Şekil 1: Tesisin konumu

Transkript

1 1 Proje Tanımı Global Yatırım Holding in bir iştiraki olan Global Enerji, Aydın ın Söke ilçesinde 12 MWe kurulu gücünde bir biyokütle enerji santrali kurup işletmeyi planlamaktadır. Yatırımın amacı tarımsal atıklardan (pamuk ve mısır) ve orman atıklarından yakma ve buhar türbini teknolojisi ile elektrik üretmektir. Global Enerji, hâlihazırda Aydın Mavibayrak Biyokütle Enerji Santrali nde 12 MWe kurulu gücünde bir üniteyi işletmektedir. Yeni tesis aynı arazide kurulup mevcut tesise eklenecek şekilde planlanmaktadır. Böylece sahadaki toplam kapasite 24 MWe ye yükseltilip, yıllık elektrik üretim miktarı da 168 GWh a ulaşacaktır. İlk tesisin inşaatı 2017 Aralık ayında bitmiş olup, tesis işletmededir. Yeni tesisin inşaatının 2019 yılının başlarında başlayıp, 2019 sonlarında bitmesi beklenmektedir. Tesisin tamamı Aydın şehir merkezinin kuzeybatısında, Söke ilçesinde, Söke Organize Sanayi Bölgesi sınırları içindedir. Tesisin konumunu gösteren bir harita aşağıda Şekil 1 de paylaşılmıştır. Şekil 1: Tesisin konumu Tesisi Söke ilçe merkezinin 2.7 km kuzey doğusundadır. Tesise yakın diğer yerleşimler 3 km kuzey doğudaki Sazlı ve 7.5 km doğusundaki Karaatlı köyleridir. Proje, bir biyokütle enerji santralinin inşasını içermektedir. Biyokütle enerji santrali, konvansiyonel termik santrallerle benzer olmakla birlikte fosil yakıt yerine yenilenebilir biyokütle yakıt kullanır. Mavibayrak Biyokütle enerji santralinde yerel çiftçilerden temin edilecek tarımsal atık (pamuk ve mısır atıkları) ve Orman Bakanlığı nın Bölge Müdürlüğü nden temin edilecek orman atıkları kullanılacaktır. Prepared by Arup Page 1

2 Proje Türk mevzuatı gereğince ÇED yükümlülüğünde olmamakla birlikte, Avrupa Birliği mevzuatı gereğince ÇED prosedürüne tabidir. 2 Çevresel ve Sosyal Faydalar, Etkiler ve Azaltma Önlemleri 2.1 Çevresel ve Sosyal Değerlendirme Söke Mavibayrak Biyokütle Enerji Santralinin Çevresel Etki Değerlendirme işlemleri Türk mevzuatını uygun bir şekilde yürütülmüştür. Seçme Eleme kriterlerine uygun olarak Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmış ve ilgili makamlara teslim edilmiştir. Proje Tanıtım Dosyası nın incelenmesi üzerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğü nden ÇED gerekli değildir yazısı alınmıştır. Proje Tanıtım Dosyası nda projenin inşaat ve işletme aşamalarında oluşabilecek potansiyel çevresel etkileri, olumsuz etkilerden korunmak, onları azaltmak ve minimize etmek ve gerekirse telafi etmek için yapılması gerekenler anlatılmaktadır. Bu rapor aynı zamanda telafi etme işlemlerinden, uygulama takviminden, izleme ve denetim işlemlerinden sorumlu olan tarafları açıkça tanımlamaktadır. 2.2 Kaynak Verimliliği, Kirlilik Önleme ve Kontrol Planlanan projede yüksek basınçlı buhar ile elektrik jeneratörünün çalıştırılmasından elektrik üretilecektir. Elektrik jeneratörüne güç veren buhar türbini yakıt olarak tarımsal atıklar (pamuk ve mısır) ve orman atıkları kullanan bir buhar kazanında üretilen buhar ile çalıştırılacaktır. Yakıt olarak kullanılacak biyokütle türleri ayrı ayrı ve düzenli olarak depo sahalarında depolanacaktır. Tarımsal atıklar balyalar halinde, orman atıkları odun yongaları halinde, etrafa yayılmayacak şekilde depolanacaktır. Kullanılacak biyokütlenin sadece küçük bir miktarı santral sahasında geçici olarak depolanacak, bu kütlenin günlük olarak öğütülmesi ile tesis beslenecektir. Biyokütle, tesise mevcut yollar kullanılarak kamyonlarla getirilecektir. Tesiste bulunacak başlıca teknik bileşenler aşağıdaki gibidir: Buhar kazanı, buhar türbini ve elektrik jeneratöründen oluşan yoğuşma bloğu, Toz tutma filtreleri ve bacadan oluşan bir toz tutma ve egzoz sistemi; bir elektrik çıkış birimi (trafo) Soğutma kulelerinden oluşan bir soğutma sistemi; sızdırmaz yüzeyli bir biyokütle depo sahası Prepared by Arup Page 2

3 Biyokütle taşıma sistemleri ve rendeleme birimleri gibi biyokütle zincirinin destek birimleri Yakma sisteminin destek üniteleri; kül için tutma siloları, ıslak kül için silolar, yağmur suyu toplama tankı ve yağ-su ayırma tankı Global Enerji, tesisin yıllık 170,000 ton biyokütle yakacağını tahmin etmektedir. Tesisin etrafında 150 km çapında bir daire içinde yıllık oluşan toplam biyokütle miktarının 1.8 milyon ton olduğu tahmin edilmektedir. Santral tam kapasite faaliyete geçtiği zaman bunun yaklaşık %9 unu kullanması beklenmektedir. Tarımsal atık yerel çiftçilerden, orman atığı ise Orman Bakanlığı ndan temin edilecektir. Ana depo sahası santralden 3 km uzakta olacak ve burada tesisin en az 6 aylık yakıt ihtiyacı depolanacaktır. Şekil 2: Ana depo sahasının enerji santraline göre yeri Şirket biyokütleyi çeşitli kontrat türleri kullanarak temin edecektir: Yerel çiftçilerle kontratlar bedelsiz hasat toplama karşılığı 10 yıllık kontratlar, Orman Bakanlığı ile biyokütle karşılığı hasat hizmetleri, Orman Bölge Müdürlüğü ile Müdürlük depo sahalarından ağaç köklerinin toplanması kontratları Global biyokütle (orman atıkları, pamuk ve mısır atıkları) toplama ve depolama işlemlerine başlamıştır. Tarımsal atığın hepsi bölgedeki pamuk ve mısır eken ve yeniden dikim yapabilmek için bu ürünlerin atıklarını tarladan uzaklaştırma ihtiyacında olan Prepared by Arup Page 3

4 çiftçilerden karşılanacaktır. Böylece biyokütle santrali, ürün atıklarını tarlada yakma uygulamasının da azaltılmasına katkıda bulunacaktır. Orman atığının hepsi Orman Bölge Müdürlüğü ile yapılan kontratlar ile sağlanacaktır. Bu atık çoğunlukla Bölge Müdürlüğü nün işlettiği ormanlardan toplanan ağaç köklerinden oluşacaktır. Bu atıklar FSC sertifikalı, sürdürülebilir olarak işletilmekte olan ormanlardan ve koruma alanlarından, yangın risklerini azaltmak için toplanmaktadır. Bu yaklaşımla, kullanılacak tüm biyoyakıt kaynakları belirlenerek yakınlardaki hassas alanların yakıt temini için sömürülmesinin önüne geçilecektir. Tüm biyokütle mevcut yolları kullanarak kamyonlarla taşınacaktır. Planlanan taşıma gündüzleri yapılacak ve gün içerisine düzenli bir şekilde dağıtılacaktır. Bu dağıtımda ayrıca hassas nüfusun rahatsız edilmemesine özen gösterilecek, örneğin okul gün ve saatlerinde okulların uzağından geçmek, konut bölgelerini rahatsız etmemek gibi. Yollarda oluşacak ek trafiğin hava kalitesi, trafik yoğunluğu ve yol kalitesine belirgin bir olumsuz etkisi olması beklenmemektedir. Yatırımcı firmanın hesaplarına göre tesisin yılda 168 GWh elektrik üretmesi beklenmektedir. Tesiste oluşan başlıca atık kül olacak ve bu atık tozumayı önlemek için ıslatılarak uzaklaştırılacaktır. Atıkta oluşan kül sahada toplanıp lisanslı firmalara teslim edilerek bertaraf için uzaklaştırılacaktır. Yatırımcı firma tesiste oluşacak hava kirliliği emisyonları ile ilgili Türk Mevzuatı na uyum sağlamaktadır. Global ayrıca Avrupa Birliği kriterleri emisyon kriterleri daha düşük olan kirleticiler için Avrupa Birliği emisyon kriterlerine de uyacaktır. Toz, kükürt dioksit(so 2 ), ve nitrik oksit(no X ) Avrupa Birliği kriterlerine uygun seviyede tutulacaktır. Tesiste toz emisyonunun 50 Mg/Nm3 altında tutulması için torbalı filtreler kullanılacaktır. Emisyonları doğrulamak için bir sürekli emisyon izleme sistemi (CEMS) kullanılacaktır. Firma mevcut ünitenin işletmesi ve emisyonlarını gözden geçirecek ve mevcut tesisin hava kirliliği kontrol ekipmanının da güncellenmesini değerlendirecektir. Çevresel gürültü emisyonlarını azaltmak için ses azaltıcı önlemler uygulanacak ve kanuni yükümlülüklere uygun olarak gürültü kirliliği engellenecektir. İşletme safhasında tesiste kullanması planlanan yaklaşık 130 ton/saat lik suyun kuyu suyu ile temin edilmesi planlanmaktadır. Yatırımcı şirket su kullanımının uygun yönetilmesi için bir su yönetim planı uygulayacaktır. 2.3 Arazi temini Söke Mavibayrak Biyokütle Enerji Santrali Söke ilçe merkezinin 2.7 km kuzeydoğusunda, Söke Organize Sanayi Bölgesindedir. Tesisin yeri aşağıdaki uydu görüntüsünde verilmektedir. Prepared by Arup Page 4

5 Şekil 3: Tesisin yeri Tesis Söke ye çok yakın ve bir organize sanayi bölgesi içinde olmakla birlikte, tesisinin bulunduğu bölge ağırlıklı olarak bir tarım bölgesidir. Çiftçiler her yıl bölgede büyük miktarda tarımsal atığı bertaraf etmek zorundadır. Çiftçiler tarımsal atıklarını geleneksel olarak bertaraf etme yerine biyoyakıt olarak kullanılarak üzere Global e verebilirler. Bu şekilde çiftçiler atık bertaraf için çaba harcamayacaklar, ayrıca çevreye zararlı tarlada atık yakma yoluna da başvurma ihtiyacı duymayacaklardır. Yakıt temin kontratlarının parasal karşılığı olmaması ve firmanın tüm tedarikçilere eşit davranma politikası sayesinde hiçbir çiftçinin bu kontratlardan kaynaklanan dezavantajlı bir duruma düşmesi beklenmemektedir. Bu konuda haksızlığa uğradığını düşünen tüm çiftçilerin kullanımına açık bir şikâyet mekanizması da mevcuttur. Mavibayrak Biyokütle Enerji Santrali 43,671 m 2 lik sanayi arazisinin üzerine kurulacaktır. Arazi alımı 2016 yılında Global tarafından tamamlanmış ve herhangi bir fiziksel veya ekonomik yeniden iskân gereği doğurmamıştır. Arazi Organize Sanayi Bölgesi yönetiminden gönüllü alıcı-gönüllü satıcı yoluyla satın alınmıştır. Bu sahada Global tarafından ek herhangi bir arazi kullanımı öngörülmemektedir. Tesis, inşaat malzemesi ve depo sahalarından getirilecek biyoyakıtların taşınmasında kullanılacak yolların yanında kurulmuştur. Hasat dönemlerinde depo sahalarının etrafında kamyon trafiğinin artması yerel halk ve çiftçilere rahatsızlık verebilir. Yatırımcı şirket, bu rahatsızlıkları azaltmak için önlem alacak ve özellikle trafikle ilgili olarak yerel halkla iletişim içinde kalacaktır. İnşaat ve işletme ile ilgili etkilerin azaltılması ve özellikle ekonomik yeniden iskân konularında önlemler alınacaktır. Bu önlemlerin bazıları aşağıda verilmektedir: Potansiyel olarak etkilenecek kişilere inşaat ile ilgili bilgi vermek, inşaatın zamanlaması ile ilgili bilgi paylaşmak ve bu kişilerle alınacak önlemler konusunda işbirliği yapmak Prepared by Arup Page 5

6 Yerel halka özellikle hasat döneminde trafik yoğunlaşacak ise bu konu ile ilgili bilgi vermek İnşaat ve işletme dönemlerinde etraftaki tarımsal arazilere ulaşımda bir sorun olmamasından emin olmak, insanların sosyal ve tarımsal faaliyetlerinin sürdürülebilmesini sağlamak Proje faaliyetleri sonucu zarar gören altyapı tesisleri veya yollar olursa bunları tamir etmek Yerel çiftçilerden gelebilecek, Global in faaliyetlerinden kaynaklandığı makul şekilde gösterilebilen zararlarla ilgili talepleri değerlendirmek ve gerekirse karşılamak Proje ile ilgili bir Sosyal Eylem Planı hazırlanmıştır. Bu planda yukarıda belirtilen ve hukuki olarak Global in sorumluluğunda bulunan diğer konular için hafifletici önlemler yer almaktadır. 2.4 Kültürel miras İnşaat döneminde bulunabilecek tarihi eserlerin yönetilmesi ile ilgili bir yöntem uygulanacaktır. Daha önceki çalışmalar proje sahasında herhangi bir kültürel miras olmadığını göstermiştir 2.5 Biyoçeşitlilik Mavibayrak Biyokütle Enerji Santrali herhangi bir duyarlı ekolojik saha içinde veya yakınında değildir. Basit bir biyolojik çeşitlilik değerlendirmesi yapılmıştır. Proje sahası içi ve çevresindeki bölgede özel çevre koşulları (örn. habitat kaybı, bozulması veya parçalanması, yabancı türlerin yaygınlaşması, aşırı tüketim, göç koridorları, hidrolojik değişiklikler, besin yüklenmesi, kirlilik ve iklim değişikliği ve uyum ile ilgili etkiler) veya tehlikede bitki ve hayvan türleri tespit edilmemiştir. 2.6 Politika kanun ve diğer planlarla uyumluluk Proje, etki sahası içerisinde yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesi ile ilgili ulusal politikalar, hukuki gereklilikler ve diğer planlar ile uyumludur. Elektrik üretimi kaynaklı karbon emisyonunu azaltma temel stratejik hedefine hizmet etmektedir Şirket Avrupa Birliği mevzuatına ve EBRD performans gerekliliklerine uyum sağladığından emin olmak için gerekirse ek önlemler alacaktır. Prepared by Arup Page 6

7 Şirket bir mevzuat veri bankası oluşturarak proje ile ilgili tüm Avrupa Birliği mevzuatı ve EBRD gerekliliklerini bir araya toplayacaktır. Firma ayrıca bu mevzuat ve gereklilikler konusunda çalışarak bu konulardaki bilgi ve anlayışın tüm çalışanlarına yayılmasına, tedarik dokümanlarına ve diğer alt-yüklenici anlaşmalarına aktarılmasına özen gösterecektir Çevresel ve sosyal yönetim Yatırımcı firmanın bir çevre politikası ve çevre yönetim sistemi mevcuttur. Bununla birlikte firma ISO 9001, ISO ve OHSAS (ISO45001) sertifikasyon işlemlerine başlamış ve bu işlemlerin 2019 da tamamlanacağını tahmin etmektedir. Firmanın çevresel amaçları mevcut olup bu proje ile bu amaçlara uygun bazı hedeflerine ulaşacaklardır. Projenin EBRD gerekliliklerine uygun olarak uygulanması yatırımcı şirketin çevre politikalarının daha da iyileştirilmesini sağlayacaktır. Proje için ÇSEP adı ile anılan bir çevresel ve sosyal eylem planı hazırlanmıştır. Bu plan Şirket in çevresel ve sosyal etkileri ve riskleri engellemek, azaltmak veya telafi etmek için yapacağı eylemleri içermektedir. 3 Etkilerin İzlenmesi 3.1 Tespit edilen Etkilerin İzlenmesi Prosedürü Projenin Çevresel ve Sosyal Eylem Planına uygunluğu inşaat ve işletme dönemleri boyunca izlenecektir. Çevresel ve Sosyal performansın izlenmesi üzerine ayrıca yıllık raporlar hazırlanacaktır. Bu raporlar mevzuat ve banka gerekliliklerine göre gözden geçirilecektir. İzleme süreçleri kredi süresince sürdürülecektir. 3.2 Paydaş Katılımı ve Şikâyetler Proje için bir Paydaş Katılım Planı hazırlanmıştır. Bu plan Mavibayrak Biyokütle Enerji Santrali ile ilgili gelen yorumların değerlendirilmesi için bir mekanizma içermektedir. Mekanizma şirketin bölge halkı da dahil olmak üzere paydaşlara yaklaşımı, firma aktiviteleri ve proje ile ilgili bilgilerin paylaşılması hususlarının nasıl yapılacağını tarif eder. Bu plan şirketin internet sitesinde de mevcuttur. ( Projenin mevcut aşamada tespit edilen dış ve iç paydaşları aşağıdakilerdir: Yerel otoriteler (Aydın Söke Belediyesi) Arazileri proje için satın alınan veya kiralanan arazi sahipleri Prepared by Arup Page 7

8 Global çalışanları ve yönetimi (Global Uluslararası Yatırım ve tüm iştirakleri, özellikle Global Enerji) Global ile birlikte çalışmakla ilgilenen yerel nüfus (hasat, tesis işletmesi vb) Üretimde kullanılan biyokütleyi temin eden şahıs veya kurumsal çiftçiler Proje ile ilgili taşeronlar, alt taşeronlar ve geçici inşaat işçileri Çimento fabrikaları (tesisten çıkan külün değerlendirilmesi mümkün olan tesisler) Tesisin yakınlarındaki, emisyonlardan etkilenme potansiyeli olan yerleşik çiftçiler ve yerleşik halk Global tarafından biyokütle taşıması için kullanılan yolları kullanan çiftçiler ve diğer halk Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Tarım İşleri Genel Müdürlüğü Orman Bölge Müdürlüğü Global Enerji ye inşaat ve çeşitli faaliyetleri için çeşitli izinleri veren kurum ve kuruluşlar (örn. bakanlıklar, karayolları, belediyeler, müze müdürlükleri, çevre koruma kurulları) Yerel altyapı şirketleri ve kolluk güçleri Tedarik zincirinde yer alan paydaşlar, Türkiye mevzuatı, Avrupa Birliği mevzuatı ve şirket çevresel ve sosyal yönetim sistemi standartlarına tedarikçi kontratlarında belirtilen çevre, sağlık, güvenlik ve işçi hakları (çocuk işçi çalıştırılmasının ve zorla çalıştırmanın önlenmesi, asgari ücret haklarının gözetilmesi) konularında uyumlu olmalıdır. Paydaş katılımı projenin ömrü boyunca sürdürülecektir. Paydaşlar Mavibayrak Biyokütle Enerji Santralinin inşası ve işletilmesi ilgili güncel bilgilere ulaşabileceklerdir. Proje boyunca şikâyet mekanizması tüm paydaşların kullanımına açık olup, proje ile ilgili şikâyet ve yorumlar uygun şekilde değerlendirilecektir. Paydaş Katılım Planının etkisi etken olup olmadığı izlenecek ve gerek duyulursa plan güncellenecektir. Sahada çalışan yüklenicileriyle birlikte, Global paydaşların yorum ve şikâyetlerini iletebilecekleri çeşitli iletişim kanalları oluşturmuştur. Şikâyetlerin ne şekilde yapılabileceği ile ilgili detaylı bilgi Paydaş Katılım Planında mevcuttur. İnşaat ve işletme aşamalarında yorum ve şikâyetlerin şahsen iletilmesi mümkündür. Yorumlar ayrıca Global internet sitesinden iletilebilir. ( Prepared by Arup Page 8

9 Bir diğer seçenek olarak da şirketin Toplum İletişim Müdürü, Elif BAKNALI ya, aşağıdaki iletişim bilgilerinden ulaşılabilir: Phone: Fax: Şikâyetler kayıt altına alınıp, şikâyetçinin iletişim bilgileri mevcut ise 15 gün içerisinde cevaplanacaktır. Yorum ve şikâyetlerini bildiren şahısların isimlerinin gizli tutulmasını isteme hakları vardır. Şikâyetçilerin haklarını Türkiye kanunları çerçevesinde arama hakları her zaman saklıdır. Global ayrıca projelerinden etkilenen toplulukların sosyal, çevresel, ahlaki ve insani ihtiyaçlarını değerlendiren bir Kurumsal Vatandaşlık politikası oluşturmuştur. Şirket projelerinden etkilenen yerel yönetimlerle işbirliği içerisinde bu bölgelerin ihtiyacı olan sosyal ve kültürel yatırımları belirleyip bu yatırımları gerçekleştirmek için çalışmaktadır. Prepared by Arup Page 9