Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği nde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik Mert UZUN İnşaat Yüksek Mühendisi

Transkript

1 Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği nde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik Mert UZUN İnşaat Yüksek Mühendisi

2 İçerik Yapı İş Kolu ve İş Kazası Tipleri Genel Değişiklikler Hakkında Bilgilendirme Geçici Kenar Koruma Sistemleri(TS EN 13374) Güvenlik Ağları(TS EN 1263) 2

3 Kaza Tipi Ölüm % Yaralanma % İnsan Düşmesi , ,9 Elektrik Çarpması ,2 80 2,8 Malzeme Düşmesi , ,8 Yapı Makinasındaki Kazalar 206 8,6 97 3,4 Şantiye İçi Trafik Kazası ,3 Yapı Kısmının Çökmesi ,6 Kazı Kenarının Göçmesi 138 5,8 53 1,9 Diğer Tip Kazalar 85 3,5 74 2,6 Patlayıcı Madde Kullanımındaki Kazalar 50 2,1 82 2,9 Malzeme Sıçraması 10 0, ,4 Tezgah ve Makinaya Uzuv Kaptırma ,3 Malzeme Altında Arasında Uzuv Sıkıştırma El Aleti İle Ele Vurma ,5 Sivri Uçlu Keskin Kenarlı Cisimle Yaralama ,6 Toplam Tablo 1. İnşaat sektöründe gerçekleşen iş kazaları (Gürcanlı, 2013)

4 YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete Sayısı: Resmi Gazete Tarihi: YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK Resmi Gazete Sayısı: (4. Mükerrer) Resmi Gazete Tarihi:

5 YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ( Değişik) YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK İşverenlerin yükümlülükleri MADDE 5 f) Atık ve artıkların «uygun yöntem ve ekipmanlarla» depolanmasını, atılmasını veya uzaklaştırılmasını, MADDE 1-5/10/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan artıkların ibaresinden sonra gelmek üzere uygun yöntem ve ekipmanlarla ibaresi eklenmiştir.

6 YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ( Değişik) YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK Kullanılan makine, araç, ekipman, malzeme ve çalışma yöntemleri MADDE 2 Aynı Yönetmeliğin 14 üncü MADDE 14 maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir. (3)İşveren, özellikle birinci fıkranın (3) İşveren, özellikle birinci fıkranın uygulanmasına ve ilgili iş ekipmanlarının asgari sağlık ve güvenlik şartlarına ilişkin Ek-5 te yer uygulanmasına ve ilgili iş ekipmanlarının alan hükümlere uymakla yükümlüdür. asgari sağlık ve güvenlik şartlarına ilişkin (4)Ek-5'te düzenlenen iş ekipmanlarınınek-5 te yer alan hükümlere uymakla standartlara uygunluk belgelendirmesini yapacakyükümlüdür. kuruluşlara akreditasyon zorunluluğu getirmeye(4) Ek-5'te düzenlenen iş ekipmanlarının Bakanlık yetkilidir. standartlara uygunluk belgelendirmesini yapacak kuruluşlara akreditasyon zorunluluğu getirmeye Bakanlık yetkilidir.

7 YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ( Değişik) YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK EK 4 A) YAPI ALANLARI İÇİN ASGARİ SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI Yüksekte çalışma 2 Yüksekte yapılan çalışmalarda aşağıdaki hususlara uyulur: d)toplu koruma tedbirlerinin düşme riskini tamamen ortadan kaldıramadığı, uygulanmasının mümkün olmadığı, daha büyük tehlike doğurabileceği, geçici olarak kaldırılmasının gerektiği hallerde, yapılan işlerin özelliğine uygun bağlantı noktaları ankraj noktaları veya yaşam hatları oluşturularak tam vücut kemer sistemleri veya benzeri güvenlik sistemlerinin kullanılması sağlanır. e)yapı işleri sırasında ve yapı işleri bitirilip yapı kullanıma geçtikten sonra yüksekte yapılacak çalışmalarda kullanılmak üzere oluşturulacak yatay ve dikey yaşam hatları için gerekli olan bağlantı noktaları ankraj noktaları ve yapısal düzenlemeler, projenin hazırlık aşamasında belirlenerek sağlık ve güvenlik planı ve sağlık ve güvenlik dosyasında yer alır. MADDE 3 Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek- 4 ünde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. a) A) Yapı alanındaki çalışma yerleri için genel asgari şartlar başlıklı bölümünün 2 nci maddesinin (d) ve (e) bentlerinde yer alan bağlantı noktaları ibareleri ankraj noktaları olarak değiştirilmiş, (g) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve 3 ila 6 ncı maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

8 YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ( Değişik) YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK EK 4 A) YAPI ALANLARI İÇİN ASGARİ SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI g) Bu alanlarda çalışanlara yüksekte çalışmayla ilgili tehlike ve riskler konusunda bilgilendirme yapılarak gerekli eğitim verilir. Bu alanlarda çalışanlara yüksekte çalışmayla ilgili tehlikeler, riskler, kontrol tedbirleri ve güvenli çalışma yöntemleri konularında eğitim verilir. MADDE 3 Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek- 4 ünde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. a) A) Yapı alanındaki çalışma yerleri için genel asgari şartlar başlıklı bölümünün 2 nci maddesinin (g) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. g) Bu alanlarda çalışanlara yüksekte çalışmayla ilgili tehlikeler, riskler, kontrol tedbirleri ve güvenli çalışma yöntemleri konularında eğitim verilir.

9 YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ( Değişik) YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK EK 4 A) YAPI ALANLARI İÇİN ASGARİ SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI Yüksekte çalışma 3 Kullanılan güvenlik ağları; malzeme özellikleri, yapılan statik ve dinamik dayanım deneyleri ile bağlantı ve kurulum şartları bakımından TS EN ve TS EN standartlarına ve ilgili diğer ulusal standartlara, konu ile ilgili ulusal standart bulunmaması halinde ilgili uluslararası standartlara uygun olması sağlanır ve yapılan işe uygun tipte güvenlik ağı seçilir. Yapı alanında kullanılan güvenlik ağının kullanma kılavuzu işyerinde bulundurulur. Güvenlik ağları standartlara ve kullanım kılavuzuna uygun şekilde kurulur. MADDE 3 Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek- 4 ünde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. a) A) Yapı alanındaki çalışma yerleri için genel asgari şartlar başlıklı bölümünün 2 nci maddesinin 3 ila 6 ncı maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

10 YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ( Değişik) YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINADAİR YÖNETMELİK EK 4 A) YAPI ALANLARI İÇİN ASGARİ SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI Yüksekte çalışma 6 Korkuluklarda; a)platformdan en az bir metre yükseklikte ve herhangi bir yönden gelebilecek en az 125 kilogramlık yüke dayanıklı ana korkuluk, b)platforma bitişik, en az 15 santimetre yüksekliğinde topuk levhası, c)topuk levhası ile ana korkuluk arasında açıklıklar 47 santimetreden fazla olmayacak şekilde konulan ara korkuluk, bulunması sağlanır. EK- 4 B) Yapı Alanlarındaki Özel Asgari Şartlar İskeleler 17 Ön yapımlı bileşenlerden oluşan cephe iskeleleri ve iskele şeklinde kullanılan geçici iş ekipmanlarının, TS EN ,TS EN ,TS EN ,TS EN ve TS EN standartlarına ve ilgili diğer ulusal standartlara, konu ile ilgili ulusal standart bulunmaması halinde ilgili uluslararası standartlara uygun olması sağlanır. MADDE 3 Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek- 4 ünde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. a) A) Yapı alanındaki çalışma yerleri için genel asgari şartlar başlıklı bölümünün 2 nci maddesinin 3 ila 6 ncı maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE 3 Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-4 ünde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. b) B) Yapı alanlarındaki özel asgari şartlar başlıklı bölümünün 17 ila 35 inci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

11 YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ( Değişik) 35 Madeni cephe iskeleleri statik elektriğe karşı uygun şekilde topraklanır. 36 Seyyar iskeleler, üzerinde çalışan bulunduğu durumlarda hareket ettirilmez. İskelenin dik ve platformun düz olması sağlanır. İskele ayaklarında iskelenin kendiliğinden hareket etmesini engelleyecek fren kolu gibi uygun tertibatlar bulunur. Seyyar erişim ve çalışma kuleleri, üzerinde çalışan bulunduğu durumlarda hareket ettirilmez. Ekipmanın dik ve platformun düz olması sağlanır. Seyyar erişim ve çalışma kulelerinin ayaklarında ekipmanın kendiliğinden hareket etmesini engelleyecek fren kolu ve benzeri uygun tertibatlar bulunur. YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE 3 Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek- 4 ünde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. b) B) Yapı alanlarındaki özel asgari şartlar başlıklı bölümünün 17 ila 35 inci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE 3 Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek- 4 ünde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. ç) B) Yapı alanlarındaki özel asgari şartlar başlıklı bölümünün 36 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 36 Seyyar erişim ve çalışma kuleleri, üzerinde çalışan bulunduğu durumlarda hareket ettirilmez. Ekipmanın dik ve platformun düz olması sağlanır. Seyyar erişim ve çalışma kulelerinin ayaklarında ekipmanın kendiliğinden hareket etmesini engelleyecek fren kolu ve benzeri uygun tertibatlar bulunur.

12 YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ( Değişik) Asma iskele, cephe platformu ve asılı erişim donanımları şeklindeki iskele sistemlerinde özel tedbirler: Asılı erişim donanımlarında (asma iskeleler) özel tedbirler: 43 İskele sistemlerinde çalışan sayısı kadar dikey yaşam hattı oluşturulur. Çalışanlara bağlantı aparatları ve halat tutucularıyla beraber tam vücut kemer sistemleri verilerek kullanımı sağlanır. Dikey yaşam hatlarının üst uçları uygun bir yere ankraj noktasına sağlam ve güvenli bir şekilde sabitlenir. YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE 3 Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek- 4 ünde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. d) B) Yapı alanlarındaki özel asgari şartlar başlıklı bölümünde yer alan Asma iskele, cephe platformu ve asılı erişim donanımları şeklindeki iskele sistemlerinde özel tedbirler: ibaresi Asılı erişim donanımlarında (asma iskeleler) özel tedbirler: olarak değiştirilmiştir. MADDE 3 Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek- 4 ünde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. e) B) Yapı alanlarındaki özel asgari şartlar başlıklı bölümünün 43 üncü maddesinde yer alan yere ibaresi ankraj noktasına olarak değiştirilmiştir.

13 YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ( Değişik) 66 Meskûn mahallerde kazı üzerinden geçişlerin sağlanması için ahşap veya metalden yapılmış asgari 80 santimetre eninde ve her iki tarafı korkuluklu geçitler kullanılır, geçit korkuluklarının bu Yönetmeliğin Ek-4 (A) Yüksekte Çalışma başlığının 6 ncı maddesinde Ek-5 (B) Geçici Kenar Koruma Sistemleri (Korkuluk Sistemleri) için Asgari Şartlar bölümünde tanımlanan özelliklere uygun olması sağlanır. Çatı işleri 79 Çatılarda veya eğik yüzeylerde yapılan çalışmalarda; çalışanların, aletlerin, diğer nesne ve malzemelerin düşmesini veya benzeri diğer riskleri önlemek amacıyla güvenli kenar koruma sistemleri, çatı merdivenleri, güvenlik ağları, çalışma platformları, korkuluklu iskeleler, kayarak düşmeyi önleme sistemleri veya dikey ve yatay yaşam hatları gibi toplu koruyucu tedbirler alınır. YAPI İŞLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE 3 Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek- 4 ünde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. f) B) Yapı alanlarındaki özel asgari şartlar başlıklı bölümünün 66 ncı maddesinde yer alan Ek-4 (A) Yüksekte Çalışma başlığının 6 ncı maddesinde ibaresi Ek-5 (B) Geçici Kenar Koruma Sistemleri (Korkuluk Sistemleri) için Asgari Şartlar bölümünde olarak değiştirilmiştir. MADDE 3 Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek- 4 ünde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. g) B) Yapı alanlarındaki özel asgari şartlar başlıklı bölümünün 79 uncu maddesinde yer alan toplu koruyucu ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

14 MADDE 4 Aynı Yönetmeliğe ekteki Ek-5 eklenmiştir. Ek-5 İçinde Yer Alan Teknik Sistemler İskeleler(Ön Yapımlı Bileşenlerden Oluşan Cephe İskeleleri) Korkuluk Sistemleri (Geçici Kenar Koruma Sistemleri) Güvenlik Ağları Yaşam Hatları( Ankraj Hatları) Cephe Platformları(Sütunlu Çalışma Platformları) MADDE 5 Bu Yönetmeliğin; a) Ek-5 inin (B) Geçici Kenar Koruma Sistemleri (Korkuluk Sistemleri) için Asgari Şartlar başlıklı bölümünün 1 inci, 2 nci, 3 üncü, 10 uncu, 11 inci, 12 nci, 13 üncü, 14 üncü, 15 inci, 16 ncı, 20 nci, 21 inci, 22 nci, 23 üncü ve 24 üncü maddeleri ile (C) Sütunlu Çalışma Platformları (Cephe Platformları) için Asgari Şartlar başlıklı bölümünün 1 inci ve 2 nci maddeleri yayımı tarihinden bir yıl sonra, b) Diğer maddeleri ise yayımı tarihinde, yürürlüğe girer. MADDE 6 Bu Yönetmelik hükümlerini Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yürütür.

15 Geçici Kenar Koruma Sistemleri TS EN 13374

16 Eski madde Korkuluklarda; a) Platformdan en az bir metre yükseklikte ve herhangi bir yönden gelebilecek en az 125 kilogramlık yüke dayanıklı ana korkuluk, b) Platforma bitişik, en az 15 santimetre yüksekliğinde topuk levhası, c) Topuk levhası ile ana korkuluk arasında açıklıklar 47 santimetreden fazla olmayacak şekilde konulan ara korkuluk, bulunması sağlanır.

17 TS EN Türkiye de Kabulü TS EN 13374, "Temporary works equipment" Geçici İşler Ekipmanı Teknik Komitesi tarafından hazırlanmış, CEN tarafından tarihinde onaylanmış ve Türk Standardları Enstitüsü Teknik Kurulu nun tarihli toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.

18 TS EN Geçici Kenar Koruma Sistemleri 1. Levha/tabaka sıkıştırmalı sistem 2. Zemine sabitlemeli sistem 3. Denge ağırlıklı sistem 4. Kiriş üstü kenetlemeli flanşlı sistem 5. Kolona kenetli sistem tabaka ve düz/hafif eğimli çatılarda 6. Kiriş altı kenetlemeli flanşlı sistem 7. Kolona kenetli sistem eğimli çatıda 8. Çit sistemi 9. Geçici yapıda korkuluk 10. Geçici yapı (bu standartta tanımlı değil)

19 TS EN Korkuluk Sistemlerinin Sınıflandırılması 1. Sınıf A Sınıf A koruması sadece statik yüklemelerde direnç sağlar: Korumaya dayanmış veya korumanın yanında yürüyen bir insana destek sağlama; Korumaya doğru yürüyen veya düşen bir insanı topluca durdurma 2. Sınıf B Sınıf B koruma sadece statik yüklemelerde ve düşük dinamik etkilerde direnç sağlar: Korumaya dayanmış veya korumanın yanında yürüyen bir insana destek sağlama; Korumaya doğru yürüyen veya düşen bir insanı topluca durdurma; Eğimli bir yüzeyden yuvarlanan veya düşen bir insanı topluca durdurma 3. Sınıf C Sınıf C koruma, dik eğimli bir yüzeyden kayan personelin düşmesini önlemek üzere güvenlik gerekliliklerine bağlanmış, yüksek dinamik kuvvetlere direnç sağlar. Dik eğimli bir yüzeyden kayan veya devrilen insanı topluca durdurma.

20 : düşme yüksekliği Sınıf A; 10 den küçük açılarda kullanılmalıdır. Sınıf B; 30 den küçük açılarda düşme yüksekliği sınırlaması olmaksızın veya, 60 den küçük açılarda 2m. den az düşme yüksekliğinde. çalışma yüzeyinin yatayla yaptığı açı Şekil A.1 Farklı açı ve düşme yüksekliklerinde korkuluk sınıflarının kullanımı Sınıf C; 30 ile 45 arasında düşme yüksekliği sınırlaması olmaksızın veya, 45 ile 60 arasındaki açılarda 5m. den az düşme yüksekliğinde.

21 : düşme yüksekliği Eğer açı 45 ve 60 den büyükse ve düşme yüksekliği de 5m. den fazla ise, korkuluklar koruma için uygun değildir. çalışma yüzeyinin yatayla Şekil A.1 Farklı açı ve düşme yüksekliklerinde korkuluk sınıflarının kullanımı yaptığı açı Bu tarz durumlarda, korkuluk sistemleri çalışma alanına daha fazla yaklaştırılıp düşme yüksekliği düşürülmeli veya örneğin her 2m. veya her 5m. de bir korkuluk sistemi yapılmalıdır. (Sınıf B ve Sınıf C sistemleri için)

22 TS EN Uygunluk Gösterimi Aşağıda, bir Sınıf A korkuluk sisteminin örnek gösterimi bulunmaktadır: EN A Korkuluk Sınıfı A, B ve/veya C EN Standart Numarası

23 TS EN İşaretleme Standart, aşağıdaki amaçlar için üretilmiş bileşenlerin işaretleneceğini belirtmektedir: ana korkuluklar, ara korkuluklar, ara koruma (çit, ağ vb.), topuk levhaları, dikmeler, denge ağırlıkları İşaretleme, açıkça görünür ve ürünün hizmet ömrü boyunca okunaklı kalacak şekilde olmalı ve aşağıdaki maddeleri içermelidir: EN 13374, korkuluk sisteminin sınıfı (A, B yada C), Üretici veya satıcının adı/kimliği, seri numarası veya üretimin yıl ve ayı, denge ağırlıklarının kütleleri kilogram olarak yazılmalıdır.

24 TS EN Son Kullanıcılara Verilecek Bilgiler Biçimlendirme talimatlarının olduğu bir İşletme&Bakım Kılavuzu sağlanmalıdır. Kılavuz, aşağıdaki ana talimatları içermelidir: her bileşenin olduğu bir liste ve tanımlaması (örneğin, bir çizimi), montaj sırası talimatları, yapıya sağlanması için gereklilikler (beton muhteviyatı vs.), demontaj talimatları, korkuluk sınıflarına ilişkin konfigürasyon düzenleri ve ölçüleri, rüzgar, buz yükü, kar yükü ve kaygan koşullarda kullanım sınırlamalarına ilişkin açıklama, sınıflandırma, uygulama aralıkları ve herhangi kullanım sınırlandırmalarıyla ilgili açıklama, bileşen olarak kullanılmaması gereken maddelerin belirtilmesi, denge ağırlıklı sistemlerin boşluk kenarlarına sınır konumlandırma mesafeleri, desteklendiği yapının üzerine etkiyen yükler yıpranmış/zarar görmüş bileşenlerin kullanılmama kriterleri depolama ve üretici tarafından uygun görülen tamir&bakım talimatları ulusal düzenlemelere uygun korkuluk uygulamaları hakkında bilgi Ayrıca; Korkuluk sistemine veya bileşenlerine bir personel ya da nesnenin düşmesinden sonra, sistemin yetkili bir kişi tarafından kontrol edildikten sonra tekrar kullanılabileceği ve, Korkuluk sisteminin diğer yapılarla açıklıklarının mümkün olduğunca küçük olması gerektiği (korkuluklarda 120 mm den az, topuk levhasında 20 mm den az) belirtilmelidir.

25 TS EN Kapsam Dışı Standart, aşağıdaki kullanım amaçlarına yönelik korkuluk sistemlerini kapsamamaktadır: araçlar ve diğer mobil ekipmanlara karşı darbe koruması sağlama, aşağı doğru kayarak genişleyen gevşek malzemeleri koruma, kar vb, halkın erişimine açık alanlarda koruma. Bu standart EN ve EN 1004 e göre olan iskelelerin cephe korumalarında geçerli değildir.

26 Değişen Yönetmelikten

27 B) Geçici Kenar Koruma Sistemleri Genel esaslar 1.Yapı işlerinde TS EN standartlarına Uygunluk Belgesi olan geçici kenar koruma sistemleri kullanılır ve yapılan işe uygun sınıf ve tipte geçici kenar koruma sistemi seçilir. 2.Geçici kenar koruma sisteminin temininde, üretici firmanın standarda uygunluk belgesinin yapı alanında kullanması planlanan sistem sınıfı ve tipini kapsayıp kapsamadığı kontrol edilir. Geçici kenar koruma sistemi, standarda uygunluk belgesinde belirtilen sistem sınıfı ve tipine uygun olmayan yerlerde kullanılmaz. 3.Geçici kenar koruma sisteminin standarda uygunluk belgesinin üretici onaylı sureti ve üretici tarafından sağlanan kullanım ve bakım talimatlarını içeren el kitabı yapı alanında bulundurulur.

28 4.Geçici kenar koruma sistemlerinin yüksekten düşme riskinin bulunduğu; a)kat döşeme kenarlarının çevresinde, b)asansör, merdiven, baca, şaft, aydınlatma boşlukları gibi döşemelerde süreksizlik meydana getiren boşlukların çevresinde, c)yapı elemanları arasında süreksizlik meydana getiren pencere ve benzeri boşluklarda, ç) Kat merdiveni kenarlarında, d)çatı kenarlarında ve özellikle çatılarda bulunan kırılgan yüzeylerin çevresinde, e)kalıp çalışmalarında (perde, kolon, tabliye imalatı vb.) çalışma alanının çevresinde, f)seviye farkı bulunan, uygulanabilir diğer çalışma alanlarında kullanılması sağlanır. Bu sistemlerin kullanımının uygulanabilir olmadığı veya daha etkili bir toplu koruma tedbirinin uygulanmasının mümkün olduğu durumlarda düşmeye karşı koruma diğer tedbirlerle sağlanır.

29 5. Geçici kenar koruma sistemleri arasında ve bu sistemler ile yapı elemanları arasında açıklık bulunmaması sağlanır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda topuk levhasının kesintisiz olması koşuluyla, bu boşluğun 12 cm yi geçmemesi sağlanır. 6. Geçici kenar koruma sistemi yakınında merdiven, iskele ya da benzeri yükseltilmiş bir platform üzerinde çalışma yapılması durumunda düşmeye karşı ilave tedbirler alınır. 7. Geçici kenar koruma sistemleri aşağıdaki durumlarda kontrol edilir ve kontrol sonucu tespit edilen uygunsuzluklar gerekli tedbirler alınarak derhal giderilir: a) Kurulum sonrasında, b) Haftada en az bir kez olmak üzere düzenli aralıklarla. c) Üzerinde bir değişiklik yapıldığında. ç) Sismik sarsıntı, kuvvetli rüzgârlar gibi olumsuz hava şartlarına veya denge ve sağlamlığını etkileyebilecek diğer koşullara maruz kaldığında. 8. İstiflenen bileşenlerin korozyona karşı korunması için gerekli önlemler alınır. 9. Yapı malzemelerinin geçici kenar koruma sistemine yük oluşturacak şekilde bırakılması önlenir.

30 Sınıflandırma ve tipler 10.Mevcut çalışma alanları ve bağlantı (sabitleme) koşulları dikkate alınarak, TS EN standardında yer alan üç sınıftan dokuz tipten en uygun olan geçici kenar koruma sistemi seçilir. 11.Sınıf A geçici kenar koruma sistemleri; çalışma yüzey açısının 10 den az olduğu alanlarda kullanılır. 12.Sınıf B geçici kenar koruma sistemleri; a)herhangi bir düşme yüksekliği kısıtlaması olmaksızın çalışma yüzeyi açısının 30 den az olduğu alanlarda veya b)düşme yüksekliğinin 2 metreden az ve çalışma yüzeyi açısının 60 den az olduğu alanlarda kullanılır. 13. Sınıf C geçici kenar koruma sistemleri; a)herhangi bir düşme yüksekliği kısıtlaması olmaksızın çalışma yüzeyi açısının 30 ile 45 arasında olduğu alanlarda veya, b)düşme yüksekliği 5 metreden az ve çalışma yüzeyi açısının 45 ile 60 arasında olduğu alanlarda kullanılır.

31 14. Geçici kenar koruma sistemleri aşağıda belirtilen durumlarda kullanılmaz ve düşmeye karşı koruma diğer tedbirlerle sağlanır: a) Çalışma yüzeyi açısı 60 den fazla olduğu alanlarda, b) Düşme yüksekliği 5 metreden fazla ve çalışma yüzeyi açısının 45 den fazla olduğu alanlarda H f :Düşme yüksekliği α: Çalışma yüzeyi açısı 1: Kenar koruma sistemleri Şekil 1. Eğimli yüzeyde düşme yüksekliği

32 15.Sınıf A ve Sınıf B geçici kenar koruma sistemlerinin, çalışma yüzeyine dik doğrultudan dışarıya veya içeriye doğru 15 den fazla sapmayacak şekilde konumlandırılması sağlanır. 16.Sınıf C geçici kenar koruma sistemlerinin, Şekil 2 te yer alan AC dikey çizgisi ile yüzeye dik olan BC çizgisi arasında olacak şekilde konumlandırılması sağlanır. Şekil 2. Sınıf C kenar koruma sisteminin konumlandırılması

33 17.Geçici kenar koruma sistemleri; ana korkuluk, ara korkuluk veya ara koruma ile topuk levhasından oluşur. 18.Ara koruma; ana korkuluk ile çalışma yüzeyi arasında yer alan tel örgü bariyer, ağ veya benzeri bileşenlerden oluşur. 19.Geçici kenar koruma sistemlerinde; a) Ana korkuluğun üst noktasının, çalışma yüzeyine dik mesafesinin en az 1 metre olması sağlanır. b) Topuk levhasının üst noktasının, çalışma yüzeyine dik mesafesinin en az 15 santimetre yüksekliğinde olması sağlanır ve topuk levhası platforma bitişik şekilde yerleştirilir.

34 Ekipman Bileşenleri 20. Sınıf A geçici kenar koruma sistemlerinde; a)ana korkuluk, ara korkuluk ve topuk levhası arasındaki açıklıklar 47 santimetreden fazla olamaz. b)ara korkuluk yerine düşey elemanların kullanılacağı durumlarda bu elemanların arasındaki açıklıklar 25 cm den fazla olamaz Şekil 3. Sınıf A kenar koruma sisteminin bileşenleri

35 21.Sınıf B geçici kenar koruma sistemlerindeki yatay veya düşey açıklıklardan en az biri 25 cm den fazla olamaz. 22.Sınıf C geçici kenar koruma sistemlerindeki yatay veya düşey açıklıklardan en az biri 10 cm den fazla olamaz. 23.Ara koruma olarak kullanılacak güvenlik ağları TS EN standardına uygun olur. 24.Ana korkuluk, ara korkuluk ve topuk levhalarının ahşap olduğu Sınıf A geçici kenar koruma sistemlerinde, a) Ahşap malzemelerin en az C16 dayanım sınıfında olması, b) Ana korkuluk, ara korkuluk ve topuk levhaları kesitlerinin nominal ölçüleri ile dikmeler arası mesafenin, üretici tarafından TS EN standardına göre yapılan statik yükleme testleri sonucunda belirlenen boyutlarda olması sağlanır. 25. Çatlaklar ve kesikler bulunduran, çürük, kesit kaybına uğramış ve benzeri ahşap kusurları içeren ahşap malzemeler geçici kenar koruma sisteminde kullanılmaz.

36 Kurulum ve Söküm 26.Kurulum ve söküm işlemleri, üretici talimatları ve teknik detaylar dikkate alınarak yapılır. 27.Geçici kenar koruma sistemlerinin kurulum ve sökümünün, konuyla ilgili güvenli çalışma yöntemleri hakkında eğitim almış çalışanlarca yapılması sağlanır. 28.Dikmeler kelepçeleme, vidalama veya benzeri güvenli yöntemler ile sağlam ve çalışma çevresine uygun aparatlar kullanılarak sabitlenir. 29.Kurulum öncesinde geçici kenar koruma sistemlerinin bileşenleri kontrol edilir. Hasar görmüş bileşenler kullanılmaz. 30.Geçici kenar koruma sistemi ve bütün bileşenlerin, kullanım esnasında kendiliğinden yatay veya düşey yönde hareket etmeleri ya da yerinden çıkmaları engellenir.

37 Güvenlik Ağları TS EN /2

38 Hangi Tip Ağ, Ne zaman, Nasıl? Dış cephede mi? İç boşluklarda mı? Hangi mesafelerde? Hangi türde? Kim tarafından kurulmalı? Nasıl kurulmalı? Nasıl kontrol edilmeli?

39 TS ve Standartlarında Güvenlik Ağları Güvenlik ağlarının konumlandırılması (kurulması) ve deneye tabi tutulmaları için güvenlik kuralları İp, ağ, güvenlik ağı, destek sistemler ve deney metotları

40 Güvenlik Ağı Gösterimi Bir güvenlik ağının gösterimi; ismini, bu standarda atfını, güvenlik ağ sistemini ve ağ gözü, ağ gözü yapısını ve ağ büyüklüğü ile ilgili ayrıntıları ve üretim muayene seviyesini içerir. Güvenli ağı tipi Ağ tipi Milimetre cinsinden ağ gözü boyutu ve ağ gözü yapısı

41 S Tipi S tipi güvenlik ağının ilgili standartlar kapsamına girebilmesi için alanının en az 35 m 2 ve dikdörtgen şeklinde ise en kısa kenarının en az 5 metre olması gerekmektedir. Sınır değerlerden ufak olan küçük S tipi güvenlik ağlarının uygulanabilir olduğu yerlerde kurulum ve güvenlik esasları ulusal düzenlemelere göre belirlenir

42 T Tipi T tipi güvenlik ağları, dış cephelerde konsol sistem olarak koruma sağlamaktadır. Ağların yapı sınırı ile karşı cephesindeki destekleri, kullanılan çelik vb. yapı malzemesi ile verilmekte olup, kenar kısımlarda ise bu destek duruma göre birleştirme ipi veya kenar ipleriyle sağlanmalıdır.

43 V Tipi Güvenlik Ağları

44 U Tipi Güvenlik Ağları TS , U tipi güvenlik ağlarına ait konumlandırma sınırları için, EN Kenar Koruma (Korkuluk) Sistemleriyle ilgili standarda bakılmasını belirtmektedir. Türkiye de kabul edilmiş haliyle TS EN e kısaca bakıldığında; geçici kenar koruma sistemlerinde ara korkuluk yerine ara koruma (ağ, çit, vb.) sistemi kullanılabileceği hususu görülmektedir. U tipi güvenlik ağları düşey kullanım için tasarlanmışlardır ve bir destek yapısına bağlanarak kullanılırlar. TS EN te; Sınıf A ve Sınıf B korkuluk sistemlerinde, en geniş açıklıktan 250 mm çapında, Sınıf C de ise 100 mm çapında bir kürenin «ara korumadan» geçemeyecek şekilde boyutlandırılması gerektiği belirtilmektedir

45 Değişen Yönetmelikten

46 D) Güvenlik Ağları için Asgari Şartlar Genel Esaslar 1.Yapı işlerinde TS EN standardına uygunluk belgesi olan güvenlik ağları kullanılır ve yapılan işe uygun özellikte güvenlik ağı seçilir. Kullanılacak güvenlik ağının TS EN standardına uygun olarak kurulması sağlanır. 2.Güvenlik ağlarının standarda uygunluk belgesinin üretici onaylı sureti ve üretici tarafından sağlanan talimat el kitabı yapı alanında bulundurulur. 3.Güvenlik ağları; diğer tedbirlere ek bir tedbir olarak veya düşmenin önlenmesinin diğer tedbirlerle mümkün olmadığı çalışma alanlarında düşmeyi durdurucu toplu koruma tedbiri (düşme mesafesinin sınırlandırıldığı veya düşme sonucu oluşacak etkinin azaltıldığı tedbir) olarak kullanılır. 4.Güvenlik ağlarında TS EN standardında belirtilen bilgileri içeren ve ağın ömrü boyunca kalıcı olacak şekilde yerleştirilmiş etiket bulunur. 5.Güvenlik ağı sisteminde; halatın kullanım amacı (kenar halatı, birleştirme halatı ve bağlama halatı) ve kullanılacağı sistem tipi dikkate alınarak standartta yer alan çekme dayanımına sahip uygun tipte halatlar kullanılır. 6.Güvenlik ağlarının; kurulumundan sonra, düzenli aralıklarla veya olumsuz hava koşullarından sonra aşağıdaki hususlar bakımından görsel olarak kontrolleri gerçekleştirilir ve kayıtları işyerinde saklanır:

47 D) Güvenlik Ağları için Asgari Şartlar Genel Esaslar 6. Güvenlik ağlarının; kurulumundan sonra, düzenli aralıklarla veya olumsuz hava koşullarından sonra aşağıdaki hususlar bakımından görsel olarak kontrolleri gerçekleştirilir ve kayıtları işyerinde saklanır: a)mevcut kurulumun doğruluğu. b)ağ gözlerindeki aşınmalar, kesikler ve ısı ya da sürtünme kaynaklı hasarlar. c)ağ kenar uçlarındaki gevşeme ve çözülmeler. d)dikişler veya düğümlerdeki kusur ve hasarlar. ç) Bağlantı elamanlarındaki hasar ya da deformasyonlar. d)ağdaki moloz veya malzeme artıkları. e)uv bozulmalar. 7.Güvenlik ağları; yaşlanma sebebiyle oluşabilecek bozulmaların belirlenebilmesi ve asgari enerji sönümleme kapasitesinin karşılandığının teyit edilebilmesi amacıyla deney ağ gözü yılda bir teste tabi tutulur. Test neticesinde standarttaki koşulları sağlamadığı belirlenen güvenlik ağları kullanımdan çekilir.

48 D) Güvenlik Ağları için Asgari Şartlar Genel Esaslar 8. Herhangi bir düşme durumunda, maruz kalacağı dinamik etkiler nedeniyle güvenlik ağında, destek yapısında ve bağlantı elemanlarında deformasyonların ve dayanımda ciddi azalmaların meydana geldiğinin tespiti halinde güvenlik ağı sistemi derhal kullanımdan kaldırılır. 9.Güvenlik ağları; çalışma platformu olarak veya çalışma platformuna erişim, depolama, atık malzeme ya da çöp biriktirilmesi amacıyla kullanılmaz. 10.Güvenlik ağları; kapalı, kuru veya UV bozulmalara karşı korunaklı ortamlarda depolanır. Güvenlik ağları; ısı kaynakları ve ağ üzerinde hasara sebep olabilecek asit, boya, çözücü, yağ ve beton artığı gibi malzemelerden uzak tutulur. 11.Güvenlik ağları ile enerji nakil hatları arasında güvenli mesafe bırakılır.

49 İşaretleme ve Etiketleme Güvenlik ağları; imalatçının veya ithalatçının adı veya ticari markası, kısa gösterimler, deney ağ gözü kısa gösterimi, ağın imal edildiği ay ve yıl, deney numunesinin asgari enerji absorpsiyon kapasitesi, imalatçının kodu, Ek B uygulanırsa, (sadece M muayene seviyesi için) tarafsız organizasyon yetkilisinin onay işareti ile işaretlenmelidir (değinilecektir). İşaretler ağ üzerinde kalıcı olmalıdır.

50 Kullanma Talimatı Kullanım talimatları aşağıdaki bilgiler dahil olarak güvenlik ağı ile birlikte sağlanmalıdır: kurma, açma ve kullanma, depolama, bakım ve muayene, deney iplerinin deneyi için tarihler, kullanımdan kaldırma şartları, ikaz edilmesi gereken diğer tehlikeler (örneğin aşırı sıcaklık, kimyasal etkiler), uygunluğun açıklanması, gerekli kanca kuvvetleri, azami düşme yüksekliği, asgari yakalama genişliği, güvenlik ağ bağlantıları, güvenlik ağının altındaki asgari mesafe, depolama, muayene, yenileme. Kullanım talimatları, bir kişinin veya bir nesnenin düşmesini engelleyen bir güvenlik ağının sadece uzman bir kişi tarafından yapılan muayene sonrasında tekrar kullanılabileceğini belirtmelidir. UYGUNLUK İmalatçı, ürününün bu standarda (kısa gösterim ile tanımlandığı) uygunluğunu açıklamalıdır. Ek A ve Ek B uygulanırsa, bu açıklama, Ek A ve Ek B de belirtilen tarafsız organizasyon yetkilisi tarafından yapılan bir açıklama ile desteklenmelidir.

51 Sınıflandırma ve Sistem Tipleri 12.Mevcut çalışma koşulları ve kurulum alanının özellikleri dikkate alınarak, TS EN standardında yer alan aşağıda belirtilen dört sınıftan ve dört sistem tipinden en uygun olan güvenlik ağı sistemi seçilir. 13.Sistem S güvenlik ağları, konsola bağlı sistem T güvenlik ağları ve konsol tipi desteğe asılı Sistem V güvenlik ağlarında standartta belirtilen dayanım özelliklerine sahip ağ çevresindeki her bir ağ gözünden geçen kenar (sınır) halatı kullanılması zorunludur. Kenar halatı; ağ çevresindeki her bir ağ gözünden geçirilir ve kenar halatının uç noktaları birbirine kendiliğinden ayrılmayacak şekilde birleştirilir. 14. Sistem S güvenlik ağları, 35 m2 den daha az alana sahip veya kısa kenarı 5 metreden az olan alanlarda kullanılmaz.

52 Kurulum ve Söküm 15.Güvenlik ağlarının kurulumu, kullanımı ve sökümü üretici talimatları doğrultusunda sağlanır. 16.Güvenlik ağları; bu başlığın 19 uncu ve 20 nci maddelerinde belirtilen sınırlamalar aşılmaması kaydıyla, çalışma alanına mümkün olan en yakın düşey mesafede kurulur ve ağın konumunun yükselen çalışma alanı ile birlikte güvenli mesafede olması sağlanır. 17.Güvenlik ağı sistemlerinin kurulum ve sökümünün, konuyla ilgili güvenli çalışma yöntemleri hakkında eğitim almış çalışanlarca yapılması sağlanır.

53 Kurulum ve Söküm 18. Güvenlik ağı kurulmadan önce aşağıdaki hususlar dikkate alınarak ağ kurulumunun planlanması sağlanır: a)ağın kurulumunu yapan çalışanların yetkinliği ve tecrübesi. b)kurulum ve söküm boyunca yapılacak işlerin türleri ve sıraları. c)ankraj noktalarının yerleri ve yeterlilikleri. d)güvenlik ağı altında doğru açıklık mesafesinin nasıl korunacağı. e)kurulum ve söküm için erişim yolları. f)inceleme, geçici onarım işleri ve atıkların uzaklaştırılması için erişim yolları. g)daha alt seviyelerdeki çalışanların ve diğer kişilerin korunması. h)ağın üzerine muhtemel bir düşmede çalışanın nasıl kurtarılacağı.

54 Kurulum ve Söküm 19. Çalışılan zemin ile yatay düzlem arasındaki açının 20 ve daha az olduğu durumlarda; a) Çalışılan zemin ile güvenlik ağı arasındaki dikey mesafeyi ifade eden azami düşme yüksekliği (Hi ve He) hiçbir durumda 6 metreyi geçemez. He, Hr, Hi: Düşme yükseklikleri, a: Güvenlik ağı, b: Yakalama genişliği Şekil 7. Güvenlik ağı düşme yükseklikleri

55 b) Sistem S güvenlik ağlarında; ağın dış kenarından itibaren iki metrelik mesafe içinde, çalışılan zemin ile ağ arasındaki düşme yüksekliği (Hr) üç metreden fazla olamaz. Şekil 8. Sistem S güvenlik ağı düşme yüksekliği

56 c) Sistem T güvenlik ağlarında yakalama genişliğinin; çalışılan zeminin kenarından düşen kişinin ileri doğru hareketini de kapsayacak şekilde düşme yüksekliğine bağlı olarak en az aşağıdaki tabloda belirtilen değerlerde olması sağlanır. Düşme yüksekliği (H e ) Yakalama genişliği (b) 1,0 m 3,0 m 6,0 m 2,0 m 2,5 m 3,0 m Şekil 9. Sistem T güvenlik ağı yakalama genişliği

57 Kurulum ve Söküm 20. Çalışılan zemin ile yatay düzlem arasındaki açının 20 den fazla olduğu durumlarda; a)yakalama genişliğinin (b) asgari 3 metre olması sağlanır. b)çalışanın düşme sonucu çalışılan zeminden ayrıldığı en dıştaki nokta (A) ile güvenlik ağı kenarının en alt noktası (B) arasındaki dik mesafe (t) 3 metreyi geçemez. Şekil 10. Çalışılan zemin ile yatay düzlem arasındaki açının 20 den fazla olduğu durumlarda yakalama genişliği

58 Kurulum ve Söküm 21.Birden fazla ağın kurulması gerektiği durumlarda ağlar birleştirme halatı kullanılarak veya üst üste bindirilerek bir araya getirilir. Birleştirme halatı kullanıldığında, ağların kenarları arasında hiçbir durumda 10 cm den fazla boşluk olamaz. 22.Ağların üst üste bindirilerek birleştirilmesi ile ilgili aşağıdaki hususlara uyulur: a)bindirme uzunluğunun; sistem S güvenlik ağlarında asgari iki metre ve sistem T güvenlik ağlarında asgari 0,75 metre olması sağlanır. b)sistem V güvenlik ağlarında üst üste bindirme yapılarak ağ birleştirmesi yapılamaz. 23. Düşme meydana geldiğinde güvenlik ağının esneyebilmesi için ağın altında yeterli açıklık mesafesi bırakılır. Sistem S güvenlik ağlarında; düşme yüksekliğine ve ağın genişliğine bağlı olarak ağın altında olması gereken asgari açıklık mesafesi aşağıdaki grafiğe göre belirlenir.

59 Kurulum ve Söküm 23. Düşme meydana geldiğinde güvenlik ağının esneyebilmesi için ağın altında yeterli açıklık mesafesi bırakılır. Sistem S güvenlik ağlarında; düşme yüksekliğine ve ağın genişliğine bağlı olarak ağın altında olması gereken asgari açıklık mesafesi aşağıdaki grafiğe göre belirlenir. sebebiyle oluşan azami deformasyon f o : Güvenlik ağının ağırlığı sebebiyle oluşan deformasyon H i : Güvenlik ağı ile çalışılan zemin arasındaki düşey mesafe l: Güvenlik ağının en küçük kenarının açıklığı Şekil 11. Sistem S güvenlik ağlarında açıklık mesafeleri

60 Kurulum ve Söküm 24.Sistem T güvenlik ağları, olası bir düşme durumunda çalışanın destek yapısına çarpmadan ağ tarafından güvenle tutulabileceği şekilde konumlandırılır. 25.Sistem V güvenlik ağları aşağıdaki hususları sağlar: a)ağın üst kenarı çalışma seviyesinden en az bir metre yukarıda olacak biçimde konumlandırılır. b)destekler dönmeyecek şekilde sabitlenir. c)konsol tipi herhangi iki üst destek arası mesafe beş metreyi geçemez. ç) Ağın binaya bağlantısı için kullanılan alt kenar ankraj aparatları arası mesafe 50 cm yi geçemez. d) Ankraj noktaları ile yapı kenarı arası mesafe 10 cm den az olamaz. 26. Sistem S güvenlik ağlarında, ankraj noktaları arasındaki mesafenin 2,5 metreden az olması sağlanır.

61 Referanslar Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Uzun M., Yaman S., İnşaatlarda Kullanılan TS EN ve Standartlarına Uyumlu Güvenlik Ağlarının Özellikleri, İMO 5.İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu/5-6 Kasım 2015 Uzun M., Yaman S., İnşaatlarda Kullanılan Güvenlik Korkuluklarının Mevzuat ve TS Normlarına Göre İncelenmesi, İMO 5.İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu/5-6 Kasım 2015 Gürcanlı, G. E. (2013) İnşaat Sektöründe Gerçekleşen Ölüm ve Yaralanmaların Analizi. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Yayım Tarihi: Nisan-Mayıs-Haziran 2013 Türk Standardı, TS EN , Türk Standardı, TS EN 13374, 2013.

62 Mert Uzun