İMAM HATİP LiSELERİNDE Aralık 20 ll. Y ayına Hazırlayan. Dr. Sultan ŞiMŞEK *** Düzenleyen Kurumlar Akademi Lisan ve İl mi Araşhnnalar Derneği

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İMAM HATİP LiSELERİNDE Aralık 20 ll. Y ayına Hazırlayan. Dr. Sultan ŞiMŞEK *** Düzenleyen Kurumlar Akademi Lisan ve İl mi Araşhnnalar Derneği"

Berker Ilkin
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İMAM HATİP LiSELERİNDE ARAPÇA ÖGRETİMİ SEMPOZYUMU Aralk 20 ll Y ayna Hazrlayan Dr. Sultan ŞiMŞEK *** Düzenleyen Kurumlar Akademi Lisan ve İl mi Araşhnnalar Derneği EnsarVakf Arapça Öğretmenleri Merkezi Derneği o en sar " vakfi a<ademi Llsan ve Ilmi Araştmalar Derneği

2 Akdem Yaymlan: 31 ilmi Eserler: 7 İMAM HA TİP LiSELERİNDE ARAPÇA ÖÖRETİMİ SEMPOZYUMU Yayma Haz rlayan Dr. Sultan Ş imşek ISBN Düzenleme- Bask- Cilt Artus Basm Giyim Sanayi Sitesi 2. Ada. A Blok Kat: i No: 108 Başakşehir 1 İstanbul Tel: (0212) Mart 2013, İstanbul AKDEM YA YINLARI Akşernsettin Mah. Akdeniz Cad. No: Fatih/İstanbul Tel: (212) Faks: e.mail: info@akdemyayinlari.com

3 El-Avamil' den Arapça Dilbilgisi Öğretiminde Modern Tekniklerle Nasl Yararlanlabilir? Giriş : Prof. Dr. Nurettin CEviZ * Arapça öğrenilirken öğrencinin karş laştğ önemli noktalardan biri, okurken kelimenin son harfinin harekesini doğru olarak belirlemektir. Bu çalşmann amac, ei-avamil adl eserdeki tasnif göz önünde bulundurularak öğrenciye, kelimenin son harfinin harekesini belirlemesini öğrenmede görsel yönden zenginleştirilmiş birteknik sunmaktr. Arapçada kelimenin son harfinin barekesi, sözdizimi yönünden o kelimenin cümle içindeki görevini göstermektedir. Dili öğrenmeye başlayan kimsenin son harekeyi belirleyememesi demek onun, yüklem, özne, nesne gibi öğeleri ayrt edemediği, dolaysyla cümleyi doğru biçimde anlayamayacağ/anjamlanduamayacağ demek:fu. Anlamay doğrudan ilgilendirdiği için son harfharekesini belirleyebilmek ve doğru okumak Arapça öğretiminde önem taşmaktadr. 1. K~limenin barekesi na sl belirleniyor? Klasik yöntemlerle önce özne, nesne, yilidem ya da müpteda ve baberin ne olduğu ve türleri anlatlmakta ve bu öğelerin her birinin son harekesinin nasl okunrnas gerektiğ i teker teker izah edilmektedir. Gramer ağrlkl yöntemlerle kurallan iyice öğrenen ve örneklerle tekrarlayan öğrenci, önceden öğrend iği kurallan cümle ya da paragraf okurken uygulamaya çalşmakta ve harekeleri be lir~ leyerek okumas beklenmektedir.

134 IMAM HATiP LISELERINDE ARAPÇA ÖGRETIMI SEMPOZYUMU Ancak söz konusu gramer kurallannn doğru uygulanabilmesi için çok sayda alştnnann yaplmas gerekmektedir.

4 134 IMAM HATiP LISELERINDE ARAPÇA ÖGRETIMI SEMPOZYUMU Ancak söz konusu gramer kurallannn doğru uygulanabilmesi için çok sayda alştnnann yaplmas gerekmektedir. Ayrca ~nadilde _benzeri bir durumun olmamas da öğrencinin önünde bir engel oluşturablmekted.r. şunu belirtmeliyiz ki, sadece önereceğimiz yöntemin uygulanmas, bu konudaki gramer kurallan bütününün önemsiz olduğu anlamna gelmez. Tam tersine iyi öğrenilmiş gramer kurallannn bu yöntemle birleştirilmesi, bilgi ve beceriyi pekiştirebilir ve uygulanan bilgi haline dönüştürebil ir. 2. Öğren mede Çoklu Zeka-Görsel Zekann Rolü Harekelendi.rme bir ses/seslendirme olaydr. Ama seslendierneden önce öğren~inin kelimeyi ve onun cümle içindeki yerini görmesi gereklidir. Yani hareketerne hem görsel hem de seslendirmeye dayal olduğundan beynin iki fonksiyonu. birden devreye sokmas gerekmektedir. Bu sorunun çözümünde, içinde yaşadğmz "görsellik çağ" nn imkanlanndan faydalanabiliriz. Bu noktada, çoklu zeka kuramnn görselliği nasl değerlendirdiğine baka- Kuramn kurucusu Gardner'a göre görsel zekann özü; lm. a) Görsel dünyay doğru biçimde alglamak, b) Başlangçtaki alg üzerinde değişim ve dönüşümler yapabilmek ve c) Bu görsel deneyimi fiziksel uyarann yokluğunda da yeniden üretebilmekti.r. Ayrca görsel zeka, müzik ve dil. zekasnda olduğu gibi farkl becerilerio toplamndan ibarettir ve bu beceri alanlanndan birinde pratik yapmak, ilgili diğer alanlar~aki becerileri de gelişti.rmektedir. 3. Yöntemden Müzik Eğitiminde Nasl Fayda lanlyor? Bu yöntemle piyano eğitimi, her tuşun hangi notaya ait sesi çka racağ, tuş Iann üzerine.rerkli etiketler yapştnlarak verilmektedir. Öğrencinin renkle sesi özdeşleşti.rmesi beklenmektedir. Değişik notalar demek değişik renkteki tuşlar ard ard ma kullanmak demektir. Böylece ortaya ezgi çkmaktadr. Görsel zekann özelliklerine bu açdan tekrar bakacak olursak; a) Öğrenci tuşun rengini alglar, b) Algladğ rengi, seslendirmesi istenen notann tuşuyla eşleştirir, c) Eşleştirme becerisini deneyime dönüştürür, sürecin tekrarlanmasyla ezgi üretilmiş olur.

5 imam HATiP LiSELERİNDE ARAPÇA ÖÖRETiMİ SEMPOZYUMU 135,\... 1 "'X.., ""(, \ \ Kaynak: Renklerle Org Öğretimi, Salih Aydoğan, Ankara, 2010.

6 136 imam HATIP LISELERİNDE ARAPÇA ÖGRETİMi SEMPOZYUMU.,.. :". ~ ' 'i J ~. t=.. c;; C' ~-. <;')..., :r-.. ~~. /'>.. -:. "11 ~~u ; :;.l) rf... ~.. ~ - ~.)., ;.:;i. ta C!) J. \'::,, o ;: -. fm.p. J Kaynak: Renklerle Org Öğret i mi, Salih Aydoğan, Ankara, Bu Tekniğin, el-avamil'deki TasniCe Göre Arapça Sözdizimine Uyar ~ J anmas Müzik eğ i t iminde uzun süreden beri etkin bir biçimde kullan lan bu tekniği Arapça nahiv kurallannn öğrenilmesine, hatta nahiv kurallannn nihai amac olan hareketerin belirlenmesine transferini şöyle yapabiliriz. Fasili Arapça'da belli bir cümle bağlamnda kelimelerin sonlan (irap halleri) temel olarak dört şekilde ortaya çkmaktadr: Fetba, Damme, Kesra ve Cezm Bilindiği gibi, Osmanl eğitim sisteminde yaygn biçimde öğretilen Arapçamn nahiv k.srnnn etkin b içimde-öğretilmesinde el-avamil adl eser önemli bir

7 yer tutmaktadr. İMAM HATİP LiSELERİNDE ARAPÇA ÖÖRETİMİ SEMPOZYUMU 137 El-Avamil, bu konuyu, sistematik bir biçimde ve bütünsellik içerisinde ele almakta ve metin okuma esnasnda karşlaşlan sorunun çözümüne yönelik olarak, önerdiğimiz bu tekniğin somutlaştrlmasna imkan vermektedir. Arapçadaki irap durumlannn bazlarn tabloda görelim Fetha ile sona Damme ile sona Kesra ile sona Cezm ile sona erenerenler erenler erenler ler l.mefulun bih l.fail 2.Nasb edatndan sonraki fiil 3.Kane'nin haberi 2.Naibu'l-fail 3.Müpteda 4.İnne 'nin ismi 4.Haber Vs.. Vs..!.Harf-i cerden sonraki kelime 2.Muzaafun-ileyh l.cezm edatndan sonraki fiil Ayn tabloyu, bizim önerdiğimiz teknikle, her harekeye bir renk atayarak şöyle kodlayabiliriz: Fetha ile sona Dam me ile sona Kesra ile sona Cezm ilc sona erenler erenler erenler erenler l.harf-i cerden l.cezm edatndan l.mefulun bih l.fail son,-aki kelime sonral<i fil 2.Muzaafun-ileyh! 2.Nasb edatn- 2.Naibu'l-fail dan sonraki fiil 3.Kane'nin haberi 4.İnne'nin ismi 3.Müpteda 4.Haber Vs.. Vs.. 1

8 138 IMAM HATIP LiSELERiNDE ARAPÇA ÖGRETIMI SEMPOZYUMU Şimdi bu rcnklcndirme sistemini basit birkaç cümlede kullanalm: -~J.WI 0-" ~~rj -~ ~j.j-o ;}s- r~ -~ ~tj Her renk hangi harekeyi temsil ediyorsa kelimeyi o hareke ile okuyalm. cj Jj <.Ş.lll _,k.ji.hiw J..w J!4J..JI 41i:..JI r---'4 Ukl.; ~li cj.l.i..,.j ~\ ).6.-\ll ~ Cj.J J~~ <.Ş.J~I tj-:--" \11 cj..b-ij i y. J~ ~ J~~ J.W\4..L.b illi devreye giren görsel zekann dil zekas ve becerisiyle birleşmesi sonucunda; a) Öğrenci renk-kelime birlikteliğini alglayacak, b) Alglad ğ rengi atanmş hareke ile eşleştirecek, c) Eşleştirme becerisini, her alştmnadan sonra yeni bir deneyime dönüştürecek Bu görsel deneyimi fiziksel uya rann (renkleodinnenin) yokluğunda da gerçekleş tirebilecektir (yeniden üretebilecektir). *.** Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Yabanc Diller Eğitimi Bölümü Arapça Öğretmenliği ABD Öğretim Üyesi

Benzer belgeler

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS ARAPÇA I DKB

DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS ARAPÇA I DKB 03 +2 2 4 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Lisans Yüz Yüze / Zorunlu Dersin Koordinatörü Dersi