EKSTRAKSİYONDA KULLANILAN ÇÖZGENLER
|
|
- Fidan Kavak
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 EKSTRAKSİYONDA KULLANILAN ÇÖZGENLER Ekstraksiyon hızı ve başarısı: Çözgenin yağı çözme özelliği Yağın seçilen çözgendeki çözünürlüğü Çözgenin vizkozitesi Fleklerin nem düzeyi Sıcaklık Sıcaklık Yağın difüzyon ve çözünürlüğünü arttırır. Çözgen ve misellanın vizkoziesini düşürür. Ekstraksiyon işlemi çözgenin kaynama noktasının hemen altında bir sıcaklıkta gerçekleştirilir. Çözgende Bulunması Gereken Özellikler: Yağa karşı spesifik olmalı, Kaynama noktası düşük ve dar sınırlar içerisinde olmalı Isınma ısısı, kaynama sıcaklığı ve buharlaşma ısısı düşük olmalı Buharları toksik olmamalı İnert olmalı Korozif etki göstermemeli Vizkozitesi düşük, yoğunluğu sudan düşük olmalı, Yanıcı, patlayıcı olmamalı Ucuz ve kolay temin edilebilir olmalı Kullanılan Başlıca Çözgenler: 2/Şubat/2002, sayılı TC Resmi Gazete de yayınlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda madde ve gıda bileşenlerinde kullanılacak çözgenlere ait genel hükümler Türk Gıda Kodeksi Ekstraksiyonda kullanılacak çözücüler toksik etkiye sahip maddeleri tehlike içerecek miktarda içermemelidir. Saflık ve spesifik saflık kriterlerine uyulmalı, bu özellikte olmayanlar için max 1 mg/kg arsenik ve kurşun 1
2 Kullanılan Başlıca Çözgenler: Karbon sülfür (CS 2 ) Hidrokarbonlar (n- Pentan, n-hegzan, n-heptan) Halojenli Hidrokarbonlar (Trikloretilen) Alkoller Küçük moleküllü gaz formundaki hidrokarbonlar Süper kritik akışkanlar KARBON SÜLFÜR (CS 2 ) Avantajları, Ucuz, kolay bulunabilir ve yağ çözme yeteneği yüksek Dezavantajları İtici bir kokuya sahip ve aşırı derecede yanıcı HİDROKARBONLAR Avantajları Çözgen kaybı çok düşük, kalıntı bırakmaksızın küspe ve miselladan ayrılabilmekte, yeterli seçicilikte, ucuz, stabilitesi yüksek Dezavantajları Yanıcı ve patlayıcı, narkotik etkiye sahip, aromatik ve kükürt içerenleri toksik etkiye sahip, havadan ağır olduklarından işletmenin kuytu yerlerinde birikerek patlamalara yol açabilir. HALOJENLİ HİDROKARBONLAR Trikloretilen (ClCH=CCl 2 ) Avantajları Trigliseritler için seçiciliği yüksek, renk maddelerini de çözme yeteneğine sahip, reaksiyon hızı yüksek (su oranı %20 ye kadar), çözücü kaybı düşük Dezavantajları Daha fazla miktarda çözgen harcanması, ham yağın bulanık olması, misellada bulunan bulanıklık maddelerinin perkolasyon prensibine göre çalışan ekstraktörlerde çökmemesi, sıcaklık (>130 C), nem, ışık ve oksijen gibi faktörler etkisinde HCl e parçalandığından korozif etki söz konusu, göz ve mukozayı tahriş eder, narkotik etkiye sahip Trikloretilen Küspede bıraktığı kalıntının Düren Hastalığı sebep olması nedeniyle kullanımı yasak Düren Hastalığı sığırlarda vitamin eksikliğine bağlı aşırı güçsüzlük ve yorgunluk HALOJENLİ HİDROKARBONLAR (Devam) Perkloretilen Karbontetraklorür Kloroform Dikloretan Tüm halojenli hidrokarbonlardan yüksek sıcaklık ve oksijenin etkisi ile savaş gazı olarak bilinen FOSGEN meydana gelmektedir. 2
3 ALKOLLER Avantajları, Oksi ve hidroksi asitler için iyi bir çözgen Yüksek sıcaklıkta diğer yağ asitleri için de iyi bir çözgen Yağı çözme özelliği, sıcaklık artışı ile doğru orantılı Ancak yağı çözme özelliği su miktarı ile ters orantılı Bu nedenle alkollerin yeniden kullanılması durumunda rektifiye edilerek su miktarının %3-4 seviyesine düşürülmesi gerekmektedir. Etil Alkol (Avantajları) Ucuz, Çin, Hindistan ve Japonya da yaygın Hafif basınç ve kaynama noktasının çok az üstünde bir sıcaklıkta yağların ekstraksiyonunu iyi bir şekilde gerçekleştirir Elde edilen misellanın sıcaklığı düşürüldüğünde ise yağ ve çözgen fazları birbirinden kolaylıkla ayrılır Yağ fazı bir miktar alkol içerirken, alkol fazı ise saponin, fosfotid, şekerleri ve yağ benzeri renk maddelerini içerir. Ham yağ rafinasyonu kolaylaşır. Dezavantajı: Su ile her oranda karışabilmesi Propil Alkol (Avantajları) Çiğitten gossipolsüz yağ eldesini sağlar İçerdiği su oranı arttıkça gossipolü çözme yeteneği de artmaktadır. Soğutulduğunda etil alkol gibi içerdiği yağı kolaylıkla bırakır, ayrı bir faz oluşturur Serbest asitlik miktarı hammaddeye göre düşüktür Dezavantajı: Su ile her oranda karışabilmesi, ancak etil alkol kadar değil SÜPER KRİTİK AKIŞKANLAR Gazlar kritik sıcaklık derecelerinin üzerinde bir sıcaklığa kadar ısıtılıp, basınç uygulandığında süper kritik faz adı verilen dördüncü bir faza geçerler. Sıvı ve gaz fazına ait özelliklerin aynı değerleri aldığı bölgeye süper kritik bölge denir 3
4 SÜPER KRİTİK AKIŞKANLAR (Devam) Süperkritik akışkanlara ait yoğunluk ve yayınırlık değerleri sıvılara daha yakın. Vizkozite değerleri ise gazlara yakın. Gazlar yüksek basınç altında sıvılaştıkları gibi, süper kritik faz bölgesinde çözgen özelliği de kazanırlar. SÜPER KRİTİK AKIŞKANLARIN diğer çözgenlerden farkı: Uygulanan farklı basınç ve sıcaklık ile yoğunluklarının değiştirilebilmesi ve seçiciliklerinin ayarlanabilmesi Bu sayede hammaddede yer alan değişik maddelerin ekstrakte edilmesi ve saflaştırılması mümkün olabilmektedir. SÜPER KRİTİK AKIŞKANLARIN Özellikleri: Yüksek bağıl yoğunlukları iyi bir çözgen özelliği kazandırır Yüzey gerilim katsayıları ve viskoziteleri düşük bu nedenle pompalama masrafları düşük Kütle transfer kapasiteleri yüksek Difüzyon yetenekleri yüksek Buharlaşma gizli ısısı sıfır, bu nedenle ısı kapasitesi çok yüksek SÜPER KRİTİK AKIŞKANLARIN Ekstraksiyonda Sağladığı Avantajlar: Basınç ve sıcaklık değiştirilerek yoğunlukları dolayısı ile seçicilikleri değiştirilebilmekte Uygulanan basınç kritik sıcaklığa yaklaştıkça seçiciliği yükselmekte İşlem sıcaklığı düşük tutulduğundan ısıya duyarlı maddeler doğal nitelikleri bozulmadan ekstrakste edilebilmekte Atmosferik basınçta gaz fazına geçerek elde edilen üründen kalıntı bırakmaksızın kolaylıkla ayrılabilmekte SÜPER KRİTİK AKIŞKANLARIN Taşıması Gereken Özellikler Saflık derecesi yüksek olmalı Yüksek bir kimyasal kararlılık göstermeli Gıdadaki bileşenlerle tepkimeye girmemeli Kalıntı bırakmaması ve kolay uzaklaştırılabilmesi için kaynama noktası düşük olmalı Toksik özellikte olmamalı İşlem maliyeti düşük olmalı Kolaylıkla bulunabilmeli 4
5 KARBONDİOKSİT Avantajları: Gıda sanayiaçısından en uygun akışkan İnert Oksijene duyarlı bileşenleri korur Apolar Seçiciliği çok yüksek Çevre dostu Kalıntı bırakmaz Tekrar tekrar kullanılabilmesi, işletme maliyetlerini düşürür. Dezavantajı: Karbonhidrat ve aminoasit gibi bileşiklein ekstraksiyonu için uygun çözüçü değil BAŞLICA EKSTRAKTÖR TİPLERİ KESİKLİ SİSTEMLER (Diskontinü) - Bateri Tip Ekstraktörler SÜREKLİ SİSTEMLER (Kontinü) Perkolasyon Esaslı Sistemler - Bollmann Tipi - De Smet " - Rotosel " İmmersiyon Esaslı Sistemler - Hildebrandt " - Kennedy " SÜPER KRİTİK AKIŞKANLA EKSTRAKSİYON SİSTEMİ KESİKLİ SİSTEMLER (Diskontinü) Bateri Tip Ekstraktörler 6-12 adet kapalı tip kazanlardan oluşmuş sistemlerdir. Yağı alınacak ezme sabit bir yatak şeklinde olup, çözgen kazandan kazana aktarılarak yağ içeriği zenginleştirlir. 5
6 Bateri Tip Ekstraktörler (devam) Bateri Tip Ekstraktörler (devam) Avantajları - Daima en az yağ içeren ezmenin, en saf çözgen ile karşılaştırılması esasına dayanan ters akım uygulanmaktadır. Dezavantajları - Yağı alınmış ezmenin veya küspenin dışarı atılması zordur. Bu nedenle son miselladan yağ alındıktan hemen sonra küspenin çökmesine izin verilmeden dışarı atılmalıdır. Aksi taktirde kondüsyone etme aşamasına denatüre olan azotlu maddeler zaman içinde sertleşerek temizlenmesi zor olan katı bir kitle haline dönüşür. - Bu sorun patlamalı tip ekstraktörlerde ortadan kaldırılmıştır. Patlamalı Tip Bateri Ekstraktörler Küspe çıkış kapağı belirli bir basınç karşısıda otomatik olarak açılacak şekilde ayarlanabilmekte ve buhar çıkış vanası kapatılarak kazan içindeki basınç yükseltilebilmektedir. Oluşan buhar basıncı belirli bir değere ulaştığında kapak otomatik olarak açılmakta ve dışarı fırlayan buhar etkisinde kazandaki küspe de dışarı fırlamaktadır. Günlük Tohum İşleme Kapasitesi K=V.P.n.M K=Kapasite V=Kazanlarda kullanılan hacim P=Ezmenin hektolitre ağırlığı n=kazan sayısı M=Kazanların günlük şarj adedi Patlamalı Tip Bateri Ekstraktörlerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar: Daima çözgen ezme kitlesi içindeki havanın uzaklaştırılabilmesi için alttan verilmelidir. Çözgen buharlarının sistem içindeki atmosfere dağılmasını engellemek için tüm cihaz ve tank hava boşlukları deflegmatör çözgen buharı tutucu sistemine bağlanmalıdır. Çalışanların sağlığı açısından günlük çözgen kaybı, sistem içinde sirküle edilen çözgen miktarının % 0.5 ini geçmemelidir. 6
7 SÜREKLİ SİSTEMLER (Kontinü) Yağın çözgende süratle çözündürülerek alındığı yıkama (Perkolasyon) Yağın alınması için gerekli kütle aktarımının oluşumu için belirli bir sürenin geçtiği daldırma (İmmersiyon) Önce perkolasyon daha sonra immersiyon uygulaması (Direkt Ekstraksiyon) Perkolasyon Esaslı Ekstraktörler Ezme ile çözgen ters yönde, ya da aralarında hız farkı olmak kaydı ile aynı yönde akım içinde karşılaştırılırlar. - Bollmann Tipi - De Smet " - Rotosel " Bollmann Tipi Ekstraktörler Süzgeçli kovaların dikey hareket halinde olduğu bir sistemdir. B Kısmında süzgeçli kovalar boşalıp doldurulduktan sonra, aşağıya doğru inerken, sıvı fazla (yarı misella) aynı yönde fakat sıvı (yarı misella) faza göre daha yavaş bir şekilde hareket etmektedir. A kısmında ise yarı küspe saf çözgenle ters (zıt) akım içinde yıkanmaktadır. Kovaların yatay olarak hareket ettiği sisteme örnek: Lurgi ekstraktörü Zıt Akım Doğru akım Rotosel Tipi Ekstraktörler Tüm ekstraktör gövdesi hareketli olup, tohum ezmesi dönen hücrelerde taşınmaktadır. Sıvı faz ezme üzerine ters (zıt) akım olacak şekilde püskürtülmektedir. 7
8 Rotosel Tipi Ekstraktörler De Smet Tipi Ekstraktörler Bant üzerinde cm kalınlıktaki ezme ilerlerken, bantın alt kısmında daha önceki yıkamalardan biriken yarı miselanın püskürtülmesi suretiyle kademeli bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Son misellada yağ oranı, tohumun yağ oranının katına kadar çıkabilmektedir. 8
9 De Smet Tipi Ekstraktörler İmmersiyon (Daldırma) Esaslı Ekstraktörler Yağı alınan ezmenin durgun ya da hareketli çözgen içinde, alınacak ekstraktın çözgen tarafından difüze edilmesine olanak sağlar. Hildebrandt, Ford, Detreks, Adler ve Olier ve Kennedy ekstraktörleri Hildebrandt Ekstraktörü İki adet dikey, bir adet yatay kule ile bunlar içinde yer alan helezonlu taşıyıcılardan oluşmuştur Ters (zıt) akım Kulelerin uzunlukları, helezonların dönüş hızı, ve çözgenin akış hızı ekstraksiyon verimini etkilemektedir Kennedy Ekstraktörü Yaklaşık 15 m uzunlukta, 2.4m yükseklikte ve 1.5 m derinlikte olup, 12 adet yarı silindirden oluşmuştur. Ters akım Silindirler içine alınan ezme karıştırıcılar tarafından küspe çıkışına doğru hareket ettirilmektedir. Sistemde sıvı fazın akışını sağlamak üzere ilk ve son tekneler arasında 15 cm seviye farkı bulunmaktadır. 9
10 SÜPER KRİTİK AKIŞKANLA EKSTRAKSİYON SİSTEMİ Yüksek basınca dayanıklı, çift cidarlı bir kazanda süper kritik akışkan (CO 2 ) ile ezmeden yağ ekstrakte edilir. Tüm işlemler sabit sıcaklık ve basınçta gerçekleştirilir. Misella üzerindeki basınç veya sıcaklık kademeli bir şekilde düşürülerek içerdiği ekstrakttaki farklı fraksiyonlar ayrı ayrı elde edilebilmektedir (Seçici ekstraksiyon). Süper kritik akışkanın seçiciliğini arttırmak için Entrainer ya da Modifier ler (nhegzan, etanol, aseton) kullanılır. ENZİM UYGULAMASI Yağ verimini arttırmak üzere meyve kabuğu ve hücre zarının yapısını değiştirmek üzere enzimler kullanılablir Glukanaz, pektinaz, hemisellülaz, selülaz, veya bunların karışımı Ekstraksiyon süresi kısalır, presyon verimi %92 ye kadar artabilir. Enerji tasarrufu Çözgen kaybı azalır MİSELLANIN İŞLENMESİ Son misella %30-50 yağ oranı bulanıklık maddeleri - borularda, destilasyon kolonlarında tıkanma ve taşmalara neden olur - Destilasyonun son aşamasında (sıyırma) uygulanan yüksek sıcaklık nedeni ile yağda istenmeyen renk, tad ve koku oluşumuna sebep olur. Filtrasyon Bir sıvı ya da gaz ortamındaki katı maddelerin, filtre edici bir katman yardımı ile uzaklaştırılması işlemi Filtrasyonda sıvı faza elektrolit veya filtrasyon yardımcı maddeleri ilave edililir. - Kiselgur, ağartma toprakları, aktif kömür Bu maddeler bulanıklık maddelerinin büyük bir kısmını absorbe ederek bağlamakta ve böylece sıvının berraklaşmasını sağlarken bir yandan da filtre edici katmanın geçirgenliğini arttırmaktadır 10
11 Filtrasyon (devam) Filtrasyon yardımcı maddelerinin etkinliği - Partikül büyüklüğüne - İlave edilen miktarına (ortama veriliş oranı) bağlı - Ancak oran arttırmak yerine çoğu kez iki kere filtre etme tekniği verim açısından tercih edilmektedir. Filtrasyon (devam) Filtrasyonda Etkili Faktörler - Bulanıklık maddelerinin irilik bakımından partikül dağılımı - sıvı fazın sıcaklık ve vizkozitesi - basınç - filtre edici yüzey alanı - katmandaki kapiler boruların çap ve uzunlukları Filtreler Filtre edici yüzey maddeler Metal, tekstil ve yapay liflerden oluşmuş örgüler, sıkıştırılmış asbest ve kağıt yüzeyler, poröz yapıdaki seramik, kuarz veya yapay plakalar, değişik membranlar, kum, kiselgur, aktif kömür gibi gevşek materyaller Filtreler (devam) Bulanık madde yükü çok fazla olduğunda filtrelerin çabuk tıkanmasını ve verimin düşmesini önlemek üzere, misella çöktürme tanklarında bekletilerek, sedimentasyon yolu ile bu maddelerin ayrılması sağlanır. Miselladan Çözgenin Alınması Miselladaki çözgen faz Buharlaştırma (Evaporasyon) - Destilasyon - Sıyırma Yoğuşturma Miselladan Çözgenin Alınması Sırasında Dikkat Edilecek Hususlar Ham yağın berrak görünümde olması Ham yağın renginin kararmaması Bu nedenle çözgen buharlaştırılması hızlı ve düşük sıcaklıkta gerçekleştirilmelidir. 11
12 Kesikli (diskontinü) Buharlaştırıcılar Yatay veya dikey konumdaki silindirik ve 5-10 m 3 hacmindeki destilasyon kazanları kullanılır. Hem destilasyon hem de kalıntının kızgın buharla uzaklaştırılması (sıyırma) aynı kazanda gerçekleştirilir. Miselladaki çözgen %10 oranına kadar normal atmosfer basıncı altında buharlaştırılırken, %10 dan sonra kalan çözgen düşük basınç altında doğrudan buhar verilerek gerçekleştirir. Dezavantajı: İşlem süresi uzun Sürekli (Kontinü) Buharlaştırıcılar Çalışma prensiplerine göre Yükselen film (Borulu) Düşen film Dönüşümlü (Devir daimli) Döner Sıyırma kolonları Yükselen film (borulu) En yaygın sistem Buharlaştırıcı kısmı dikey kaynama borularından oluşmuş Misella bu borular arasında sirküle edilirken buharla ısıtılır Isınma sonucu oluşan çözgen buharları ile sıvı faz karışımı borular içerisinde yükselerek buharlaştırıcının üst kısmında birbirinden ayrılmaktadır. Ayrılan sıvı faz tekrar aşağı doğru akarken, ayrılan ve çözgen buharları ile karışmış buhar ise sistemin üst kısmından köpük tutucudan geçirildikten sonra kondansatörde yoğunlaştırılmaktadır. Yükselen film (borulu) Avantajları - Enerji gereksinimi düşük - Hızlı Düşen Film Buharlaştırıcılar Dikey konumda yerleştirilmiş ısıtma boruları bulunmakta ancak buhar bu boruların dışında dolaşmaktadır. Misella cihaza üst kısımdan girmekte ve bir pülverize edici sistem vasıtası ile homojen bir şekilde yayılarak ısıtma borularından aşağıya doğru ince bir film şeklinde akmaktadır. 12
13 Düşen Film Buharlaştırıcılar Eski tip cihazlarda miselladan çözgen buharlarının ayrılması cihazın alt kısmında gerçekleştirilir Yeni tip buharlaştırıcılarda ise sıvı fazla buhar karşıt akım halinde olduklarından oluşan çözgen buharı cihazın üst kısmında toplanmaktadır. Dönüşümlü (Devir daimli) Buharlaştırıcılar İçinde misellanın dolaştığı; ısıtma veya kızdırma boruları yatay veya dikey konumda olan, misellanın pompalar vasıtası ile sirküle edildiği sistemlerdir. Misella sistem içinde m/sn akış hızı ile dolaşırken misella seviyesi daima kızdırma borularını dolu tutacak seviyeye ayarlanır. Bu nedenle sürekli basınç altında tutulan sıvı fazdan, çözgen kaynayarak kızdırma borularının dışında ve tepedeki boşlukta basıncın düştüğü yerde ayrılmaktadır. Dönüşümlü (Devir daimli) Buharlaştırıcılar Avantajı - Büyük ısıtma yüzeyi ve yüksek basınç nedeniyle çözgenin buharlaştırılması için etkin ve ekonomik Dezavantajı - Güçlü pompa gereksinimi - Yağ kalitesi düşük Döner Buharlaştırıcılar Buharlaştırma ve sıyırma işlemleri aynı kazanda gerçekleştirilmektedir. Yatay konumda ısıtılabilen yatay bir silindir ile bu silindir içinde dönen bir trommel den oluşmuştur. Hareketli trommel üzerinde dıştan merkeze doğru daireler oluşturacak şekilde delikler açılmış kapaklarla, iki ucu kapalı silindir şeklindedir. Hareketli trommelin dış yüzeyinde ise misellayı hem kızdırıcı sabit diskin iç yüzeyine ince bir film katmanı halinde savuran, hem de çözgen içeriği giderek azalan misellayı çıkışa doğru sevk eden kanatlar bulunmaktadır. 13
14 Sıyırma Kolonları (Rektifikasyon- Zıt Akımlı Kolonlar) Not: İyi filtre edilmemiş fazlaca köpük oluşturan misella için uygun bir sistem Miselladan çözgenin buharlaştırılması ve çözgen kalıntısının kızgın buharla sıyrılması aşamaları, aynı cihazda yer alan birbiri ile bağlantılı ancak farklı kısımlarda gerçekleştirilmektedir. Cihazda yer alan bölme adedi cihazın kapasitesine göre değişmektedir. Cihazın üst kısmında geniş çap ve hacimli ön buharlaştırma kısmı yer alır. Misella ince bir film halinde kolonun ısıtılmış cidarları üzerinden akarak en altta yer alan daha küçük çap ve hacimdeki sıyırma kısmına geçtiğinde kızgın buharla temasa gelerek yüksek sıcaklık ve vakum etkisi ile içerdiği çözgen kalıntısından tamamen kurtulmaktadır. Sıyırma Kolonları (Rektifikasyon- Zıt Akımlı Kolonlar) Avantajı: Misella ve kızgın buhar katşıt akım ile prensibine göre temas ettirilmesi kızgın buhardan en yüksek oranda yararlanılmasını ve ısı tasarrufu sağlamaktadır. TERMOKOMPRESÖRLER Yeni bir teknik İki buharlaştırıcıdan oluşan bir sistem Birinci buharlaştırıcıda oluşan çözgen buharı dönüşümlü bir yoğuşturucu tarafından emilerek normal atmosfer basıncı altında yoğuşturulmaktadır. Bu sırada açığa çıkan ısı enerjisi ikinci buharlaştırıcıdaki misellanın ısıtılmasında kullanılmaktadır. TERMOKOMPRESÖRLER Avantajları: - düşük sıcaklık uygulaması - buhar tasarrufu - soğutma suyu tasarrufu Dezavantajı: - yatırım maliyeti yüksek 14
15 KÜSPENİN İŞLENMESİ Ekstraktör çıkışında küspe ort %50 çözgen içerir. Küspedeki çözgen üç şekilde uçurulur. 1) İndirekt buhar uygulaması 2) Direk buhar uygulaması 3) Sıcak hava, buhar veya aşırı ısıtılmış çözgen buharı uygulaması Çözgenin Küspeden Uzaklaştırılması Toaster (Desolventizer) Modern teknik - Küspeden çözgen uzaklaştırılır - Küspe kavrulmuş olur, besleme değeri artar - Direk buhar uygulaması Tabanlarından ısıtılan üstüste tavalardan oluşmuştur Çözgenin buharlaşması sırasında küspenin nem miktarı artar Küspe sıcaklığı I. tavadan II. ye geçiş sırasında C ye ulaşmaktadır. 15
De Smet Tipi Ekstraktörler
De Smet Tipi Ekstraktörler Bant üzerinde 60-70 cm kalınlıktaki ezme ilerlerken, bantın alt kısmında daha önceki yıkamalardan biriken yarı miselanın püskürtülmesi suretiyle kademeli bir şekilde gerçekleştirilmektedir.
DetaylıEKSTRAKSİYON. Yüksek hammaddeler
EKSTRAKSİYON EKSTRAKSİYON En etkin ve en verimli teknik Yöntemin verim arttırıcı etkisi hammaddedeki yağ oranı düştükçe artmaktadır. Yüksek oranda yağ içeren hammaddeler 33.0 Prepresyon tekniği ile yağ
DetaylıKOYULAŞTIRMA VE KOYULAŞTIRMA TESİSLERİ (BUHARLAŞTIRICILAR) PROF. DR. AHMET ÇOLAK PROF. DR. MUSA AYIK
KOYULAŞTIRMA VE KOYULAŞTIRMA TESİSLERİ (BUHARLAŞTIRICILAR) PROF. DR. AHMET ÇOLAK PROF. DR. MUSA AYIK 10. KOYULAŞTIRMA VE KOYULAŞTIRMA TESİSLERİ (BUHARLAŞTIRICILAR) Gıda sanayinde, koyulaştırma yada buharlaştırma
DetaylıATIK MADENİ YAĞ YENİDEN RAFİNE EDİLMESİ KRİTER KONTROL LİSTESİ
ATIK MADENİ YAĞ YENİDEN RAFİNE EDİLMESİ KRİTER KONTROL LİSTESİ (Kontrol Listesinin Kriter metni ile birlikte değerlendirilmesi gerekir.) 1)Atık Kabul ve Atık depolarının hacimleri toplamı en az 250 m3
DetaylıENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI
ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖĞRENCİNİN ADI:KUBİLAY SOY ADI:KOÇ NUMARASI:15360038 KAZANLAR Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı
DetaylıKarbondioksitin Gıda Endüstisinde Kullanımı
Karbondioksitin Gıda Endüstisinde Kullanımı Gıda endüstrisinde karbondioksit gıda işleme ve gıda muhafazasında farklı şekillerde kullanılabilmektedir 1.Gıda işleme amacıyla karbondioksit kullanımı Süper
DetaylıBuhar çevrimlerinde akışkan olarak ucuzluğu, her yerde kolaylıkla bulunabilmesi ve buharlaşma entalpisinin yüksek olması nedeniyle su alınmaktadır.
Buhar Çevrimleri Buhar makinasının gerçekleştirilmesi termodinamik ve ilgili bilim dallarının hızla gelişmesine yol açmıştır. Buhar üretimi buhar kazanlarında yapılmaktadır. Yüksek basınç ve sıcaklıktaki
DetaylıKAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ
KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ BİRSEN BAKIR ELEKTRİK MÜH. ENERJİ YÖNETİCİSİ EVD ENERJİ YÖNETİMİ -1- Kazanlar Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı enerjisini taşıyıcı
DetaylıSıvılar ve Katılar. Maddenin Halleri. Sıvıların Özellikleri. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN
Sıvılar ve Katılar MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sıcaklık düşürülürse gaz moleküllerinin kinetik enerjileri azalır. Bu nedenle, bir gaz yeteri kadar soğutulursa moleküllerarası
DetaylıISI DEĞİŞTİRİCİLERİN TASARIMI [1-4]
ISI DEĞİŞTİRİCİLERİN TASARIMI [1-4] KAYNAKLAR 1. J.M. Coulson, J.F. Richardson ve R.K. Sinnot, 1983. Chemical Engineering V: 6, Design, 1st Ed., Pergamon, Oxford. 2. M.S. Peters ve K.D. Timmerhaus, 1985.
DetaylıFERMENTASYON. Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek
FERMENTASYON Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek kimyasal olarak çürümesi olayıdır Fermantasyon anaerobik şartlarda, glikoliz
DetaylıTAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ
TAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ TAMGA TRİO YANMA VERİMİ Yakma ekipmanları tarafından yakıtın içerdiği enerjinin, ısı enerjisine dönüştürülme
DetaylıTermal Enerji Depolama Nedir
RAŞİT AYTAŞ 1 Termal Enerji Depolama Nedir 1.1. Duyulur Isı 1.2. Gizli Isı Depolama 1.3. Termokimyasal Enerji Depolama 2 Termal Enerji Depolama Nedir Termal enerji depolama sistemleriyle ozon tabakasına
DetaylıOTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ
OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ Prof. Dr. Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği Bölümü, Erzurum Otomotivde Isıtma, Havalandırma ve Amaç; - Tüm yolcular için gerekli konforun sağlanması,
Detaylıİlk çamur arıtım ünitesidir ve diğer ünitelerin hacminin azalmasını sağlar. Bazı uygulamalarda çürütme işleminden sonra da yoğunlaştırıcı
İlk çamur arıtım ünitesidir ve diğer ünitelerin hacminin azalmasını sağlar. Bazı uygulamalarda çürütme işleminden sonra da yoğunlaştırıcı kullanılabilir. Çürütme öncesi ön yoğunlaştırıcı, çürütme sonrası
DetaylıSIVILAR YÜZEY GERİLİMİ. Bir sıvı içindeki molekül diğer moleküller tarafından sarılmıştır. Her yöne eşit kuvvetle çekilir.daha düşük enerjilidir.
SIVILAR YÜZEY GERİLİMİ Bir sıvı içindeki molekül diğer moleküller tarafından sarılmıştır. Her yöne eşit kuvvetle çekilir.daha düşük enerjilidir. Yüzeydeki molekül için durum farklıdır Her yönde çekilmediklerinden
DetaylıProf. Dr. Filiz Özçelik. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü
Prof. Dr. Filiz Özçelik Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Mayşenin Süzülmesi Mayşelemeden sonra şıranın, katı kısımlardan (küspe) ayrılması ve küspede kalan ekstraktın
DetaylıÖrneğin; İki hidrojen (H) uyla, bir oksijen (O) u birleşerek hidrojen ve oksijenden tamamen farklı olan su (H 2
On5yirmi5.com Madde ve özellikleri Kütlesi, hacmi ve eylemsizliği olan herşey maddedir. Yayın Tarihi : 21 Ocak 2014 Salı (oluşturma : 2/9/2016) Kütle hacim ve eylemsizlik maddenin ortak özelliklerindendir.çevremizde
DetaylıTANIMI Aktif karbon çok gelişmiş bir gözenek yapısına ve çok büyük iç yüzey alanına sahip karbonlaşmış bir malzemedir.
AKTİF KARBON NEDİR? TANIMI Aktif karbon çok gelişmiş bir gözenek yapısına ve çok büyük iç yüzey alanına sahip karbonlaşmış bir malzemedir. Bu nitelikler aktif karbona çok güçlü adsorpsiyon özellikleri
DetaylıKurutma teknolojisinde kütle dengesi hesaplamalarına ilişkin uygulamalar
Kurutma teknolojisinde kütle dengesi hesaplamalarına ilişkin uygulamalar 1 Örnek 24 : Su içeriği %80 olan kayısılar %18 olana kadar kurutulunca ağırlığının ne kadar azaldığını hesaplayınız. 2 Kayısıların
Detaylı8. Atık Madeni Yağların Yeniden Rafine Edilmesi 2017/270 (NACE GRUP: Tasnif edilmiş materyallerin geri kazanımı )
8. Atık Madeni Yağların Yeniden Rafine Edilmesi 2017/270 (NACE GRUP: 38.32 Tasnif edilmiş materyallerin geri kazanımı ) Ürün kodu: 38.32.12.00.01 Yeniden rafine edilmiş atık madeni yağ - kilogram Hammadde
DetaylıGAZ ABSORPSİYON/DESORPSİYON SİSTEMLERİ TASARIMI
GAZ ABSORPSİYON/DESORPSİYON SİSTEMLERİ TASARIMI Ayı rma Prosesleri Gaz-Sıvı GAZ ABSORPSİYONU/DESORPSİYONU Destilasyon Buharlaşma Sıvı-Sıvı Sıvı ekstraksiyonu Süperkritik ekstraksiyon Katı-Akışkan Filtrasyon
DetaylıSIVILAR VE ÖZELLİKLERİ
SIVILAR VE ÖZELLİKLERİ Sıcaklık düşürüldükçe kinetik enerjileri azalan gaz molekülleri sıvı hale geçer. Sıvı haldeki tanecikler birbirine temas edecek kadar yakın olduğundan aralarındaki çekim kuvvetleri
DetaylıSıvılardan ekstraksiyon:
Sıvılardan ekstraksiyon: Sıvı haldeki bir karışımdan bir maddenin, bu maddenin içinde bulunduğu çözücü ile karışmayan ve bu maddeyi çözen bir başka çözücü ile çalkalanarak ilgili maddenin ikinci çözücüye
DetaylıPETROKİMYA KOMPLEKSİ ARITMA ÇAMURLARININ EKSTRAKSİYONU
PETROKİMYA KOMPLEKSİ ARITMA ÇAMURLARININ EKSTRAKSİYONU T. GÜNGÖREN 1, H. MADENOĞLU 1, M. SERT 1, İ.H. METECAN 2, S. ERDEM 1, L. BALLİCE 1, M. YÜKSEL 1, M. SAĞLAM 1 1 Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi,
DetaylıKütlesi,hacmi,eylemsizliği olan,tanecikli yapıdaki her şeye madde denir. Yer yüzünde gözümüzle görebildiğimiz her şey maddedir.
Madde Tanımı Kütlesi,hacmi,eylemsizliği olan,tanecikli yapıdaki her şeye madde denir. Yer yüzünde gözümüzle görebildiğimiz her şey maddedir. MADDENİN MADDENİN HALLERİ HALLERİ maddenin haller i MADDENİN
DetaylıAKM 205 BÖLÜM 8 - UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ
AKM 205 BÖLÜM 8 - UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ Doç.Dr. Ali Can Takinacı Ar.Gör. Yük. Müh. Murat Özbulut 1. Yoğunluğu 850 kg/m 3 ve kinematik viskozitesi 0.00062 m 2 /s olan yağ, çapı 5 mm ve uzunluğu 40
DetaylıATMOSFER KONTROLLÜ VAKUM FIRINLARINDA ISIL İŞLEM ve JET REVİZYON MÜDÜRLÜĞÜNDEKİ UYGULAMALARI
BÖLÜM 16 ATMOSFER KONTROLLÜ VAKUM FIRINLARINDA ISIL İŞLEM ve JET REVİZYON MÜDÜRLÜĞÜNDEKİ UYGULAMALARI Svl.Müh. Serkan KAPTAN 1nci HİBM K.lığı Jet Revizyon Müdürlüğü Şubat 2004, ESKİŞEHİR ÖZET Isıl işlem
Detaylı11. BÖLÜM: TOPRAK SUYU
11. BÖLÜM: TOPRAK SUYU Bitki gelişimi için gerekli olan besin maddelerinin açığa çıkmasını sağlar Besin maddelerini bitki köküne taşır Bitki hücrelerinin temel yapı maddesidir Fotosentez için gereklidir
DetaylıF KALDIRMA KUVVETİ (ARCHİMEDES PRENSİBİ) (3 SAAT) 1 Sıvıların Kaldırma Kuvveti 2 Gazların Kaldır ma Kuvveti
ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUET E HAREKET F KALDIRMA KUETİ (ARCHİMEDES PRENSİBİ) (3 SAAT) 1 Sıvıların Kaldırma Kuvveti 2 Gazların Kaldır ma Kuvveti 1 F KALDIRMA KUETİ (ARCHİMEDES PRENSİBİ)
DetaylıB) KONDENSERLER. Q=m x Cp x ΔT. Kondenserleri su veya hava kullanma durumuna ve yapılış şekillerine göre 6 grupta toplamak mümkündür.
B) KONDENSERLER Kompresörden kızgın buhar olarak basılan soğutucu akışkanın kızgınlığının alındığı, yoğuştuğu ve soğuduğu ısı değiştiricilerdir Bu kısımda evaporatörlerde alınan ısı ile kompresör yoluyla
DetaylıBÖLÜM 3. Yrd. Doç.Dr. Erbil Kavcı. Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü
BÖLÜM 3 Sürekli Isı iletimi Yrd. Doç.Dr. Erbil Kavcı Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Düzlem Duvarlarda Sürekli Isı İletimi İç ve dış yüzey sıcaklıkları farklı bir duvar düşünelim +x yönünde
DetaylıHİDROJEN ÜRETİMİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT
1 HİDROJEN ÜRETİMİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT 16360018 2 HİDROJEN ÜRETİMİ HİDROJEN KAYNAĞI HİDROKARBONLARIN BUHARLA İYİLEŞTİRİMESİ KISMİ OKSİDASYON DOĞAL GAZ İÇİN TERMAL KRAKİNG KÖMÜR GAZLAŞTIRMA BİYOKÜTLE
DetaylıENERJİ DENKLİKLERİ 1
ENERJİ DENKLİKLERİ 1 Enerji ilk kez Newton tarafından ortaya konmuştur. Newton, kinetik ve potansiyel enerjileri tanımlamıştır. 2 Enerji; Potansiyel, Kinetik, Kimyasal, Mekaniki, Elektrik enerjisi gibi
Detaylı5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI
5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI Yeryüzündeki sular küçük damlacıklar halinde havaya karışır. Bu damlacıklara su buharı diyoruz. Suyun küçük damlacıklar halinde havaya
DetaylıMeyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu
Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu Meyve suları genel olarak %80-95 düzeyinde su içerirler. Çok iyi koşullarda depolansalar bile, bu süre içinde gerçekleşen kimyasal reaksiyonlar ürünün kalitesini
DetaylıProf. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu
HAFTALIK DERS PLANI Hafta Konular Kaynaklar 1 Zeminle İlgili Problemler ve Zeminlerin Oluşumu [1], s. 1-13 2 Zeminlerin Fiziksel Özellikleri [1], s. 14-79; [23]; [24]; [25] 3 Zeminlerin Sınıflandırılması
DetaylıMAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 3
Enerji Kaynakları MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 3 Enerji kaynakları Yakıtlar Doğa kuvvetleri Özel doğa kuvvetleri Yrd. Doç. Dr. Yüksel HACIOĞLU Katı Sıvı Gaz Odun Petrol Doğal Gaz Hidrolik Güneş Rüzgar
DetaylıKAYNAMALI ISI TRANSFERİ DENEYİ. Arş. Gör. Emre MANDEV
KAYNAMALI ISI TRANSFERİ DENEYİ Arş. Gör. Emre MANDEV 1. Giriş Pek çok uygulama alanında sıcak bir ortamdan soğuk bir ortama ısı transferi gerçekleştiğinde kaynama ve yoğuşma olayları gözlemlenir. Örneğin,
DetaylıONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORGANİK KİMYA LABORATUVARI DENEY 5: YENİDEN KRİSTALLENDİRME DENEYİ
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORGANİK KİMYA LABORATUVARI DENEY 5: YENİDEN KRİSTALLENDİRME DENEYİ TEORİ : Organik deneyler sonucunda genellikle elde edilen ürün,
DetaylıDHE ENDÜSTRİYEL. Basınçlı Hava ve Gaz Çözümleri PARKER ÜRÜN PORTFÖYÜMÜZ
DHE ENDÜSTRİYEL Basınçlı Hava ve Gaz Çözümleri PARKER ÜRÜN PORTFÖYÜMÜZ DHE Endüstriyel olarak distribütörü olduğumuz Parker domnick hunter; basınçlı hava ve gazların filtrasyonu, saflaştırılması ve şartlandırılması
DetaylıM 324 YAPI DONATIMI ISITMA TESİSATI. Dr. Salih KARAASLAN. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü
M 324 YAPI DONATIMI ISITMA TESİSATI Dr. Salih KARAASLAN Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Isıtma Tesisatı Isıtma tesisatı
DetaylıTARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü
TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı
DetaylıProses Tekniği 6.HAFTA 6.HAFTA BUHARLAŞTIRICILAR YRD.DOÇ.DR. NEZAKET PARLAK
Proses Tekniği 6.HAFTA 6.HAFTA BUHARLAŞTIRICILAR YRD.DOÇ.DR. NEZAKET PARLAK Kaynama Kaynama Mekanizmaları: Kaynamakta olan bir sıvıya ısı aktarımı, buharlaştırma ve damıtmanın olduğu petrol işleme, kimyasal
DetaylıSICAKLIK NEDİR? Sıcaklık termometre
SICAKLIK NEDİR? Sıcaklık maddedeki moleküllerin hareket hızları ile ilgilidir. Bu maddeler için aynı veya farklı olabilir. Yani; Sıcaklık ortalama hızda hareket eden bir molekülün hareket (kinetik) enerjisidir.
DetaylıIsı ve sıcaklık arasındaki fark : Isı ve sıcaklık birbiriyle bağlantılı fakat aynı olmayan iki kavramdır.
MADDE VE ISI Madde : Belli bir kütlesi, hacmi ve tanecikli yapısı olan her şeye madde denir. Maddeler ısıtıldıkları zaman tanecikleri arasındaki mesafe, hacmi ve hareket enerjisi artar, soğutulduklarında
DetaylıİÇERİK. Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç
SAKARYA 2011 İÇERİK Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç Yanma prosesinin incelenmesi ve temel yanma ürünleri Sıkıştırmalı
DetaylıSOĞUTMA ÇEVRİMLERİ 1
SOĞUTMA ÇEVRİMLERİ 1 SOĞUTMA MAKİNALARI VE ISI POMPALARI Soğutma makinesinin amacı soğutulan ortamdan ısı çekmektir (Q L ); Isı pompasının amacı ılık ortama ısı vermektir (Q H ) Düşük sıcaklıktaki ortamdan
DetaylıÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET
ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET A BASINÇ VE BASINÇ BİRİMLERİ (5 SAAT) Madde ve Özellikleri 2 Kütle 3 Eylemsizlik 4 Tanecikli Yapı 5 Hacim 6 Öz Kütle (Yoğunluk) 7 Ağırlık 8
DetaylıAKIŞKAN STATİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ
8 AKIŞKAN STATİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ 2 2.1 BİR NOKTADAKİ BASINÇ Sıvı içindeki bir noktaya bütün yönlerden benzer basınç uygulanır. Şekil 2.1 deki gibi bir sıvı parçacığını göz önüne alın. Anlaşıldığı
DetaylıMeteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma
Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle
DetaylıİDEAL GAZ KARIŞIMLARI
İdeal Gaz Karışımları İdeal gaz karışımları saf ideal gazlar gibi davranırlar. Saf gazlardan n 1, n 2,, n i, mol alınarak hazırlanan bir karışımın toplam basıncı p, toplam hacmi v ve sıcaklığı T olsun.
DetaylıHİDROLİK VE PNÖMATİK KARŞILAŞTIRMA
PNÖMATİK SİSTEMLERİN KULLANIM ALANLARI Pnömatik sistemler, Hızlı fakat küçük kuvvetlerin uygulanması istenen yerlerde; temizlik ve emniyet istenen tasarımlarda da kullanılır. Pnömatik sistemler aşağıda
Detaylıtmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Sistemleri Hatırlama Eğitimi
tmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Sistemleri Hatırlama Eğitimi Alpaslan GÜVEN Makina Yük.Mühendisi Enerji Yöneticisi EEP Eğitmeni Ekim - 2012 BUHAR KULLANIMINDA AMAÇ BUHAR
Detaylı3.1. Basınç 3. BASINÇ VE AKIŞKAN STATİĞİ
3. BASINÇ VE AKIŞKAN STATİĞİ Doç.Dr. Serdar GÖNCÜ (Ağustos 2011) 3.1. Basınç Bir akışkan tarafından birim alana uygulanan normal kuvvete basınç denir Basınç birimi N/m 2 olup buna pascal (Pa) denir. 1
DetaylıMANOMETRELER 3.1 PİEZOMETRE
18 3 MANOMETRELER Düşük sıvı basınçlarını hassas olarak ölçmek için yaygın bir metot, bir veya birden fazla denge kolonu kullanan piezometre ve manometrelerin kullanılmasıdır. Burada çeşitli tipleri tartışılacaktır,
DetaylıAKM 205-BÖLÜM 2-UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ
AKM 205-BÖLÜM 2-UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ 1 Bir otomobil lastiğinin basıncı, lastik içerisindeki havanın sıcaklığına bağlıdır Hava sıcaklığı 25 C iken etkin basınç 210 kpa dır Eğer lastiğin hacmi 0025
DetaylıHava Kirleticilerin Kontrolu: Toz Kontrol Sistemleri Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Hava Kirleticilerin Kontrolu: Toz Kontrol Sistemleri Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Partikül maddeler Tane iriliği 0,001-500
DetaylıBAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 5 PSİKROMETRİK İŞLEMLERDE ENERJİ VE KÜTLE DENGESİ
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 5 PSİKROMETRİK İŞLEMLERDE ENERJİ VE KÜTLE DENGESİ BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402
DetaylıREDA LOW TEMP. EVAPORATOR FOR WHEY CONCENTRATION. REDA EVAPORATOR Düşük ısıda Peynir Altı Suyu Konsantrasyonu için
1 REDA LOW TEMP. EVAPORATOR FOR WHEY CONCENTRATION REDA EVAPORATOR Düşük ısıda Peynir Altı Suyu Konsantrasyonu için Mod.CS5000-3E Peyniraltısuyu Konsantrasyonu için REDA Evaporatör ( 5.000l/h su uçurma
DetaylıMETEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı
METEOROLOJİ IV. HAFTA: Hava basıncı HAVA BASINCI Tüm cisimlerin olduğu gibi havanın da bir ağırlığı vardır. Bunu ilk ortaya atan Aristo, deneyleriyle ilk ispatlayan Galileo olmuştur. Havanın sahip olduğu
DetaylıSTERİLİZASYON. Sterilizasyon Yöntemleri. Sterilizasyonu Etkileyen Faktörler
STERİLİZASYON Tüm canlı mikroorganizmaların tam olarak uzaklaştırılması veya öldürülmesi işlemidir. Türk Gıda Kodeksi Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş Sütleri Tebliği ne göre sterilizasyon; oda sıcaklığında
DetaylıYAĞ MODİFİKASYON TEKNİKLERİ
YAĞ MODİFİKASYON TEKNİKLERİ Neden Modifikasyon? Yağlara belirli fiziksel özellikler kazandırmak Değişik amaçlarla kullanıma uygun yağlar üretmek Oksidatif stabiliteyi yükseltmek Fonksiyonel yağlar üretmek
DetaylıONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ 2013 - S A M S U N DAMITMA (DİSTİLASYON) Distilasyon, bir sıvının ısıtılması ve buharlaştırılmasından oluşmaktadır ve buhar bir distilat ürünü oluşturmak için
Detaylı3. AKIŞKANLARDA FAZ DEĞİŞİKLİĞİ OLMADAN ISI TRANSFERİ
1 3. AKIŞKANLARDA FAZ DEĞİŞİKLİĞİ OLMADAN ISI TRANSFERİ (Ref. e_makaleleri) Isı değiştiricilerin büyük bir kısmında ısı transferi, akışkanlarda faz değişikliği olmadan gerçekleşir. Örneğin, sıcak bir petrol
DetaylıORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ
Orman Koruma Dersi ORMAN YANGIN DAVRANIŞINA GİRİŞ Prof. Dr. Ertuğrul BİLGİLİ Ekim 2014 1.2. Orman Yangını Tanımı Orman yangını, çevresi açık olması nedeniyle serbest yayılma eğiliminde olan ve ormandaki
DetaylıGIDALARIN BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ
GIDALARIN BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ Gıdalara uygulanan çeşitli işlemlere ilişkin bazı hesaplamalar için, gıdaların bazı fiziksel özelliklerini yansıtan sayısal değerlere gereksinim bulunmaktadır. Gıdaların
Detaylı2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi
2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik
DetaylıBASINÇLI KAPLARDA MEYDANAGELEBİLECEK TEHLİKELER
BASINÇLI KAPLAR Kazanlar Kompresörler Buhar ve sıcak su kapları Basınçlı asit tankları Gaz tankları Sıvılaştırılmış Petrol Gazı tankları ve tüpleri Asetilen tankları ve tüpleri İçinde zehirli ve zararlı
DetaylıISI DEĞĠġTĠRGEÇLERĠ DENEYĠ
ISI DEĞĠġTĠRGEÇLERĠ DENEYĠ 1. Teorik Esaslar: Isı değiştirgeçleri, iki akışın karışmadan ısı alışverişinde bulundukları mekanik düzeneklerdir. Isı değiştirgeçleri endüstride yaygın olarak kullanılırlar
DetaylıRANTEKO ÇAMUR KURUTMA VE YAKMA ÇÖZÜMLERİ. Çamur bertaraf çözümlerimizi 2 bölüme ayırmaktayız
RANTEKO ÇAMUR KURUTMA VE YAKMA ÇÖZÜMLERİ Çamur bertaraf çözümlerimizi 2 bölüme ayırmaktayız RANTEKO KURUTMA-YAKMA TEKNOLOJİSİ KURUTMA TEKNOLOJİSİ Buss-SMS-Canzler Çamur Kurutma Yatay İnce Film Kurutucu
DetaylıMAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 5
Buhar Kazanları MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 5 Bazı temel bilgiler: Su, 1 atm lik basınç altında 100 C de buharlaşır ve hacmi büyük ölçüde artar. Meydana geldiği su ile dengede olan buhara doymuş buhar
DetaylıFiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir.
GENEL KİMYA 1 LABORATUARI ÇALIŞMA NOTLARI DENEY: 8 ÇÖZELTİLER Dr. Bahadır KESKİN, 2011 @ YTÜ Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir
DetaylıERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MOTORLAR LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI LAMİNER VİSKOZ AKIM ISI DEĞİŞTİRİCİSİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ YRD. DOÇ. DR. GÜLŞAH
DetaylıSU ARITMA TESİSLERİNDE HAVALANDIRMA
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SU ARITMA TESİSLERİNDE HAVALANDIRMA Dr. Tamer COŞKUN 13 Mart 2012 Havalandırma Gerekli gazları suya kazandırmak (gaz halinden çözünmüş forma dönüştürmek)
DetaylıEVHRAC 3 YIL. Avantajları. Fonksiyonu. Modeller
EVHRAC Fonksiyonu Bilindiği gibi binalarda hava kalitesinin arttırılması için iç ortam havasının egzost edilmesi ve yerine taze hava verilmesi kaçınılmaz hale gelmiştir. Her ne kadar ısı geri kazanım cihazları
DetaylıAkışkanların Dinamiği
Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiğinde Kullanılan Temel Prensipler Gaz ve sıvı akımıyla ilgili bütün problemlerin çözümü kütlenin korunumu, enerjinin korunumu ve momentumun korunumu prensibe dayanır.
Detaylı7. BÖLÜMLE İLGİLİ ÖRNEK SORULAR
7. BÖLÜMLE İLGİLİ ÖRNEK SORULAR 1) Denver, Colorao da (rakım 1610 m) yerel atmosfer basıncı 8.4 kpa dır. Bu basınçta ve 0 o C sıcaklıktaki hava, 120 o C sıcaklıkta ve 2.5m 8m boyutlarında düz bir plaka
DetaylıTERMODİNAMİK SINAV HAZIRLIK SORULARI BÖLÜM 4
Kapalı Sistem Enerji Analizi TERMODİNAMİK SINAV HAZIRLIK SORULARI BÖLÜM 4 4-27 0.5 m 3 hacmindeki bir tank başlangıçta 160 kpa basınç ve %40 kuruluk derecesinde soğutucu akışkan-134a içermektedir. Daha
DetaylıŞekil-1 Yeryüzünde bir düzleme gelen güneş ışınım çeşitleri
VAKUM TÜPLÜ GÜNEŞ KOLLEKTÖR DENEYİ 1. DENEYİN AMACI: Yenilenebilir enerji kaynaklarından güneş enerjisinde kullanılan vakum tüplü kollektör tiplerinin tanıtılması, boyler tankına sahip olan vakum tüplü
DetaylıT.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MM G Ü Z D Ö N E M İ
T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MM- 4 5 8 G Ü N E Ş E N E R J İ S İ 2017-2 0 1 8 G Ü Z D Ö N E M İ Güneş kollektörü kullanarak tüketim veya ısıtma amaçlı sıcak
DetaylıFiziksel ve Kimyasal Değişmeler
Fiziksel ve Kimyasal Değişmeler MADDEDEKİ DEĞİŞMELER: 1. Fiziksel Değişme (Olay): Maddenin dış yapısını (renk, tat, koku, saydamlık, iletkenlik, çözünürlük ) ilgilendiren özelliklerine fiziksel özellikler
DetaylıONLİNE BROŞÜR. Dünyaya Üretiyoruz. Fax. Telefon. E-posta Adres: Orhanlı Mah. Gençlik Cad. No:40 Tuzla İSTANBUL TÜRKİYE
Dünyaya Üretiyoruz ONLİNE BROŞÜR Fax +90 (216) 394 5433 Telefon +90 (216) 394 5432 +90 (216) 394 5434 +90 (507) 251 0002 Adres: Orhanlı Mah. Gençlik Cad. No:40 Tuzla İSTANBUL TÜRKİYE E-posta info@seasmakina.com
DetaylıŞekil 4.1. Döner, santrifüj ve alternatif hareketli pompaların basınç ve verdilerinin değişimi (Karassik vd. 1985)
4. POMPALAR 4.1. Giriş Pompalar imalat şekilleri ve çalışma prensiplerine göre genel olarak pozitif (hacimsel-volumetrik-yer değiştirmeli) pompalar ve roto dinamik (santrifüj) pompalar olarak ayrılırlar.
DetaylıEĞİTİM NOTLARI 16 BASINÇLI HAVA HATLARI BASINÇLI HAVA HATLARI
Basınçlı hava, endüstriyel tesislerde yaygın bir şekilde kullanılan bir enerji türüdür. Basınçlı hava, dış ortamdan alınan havanın bir kompresörde belli bir oranda sıkıştırılmasıyla elde edilir. Serbest
DetaylıATIKSU ARITMA TESİSLERİNDE KAZANILAN ENERJİNİN KULLANILMASINDA ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ. Murat PİROĞLU ESKİ Genel Müdürlüğü Atıksu Arıtma Dairesi Başkanı
ATIKSU ARITMA TESİSLERİNDE KAZANILAN ENERJİNİN KULLANILMASINDA ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ Murat PİROĞLU ESKİ Genel Müdürlüğü Atıksu Arıtma Dairesi Başkanı ESKİŞEHİR MERKEZ ATIKSU ARITMA TESİSLERİ Eskişehir Atıksu
DetaylıDERS ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME KONU ÇALIŞMA YAPRAĞI HAZIRLAMA (MADDELERĐN AYIRT EDĐCĐ ÖZELLĐKLERĐ)
DERS ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME KONU ÇALIŞMA YAPRAĞI HAZIRLAMA (MADDELERĐN AYIRT EDĐCĐ ÖZELLĐKLERĐ) DERS SORUMLUSU : PROF. DR. Đnci MORGĐL HAZIRLAYAN Mustafa HORUŞ 20040023 ANKARA/2008
DetaylıIsı Cisimleri Hareket Ettirir
Isı Cisimleri Hareket Ettirir Yakıtların oksijenle birleşerek yanması sonucunda oluşan ısı enerjisi harekete dönüşebilir. Yediğimiz besinler enerji verir. Besinlerden sağladığımız bu enerji ısı enerjisidir.
DetaylıHidroliğin Tanımı. Hidrolik, akışkanlar aracılığıyla kuvvet ve hareketlerin iletimi ve kumandası anlamında kullanılmaktadır.
HİDROLİK SİSTEMLER Hidroliğin Tanımı Hidrolik, akışkanlar aracılığıyla kuvvet ve hareketlerin iletimi ve kumandası anlamında kullanılmaktadır. Enerji Türleri ve Karşılaştırılmaları Temel Fizik Kanunları
DetaylıÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ 0010020036 KODLU TEMEL ĠġLEMLER-1 LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYÜ
DENEY NO: 5 HAVAANDIRMA ÇEVRE MÜHENDĠSĠĞĠ BÖÜMÜ Çevre Mühendisi atmosfer şartlarında suda çözünmüş oksijen ile yakından ilgilidir. Çözünmüş oksijen (Ç.O) su içinde çözünmüş halde bulunan oksijen konsantrasyonu
DetaylıOREN3005 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLER
ÖRNEK PROBLEMLER Boru çapı hesabı: Q: Debi litre/dak. A: Boru kesit alanı cm2 V: Ortalama akış hızı m/sn d: Boru iç çapı Örnek Problem: Pompa debisi 3 lt/sn olan bir hidrolik sistemde akışkan hızı ortalama
DetaylıKMB0404 Kimya Mühendisliği Laboratuvarı III GAZ ABSORSPSİYONU. Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1
GAZ ABSORSPSİYONU Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1 1. Amaç Kuru kolon boyunca havanın basınç değişimi ile kolon içinde aşağı yönde akan suya absorbe olan CO2 miktarını tespit
Detaylıİçten yanmalı motorlarda temel kavramlarının açıklanması Benzinli ve dizel motorların çalışma prensiplerinin anlatılması
Sakarya 2010 İçten yanmalı motorlarda temel kavramlarının açıklanması Benzinli ve dizel motorların çalışma prensiplerinin anlatılması Temel Kavramlar Basınç; Birim yüzeye etki eden kuvvettir. Birimi :bar,atm,kg/cm2
DetaylıDENEY 3. MADDENİN ÜÇ HALİ: NİTEL VE NİCEL GÖZLEMLER Sıcaklık ilişkileri
DENEY 3 MADDENİN ÜÇ HALİ: NİTEL VE NİCEL GÖZLEMLER Sıcaklık ilişkileri AMAÇ: Maddelerin üç halinin nitel ve nicel gözlemlerle incelenerek maddenin sıcaklık ile davranımını incelemek. TEORİ Hal değişimi,
DetaylıBASINCA SEBEP OLAN ETKENLER. Bu bölümü bitirdiğinde basınca sebep olan kuvvetin çeşitli etkenlerden kaynaklanabileceğini fark edeceksin.
BASINCA SEBEP OLAN ETKENLER Bu bölümü bitirdiğinde basınca sebep olan kuvvetin çeşitli etkenlerden kaynaklanabileceğini fark edeceksin. Basınca neden olan kuvvetler çeşitli etkenlerden kaynaklanır. Balon
DetaylıP u, şekil kayıpları ise kanal şekline bağlı sürtünme katsayısı (k) ve ilgili dinamik basınç değerinden saptanır:
2.2.2. Vantilatörler Vantilatörlerin görevi, belirli bir basınç farkı yaratarak istenilen debide havayı iletmektir. Vantilatörlerde işletme karakteristiklerini; toplam basınç (Pt), debi (Q) ve güç gereksinimi
DetaylıEGE ÜNİVERSİTESİ EGE MYO MEKATRONİK PROGRAMI
EGE ÜNİVERSİTESİ EGE MYO MEKATRONİK PROGRAMI SENSÖRLER VE DÖNÜŞTÜRÜCÜLER SEVİYENİN ÖLÇÜLMESİ Seviye Algılayıcılar Şamandıra Seviye Anahtarları Şamandıralar sıvı seviyesi ile yukarı ve aşağı doğru hareket
Detaylı5) Çözünürlük(Xg/100gsu)
1) I. Havanın sıvılaştırılması II. abrika bacasından çıkan SO 3 gazının H 2 O ile birleşmesi III. Na metalinin suda çözünmesi Yukardaki olaylardan hangilerinde kimyasal değişme gerçekleşir? 4) Kütle 1
DetaylıBölüm 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ
Bölüm 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ 1 Amaçlar Amaçlar Saf madde kavramının tanıtılması Faz değişimi işleminin fizik ilkelerinin incelenmesi Saf maddenin P-v-T yüzeylerinin ve P-v, T-v ve P-T özelik diyagramlarının
DetaylıFİLTRASYON. Şekil 4.1. Bir kum filtresinin kesit görünümü 1 GENEL BİLGİ
FİLTRASYON 1 GENEL BİLGİ Filtrasyon adından da anlaşılacağı üzere filtre etmek anlamına gelir. Başka bir deyişle filtrasyon, bir akışkanın katı parçacıklar içerisinden geçirilerek bünyesindeki kirliklerin
Detaylı