ANNE ÇOCUK SAĞLIĞI VE İLKYARDIM 2019

Transkript

1 ANNE ÇOCUK SAĞLIĞI VE İLKYARDIM 2019 OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜNDE SORUMLU OLUNAN BU DERSİMİZ İÇİN ÖABT SINAVI VE DERSLER İÇİN BELİRLENMİŞ YÖK MÜFREDATI AŞAĞIDAKİ GİBİDİR -Anne-çocuk sağlığı tarihsel süreç -Üreme sistemi anatomisi ve fizyolojisi gebelik -Anne karnında çocuk gelişimi -Doğum -Yenidoğan dönemi -Bebek ve çocuk bakımı -Bebek ve çocuk beslenmesi -Okul öncesi dönemde büyüme ve gelişme -Çocuklukta görülen enfeksiyon hastalıkları -Bağışıklama ve aşılar -Paraziter enfeksiyonlar -İlkyardım 55

2 Anne Çocuk Sağlığı ve İlkyardım Notlarımızda İşlenen Konular Anne-çocuk sağlığı tarihsel süreç Ana sağlığı Çocuk sağlığı Ülkemizde ana çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetleri günümüzde; Aile hekimliği uygulama yönetmeliği (2010 Toplum sağlığı merkezlerinin kurulması ve çalıştırılmasına dair yönerge ( ağustos 2011) Üreme sağlığı hizmetleri Üreme sağlığı hizmetleri Okul sağlığı hizmetleri Ülkemizde ana ve çocuk sağlığı sorunları Türkiyede evlilik yaşı sorunu: Adolesan doğurganlık Türkiye de kadının eğitim düzeyi sorunu Kadının statüsü ve sağlık hizmetlerinin kullanımı Kadına yönelik aile içi şiddet Duygusal şiddet Sözel şiddet Ekonomik şiddet Cinsel şiddet Fiziksel şiddet Türkiye de düşük sorunu Türkiye de anne ölümü sorunu Türkiye de doğum öncesi bakım sorunları Yeterli bakım alma Neden doğum öncesi bakım alınmamış Doğum öncesi bakım sırasında yapılan testler ve ölçümler Türkiye de doğum ile ilgili sorunlar Doğumların yapıldığı yer (tnsa 2008) Türkiye de doğum sonrası bakım sorunları Türkiye de kadının infertilite sorunları Türkiye de bebek ölümü sorunu Dünyada bebek ölümü sorunu Bebek ölüm nedenleri Türkiye de bebek izlem sorunu Bebek ve çocuklar sayı ve içerik olarak beklenene göre yetersiz izlenmektedir. Çocuklarda ve kadınlarda aşı Düşük doğum ağırlığı Üreme sistemi anatomisi ve fizyolojisi Kadının dış genital organları Labia majora veya büyük dudaklar Labia minora veya küçük dudaklar Klitoris 56

3 Üretra ağzı Hymen veya kızlık zarı Perine Kadının iç üreme organları Vajina veya hazne Rahim veya uterus Tüpler veya tuba uterina Overler (yumurtalıklar) İlk "adet kanaması" Adet kanamasının işlevi nedir? Gebelik, anne karnında çocuk gelişimi, doğum Gebelik Anne karnında çocuk gelişimi 1.trimestri ( ilk 3 aylık dönem ) : 2.trimestri ( ikinci 3 aylık dönem ) : 3.trimestri ( üçüncü 3 aylık dönem ) : 3-4 ay 5-6 ay 7 8 ay: 9 ay Doğum Yenidoğan dönemi Yenidoğan dönemi nedir? Bebek ve çocuk bakımı Yeni doğan bebek nasıl giydirilmeli, oda sıcaklığı nasıl olmalıdır? Yeni doğan bebek ne sıklıkla emzirilmeli ve gazı nasıl çıkartılmalıdır? Yeni doğan bebekte göbek bakımı nasıl yapılır? Yeni doğan bebeğin banyosu nasıl yapılır? Yeni doğan bebeğe ilk kez banyo yaptıralacağı zaman nelere dikkat etmek gerek? Yeni doğan bebeğin göz bakımı nasıl yapılır? Yeni doğan bebeğin kulak bakımı nasıl olmalıdır? Yeni doğan bebeğin burun bakımı nasıl yapılmalıdır? Yeni doğan bebeğin ağız bakımı nasıl yapılmalıdır? Yeni doğan bebeğin cilt bakımı nasıl yapılmalıdır? Yeni doğan bebeğe genital bakımı nasıl yapılmalıdır? Yeni doğan bebeğe ilk kez banyo yaptıralacağı zaman nelere dikkat etmek gerek? Çocuk bakımı Yürüme görme ve işitme Tad alma Bebek ve çocuk beslenmesi Yeni doğanın beslenmesi Anne sütü (1-6 ay) (6.ay sonrası beslenme) Ek gıda döneminde beslenme programı 6. Aydan sonra bebeğe neler yedirilebilir? Kahvaltı alternatifleri olarak; 57

4 Hangi besinleri bebeklere vermemeliyiz? Okul öncesi dönemde büyüme ve gelişme Bebeklik döneminde fiziksel gelişim Boy Kilo Baş-beden oranı Kemikler ve dişler Beyin ve sinir sistemi Solunum sistemi Dolaşım sistemi Sindirim sistemi Boşaltım sistemi Duyusal özelikler Dokunma duyusu Koku ve tat alma duyusu İşitme duyusu Görme duyusu İlk çocukluk döneminde fiziksel gelişim Ağırlık Boy Beden oranları Sistemler İkinci çocukluk döneminde fiziksel gelişim Çocuklukta görülen enfeksiyon hastalıklar ve bulaşıcı hastalıklar Boğmaca Kabakulak Kızamık Kızamıkçık Kızıl Suçiçeği 6. Hastalık Grip İshal Soğuk algınlığı ( nezle) Bronşiyolit Krup (yalancı difteri) Ortakulak enfeksiyonu Konjoktivit ( göz iltihabı) Pnömeni Rinit Zatürre (pnömoni) Bağışıklama ve aşılar Bağışıklık temel olarak ikiye ayrılır; aktif bağışıklık ve pasif bağışıklık. Aktif bağışıklık Pasif bağışıklık Aşı nedir? 58

5 Çocuğa neden aşı yaptırılır Canlı aşıların yapılmaması gereken durumlar Hangi aşılar ne zaman yapılmalıdır? Sağlık bakanlığının aşı takvimine bakılarak Bcg (verem) aşısı. Poliomyelit aşısı(çocuk felci) Difteri, boğmaca ve tetanoz aşıları Gebelikte tetanoz aşısı Hepatit b aşısı Hepatit a aşısı Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı Konjenital rubella (doğumsal kızamıkçık) sendromu nedir? Konjuge pnömokok aşısı İki yaşından büyüklerde aşağıdaki durumların varlığında aşı önerilmektedir: Hemofilus influenza aşısı Suçiçeği aşısı Paraziter enfeksiyonlar Parazit nedir : Yuvarlak solucanlar ( askariyazis) Kıl kurdu (oksyuriasis) Çengelli kurtlar (ankilostomiyazis): Kamçı kurdu (trikuriyazis) İlkyardım Solunum yolu tıkanıklığı ve boğulmalarda ilkyardım Tam tıkanma belirtileri kısmi tıkanma belirtileri bilinci yerinde olan (bilinci açık) kişilerde heimlich manevrası bilincini kaybetmiş (bilinci kapalı) kişilerde heimlich manevrası bebeklerde tam tıkanıklık olan hava yolunun açılması boğulma nedir? Boğulmalarda genel belirtiler nelerdir? Boğulmalarda genel ilk yardım işlemleri ne olmalıdır? Zehirlenmeler ve ilk yardım Yerel belirtiler: Genel belirtiler: Zehir, vücuda bilerek (kasti) veya bilinmeden(kazara), dört yoldan alınabilir: 1-sindirim 2-solunum 3-deri yoluyla 4-kan yoluyla Sindirim yolu zehirlenmeleri Kusturmak için: Kusturulmayacak durumlar: Besin zehirlenmeleri Salmonella: 59

6 Stafilokok: Clostridium perfringens: Cl. Botulinum ( botulismus ): Belirtileri: Dehidratasyon Solunum yolu zehirlenmeleri Belirtileri: Deri yolu zehirlenmeleri Kedi ve köpek ısırmaları Yılan sokması Venöz turnike Akrep sokması: Arı sokması: Deniz kestanesi batması: Denizanası teması: Yanıklar ve ilk yardım Yanık nedir? 1-derinlik 2- yüzey miktarı : 3- kritik alanların yanması 4- hastanın yaşı 5- hastanın genel sağlık durumu Hafif yanıklar: Orta şiddetli yanıklar Şiddetli yanıklar Isı yanıkları 1. Derece yanıklarda 2. Derece yanıklarda 3. Derece yanıklarda Kızgın madde sıçraması Yangından ve yanmaktan kurtarma Kimyasal yanıklar Kuru (toz Sıvı Elektrik yanıkları Elektrik yanıkları sonucunda 2 önemli tehlike vardır: Kanamalar ve ilkyardım Kanamaların sınıflandırılması ı- kanamanın meydana geldiği yere göre : 1- iç kanama 60

7 2- dış kanama Iı- kanayan damarın cinsine göre : 1- atardamar (arter) kanaması 2- toplardamar (ven) kanaması 3- kılcaldamar (kapiller) kanaması 1- iç kanama İç kanama bulguları : 2- dış kanama Dış kanamaları durdurma yöntemleri : basınçlı sargı turnike destekleme(atelleme) Epistaksis (burun kanaması) Kırık - çıkık burkulma ilkyardım Kırık Çeşitleri Kırıkta belirti ve bulgular Kırıkta ilkyardım Destek (atel) Çıkık Çıkmaya en yatkın eklemler Belirti ve bulgular Çıkıkta ilkyardım : Burkulma Bulguları Burkulmada ilkyardım : Soğuk uygulama için : Sıcak uygulama için Alerjik durumlarda ilk yardım Şimdi başlayalım; 61

8 ANNE-ÇOCUK SAĞLIĞI TARİHSEL SÜREÇ Ana sağlığı Üreme çağındaki yaş grubu kadınlar (özellikle gebeler, lohusalar ve infertil kadınlar) Çocuk sağlığı yaş bebek ve çocuklar Türkiye nin 2010 yılı nüfusu 73.7 milyon olup, bu nüfusun yaklaşık 19.7 milyonunu (% 27) üreme çağındaki yaş kadınlar oluşturmaktadır Yine 2010 yılında 0-4 yaş grubu genel nüfusun % 8.4 ünü, 5-9 yaş ise % 8.3 ünü oluşturmaktadır ( 0-6 yaş grubu yaklaşık % 12) İlk kez 16 yüzyılda Thomas Raynold İnsanoğlunun Doğuşu adlı eserinde gebeliği ilgilendiren hastalıklardan bahsetmiştir. 17. yüzyılda Francou Mauriceau Gebe ve Loğusa Kadınların Hastalıkları adlı kitabında gebelik hijyeni ve gebelik hastalıklarından bahsetmiştir. 18. yüzyılda William Smellie Gebelik Hastalıkları ve Koruyucu Önlemler isimli kitabında gebelik ve hastalıklarından bahsetmiştir. 19. yüzyılda Edinburg da ilk tıbbi ana sağlığı ünitesi açıldı. Burada Dr. Ferguson tarafından doğum öncesi bakım hizmeti veriliyordu. 20. yüzyılda İngiltere de ilk doğum öncesi yatağı ayrıldı. Dolayısıyla, ilk kez anne bakımına doğum öncesinden başlanmıştır. 20. yüzyılda ABD de evlerde de gebe ziyareti yapılmaya başlanmıştır. Ülkemizde 1842 yılında doğum yapan kadınlara gerekli yardımı yapmak üzere İstanbul Tıp Fakültesi nde 2 yıllık kurslar açıldı.ilk doğum kliniği 1862 yılında, Gülhane Parkı içinde bir binada açılmıştır1905 yılında Kadırga da Ebe Mektebi ve Doğumhanesi açılmıştır.1926 da Ankara ve Konya da ilk doğum ve çocuk bakımevleri, 1937 de Balıkesir de ve 1938 de Konya da ebe okulları açıldı de Sağlık Bakanlığında Ana Çocuk Sağlığı (AÇS) Şube Müdürlüğü kuruldu.1961 yılında 224 sayılı sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi kanunuyla AÇS hizmetleri diğer sağlık hizmetlerine entegre edildi.1965 yılında çıkarılan 557 Sayılı Nüfus Planlaması Hakkında Kanun sonrası, aile planlaması hizmetlerini yürütmek üzere Nüfus Planlaması Genel Müdürlüğü kurulmuştur yılında Ana ve Çocuk Sağlığı Müdürlüğü ile Nüfus Planlaması Genel Müdürlüğü birleştirilerek Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü adını almıştır. Ülkemizde Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Hizmetleri günümüzde; - Aile hekimleri - Toplum sağlığı merkezleri (TSM) ve - Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri tarafından verilmektedir. Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği (2010) Aile hekiminin görevleri Madde 4. a) d) Sağlıkla ilgili olarak kayıtlı kişilere rehberlik yapar, sağlığı geliştirici ve koruyucu hiz metler ile ana çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetlerini verir, 62

9 f) Kayıtlı kişilerin yaş, cinsiyet ve hastalık gruplarına yönelik izlem ve taramaları (kanse r,kronik hastalıklar, gebe, loğusa, yenidoğan, bebek, çocuk sağlığı, adölesan, erişkin, y aşlı sağlığı ve benzeri) yapar Bağışıklama hizmetlerimadde 7 - Bağışıklama hizmetleri aile hekimi tarafından yürütülür. Aile hekimlerine ihtiyaçları olan aşılar TSM ler tarafından ulaştırılır. Aile hekimleri aile sağlığı merkezinde soğuk zincir şartlarının sürdürülmesi için gerekli tedbirleri alır Toplum Sağlığı Merkezlerinin kurulması Ve Çalıştırılmasına Dair Yönerge ( Ağustos 2011) Üreme sağlığı hizmetleri Madde 18 İlgili diğer sağlık kuruluşlarıyla işbirliği içinde üreme sağlığı, aile planlaması ve diğer ana çocuk sağlığı hizmetlerinin koruyucu sağlık hizmetleri ilkelerine uygun biçimde aile hekimleri tarafından gerçekleştirilmesini sağlar. Ana çocuk sağlığı eğitim merkezi bulunan TSM ler, bu konularda teorik ve beceri kazandırma eğitimi ile danışmanlık hizmetlerini verir veya verilmesini sağlar. Üreme sağlığı hizmetleri Her aile sağlığı merkezinde üreme sağlığı hizmetlerinin yürütülebilmesi için pl anlama yapar. Bu planlama dâhilinde aile hekimleri ve/veya aile sağlığı elemanlarına RİA (rahi m içi araç) ve üreme sağlığı ile ilgili diğer teorik ve beceri kazandırma eğitimlerini verir veya verilmesini sağlar. Üreme sağlığı konusunda halk eğitimleri için yerel idareciler ve toplum liderleri başta olmak üzere ilgili kişi ve kuru mlarla işbirliği yapar, eğitim programlarını planlar ve uygular. Anne ve bebek ölümlerinin azaltılması ile ilgili olarak (Misafir Anne Projesi gibi) Bakanlığınplanladığı tüm programları yürütür ve yürütülmesini sağlar. Okul Sağlığı Hizmetleri Madde 29- Bölgesindeki okul, özellikle yatılı bölümü olan veya özellikli okul (bedensel engelliler i çin vb.), yurt (resmi ve özel), huzurevi ve çocuk esirgeme kurumu, otel, motel, pansiyon gibi ko naklama yerlerinin sağlık ve genel hijyen kuralları yönünden yılda en az iki kez kontrolünü yapar. Bu kontrol esnasında okullardaki hastalık yoğunluğunu da değerlendirir. 63

10 ÜLKEMİZDE ANA VE ÇOCUK SAĞLIĞI SORUNLARI 1.Türkiyede Evlilik Yaşı Sorunu: Türkiyede ortalama ilk evlilik yaşı 20.8 dir, bu rakam batıda 21.3; doğuda ve kır sal kesimde 19.6 olarak saptanmıştır. Öte yandan ilk evlenme yaş ortalaması okuma yazma bilmeyenlerde 18.7 iken, lise ve üzeri eğitim yapmış olanlarda 24.1 e yükselmektedir. Adolesan Doğurganlık TNSA ya göre 19 yaşındakilerin %17,2 si anne olmuş,%3.5 ilk çocuğuna gebe, Tüm Yaş grubu kadınların %5,7 si annedir. Evli 15-19Yaş grubu kadınların %48,5 i annedşr Türkiye de Kadının Eğitim Düzeyi Sorunu Ülkemizdeki kadınların yaklaşık beşte biri (% 18.3) eğitimsiz ya da herhangi bir okul b itirmemiştir. Eğitimsiz olan kadın oranı yaş grubunda % 12 iken yaş grubunda % 27 ye yükselmektedir. Kırsal alanda yaşayan kadınlarda % 28 Doğu bölgesinde % 54 e yükselmektedir. Kadının Statüsü ve Sağlık Hizmetlerinin Kullanımı Eğitim, meslek ve ekonomik durumla birlikte gelenek ve göreneklerce belirlene n kadının statüsü sağlık durumunu doğrudan etkilemektedir. -Düşük statüde, kadınlar sağlık durumunu etkileyebilecek faktörlerle ilgili karar alamamakta -Modern sağlık kuruluşları bilinmeyen, yabancı yerler gibi geldiğinden -Geleneklerden dolayı buralardan yararlanamamakta -Bazen de ailelerin ve eşlerinin izni olmadan hizmetleri kullanamamaktadırlar. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Duygusal şiddet Sözel Şiddet Ekonomik Şiddet Cinsel Şiddet Fiziksel Şiddet T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Verilerine Göre Her 100 ailenin 34ünde kadına yönelik fiziksel şiddet ve % 53ünde de sözel şiddet var Türkiye de Aşırı Doğurganlık Sorunu Türkiye de kaba doğum hızı binde 18.6 olup her yıl yaklaşık 1.3 milyon doğum meyda na gelmektedir. Toplam Doğurganlık Hızı -Türkiye ortalaması kadın başına 2.15 çocuktur. -Bu oran kırsal yörelerde yaşayan kadınlarda 2.67 ye -Eğitimi olmayan kadınlarda ise 3.28 e çıkmaktadır. 64

11 Türkiye de Düşük Sorunu Ülkemizde 1983 de çıkan 2827 sayılı nüfus planlaması hakkında kanun a göre 10 ha ftaya kadar olan gebelikler istek üzerine sonlandırılabilir TNSA ya göre her 100 gebelikten 10.0 ı isteyerek (kürtaj) olmak üzere toplam i düşükle sonuçlanmıştır. Türkiye de Doğum Öncesi Bakım Sorunları Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) 2008 e göre, son doğumlarında en az 1 kez Doğum Öncesi Bakım (DÖB) almış olanların oranı % 92.0 dır. Yeterli Bakım Alma 1. Sağlık personeli tarafından verilmiş olması 2. Gebeliğin ilk 3 ayında başlamış olması 3. En az 4 kez yapılmış olması Neden Doğum Öncesi Bakım Alınmamış Maddi sorunlar 42.5 Gerek görmemek 36.4 Gelenekler 5.9 Ulaşım sorunu 2.4 Sağlık kuruluşuna güvenmeme, kötü hizmet vb 2.4 Diğer nedenler 10.4 Doğum Öncesi Bakım Sırasında Yapılan Testler ve Ölçümler (TNSA 2003) ÇKS dinleme %91.3 Ultrason (2003)%90.5 (2008)96.2 Tansiyon ölçümü (2003)%88.6 (2008)%92.2 Kan tahlili (2003)%76.9 (2008)%85.8 Ağırlık ölçümü (2003)%75.1 (2008)%82.8 İdrar tahlili (2003)%72.6 (2008)%82.2 Karın ölçümü (2003)%46.3 Boy ölçümü 2003)%31.1 Türkiye de Doğum ile İlgili Sorunlar Doktor ya da eğitimli sağlık personeli ile gerçekleşen doğumların oranı % 91.3 tür. Doğumların % 8.7 si ise geleneksel ebe veya akraba vb.kişiler tarafından yaptırılmıştır (Okul bitirmemişlerde % 26.1, 6 ve daha sonraki doğumunu yapanlarda % 35.3 ) Doğumların yapıldığı yer (TNSA 2008) Ülke genelinde doğumların % 89.7 si herhangi bir sağlık kuruluşunda yapılmaktadır, % 9.7 si ise evde gerçekleşmektedir.(ev: Kırsalda oturanlarda % 20.4, Okul bitirmemişlerde % 28.3, 6 ve daha sonraki doğumunu yapanlarda % 38.1) Türkiye de Doğum Sonrası Bakım Sorunları Lohusaların doğumun ertesi günü bir kez, lohusalık dönemi boyunca iki kez daha olmak üzere Toplam 3 KEZ izlenmesi gerekir, ancak bu sayı oldukça düşük olarak gerçekleşebilmektedir. 65

12 ÜREME SİSTEMİ ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ Kadın üreme organlarını incelerken iki bölümde incelemek uygundur. Dış genital organlar olarak büyük dudaklar, küçük dudaklar, klitoris ve kızlık zarı gözlenir. İç genital organlar ise daha çok üreme ile ilgili olup hazne (vajina), rahim ağzı, rahim (uterus), tüpler (kanallar) ve yumurtalıklar (overler) olarak değerlendirilmektedir KADININ DIŞ GENİTAL ORGANLARI Labia majora veya büyük dudaklar Kadın üreme organının dışardaki en belirgin kısmını oluştururlar. Her iki yanda birer tane olmak üzere yukarıdan aşağı doğru uzanan, içlerinde ter ve yağ bezleri, kan damarları ve sinirler bulunan, iki deri kıvrımından oluşmuştur. Üst kısımları daha çok olmak üzere kıllarla örtülüdür. İç kısmında kıl yoktur. Özellikle cinsel ilişki sırasında kanlanmaları artıp ödemlenip şişerler. Erkekte testisleri içeren torbaların (hayaların) karşılığıdır. Labia minora veya küçük dudaklar Büyük dudakların altında vajina girişini çevreleyen yaprak biçiminde iki küçük deri kıvrımıdır. Büyüklükleri kişiye göre farklı olabilir. Hatta bazı kadınlarda biri büyük biri daha küçük olabilmektedir. Kıl ve yağ dokusu bulundurmazlar. Bol miktarda kan damarları ve sinir hücreleri vardır. Klitoris Erkekteki penisin karşılığıdır. Kadın cinsel organının üstünde küçük dudakların bittiği yerde bulunur. Bol miktarda sinir, duyu hücresi barındırır. Cinsel ilişki sırasında sertleşir ve duyarlılığı sağlar. Üretra ağzı Klitorisin hemen altında mesanenin (idrar torbasının) dışarı açılıp idrarın aktığı deliktir. Sonda buradan mesaneye takılır. Hymen veya kızlık zarı Vajina girişinden yaklaşık 1 cm sonra bağ dokusu ve damarlardan oluşan ince bir deri kıvrımıdır. Zarın ortası, adet kanamasının dışarı atılmasını sağlayacak biçimde açıktır. Çok nadir olarak tümüyle kapalı olabilir ve bir operasyon ile adet kanının dışarı akması için kesilmesi gerekmektedir. İlk cinsel ilişki sırasında zarda yırtılma olur ve her zaman olmasa da bir miktar kanama görülür. Ancak bazı zarlardaki orifis (açıklık) geniş olup cinsel beraberlikte esneme olur ve kanama olmayabilir. Kızlık zarının spor yapma,bisiklete binme veya düşme ile yırtılması mümkün değildir. Perine Vulvanın arka kısmından anüse (makat) açılan kısımdır. Kas ve bağ dokusundan oluşmuştur.doğumda bebeğin başının çıktığı sırada esneyen bölgedir ve normal doğumda epizyo kesisi bu bölgeye yapılır. KADININ İÇ ÜREME ORGANLARI Vajina veya hazne Tüp şeklinde olup dış ortam ile rahmin arasındaki bağlantıyı sağlayan 8-9 cm uzunluğunda,15 cm e kadar uzayabilen ve 10 cm kadar genişleyen elastik bir organdır. Cinsel ilişki bu bölgede olur. Normalde ön ve arka duvarları birbirine değer. 66