Avrupa Birliği nin İklim ve Enerji Hedefleri Çerçevesinde Bosna Hersek Enerji Sektörünün Değerlendirilmesi
|
|
- Savas Göllü
- 5 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Avrupa Birliği nin İklim ve Enerji Hedefleri Çerçevesinde Bosna Hersek Enerji Sektörünün Değerlendirilmesi Tuncay BELEN 1, Serhat AKPINAR 2 Özet Bu çalışmada, AB nin 2020 yılına kadar ulaşmayı planladığı iklim ve enerji hedefleri çerçevesinde Bosna-Hersek in enerji sektörü incelenmiştir. Avrupa Birliği, iklim değişikliği ile mücadele etmek için dönemini kapsayan yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve karbon emisyonlarına ilişkin hedefler belirlemiştir. Bu hedefler esas alınarak Avrupa Birliği nin ve Bosna Hersek in performansı değerlendirilmiştir. Oldukça zengin yenilenebilir enerji kaynaklarına sahip olan Avrupa Birliği ne aday bir ülke olarak Bosna Hersek in özellikle enerji verimliliğini arttırma ve karbon emisyonlarını azaltma konusunda önemli bir potansiyele sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Enerji, İklim Değişikliği, Enerji Verimliliği, Yenilenebilir Enerji Kaynakları Evaluation of the Energy Sector of Bosnia and Herzegovina within the Frame of Climate and Energy Targets of European Union Abstract In this study, energy sector of Bosnia and Herzegovina is investigated within the frame of energy and climate objectives which European Union plans to achieve until European Union set objectives regarding renewable energy, energy efficiency and carbon emissions to fight against climate change, which cover the period of Performance of European Union and Bosnia and Herzegovina is evaluated by considering these objectives. It is concluded that as a candidate country of EU, Bosnia and Herzegovina with its rich renewable resources have significant potential especially on reducing carbon emissions and improving energy efficiency. Keywords: Energy, Climate Change, Energy Efficiency, Renewable Energy Sources. 26 Enerji Bakanlığı, Daire Başkanı, İşletme Bilim Doktoru, serhat.akpinar@gmail.com 2 Ekonomist, tuncaybelen@gmail.com 2 nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS=, May
2 Avrupa Birliği nin İklim ve Enerji Hedefleri Çerçevesinde Bosna Hersek Enerji Sektörünün GİRİŞ Dünya ekonomisi sanayi devriminin ortaya çıktığı 19. yüzyıldan bu yana büyük bir değişim geçirmiştir. Önce ticaret daha sonra sanayi kapitalizmine dayanan ekonomik sistem günümüzde büyük ölçüde finans kapitalizmi tarafından yönlendirilmektedir. Özellikle İkinci Dünya Savaşından sonra ekonomik sistemle birlikte dünya siyasal sistemi de önemli bir yeniden yapılanma sürecine girmiştir. Bu süreçte, imparatorluklar dönemi sona ermiş ve bağımsız olan birçok ulus devlet, bölgesel ve küresel entegrasyon modellerini benimsemiştir. Böylece, uluslararası ticaretin yapısı da bir önceki yüzyıla göre önemli ölçüde farklılaşmıştır. Bölgesel bir entegrasyon modeli olarak Avrupa Birliği nin temelleri 1951 yılında Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ile atıldı yılında imzalanan Brüksel Anlaşmasıyla Avrupa Topluluğu oluşturuldu yılında yürürlüğe giren Maastricht Anlaşması ile üç sütun üzerine inşa edilen Avrupa Birliği kurulmuş oldu. Avrupa Birliği nin genişleme süreci 1973 ten bu yana devam etmektedir yılı itibariyle Türkiye nin de aralarında bulunduğu 6 ülke AB ye tam üyelik müzakerelerini sürdürmektedir. Bosna Hersek in üyelik başvurusu ise Eylül 2016 da Avrupa Birliği tarafından kabul edilmiştir. AB nin siyasi, iktisadi ve mali bütünleşmesinin bir sonucu olarak, AB üyesi ülkeler ortak dış işleri ve güvenlik, adalet ve ekonomi politikaları izlemektedir. AB enerji alanında da ortak bir politika izlemektedir. AB enerji politikalarını oluştururken; Topluluğun rekabet edebilirliğine katkı sağlamayı, enerji arz güvenliğini temin etmeyi ve sürdürülebilir kalkınma temelinde çevrenin korunmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın 2. bölümünde AB enerji politikalarına ve 2020 enerji ve iklim hedeflerine değinilecektir. Üçüncü bölümde Bosna Hersek enerji sektörü hakkında kapsamlı bilgi verilecek, dördüncü bölümde ise Bosna Hersek enerji politikaları AB hedefleri çerçevesinde değerlendirilecektir. Son bölümde ise Bosna Hersek enerji sektörüne ilişkin öneriler yer almaktadır. 1. AB Enerji Politikası Ve İklim Hedefleri İkinci Dünya Savaşı sonrasında, Fransa ile Almanya'nın demir-çelik kaynaklarının devletler üstü bir otoritenin yönetimine devredilmesi ve bu sayede gerek uluslararası güvenlik gerek ekonomik büyüme açısından anahtar konumda bulunan demir ve çelik kaynaklarındaki çıkarların birleştirilerek Avrupa'da yeni bir savaşın önlenmesi anlayışı hakim olmuştur. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT), böyle bir anlayışla, 1951 tarihli Paris Antlaşması ile kurulmuştur. Böylece, bugüne kadar sürmüş olan Avrupa ekonomik ve politik bütünleşmesi de başlamıştır. Bu tarihten yedi yıl sonra, 1958 de Avrupa Atom Enerjisi Topluluğunu (AAET) ve Avrupa Ekonomik Topluluğu'nu (AET) kuran Antlaşmalar imzalanmıştır. O zamandan beri, enerji politikası, 2 nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May
3 T.BELEN ve S.AKPINAR ekonomik bütünleşmeye paralel bir biçimde, kademeli olarak gelişmiştir. Böylece enerji AB'nin en eski ortak politika alanlarından biri olmuştur 3. Yıllar içerisinde, ortak enerji politikasını etkileyen önemli gelişmeler yaşanmıştır: Örneğin, 1973'teki ilk petrol krizinden önce, AB üyesi ülkeler, gelişmiş ülkelerin çoğu gibi, enerji tüketimlerinde tutumsuz davranmanın yanında ithalata da aşırı bağımlıydılar. Petrol krizi, enerji arzını dış şoklardan koruyacak bir stratejiye ihtiyaç olduğunu göstermiştir. 1980'lerle birlikte çevre, bir başka ilgi konusu olarak ortaya çıkmıştır. Üretimden son kullanıma kadar, mevcut enerji sisteminin küresel çevreye verdiği zarar genel olarak kabul edilmiş, çevreyi tehlikeye atmadan enerji sistemlerinin nasıl yeniden yönlendirilebileceği konusu önemli bir mesele haline gelmiştir. 1980'lerin sonunda ise, Avrupa Birliği nde, bu defa enerji piyasalarının serbestleşmesi yönünde yeni bir eğilim ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, ülkeler arasında parçalanmış mevcut piyasaların bütünleştirilmesini gerektiği anlaşılmış ve enerji iç pazarı, artan rekabetin odağı haline gelmiştir 4. Bütün bu düşünceler, 1995 yılında kabul edilmiş olan ve AB enerji iç pazarı için genel ilkeleri ve hedefleri ortaya koyan "Avrupa Birliği için Bir Enerji Politikası" başlıklı Beyaz Kitap'ta ortaya konmuştur. Enerji arzının güvenliği, çevrenin korunması ve genel rekabet gücü, günümüzde AB enerji politikasının en önemli hedefleri oiarak belirlenmiştir. Buna paralel olarak, bu alanda ortak bir politika oluşturulurken, sosyal ve ekonomik bütünleşmenin gerçekleştirilmesi, yaşam kalitesinin artırılması, istihdam yaratılması ve bölgeler arasındaki dayanışmanın geliştirilmesi de dikkate alınmıştır. AB mevzuatı, rekabet gücü yüksek, güvenli ve sürdürülebilir enerji piyasaları oluşturulması, kalitenin artırılması, tüketiciye daha fazla seçenek ve daha ucuz fiyatlar sunulabilmesi amacıyla enerji piyasalarında serbestleşmeyi sağlayıcı düzenlemeleri içermektedir. Buna göre, elektrik ve doğalgaz sektörlerinde piyasaya erişim, organizasyon, işleyiş, ihalelerde uygulanan prosedürler ve yetkilendirme usulleri gibi konular ortak kurallarla düzenlenmektedir. AB mevzuatına göre hak ve yükümlülükler bakımından işletmeler arasında ayrımcılık yapılamaz. Elektrik ve doğalgaz sektörlerinde sağlanan serbestleşme, özel sektörün de bu alanlarda altyapı yatırımları yapmasını, dağıtım, taşıma, pazarlama hizmetlerinin rekabete açılarak gelişmesini sağlamaktadır 5. Birliğin sera gazı emisyonlarının %80 inden fazlası enerji sektöründen kaynaklanmaktadır. Sürdürülebilir bir enerji politikası için iklim değişikliği ile mücadele, AB nin enerji politikasının önemli bir bileşenidir. Bu bağlamda 3 İktisadi Kalkınma Vakfı, İktisadi Kalkınma Vakfı, Avrupa Birliği Bakanlığı nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May 2017
4 Avrupa Birliği nin İklim ve Enerji Hedefleri Çerçevesinde Bosna Hersek Enerji Sektörünün Avrupa Komisyonu, Avrupa Konseyi nin onayıyla, 2020 ye kadar gerçekleştirilmesi öngörülen enerji alanına ilişkin üç önemli hedef belirlemiştir: -Enerji verimliliğinin %20 artırılması, -Enerji arzında yenilenebilir enerji kaynaklarının payının %20 ye, ulaşım sektöründe kullanılan biyoyakıtın oranının en az %10 a çıkarılması, -Sera gazı emisyonlarının %20 azaltılması. Diğer taraftan Avrupa Konseyi tarafından 2014 yılında AB nin 2030 Yılına Yönelik Enerji ve İklim Politikasının Çerçevesi kabul edilmiştir. Söz konusu paket uyarınca, AB nin sera gazı emisyonlarının 2030 yılına kadar 1990 seviyesine kıyasla %40 oranında azaltılması, yenilenebilir enerjinin toplam enerji tüketimi içindeki payının %27 oranına yükseltilmesi ve enerji verimliliğinin asgari olarak %27 oranında artırılması öngörülmektedir 6. Bu hedeflere ulaşılmasıyla AB, iklim değişikliği ve hava kirliliği ile mücadeleye katkı sağlayabilecek, fosil yakıtlara olan bağımlılığını azaltabilecek ve tüketiciler ve iş dünyası için enerjiyi satın alınabillir fiyatlardan arz edebilecektir. Avrupa Komisyonu, Birliğin enerji politikasını, reform ve yeniden organizasyon yoluyla yeni bir Avrupa Enerji Birliği ne dönüştürme amacı kapsamında, 2015 yılında İleriye Dönük İklim Değişikliği Politikası ile Dirençli bir Enerji Birliği için Çerçeve Strateji belgesini yayımlamıştır. Enerji Birliği Çerçeve Stratejisinde; enerji güvenliği, sürdürülebilirlik ve rekabetçiliği artırmak üzere tasarlanan, birbirini tamamlayan ve birbirleriyle yakından ilişkili olan beş öncelik (dimensions) şu şekilde sıralanmaktadır 7 : -Enerji arzı güvenliğinin sağlanması, -Tam entegre ortak Avrupa enerji pazarının oluşturulması, -Enerji talebini azaltmaya katkı için enerji verimliliğinin artırılması, -Ekonominin karbonsuzlaştırılması, -Araştırma, yenilikçilik ve rekabetçilik Sonraki bölümde Bosna Hersek enerji sektörü ve politikaları hakkında ayrıntılı bilgi verilecektir. 2. Bosna Hersek Enerji Sektörü tarihleri arasında yaşanan savaşın etkisiyle Bosna Hersek ekonomisi ağır bir tahribata uğramıştır. Savaş sırasında Bosna Hersek 6 Avrupa Birliği Bakanlığı. 7 Avrupa Birliği Bakanlığı. 2 nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May
5 T.BELEN ve S.AKPINAR ekonomisinin üretiminde %80'lik bir düşüş yaşanırken GSYH'sinde %75 oranında azalma görülmüştür. Söz konusu savaş nedeniyle ülkenin doğrudan ve dolaylı ekonomik kaynak kaybının 70 milyar ABD Doları olduğu tahmin edilmektedir 8. Bu dönemde sanayi ve enerji altyapısı da büyük zarar görmüştür. Savaş sonrası dönemde yüksek büyüme oranları yakalayan Bosna Hersek in büyüme hızı son yıllarda düşmüştür. Ülkede yatırımlar genel olarak düşük düzeylerde seyretmiş olup, gerçekleştirilen yatırımlar ise büyük ölçüde yabancı sermaye tarafından finanse edilmiştir. Ülkeye yapılan dış yardımlardaki azalma nedeniyle üretimin ve özellikle ihracatın artırılabilmesi için doğrudan yabancı yatırıma ihtiyaç duyulmaktadır 9. Yakın zamanlarda yabancı sermayenin Bosna Hersek e ilgisinde artış olmakla birlikte, savaşın olumsuz etkilerinin hala devam etmesi ve eski Yugoslavya pazarının önemli ölçüde kaybedilmiş olması nedeniyle, bu ilginin üretime somut yatırımlara dönüşmesinde sıkıntılar yaşanmaktadır. Diğer taraftan, özellikle yabancı bankaların ülkede faaliyet göstermeye başlamasıyla birlikte, sermaye arzında nispeten bir artış olsa da, bürokrasi, karmaşık hukuki altyapı, yasal yaptırımların zayıf olması gibi sebeplerle sermaye arzındaki bu artış sanayi üretiminde yeterince karşılığını bulamamıştır 10. Sektörlerin Bosna Hersek ekonomisindeki ağırlıkları incelendiğinde, tarım, sanayi ve hizmetler sektörlerinin ülke ekonomisindeki paylarının 2015 yılı itibariyle sırasıyla yaklaşık olarak %7,9, %26,5 ve %65,6 olduğu tahmin edilmektedir. Enerji sektörü Bosna Hersek in geleneksel olarak en güçlü sektörleri arasında yer almakta olup ülkenin enerjiye bağımlı Avrupa pazarlarına yakınlığı da göz önüne alındığında gelişim olanakları ve yatırım açısından kayda değer potansiyel ve fırsatlar barındırmaktadır. Ülkede enerji sektörünün ana bileşenleri kömür, elektrik, petrol ve doğalgazdır 11. Savaş yıllarında 1,44 milyon TEP e kadar düşen birincil enerji arzı, 1996 yılından itibaren armaya başlamış ve 2014 yılında 7,82 milyon TEP ile savaş öncesi düzeyine yükselmiştir. Enerji ithalatı yıllar itibariyle stabil kalmış ve 2014 yılında 1,71 milyon TEP olarak gerçekleşmiştir. Böylece savaş döneminde %50 seviyesine kadar çıkan Bosna Hersek in enerji bağımlılık oranı savaştan sonra enerji üretimindeki artışın etkisiyle azalmaya başlamıştır yılı itibariyle ülkenin enerjide dışa bağımlılığı %22 seviyesindedir 12. Bosna Hersek te enerji sektörü büyük potansiyeli, yatırım fırsatları ve Avrupa enerji piyasası ile bütünleşmeye yönelik politikalar ile en en güçlü sektörlerden biridir. Son birkaç yıl içerisinde Bosna Hersek enerji seltörüne önemli miktarda yatırım yapılmıştır. Bosna Hersek 2006 yılında, elektrik ve gaz 8 Muminovic, Saraybosna Büyükelçiliği, Saraybosna Büyükelçiliği, Saraybosna Büyükelçiliği, International Energy Agency nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May 2017
6 Avrupa Birliği nin İklim ve Enerji Hedefleri Çerçevesinde Bosna Hersek Enerji Sektörünün alanıda dünyanın en büyük iç piyasasının oluşturulmasını sağlayan Enerji Topluluğu Kurulması Anlaşmasını onaylamıştır. Bosna Hersek yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan santrallerden ve verimlli kojenerasyon tesislerinden üretilen elektrik için fiyat garantisi prim desteği sunmaktadır. 2.1.Kömür Kömür ülkenin en önemli enerji kaynaklarından biridir yılında ülkede 3768 bin TEP kömür üretimi gerçekleştirilmiştir. Bu değer toplam birincil enerji arzının %48 ine tekabül etmektedir. Üretilen kömürün %90 a yakını termik santrallerde kullanılmaktadır. Ayrıca ülkenin önemli miktarda kömür ithalatı da bulunmaktadır. Ülkede tahmini kömür rezervi 6 milyar ton olup yıllık ortalama kömür tüketimi 8 milyon tondur 13. Kömür yatakları bütün ülkeye dağılmış durumdadır. 2.2.Elektrik 2014 yılında Bosna Hersek te GWh elektrik üretimi gerçekleştirilmiştir. Ülkede elektrik büyük oranda, hidrolik ve termik santrallerde üretilmektedir. Kömür yakıtlı termik santrallerin elektrik üretimi içindeki payı %63, hidrolik santrallerin ise %37 dir. Halihazırda, toplam 4000 MW lık kurulu kapasiteye sahip olan ülkede elektrik üretimi yurtiçi talebi aştğı için elektrik ihraç edilmektedir. Bosna Hersek, elektrik ihracatı konusunda bölge ülkeleri arasında ilk sırada yer almaktadır yılında elektrik ihracatı 5997 GWh olmuştur. Son üç yıldır Bosna Hersek elektrik ihracatında dünyada 24. sırada yer almaktadır. Ülkenin hidroelektrik potaniyeli yaklaşık 6000 MW dir. Bosna Hersek bu potansiyel ile Avrupa da 8. sırada yer almaktadır. Ülkenin hidroelektrik kurulu gücü 2054 MW olup toplam potansiyelin %36 sına tekabül etmektedir. Rüzgar enerjisi potansiyeli tahmini olarak 2000 MW dir. Bu tahmin kullanılabilir alan analizlerinden çıkmakta olup şebeke entegresyon olanakları ve çevresel koruma gibi kısıtları dikkate almamaktadır. Ülke biyokütle enerjisi için hammadde kaynağı açısından oldukça zengindir. Ayrıca jeotermal ve güneş enerjisi potansiyeli bulunmakla birlikte yeterince araştırılmamıştır 14. Sağlam ve çeşitlendirilmiş bir enerji temeli oluşturulması amaçlandığı için Bosna Hersek te ilgili tüm taraflar, yeni üretim tesislerinin inşa edilmesine yönelik gelişim ve yatırım programlarını benimsemiş durumda bulunmaktadır. Bölgesel düzeyde ve Avrupa piyasasında artan arz açığını karşılamak için yeni güç sistemi tesislerine ve elektrik üretim kapasitesinin arttırılmasına yönelik yatırımlar bu programlarda öngörülmüştür. Yatırım programları, kömür, 13 Foreign Investment Promotion Agency, Foreign Investment Promotion Agency, nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May
7 T.BELEN ve S.AKPINAR hidrolik ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı bir dizi geliştirme projesini ihtiva etmektedir Petrol ve Doğalgaz Bosna Hersek, büyük oranda akaryakıt ve doğalgaz ithalatına bağımlıdır yılında yurtiçi üretim yapılmamış olup 909 bin TEP eşdeğeri petrol ve doğalgaz ithal edilmiştir 16. Bu ithalat miktarı toplam birincil enerji azrının %12 sine tekabül etmektedir. Petrol ve doğalgaz aramalarına toplamda 150 milyon dolar yatırım yapılmıştır. Yapılan araştırmalar, ticari olarak uygun yatakların bulunması ihtimaline işaret etmektedir. Bosna Hersek petrol endüstrisi, petrol ithalatını ve ithal edilen ham petrolün rafine edilmesi ve petrol ürünleri üretilmesi faaliyetlerini ihtiva etmlektedir 17. Ön araştırmalar ülkede birkaç bölgede ümit verici petrol ve doğalgaz yataklarının varlığını göstermektedir. Bosna Hersek enerji sektörü içerisinde en az gelişmiş alt sektör doğalgaz sektörüdür. Halihazırda, doğalgaz ithalatı, 191 km uzunluğu sahip ve 1 milyar m3 kapasiteli tek bir boru hattından gerçekleştirilmektedir. Projeksiyonlar 2020 yılına kadar doğalgaz talebinin 1,5 milyar m3 ten 3 milyar m3 e çıkacağını göstermektedir. Bu nedenle; alternatif bir arz rotasının inşa edilmesi, dağıtım ağının geliştirilmesi, yer altı depolama tesislerinin inşa edilmesi, doğalgaz arz kaynaklarının çeşitlendirilmesi gibi faaliyetleri kapsayan bir doğalgaz sektörü reformu öngörülmektedir. İthal doğalgaz yerine, kömürün gazlaştırılmasınden elde edilen gazın kullanılması seçeneği de göz önünde bulundurulmaktadır AB Hedefleri Ve Bosna Hersek Enerji Sektörü Avrupa Birliği nin 2020 yılına kadar ulaşmayı planladığı yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve karbon emisyonlarına ilişkin hedefleri önceki bölümde açıklanmıştı. Bu bölümde söz konusu hedefler çerçevesinde Bosna Hersek enerji sektörünün durumu değerlendirilecektir. 3.1.Yenilenebilir Enerji Hedefi Avrupa Birliği 2020 yılına kadar toplam nihai enerji tüketiminde yenilenebilir enerjinin payının %20 ye yükseltilmesini hedeflemektedir. Aşagıdaki grafik yıllar itibariyle Bosna Hersek in ve AB nin toplam nihai enerji tüketimi içerinde yenilenebilir enerjinin payını göstermektedir. 15 Foreign Investment Promotion Agency, IEA Statistics, Foreign Investment Promotion Agency, Foreign Investment Promotion Agency, nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May 2017
8 Avrupa Birliği nin İklim ve Enerji Hedefleri Çerçevesinde Bosna Hersek Enerji Sektörünün Grafik 1: Yenilenebilir Enerji Üretimi/Toplam Nihai Enerji Tüketimi (%) 60.0% 50.0% 47.6% 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% 18.4% 0.0% AB BH Grafikten açıkça görülebileceği gibi Bosna Hersek in yenilenebillir enerji payı AB nin payının oldukça üzerinde seyretmektedir yılı itibariyle toplam nihai enerji tüketimi içerisinde yenilenebilir enerjinin payı; Bosna Hersek te %47,6 iken AB de %18,4 tür. AB nin payı yıllar itibariyle sürekli artarken Bosna Hersek in payı dalgalı bir seyir izlemektedir. Bu durumun nedeni Bosna Hersek te yıllık yağış miktarına bağlı olarak hidrolik enerji üretiminin değişmesidir. Mevcut eğilim devam etmesi halinde AB nin payının 2020 yılında %26 olması beklenmektedir. 3.2.Enerji Verimliliği Hedefi AB 2020 yılına kadar enerji verimliliğinde %20 iyileşme sağlamayı hedeflemektedir. Enerji verimliliğinin ölçülmesinde esas alınan değer toplam nihai enerji tüketimidir. Aşağıdaki tablo yılları arasında AB ve Bosna Hersek te toplam enerji tüketimini göstermektedir 19. Tablo 1: Nihai Enerji Tüketimi (milyon TEP) Yıl AB Bosna Hersek ,88 2, ,76 2, ,93 2, ,08 2, ,94 2, ,34 2, ,49 2,73 19 IEA Statistics, nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May
9 T.BELEN ve S.AKPINAR Yıl AB Bosna Hersek ,72 2, ,01 3, ,89 3, ,7 3, ,75 3, ,41 3, ,49 2, ,07 4,21 AB de nihai enerji tüketimi 2010 yılından sonra istikrarlı bir şekilde azalmaya başlamıştır. Nihai enerji tüketimi 2014 yılında 2010 yılına göre AB de %9,3 oranında azalırken Bosna Hersek te %30 oranında artmıştır. Bu beklenen bir durum olarak değerlendirilebilir. Çünkü AB genel olarak düşük ekonomik büyüme ve enerji tüketimi oranlarına sahip ülkelerden oluşurken Bosna Hersek, gelişmekte olan bir ülke olarak, yüksek ekonomik büyüme ve enerji talep oranlarına sahiptir. Dolayısıyla enerji verimliliğine ilişkin karşılaştırma yaparken nihai enerji tüketiminin esas alınmasının hatalı sonuçlar ortaya çıkarabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle enerji verimliliğinin önemli göstergelerinden biri olan enerji yoğunluğu değerlerini de incelemek gerekmektedir. Aşağıdaki tabloda yılları için AB ve Bosna Hersek in enerji yoğunluğu değerleri gösterilmektedir 20. Tablo 2: Enerji Yoğunluğu (TEP/ Dolar) Yıl AB Bosna Hersek ,115 0, ,115 0, ,113 0, ,114 0, ,113 0, ,111 0, ,107 0, ,102 0, ,101 0, ,1 0, ,102 0, ,096 0, ,096 0, ,095 0, ,09 0, IEA Statistics, nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May 2017
10 Avrupa Birliği nin İklim ve Enerji Hedefleri Çerçevesinde Bosna Hersek Enerji Sektörünün Tablodaki değerler 2010 yılı fiyatlarıyla 1000 dolar hasıla üretmek için kullanılan enerji miktarını göstermektedir. Enerji yoğunluğu 2010 yılına göre 2014 yılında AB de %12 oranında azalmış, Bosna Hersek te ise %17 oranında artmıştır. 3.3.Sera Gazı Emisyonu Hedefi AB 2020 yılına kadar sera gazı emisyonlarını 1990 yılına göre %20 oranında azaltmayı hedeflemektedir. Sera gazı emisyonlarının büyük bir kısmını karbon emisyonları oluşturmaktadır. Aşağıdaki grafikte yılları arasında AB ve Bosna Hersek in sera gazı emisyon endeksi gösterilmektedir Grafik 2: CO2 Emisyon Endeksi (1990=100) BH AB CO2 emisyonları 1990 yılına göre 2014 yılında Bosna Hersek te %10, AB de %22 oranında azalmıştır. AB de azalma eğilimi içerisinde olan emisyon miktarı Bosna Hersek te artış eğilimindedir. Birincil enerji arzından kaynaklanan CO2 emisyon değerleri 2014 yılında; Bosna Hersek te 66 tco2/tj iken AB de 48 tco2/tj dir. Bu değerler Bosna Hersek in karbon yoğun enerji arz kompozisyonuna işaret etmektedir. Birincil karbon yoğunluğu AB de sürekli azalmış olmasına rağmen Bosna Hersek te dalgalı bir seyir izlemiştir. GSYH bazlı karbon yoğunluğu 2014 yılında Bosna Hersek te 1,22 tco2/1000 Dolar, AB de ise 0,18 tco2/1000 Dolar dır. Diğer taraftan Bosna Hersek te kişi başına emisyon miktarı AB ortalamasının altındadır IEA Statistics, nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May
11 T.BELEN ve S.AKPINAR SONUÇ VE ÖNERİLER Bu çalışmada AB ve Bosna Hersek enerji sektörleri; AB nin yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve karbon emisyonları çerçevesinde karşılaştırılmıştır. AB ye aday bir ülke olarak Bosna Hersek performansıyla ilgili olarak aşağıdaki değerlendirmelerin yapılması mümkündür: Yenilenebilir enerjinin toplam nihai enerji tüketimi içindeki payı Bosna Hersek te AB ye göre oldukça yüksektir. Yenilenebilir enerji oranı AB de istikrarlı bir şekilde sürekli artarken, Bosna Hersek te, yenilenebilir enerji üretiminin tamamına yakınının hidrolik santrallerden elde edilmesinin etkisiyle dalgalı bir seyir izlemektedir. Bosna Hersek in daha istikrarlı yenilenebilir enerji üretimi için arz kaynaklarını çeşitlendirerek yerli ve yabancı yatırımları rüzgar, güneş ve özellikle oldukça zengin hammadde kaynaklarına sahip olduğu biyokütle enerjisine yönlendirmesi gerektiği düşünülmektedir. Gelişmekte olan bir ülke olarak Bosna Hersek te nihai enerji tüketimi artış eğilimindedir. Ülkenin birincil enerji yoğunluğu AB ortalamasının yaklaşık 5 katıdır. Yıllar itibariyle birincil enerji yoğunluğu AB de azalmakta iken Bosna Hersek te artmaktadır. Enerji yoğunluğunun AB ortalamasına düşürülmesi için endüstriyel sistemler ve ekipmanlar, binalar, ulaştırma, elektrik üretimi gibi alanlarda verimliliğin arttırılması gerekmektedir. Sera gazı emisyonları Bosna Hersek te artış eğilimindedir. Birincil karbon yoğunluğu ve GSYH bazlı karbon yoğunluğu AB ortalamasının üzerindeyken kişi başına karbon yoğunluğu AB ortalamasının altındadır. Ülkenin elektrik üretiminin yaklaşık 2/3 ü kömürden elde edilmektedir. Bu durumun kısa dönemde çok fazla değişmesi öngörülmemektedir. Kömür ağırlıklı elektrik üretim yapısı dikkate alındığında, ekonomide karbon yoğunluğunun AB ortalamasına düşürülebilmesi için karbon tutma ve depolama teknolojilerine ve akıllı şebekelere yatırım yapılması, mevcut üretim kapasitesinin modernize edilmesi gerekmektedir. Bosna Hersek in oldukça karmaşık siyasi ve idari yapısı, ülke ekonomisinin tüm alanlarını etkilemektedir nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May 2017
12 Avrupa Birliği nin İklim ve Enerji Hedefleri Çerçevesinde Bosna Hersek Enerji Sektörünün Ülkede enerji sektörüne ve diğer sektörlere yönelik yabancı yatırımların arttırılması için politik istikrarın sağlanması, karmaşık idari yapının ve yatırım süreçlerinin basitleştirilmesi, ortak girişimleri engelleyen mevzuatın yeniden düzenlenmesi, adil olmayan vergi uygulamalarının ve yatırımları engelleyen vergi politikalarının gözden geçirilmesi gerekmektedir. KAYNAKLAR Avrupa Birliği Bakanlığı (2016), Fasıl 15-Enerji, (Erişim Tarihi: ). European Commission, 2020 Energy Strategy, (Erişim Tarihi: ). Foreign Investment Promotion Agency, (2015), Bosnia and Herzegovina Energy Sector. International Energy Agency, (2016), CO2 Emissions From Fuel Combustion, er=&cs_chosenlang=en (Erişim Tarihi: ). International Energy Agency, (2016), World Energy Balance, er=&cs_chosenlang=en (Erişim Tarihi: ). International Energy Agency, (2016), World Energy Statistics, er=&cs_chosenlang=en (Erişim Tarihi: ). İktisadi Kalkınma Vakfı, (2012), Avrupa Birliği Enerji Politikası, ube (Erişim Tarihi: ). MUMINOVIC, A. (2011). Bosna Hersek in Ticareti ve Türkiye ile Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul. SERİN, A. E., (2008). Doğrudan Dış Yatırım Yapan Türkiye Kökenli Firmaların Eski Yugoslavya Cumhuriyetlerindeki Faaliyetlerini Etkileyen Faktörlerin Analizi: Bosna Hersek Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya. Türkiye Cumhuriyeti Saraybosna Büyükelçiliği, (2016), Bosna Hersek Ülke Raporu. 2 nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May
Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları
Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK
DetaylıİÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...
İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...4 1.Yönetici Özeti... 11 2.Giriş... 12 3.Sektörel Analiz... 13 3.1 Birincil Enerji Kaynaklarına Bakış...13 3.1.1 Kömür... 13 3.1.1.1 Dünya da Kömür... 14 3.1.1.1.1 Dünya
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR --
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ Prof. Dr. Zafer DEMİR -- zaferdemir@anadolu.edu.tr Konu Başlıkları 2 Yenilenebilir Enerji Türkiye de Politikası Türkiye de Yenilenebilir Enerji Teşvikleri
DetaylıTürkiye nin Enerji Politikalarına ve Planlamasına Genel Bakış
Türkiye nin Enerji Politikalarına ve Planlamasına Genel Bakış Yrd. Doç. Dr. Vedat GÜN Enerji Piyasası İzleme ve Arz Güvenliği Daire Başkanı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 28-29-30 Haziran 2007, EMO-İÇEF,
DetaylıEnervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015
Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015 Dünya Enerji Genel Görünümü Genel Görünüm Dünya Birincil Enerji Tüketimi 2013-2035 2013 2035F Doğalgaz %24 Nükleer %4 %7 Hidro %2 Yenilenebilir Petrol %33 Kömür
DetaylıENERJİ ÜRETİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLERİ
ENERJİ ÜRETİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLERİ Prof. Dr. Ferruh Ertürk Doç. Dr. Atilla Akkoyunlu Çevre Yük. Müh. Kamil B. Varınca 31 Mart 2006 İstanbul İçindekiler İÇİNDEKİLER...İ ÇİZELGELER LİSTESİ...İİİ ŞEKİLLER
DetaylıEnerji Verimliliği : Tanımlar ve Kavramlar
TEMİZ ENERJİ GÜNLERİ 2012 15-16 17 Şubat 2012 Enerji Verimliliği : Tanımlar ve Kavramlar Prof. Dr. Sermin ONAYGİL İTÜ Enerji Enstitüsü Enerji Planlaması ve Yönetimi ve A.B.D. onaygil@itu.edu.tr İTÜ Elektrik
DetaylıEnerji ve İklim Haritası
2013/2 ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Çevre Yönetimi Dairesi Başkanlığı Enerji ve İklim Haritası Uzm. Yrd. Çağrı SAĞLAM 22.07.2013 Redrawing The Energy Climate Map isimli kitabın çeviri özetidir.
DetaylıTürkiye de Yenilenebilir Enerji Piyasası. Dünya Bankası Shinya Nishimura 28 Haziran 2012
Türkiye de Yenilenebilir Enerji Piyasası Dünya Bankası Shinya Nishimura 28 Haziran 2012 Yenilenebilir Enerji Türkiye için Neden Enerji Arz Güvenliği Önemli? Enerji ithalat oranı %70 in üzerinde (tüm ithalatın
DetaylıDünyada Enerji Görünümü
22 Ocak 2015 Dünyada Enerji Görünümü Gelir ve nüfus artışına paralel olarak dünyada birincil enerji talebi hız kazanmaktadır. Özellikle OECD dışı ülkelerdeki artan nüfusun yanı sıra, bu ülkelerde kentleşme
DetaylıAR& GE BÜLTEN Yılına Girerken Enerji Sektörü Öngörüleri
2006 Yılına Girerken Enerji Sektörü Öngörüleri Nurel KILIÇ Dünya da ve Türkiye de ulusal ve bölgesel enerji piyasaları, tarihin hiçbir döneminde görülmediği kadar ticaret, rekabet ve yabancı yatırımlara
DetaylıTÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU
TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU Zinnur YILMAZ* *Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, SİVAS E-mail: zinnuryilmaz@cumhuriyet.edu.tr, Tel: 0346 219 1010/2476 Özet Yüzyıllardan
DetaylıENERJİ. KÜTAHYA www.zafer.org.tr
ENERJİ 2011 yılı sonu itibarıyla dünyadaki toplam enerji kaynak tüketimi 12.274,6 milyon ton eşdeğeri olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılı itibarıyla dünyada enerji tüketiminde en yüksek pay %33,1 ile petrol,
DetaylıBiliyor musunuz? Enerji. İklim Değişikliği İle. Mücadelede. En Kritik Alan
Biliyor musunuz? Enerji İklim Değişikliği İle Mücadelede En Kritik Alan Enerji üretimi için kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtların kullanımı sanayileşme devriminden beri artarak devam etmektedir.
DetaylıALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI
ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI KONULAR 1-Güneş Enerjisi i 2-Rüzgar Enerjisi 4-Jeotermal Enerji 3-Hidrolik Enerji 4-Biyokütle Enerjisi 5-Biyogaz Enerjisi 6-Biyodizel Enerjisi 7-Deniz Kökenli Enerji 8-Hidrojen
DetaylıİKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE Dr. Mustafa ŞAHİN Genel Müdür Yardımcısı 2. ULUSLARARASI İNŞAATTA KALİTE ZİRVESİ 2 Kasım 2010, istanbul SUNUM İÇERİĞİ İklim değişikliği AB Süreci Çevre Yönetimi AB
DetaylıÜlkemizde Elektrik Enerjisi:
Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik-Bilgisayar Bilim Kolu Eğitim Seminerleri Dizisi 6 Mart 8 Mayıs 22 Destekleyen Kuruluşlar: Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği
DetaylıTürkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması. Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK
Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK Çalışmanın amacı Türkiye nin 2013-2017 dönemi elektrik
DetaylıDünyada Enerji Görünümü
09 Nisan 2014 Çarşamba Dünyada Enerji Görünümü Dünyada, artan gelir ve nüfus artışına paralel olarak birincil enerji talebindeki yükseliş hız kazanmaktadır. Nüfus artışının özellikle OECD Dışı ülkelerden
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ MÜCAHİT COŞKUN
ENERJİ VERİMLİLİĞİ MÜCAHİT COŞKUN 16360019 1 İÇİNDEKİLER Enerji Yoğunluğu 1. Mal Üretiminde Enerji Yoğunluğu 2. Ülkelerin Enerji Yoğunluğu Enerji Verimliliği Türkiye de Enerji Verimliliği Çalışmaları 2
DetaylıTürkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Türkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu Prof. Dr. Yücel ALTUNBAŞAK Başkanı Enerji İhtiyacımız Katlanarak Artıyor Enerji ihtiyacımız ABD, Çin ve Hindistan
DetaylıENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı
ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı İZMİR BÖLGESİ ENERJİ FORUMU 1 Kasım 2014/ İzmir Mimarlık Merkezi FOSİL
DetaylıELEKTRİK ve PLANLAMA 21. YÜZYILDA PLANLAMAYI DÜŞÜNMEK. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Cengiz GÖLTAŞ 14 Mayıs 2011
ELEKTRİK ve PLANLAMA 21. YÜZYILDA PLANLAMAYI DÜŞÜNMEK Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Cengiz GÖLTAŞ 14 Mayıs 2011 TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ KURULU GÜCÜ (Nisan 2011) TERMİK - İTHAL KÖMÜR
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİNDE DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE DURUM
ENERJİ VERİMLİLİĞİNDE DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE DURUM ARİF KÜNAR DEK ANKARA, DERS1-10.12.2018 SÜRDÜRÜLEBİLİR İŞLETME-YÖNETİM DOĞRU UYGULAMA ÖLÇME- DOĞRULAMA DOĞRU PROJE VE TEKNOLOJİ ETÜT-ENERJİ İZLEME VE YÖNETİM
DetaylıSANAYİ SEKTÖRÜ. Mevcut Durum Değerlendirme
SANAYİ SEKTÖRÜ Mevcut Durum Değerlendirme Sera Gazı Emisyonaları 1990 1995 2000 2005 2008 CO 2 141,36 173,90 225,43 259,61 297,12 CH 4 33,50 46,87 53,30 52,35 54,29 N 2 0 11,57 16,22 16,62 14,18 11,57
DetaylıAYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-5
EİGM İstatistik & Analiz Enerji İşleri Genel Müdürlüğü http://www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/ Mayıs 2014 AYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-5 Esra KARAKIŞ, Enerji İstatistikleri Daire Başkanlığı İçindekiler
DetaylıİÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1
İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1 1.1. Dünya da Enerji...1 1.1.1. Dünya Birincil Enerji Arzındaki Gelişmeler ve Senaryolar...1 1.2. Türkiye de Enerji...4 1.2.1. Türkiye Toplam Birincil Enerji
DetaylıTürkiye nin Endüstriyel Emisyonlar Direktifine Uyumu: Enerji Sektörü Üzerindeki Muhtemel Maliyetler
tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye nin Endüstriyel Emisyonlar Direktifine Uyumu: Enerji Sektörü Üzerindeki Muhtemel Maliyetler Ankara, 24 Mart 2015 Çerçeve Temel endişe: İklim değişikliği
DetaylıDünya Birincil Enerji Tüketimi Kaynaklar Bazında (%), 2015
Dünya Birincil Enerji Tüketimi Kaynaklar Bazında (%), 2015 Nükleer %4,4 Hidroelektrik 6,8 % Yenilenebilir %2,8 Petrol %32,9 Dünya Birincil Enerji Tüketimi: 13.147 Milyon TEP Kömür %29,2 Doğal Gaz %23,9
DetaylıTÜRKİYE NİN RÜZGAR ENERJİSİ POLİTİKASI ZEYNEP GÜNAYDIN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TÜRKİYE NİN RÜZGAR ENERJİSİ POLİTİKASI ZEYNEP GÜNAYDIN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GİRİŞ POTANSİYEL MEVZUAT VE DESTEK MEKANİZMALARI MEVCUT DURUM SONUÇ Türkiye Enerji
DetaylıSOLARTR 2014, 19 Kasım 2014
Global Warming Images / WWF-Canon SOLARTR 2014, 19 Kasım 2014 Mustafa Özgür Berke WWF-Türkiye, İklim ve Enerji Programı +100 5 kıtada, 100 den fazla ülkede faaliyet gösteriyor +4000 4000 çalışanla 2000
DetaylıBİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ
BİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ BİYOKÜTLE SEKTÖRÜ Türkiye birincil enerji tüketimi 2012 yılında 121 milyon TEP e ulaşmış ve bu rakamın yüzde 82 si ithalat yoluyla karşılanmıştır. Bununla birlikte,
DetaylıWorld Energy Outlook Dr. Fatih BİROL UEA Baş Ekonomisti İstanbul, 1 Aralık 2011
World Energy Outlook 2011 Dr. Fatih BİROL UEA Baş Ekonomisti İstanbul, 1 Aralık 2011 Bağlam: halihazırda yeterince kaygı verici olan eğilimlere yeni zorluklar ekleniyor Ekonomik kaygılar dikkatleri enerji
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ (EnVer) & KANUNU
ENERJİ VERİMLİLİĞİ (EnVer) & KANUNU Erdal ÇALIKOĞLU Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V. Neden Enerji Verimliliği? Fosil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek. Alternatif kaynaklar henüz ekonomik
DetaylıYenilenebilir olmayan enerji kaynakları (Birincil yahut Fosil) :
Günümüzde küresel olarak tüm ülkelerin ihtiyaç duyduğu enerji, tam anlamıyla geçerlilik kazanmış bir ölçüt olmamakla beraber, ülkelerin gelişmişlik düzeylerini gösteren önemli bir kriterdir. İktisadi olarak
DetaylıGDF SUEZ de Su Ayak İzi ve Su Risklerinin Yönetimi. Peter Spalding: HSE Manager, GDF SUEZ Energy International April 2015
GDF SUEZ de Su Ayak İzi ve Su Risklerinin Yönetimi Peter Spalding: HSE Manager, GDF SUEZ Energy International April 2015 GDF SUEZ Önemli Rakamlar 2013 de 81,3 milyar gelir 147,400 dünyada çalışan sayısı
DetaylıORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014
ORTA VADELİ PROGRAM (2015-201) 8 Ekim 2014 DÜNYA EKONOMİSİ 2 2005 2006 200 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 T 2015 T Küresel Büyüme (%) Küresel büyüme oranı kriz öncesi seviyelerin altında seyretmektedir.
DetaylıTürkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi
Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi -Çimento Sanayinde Enerji Geri Kazanımı Prof. Dr. İsmail Hakkı TAVMAN Dokuz Eylül Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Kaynakları Kullanışlarına Göre
DetaylıSERA GAZI SALIMLARININ DEĞERLEND
KAPANIŞ KONFERANSI 2006 ENVANTERİ IŞIĞINDAINDA 1990-2004 DÖNEMD NEMİNDE NDE TÜRKT RKİYE NİN SERA GAZI SALIMLARININ DEĞERLEND ERLENDİRMESİ 9 Ocak 2008, Ankara Bilgi Kaynakları Sıra No. Belge Adı/Numara
Detaylıİklim Hareketine Geçmenin Yan Faydaları: Türkiye İklim Taahhüdünün Değerlendirmesi 20 Ekim 2016, Ankara
İklim Hareketine Geçmenin Yan Faydaları: Türkiye İklim Taahhüdünün Değerlendirmesi 20 Ekim 2016, Ankara Yeni iklim rejimi Paris İklim Anlaşması, Aralık 2015 te, COP21 in sonucu olarak kabul edildi;; 22
DetaylıYenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi
Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi İbrahim M. Yağlı* Enerji üretiminde Rüzgar Enerjisinin Üstünlükleri Rüzgar enerjisinin, diğer enerji üretim alanlarına göre, önemli üstünlükleri bulunmaktadır:
DetaylıAzerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org
Azerbaycan Enerji GÖRÜNÜMÜ Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi EKİM 214 www.hazar.org 1 HASEN Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi, Geniş Hazar Bölgesi ne yönelik enerji,
DetaylıTÜRKİYE 2013 YILLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU
TÜRKİYE 213 YILLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU Esra KARAKIŞ, Enerji İstatistikleri Daire Başkanlığı İçindekiler Özet... 1. DENGE... 2 1. ELEKTRİK... 4 2. DOĞAL GAZ... 9 3. LİNYİT VE TAŞ KÖMÜRÜ... 1 4.
DetaylıAYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-1
EİGM İstatistik & Analiz Enerji İşleri Genel Müdürlüğü http://www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/ Ocak 2015 AYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-1 Esra KARAKIŞ, Enerji İstatistikleri Daire Başkanlığı İçindekiler
DetaylıTürk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık
İÇİNDEKİLER FİNANS, BANKACILIK VE KALKINMA 2023 ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: FİNANS VE BANKACILIK ALT TEMALAR Türkiye Ekonomisinde Kalkınma ve Finans Sektörü İlişkisi AB Uyum Sürecinde Finans ve Bankacılık
DetaylıENERJİDE SÜRDÜRÜLEBİLİR YATIRIMLAR VE TSKB HALİL EROĞLU GENEL MÜDÜR TSKB
ENERJİDE SÜRDÜRÜLEBİLİR YATIRIMLAR VE TSKB HALİL EROĞLU GENEL MÜDÜR TSKB 21/5/2010 İSTANBUL Kısaca TSKB... Kısaca TSKB Sermaye Yapısı 1950 yılında Dünya Bankası ve TC Merkez Bankası desteğiyle kurulmuş
DetaylıKÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER
KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER Prof.Dr. Hasancan OKUTAN İTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü okutan@itu.edu.tr 18 Haziran 2014 İTÜDER SOMA dan Sonra: Türkiye de
DetaylıYakın n Gelecekte Enerji
Yakın n Gelecekte Enerji Doç.Dr.Mustafa TIRIS Enerji Enstitüsü Müdürü Akademik Forum 15 Ocak 2005 Kalyon Otel, İstanbul 1 Doç.Dr.Mustafa TIRIS 1965 Yılı nda İzmir de doğdu. 1987 Yılı nda İTÜ den Petrol
DetaylıDünya Enerji Görünümü Dr. Fatih Birol Baş Ekonomist, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) İstanbul, 20 Aralık 2013
Dünya Enerji Görünümü 2013 Dr. Fatih Birol Baş Ekonomist, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) İstanbul, 20 Aralık 2013 Günümüzde dünyanın enerji görünümü Enerji sektöründeki bazı ezberler bozuluyor. Ülkelerin
DetaylıAYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-3
EİGM İstatistik & Analiz Enerji İşleri Genel Müdürlüğü http://www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/ Mart 2015 AYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-3 Esra KARAKIŞ, Enerji İstatistikleri Daire Başkanlığı İçindekiler
DetaylıAYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-7
EİGM İstatistik & Analiz Enerji İşleri Genel Müdürlüğü http://www.enerji.gov.tr/tr-tr/eigm-raporlari Temmuz 2016 AYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-7 Latife DEMİRTAŞ, Enerji İstatistikleri Daire Başkanlığı
DetaylıDoğalgaz Kullanımı ve Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi
Doğalgaz Kullanımı ve Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi Aslı İşler, Enerji Ekonomisi Derneği Filiz Karaosmanoğlu, İstanbul Teknik Üniversitesi 29 Mayıs 2013 İÇERİK Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi Doğalgaz ve
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI ENERJİ Artan nüfus ile birlikte insanların rahat ve konforlu şartlarda yaşama arzuları enerji talebini sürekli olarak artırmaktadır. Artan enerji talebini, rezervleri sınırlı
DetaylıLiberalleşmenin Türkiye Enerji. 22 Şubat 2012
Liberalleşmenin Türkiye Enerji Piyasasına Etkileri i 22 Şubat 2012 Liberalleşmenin son kullanıcılara yararları somutları çeşitli sektörlerde kanıtlanmıştır Telekom Havayolu Liberalleşme öncesi > Genellikle
Detaylı1.1 BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ VE KYOTO PROTOKOLÜ
1 1.1 BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ VE KYOTO PROTOKOLÜ Ulusal sera gazı envanterini hazırlamak ve bildirimini yapmak İklim değişikliğinin azaltılması ve iklim değişikliğine uyumu
DetaylıDaha Yeşil ve Daha Akıllı: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Çevre ve İklim Değişimi
Daha Yeşil ve Daha Akıllı: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Çevre ve İklim Değişimi Bu sunum Greener and Smarter, ICTs, the Environment and Climate Change başlıklı Eylül 2010 tarihli OECD raporundan uyarlanmıştır.
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ (ENVER) GÖSTERGELERİ VE SANAYİDE ENVER POLİTİKALARI
ENERJİ VERİMLİLİĞİ (ENVER) GÖSTERGELERİ VE SANAYİDE ENVER POLİTİKALARI Erdal ÇALIKOĞLU Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V. Neden Enerji Verimliliği? Fosil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek.
DetaylıENERJİ GÜNDEMİ SAYI 57 MART Enervis, 10. Enerji Verimliliği Forum ve Fuarı'nın iki farklı etkinliğinde konuşmacı olarak yer alıyor
SAYI 57 MART 2019 ENERJİ GÜNDEMİ 2 4 Enervis 6. İstanbul Karbon Zirvesi nde Mart Ayında Elektrik Üretimi ve Tüketimi Azaldı 5 6 Enerji depolama maliyetleri hızla düşüyor Küresel Karbondioksit Emisyonu
DetaylıSANAYİDE VE KOBİ LERDE ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN ARTIRILMASI PROJESİ HAZIRLIK ÇALIŞTAYI. Dr. Mehmet DUYAR
SANAYİDE VE KOBİ LERDE ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN ARTIRILMASI PROJESİ HAZIRLIK ÇALIŞTAYI Dr. Mehmet DUYAR Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Ankara- Haziran 2009 ENERJİ
Detaylı193 ülkeye ihracat. Hurdadan çelik üretimi oranı % yılında 37,3 milyon ton ham çelik üretimi
2019 Dünyanın altıncı büyük çelik ihracatçısı 193 ülkeye ihracat Hurdadan çelik üretimi oranı % 69 2018 yılında 37,3 milyon ton ham çelik üretimi 2018 İhracat Değeri 31,6 milyar USD Toplam İhracattaki
DetaylıYeniden Yapılanma Süreci Dönüşüm Süreci
Yeniden Yapılanma Süreci 2010-2025 Dönüşüm Süreci 2025-2050 2025'te olmazsa olmazlar Geçiş dönemi kilit meseleleri Dönüşüm zamanının Başarı Dönüşüm ölçütleri zamanının Vizyon Herkese fırsat eşitliği sağlanarak
DetaylıDünya Enerji Görünümü 2012. Dr. Fatih BİROL Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Ankara, 25 Aralık 2012
Dünya Enerji Görünümü 2012 Dr. Fatih BİROL Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Ankara, 25 Aralık 2012 Genel Durum Küresel enerji sisteminin temelleri değişiyor Bazı ülkelerde petrol ve doğalgaz üretimi
DetaylıSayın Arsuz Belediye Başkanım,/ Saygıdeğer Konuşmacılar,/
Sayın Arsuz Belediye Başkanım,/ Saygıdeğer Konuşmacılar,/ Değerli Katılımcılar,/ Arsuz Belediyesi nin ev sahipliğinde düzenlenen/ bölgemizin enerji sektöründeki durumu/ ve geleceği hakkında görüşmeler
Detaylı5 Mayıs 2010 Mersin Üniversitesi. KORAY TUNCER MMO Enerji Birimi / Teknik Görevli Makina Yüksek Mühendisi
5 Mayıs 2010 Mersin Üniversitesi KORAY TUNCER MMO Enerji Birimi / Teknik Görevli Makina Yüksek Mühendisi Türkiye de kişi başına elektrik enerjisi tüketimi 2.791 kwh seviyesinde olup, bu değer 8.900 kwh
DetaylıTürkiye Rüzgar Enerjisi Sektör Toplantısı ( TÜRES 2017/1 )
Türkiye Rüzgar Enerjisi Sektör Toplantısı ( TÜRES 2017/1 ) TÜRKİYE KURULU GÜCÜ 2017 MART SONU TÜRKİYE KURULU GÜCÜNÜN BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARINA GÖRE DAĞILIMI (TOPLAM 79.178,3 MW) KATI+SIVI; 667,1; 0,85%
Detaylıİklim Değişikliği ve Enerji İlişkisi
İklim Değişikliği ve Enerji İlişkisi Prof. Dr. Murat Türkeş (Fiziki Coğrafya ve Jeoloji Klimatoloji ve Meteoroloji) Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi
DetaylıBMİDÇS -COP16 SONRASI DEĞERLENDİRMELER
BMİDÇS -COP16 SONRASI DEĞERLENDİRMELER AYŞE YASEMİN ÖRÜCÜ ODTÜ Mezunları Derneği Ankara, 2011 Tespitler Kopenhag-Cancun: İD BM kapsamında çözülebilecek bir konu mu? Kopenhag maliyeti: 1 trilyon $;belirsizlik
DetaylıT.C. PODGORİCA BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ 2005-2011 YILLARI ARASINDAKİ ENERJİ DENGESİ İSTATİSTİKLERİ
T.C. PODGORİCA BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ 2005-2011 YILLARI ARASINDAKİ ENERJİ DENGESİ İSTATİSTİKLERİ PODGORİCA-AĞUSTOS 2012 İÇİNDEKİLER SAYFA NO BÖLÜM 1 1 1 GİRİŞ 2 2 Metodolojik açıklamalar 3 2.1
Detaylı2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılına iyi başlayan ülkemiz halı ihracatı, yılın ilk dört ayının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 23,1 oranında artarak
DetaylıSu Enerjisi Yatırımlarında Küresel Eğilimler ve Ulusal Hedefler
Türkiye 10. Enerji Kongresi, 27-30 Kasım 2006, İstanbul Su Enerjisi Yatırımlarında Küresel Eğilimler ve Ulusal Hedefler Prof. Dr. Doğan ALTINBiLEK Uluslararası Su Enerjisi Birliği (IHA) Başkanı Su Enerjisi
DetaylıTürkiye de Biyoenerji Politikaları
Türkiye de Biyoenerji Politikaları 30 Eylül 2010, 14:00 Türkiye Uluslararası Yenilenebilir Enerji Kongresi Grand Cevahir Otel & Kongre Merkezi Şişli/İstanbul Erkan Erdoğdu Enerji Uzmanı & Doktora (PhD)
DetaylıDÜNYA ENERJİ SEKTÖRÜNDE 2040 A BAKIŞ
DÜNYA ENERJİ SEKTÖRÜNDE 2040 A BAKIŞ Dünyanın önemli petrol ve enerji şirketlerinden Exxon Mobil tarafından 2018 Enerji Görünümü ve 2040 yılına dair öngörüleri içeren bir rapor yayınlandı. Rapor, Outlook
DetaylıTÜRKĐYE NĐN ENERJĐ ARZ POLĐTĐKALARI
TÜRKĐYE NĐN ENERJĐ ARZ POLĐTĐKALARI Selahattin HAKMAN TÜSĐAD Enerji Çalışma Grubu Üyesi Sabancı Holding Enerji Grup Başkanı Enerji Arz ve Talebi 6000 (Mtoe) 5000 4000 3000 2000 1000 0 1980 2000 2006 2015
DetaylıAVRUPA TOPLULUKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ
AVRUPA TOPLULUKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ 1. AVRUPA TOPLULUKLARI 1.1. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu nun kurulması yönündeki ilk girişim, 9 Mayıs 1950 tarihinde Fransız
DetaylıKÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER
KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER Prof.Dr. Hasancan OKUTAN İTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü okutan@itu.edu.tr 24 Ekim 2014 29. Mühendislik Dekanları Konseyi Toplantısı
DetaylıTarım & gıda alanlarında küreselleşme düzeyi. Hareket planları / çözüm önerileri. Uluslararası yatırımlar ve Türkiye
Fırsatlar Ülkesi Türkiye Yatırımcılar için Güvenli bir Liman Tarım ve Gıda Sektöründe Uluslararası Yatırımlar Dr Mehmet AKTAŞ Yaşar Holding A.Ş. 11-12 Şubat 2009, İstanbul sunuş planı... I. Küresel gerçekler,
DetaylıTürkiye de Yeşil Büyüme : Zorluklar ve Fırsatlar. Prof. Dr. Erinç Yeldan Bilkent Üniversitesi
Türkiye de Yeşil Büyüme : Zorluklar ve Fırsatlar Prof. Dr. Erinç Yeldan Bilkent Üniversitesi 1990 2000 2008 Dünya OECD Türkiye Dünya OECD Türkiye Dünya OECD Türkiye CO2 (milyon ton) 20.662 11.012 129 24.752
DetaylıİKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELEDE DÖNGÜSEL EKONOMİ YENİLENEBİLİR ENERJİNİN ÖNEMİ. Dr. Belma SOYDAŞ SÖZER Biyokütle Enerjisi Grubu Koordinatörü
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELEDE DÖNGÜSEL EKONOMİ YENİLENEBİLİR ENERJİNİN ÖNEMİ Dr. Belma SOYDAŞ SÖZER Biyokütle Enerjisi Grubu Koordinatörü (bssozer@yegm.gov.tr) Döngüsel Ekonomi Kongresi, 5-6 Ekim 2017,
DetaylıEnerji Verimliliği ve İklim Değişikliği
Enerji Verimliliği ve İklim Değişikliği Her geçen gün artan ve kentleşen küresel nüfus ve değişen tüketim alışkanlıkları, beraberinde getirdiği enerji ihtiyacı artışı ile birlikte iklim ve gezegenimiz
DetaylıORTA VADELİ PROGRAMA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME ( )
ORTA VADELİ PROGRAMA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME (2014-2016) I- Dünya Ekonomisine İlişkin Öngörüler Orta Vadeli Program ın (OVP) global makroekonomik çerçevesi oluşturulurken, 2014-2016 döneminde; küresel büyümenin
DetaylıTablo 15.1.1 No Yürürlükteki AB mevzuatı Taslak Türk mevzuatı Kapsam Sorumlu kurum Yayım tarihi 1 2003/55/AT ve 2004/67/AT sayılı Direktifler
FASIL 15 ENERJİ Öncelik 15.1 Enerji Topluluğu Antlaşmasına olası üyelik amacı da dikkate alınarak gaz ve elektrik iç piyasası ile elektriğin sınır ötesi ticaretine ilişkin müktesebata uyumun ve ilgili
DetaylıTürkiye de Rüzgar Enerjisi. www.euas.gov.tr 1
Türkiye de Rüzgar Enerjisi www.euas.gov.tr 1 Enerjinin Önemi Günümüz dünyasında bir ülkenin sürdürülebilir kalkınma hamlelerini gerçekleştirmesi, toplumsal refahı yükseltmesi ve global ölçekte rekabet
Detaylı2015 2017 Yılları Bütçesinin Makroekonomik Çerçevede Değerlendirilmesi
2015 2017 Yılları Bütçesinin Makroekonomik Çerçevede Değerlendirilmesi Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisadi ve Mali Analiz Yüksek Lisansı Bütçe Uygulamaları ve Mali Mevzuat Dersi Kıvanç
DetaylıİSTİHDAMA KATKISI. Tülin Keskin TMMOBMakine Mühendisleri Odası
ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE YENİLENEBİLİR ENERJİNİN İSTİHDAMA KATKISI Tülin Keskin TMMOBMakine Mühendisleri Odası Enerji Verimliliği Danışmanı Türkiye de İstihdam Türkiye nin çalışma çağındaki nüfusu önümüzdeki
DetaylıKÖMÜRÜN ENERJİDEKİ YERİ
KÖMÜRÜN ENERJİDEKİ YERİ Prof. Dr. Güven ÖNAL Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı 1 Sunumun Ana Konuları Dünya da Kömür ve Enerji Türkiye nin Kömür Rezervleri ve Üretimi Türkiye nin Enerji Durumu Yerli
DetaylıT.C. Kalkınma Bakanlığı
T.C. Kalkınma Bakanlığı 2023 Vizyonu Çerçevesinde Türkiye Tarım Politikalarının Geleceği- Turkey s Agricultural Policies at a Crossroads with respect to 2023 Vision 2023 Vision, Economic Growth and Agricultural
DetaylıAB 2020 Stratejisi ve Türk Eğitim Politikasına Yansımaları
AB 2020 Stratejisi ve Türk Eğitim Politikasına Yansımaları Y. Doç. Dr. Tamer Atabarut Boğaziçi Üniversitesi Yaşamboyu Eğitim Merkezi Müdürü atabarut@boun.edu.tr Avrupa 2020 Stratejisi: Akıllı, Sürdürülebilir
DetaylıDr. Aslı Sezer Özçelik, Bileşen 1 Teknik Lideri 30 Ocak 2018, Bilkent Hotel- Ankara
Bileşen 1 Envanter Çalışması ve Mevcut İklim Stratejilerinin Gözden Geçirilmesi Dr. Aslı Sezer Özçelik, Bileşen 1 Teknik Lideri 30 Ocak 2018, Bilkent Hotel- Ankara Bileşen 1:Hedefler İklim ile ilgili mevcut
DetaylıRüzgar Nereye Doğru Esecek?
Rüzgar Nereye Doğru Esecek? Ankara, 2 Kasım 2016 Mustafa Özgür Berke WWF-Türkiye, İklim & Enerji Programı Danışmanı Neden Rüzgar? İklim Değişikliğiyle Mücadele & Paris Anlaşması - Hedef: Sıcaklık artışının
DetaylıOkullardaki Elektrik Sistemlerinde Enerji Verimliliği Sağlamanın Yolları
Okullardaki Elektrik Sistemlerinde Enerji Verimliliği Sağlamanın Yolları Yrd. Doç. Dr. Hacer Şekerci Yaşar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü (Bina Enerji Yöneticisi)
DetaylıDünya Mısır Pazarı ve Türkiye
Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Günümüzde çok amaçlı bir kullanım alanına sahip olan Mısır, Amerika Kıtası keşfedilene kadar dünya tarafından bilinmemekteydi. Amerika Kıtasının 15. yüzyıl sonlarında keşfedilmesiyle
DetaylıDr. G. Aslı Sezer Özçelik, Bileşen 1 Teknik Lideri 6 Mart 2018, Bilkent Hotel- Ankara
Bileşen 1 Envanter Çalışması ve Mevcut İklim Stratejilerinin Gözden Geçirilmesi Dr. G. Aslı Sezer Özçelik, Bileşen 1 Teknik Lideri 6 Mart 2018, Bilkent Hotel- Ankara Bileşen 1:Hedefler İklim ile ilgili
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT
1 ENERJİ VERİMLİLİĞİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT 16360018 2 ENERJİ VERİMLİLİĞİ Türkiye de Sektörel Enerji Verimliliği Konut Sektörü Ulaştırma Sektörü Elektrik Sektörü Türkiye de İmalat Sektöründe Enerji Verimliliği
DetaylıİKV DEĞERLENDİRME NOTU
189 Eylül 2016 İKV DEĞERLENDİRME NOTU AB DE SEKTÖRLER DÜŞÜK KARBONLU EKONOMİYE HAZIRLANIYOR İlge Kıvılcım İKV Uzmanı [Metni yazın] İKTİSADİ KALKINMA VAKFI www.ikv.org.tr AB DE SEKTÖRLER DÜŞÜK KARBONLU
DetaylıAÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU
AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON % TÜFE ÜFE Mayıs 2011 2012 2011 2012 Yıllık 7,17 8,28 9,63 8,06 Yıllık Ort. 6,64 8,68 9,21 10,57 Aylık 2,42-0,21 0,15 0,53 2012
DetaylıAB Ülkelerinin Temel Ekonomik Göstergeleri Üye ve Aday Ülkeler
AB inin Temel Ekonomik Göstergeleri Üye ve Sayfa No Nüfus (Bin Kişi) 1 Nüfus Artış Hızı (%) 2 Cari Fiyatlarla GSYİH (Milyar $) 3 Kişi Başına GSYİH ($) 4 Satınalma Gücü Paritesine Göre Kişi Başına GSYİH
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Ağustos 2017 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk 7 Ayında
DetaylıKYOTO PROTOKOLÜ ve. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Çevre Verimlilik ve Teknoloji Daire Başkanlığı 2009 Gebze
KYOTO PROTOKOLÜ ve ENERJİ VERİMLİLİĞİ POLİTİKALARI Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Çevre Verimlilik ve Teknoloji Daire Başkanlığı 2009 Gebze KYOTO PROTOKOLÜ ve ENERJİ (1) 2. Madde: Taraflar, sürdürülebilir
DetaylıSÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi İÇDAŞ A.Ş. Sürdürülebilirlik Yönetim Birimi Amaç ve İçerik Bu eğitim sunumu ile paydaşlarımıza Sürdürülebilirliği tanıtmak ve şirketimizin Sürdürülebilirlik alanında
DetaylıAvrupa Birliği Lizbon Hedefleri ne UlaĢabiliyor mu?
Avrupa Birliği Lizbon Hedefleri ne UlaĢabiliyor mu? Yrd. Doç. Dr. Elif UÇKAN DAĞDEMĠR Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü Öğretim Üyesi 1. GĠRĠġ Avrupa Birliği (AB)
Detaylı