Bilinmeyen bir maddeye maruz kalan eski Rus casus Sergey Skripal yoğun bakımda

Transkript

1 Bilinmeyen bir maddeye maruz kalan eski Rus casus Sergey Skripal yoğun bakımda BBC, 2010 yılında ABD ile Rusya'nın takas ettiği casuslardan biri olan Sergey Skripal'in, İngiltere'de bilinmeyen bir maddeye maruz kalarak hastalandığı ve yoğun bakımda olduğu bilgisine ulaştı. Wiltshire'da yaşayan 66 yaşındaki Skripal, İngiltere için casusluk yaptığı suçlamasıyla 2006'da 13 yıl hapse mahkum edilmişti. ABD ile Moskova arasındaki casus takası sonrası serbest bırakılan emekli Rus albay, daha sonra İngiltere'ye sığınmıştı. Pazar günü Wiltshire polisi 60'lı yaşlarında bir adam ve 30'lu yaşlarında bir kadının, Salisbury ilçesindeki bir alışveriş merkezinde bir anda hastalanarak sokaktaki bir bankta bilinçsizce yatarken bulunması üzerine harekete geçti. Guardian'ın haberine göre vücudunda herhangi bir yara tespit edilmeyen iki kişi yoğun bakıma alındı. Daha sonra bu iki kişiden birinin Sergey Skripal olduğu anlaşıldı.

2 Sergey Skripal İngiltere'nin dış istihbarat servisi MI6 için Avrupa'da gizli görevlerde bulunmuştu. Rusya, Skripal'in 1990'lı yıllardan itibaren İngiltere istihbaratına sızdırdığı bilgiler karşılığında 100 bin dolar para aldığını açıklamıştı. Şehir merkezinde birçok yer polis kordonuyla çevrelenirken, güvenlik ekipleri koruyucu üniformalarla sokaklardaki olası zararlı maddeyi temizlemeye koyuldu. Wiltshire polisi akşam saatlerinde yaptığı açıklamada terörle mücadele kategorisinde bir soruşturma yürütülmediğini ve olayla ilgili spekülasyonlardan kaçınılması gerektiğini söyledi. BBC'ye konuşan bir görgü tanığı bu iki kişinin "çok güçlü bir şey almış gibi" göründüklerini belirtti ve ekledi: "Adam elleriyle garip hareketler yapıp gökyüzüne bakıyordu. Ondan daha genç görünen kadın da sanki bayılmış gibi adama yaslanıyordu." Alexander Litvinenko cinayeti 2010 yılında ABD'de tutuklanan 10 Rus ajan Avusturya'nın başkenti Viyana'ya götürülerek burada Rusya'nın casuslukla suçlayarak hapse mahkum ettiği 4 kişi ile takas edilmişti. ABD'de Rusya için casusluk yaptıkları söylenen beşi kadın 10 kişinin, Rusya'da casusluk yapmaktan hüküm giyen dört kişinin iadesi karşılığı sınırdışı edilmelerine karar verildi. Rusya'da suçlarını kabul ettikleri söylenen bu kişilerin adları Igor Sutyagin, Sergei Skripal, Alexander Zaporozhsky ve Gennadiy Vasilenko olarak açıklanmıştı. Öte yandan, İngiltere'de 2006'da eski Rus gizli servisi ajanı Alexander Litvinenko zehirlenerek öldürülmüştü, adli soruşturmada Rusya devletinin cinayette parmağı olabileceği dile getirilmişti. Litvinenko'nun radyoaktif madde olan polonium-210'a maruz kaldığı anlaşılmıştı. MI6 için çalışan Litvinenko'yu Rusya mı öldürdü? Eski Rus gizli servisi ajanı Alexander Litvinenko'nun 2006'da zerihlenerek öldürülmesiyle ilgili adli soruşturmada, Rusya devletinin cinayette parmağı olabileceği dile getiriliyor. Ayrıca, Litvinenko'nun İngiliz gizli servisi MI6 için çalıştığı ve İspanyol gizli servisiyle birlikte hareket ettiği belirtiliyor.

3 İngiltere hükümetinin, Litvinenko'yu yeterince koruyamamakla suçlanabileceği, ayrıca davanın İngiliz-Rus ilişkilerinde gerginlik yapatabileceği yorumları yapılıyor. Önümüzdeki yıl görülecek davaya Rus devletinin avukatları da katılabilir. MI6 için çalıştığı belgelendi Litvinenko, 2006 yılında Rus gizli servisinden eski arkadaşlarıyla Londra'da bir otelde buluştuğu sırada zehirlenmişti. Radyoaktif madde olan polonium-210'a maruz kaldığı anlaşılan casus kurtarılamadı. Londra'da önceki gün yapılan ön soruşturma duruşmasında, İngiliz resmi belgelerine göre, Litvinenko suikastına Rus devletinin dahil olduğunun "açık" olduğu belirtildi. Ön soruşturma dosyasında, "ilk görünüşe göre, Rus devletinin suçluluğunun ortada olduğu" dile getiriliyor. Suikastın 'olağan şüphelileri' olarak görülen İngiltere, eski Rus ajanı ve Litvinenko'nun arkadaşı Boris Berezovsky, Çeçen gruplar ve İspanyol mafyasının olayda parmağı olduğuna ilişkin bir işaret olmadığı kaydedildi. Hayatını kaybeden casusun eşi Maria Litvinenko'nun avukatı ise ilk defa, Litvinenko'nun İngiliz gizli servisi MI6 için çalıştığını açıkladı. Ben Emmerson, Litvinenko'nun eşiyle ortak kullandığı banka hesabına MI6 ve İspanyol gizli servisi tarafından para yatırıldığını anlattı. Avukatın bildirdiğine göre, Litvinenko öldürülmeden kısa süre önce İngiliz gizli servisinden Martin isimli bir ajanla irtibata geçti. Martin'in yönlendirmesiyle, Rus devletinin mafyayla nasıl içli dışlı olduğunu araştırmak üzere İspanya'ya gitmeye hazırlanan Litvinenko'ya, eski çalışma arkadaşları Andrei Lugovoi ve Dmitry Kovtun da yardımcı olacaktı. Litvinenko, zehirlendiği otele bu ikiliyle buluşmak için gitmişti. Ancak Rusya, şimdi baş şüpheliler arasında yer alan ikiliyi İngiliz yargısına teslim etmeyi reddediyor. İngiltere kusurlu bulunabilir Avukat Emmerson duruşmada, İngiliz gizli servisinin tehlikeli bir operasyonda kullandığı Litvinenko'yu gerektiği gibi koruyamadığı için kusurlu olduğunu iddia etti. BBC güvenlik muhabiri Gordon Corera, şimdi önümüzdeki yıl görülecek davada temel bir sorunun öne çıkacağını vurguluyor: Litvinenko Rus gizli servisi tarafından mı öldürüldü ve Litvinenko'nun öldürülmesinin sebebi, İngiliz gizli servisiyle ilişkisi miydi? İngiltere İçişleri Bakanlığı, Litvinenko'nun İngiliz gizli servisleri için çalıştığını "doğrulamayacağını veya yalanlamayacağını" duyurdu.

4 Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Aleksandır Lukaşeviç, yargılama sonunda "bu olaya Rusya'nın dahil olduğuna ilişkin temelsiz iddiaların ortadan kalkacağını" savundu. Rusya devletinin soruşturmaya müdahil olarak, şahitleri ve kanıtları incelemek isteyebileceği belirtiliyor. Bu arada, Times gazetesinin başyazısında, Litvinenko'yu kimin öldürdüğü orataya çıkarılırken, İngiltere-Rusya ilişkilerinin zarar görmemesi gerektiği vurgulanıyor. Başyazıda, ngiltere ve Rusya arasında kara para aklama, İslamcı silahlı gruplar, internet suçları ve suikast planları gibi alanlardaki işbirliğinin önemine dikkat çekiliyor. Litvinenko vakasını baş sayfasına taşıyan Independent gazetesi de, Litvinenko'nun yaşam hakkını koruyamadığı için İngiliz devleri aleyhine de dava açılabileceği belirtiliyor. 'Rusya ve ABD arasında casus değiş tokuşu' Rusya'da altı yıl önce casusluk suçlamasıyla hapse atılan Igor Sutyagin'in avukatı, müvekkilinin ABD'de Rusya hesabına casusluk yaptığı iddia edilen 10 kişiyle değiş tokuş edilebileceğini söyledi. Avukat, müvekkilinin kendisine değiş tokuş anlaşması kapsamındaki 10 kişiden biri olduğunu söylediğini aktardı. Rus yetkililerse bir 'casus değişimi' haberleri konusunda henüz bir yorum yapmadı. Geçen ay ABD'de 10 kişi, Rus hükümeti hesabına casusluk yaptıkları iddiasıyla gözaltına alınmıştı. Casusluk şebekesinin bir üyesi olduğu iddia edilen bir kişi de Kıbrıs'ta gözaltına alınmış, ancak kefaletle serbest bırakılmasının ardından kayıplara karışmıştı. Nükleer silah uzmanı Sutyagin, CIA'in paravan şirketi olduğu iddia edilen bir İngiliz şirketine bilgi aktardığı suçlamasıyla 15 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Sutyagin'in avukatı, müvekkilinin Rusya'nın kuzeyindeki bir hapishaneden başkent Moskova'ya gönderildiğini belirtti. 'Çabuk çözüm' ABD'deki bir Rus casusluk şebekesinin üyeleri oldukları iddia edilen 11 kişi, 'yabancı bir hükümetin yasadışı temsilcisi olarak faaliyet göstermek için komplo kurmakla' suçlanıyor. Bu, casusluktan daha hafif bir suçlama. Ancak bu suça da beş yıla kadar hapis cezası veriliyor. Şüphelilerden üçü, Mihail Kutzik, Natalya Pereverzeva, ve Mihail Semenko'nun bugün Virginia'da mahkemeye çıkması bekleniyor.

5 Savcılar, söz konusu kişilerin ABD'deki siyasi çevrelere sızma girişiminde bulunduğunu iddia ediyor. New York Times bugün, ismi açıklanmayan kaynaklara dayandırdığı haberinde, ABD yönetiminin sorunu kısa yoldan çözmeyi istediğini yazdı. [status draft] [nogallery] [geotag on] [publicize off twitter facebook] [category istihbarat] [tags SVR DOSYASI, RUS, DIŞ İSTİHBARAT SERVİSİ, GİZLİ, İNTİKAM, OPERASYON, COVERT OPERATION]