HATALI TEBLIĞLER. Yapılan yanlışlık esaslı teblığ h.atalarından olmadığından tebliğ hiikiimsiiz değildir»

Transkript

1 HATALI TEBLIĞLER I-MADDE METNİ: Madde 108 (Değişik : 23/6/ /19 md.) Tebliğ olunan vesikalar, esasa müessir olmayan şekil hatalarından dolayı hukuki kıymetlerini kaybetmezler; yalnız vergi ihbarı ile ilgili vesikalarda mükellefin adının, verginin nevi veya miktarının, vergi mahkemesinde dava açma süresinin hiç yazılmamış olması veyahut bu vesikaların görevli bir makam tarafından tanzim edilmemiş bulunması vesikayı hükümsüz kılar. II-AÇIKLAMA VE YORUM: Maddeye, hatalı tebliğlerler ilgili bir hüküm getirilmiş ve tebliğ olunan evrakta esasa müessir olmayan hataların yapılması durumunda, tebliğin geçerli olacağı, evrakta esasa müessir hataların yapılmış olması durumunda da o tebliğin hükümsüz sayılacağı belirtilmiştir. A- TEBLİĞ EVRAKINDAKİ HATALAR: 1-Esasa Müessir Olmayan Şekil Hataları: Hatalı tebliğlerle ilgili VUK. nun 108. maddesinde konuya düzenleme getirilmiştir. Buna göre, tebliğ olunan vesikalar, esasa müessir olmayan şekil hatalarından dolayı hukuki değerlerini kaybetmezler. Örneğin, belgenin düzenlenme tarihinin yazılmamış olması sıra numarasının yazılmamış veya yanlış yazılmış olması gibi esasa müessir olmayan hatalardır. Maddede de bilirtildiği gibi esasa müessir olmayan hatalar tebliğin hukuki kıymetini kaybettrimemekte ve o nedenle tebliği de hükümsüz kılmamaktadır. Nitekim Danıştay 4.üncü Dairesinin tarih ve E. 1974/3466 K. 1975/2551 sayılı kararında: «,..VVK. nun maddesinde, tebliğ olunan vesikalar, esasa etkisi olmayan şekil hatalarmdan dolayı hukuki değerlerini kaybetmezler, yalnız vergi ihbarı ile ilgili belgelerde mükellefin adının, verginin nev'i veya miktarının.ıitiraa ve te111yiz sürelerinin hiç yazılmamış olması veyahut bu vesikalartn görevli bir makam taraitndan tanzim edilmemiş olması teblig) hii kicmsii: kılar denilerek hangi noksanların tebliği hatalı kıldığı belirtilmiş, olayda ise; ilan yoluyla yapılan tebliğde yiikiimliiniln. adı, soyadı, hesap numarası mahalle ve sokağı yazılı olmasına karşın sadece kapı numarasında yanlışlık yapılmıştır. Yapılan yanlışlık esaslı teblığ h.atalarından olmadığından tebliğ hiikiimsiiz değildir» Denilmek suretiyle esasa mütessir olmayan hataların tebliği ükümsüz kılymadığı belirtilmiş olmaktadır. Madde de ayrıca, vergi ve ceza ihbarnamelerinde,.mükellefin adının, verginin nev'i veya miktarının, itiraz,veya temyiz sürelerinin hiç yazılmamış olmasının, veyahut bu belgelerin görevli bir makam tarafından düzenlenmemiş olmasının belgeyi hükümsüz kılacağı belirtilmiştir.

2 2 Dördüncü Da /03/1995 Karar Özeti: Vergi ve Ceza İhbarnamesinde Şirket Ünvanın Şirket Nevinde Yapılan Hatanın Esasa Müessir Olmayan Bir Şekil Hatası Olduğu Hk. 2-Esasa Müessir Olan Hatalar: Kanunun 108.nci maddesinde esasa müessir olan şekil hataları teker teker sayılmıştır. Bunlar; a- Mükellefin adı, soyadının. b- Verginin türü veya miktarının, c- Mahkemelerde dava açma sürelerinin yazılmaması, d- Sözkonusu belgelerin görevli olmayan makam. tarafından düzenlenmesi, esasa müessir olan şekil hatalarıdır. Bu tür hataların yapılmış olması, tebligatı hükümsüz kılmaktadır. 3-Tebliğ Evrakında Yapılan Hata ile İlgili Yapılması Gereken İşlem: Tebliğ evrakında yapılan hata nedeniyle, tebligat ilgilisine yapılmış olsa dahi, hüküm ve sonuçlarını doğurmayacak, tebligat yapılmamış sayılacaktır. Tebliğ evrakında yapılan hata nedeniyle' düzeltme talep edilebilir. Talep yerine getirilmezse de dava yoluna gidilebilr. Tebligatın yapılmamış olması nedeniyle, hüküm ifade eden resmi evrak hükümsüz sayılacak, mlükellefler bu gibi durumlarda vergi mahkemesinde dava açma hakkını kullanablieceklerdir. Konu ile ilgili Danıştay 11.inci Dairesinin karar özeti aşağıya alınmıştır. Onbirinci Da /11/1997 Karar Özeti: Vergi Ceza İhbarnamesinin Dayanaği Olan Vergi İnceleme Raporunun İhbarnameye Eklenmemesi Nedeniyle Yapilan Tebligatin Hataı Olduğu ve Esasa Müessir Bir Şekil Hatasi Oluşturduğu Hk.. B-TEBLİĞ USULÜNDE HATA: 1-Usulsüz Yapılan Tebligat: Muhatabına yapılacak tebliğ, kanunda belirtilen usule uygun yapılmalıdır. Usulüne uygun yapılmayan tebliğ geçersiz olacaktır. Usulsüz yapılan tebligata verilecek örnekler aşağıda sayılmıştır: a- Tebliğin muhatap dışında bir kişiye yapılması, b- Posta ile veya memur eliyle tebliğe gidilmeden doğrudan ilanen tebliğe gidilmesi, c- Mükellefin hem ikametgah. hem de işyeri adresinde aranmadan ilanen tebliğe gidilmesi,

3 3 d- Bilinen adresinden ayrılan mükellefin iki. kez aranmadan ilanen tebliğe gidilmesi, e- Vergi beyannamesi veya yoklama tutanağıyla tespit edilen adreste tebliğ yapılmadan ilanen tebliğe gidilmesi, sayılabilir. 2-Usulsüz Yapılan Tebligata Karşı Yapılması Gereken İşlem: Tebliğ usulünde hata yapılması sonucu yapılan tebligat geçersiz sayılmaktadır. Böyle bir durumda tebliğin muhatabı, tebliğ konusu vergi ve cezaya karşı süresi içinde Vergi Mahkemesine. dava açabilir ve tarhiyatın terkinini isteyebilir. Örneğin; posta vasıtası ile bilinen adreste yapılması gereken bir tebligat, ilanen yapılmışsa, tarhiyat konusu vergi ve cezaya karşı açılacak davada bu husus, usül yönünden bir bozma. nedeni olarak ileri sürülebilir. Tebliğ usulündeki hata nedeniyle' düzeltme yapılamaz. Tebligat hataları nedeniyle dava açma şeklinde yapılan itirazlar, vergi ve cezaya karşı tarhiyat safhasında yapılabileceği gibi ödeme emri safhasında da yapılabilir. Ödeme emrinin kanuna aykırı olduğu ileri sürülerek dava açılabilir. Çünkü tebligat geçersiz olduğundan ilgili vergi alacağı da kesinleşmemiş olmaktadır. C-HATALI TEBLİGLER İLE İLGİLİ DANIŞTAY KARARI ÖZETLERİ: 1 1-Vergi İnceleme Raporunun İhbarnameye Eklenmesi Gerekir: Vergi D.Dai /11/1986 Karar Özeti: İnceleme Raporu Eklenmeksizin Yapilan İhbarname Tebliği Nedeniyle Yükümlünün Başvurması Üzerine İnceleme Raporu İle Birlikte İhbarnamelerin Yeniden Gönderildiği İkinci Tebliğ Tarihinin Dava Açilmasinda Esas Alınacağı Hk. Konu ile ilgili Danıştay Vergi Dava Dairelerinin kararının nedenleri aşağıda şekilde açıklanmıştır: 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 35.maddesinin son fıkrasında; takdir komisyonu kararı üzerine tarh edilen vergilerde, kararın ve resen takdiri gerektiren inceleme raporunun birer suretinin ihbarnameye ekleneceği belirtilmiştir. İnceleme raporu eklenmeksizin yapılan birinci tebligat işlemi üzerine, yükümlünün vergi dairesine yaptığı başvuru sonucu, yükümlüye bu eksikliğin giderilerek inceleme raporu ile birlikte ihbarnamelerin yeniden gönderildiği dosya içeriğinden anlaşıldığına ve bu ihbarname birinci ihbarnameyi hükümsüz kılacağına göre ikinci ihbarname tebliğ tarihinin dava açılmasında esas alınması zorunludur. 2- İnceleme Raporunun İhbarnameye Eklenmemesi Tebliği Geçersiz Kılmaz: Yedinci Daire /03/ Danıştay.gov.tr

4 4 Karar Özeti: İhbarname Ekinde, Tarh Ve Ceza Kesme İşleminin Dayanağini Oluşturan Vergi İnceleme Raporunun Tebliğ Edilmemesinin, Tarh Ve Ceza Kesme İşlemini Sakatlamayacaği, Savunma Hakkini İhlal Etmeyeceği Hk.. Yedinci Daire /03/2004 Karar Özeti: İhbarname Ekinde, Tarh Ve Ceza Kesme İşleminin Dayanağini Oluşturan Vergi İnceleme Raporunun Tebliğ Edilmemesinin, Tarh Ve Ceza Kesme İşlemini Sakatlamayacaği, Savunma Hakkini İhlal Etmeyeceği Hk. Konu ile ilgili Danıştay 7 nci dairesince verilen nedenleri şu şekilde açıklanmıştır. yukarıdaki iki adet karar özetinin Danıştay kararının bu şekilde yapılan tebliğin geçersiz olamayacağını nedenleri özet olarak: a-vergi İnceleme raporlarındaki tespitler inceleme tutanağına dayandığından ve tutanağın bir örneğinin de mükellefe verilmiş olduğundan, mükellef dolaylı olarak rapordaki bilgilere sahiptir. Tutanaktaki tespitlerin bilindiği, bu sebeple, raporun tebliğ edilmemesinin esasa etkili eksiklik olmadığı belirtilmiştir.ve inceleme raporu eki tutanaktaki tespitlerin bilindiği, bu sebeple, raporun tebliğ edilmemesinin esasa etkili eksiklik olmadığı ifade edilmiştir. b-tarhiyata karşı açılan davada, vergi mahkemesi vergi dairesinin savunmasını mükellefe gönderirken, bu savunmanın ekinde vergi inceleme raporu da bulunduğundan, mükellef bu şekilde de raporun kendisini ve içeriğini öğrenebilmektedir. İdari Yargılama Usulü Kanununun 16'ncı maddesinin 5'inci fıkrası uyarınca davalı Vergi Dairesi Müdürlüğünün savunma dilekçesine eklenmek suretiyle davacıya tebliğ edilmiş bulunduğundan; davacının, yapılan vergi denetiminin ve dava konusu işlemin dayanakları ile matrah farkının hesaplanmasına ilişkin yöntemi inceleme ve kendini savunma hakkı da, davada, ihlal edilmiş değildir. Yukarıda konu ile ilgili 7 nci Dairenin aşağıdaki iki adet kararı da aynı yönde verilmiştir. Danıştayı 11 inci Dairesinin aynı konuda vermiş olduğu, yukarıda belirtilen kararında bu tebliğin geçersiz olduğu kanaatına varılmıştır. Bizce de vergi ve ceza ihbarnamesine vergi inceleme raporunun eklenmemiş olması tebliği geçersiz saymalıdır. Çünkü, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 35.maddesinin son fıkrasında; takdir komisyonu kararı üzerine tarh edilen vergilerde, kararın ve resen takdiri gerektiren inceleme raporunun birer suretinin ihbarnameye ekleneceği belirtilmiştir. Tebligatı alan muhatabın, vergi ve ceza ihbarnamesi olmadan, kesilen vergi ve cezanın nedenini ve dayanağını bilmeden kendisini nasıl savunacaktır. Muhatabın savunma yapabilmesi için mutlaka vergi inceleme raporunun ihbarnamenin ekinde bulunmasıgerekir. 3-Tebliğ Edilen İhbarnamede İtiraz Süresinin Yazılması Gerekir. Konu ile ilgili Danıştayın değişik tariiihlerdeki karar özetleri aşağıya alınmıştır. 2 2 Danıştay.gov.tr

5 5 Üçüncü Daire /02/1985 Karar Özeti : Mükellefe Tebliğ Olunan İhbarnamelerde İtiraz Süresinin Gösterilmemiş Olmasının İhbarnameyi Hükümsüz Kılacağı Hk. Üçüncü Daire /04/1986 Karar Özeti : İtiraz Süresinin Yazılmamış Olması İhbarnameyi Hükümsüz Kılacağından Vaki İtirazın İncelenmeksizin Reddi Gerekeceği Hk. Danıştay 3 üncü Dairesinin yukarıda belirtilen karar özetlerinin nedenleri şu şekilde açıklanmıştır. Vergi Usul Kanununun, hangi hataların tebliği hükümsüz kılacağını belirleyen 108.maddesinde, esasa müessir olmayan şekil hatalarından dolayı tebliğ olunan vesikaların hukuki kıymetini kaybetmeyecekleri ve yalnızca vergi ihbarı ile ilgili vesikalarda mükellefin adının, verginin nev'i veya miktarının itiraz veya temyiz süresinin hiç yazılmamış olması veyahut bu vesikaların görevli bir makam tarafından tanzim edilmemiş bulunması hallerinde tebliğe ilişkin vesikanın hükümsüz sayılacağı açıklanmış olup dava dosyasının incelenmesinden; mükellefin itiraz konusu yaptığı gelir vergisi ile Gelir Vergisi Kaçakçılık Cezasına, Mali denge vergisi kaçakçılık cezasına ait ihbarnamelerde, itiraz süresinin gösterilmediği anlaşılmış bulunmaktadır. Bu durumda yukarıda sözü edilen kanun hükmü uyarınca tebliğin hükümsüz sayılmasını gerektiren esasa müessir hatalar arasında gösterilen itiraz süresinin tebliğ evrakında gösterilmemesi sebebiyle ihbarnamelerin hükümsüz sayılarak itirazın incelenmeksizin reddi gerekirken işin esasının incelenerek karar verilmesinde isabet görülmemiştir. Açıklanan sebeplerle dava konusu İtiraz Komisyonu kararının bozulmasına karar verildi. 4- Vergi İhbarnamesine Dava Açma Süresinin Yanlış Yazılmaması İhbarnameyi Geçersiz Kılar: Üçüncü Daire /10/1984 Karar Özeti: Vergi İhbarnamesine Dava Açma Süresinin Yanlış Yazılmak Suretiyle Yanıltılması Halinde de İhbarnamenin Hükümsüz Sayılacağı Hk. Danıştay 3 üncü Dairesinin yukarıdaki kararın açıklamasını aşağıdaki şekilde yapmıştır: 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 35.maddesinin 11.bendinde, ihbarnameye vergi mahkemesinde dava açma süresinin yazılması gerekeceği belirtilmiş olup, aynı Kanunun 108.maddesinde de,... vergi ihbarı ile ilgili vesikalara vergi mahkemesinde dava açma süresinin hiç yazılmamış olması halinde vesikanın hükümsüz sayılacağı, hükme bağlanmıştır.

6 6 Olayda ise, mükellef tarafından 1981 yılında satın alınan gayrimenkul nedeniyle Takdir Komisyonu kararına göre adına salınan gün ve 6/27 sayılı emlak alım vergisi tarhiyatına ilişkin ihbarnameye "dava açma süresinin" 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununa göre "30 gün" olarak yazılması gerekirken "itiraz süresinin" 1 ay (VUK/379) olarak yazıldığı ve bu suretle mükellefin yanıltıldığı dosyadaki belge lerin incelenmesinden anlaşılmaktadır. Bu durumda, ihbarnameye yürürlükte bulunmayan Vergi Usul Kanununun 379.maddesinde öngörülen 1 aylık itiraz süresi yazılmak suretiyle yanıltılan mükellefin, Uzlaşma Komisyonu nezdinde 31.günde yaptığı başvurusunu süresinde yapılmış kabul etmek gerekirken aksine verilen kararda isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenle temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına karar verildi. 5-Tebliğ Evrakında Tebliği Yapan Görevlinin Kimlik Bilgilerinin Bulunması Gerekir: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 93 üncü maddesinde, tahakkuk fişinden gayri, vergilendirme ile ilgili olup, hüküm ifade eden bilumum vesikalar ve yazıların adresleri bilinen gerçek ve tüzel kişilere posta vasıtasiyle ilmühaberli taahhütlü olarak tebliğ edileceği, şu kadar ki ilgilinin kabul etmesi şartiyle tebliğin daire veya komisyonda yapılmasının caiz olduğu açıklanmış, aynı Kanun'un 102 nci maddesinde de, tebliğ olunacak evrakı muhtevi zarfın posta idaresince muhatabına verileceği ve keyfiyetin muhatap ile posta memuru tarafından taahhüt ilmühaberine tarih ve imza konulmak suretiyle tespit olunacağı, 107 nci maddesinde ise, Maliye Bakanlığının tebliğleri posta yerine memur vasıtasıyla da yaptırtmaya yetkili olduğu, bu madde hükmününuygulanmasında da bu kısımdaki tebliğ esaslarına uyulacağı belirtilmiştir. Kanunun tebliğ usullerinin hepsinde ortak olan koşulun, tebliğ evrakının teslimi esnasında tebliğ yapılan muhatap ile tebliği yapan memurun, tebliğ evrakını birlikte tarih koyup imzalamaları olduğu, ancak bu koşula uygun düzenlenen tebliğ evrakının hüküm ifade edeceği anlaşılmaktadır. Yukarıda yapılan özet açıklama aşağıdaki Danıştay kararında aynen belirtilmiştir. Dördüncü Da /11/1996 Karar Özeti : Tebliğ Evrakında, Tebliğin Muhatabi İle Birlikte Tebliği Yapan Görevlinin Kimlik Bilgilerinin De Bulunmasinin Zorunlu Olduğu, Bu Şekilde Yapilmayan Tebliğin Geçerli Kabul Edilemeyeceği Hk. 6-Usulüne Uygun Yapılmayan Tebligatta Muhatabın Muttali Olduğu Tarih Esas Alınır: Onbirinci Da /04/1996

7 7 Karar Özeeti: Mahatap Usulsüz Tebligata Muttali Olmuşsa Tebligatın Geçerli Sayılacağı ve Muhatabın Beyan Ettiği Tarihin Tebliğ Tarihi Olarak Kabulü Gerektiği Hk.. Danıştay yukarıdaki kararın özetinin açıklamasını,...tebliğ zarfı üzerindeki adresin vekile ait olmaması, tebligat yapılan şahsın vekil adına tebligatı almaya yetkili bulunmaması karşısında tebligatın usule aykırı olarak yapıldığı anlaşıldığından, muhatabın tebligata muttali olduğunu belirttiği tarihine göre tarihinde kayda giren dilekçeyle yapılan temyiz başvurusunun süresinde olduğunun kabulü gerekirken, temyiz isteminin süre aşımı nedeniyle reddi yolunda verilen vergi mahkemesi kararında isabet görülmemiştir. Şeklinde yapmıştır. Usulüne uygun olmayan tebligatla ilgili Danıştay aşağıdaki kararın özet açıklamasında da, 7201 sayılı Tebligat Kanununun 32.maddesi "Tebliğ usulüne aykırı yapılmış olsa bile, muhatabı, tebliğe muttali olmuş ise muteber sayılır. Muhatabın beyan ettiği tarih, tebliğ tarihi addolunur" hükmünü taşımaktadır. Denilmiştir. Onuncu Daire /04/1996 Karar Özeti: İdarece Dava Konusu İşlemin Tebliği Usulüne Aykırı Biçimde Yapılsa Bile İşlemin Öğrenildiği Tarihten İtibaren Dava Açma Süresinin İşlemeye Başlayacağı Hk. 7-Muhatabın İkamet Adresine Tebligat Yapılmadan İlanen Tebliğ Yapılmaz: Yönetim Kurulu Başkanı.'ın ikametgah adresi olarak bildirilen.adresinde aranmadan ihbarnamelerin yalnızca şirket adresinde tebliğ edilememesi üzerine ilanen tebligat yapılmasında yasal isabet görülmediği, bu durumda tebligattaki usulsüzlük nedeniyle kesinleşmiş bir kamu alacağından söz edilemeyeceğ iile ilgili aşağıda belirtilen kararı vermiştir. Onbirinci D /10/1995 Karar Özeti : Yükümlü Şirkete Temsile Yetkili Yönetim Kurulu Başkaninin İkamet Adresi Olarak Bildirdiği Adrese Tebligat Yapilmadan İlanen Tebliğ Yoluna Gidilmesinde İsabet Bulunmadiği Hk. 8-Tebliğin Muhatabı Dışındakilerin Önüne Tebliğ Evrakının Bırakılması İle Tebligat Geçerli Olmaz: Konu ile ilgili 4 üncü Dairenin karar tarih ve numarası ile özeti aşağıya alınmıştır. Dördüncü Da /06/1995

8 8 Karar Özeti: 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 102.Maddesine Göre Tebliğ Evrakının Bu Yolla Tebliği AncakAynı Yasanın 94.Maddesinde Belirtilen Muhataba Yapılacak Tebliğlerde Mümkün Olduğu Hk. Danıştayca, yukarıdaki kararın açıklaması aşğıdaki şekilde yapılmıştır. Davaya karşı, vergi dairesi müdürlüğü, söz konusu vergi ve cezanın günlü inceleme raporu üzerine düzenlenen ihbarname ile duyurulmak istendiğini ve bunun memur eliyle tebliğe çalışıldığını ve davacı işçisinin imzadan imtina etmesi üzerine ihbarnamelerin tarihli tutanakla işçi önüne bırakılak suretiyle tebliğ yoluna gidildiğini savunmuştur. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 102.maddesinde, muhatap tebellüğden imtina ederse tebliğ edilecek evrakın önüne bırakılmak suretiyle tebliğ edileceği ve bunun komşulardan bir kişi veya muhtar veya ihtiyar heyeti üyelerinden biri veyahut bir zabıta memuru huzurunda icra ve keyfiyetin taahhüt ilmühaberine yazılarak tarih ve imza vaz'edilmek ve hazır bulunanlara da imzalatılmak suretiyle tespit olunacağı ifade edilmiştir. Bu hüküm karşısında, tebliğ evrakının bu yolla tebliği ancak "muhataba" yapılacak tebliğlerde mümkündür. Muhatabın 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 94.maddesi karşısında, mükellefler ve bunların kanuni temsilcileri, umumi vekilleri veya vergi cezası kesilenler olduğu, tüzel kişilerde ise bunların başkan, müdür veya kanuni temsilcileri olduğu anlaşılmaktadır. Ancak muhatabın bulunmaması halinde muhatap yerine kendisine tebliğ yapılacak kimselerin tebellüğden imtina etmeleri halinde tebliğ evrakı önüne bırakılmak suretiyle tebliği, maddenin 6.fıkrası hükmü karşısında mümkün olmamak gerekir. 9-Şirketle İlişkisi Olduğu İspatlanamayan Kişiye Yapılan Tebligat Şirkete Yapılmış Sayılmaz. Yedinci Da /05/1995 Karar Özeti :Tebliğ Alındısında Adı Soyadı Dışında Kimliğine İlişkin Bir Bilgi Bulunmayan, Şirketle İlişkili Olduğu Davalı İdarece Kanıtlanamayan Kişiye Yapılan Tebligatın Davacı Şirkete Yapılmış Sayılamayacağı, Teşvik Belgesine Sonradan Konulan Vergi Muafiyeti Şartının Da Geçerli Olduğu, Mahrecine İade Edilen Eşyadan Vergi Aranamayacağı Hk. Danıştay 7 nci Dairesi yukarıdaki kararın nedenini özet olarak aşağıdaki şekilde açıklamıştır: İdare temyiz dilekçesi ekinde ibraz edilen tebliğ alındısının incelenmesinden, ödeme emri içeriği gümrük vergi ve resilerinin tahakkukuna ilişkin gün ve 10577/ sayılı yazının tebliğ edildiği ileri sürülen..isimli kişinin davacı şirketin yetkilisi veya temsilcisi yahut vekili olduğu yolunda herhangi bir kaydın olmaması karşısında, tahakkukun mükellef şirkete tebliğ edildiği yolundaki davalı idare iddiasının dayanağının bulunmadığının kabulü gerekir. 10- Tebliğ Yapılacak Kişinin Adreste Bulunmadığı Usulüne Uygun Şekilde Saptanmadıkça İlanen Tebliğ Yoluna Gidilemez: Dördüncü Da /02/1995

9 9 Karar Özeti: İlan Yoluyla Tebliğ, Mükellefiyet Adresinin Bilinmemesi Halinde Başvurulacak Bir Tebliğ Şekli Olup, Adreste Bulunmadığı Usulüne Uygun Şekil De Saptanmadıkça Yükümlülere, Bu Yolla Yapılacak Tebliği Hüküm İfade Etmeyeceğinden, Tebligattaki Bu Usulsüzlük Nedeniyle Kesinleşmeyen Kamu Alacağının Tahsili İçin Ödeme Emri Düzenlenmesinin Mümkün Olmadığı Hk. Danıştay 4 üncü Dairesi yukarıdaki kararın nedenini aşağıdaki şekilde özetlemiştir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 102.maddesinde, muhatabın zarf üzerinde yazılı adresinde bulunamamış olması halinde, posta memurunun durumu zarf üzerine yazacağı, aynı maddenin son fıkrasında da adreste bulunamama halinin komşulardan bir kişi veya muhtar veya ihtiyar heyeti üyelerinden biri veyahut bir zabıta memuru huzurunda taahhüt ilmühaberine yazılarak tarih ve imza atılmak ve hazır bulunanlara da imzalatılmak suretiyle tespit olunacağı belirtilerek tebliğ zarfının tutanak haline getirilmesi amacı güdülmüş olup, ancak bundan sonra ihbarnamelerin ilan yoluyla tebliği mümkün bulunmaktadır. Uyuşmazlık konusu olayda ise, ödeme emrinin ihbarnamelerin tebliğ edilmediği belirtilen adreste tebliğ olunmasına karşın, tarhiyata ilişkin ihbarnaleri içeren zarfın tebliğ memuru tarafından "firma bir yıl evvel kapanmıştır" denilmek suretiyle iade edildiği ve mahalle muhtarına veya ihtiyar heyeti üyelerinden birine veya zabıta memuruna ya da komşulardan herhangi birine imzalatılmamış olduğu anlaşıldığından söz konusu zarf yükümlü adresinin bilinmediğini saptayacak nitelikte bir tutanak haline getirilmemiştir. Kaldı ki, davacının bilinen adresinde şirketi temsile yetkili şahsın bulunduğu dosyadaki belgelerden anlaşılmaktadır. İlan yoluyla tebliğ, mükellef adresinin bilinmemesi halinde başvurulacak bir tebliğ şekli olduğuna göre, adreste bulunmadığı usulüne uygun şekilde saptanmadıkça yükümlülere bu yolla yapılacak tebliğin hüküm ifade etmeyeceği açıktır. Tebligattaki bu usulsüzlük nedeniyle kesinleşmiş bir kamu alacağından bahsedilemeyeceğinden Vergi Mahkemesince ödeme emrine karşın açılan davanın reddedilmesinde isabet bulunmamaktadır. Bu nedenle İstanbul 4.Vergi Mahkemesinin günlü ve 1994/350 sayılı kararının bozulmasına karar verildi. 11-İki Ortaklı Limited Şirketin Ortakların Birinin Ölümü Halinde Diğer Ortağa Yapılan Tebligat Hem Şirket Hem de Ortak Bakımından Geçerlidir. Dördüncü Da /02/1995 Karar Özeti : İki Ortaklı Olup Ortaklardan Birinin Ölümü Nedeniyle Adeta Bir Şahıs İşletmesi Haline Dönüşen Limited Şirket Adına Düzenlenen İhbarnamelerin Ortağa Tebliğ Edilmesi Hem Ortak Hem Şirket Tarafından Kendi Adına Açılan Davayı Ehliyet Yönünden Reddeden Mahkeme Kararında Yasaya Uyarlık Bulunmadığı Hk. Danıştay 4 üncü Dairesi yukarıdaki kararın nedenini aşağıdaki şekilde özetlemiştir: Limited şirket, tarihinde dört ortak lı olarak kurulmuş, daha sonra pay devri yoluyla ortak sayısı ikiye inmiş ve tarihinde de ortaklardan biri ölmüştür. Ortaklardan birinin vefatı nedeniyle şirketin Türk Ticaret Kanunu'nun 504.maddesi gereğince mahkeme

10 10 kararıyla fesh edilmesi gerekirken, bu yolda herhangi bir karar alımmadığı dosyanın incelenmesinden anlaşılmaktadır. Bu durumda limited şirket, adeta şahsi işletme niteleğini kazanacağından ödeme emrinin tebliği şirket hakkında hüküm ifade edeceği gibi doğrudan doğruya davacının da menfaatini ilgilendirdiğinden işin esası hakkında karar verilmesi gerekirken davanın ehliyet yönünden reddinde isabet görülmemiştir. 12-Tüzel Kişilerde Tebligat Yapılabilecek Olanlardan Hiçbirinin Bulunmaması Halinde Tebliğ: Vergi Dav.Da /04/1994 Karar Özeti: Vergi Usul Kanununun 94.Maddesi Uyarınca Tüzel Kişilere Yapılacak Tebligata İlişkin Evrakın, Tebliği Alabileceklerden Hiçbirinin O Sırada Bulunmaması Halinde Reşit Ve Ehil Oldukları Memurca Anlaşılan Ve TebligatAdresinde Bulunanlardan Birine Bırakılabileceği Hk. Vergi mahkemesi,tebliğ yapılan kişinin Kooperatife ait ücret bordrolarının incelenmesinden ise kimliği belitilen kişinin adına rastlanmadığı, bu durumda tebliğin kanuni temsilci ya da işçi konumunda bulunmayan bir kişiye yapıldığı ve tebliğin, Vergi Usul Kanununun 94.maddesine uygun görülmediği, usulüne uygun duyurulmayan vergi ve cezanın ödeme emriyle istenemeyeceği gerekçesiyle davayı kabul ederek ödeme emrini iptal etmiştir. Daha sonra vergi mahkemesinin kararının 9.ncu Daire tarafından bozulması üzerine, mahkeme kararında israr edince, Vergi Dava Daireleri aşağıda belirtilen nedenle mahkemenin kararını bozmuştur. İhbarnamelerin duyurulduğu gününde yönetim kurulu başkanı olmadığı anlaşılan Muzaffer Karaçalı'nın, kooperatife ait adreste bulunduğu, tebliğ evrakının kendisine alındı üzerine "yetkili" açıklaması da yazılarak bırakıldığı tartışmasızdır. Kooperatife yapılacak tebliği almaya yetkili olanlardan hiçbirinin o sırada bulunmadığı anlaşıldığında tebliğ evrakının, o yerde bulunanlardan birine de bırakılabileceğine ilişkin yasal düzenleme karşısında, ihbarnamelerin duyurulmasında yasal usule aykırılık bulunmamaktadır. Bu nedenlerle İzmir 3.Vergi Mahkemesinin günlü ve 1993/250 sayılı direnme kararının bozulmasına karar verildi. 13-Tebligat Tüzel Kişi Temsilcisinin İkametgahında ve Başka Birine Yapılırsa Tebliğ Geçerli Olmaz: Aşağıda tarih ve numarası yazılı olan kararda,tebligatın temsilcinin ikametgahında başka birine yapılmışsa geçerli sayılmayacağı belirtilmiştir. 4.üncü Daire Kararın nedenleri ise aşağıdaki şekilde açıklanmıştır.

11 11 Tebligat Kanununun, "Hükmi şahısların memur ve müstahdemlerine tebligat" başlıklı 13 üncü maddesinde, hükmi şahıslar namına kendilerine tebliğ yapılacak kimseler herhangi bir sebebi e mu tat iş saatlerinde işyerinde bulunmadıkları veya o sırada evrakı bizzat alamayacak bir müstahdemlerinden birine yapılacağı açıklanmıştır. Uyuşmazlık konusu tebliğ alındısının incelenmesinden, muhatabın adı, "ED..., San. Tic. Ltd. Şti." olarak yazıldığı, ve "birlikte sakin yeğeni E.A.' ya tebliğ edildiği" şerhinin yer aldığı görülmüştür. Birlikte oturanlara tebligat anca'k:, 7201 sayılı Tebligat Kanununun 16 ncı maddesi karşısında gerçek kişileradına yapılacak tebligatlarda söz konusu olabileceğinden, tüzel kişilere tebligat anılan kanunun 12 ve 17 ncimaddeleri uyarınca ancak ticari mümessillerine veya işyerindeki daimi memur veya müstahdemlerinden birineyapılabilir. Bu durumda yükümlü şirkete tebligat, usulüne aykırı yapılmış olduğundan, Tebligat Kanununun 32 nci maddesine göre muhatap tebliğe muttali oluş ise bu tebliğ muteber sayılmakla beraber muhatabın beyan ettiği tarih, tebliğ tarihi addolunacaktır İflas Kararının Yargıtayca Bozulması Üzerine Uyuşmazlık Mahkemede Devam Ederken Yükümlünün Mal Varlığı Üzerinde Tasarruf Hakkı Olmayacağından Vergi İhbarnamesinin Yükümlü Kurum Temsilcisine Tebliği: Dördüncü Da /11/1985 Karar Özeti: İflas Kararının Yargıtayca Bozulması Üzerine Uyuşmazlık Mahkemede Devam Ederken Yükümlünün Mal Varlığı Üzerinde Tasarruf Hakkı Olmayacağın Dan Vergi İhbarnamesinin Yükümlü Kurum Temsilcisine Tebliğinde İsabet Bulunmadığı Hk. Olayda, yükümlü kurumun iflasına alacaklı Sosyal Sigortalar Kurumun başvurusu üzerine... Asliye 4.Ticaret Mahkemesince tarihi itibariyle karar verilmiştir. Yükümlü kurumun temyiz istemi üzerine Yargıtay 12.Hukuk Dairesi bu kararı iflasa karar verilmeden alacağın depo edilmesinin istenmesi şartına uyulmadığı gerekçesiyle bozmuştur. İflas kararını veren Ticaret Mahkemesi ise günlü kararı ile bozma kararına uymuş olup uyuşmazlık ihbarnamelerin tebliğ tarihinden itibaren devam etmektedir. Yukarıda sözü edilen yasa maddeleri karşısında uyuşmazlık ihbarnamelerin tebliğ tarihinde henüz sonuçlanmadığından mahkemece verilen karar kesinleşmemiştir. Bu durumda ilgilinin mal varlığı üzerinde tasarruf etme hakkı bulunmadığından ve 164.madde uyarınca iflas masasının görev ve yetkisi devam edeceğinden vergi alacağı ile ilgili ihbarnamelerin kurum temsilcisine tebliğinde isabet yoktur. Tebligatta yapılan usulsüzlük nedeniyle tarhiyatın esası hakkında ileri sürülen iddiaların incelenmesine gerek görülmemiştir. Bu nedenlerle yükümlü şirketin temyiz isteminin kabulüyle İtiraz Komis yonu kararının bozulmasına, tarhiyatın re'sen kaldırılmasına karar verildi. 15-Mükellefin İşyeri Adresinde Tebligata Başvurulmadan İhbarnamelerin İlan Yoluyla Tebliği Yapılamaz. 3 ÖZBALCI a.g.e sh:314

12 12 Dairesi Karar Yılı Karar No Esas Yılı Esas No 4 üncü Daire Karar Özeti: Mükellefin işyeri adresi bilinen adreslerden olup, bu adreste tebligata başvurulmadan ihbarnamelerin ilan yoluyla tebliğ edilmeyeceği hk. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 93. maddesinde, "vergilendirme ile ilgili olup, hüküm ifade eden bilumum vesikalar ve yazıların adresleri bilinen gerçek ve tüzel kişilere posta vasıtasıyla ilmuhaberli taahhütiü olarak, adresleri bilinmeyenlere de ilan yolu ile tebliğ edileceği" hükme bağlandığı, aynı kanunun 101. maddesiyle de adres değişikliğinde bildirilen adresler ile vergi beyannamelerinde bildirilen adresler Vergi Usul Kanununa göre bilinen adreslerden sayıldığından ihbamamelerin sadece ikametgah adresine tebliğ edilmek istenmesi ve tebliğ edilmemesi üzerine de, işyeri adresinde hiç aranmadan ilanen tebligat yapılmasında, Vergi Usul Kanununun 100, 101, 103. maddelerindeki hükümler karşısında isabet bulunmamaktadır Muhatabına mı Yoksa Başka Bir Şahsa mı Yapıldığı Belli Olmayan ve Sadece İmza Ve Tarih İçeren Tebliğler Geçersizdir. Posta memurunun vergi ihbarnamelerini muhatabına mı, yoksa bir başka şahsa mı yaptığı belli olmayan sadece imza ve tarih içeren tebliğ geçersizdir. (4.D. E.1984/2432, K.1985/1846 sayılı karar.) 5 17-Hatalı Tebligatın Tespiti Halinde Zamanaşımı Süresi Dikkate Alınarak Tebliğin Vergi Usul Kanunu Tebliğ Hükümlerine Göre Tekrar Düzeltilmesi Gerekir. a-maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünün tarih ve B.07.0.GEL.0.28/ sayılı özelgesinde konu ile ilgili aşağıdaki şekilde görüş ifade edilmiştir.... VALİLİĞİ (Defterdarlık: Gelir Müdürlüğüne) İLGİ:...gün ve... sayılı yazınız. İliniz... Vergi Dairesi mükelleflerinden..., Bakanlığımıza gönderdiği tarihli dilekçesinde, tarih ve 33/22 sayılı Vergi Ceza İhbarnamesinin tebliğin kendisine yapılmadığını eşinin işyeri adresine yapıldığını belirterek bu durumun düzeltilmesi talebinde bulunmuştur. Konu ile ilgili olarak alınan ilgide kayıtlı yazınız ve eklerinde mükellefin iddia ettiği hususlar ile ilgili bir açıklamaya rastlanılmamıştır. Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 93 ve müteakip maddelerinde tebliğin usul ve esasları, 94 üncü maddesinde kimlere yapılacağı, 101 inci maddesinde ise tebliğ yapılacak adresler gösterilmiştir. 4 ÖZBALCI a.g.e. sh:316 5 KIZILOT a.g.e. sh: 905

13 13 Adı geçen mükellef iddiasının Defterdarlığınızca yukarıdaki hükümlere göre incelenmesi ve hatalı tebligat yapılmış olduğunun tespiti halinde zamanaşımı süresi de göz önüne alınarak tebliğin Vergi Usul Kanununun tebliğ hükümlerine göre düzeltilmesi gerekmektedir. b-hatalı tebliğ ile ilgili Ankara Vergi Dairesi Başkanlığının tarih ve B.07.1.GİB / ve sayılı özelgesinde Hatalı yapılan tebligat işlemi hukuki anlamda herhangi bir sonuç doğuramayacağından, tarh edilen verginin tahakkuk ettirilmesi için gerekli sürecin (tarh, tebliğ, tahakkuk, tahsil) tamamlanmış sayılması mümkün değildir. Buna göre, ödevli kooperatif adına düzenlenen tarihli ve cilt sıra no.lu vergi ceza ihbarnamesinin, olayla ilgisi bulunmayan Vergi Dairesi Müdürlüğünün vergi numaralı mükellefi S.S. Konut Yapı Kooperatifine hatalı olarak yapılan tebliğ işleminin geçersiz sayılması gerekmekte olup, söz konusu ihbarnamelerin cezaya asıl muhatap olan Vergi Dairesi Müdürlüğünün vergi numaralı mükellefi S.S. Konut Yapı Kooperatifine yapılması gerekeceği tabiidir.