Çaresizliğin fotoğrafı

Transkript

1 Çaresizliğin fotoğrafı AB DEN YUNANİSTAN A DÜYUN-U UMUMİYE Alexis Tsipras Yunanistan Başbakanı 323 MİLYAR AVRO BORÇ Yunanistan ın 323 milyar avroyu bulan borcunun yüzde 60 ı avro bölgesine, yüzde 15 i devlet tahvillerine, yüzde 10 u IMF ye, yüzde 8 i Yunan bankaları, yabancı bankalar başta olmak üzere diğer kreditörlere, yüzde 6 sı Avrupa Merkez Bankası na. Yunanistan, 86 milyar avroluk yeni bir kurtarma paketi için bağımsızlığının büyük kısmını AB ye teslim etti. Yunanistan ın değerli kamu varlıkları 50 milyar avroluk bir özelleştirme fonuna devredilecek. Borçlar bu fondan ödenecek. Atina yönetimi, Osmanlı nın Düyun-u Umumiye sini andıran bu fona müdahale edemeyecek. Yunanistan, AB den alacağı 86 milyar avroluk kurtarma paketi ile iflasın eşiğinden bir kez daha döndü. Paranın büyük kısmı (50 milyar avro) Avrupa Kurtarma Fonu tarafından karşılanacak ve öncelikle Yunan bankaları yeniden sermayelendirilecek. Yunan hükümeti iflastan kurtulmak ve euro kullanmaya devam edebilmek için çok ağır şartlar içeren bir anlaşmaya evet dedi. Euro Bölgesi liderlerinin yaklaşık 17 saatlik zirvesinin sonunda Yunanistan büyük tavizler verdi. Atina yönetiminden ihtiyaç duyduğu 86 milyar avroluk kurtarma paketi karşılığında ülkenin bağımsızlığının büyük kısmını dış denetimlere teslim etmesi istendi. Yunanistan ın maruz kaldığı kemer sıkma politikasını sonlandırma vaadiyle iktidara gelen Başbakan Alexis Tsipras neredeyse tüm taahhütlerinde geri adım atmaya zorlandı. 74 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015 EKOVİTRİN AĞUSTOS

2 Bir kez daha iflastan kurtuldu Son 5 yıldaki 240 milyar avroluk iki kurtarma paketine rağmen belini doğrultamayan Yunanistan 3 yıl süresince 86 milyar avro bulacak üçüncü kurtarma paketine hak kazanabilmek için AB nin dayattığı Acı reçeteyi kabul etti. 5 Temmuz daki referandumda Yunan halkının hayır dediği tekliflerin de ötesine geçen şartlar arasında Avrupa Birliği (AB), Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Avrupa Merkez Bankası ndan (ECB) oluşan Troyka temsilcilerinin hükümet kararlarını denetleme yetkisiyle Atina ya dönmeleri ve değerli kamu varlıklarının 50 milyar avroluk bir özelleştirme fonuna devredilmesi de var. Yunan borçlarını ödemek için kamu varlıklarının bir fona devredilmesi ve Yunanistan ın bu fona müdahale edememesi, Osmanlı İmparatorluğu nun son döneminde dış borçları denetleyen Düyun-u Umumiye idaresini akıllara getirdi. Osmanlı dönemindeki Düyun-u Umumiye 1872 den itibaren Osmanlı İmparatorluğu nun dış borçlarını denetleyen kurum olarak faaliyet gösteren Düyun-u Umumiye, Osmanlı nın bağımsız maliye ve vergi toplama haklarının bir kısmını elinden aldı. Osmanlı İmparatorluğu nun borçlarının geri ödenmesi 1954 yılına kadar sürdü. Düyun-u Umumiye binası Atatürk ün emriyle 1933 yılında İstanbul Lisesi oldu. YUNANİSTAN, ALMANYA NIN HİMAYESİNE Mİ GİRDİ? Yunan bankalarının yeniden sermayelendirilmesi için 25 milyar avro ayrılacak. Yunanistan ın varlık fonunun 50 milyar avro büyüklüğünde olması hedefleniyor. Almanya nın, Yunanistan daki özelleştirmeler için bağımsız bir dış fon için çok bastırdığı belirtiliyor. Bir diplomat fon idaresinin Yunanistan ı Almanya nın himayesine soktuğu yorumunu yaptı. Almanya nın himayesinde Euro Bölgesi Maliye Bakanları Grubu (Eurogroup) başkanı Jeroen Dijsselbloem, Yunanistan ın borçlarını ödemek için özelleştirilecek varlıkların devredileceği fonla ilgili olarak, Bu fon Yunan bankalarının yeniden sermayelendirilmesinde de kullanılacak. Yunan bankalarının yeniden sermayelendirilmesi için 25 milyar avro ayrılacak. Yunanistan ın varlık fonunun 50 milyar avro büyüklüğünde olması hedefleniyor. Kapsamındaki varlıklara uzmanlar karar verecek. Fon Yunanistan da kurulu olacak dedi. Jest olarak fondan 12.5 milyar avro Yunanistan daki yatırımlara harcanacak. Zirve boyunca Almanya nın özelleştirmeler için bağımsız bir dış fon için çok bastırdığı, fonun Lüksemburg da kurulmasını istediği ancak son anda fonun Yunanistan da kurulması konusunda anlaşmaya varıldığı belirtiliyor. Bir diplomat fon idaresinin Yunanistan ı Almanya nın himayesine soktuğu yorumunu yaptı. 76 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015 EKOVİTRİN AĞUSTOS

3 Halk tepkili: Küçük düştük Yunan halkının bir bölümü anlaşmaya öfkeli. AFP, Atina sokaklarında Yunanlılara varılan anlaşma hakkındaki düşüncelerini sordu. 60 yaşındaki Ekonomist Haralambos Rouliskos, anlaşmayı sefalet, aşağılama ve kölelik olarak yorumladı. 52 yaşındaki eczacı Katerina Katsaba, Anlaşmayı desteklemiyorum. Euro Bölgesi bize şantaj yapıyor dedi. Lefteris Paboulidis adlı Yunanlı ise gelecek yılların şimdikinden beter olacağı görüşünü aktardı. Paboulidis, Keşke euro dan çıksaydık. En başta aç kalırdık ama başımızın çaresine kendimiz bakardık dedi. Bedel ödemeyenler şimdi yükü üstlenecek Yunanistan Başbakanı Alexis Tsipras, ülkesinin kreditörleriyle anlaşarak borçlarını yeniden yapılandırmayı başardığını dile getirerek, Güç bir mücadele verdik, zor kararlarla karşı karşıyayız. Daha önce kriz döneminde bedel ödemeyenler bu sefer yükü üstlenecek diye konuştu. Almanya Başbakanı Angela Merkel, Alman parlamentosuna tüm inancıyla Yunanistan ile kurtarma programı müzakerelerini başlatmasını tavsiye ederek, Adım adım ilerleyeceğiz. Anlaşmanın uygulanmaya başlanması, güvenin tekrar kurulması için öncelikli. Yunanistan mevcut IMF programının Mart 2016 da sona ermesinin ardından yeni bir IMF programına başvuracak dedi. Bankalara 25 milyar avro Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, yeni paket kapsamında ilk ödemenin 20 Temmuz da yapıldığını açıkladı. Zirvenin ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan Hollande, Bu anlaşma Yunanistan ın Euro Bölgesi nde kalmasını sağlayacak dedi. Yunanistan ın yeni paketinin toplamı, bankalara koyulacak 25 milyar avroluk kaynak da dahil toplam 86 milyar avro dolayında olması bekleniyor. Bundan sonra ne olacak? Son 5 yıldaki 240 milyar avroluk iki kurtarma paketine rağmen belini doğrultamayan Yunanistan 3 yıl süresince 86 milyar avro bulacak üçüncü kurtarma paketine hak kazanabilmek için AB nin dayattığı Acı reçeteyi kabul etmek zorunda kaldı. Yunan parlamentosu paketin tümünü geçtiğimiz ay onayladı. Euro Bölgesi maliye bakanları gidişata göre yarın bir telekonferans düzenleyecek, ardından ulusal parlamentoların onay süreci başlayacak. Parlamentoların onayının ardından Eurogroup resmi kurtarma programı müzakerelerini başlatacak. Bazı diplomatlar çok ağır şartlar içeren anlaşmanın Yunan parlamentosundan geçirilmesinin zor olduğunu, işini aceleye getirildiğini düşünüyor. Anlaşma yürürlüğe girse bile Yunanistan ın 3 yıllık süre zarfında birçok zorlukla karşılaşılması da büyük ihtimal. Muhalefet başladı Tsipras hükümetinin Çalışma Bakanı Panos Skourletis anlaşmanın uygulanabilir olmadığını ve ülkenin erken seçime gidebileceğini söyledi. Yunan Reform Bakanı Yorgo Katrugalos, Açık bir şekilde kemer sıkma Avrupa sı kazandı. Ya bu katı kuralları kabul edeceğiz, ya da bankaların kapalı kalmaya devam etmesiyle ekonomimiz ani ölüm yaşayacak. Yani bu anlaşma bize empoze edildi dedi. Ana muhalefetteki Yeni Demokrasi Partisi nin geçici başkanı Vangelis Meimarakis, varılan anlaşma ile felaketen dönüldüğünü belirterek, Yunanistan nefes aldı. Böylece ciddiyet ve sorumlulukla Avrupa içinde yolunu tekrar bulacak derken ırkçı Altın Şafak Partisi nin sözcüsü İlias Kasidiaris ise Tsipras ülkenin ulusal egemenliğini ve ulusal zenginliklerini teslim etti görüşünü savundu. AB NİN YUNANİSTAN A DAYATTIĞI ACI REÇETE AB, Yunanistan ı bir kez daha iflastan kurtarmak için 86 milyar avroluk kurtarma paketi hazırladı. Ancak bunun karşılığında Yunan hükümetinden can yakacak kemer sıkma önlemleri almasını istedi. nin, Yunanistan a AB dayattığı Tasarruf paketi nde şu tedbirler yer alıyor: KDV n Yüzde 23 lokanta vs. ve çoğu gıda ürünü n Yüzde 13 oteller, elektrik, su, doğal gaz, taze gıda ürünleri n Adalara uygulanan yüzde 30 vergi indiriminin akıbeti belli değil Çiftçiler n Çiftçilerin kullandığı dizel yakıttan alınan Özel Tüketim Vergisi iadesine sona erecek n Çiftçi olma kriterlerinin ağırlaştırılması Emeklilik n Emekli aylıkları için verilen ilave ikramiyelerde yüzde 8 ila 15 lik kesinti n Muhtemelen bin 500 avro üstü emekli maaşlarında kesinti n Erken emeklilik sona erecek n 2022 yılına kadar emeklilik yaşı 2 ila 12 yıl artacak (40 yıl çalışanlar 62 yaşında, geri kalanı 67 yaşında emekli olacak) EKAS ve sigorta primleri n Yaşlı emekliler ve özürlülere verilen Emekliler için Sosyal Dayanışma Ödeneği nde (EKAS) kesinti gündemde n İlaçlı tedavilerde prim artışı bekleniyor n Sosyal sigortalar primlerinde artış bekleniyor Kriz vergisi ENFIA devam edecek ENFIA, 2015 ve 2016 da da sürecek. Kriz döneminde hayata geçirilen gayrimenkuller vergisi ENFIA dan devletin kasasına giren yıllık gelir 2,65 milyar avro. Vergiler n 30 bin avro gelire sahip olanlardan alınan dayanışma vergisi yüzde 187 artacak n Orta ve yüksek gelire sahip olanlar için vergi kademelerinde artış olacak n Lüks ürünler için vergi artışı n Çiftçiler için uygulanan özel vergilendirme uygulaması iptal edilecek n Firma ve işletmelerden alınan kurumlar vergisi yüzde 26 dan 28 e yükseltilecek n Meslek sahipleri ile şirketlerden alınan peşin vergi miktarı yüzde 100 e çıkacak n Vergi kaçırmanın zorlaştırılması n Otonom bir vergi idaresinin kurulması n Lüks araç ve yatlara vergi oranı yüzde 10 dan 13 e çıkacak n Kapalı olan çok sayıda meslek serbest bırakılacak. İsteyen bu sektörlerde işletme kurabilecek. 78 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015 EKOVİTRİN AĞUSTOS

4 Avrupa Birliği nakavt etti... AB liderlerinin Tsipras a en ufak bir taviz vermemesi nedeniyle Yunanistan iflasın eşiğine ve Euro dan çıkma noktasına geldi. Tsipras sonunda tüm vaatlerini unutup AB-IMF ye kemer sıkma paketi sunmak zorunda kaldı. TSIPRAS VAATLERİNİ TUTAMADI AB YE TESLİM OLDU Ocak ayında büyük vaatlerle Yunanistan da iktidara gelen genç sosyalist lider Alexis Tsipras, verdiği vaatleri yerine getiremedi Yunanistan ekonomisini çöküşten kurtaramadı ve AB ye teslim oldu. Tüm seçim meydanlarında Kemer sıkmaya son diye bağırdı. Asgari ücreti yükselteceğini, yoksullara bedava elektrik ve ulaşım hizmeti verileceğini, banka borçlarını sileceklerini söyledi. Alexis Tsipras ın en önemli vaadi ise Troyka ölmüştür. Borçlarımızı silmek zorundalar şeklinde olmuştu. Bu vaatlerle iktidarı Başbakan Antonis Samaras tan devralan Tsipras hükümet programında da kemerlerin 12 milyar avro gevşetileceğini belirtti. Ancak süreç hiç de öyle işlemedi. Almanya Başbakanı Merkel başta olmak üzere AB liderlerinin Tsipras a en ufak bir taviz vermemesi nedeniyle Yunanistan iflasın eşiğine ve Euro dan çıkma noktasına geldi. Tsipras sonunda tüm vaatlerini unutup AB-IMF ye kemer sıkma paketi sunmak zorunda kaldı. Kendi partisi ve Yunan basını tarafından dahi yerden yere vurulan paket bile AB tarafından kabul edilmedi. Tsipras Daha fazlasını yapmalısınız cevabıyla tam anlamıyla nakavt oldu. İşte Yunan Başbakan ın açmazları: Limanlar, maaşlar, adalar - Asgari ücreti 751 avroya çıkaracağını vaat etmişti ancak o gerçekleşmediği gibi şimdi emekli maaşlarını yüzde 6, çalışanların maaşını ise yüzde 2 azaltmayı taahhüt etmek zorunda kaldı. - Yoksullara bedava elektrik vaadinin yerini elektrik zammı aldı. - KDV lerin düşeceğini verginin zenginlerden alınacağını söylemişti ancak KDV oranının yüzde 13 ten 23 e çıkmasına razı oldu. - Selamik ve Pire Limanları nın asla özelleştirilmeyeceğini söylemişti. AB ye sunulan özelleştirme listesinde bu iki liman en tepede yer aldı. - Şu ana kadar vergiden muaf tutulan Yunan Adaları da anakara Yunanistan ile eşit şartlara sahip olacak. Yunan Adaları nda ucuz tatil dönemi kapanacak. Alexis Tsipras kimdir? Yunanistan a AB ve IMF tarafından dayatıldığını ileri sürdüğü ekonomik kurtarma paketlerinin yeniden müzakere edilmesini savunan Radikal Sol İttifak (SYRIZA) lideri Alexis Tsipras, 28 Temmuz 1974 te Atina da doğdu lerin sonlarında Yunanistan Komünist Gençlik Partisine katılan Tsipras, 1990 lı yıllarda öğrenci hareketinde öncü rol oynadı ten 1997 ye kadar Yunanistan Ulusal Öğrenci Birliği Merkez Konseyi nde seçilmiş temsilci olarak görev aldı. Çipas, 1999 da Sinaspismos tis Aristeras Partisinin sekreterliğine, 2004 te de merkez komite üyeliğine ve ardından genel başkanlığına seçildi. 80 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015 EKOVİTRİN AĞUSTOS

5 YUNAN BAKAN TEPKİ GÖSTERDİ: BU SÖMÜRGECİLİKTİR Yunanistan Altyapı, Ulaştırma ve Ağlardan Sorumlu Bakan Hristos Spirtzis 14 havalimanının Alman Fraport ile Copelouzos Group şirketlerine satılmasını sömürgecilik politikasına benzetti. Borç yükü havalimanlarını sattırıyor Kârlı Yunan havalimanlarının yabancı şirketlere devredilmesi altyapı bakanının tepkisine yol açtı. Alman Fraport 14 havalimanını 40 yıl işletme hakkını aldı. Yunanistan Altyapı, Ulaştırma ve Ağlardan Sorumlu Bakan Hristos Spirtzis 14 havalimanının Alman Fraport ile Copelouzos Group şirketlerine satılmasını sömürgecilik politikasına benzetti. Spirtzis bir Alman televizyonuna verdiği demeçte, Kâr getiren 14 havalimanının satılıp, zarar ettiği için hazineden destek verilen 30 hava limanının Yunan devletine bırakılmasının, Avrupa Birliği üyesi bir ülkeye değil, bir sömürgeye yakışır dedi. Fraport liman işletmeciliği şirketi daha önceki Yunan hükümetleri döneminde, aralarında önemli turistik beldelerin de bulunduğu hava limanlarının ihalesini kazanmıştı. İhalede Yunan özelleştirme fonunun danışmanlığını yapan Lufthansa Consulting şirketinden yapılan açıklamada Fraport a devredilecek hava limanlarının kârlılık potansiyeline sahip olduğu belirtildi. Fraport 14 hava limanının 40 yıllık işletme hakkını alacak. İhale bedeli Yunanistan ın borçlarını azaltmak amacıyla devlet özelleştirme fonuna aktarılacak. İsviçreli politikacı Yunan adalarını istedi İsviçre de aşırı sağcı Halk Partisi milletvekili Pierre Rusconi, Yunanistan'ın 300 adasından birini İsviçre'ye olan borçlarını ödemesi için satışa çıkarabileceğini söyledi. İsviçre basınında yer alan haberlere göre, Rusconi, "Yurt dışında topraklara sahip Fransa gibi İsviçre'nin de bir Yunan adası olabilir" dedi. "İlginç" ve "ölçüsüz" açıklamalarıyla daha önce de gündeme gelen Rusconi, İsviçre'de yaşayan Romanları ve İtalyan işçileri "İsviçre peyniri kemiren farelere" benzetmişti. 82 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015