : Plâstikleştirici katılmamış polivinilklorijr SDR : Standard boyut oranı SN : Anma çember rijitliği TIR : Gerçek darbe oranı. 4 - MALZEME HAM MALZEME Ham malzeme, bu standardda belirtilen eleman özelliklerinin sağlanabilmesi için, içine bazı katkı maddelerinin ilave edildiği PVC-U'dur. Malzemenin PVC muhtevası, bilinen bir formülasyon esas alınarak hesaplandığında, veya anlaşmazlık halinde veya formülasyonun bilinmemesi durumunda TS pren 1905'e göre tayin edildiğinde, borular için kütlece en az % 80 ve enjeksiyon kalıplamayla imal edilen ekleme parçalan için ise kütlece en az % 85 olmalıdır BORU MALZEMESİ Boru malzemesi, Çizelge 1'de verilen parametreler kullanılarak Çizelge 1'de belirtilen deney metotlarına göre deney tâbi tutulduğunda, Çizelge 1'de verilen özelliklere uygun olmalıdır. Boru malzemesi boru şeklinde deneye tâbi tutulmalıdır. ÇİZELGE 1 - Boruların Malzeme Özellikleri Özellik Değer Deney parametreleri Deney metodu iç basınca mukavemet Deney süresince hasar meydana gelmemeli Uç kapaklan Deney sıcaklığı Yönlerime Deney parçalarının sayısı Çember çekme mukavemeti Kondisyonlama süresi Deney tipi Deney süresi Tip a veya Tip b 60 C Serbest 3 10MPa 1h Su ile suda 1000 h TS EN EKLEME PARÇASI MALZEMESİ Ekleme parçası malzemesi, Çizelge 2'de verilen parametreler kullanılarak, Çizelge 2'de belirtilen deney metoduna göre deneye tâbi tutulduğunda, Çizelge 2'de verilen özelliklere uygun olmalıdır. imalât formülasyonuna sahip ekleme parçası malzemesi, ekstrüzyonla çekilmiş veya enjeksiyon kalıplama ile imal edilen boru şeklinde deneye tâbi tutulmalıdır. Fabrikasyon olarak imal edilen ekleme parçalan veya bunların kısımları, et kalınlıkları hariç, bu standarda uygun borulardan ve/veya bu standardda belirtilen, fiziksel, mekanik ye malzeme özelliklerine uygun PVC-U kalıplama karışımlarından imal edilmelidir. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 17

18 Sayfa : 18 RESMİ GAZETE 26 Temmuz Sayı: ÇİZELGE 2 - Ekleme Parçalarının Malzeme Özellikleri Özellik Değer Deney parametreleri Deney metodu İç basınca Deney Uç kapakları Tip a veya Tıp b TS EN 921 mukavemet süresince Boyutlar 50sd l10mm hasar 3 mm es5 mm meydana Enjeksiyon kalıplamayla imal gelmemeli edilen boruların serbest uzunluğu i 140 mm Deney sıcaklığı 60 C Yönlenme Serbest Deney parçalarının sayısı 3 Çember çekme mukavemeti 6,3 MPa Kondisyonlama süresi 1h Deney tipi Su ile suda Deney süresi 1000h TEKRAR KULLANILAN MALZEMELER Tekrar kullanılan malzemelerin özellik ve şartları EK A'da verilmiştir SIZDIRMAZLIK HALKASI TUTUCULARI PVC-U'dan başka polimerlerden yapılmış sızdırmazlık halkası tutucularına müsaade edilir. 5 - GENEL ÖZELLİKLER S.1 - GÖRÜNÜŞ Herhangi bir büyütme yapılmaksızın çıplak gözle muayene edildiğinde aşağıdaki özellikler sağlanmalıdır - Boru ve ekleme parçalarının iç ve dış yüzeyleri pürüzsüz ve temiz olmalı, bu standardda belirtilen performans özelliklerini olumsuz yönde etkileyecek çatlak, kabarma, kirlilik, gözenek, çukurveyabenzeri diğer yüzey kusurları olmamalıdır. - Boru veya ekleme parçasının uçları mümkün olduğu kadar temiz olmalı ve aksi beliritlmedikçe boru eksenine dik olarak kesilmelidir RENK Borular ve ekleme parçaları et kalınlıkları boyunca homojen olarak renklendirilmiş olmalıdır. Renk, tercihan turuncumsu kahverengi (yaklaşık olarak RAL 8023'e tekabül eder) 11 veya toz grisi (yaklaşık olarak RAL 7037'ye tekabül eder) 1 ' olmalı, ancak diğer renkler de kullanılabilir. 6 - GEOMETRİK ÖZELLİKLER GENEL Boyutlar, TS pren 496'ya uygun olarak ölçülür. NOT - Şekiller sadece ilgili boyutları göstermek için şematik olarak verilmiştir. İmal edilen elemanların gösterilmesi gerekli değildir. 1) RAL 840-HR renk listesine uygun Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 18

19 26 Temmuz Sayı: RESMÎ GAZETE Sayfa: BORU BOYUTLARI Dış Çaplar Boru ortalama dış çapı (dm), Çizelge 3'e uygun olmalıdır. ÇİZELGE 3 - Ortalama Dış Çaplar ölçüler mm'dir. Anma boyutu Anma dış çapı Ortalama dış çapı DN/OD" d dem mın demfnax , , ,0 160, ,0 200, ,0 250, ,0 315,6 (355) ,0 355, ,0 400,7 (450) ,0 450, ,0 500, ,0 631,1 (710) ,0 801,3 (900) ,0 901, ,0 1001,6 1) Parantez içerisinde verilen boyutlar tercih edilmez Yuvarlaklıktan Sapma Yuvarlaklıktan sapma, imalâttan sonra doğrudan ölçüldüğünde en fazla 0,024 d olmalıdır Boru Uzunlukları Boruların döşeme uzunluğu (I), Şekil 1'de gösterildiği gibi ölçüldüğünde, imalâtçının belirttiği değerden az olmamalıdır. lölçme noktaları ölçme noktaları ŞEKİL 1 - Boruların Döşeme Uzunlukları Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 19

20 Sayfa ; 20 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı : Pah Kırma Boru ucunun pah kırılması gerekiyorsa, pah açısı boru eksenine 15-45" olmalıdır (Şekil 2 ve Çizelge 5 veya Şekil 7 ve Çizelge 8, hangisi uygunsa). Pah kırma işleminden sonra boru ucunda kalan et kalınlığı,emin'in1/3'ünden az olmamalıdır Et Kalınlıkları Boru et kalınlığı (e). Çizelge 4'e uygun olmalıdır. Ortalama et kalınlığı (e m ) değeri belirtilen e m,max" değerine eşit veya daha küçük olmak şartıyla, herhangi bir noktadaki maksimum et kalınlığının en fazla 1,2 emin'e eşit olmasına müsaade edilir. ÇİZELGE 4 - Et Kalınlıkları ölçüler mm'dir. Anma Anma dış SN 2 SN 4 SN 8 boyutu çapı, SDR SDR 41 SDR 34 DN/OD 1 ' d emin emmax 6mın e max öfrtın em mai , , ,2 3,8 3,7 4, ,2 3,8 4,0 4,6 4,7 5, ,9 4,5 4,9 5,6 5,9 6, , ,2 7, , ,2 7,1 7,7 8,7 9,2 10,4 (355) 355 7,0 7,9 8,7 9,8 10,4 11, ,9 8,9 9,8 11, ,1 (450) 450 8,8 9,9 11,0 12,3 13,2 14, ,8 11,0 12,3 13,8 14,6 16, ,8 15,4 17,2 18,4 20,5 (710) ,9 15,5 17,4 19, ,7 17,5 19,6 21,8 (900) ,6 19,6 22,0 24, ,6 21,8 24, ) Parantez içerisinde verilen boyutlar tercih edilmez ) SOR 51, sadece uygulama alanı kodu *U" olanlar için uygulanır EKLEME PARÇASI BOYUTLARI Dış Çaplar Boru uçlarının ortalama dış çapları (d om ), Çizelge 3'e uygun olmalıdır. Yuvarlaklıktan sapma, Madde 6.2.2'de verilen özellikleri sağlamalıdır Tasarım Uzunluktan (Z) Ekleme parçalannın tasarım uzunlukları (Z) (Şekil 8 ilâ Şekil 11 ve Şekil 13 ilâ Şekil 18), imalâtçı tarafından verilmelidir. NOT - Z uzunlukları, kalıpların tasarımıyla ilgili olup, kalite kontrol amacıyla kullanılamaz. Bu konuda bilgi edinmek için TS (ISO 265-1:1988) kullanılabilir Et Kalınlıkları Ekleme parçalarının gövdelerinin ve boru uçlarının en düşük et kalınlığı (emin) Çizelge 4'e uygun olmalıdır. Ancak delik daralmasının yol açtığı % 5'lik et kalınlığı azalmasına müsaade edilir. Böyle durumlarda, birbirinin tam karşısında bulunan kısımların et kalınlıklarının ortalaması, Çizelge 4'de verilen değerlere eşit olmalı veya daha büyük olmalıdır. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 20

21 26 Temmuz Sayı : RESMÎ GAZETE Sayfa :" İki farklı anma boyutu arasında geçişi sağlamakta kullanılan ekleme parçası veya adaptör olması durumunda, her bir bağlantının yapılacağı kısımdaki et kalınlığı, o kısımdaki anma boyutu İle ilgili et kalınlığına uygun olmalıdır. Böyle durumlarda, ekleme parçası gövdesinin et kalınlığının bir uçtan diğer uca tedricen değişmesine müsaade edilir Semer ekleme parçalarının kaplama et kalınlığı (Şekil 18) uygulanan boyut ve giriş ucu serilerine (Çizelge 4) tekabül eden "e mm " değerine eşit veya daha büyük olmalıdır Fabrikasyon olarak imal edilen ekleme parçalarının et kalınlıkları, boru ucu ve boru başları hariç, gövdenin en küçük et kalınlığı, ilgili SDR için uygun olan ve Çizelge 6'da verilen "e 3min " değerine uygun olmak kaydıyla imalât işlemleriyle değiştirilebilir BORU BAŞI VE BORU UCU BOYUTLARI Elâstomerik Contalı Boru Başlan ve Boru Uçları Çaplar ve Uzunluklar Elâstomerik contalı boru başı ve boru uçlarının çap ve uzunlukları Çizelge 5'e uygun olmalıdır (Şekil 2, Şekil 3 veya Şekil 4 hangisi uygunsa). Sızdırmazlık halkaları sıkıca sabitlenmişse, "A" değerinin en düşük ve "C" değerinin en büyük değerleri (Şekil 4) imalâtçı tarafından belirtilen etkin sızdırmazlık noktasından ölçülerek belirlenmelidir. Elâstomerik contalı boru başları ve boru uçlarının farklı tasarımlarına, bağlantıların Çizelge 5'de verilen özelliklere uygun olmak şartıyla müsaade edilir. ÇİZELGE 5 - Elâstomerik Contalı Boru Başı ve Boru Uçlarının Çap ve Uzunlukları Ölçüler mm'dir. Aıima Anma dış Boru başı Boru ucu boyutu çapı, DN/OD 1 ' d. A H 2> , , , , , (355) , , (450) , , > , ) (710) , > , (900) , , ' ) Parantez içerisinde verilen boyutlar tercih edilmez. 2) Pah açısının 15 olarak uygulandığı durumda yaklaşık değerlerdir. 3) C'nin daha büyük bir değer olabilmesi, imalâtçının dokümanında verdiği Lı. = A + C eşitliğinden hesaplanan Lı mm değerini kullanmak koşuluyla mümkündür... Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 21

22 Sayfa: 22 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz 1999-Sayı: ŞEKİL 2 - Elâstomerik Contalı Bağlantılar İçin Boru Başlan ve Boru Uçlarının Ana Boyuttan ŞEKİL 3 - Elâstometrik Contalı Boru Başlannın Conta Yuvasının Şematik Olarak Gösterilmesi Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 22

23 26 Temmuz Sayı: RESMÎ GAZETE Sayfa: 23 ŞEKİL 4 - Etkin Sızaırmazlık Noktasının Ölçülmesi Boru Başlarının Et Kalınlıkları Boru başlarının et kalınlıkları (e 2 ve e 3 ) (Şekil 2), boru başı girişi hariç, Çizelge 6'ya uygun olmalıdır. Delik daralması sonucu, e 2 ve e 3 et kalınlığı değerlerinin % 5 azalmasına müsaade edilir. Bu gibi durumlarda, birbirinin tam karşısında bulunan kısımların et kalınlıklarının ortalaması. Çizelge 6'da verilen değerlere eşit olmalı veya daha büyük olmalıdır. Bir conta, conta tutma kapağı veya bir halka (Şekil 5) yardımıyla tutturulduğunda bu bölgenin et kalınlığı, conta tutma kapağı veya aynı kesitteki tekabül eden bölgelerdeki conta tutma kapağı veya halkasının et kalınlığı ile boru başının net kalınlığı toplanarak hesaplanır. ÇİZELGE 6 - Boru Başlarının Et Kalınlıkları Ölçüler mm'dir. Anma Anma dış SN 2 SN 4 SN 8 boyutu çapı, SDR SDR 41 SDR 34 DN/OD 1 ' d e?mm e 3 mın 2 mın 63 mın 62. mın 63 mın ,9 2,4 «2,9 2, ,9 2,4 3,4 2, ,9 2, ,0 4,3 3, ,6 3,0 4,4 3,7 5,4 4, ,5 3,7 5,5 4,7 6,6 5, ,6 4,7. 6,9 5,8 8,3 6,9 (355) 355 6,3 5,3 7,8 6,6 9,4 7, ,1 6,0 8,8 7,4 10,6 8,8 (450) 450 8, ,9 8,3 11,9 9, ,4 11,1 9,3 13,2 11, ,1 9,3 13,9 11,6 16,6 13,8 (710) ,6 10,5 15,7 13, ,1 11,8 17, (900) ,0 13,2 19,8 16, ,8 14,7 22,0 18, ) Parantez içerisinde verilen boyutlar tercih edilmez. 2) SDR 51, sadece uygulama alanı kodu *U" olanlar için uygulanır. * 3 * * ŞEKİL 5 - Conta Tutma Kapağı ile Birlikte Boru Başlarının Et Kalınlıklarının Hesaplanması İçin Örnek Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 23

24 Sayfa: 24 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı: "O-ring" Tipli Boru Başlarının Boyutları "O-ring* tipli boru başlarının boyutları Çizelge 7'ye uygun olmalıdır (Şekil 6). ÇİZELGE 7 - "O-ring" Tipli Boru Başlarının Boyutları Ölçüler mm'dir. Anma Anma dış Boru Başı Conta Yuvası boyutu çapı, DN/OD 1 ' d d*sfli max Bmın d}mtf! djma« , , , , ,1 138,2 10,4 12, , ,8 175,0 11,7 14, , ,6 217,0 13,0 15, , ,9 274,5 19,5 26, ,9 340, ,4 (355) , ,0 385,2 22,5 30, , ,1 429,5 24,1 32,6 (450) , ,2 482,8 27,0 36, , ,2 536,0 29,9 39, , ,6 673,0 34,4 46,4 (710) , ,8 757,0 39, ) Parantez içerisinde verilen boyutlar tercih edilmez. ŞEKİL 6 - "O-ring" Tipli Boru Başlarının Temel Boyutları Çözücülü Yapıştırıcılı Boru Başlan ve Boru Uçları Çaplar ve Uzunluklar Çözücülü yapıştırıcılı boru başlan ve boru uçlarının (Şekil 7) çap ve uzunlukları Çizelge 8'e uygun olmalıdır. İmalâtçı boru başlarını konik veya paralel olarak tasarımlayabilir. Boru başları paralel veya paralele yakın ise, boru başının ortalama iç çapı (dam),boru başının bütün uzunluğu boyunca ölçülerek hesaplanır. Boru başları konik ise, dsm, boyutu için verilen en küçük ve en.büyük değerler, boru başı eksenine en büyük koniklik açısı 20"den fazla olmamak kaydıyla, boru başı ortasındaki noktada (ortalama olarak) ölçülür. ÇİZELGE 8 - Çözücülü Yapıştırıcılı Boru Başlarının ve Boru Uçlarının Çapları ve Uzunlukları Anma Anma dış Boru başı Ölçüler mm'dir. Boru ucu boyutu çapı, DN.OO d - d$m mırt dsm maı L-2 mın L, m H ,2 110, ,2 125, ,3 160, ,4 200, Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 24

25 26 Temmuz Sayı: RESMÎ GAZETE Sayfa: 25 ŞEKİL 7 - Çözücülü Yapıştırıcılı Bağlantılar İçin Boru Başlarının ve Boru Uçlarının Temel Boyutları Boru Başlarının Et Kalınlıkları Boru başlarının etkalınlıkları (e2): (Şekil 7), Çizelge 6'ya uygun olmalıdır EKLEME PARÇALARININ TİPLERİ Bu standard, aşağıdaki belirtilen (iplerdeki ekleme parçalarını kapsar ve tasarımı farklı olan ekleme parçalarına da müsaade edilin a) Dirsekler (Şekil 8, şekil 9, Şekil 10 veya Şekil 11), - Kavisli veya kavissiz (TS ISO ), - Boru ucu/boru başı ve boru başı/boru başı. NOT 1 - Tercih edilen anma açıları (a), 15, 30, 45, 67 30', 87 30' ila 90 'dir. b) Manşonlar ve geçme manşonlar (Şekil 12), c) Redüksiyonlar (Şekil 13), d) Çatallar ve redüksiyon çatallar (Şekil 14, Şekil 15, Şekil 16 veya Şekil 17). - Kavisli veya kavissiz [TS (ISO )}, - Boru ucu/boru başı ve boru başı/boru başı. NOT 2 - Tercih edilen anma açıları (a); 45, 67 30', 87 30' ila 90 'dir. e) Semerli çatallar (Şekil 18), - Anma açıcı (a), sadecedn 2 /dn1 <2/3 olduğunda 87 30' ila 90 'ye eşit olabilir. - En az eksenel kaplama uzunlupu (L): Ölçüler mm'dir. d n Lftun dn1 < 315 mm olan semerler için kaplama uzunluğu (L), çevre uzunluğunun yansından küçük olmamalıdır. - dn i 315 mm olan semerler için kenar kaplama uzunluğu (L) 80 mm'den az olmamalıdır. NOT 3 - Tercih edilen anma açısı 45 'dir. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 25

26 Sayfa: 26 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı: O Kapaklar (Şekil 19) - En küçük boru ucu uzunluğu. M mm = (C max + 10) mm (Çizelge 5) Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 26

27 26 Temmuz Sayı: RESMÎ GAZETE Sayfa: 27 ŞEKİL 14 Çatal (Kavissiz) ŞEKİL 15 - Bütün Uçları Boru Başlı Çatal (Kavissiz) ı M İ -i- İt ~3 l ŞEKİL 16 - Redüksiyon Çatal (Kavisli) ŞEKİL 17 - Bütün Uçları Boru Başlı Redüksiyon Çatal (Kavisli) I d, «I ŞEKİL 18 - Semerli Çatal ŞEKİL 19-Kapak Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 27

28 Sayfa : 28 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı: MEKANİK ÖZELLİKLER BORULARIN MEKANİK ÖZELLİKLERİ Genel Özellikler Borular, Çizelge 9'da verilen parametreler ile belirtilen deney metoduna göre deneye tâbi tutulduğunda Çizelge 9'da verilen genel mekanik özellik değerlerine uygun olmalıdır. ÇİZELGE 9 - Boruların Genel Mekanik özellikleri Özellik Değer Deney parametreleri Deney metodu Darbe TIR s % 10 Deney/kondisyonlama sıcaklığı 0 C TS EN 744 Dayanımı'' Kondisyonlama ortamı Su veya hava Şahmerdan tipi d 90 Şahmerdan kütlesi d = 110 mm için 1,0 kg d = 125 mm için 1.25 kg d = 160 mm için 1,6 kg d, = 200 mm için 2.0 kg d = 250 mm için 2,5 kg d i 315 mm için 3,2 kg Şahmerdan düşme yüksekliği d = 110 mm için 1600 mm d i. 110 mm için 2000 mm 1) İmalâtçının dolaylı deney metodunu (pren ) seçmesi durumunda, tavsiye edilen deney sıcaklığı (23±2),, C'dur İlâve Mekanik Özellikler Sıcaklığı -10"C'un altında olan alanlarda döşemesi yapılacak olan boruların darbe dayanımı deneyleri (kademeli metot), Çizelge 10'da belirtilen özelliklere uygun olmalı ve Çizelge 16'ya göre buz kristali sembolü ile işaretlenmiş olmalıdır. ÇİZELGE 10 - Boruların İlâve Makanik Özellikleri Özellik Değer Deney parametreleri Deney metodu Darbe H 50 s 1 m Deney/kondisyonlama sıcaklığı 0 C TS EN 1411 Dayanımı 0,5 m'nin Şahmerdan tipi d 90 (kademeli altında Şahmerdan kütlesi metot) en fazla d = 110 mm için 4 kg bir kırılma d = 125 mm için 5 kg d = 160 mm için 8 kg d = 200 mm için 10 kg d i 250 mm için 12,5 kg EKLEME PARÇALARININ MEKANİK ÖZELLİKLERİ Ekleme parçaları, Çizelge 11'de verilen deney parametreleri ve deney metotlarına göre deneye tâbi tutulduğunda Çizelge 11'de verilen mekanik özellik değerlerine uygun olmalıdır. ÇİZELGE 11 - Ekleme Parçalarının Mekanik Özellikleri Özellik Değer Deney parametreleri Deney metodu Mekanik mukavemet veya esneklik" Darbe mukavemell (doşme deneyi) Yırtılma, çatlama ayrılma ve/veya sızma görülmemelidir. Hasar oluşmamalı Deney süresi En küçük moment'. DN «250 İçin DN) > 250 İçin veya En düşük yer defllştfrme Deney/kondlsyonlama sıcaklığı Düşme yüksekliği: d 110 mm İçin d = 125 mm İçin d n = 160 mm İçin d = 200 mm İçin 15 min 0,15[DN 'x 10* knm ' 0.01 DN] knm 170 mm 0 C 1000 mm 1000 mm 1000 mm 1000 mm Boru başı aflzına Darbe noktası 1) Sadece birden fazla parçadan oluşan ve fabrikasyon olarak İmal edilen ekleme parçaları için. Conta muhafaza elemanı bir parça olarak düşünülmemelidir. TS EN TS pren Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 28

29 26 Temmuz Sayı: RESMÎ GAZETE Sayfa: FİZİKSEL ÖZELLİKLER BORULARIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ Borular, Çizelge 12'de verilen deney parametrelerine ve deney metotlarına göre deneye tabi tutulduğunda Çizelge 12'de verilen fiziksel özellik değerlerine uygun olmalıdır. ÇİZELGE 12-Boruların Fiziksel özellikleri özellik Değer Deney parametreleri Deney metodu Vlcat yumuşama 79 C TS EN 727'ye uygun olmalı TS EN 727 sıcaklığı (VST) Uzunlamasına s% 5 Deney sıcaklığı 150-C TS EN 743 boyut Boruda herhangi Daldırma süresi: Metot A değişimi bir çatlama veya e s 8 mm İçin 15 min Sıvı kabarma olmamalı e > 8 mm için 30 min veya Deney sıcaklığı, 150-C TS EN 743 Daldırma süresi Metot B e s 4 mm için 30 min Hava 4 mm < e s 8 mm için 60 min e > 18 mm İçin 120 min Belirlenen Deney parçası Deney sıcaklığı 15 C TS EN 580 sıcaklıkta Yüzeyinde herhangi Daldırma süresi 30 min diklorometana dayanım bir bozulma olmamalı EKLEME PARÇALARININ FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ Ekleme parçalan, Çizelge 13 ve Çizelge 14'de verilen deney parametrelerine de deney metotlarına göre deneye tâbi tutulduğunda Çizelge 13 ve/veya Çizelge 14'de (hangisi uygunsa) verilen fiziksel özellik değerlerine uygun olmalıdır. ÇİZELGE 13 - Ekleme Parçalarının Fiziksel özellikleri Özellik Değer Deney parametreleri Deney metodu Vıcat yumuşama sıcaklığı (VST) Sıcaklık etkisi i 77 C " TS EN 727'ye uygun olmalı TS EN 727 ; ve a ' Deney sıcaklığı Isıtma süresi: e s 10 mm için e > 10 mm için 150 C TS EN 763 Metot A Hava sirkülasyonlu etüv 30 min 60 min 1) Uygulama alanı kodu "D' ve "d "'si 200 mm'ye eşit veya daha küçük olanlar için VST a 79 C'dur. 2) a) Enjeksiyon noktası çevresindeki et kalınlığının 15 katı yarıçaptı bir alanda oluşan çatlakların, pul pul kalkmaların veya kabarcıkların derinlikleri, o noktadaki et kalınlığının % 50'sinden fazla olmamalıdır. b) Diyafram (birleşme) bölgesinde et kalınlığının 10 katı bir mesafe İçinde oluşan çatlakların, pul pul kalkmaların veya kabarcıkların derinlikleri, o noktadaki et kalınlığının % 50'sinden fazla olmamalıdır. c) halka yuvasından, et kalınlığının 10 katı bir mesafe İçinde oluşan çatlakların uzunluğu o noktadaki et kalınlığının % 50'slnden fazla olmamalıdır. d) Birleşme çizgisindeki açıklık, bu çizgideki et kalınlığının % 50'slnden fazla olmamalıdır. e) Parçanın diğer herhangi bir bölgesindeki çatlak ve pul pul kalkmaların derinliği, o noktadaki et kalınlığının % 30'undan fazla olmamalıdır. Kabarcıklar, et kalınlığının % 10'undan daha uzun olmamalıdır. 3) Ekleme parçası kesildikten sonra herhangi bir büyütme yapmaksızın çıplak gözle muayene edildiğinde, kesilen yüzeylerde yabancı parçacıklar görülmemelidir. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 29

30 Sayfa: 30 RESMÎ GAZETE 26 Temmuz Sayı: PERFORMANS ÖZELLİKLERİ Bağlantılar ve sistem, Çizelge 15'de verilen deney parametrelerine ve deney metotlarına göre deneye tabi tutulduğunda, Çizelge 15'de verilen sisteme uygunluk özellikleriyle ilgili değerlere uygun olmalıdır. ÇİZELGE 15 - Performans Özellikleri özellik Değer Deney parametreleri Deney metodu Elâstomerik sızdırmazlık halkalı bağlantıların sızdırmazlığı Deney sıcaklığı Boru ucu deformasyon Boru başı deformasyon Fark: (23±5)', C a% 10 i%5 2% 5 Sızdırmamalı Su basıncı 0,005 MPa (0JJ5 bar} Sızdıımamalı Su basına T-"Ö7Ö27MPa (-0.27 bar) Hava basına Deney sıcaklığı Açısal deformasyon: d, 315 mm İçin 315 mm< d, s 630 mm için d a > 630 mm jçjn 0.05 MPa j[0,5barl MPa - " (-0,3 bar) * Sızdırmamalı su basına MPa (0,05 bar] Sızdırmamalı su basına 0.05 MPa JQ, barl TS EN 1277 Metot 4 B şartı TS EN 1277 Metot 4 C Şartı s - 0,027 MPa (-0,27 bar) Hava basına -0,63 MPa (-0.3 bar) Yüksek sızdırmamamalı TS EN 1055'e uygun almalı TS EN 1055 sıcaklık Deney sistemi çevrtml,) b) kullanılır TPE contaların uzun süreli performansı Sızdırmazlık basıncı 1)60 gönde* 0,13 MPa (1,3 bar) 2) 100 yıla ekstrapole edildiğinde * 0,06 MPa (0,6 bar) (Şekil 2) Deney sıcaklığı (231 S)' pren ) Bu deney sadece, uygulama alanı kodu "0* ve *d "sl 200 mm'ye eşit veya daha küçük elemanlara uygulanır. 10 -SIZDIRMAZLIK HALKALARI Sızdırmazlık halkaları, borular ve ekleme parçalarının özellikleri üzerinde zararlı etki yapmamalı ve Çizelge 15'de belirtilen deney tertibatlarında deneylerin yapılabilmesi için uygun özelliklerde olmalıdır Sızdırmazlık halkalarının malzemeleri, TS EN veya TS pren 681-2'ye uygun olmalıdır Termoplâstik elâstomerik (TPE) sızdırmazlık halkaları, Çizelge 15'de verilen uzun süreli performans özelliklerine de uygun olmalıdır YAPIŞTIRICILAR Yapıştırıcılar, çözücülü yapıştırıcı olmalı, özellikleri boru ve ekleme parçalan imalâtçısı tarafından belirtildiği gibi olmalıdır. Yapıştırıcı, boru ve ekleme parçalarının özellikleri üzerinde zararlı etki yapmamalı ve Çizelge 15'de belirtilen deney tertibatlarında, deneylerin yapılabilmesine uygun özelliklerde olmalıdır İŞARETLEME GENEL İşaretleme, bir etiket veya doğrudan boru ve ekleme parçasının üzerine yazılarak veya boru veya ekleme parçalarının üzerine şekil vermek suretiyle yapılır. Ancak, depolama, indirme bindirme, dış hava şartlan ve döşeme gibi etkiler sonucu işaretlemenin okunabilirliği bozulmamalıdır. Yürütme ve idare Bölümü Sayfa: 30