ALKOL TÜTÜN ŞANS OYUNU VE BAĞIMLILIK YAPAN DİĞER MADDELER

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ALKOL TÜTÜN ŞANS OYUNU VE BAĞIMLILIK YAPAN DİĞER MADDELER"

Transkript

1 ALKOL TÜTÜN ŞANS OYUNU VE BAĞIMLILIK YAPAN DİĞER MADDELER

2 DİĞER BİLGİLER akzente Salzburg gençler için inisiyatifler Bağımlılık ve Uyuşturucuyu Önleme Bölümü Glockengasse 4c 5020 Salzburg Tel.: / Neyin nasıl bir etki bıraktığını biliyoruz beraberce bağımlılıktan uzak bir yaşama! BİLGİLENDİRME: Substanz teriminden; ruh hali, davranış, algılama ya da düşünme üzerinde belli bir etki bırakan maddeleri anlıyoruz. Droge teriminden hangi yaşta olursa olsun tüketimine yasal olarak izin verilmeyen uyuşturu ve uyarıcı maddeleri anlarız. Suchtmittel teriminden ise bağımlılık yaratabilen yasal (örneğin alkol) ve yasa dışı maddeleri (örneğin esrar) ve de otomat makinayla oynanan şans oyunlarını ve aşırı bilgisayar kullanımı gibi bağımlılık yaratabilen davranış biçimlerini anlarız. Bu broşürde ortak terim olarak bağımlılık yaratabilen madde ve davranış ifadesi kullanılacaktır. KÜNYE: Medya sahibi ve Yayımcı: Viyana Bağımlılık ve Uyuşturucu Koordinasyonu Bağımlılık Önleme Enstitüsü İçerik sorumlusu: Dr. Artur Schoers Editör: Mag. a Sonja Geyer, Mag.a Brigitte Wegscheider Metin: Mag. a Sonja Geyer, Mag. Daniel Sanin Ara metin: Dr. in Ursula Soukup Uzman danışmanlar: Mag. Stefan Dobias, Dr. Ewald Höld, Mag. Erdal Kayhan, Dr. in Semrin Leidenfrost-Mordağ Lektrorat: Mag. a Sabine Wawerda Salzburg için düzenleme: Mag. a Nicole Rögl-Höllbacher Tercüme & Düzeltme: Mag. Ahmet Yağmur Grafik: akzente Salzburg/ Veronika Oberhauer, Sarah Duregger Kapak foto: Matbaa: Yayınlama tarihi: Temmuz 2018 Bu broşürün içeriğini kullanmamıza izin veren Viyana Bağımlılık ve Uyuşturucu Koordinasyonu müdürü Mag. a Lisa Brunner e teşekürlerimizi iletiriz. 2

3 ÖNSÖZ Sevgili Okuyucular, Bağımlılık günlük yaşamımızda- çoğunlukla büyükler tarafından- içki ve tütün içerken yada çeşitli oyunlar oynarken ortaya çıkıyor. Ama bağımlılık bir günde oluşmuyor, bağımlılığın genellikle aileden veya çevreden kaynaklanan uzun bir öyküsü bulunmaktadır. Genç insanların serbest yaşama hakları çok doğal. Serbest olmak bağımlılıklardan da serbest olarak yaşayabilme hakkı olarak anlaşılmalıdır. Sağlıklı bir ortamda büyümek ve gelişmek bağımlılıklardan uzak kalma şansını yükseltiyor. Bu yüzden bağımlılığı önleme şu an için eyaletimizin çok önemli bir konusunu teşkil ediyor. Geniş bir çerçeve içerisinde uyguladığımız Salzburg da bağımlılığı önleme planı ile eyaletimizdeki danışma ve bakım alanlarını 2020 yılına kadar geliştirip mevcut olan kurumlarıda modernleştirmek istiyoruz. Bu esnada bilhassa bölgesel alanları göz önünde bulunduracağız. Bağımlılığı önleme konuları ve projeleri bir çok servisimizin hizmet verdiği çok geniş kapsamlı bir alandır. Bu yüzden bu broşürün sizi gençlerin korunma yasaları, bağımlılık çeşitliliği ve bağımlılık yapan maddeler ve ayrıca bu alanlarda çalışan ve de profesyonel servislerini ücretsiz sunan danışma kurumlarının adresleri hakkında bilgilendireceğini umut ederim. Tüm jenerasyonları ilgilendiren ve hepimizin beraber çalışmasını gerektiren bu çok önemli konu hakkındaki ilginize teşekkürlerimi sunarım. Vali Yardımcısı ve Sosyal İşler Başkanı Dr. Heinrich Schellhorn 3

4 ÖNSÖZ Sevgili Anne-Babalar, Her anne baba çocuğunun eğitimi esnasında önemli ve hassas soruların cevabını arar. Bu, bağımlılık yapan maddeler konusu içinde geçerlidir ve böyle bir durumda neler yapılması gerektiğini bilmek isterler. Biz elinizde bulundurduğunuz bu broşürde tüm bu konuları bir araya topladık. Çocuklarınız ile nasıl bu konular üzerinde konuşmanız gerektiğini, bağımlılığın çoğu zaman farkedilmez bir şekilde oluşabileceğini ve siz anne babaların böyle durumlarda çocuklarınızı korumak için neler yapabileceğini burada sıraladık. Bu broşürde alkol, tütün, esrar, kokain, ecstasy ve internet de kumar oyunları konularında ihtiyacınız olan önemli bilgileri bulabilirsiniz. Ama buna rağmen genede bir kişinın bağımlılık durumu olursa neler yapılması gerekiyor? Bağımlılık çok ciddiye alınması ve tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır; bağımlılığın uzman kişiler tarafından tedavisi önemlidir. Tabiki bu adımı atmak kolay değildir, ama bu atılan adım kişinin bir şeyleri değiştirmek için hazır olunduğunu gösterir. Elinizde bulundurduğunuz broşürdeki listede bu alanlarda hizmet veren kurumların adreslerini ve size yardım edebilecek uzmanları bulabilirsiniz. Lütfen randevu almak için temasa geçiniz. Anne ve babaların ailelerinde keyif alarak geçirdikleri her günün, bağımlılığı önlemede çok önemli bir yeri olduğunu unutmayalım :) En iyi dileklerimizle, Dr. Franz Schabus-Eder PSD de Salzburg Eyaleti Bağımlılığı Önleme Koordinatörü Mag. Nicole Rögl-Höllbacher Akzente Salzburg organizasyonunda Bağımlılığı Önleme Bölümü Müdürü 4

5 İÇERİK Birçok soru birçok cevap...6 Bağımlılık nedir?...7 Bağımlılık yaratabilen maddeler, davranış biçimleri ve yasalar...8 Salzburg Gençliği Koruma Yasası...8 Bağımlılık Yaratabilen Maddeler Yasası...10 Cezalandırma yerine tedavi ilkesi...11 Neler bağımlılık yaratabilir?...11 Alkol / Alkohol...13 Tütün / Tabak...13 Esrar / Cannabis Yasaktır...14 Kokain / Kokain Yasaktır...15 Eroin / Heroin Yasaktır...16 Ekstazi / Ecstasy Yasaktır...17 Benzodiazepinler (sakinleştirici, uyku hapı) / Benzodiazepine (Beruhigungsmittel, Schlafmittel)...18 Şans oyunu / Glücksspiel...19 Bilgisayar, bilgisayar oyunları ve internet / Computer, Computerspiele und Internet...20 Çocuklarınızın neye ihtiyacı vardır?...21 Şüpheli bir durumda ilk tepki için tavsiyeler...23 Hangi tür yardımlar mevcuttur?...24 Bu danışma büroları sizlerin hizmetindedir

6 BİRÇOK SORU BİRÇOK CEVAP Bağımlılık konusu hakkında akıllara takılan birçok soru vardır. Anne ve babalar çocuklarının bağımlılık yaratan maddelerle temas etmeleri, bağımlılık yaratan davranış biçimlerine ilgi göstermeleri ya da bağımlı olmaları konusunda çoğunlukla korku duyarlar. Anne ve babalar, ailede bir ferdin bağımlılığı söz konusu olduğunda utanır ve ona nasıl yardım edeceklerini bilemezler. Halbuki anneler ve babalara da yardım eden ve onlara destek veren bir çok kurumlar vardır. Bilgi sahibi olma, bağımlılık karşısında kişinin kendisini ve çocuklarını koruyabilmesinin en iyi çarelerinden biridir. Konuyla ilgili ne kadar çok bilgi sahibi olursanız, kendinize olan güveniniz de o kadar artar. Çocuklarınıza daha sağlıklı bilgi verebilir, kritik durumları önceden tespit eder, hızlı ve doğru şekilde müdahale edebilirsiniz. Aşağıdaki sayfalarda bu konularla ilgili bilgileri bulacaksınız: Bağımlılık ve bağımlılık yaratabilen maddeler ve bağımlılık hakkında bilgiler Çocuklarınızı bağımlılıktan korumak için öneriler Danışma merkezlerinin adresleri Bağımlılık herkesin başına gelebilir. Bağımlılık her ailede ortaya çıkabilir. Bağımlılık bir hastalıktır. Kullanım her zaman bağımlılığa yol açmaz. 6

7 BAĞIMLILIK NEDİR? Bağımlılık bir hastalıktır. Bu hastalık hem bedensel hem de ruhsal bağımlılığı içerir. Bağımlılık şu kategorilere ayrılır:+ maddelere göre bağımlılık: örneğin alkol ya da kokain gibi. davranış biçimine göre bağımlılık: örneğin şans oyunu ya da aşırı alışveriş gibi. Bütün hastalıklarda olduğu gibi bağımlılıkta da belirli bulgular vardır. Bağımlılık hastalığından bahsedebilmek için, bu belirtilerin hastada görülmesi gereklidir. Bağımlılığın mevcut olup olmadığı uzman kişiler tarafından tespit edilir. Bu uzmanlar bağımlılık problemi olan kişilerle çalışan doktor, psikolog ve psikiyatristlerdir. GENELDE HİÇ KİMSE BİR GÜNDEN DİĞERİNE BAĞIMLI DURUMA DÜŞMEZ. Bağımlılığın oluşmasında birçok faktör değişik derecede etkili olur. Bu faktörler birbirlerini değişik şekilde etkilerler. Büyük sorunlar oluşmadan ya da bağımlılığa sebebiyet vermeden de bazı maddelerin kullanılması mümkündür; örneğin zaman zaman yemekten sonra keyifle bir sigara içilebilir. Meraktan bir kereliğine kumarhaneye de gidilebilir. Ya da nadiren görüşebildiğimiz akrabalarımızla ya da arkadaşlarımızla bilgisayar aracılığıyla haftada birkaç kez birkaç saatliğine konuşabiliriz.bir kişi bağımlılık yaratabilen bir maddeye ya da bir davranış biçimine bağımlı ise, bu maddeyi aramayı ve kullanmayı kendi iradesiyle engelleyemez ve kendini kontrol edemediği için davranışlarını aynı şekilde sürdürür. Bu davranış biçimi şahsı ve çevresini sosyal, maddi ya da sağlık açısından olumsuz etkilese dahi, kişi madde kullanımını ya da davranış biçimini kontrol edemez hale gelir. Bağımlı olan kişilere profesyonel şekilde yardım ve destek olunması çok faydalı olabilir. Hangi yardım yöntemlerinin mevcut olduğunu sayfa 24 den okuyabilirsiniz. 7

8 BAĞIMLILIK YARATABİLEN MADDELER, DAVRANIŞ BİÇİMLERİ VE YASALAR Eğer şu an bulunduğunuz ülkede doğmamış veya orada büyümemiş iseniz, o ülkenin yasaları hakkında bilgiye ihtiyacınız olabilir. Çocuğunuzu korumak ve çocuklarınızla yapacağınız konuşmaları belli bir hedefe yönlendirebilmek için yaşadığınız ülkenin yasalarını bilmeniz gerekir. Avusturya yasaları, yasal ve yasal olmayan bağımlılık yapabilen maddeleri bir birinden ayrı tutmaktadır. Kanunen yasak olan ve bağımlılık yaratabilen maddeler örneğin esrar, ekstazi ya da eroindir. Alkol ve tütün ürünleri, Avusturya da yasaldır ve belli bir yaştan sonra kullanılabilirler. Şans oyunları ve para karşılığı oynanan oyunlar da Avusturya da yasal düzenlemeye tabidir. İşletmeciler şans oyunlarını sadece resmi izinle oynatabilirler. Şans oyunları ancak belli bir yaştan sonra oynanabilmektedir. SALZBURG EYALETI GENÇLİĞİ KORUMA YASASI Salzburg Gençliği Koruma Yasası nda tamamen gençlerin hangi yaştan itibaren alkol içebilecekleri, tütün kullanabilecekleri ya da kumarhanelere girebilecekleri düzenlenmiştir. 8 Anne ve babaların, velilerin, müessese sahiplerinin ya da organizatörlerin de Gençliği Koruma Yasasına uymaları ve çocuklar ile gençleri koruma mecburiyetleri vardır. Gençliği Koruma Yasası, Avusturya da eyaletlere göre bazı farklılıklar arzetmektedir. Örneğin Salzburg dışında ve içinde geçerli olan yasalar farklı olabilmektedir.

9 Yasak mı Serbest mi? Salzburg Eyaleti gençleri koruma kanununa göre: Sigara içmek / Tütün ürünleri 16 yaş altı için 16 yaş üstü için 18 yaştan itibaren Sigara, Nargile, Elektronik Sigara, Elektronik Nargile, vs. Bu yasaklar bu ürünlerin kullanımını, satışını, çocuk ve gençlere verilmesini, satın alınımını, değiş tokuşunu ve birinden hediye olarak alınımını içerir. UYARI: Avusturya da 2019 yılından itibaren 18 yaşı altındaki gençlerin sigara kullanma yasağı yürürlüğe girecektir. Alkol 16 yaş altı için 16 yaş üstü için 18 yaştan itibaren Bira, Şarap, Şampanya, Bira ve Şarap ile karıştırılmış içecekler vs. Spiritis: Likör vodka gibi alkollü sert içecekler; Spiritislerle karıştırılmış içecekler Şans oyunları ve bahisler 14 yaş altı yaş üzeri 2 den fazla şans oyun otomatı olan lokallerde bulunma Kazanç olarak para veren kumarhanelerde ve bahis bürolarında bulunmak Para kazandıran bahislere katılmak, oyun otomatlarında oynamak 9

10 BAĞIMLILIK YARATABİLEN MADDELER YASASI Bağımlılık Yaratabilen Maddeler Yasası yasa dışı maddeleri düzenler. Bunlar örneğin esrar, ekstazi, kokain ya da eroindir. Bu yasa bütün Avusturya için geçerlidir. Yasak olanlar örnek olarak aşağıda sıralanmıştır: Yasa dışı maddeleri satın almak ya da birileriyle değiştirmek Yasa dışı maddeleri hediye etmek ya da hediye olarak kabul etmek Yasa dışı maddeleri başkası için depolamak / saklamak Elden ele dolaşan esrarlı sigaranın içilmesine iştirak etmek Bir başkasına ilaç reçetesini bırakmak / devretmek (Örn.: Benzodiazepine) Kullanmak için kenevir bitkisi ya da mantar yetiştirmek Avusturya ya yasa dışı bağımlılık yaratabilen madde getirmek Avusturya dan yurtdışına yasa dışı bağımlılık yaratabilen madde çıkarmak 10

11 CEZALANDIRMA YERİNE TEDAVİ İLKESİ Bağımlılık yaratabilen maddelerin kullanımı, herşeyden evvel tüketen kişinin sağlığı açısından bir risktir. Bu sebeptendir ki, Bağımlılık Yaratabilen Maddeler Yasası na aykırı davranıldığında, öncelikli olarak kişinin sağlık sorununun tedavi edilmesi yasal güvence altına alınmıştır. Cezalandırma yerine tedavi yasal bir ilkedir. Bu ilke, maddeyi kullanan herkese gerekli yardımı sağlamaktadır. Cezalandırma istisnai durumlarda, örneğin yasa dışı madde satışı gibi, ya da çok ağır suçlar ortaya çıktığında uygulanmaktadır. Cezalandırma yerine tedavi, sadece cezalandırmaktan daha etkilidir. Çünkü sadece cezalandırmak, bağımlıların hasta olduklarını idrak etmelerini sağlamaz veya bağımlılıktan doğan davranış biçimlerini değiştirmelerine sebebiyet vermez. Yine de polis, Bağımlılık Yaratabilen Maddeler Yasası ihlallerini ihbar etmek zorundadır. Her ihbar adalet ve sağlık makamlarına iletilmektedir. Adalet mekanizması aşağıdaki alternatifler arasında, ya Cezalandırma yerine tedavi ilkesi doğrultusunda, cezai süreci geçici olarak askıya alıp, ilgili kişiye bir deneme süresi verilip verilemeyeceğine (genelde dava açılmadan bu karar verilir) ya da, Ağır cezai durumlarda veya kanunlara karşı gelmenin tekrarı durumunda yasal sürecin başlatılmasının gerekip gerekmediğine karar verir. NELER BAĞIMLI YAPABİLİR? Birçok anne ve baba nelerin bağımlılık yaratabilen madde ve davranış olduğunu ve ne şekilde tüketildiklerini bilemezler. Anne ve babalar bu yüzden çocuklarının bağımlılık yaratabilen bir maddeyi kullandıklarını anladıklarında, ya da bağımlılık yaratabilen bir davranışlarını farkettiklerinde, bir nevi hazırlıksız yakalandıklarından dolayı çocuklarıyla nasıl konuşmaları gerektiğini bilemezler. Gençler çoğunlukla anne ve babaları karşısında kullandıkları maddenin bağımlı yapmadığını ve ayrıca sağlığa da zararlı olmadığını iddia ederler. Bu sebepten dolayı, sizin de bağımlılık yaratabilen maddeler ve davranışlar hakkında bilgi sahibi olmanız önemlidir. Böylece çocuklarınız sizin bu konuda bilgi sahibi olduğunuzu anlarlar ve bu bilgi birikimiyle onlarla daha etkileyici bir şekilde konuşabilirsiniz. 11

12 12

13 ALKOL / ALKOHOL Genel bilgiler: Alkol birçok içecekte mevcut olup, değişik nedenlerden dolayı ve değişik ortamlarda içilmektedir. Etkileri: Alkol tüketildikten sonra, önce uyarıcı bir etki yaratır: Alkol rahatlatır. İnsandaki tutukluluğu çözer. Alkol alan kişi, risk almaya daha meyillidir. Kandaki alkol oranının yükselmesiyle birlikte, alkolün uyuşturucu etkisi görülür ve tüketen kişi yorgunluk hisseder. Sağlık açısından riskleri: Alkolün aşırı tüketilmesiyle oluşan sarhoşluk kontrol kaybına, şiddet eylemlerine ve yaralanmalara sebebiyet verebilir. Düzenli olarak kullanıldığında ruhsal ve bedensel bağımlılığa yol açabilir. Beyin, karaciğer ve mideye hasar verir, depresyona sebebiyet verebilir. Uzun vade de günlük yaşamdaki, örneğin kişinin kendi ailesi ile ilgilenmesi gibi önemli sosyal görevler, yerine getirelemez hale gelebilir. Çocukların ve gençlerin bedensel, ruhsal ve sosyal gelişmeleri daha tamamlanmamıştır. Bundan dolayı gençlerin alkol tüketimi, yetişkinlerde olduğundan daha ciddi etkiler yaratabilir. TÜTÜN / TABAK Genel bilgiler: Tütün bitkisinin yaprakları işlenerek tütün haline getirilir ve içilir. Etkileri: Tütün içen kişiyi canlandırabilir, rahatlatabilir, açlık hissini bastırabilir, kalp atışını hızlandırabilir. Ama sakinleşmek için de kullanılır. Sağlık açısından riskleri: Düzenli olarak kullanıldığında, nikotin ruhsal ve bedensel bağımlılığa yol açabilir. Tütün kullanımı akciğer iltihabına sebebiyet verebilir. Çoğunlukla akciğer ve mide kanserinin yanısıra damar hastalıkları ve kalp krizide tütün tüketimin sonuçlarındandır. 13

14 ESRAR / CANNABIS YASAKTIR 14 Genel bilgiler: Esrar kullanımının bir kaç değişik yöntemleri vardır. Marihuana/ot: kenevir bitkisinin kurutulmuş tomurcuklar, yaprak uçları ve sapları, Pres esrar/haşiş: reçine esrar ve kenevir bitkisinden elde edilen tozdan preslenerek imal edilen esrar, Sıvı esrar: pres esrardan elde edilen koyu sıvı. Esrardan elde edilen mamuller şu şekilde tüketilmektedir İçilerek, örneğin Tütün ile birlikte sarılarak ya da sigaralık olarak ( Joint ) Nargile, bong ve türlerini kullanarak Vaporizatör ile buharlaştırarak Yenilerek, örneğin Pasta, kurabiye ve çikolatalı ürünler içerisinde Nadiren de sıvı ile içilerek, örneğin Kakao ile. Etkileri: Esrar algılamayı ve ruh halini etkiler, örneğin zaman, renk, ses ve bedenimizle ilgili algılama değişir. O anki kişinin olumlu ya da olumsuz ruh hali esrarın etkisiyle genelde güçlenir. Esrar kullanımının beden üzerindeki etkileri, kalp atışının hızlanması, iştahın artması, ağız kuruluğu, gözlerde kırmızılık, kaslarda gevşeme şeklinde ortaya çıkabilir. Sağlık açısından riskleri: Esrar düzenli ve yüksek dozda tüketildiğinde motivasyon yoksunluğuna ve günlük işlerde bir isteksizliğe, depresyona, alışkanlığa ve alışkanlığın sonucunda ise psikolojik bağımlılığa sebebiyet verebilir. Nadir durumlarda esrarın tüketilmesi gerçeğin çarpık algılanmasına ya da korku, sürekli izlenme hissi gibi yada halüsinasyon (idrak yanılması) gibi ruhsal rahatsızlıkları tetikleyebilir. Bu bozukluklar genelde geçicidirler. Ama bazen bu durumlar uzun bir aradan sonra tekrar ortaya çıkabilmektedir. Nadiren bu durumlardan ruhsal bir rahatsızlık gelişebilir.

15 KOKAİN / KOKAIN YASAKTIR Genel bilgiler: Kokain beyaz bir tozdur ve koka bitkisinin yapraklarından elde edilir. Kokain genelde; Burundan çekilir, ya da Damara enjekte edilir. Etkileri: Kokain vücuda zindelik, kişiyede sahte bir güven hissi verir, tutukluluğu azaltır ve duyuların algılamasını arttırır. İletişim kurma isteğini arttırır. Kullanımdan hemen sonra beliren etkiler hiperaktivite (aşırı hareketlilik), titreme, nedensiz bir tedirginlik ve korku hali ve halüsinasyon (idrak yanılmaları) şeklinde ortaya çıkabilir. Sağlık açısından riskleri: Uzun süreli kullanım sonucunda kilo kaybına, burnun iç duvarının parçalanmasına, kalp ritim bozukluğuna sebebiyet verir. Aşırı şüphe, kuruntu ve takip edilme hissi ve depresyonlara yol açabilir, uyku bozukluğu ve huzursuzluk hissi, kramp, mide bulantısı, kusma ve çeşitli kalp sorunlarına sebebiyet verebilir. Uzun süreli kullanma neticesinde bağımlılığa yol açabilir. Birbirinden farklı bağımlılık yaratabilen maddelerin karıştırılarak kullanılması, maddelerin etkilerini daha da öngörülemez bir hale getirmektedir. Bunun sonucunda, sağlık riskleri de artmaktadır. Hamilelik esnasında hem çocuğun hem de annenin sağlığı için en iyisi, hamile kişinin bağımlılık yaratabilen maddelerin kullanımından tamamen vazgeçmesidir. 15

16 EROİN / HEROIN YASAKTIR Genel bilgiler: Eroin, morfinden elde edilir. Morfin, afyonun etkin maddelerindendir. Afyon ise haşhaşın özünden elde edilir. Sokaklarda satılan eroin ise çoğu zaman başka maddelerle, örneğin süt tozu, glikoz, aspirin ve başka ilaçlarla karıştırılmaktadır. Eroin Alüminyum folyo üzerinde ısıtıp buharının içe çekilmesiyle Burundan çekilerek ya da Kahverengi toz olarak veya kristaller kaynatılıp enjekte edilerek kullanılabilir. Etkileri: Eroinin kuvvetli rahatlatan bir etkisi vardır ve aynı zamanda bir nevi korkusuzluk hissine yol açar. Sağlık açısından riskleri: Bağımlılığın gelişme süreci kısa bir kullanma evresinden sonra gerçekleşebilir. Değişen yaşam şartları neticesinde sosyal ve sağlık sorunlarına sebebiyet verebilir. Bu süreçte, beslenme alışkanlığının değişmesi, vücut temizliğinin ihmal edilmesi, tedarik masraflarının yüksek oluşu, ailevi sorumlulukların ihmal edilmesi ortaya çıkan sorunlardandır. Uzun süreli kullanım depresyona sebebiyet verebilir. Aşırı dozlar herşeyden önce nefes alma merkezini felç eder. Uzun süreli eroin kullanımından sonra fiziksel yoksunluk belirtileri ortaya çıkabilir; bunlar titreme, terleme, mide bulantısı, vücut ağrıması, kas ve mide krampları gibi rahatsızlıklardır. 16 Temiz olmayan, kullanılmış enjektörler şu hastalıklara sebebiyet verebilirler: Vücutta iltihaplanmalar, kan zehirlenmesi, HIV-enfeksiyonu (AIDS hastalığı tehlikesi) ve karaciğer enfeksiyonu (Hepatit B ve C).

17 EKSTAZİ / ECSTASY YASAKTIR Genel bilgiler: Ekstazi, sentetik olarak üretilen amfetaminler için genel bir terimdir ve Hap Kapsül Toz ya da Kristal şeklinde olabilir. Etkileri: Ekstazi adı altında satılan ürünler genelde uyarıcı etkiye sahiptir. Alınmasının sebebi duygulara erişimi arttırması, müzik algısının ve zaman ile kişinin bulunduğu çevre algısının değişmesidir. Sağlık açısından riskleri: Kullanımı vücutta su kaybetme riski yaratabilir. Metabolizma hızlı şekilde çalışır, kuvvetli bir sekilde hareket etme istegi duyulur ve yeterli sıvı alınmaz. Açlık hissedilmez, mide bulantısı yaşanabilir, yüksek tansiyon oluşabilir, yorgunluk hissi duyulabilir. Uzun süreli kullanma neticesinde ruhsal bağımlılık, değişken ruh hali, depresyon, uyku sorunu, mide rahatsızlıkları ve bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla karşı karşıya kalınabilir. 17

18 BENZODİAZEPİNLER (SAKİNLEŞTİRİCİ, UYKU HAPI) BENZODIAZEPINE (BERUHIGUNGSMITTEL, SCHLAFMITTEL) Genel bilgiler: Benzodiazepinler reçete zorunluluğu olan özel ilaçlardır. Gevşetici, sakinleştirici ya da uyku hapı olarak kullanılmaktadırlar. Uykusuzluk, korku hali, heyecan, huzursuzluk gibi durumların kısa süreli tedavilerinde kullanılırlar. Etkileri: Benzodiazepinler genel rahatlatıcı ve huzur verici özellik taşırlar. Duyguların yoğunluğunu azaltırlar, ruhsal gerginlik ve saldırganlık durumlarında yatıştırıcı etki gösterirler. Aşırı tüketimde dikkati ve konsantrasyonu azaltırlar. Sağlık açısından riskleri: Uzun süreli kullanma neticesinde ruhsal ve bedensel bağımlılığa sebebiyet verebilirler. Alkol ya da eroin gibi diğer bağımlılık yaratabilen maddeler ile ortak kullanıldığında ölüme sebebiyet verebilirler. Azalan konsantrasyon neticesinde ağır kazalara da sebebiyet verebilirler. 18

19 ŞANS OYUNU / GLÜCKSSPIEL Bazı kişiler oyun bağımlısı olabilir. Bu özellikle oyun otomatları, kâğıt ve zar oyunları, kumarhane oyunları, loto ya da internet üzerinden oynanan bahis oyunları gibi şans oyunlarında görülmektedir. Para için oynanan ya da para üzerine bahiste bulunulan oyunlar, bağımlılığın oluşumu için risk arz etmektedirler. Eğer bir kişi aşağıda sıralanan özelliklerden birden çoğuna sahipse, bu sorunlu veya bağımlılık seviyesine çıkmış bir oyun oynama davranışının göstergesi olabilir: Oyun oynamaya karşı neredeyse zorunluymuşçasına güçlü bir isteğin duyulması, Oyun oynanılamadığında huzursuz olunması, Oyun oynama zamanının gitgide uzaması ve planlandığından daha çok para kaybedilmesi, Arkadaş ortamına ya da özel zevklere karşı ilgisizliğin artması, Borçların birikmesinden dolayı aile, işyeri, okul ya da meslek eğitiminde sorunlarla karşılaşılması, Oyun oynamaya kişisel irade gücüyle son verilemediğinde veya oynamaya karşı konulamadığında. Yukarıda oyun oynama davranışı ile ilgili sıralanan özellikler bazen aile bireyleri, akrabalar, arkadaşlar, iş arkadaşları ve hatta eşler tarafından yanlış yorumlanabilir. Yanlışlıkla mağdur kişinin zayıf iradeli ya da bencil olduğu düşünülebilir. Bu yanlış yorumlamalar yeni sorunlara yol açabilir. Aile içerisinde yanlış anlaşılmaların ve sorunların önlenmesi için anne ve babaların aile dışından destek almaları tavsiye edilir. Danışma merkezlerinde çocuğunuzun sorunlu ya da bağımlı oyun oynama davranışına karşı neler yapabileceğinizi öğrenebilirsiniz. Ayrıca çocuğunuz için hangi tedavi yöntemlerinin mevcut olduğunu da görebilirsiniz. Danışma ve tedavi alanlarındaki profesyonel desteğin önemi çok büyüktür. 19

20 BİLGİSAYAR, BİLGİSAYAR OYUNLARI VE İNTERNET COMPUTER, COMPUTERSPIELE UND INTERNET Günümüzde, bilgisayar, bilgisayar oyunları ve internet çocukların ve gençlerin günlük yaşamlarının bir parçasıdır. Ne medya, ne de teknoloji başlı başına kötü ya da tehlikeli olarak nitelendirilmemelidirler. Fakat çocuğunuzun bu dijital medyayı kullanım şekli sorunlu bir davranışa dönüşebilir. Çocuğunuzun örneğin bilgisayar, bilgisayar oyunları ve internette geçirdiği süre, günlük görev ve sorumluluklarını yerine getiremeyeceği kadar artmış ise, bu davranış dijital medyayı ölçüsüz bir şekilde kullanma olarak görülmelidir. Araştırmalar özellikle çevrimci/online oyunların, chat yazışmalarının ve Facebook gibi sosyal paylaşım sitelerinin, çocuklar ve gençler için bağımlılık riski taşıdığını gösteriyorlar. Bilgisayar, bilgisayar oyunları ve internetin ölçüsüzce kullanımı resmi olarak bir hastalık olarak kabul edilmediğinden dolayı şu an için kelimenin tam anlamıyla bağımlılık olarak tanımlanamaz. Yine de bilgisayar, bilgisayar oyunu ve interneti ölçüsüzce kullanan kişilerin profesyonel tavsiyeye ve yönlendirmeye ihtiyaçları vardır. Bu profesyonel destekten ne kadar erken yararlanılırsa, o kadar fazla yarar sağlanabilir. Erken destek alındığında, olası bir bağımlılığın önlenebilmesi ihtimali daha yüksektir. 20 Bu konuda daha fazla bilgiye sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

21 ÇOCUKLARINIZIN NEYE İHTİYACI VARDIR? Çocuğunuzun günlük yaşantısında nelerle karşılaşacağını anne ve babalar olarak her zaman bilemiyebilirsiniz. Ailenizin dışında da çocuğunuz yaşam tecrübesi edinmektedir: Bu tecrübeler kendi arkadaş çevresinde, çocuk yuvasında, okulda, işyerinde ya da boş zamanlarında yaptığı etkinliklerde olabilmektedir. Bağımlılık konusunda anne ve babaların çocuklarını nasıl koruyabilecekleri hakkında her yerde ve her zaman geçerli ve kesin bir formül yoktur. Ancak bağımlılığın önlenebilmesinde olumlu etkisi olan bazı faktörler vardır. Bu sebeptendir ki anne ve baba olarak bu etkenleri bilmeniz büyük önem taşımaktadır. Çocuklarınızın. mevcut bilgilerini geliştirebilen; Bağımlılık ya da bağımlılığı önleme konusunda ne kadar çok bilgi sahibi olursanız, bu konuları çocuğunuzla konuşurken kendinizi o kadar daha emin hissedersiniz. Ayrıca çocuğunuza da bağımlılık ve bağımlılık yaratabilen maddeler ve davranış biçimleri hakkında neler bildiğini sorunuz. Eğer yarar sağlayacağına inanıyorsanız, çocuğunuzla bilginizi paylaşınız. kendileriyle objektif konuşabilen; Konuşmanızı çocuğunuzun anlayabileceği sağlam ve objektif kanıtlarla destekleyiniz. Böylece çocuğunuzdan daha fazla sevgi ve takdir göreceksiniz. Cezalandırıcı önlemler, uzun vadede sizin ve çocuğunuzun arasındaki bağları zayıflatır. İyi bir iletişimin yolu sabırla anlatmak ve karşılıklı çok konuşmaktan geçer. kendilerini dikkatlice izleyen ve onlara ilgi gösteren; Çocuğunuzun yaptıklarına ilgi gösteriniz. Tabii ki de en iyisi çocuğunuzun kendiliğinden anlatması ve sizinde bu şekilde bilgi sahibi olmanızdır. Eğer bu gerçekleşemez ise, aranızda uzun süren uyuşmazlıkların oluşmamasına özen gösteriniz. Çocuğunuza, anne ve baba olarak neye önem verdiğinizi anlatınız. Birlikte net ve anlaşılır kurallar koymaya ve bu kurallara iki tarafın da uymasına özen gösterin. Zor zamanlarda dahi sizin ve çocuğunuzun arasında iyi bir iletişimin olması önemlidir. 21

22 Danışma merkezleri bağımsızdır ve gizliliğe riayet etmekle yükümlüdürler. Kendilerine başvuranların isimlerini ya da yaptıkları konuşmaların içeriğini başkasına aktarmazlar. Ayrıca isim vermeden de danışmanlık hizmeti alabilirsiniz. yetenek ve ilgilerini teşvik eden; Çocuğunuzun beceri ve meraklarını tatmin edebilmesi için bir çok imkanlar vardır. Çocuğunuza boş zamanlarında neler yaptığını ve ne yapmak istediğini sorunuz. Salzburg daki boş zamanları değerlendirme imkânlarını araştırınız. Değişik türde hobilerin, sporun ya da diğer aktivitelerin bağımlılığı önlemede önemli katkıları olabilir. onlara sorumluluk verebilen; Çocuğunuzu eğitirken ona kendi sorumluluğunuzuda göz önünde bulundurarak, alabileceği kadar kişisel sorumluluk üstlenme imkanı tanıyın. Bununla beraber çocuklarınız kendi kapasitelerini ve hislerini geliştirmenin yanısıra, kendi çevrelerine karşı sorumluluk içerisinde hareket etmeyi öğrenirler. Çocuğunuz bu şekilde anne ve babası tarafından kabul edildiğini ve karşılıklı olarak güven duyabileceği hissine sahip olur. özeleştiri yapabilen; Sizin hayat tarzınız, çocuğunuz üzerinde büyük etki yaratmaktadır. Bundan dolayı tükettiklerinize ve başkalarıyla olan ilişkilerinize her zaman dikkat ediniz. İnsanoğlunun davranışları her zaman hatasız değildir. Özeleştiri yaptığınızda kendi davranışlarınız hakkında daha bilinçli olursunuz. Böylece çocuklarınız ile olan iletişiminizde olası çelişkileri önleyebilirsiniz. Bu şekilde çocuğunuzun gözünde inanırlılığınız devam eder ve karşılıklı daha fazla anlayış elde edebilirsiniz.. anne ve babaya ihtiyacı vardır. 22

23 ŞÜPHELİ BİR DURUMDA İLK TEPKİ İÇİN TAVSİYELER Diyelim ki; evinizde tanımadığınız ve şüphe uyandıran bitki parçaları, haplar ya da benzeri maddeler buldunuz, ya da çocuğunuz eve sıklıkla sarhoş gelmekte, ya da çocuğunuzun bağımlılık yaratabilen madde kullandığından veya davranış içinde olduğundan şüphe etmektesiniz, veya çok dertli ve çaresizsiniz, bundan dolayı utanç duyuyor ve neler olduğunu bilmek istiyorsunuz. İşte bu gibi durumlardaki ilk tepkiniz çok önemlidir. Böyle durumların üstesinden iyi bir şekilde gelebilmeniz için en doğru yol aşağıda sıralanan tavsiyelere uymanızdır: Aşırı tepkiden kaçınınız: Paniklemek ya da sadece duygusal tepkiler vermekle bir şey elde edemezsiniz. Yasaklamalarla, ithamlarla ya da tehditlerle ilişkiniz iyileşmez. Bu davranış biçimi, hem siz de hem de çocuğunuzda daha çok güvensizliğe sebebiyet verir. Diyaloğunuzu kesmeyin: Çocuğunuzla fikir ayrılığına varsanız dahi, yine de iletişim halinde kalınız. Tartışma ve uyuşmazlıklar hayatın bir parçasıdır. Mühim olan bu uyuşmazlıklarla nasıl baş edileceğini öğrenmektir. Konuşmak için kendinize yeterli zaman ayırınız ve herkesin rahat edebileceği bir ortamın oluşmasına özen gösteriniz. Kendinize ve çocuğunuza zaman tanıyınız: Değişim zaman ister. Çocuğunuz ancak bir sorunun olduğunu hissettiği ya da bir sorunun yakında oluşabileceğini kavradığı zaman bir şeyleri değiştirmeye hazır olacaktır. Bağımlılık yaratabilen maddeler ve davranış biçimleri, kullanım şekilleri ve bağımlılık konularında uzman olmak zorunda değilsiniz. Ne yapmanız gerektiğini bilemediğiniz zaman profesyonel yardım alınız. 23

24 HANGİ TÜR YARDIMLAR MEVCUTTUR? Danışma Danışma merkezine ne kadar erken giderseniz o kadar iyi olur. Kendi stratejilerinizi uygulamaktansa, aile dışından destek almak daha iyidir. Salzburg da bağımlı kişiler, yakınları ve aileleri için birçok yardım ve danışma merkezi mevcuttur. Bu gibi sorularda danışman uzmanlar size destek vereceklerdir: Çocuğunuzun şüpheli davranışları varsa, neler yapabilirsiniz? Çocuğunuzu bağımlılık yaratabilen maddeler ve davranış biçimiyle ilgili bir sorunda nasıl destekleyebilirsiniz? Danışmanlar sizi dinler ve bağımlılıktan kurtulmanın yollarını gösterir. Danışmanlar çocuğunuza uygun tedavinin nerede uygulandığını bilirler. Günlük sorunlarınızda ve resmi makamlar ile olan işlemlerinizde yardımcı olurlar. Danışmanlar müracaatlardaki sorunların çözümünde ve hukuki sorularda da yardımcı olurlar. Ayrıca tıbbi destek almanızda da yardımcı olurlar. Danışma Terapi Bağımlılık tedavisinde değişik yöntemler uygulanır. Doktorlar ve psikologlar bağımlı kişi ile birlikte, bağımlılığın türüne göre mesela alkol mü, tütün mü, eroin mi, esrar mı ya da şans oyunu mu - uygun tedavi yöntemini seçerler. Kişinin bağımlı olup olmadığı uzmanlar tarafından belirlenir. Bunlar örneğin doktorlar, psikologlar ve psikiyatrlardır. 24 İlaçla tedavi programı Substitutionstherapie Eroin bağımlısı bir kişinin tamamen madde almadan tedavisi bazen mümkün değildir. Böyle durumlarda ilaçla tedavi, almanca değişle Substitutionstherapie uygulanabilir.

25 Eroin ve benzodiazepin nin yoksunluk sürecinde ortaya çıkan belirtiler çok güçlüdür. Bu sebeptendir ki arındırma işlemi sadece doktor kontrolünde ve ilaçla yapılmalıdır. Bu tedavide bağımlı olan kişiye, metadon ya da yavaş salınımlı morfin gibi ilaçlar reçeteyle verilmektedir. Böylece bağımlı kişilerde yoksunluk oluşmamaktadır. Kişi tekrar daha sağlıklı bir yaşam kalitesine kavuşup, örneğin ailesiyle daha iyi ilgilenebilir. Bu tür tedavide de danışmanlarla düzenli olarak temas halinde kalmak önemlidir. Vücudun maddeden arındırılması / Detoksifikasyon Bazı hallerde vücudun maddeden arındırılması mecburidir. Bu işlemde vücut bağımlılık yaratan maddeden arındırılır. Eroin, benzodiazepin ve alkolden arınma işlemi genelde hastanede gerçekleşir. Hastanede gözlem altına alınmadan evvel de düzenli ön konuşmalar gerçekleştirilir. Arındırma işleminden sonra ise takip evresi vardır. Burada iki seçenek vardır: Hasta bir süre boyunca terapi tesisinde hem kalır hem de çalışır. Veya evinde ikamet etmeye devam eder ve randevu günlerinde, terapi merkezine gelerek danışmanlarla düzenli olarak görüşür. Psikolojik destek Doktor gözetimi ve ilaç tedavisi gibi önlemlerin yanı sıra psikolojik destek de tedavinin çok önemli bir parçasıdır. Şahsın kendisi ve yakınları düzenli olarak bağımlılık ile ilgili sorunlarını duygularını ve tecrübelerini konuşabilecekleri profesyonel bir uzmana ihtiyaçları vardır. 25

26 BU DANIŞMA BÜROLARI SİZLERİN HİZMETİNDEDİR Suchtberatung beim Psychosozialen Dienst des Landes (PSD) / Salzburg Eyaleti Bağımlılık Danışma Merkezi (PSD): Salzburg Stadt und Umgebung: Fanny-von-Lehnert-Straße 1, 5020 Salzburg T: 0662/ , E: psds@salzburg.gv.at Pinzgau/Zell am See: Schillerstraße 8a, 5700 Zell am See T: 0662/ , E: psds@salzburg.gv.at Pongau/St. Johann: Hans-Kappacher-Str. 14a, 5600 St. Johann im Pongau T: 0662/ , E: psds@salzburg.gv.at Lungau/Tamsweg: Kapuzinerplatz 1, 5580 Tamsweg T: 0662/ , E: psds@salzburg.gv.at Suchthilfe Salzburg GmbH / Drogenberatung / Salzburg Bağımlılıkta Yardım ve Danışma Limited ortaklığı: Salzburg Stadt und Umgebung: Saint Julien Straße 9a, 5020 Salzburg T: 0662/879682, E: drogenberatung@suchthilfe-salzburg.at Pinzgau/Zell am See: Schulstraße 8, 5700 Zell am See, T: 06542/47486, E: drogenberatung.pinzgau@suchthilfe-salzburg.at Pongau/St. Johann: Industriestraße 14, 5600 St. Johann im Pongau T: 06412/8906, E: drogenberatung.pongau@suchthilfe-salzburg.at 26 Lungau/Tamsweg: wird von St. Johann aus betreut Sozialzentrum Q4, Postplatz 4, 5580 Tamsweg T: 06412/8906, E: drogenberatung.pongau@suchthilfe-salzburg.at

27 SALK Salzburger Landeskliniken / SALK Salzburg Eyalet Klinikleri: Suchtmedizin: Müllner Hauptstraße 48, Gebäude 29, 5020 Salzburg T: 05/ , E: suchtambulanzen@salk.at Spielsuchtambulanz: Müllner Hauptstraße 48, Gebäude 16, 5020 Salzburg T: 05/ , E: suchtambulanzen@salk.at Familienberatungen / Aile Danışma Merkezleri: KOKO-Familienberatung: Ignaz-Harrer-Straße 38, 5020 Salzburg T: 0662/ , Partner- und Familienberatung der Erzdiözese Salzburg Kleßheimer Allee 93, 5020 Salzburg T: 0662/876521, E: familien@beratung.kirchen.net Elternberatung des Landes: für Kinder bis 6 Jahren Gstättengasse 10 (neben Haus d. Natur), 5020 Salzburg T: 0662/ , E: elternberatung@salzburg.gv.at Familienberatung der Lebenshilfe Salzburg Warwitzstraße 9, 2. Stock, 5020 Salzburg T: 0680/ , E: famberat@lebenshilfe-salzburg.at Pro Juventute Familienberatung Salzburg: Franz-Josef-Kai 1 (Stiege 2, 1. Stock, Top 109), 5020 Salzburg T: 0699/ , E: beratung.salzburg@projuventute.at Präventionsbeamte für Sucht, Gewalt, Diebstahl etc. / Bağımlılık, şiddet, hırsızlık gibi suçları önlemede sorumlu memur: Landespolizeidirektion Salzburg Landeskriminalamt, AB 4 Kriminalprävention Alpenstraße 90, 5020 Salzburg T: +43 (0) , mobil: +43 (0) E: robert.meikl@polizei.gv.at 27

28 akzente Fachstelle Suchtprävention / akzente Derneğinde Anne ve Babalar & Veliler için Bağımlılığı Önleme Uzmanlık Bölümünün Hizmetleri: Çocuğumu olası bir bağımlılıktan nasıl koruyabilirim? Bu anne ve babalar için hazırlanmış kitapçık okunması pratik olup bir çok bilgiyi içinde barındırmaktadır; Ayrıca internettende indirilebilir Ailede erginlik çağına giren çocuklar ile ilgili soru ve sorunlarınız mı var? Anne ve babalar için konferans ve kurslar biri yardım etsin çocuğumuz erginlik çağına girdi Anne ve babalar için sigara içmeme alkol ve elektronik medya ve bağımlılığı hakkında kısa konferanslar Bu konularla ilgili kart takımları; Broşürler Sizin elinizde bulundurduğunuz broşürle ilgili fikirleriniz bizim için çok önemlidir. Bu yüzden düşüncelerinizi bize bildirirseniz çok seviniriz: akzente Salzburg Fachstelle Suchtprävention / Salzburg Eyaletinin Bağımlılığı Önleme Uzmanlık Bölümü Präventionsangebote für Jugendarbeit, Schule und Eltern 5020 Salzburg, Glockengasse 4c T: 0662/ E: suchtpraevention@akzente.net Neyin nasıl bir etki bıraktığını biliyoruz beraberce bağımlılıktan uzak bir yaşama! zufrieden Kurdisch: têr Bosnisch: zadovoljan Arabisch: Türkisch: memnun Farsi/Dari: Englisch: satisfied Gefühlskarte zufrieden. Mehr Gefühle in sechs Sprachen siehe: çocuklar ve gençler için hislerini ve düşüncelerini anlatan kart oyunu. Bu oyun 6 çeşitli dilde oynanılabilir. 28

29 DIE ANGEBOTE DER akzente Fachstelle Suchtprävention FÜR ELTERN & ERZIEHENDE: ie schütze ich mein Kind vor Sucht? Elternhandbuch informativ, praktisch, kostenlos; auch als Download as tun, wenn s pubertiert im Haus? Elternvortrag und Elternkurs Hilfe, mein Kind pubertiert Elternkurzvorträge zu Nichtrauchen, Alkohol und Neue Medien/Onlinesucht Kartensets zu diesen Themen; Broschüren u. dgl. Ihre Anregungen zur vorliegenden Broschüre sind wertvoll, deshalb freuen wir uns über Rückmeldungen: akzente Salzburg Fachstelle Suchtprävention Präventionsangebote für Jugendarbeit, Schule und Eltern 5020 Salzburg, Glockengasse 4c T: 0662/ E: suchtpraevention@akzente.net issen was wirkt gemeinsam für ein suchtfreies Leben! zufrieden Kurdisch: têr Bosnisch: zadovoljan Arabisch: Türkisch: memnun Farsi/Dari: Englisch: satisfied Gefühlskarte zufrieden. Mehr Gefühle in sechs Sprachen siehe:

30 SALK Salzburger Landeskliniken: Suchtmedizin: Müllner Hauptstraße 48, Gebäude 29, 5020 Salzburg T: 05/ , E: Spielsuchtambulanz: Müllner Hauptstraße 48, Gebäude 16, 5020 Salzburg T: 05/ , E: Familienberatungen: KOKO-Familienberatung: Ignaz-Harrer-Straße 38, 5020 Salzburg T: 0662/ , Partner- und Familienberatung der Erzdiözese Salzburg Kleßheimer Allee 93, 5020 Salzburg T: 0662/876521, E: Elternberatung des Landes: für Kinder bis 6 Jahren Gstättengasse 10 (neben Haus d. Natur), 5020 Salzburg T: 0662/ , E: elternberatung@salzburg.gv.at Familienberatung der Lebenshilfe Salzburg Warwitzstraße 9, 2. Stock, 5020 Salzburg T: 0680/ , E: famberat@lebenshilfe-salzburg.at Pro Juventute Familienberatung Salzburg: Franz-Josef-Kai 1 (Stiege 2, 1. Stock, Top 109), 5020 Salzburg T: 0699/ , E: beratung.salzburg@projuventute.at Präventionsbeamte für Sucht, Gewalt, Diebstahl etc. Landespolizeidirektion Salzburg Landeskriminalamt, AB 4 Kriminalprävention Alpenstraße 90, 5020 Salzburg T: +43 (0) , mobil: +43 (0) E: robert.meikl@polizei.gv.at 27

31 DIESE BERATUNGS STELLEN SIND FÜR SIE DA: Suchtberatung beim Psychosozialen Dienst des Landes (PSD): Salzburg Stadt und Umgebung: Fanny-von-Lehnert-Straße 1, 5020 Salzburg T: 0662/ , E: Pinzgau/Zell am See: Schillerstraße 8a, 5700 Zell am See T: 0662/ , E: Pongau/St. Johann: Hans-Kappacher-Str. 14a, 5600 St. Johann im Pongau T: 0662/ , E: Lungau/Tamsweg: Kapuzinerplatz 1, 5580 Tamsweg T: 0662/ , E: Suchthilfe Salzburg GmbH / Drogenberatung: Salzburg Stadt und Umgebung: Saint Julien Straße 9a, 5020 Salzburg T: 0662/879682, E: drogenberatung@suchthilfe-salzburg.at Pinzgau/Zell am See: Schulstraße 8, 5700 Zell am See, T: 06542/47486, E: drogenberatung.pinzgau@suchthilfe-salzburg.at Pongau/St. Johann: Industriestraße 14, 5600 St. Johann im Pongau T: 06412/8906, E: drogenberatung.pongau@suchthilfe-salzburg.at 26 Lungau/Tamsweg: wird von St. Johann aus betreut Sozialzentrum Q4, Postplatz 4, 5580 Tamsweg T: 06412/8906, E: drogenberatung.pongau@suchthilfe-salzburg.at

32 Die körperlichen Entzugserscheinungen bei Heroin und Benzodiazepinen sind stark. Deshalb sollte ein Entzug nur unter ärztlicher Aufsicht und mit Medikamenten gemacht werden. Dabei werden der abhängigen Person Medikamente verschrieben, wie zum Beispiel Methadon oder ein retardiertes Morphin. Dadurch treten keine Entzugserscheinungen auf. Die Person kann ein gesundheitlich besseres Leben führen und sich zum Beispiel wieder um die Familie kümmern. Es ist wichtig, auch bei dieser Behandlung regelmäßig Gespräche mit Betreuungspersonen zu führen. Der körperliche Entzug Manchmal ist ein körperlicher Entzug notwendig. Dabei wird der Körper von einem Suchtmittel entwöhnt. Bei Heroin, Benzodiazepinen und Alkohol findet der Entzug oft in einem Krankenhaus statt. In einer Vorbereitungsphase gibt es schon vor dem Krankenhausaufenthalt regelmäßige Gespräche. Nach dem Entzug gibt es eine Betreuung. Hier gibt es zwei Möglichkeiten: Die Patientin oder der Patient wohnt und arbeitet einige Zeit in einer Therapie-Einrichtung und wird dort betreut. Oder die Betro enen wohnen zu Hause und kommen nur zu Terminen in die Therapie-Einrichtung, um regelmäßig Gespräche mit Betreuungspersonen zu führen. Psychologische Unterstützung Neben ärztlichen und medikamentösen Maßnahmen ist eine psychologische Unterstützung ein wichtiger Teil der Behandlung. Betro ene und Angehörige brauchen regelmäßig eine professionelle Ansprechperson, mit der sie über ihre Sorgen, Gefühle und Erfahrungen im Zusammenhang mit einer Suchterkrankung sprechen können. 25

33 WELCHE HILFE GIBT ES? Beratung Es ist besser, wenn Sie so früh wie möglich in eine Beratungsstelle gehen. Es ist besser, sich Unterstützung von außerhalb der Familie zu holen anstatt eigene Strategien auszuprobieren. Es gibt in Wien viele Hilfs- und Beratungsangebote für Betro ene, Angehörige und Familienmitglieder. Bei diesen Fragen sind Beraterinnen und Berater für Sie da: as können Sie tun, wenn sich Ihr Kind au ällig verhält? ie können Sie Ihr Kind bei einem Problem im Zusammenhang mit Suchtmitteln unterstützen? Beraterinnen und Berater hören Ihnen zu, zeigen Wege aus der Abhängigkeit auf. Beraterinnen und Berater wissen, wo die richtige Behandlung angeboten wird. Sie helfen bei alltäglichen Problemen und bei Behördenwegen. Sie helfen bei Problemen mit Anträgen und auch bei rechtlichen Fragen. Sie helfen auch dabei, medizinische Unterstützung zu finden. Behandlung Therapie Es gibt unterschiedliche Formen von Suchttherapie. rztinnen und rzte, Psychologinnen und Psychologen wählen die beste Behandlungsform und das passende Angebot in Absprache mit der abhängigen Person aus je nachdem, ob ein Problem mit Alkohol, Tabak, Heroin, Cannabis oder Glücksspiel vorliegt. Eine Abhängigkeitserkrankung wird von E pertinnen und E perten festgestellt. Dies sind zum Beispiel rztinnen und rzte, Psychologinnen und Psychologen, Psychiaterinnen und Psychiater. 24 Die Substitutionsbehandlung die Ersatz-Therapie Bei Heroin kann es manchmal sinnvoller sein, dass der betro ene Mensch nicht ganz ohne Suchtmittel lebt. In diesen Fällen kann eine Ersatz-Therapie, die sogenannte Substitutionstherapie, gemacht werden.

34 TIPPS FÜR DIE ERSTE REAKTION BEI EINEM VERDACHT Sie finden bei sich zu Hause Pflanzenteile, Tabletten oder etwas hnliches, was Sie nicht kennen oder verdächtig finden. Ihr Kind kommt immer öfter betrunken nach Hause. Sie haben den Verdacht, dass Ihr Kind Suchtmittel konsumiert. Sie machen sich große Sorgen, sind verzweifelt, schämen sich deshalb und möchten wissen, was los ist. Ihre erste Reaktion ist besonders wichtig. Um diese Situationen gut zu meistern, beachten Sie am besten die folgenden Empfehlungen: Vermeiden Sie berreaktionen: Panik oder rein gefühlsmäßige Reaktionen bringen nichts. Durch Verbote, Vorwürfe oder Drohungen wird Ihre Beziehung nicht besser. Dieses Verhalten führt zu mehr Unsicherheit, bei Ihnen und auch bei Ihrem Kind. Bleiben Sie im Gespräch: Suchen Sie das Gespräch mit Ihrem Kind, auch wenn es dabei einmal zu unterschiedlichen Meinungen kommt. Konflikte gehören zum Leben dazu. Es ist wichtig, zu lernen, wie man mit Konflikten umgeht. Nehmen Sie sich für Gespräche genügend Zeit und scha en Sie eine Umgebung, in der sich alle wohl fühlen. Geben Sie sich und Ihrem Kind Zeit: Veränderung braucht Zeit. Erst wenn Ihrem Kind bewusst ist, dass jetzt ein Problem besteht oder bald eines auftreten wird, ist auch die Bereitschaft da, etwas zu verändern. Sie müssen nicht E pertin oder E perte für das Thema Suchtmittel, Konsum und Abhängigkeit sein. enn Sie nicht mehr weiterwissen, holen Sie sich Hilfe. 23

35 Beratungseinrichtungen sind unabhängig und zur Verschwiegenheit verpflichtet. Namen oder Inhalte von Gesprächen werden nicht weitergegeben. Sie können sich auch anonym beraten lassen. Die meisten Angebote sind gratis.... Fähigkeiten und Interessen bei ihren Kindern fördern: Es gibt verschiedene Möglichkeiten, wie Ihr Kind seinen Fähigkeiten und Interessen nachgehen kann. Fragen Sie nach, was Ihr Kind in seiner Freizeit gerne macht oder machen würde. Informieren Sie sich über die Freizeitangebote in Salzburg. Verschiedene Hobbys, Sport oder andere Freizeitaktivitäten können viel zur Vorbeugung einer Abhängigkeitserkrankung beitragen.... ihren Kindern Verantwortung übertragen: Geben Sie Ihrem Kind so viel Eigenverantwortung und Freiraum, wie im Rahmen Ihrer Verantwortung in der Erziehung möglich ist. Auf diese Weise erfahren Kinder ihre eigenen Potenziale, ihre eigenen Gefühle sowie einen verantwortungsvollen Umgang mit der eigenen Umwelt. Ihr Kind bekommt so das Gefühl, dass es von Ihnen als Eltern akzeptiert wird und man sich gegenseitig vertrauen kann.... selbstkritisch sind: Was Sie Ihrem Kind vorleben, hat große Wirkung. Beobachten Sie daher immer wieder Ihren eigenen Konsum und Ihren Umgang mit sich selbst und mit anderen. Menschliches Verhalten ist nicht immer fehlerfrei. Wenn Sie selbstkritisch sind, werden Sie sich über Ihr eigenes Verhalten bewusster. Dadurch können Sie in Ihrer Kommunikation mit Ihren Kindern mögliche Widersprüche vermeiden. Auf diese Weise bleiben Sie gegenüber Ihrem Kind glaubwürdig und können auch mehr gegenseitiges Verständnis erreichen. 22

36 WAS BRAUCHEN IHRE KINDER? Als Eltern können Sie nicht immer Einfluss darauf haben, was Ihrem Kind im Alltag begegnet. Außerhalb Ihrer Familie sammelt Ihr Kind auch eigene Lebenserfahrungen: über den eigenen Freundeskreis, im Kindergarten, in der Schule, am Arbeitsplatz oder bei verschiedenen Freizeitaktivitäten. Beim Thema Abhängigkeit gibt es kein allgemeingültiges und sicheres Rezept, wie Eltern ihre Kinder schützen können. Es gibt aber bestimmte Faktoren, die bei der Suchtprävention positiv wirken. Daher ist es wichtig, dass Sie als Eltern diese Faktoren kennen. IHRE KINDER BRAUCHEN ELTERN, DIE... ihr eigenes issen erweitern: Wenn Sie selbst über das Thema Abhängigkeit oder Suchtvorbeugung viel wissen, fühlen Sie sich sicher, wenn Sie mit Ihrem Kind darüber reden. Fragen Sie auch Ihr Kind, was es über das Thema Abhängigkeit und Suchtmittel weiß. Wenn Sie glauben, dass es wichtig ist, teilen Sie Ihr Wissen Ihrem Kind mit.... mit ihren Kindern sachliche Gespräche führen: Verwenden Sie im Gespräch gute und sachliche Argumente, die Ihr Kind verstehen kann. Damit erreichen Sie noch mehr Achtung und Liebe von Ihrem Kind. Bestrafende Maßnahmen scha en auf lange Sicht keinen Zusammenhalt zwischen Ihnen und Ihrem Kind. Gute Kommunikation gelingt am besten durch geduldiges Erklären und vieles Miteinander-Reden.... ihre Kinder aufmerksam beobachten und Interesse zeigen: Zeigen Sie Interesse an dem, was Ihr Kind tut. Es ist natürlich am besten, wenn Ihr Kind von sich aus erzählt und Sie dadurch informiert sind. Gelingt das nicht, versuchen Sie zu vermeiden, dass dauerhafte Konflikte entstehen. Erklären Sie Ihrem Kind, was für Sie als Eltern wichtig ist. Vereinbaren Sie gemeinsam klare Regeln und achten Sie darauf, dass diese von beiden Seiten eingehalten werden. Eine gute Beziehung zwischen Ihnen und Ihrem Kind ist auch in schwierigen Situationen bedeutend. 21

37 COMPUTER, COMPUTER SPIELE UND INTERNET Computer, Computerspiele und Internet sind Teil der heutigen Alltagswelt von Kindern und Jugendlichen. Weder die einzelnen Medien noch die Technologie an sich können als schlecht oder gefährlich bezeichnet werden. Was jedoch problematisch werden kann, ist der Umgang Ihres Kindes mit diesen digitalen Medien. Ein maßloser Umgang ist zum Beispiel, wenn Ihr Kind sich mit Computer, Computerspielen und Internet so zeitintensiv beschäftigt, dass es seinen täglichen Aufgaben und Pflichten nicht mehr nachkommt. Forschungen haben gezeigt, dass eine Suchtgefährdung für Kinder und Jugendliche gegeben ist, und zwar besonders bei Online-Spielen, Chats und sozialen Netzwerken, zum Beispiel Facebook. Ein maßloses Verhalten im Umgang mit Computer, Computerspielen und Internet ist derzeit noch nicht o ziell als Krankheit anerkannt und daher streng genommen laut Definition keine Abhängigkeit. Trotzdem benötigen Menschen, die sich maßlos mit Computer, Computerspielen und Internet beschäftigen, professionelle Beratung und Begleitung, und zwar je früher, desto besser. Bei frühzeitiger Hilfe bestehen umso mehr Möglichkeiten, eine mögliche Abhängigkeit zu verhindern. eitere Informationen finden Sie in unseren Angeboten unter: 20

38 GLÜCKSSPIEL Es gibt Menschen, die vom Spielen abhängig werden. Das passiert vor allem bei Glücksspielen: Spielautomaten, Karten- und Würfelspielen, Casinospielen, Lotto, Wettspielen im Internet. Spiele, bei denen um Geld gespielt oder gewettet wird, sind riskant für das Entstehen einer Abhängigkeit. Weist eine Person mehrere der folgenden Merkmale auf, kann das ein Hinweis auf ein problematisches oder sogar abhängiges Spielverhalten sein: ein starker Drang wie ein Zwang zu spielen; man wird unruhig, wenn man nicht spielen kann; man spielt länger und verliert mehr Geld als geplant; andere Dinge wie Hobbys oder Freundeskreis interessieren einen nicht mehr; es sammeln sich Schulden an und man bekommt Probleme in der Familie, der Arbeit, der Schule oder Lehre; man ist nicht imstande, das Spielen aus eigenem Willen zu unterbrechen oder nicht zu spielen. Bei den oben genannten Merkmalen wird das Spielverhalten allerdings oft falsch interpretiert, ob von Familienangehörigen, Verwandten, Freundinnen und Freunden, Arbeitskolleginnen und Arbeitskollegen und sogar Ehepartnerinnen und Ehepartnern. Sie denken fälschlicherweise, dass die betro ene Person einen schwachen Willen hat oder egoistisch ist. Aus diesem Missverständnis können zusätzliche Konflikte entstehen. Um Missverständnisse und zusätzliche Konflikte in der Familie zu vermeiden, können sich Eltern Unterstützung von außerhalb der Familie holen. In einer Beratungsstelle erfahren Sie, was Sie tun können, wenn Ihr Kind ein problematisches oder sogar abhängiges Spielverhalten zeigt. Und Sie bekommen einen berblick, welche Möglichkeiten der Behandlung es für Ihr Kind gibt. Professionelle Hilfe in Form von Beratung und Behandlung ist wichtig. 19

39 BENZODIAZEPINE (BERUHIGUNGSMITTEL, SCHLAFMITTEL) Allgemeine Infos: Benzodiazepine sind spezielle rezeptpflichtige Medikamente. Sie werden als Entspannungs- und Beruhigungsmittel oder als Schlafmittel verwendet. Sie werden zur kurzfristigen Behandlung von Schlafstörungen, Angstzuständen, Erregung oder innerer Unruhe als Tabletten konsumiert. irkung: Benzodiazepine führen zu einer allgemeinen Entspannung und inneren Ruhe. Die Intensität von Gefühlen, die innere Spannung und Aggressionen werden vermindert. Bei übermäßigem Konsum reduzieren sie die Aufmerksamkeit und Konzentration. Gesundheitliche Risiken: Bei längerem Konsum kann es zu einer psychischen und körperlichen Abhängigkeit kommen. Der gleichzeitige Konsum mit anderen Suchtmitteln wie Alkohol oder Heroin kann zu Todesfällen führen. Durch eine verminderte Konzentrationsfähigkeit kann es auch zu schweren Unfällen kommen. Man kann auch ohne ein Suchtmittel wie zum Beispiel Alkohol, Tabak oder Heroin abhängig werden. Diese Art von Abhängigkeit ist bei vielen Menschen noch nicht so bekannt. Es ist wichtig, dass Sie auch darüber Bescheid wissen. 18

40 ECSTASY VERBOTEN Allgemeine Infos: Ecstasy ist ein Sammelbegri für synthetisch erzeugtes Amphetamin in Form von Tabletten, Kapseln, Pulver oder Kristallen. irkung: Was unter dem Namen Ecstasy verkauft wird, wirkt oft aufputschend. Es wird genommen, weil es den Zugang zu Gefühlen verstärkt, die Musikwahrnehmung und auch die Wahrnehmung von Raum und Zeit verändert. Gesundheitliche Risiken: Es besteht die Gefahr einer Austrocknung. Der Sto wechsel arbeitet stark erhöht, man hat einen starken Bewegungsdrang und nimmt zu wenig Flüssigkeit zu sich. Man hat keinen Hunger, man bekommt vielleicht Brechreiz, einen erhöhten Blutdruck, verspürt Müdigkeit. Mögliche Langzeitfolgen sind psychische Abhängigkeit, Stimmungsschwankungen, Depressionen, Schlafstörungen, Magenprobleme und Schwächung des Immunsystems. 17

41 HEROIN VERBOTEN Allgemeine Infos: Heroin wird aus Morphin hergestellt. Morphin ist ein Wirksto des Opiums. Opium wird aus dem Saft des Schlafmohns gemacht. Straßenheroin ist meist mit anderen Sto en gemischt, wie mit Milchpulver, Traubenzucker, Aspirin und anderen Medikamenten. Heroin wird durch Folienrauchen eingeatmet, durch die Nase gezogen ( sniefen ) oder als braunes Pulver oder Kristalle aufgekocht und gespritzt. irkung: Heroin hat eine stark dämpfende Wirkung und führt gleichzeitig zu einer Art angstfreiem Zustand. Gesundheitliche Risiken: Eine Abhängigkeitsentwicklung kann schon nach kurzer Einnahmezeit erfolgen. Durch veränderte Lebensumstände kann es zu sozialen und gesundheitlichen Problemen kommen. Dabei spielen das veränderte Ernährungsverhalten, die Vernachlässigung der Körperpflege, hohe Bescha ungskosten, die Vernachlässigung familiärer Pflichten eine Rolle. Bei längerem Gebrauch kann es zu Depressionen kommen. berdosierungen lähmen vor allem das Atemzentrum. Nach längerem Heroinkonsum kann es zu körperlichen Entzugserscheinungen wie Zittern, Schwitzen, belkeit, Gliederschmerzen, Muskel- und Bauchkrämpfen kommen. 16 Durch unsaubere, benutzte Spritzen kann es zu folgenden Krankheiten kommen: Entzündungen, Blutvergiftungen, HIV-Infektion (Gefahr von Aids- Erkrankung) und Leberinfektion (Hepatitis B und C).

42 KOKAIN VERBOTEN Allgemeine Infos: Kokain ist ein weißes Pulver und wird aus den Blättern des Kokastrauches hergestellt. Kokain wird meist geschnupft oder in die Blutbahn gespritzt. irkung: Kokain aktiviert körperlich, gibt ein falsches Gefühl der Ich-Stärke, reduziert Hemmungen und steigert die Sinneswahrnehmung. Man verspürt einen starken Wunsch nach Kommunikation. Die akute Wirkung kann zu Hyperaktivität, nervösen Zuckungen, Angstzuständen, Halluzinationen ( Wahrnehmungstäuschung ) führen. Gesundheitliche Risiken: Bei längerem Gebrauch kommt es zu Gewichtsverlust, Zerstörung der Nasenscheidewand, Herzrhythmusstörungen. Es kann zu paranoiden Reaktionen und zu Depressionen kommen, zu Schlaf- und Ruhelosigkeit, Krämpfen, belkeit, Erbrechen, Herzproblemen. Bei längerem Konsum kann es zu Abhängigkeit kommen. Durch den Mischkonsum von verschiedenen Suchtmitteln werden die jeweiligen irkungen noch unkalkulierbarer. Damit erhöhen sich auch die gesundheitlichen Risiken. ährend einer Schwangerscha ist es das Beste für die Gesundheit des Kindes und der Mutter, wenn Schwangere ganz auf den Konsum von Suchtmitteln verzichten. 15

43 CANNABIS VERBOTEN Allgemeine Infos: Cannabis kommt in verschiedenen Formen vor. Marihuana: getrocknete Blüten, Blattspitzen und Stängelstücke der Hanfpflanze Haschisch: gepresst aus Harz und pulverisierten Pflanzenteilen Haschischöl: dicke Flüssigkeit aus Haschisch Cannabisprodukte werden geraucht, zum Beispiel mit Tabak vermischt oder pur in einer Zigarette ( Joint ),in verschiedenen Rauchutensilien wie zum Beispiel Wasserpfeife, Bong, durch Verdampfen mittels Vaporizer, gegessen, zum Beispiel als Kuchen, Kekse und Schokoladeprodukte,selten auch getrunken, zum Beispiel als Kakao. 14 irkung: Cannabis verändert die Wahrnehmung (z. B. von Zeit, Farben, Tönen, des eigenen Körpers) und die Stimmung. Die bestehende positive oder negative Stimmung wird durch Cannabis hauptsächlich verstärkt. Körperliche Folgen von Cannabiskonsum können sein, dass man einen schnelleren Herzschlag hat, mehr Appetit verspürt, einen trockenen Mund bekommt, gerötete Augen hat, die Muskeln entspannt sind. Gesundheitliche Risiken: Beim regelmäßigen und höher dosierten Konsum von Cannabis kann es zu Antriebslosigkeit und weniger Interesse an alltäglichen Dingen, zu Depressionen, zu einer Gewöhnung und in der Folge auch zu einer psychischen Abhängigkeit kommen. In seltenen Fällen kann der Konsum von Cannabis auch zu einem veränderten Erleben der Realität oder zu psychischen Störungen wie Angst, Verfolgungsideen, Halluzinationen ( Wahrnehmungstäuschung ) führen. Diese Störungen sind oft vorübergehend. Es kommt manchmal vor, dass diese Zustände auch nach längerer Zeit wieder auftreten. In der Regel ist das vorübergehend. Selten entwickelt sich daraus eine psychische Krankheit.

44 ALKOHOL Allgemeine Infos: Alkohol ist in unterschiedlichen Getränken enthalten, die bei verschiedenen Anlässen getrunken werden. irkung: Alkohol wirkt nach der Einnahme zuerst anregend: Alkohol macht locker. Man hat weniger Hemmungen. Man ist auch eher bereit, ein Risiko einzugehen. Mit höherem Blutalkoholwert wirkt Alkohol betäubend und man wird müde. Gesundheitliche Risiken: Durch zu viel Alkohol kann es zu einem Rausch mit Kontrollverlust, Gewalthandlungen und Verletzungen kommen. Regelmäßiger Konsum kann zu psychischer und körperlicher Abhängigkeit führen. Gehirn, Leber und Magen werden geschädigt, es kann zu Depressionen kommen. Längerfristig können wichtige Aufgaben im Leben, wie zum Beispiel sich um die Familie zu kümmern, nicht mehr erfüllt werden. Bei Kindern und Jugendlichen ist die körperliche, psychische und soziale Entwicklung noch nicht abgeschlossen. Bei ihnen kann Alkohol noch problematischer wirken als bei Erwachsenen. TABAK Allgemeine Infos: Die Blätter der Tabakpflanze werden zu Tabak verarbeitet und geraucht. irkung: Tabak kann wach machen, entspannen, das Hungergefühl verringern, den Herzschlag steigern. Er wird aber auch zur Beruhigung genommen. Gesundheitliche Risiken: Regelmäßiger Konsum kann zu psychischer und körperlicher Abhängigkeit von Nikotin führen. Tabakrauchen kann zu Entzündungen der Lunge führen. Häufige Folgen sind auch Krebserkrankungen der Lunge, des Magens sowie Gefäßerkrankungen und Herzinfarkt. 13

45 12

46 DAS PRINZIP THERAPIE STATT STRAFE Der Konsum von Suchtmitteln ist in erster Linie ein Risiko für die Gesundheit für die Konsumentin oder den Konsumenten. Daher ist gesetzlich vorgeschrieben, dass bei einer Handlung gegen das Suchtmittelgesetz vor allem das gesundheitliche Problem behandelt wird. Es gibt das gesetzliche Prinzip Therapie statt Strafe. Dieses Prinzip macht es möglich, jeder und jedem Betro enen gezielt die nötige Hilfe anzubieten. Es kommt nur in Ausnahmefällen oder bei besonders schweren Verstößen zu einer Strafe, zum Beispiel bei Drogenhandel. Therapie statt Strafe ist sinnvoller als reine Bestrafung weil reine Bestrafung Suchtkranke nicht zur Einsicht der Krankheit bringt oder eine nderung ihres Suchtverhaltens bewirken kann. Trotzdem muss die Polizei jeden Verstoß gegen das Suchtmittelgesetz anzeigen. Jede Anzeige wird an die Justizbehörden und das Gesundheitsamt geschickt. Die ustiz entscheidet, ob nach dem Prinzip Therapie statt Strafe das Verfahren vorläufig mit einer Probezeit eingestellt werden kann (meistens ohne Verhandlung) oder in schwereren Fällen oder wenn sich Gesetzesverstöße wiederholen, eine Gerichtsverhandlung durchgeführt wird. WAS KANN ABHÄNGIG MACHEN? Viele Eltern wissen nicht, welche Suchtmittel es gibt und wie sie konsumiert werden. Wenn Eltern drau ommen, dass ihr Kind ein Suchtmittel konsumiert, sind sie meistens nicht vorbereitet darauf, mit ihrem Kind darüber zu reden. Jugendliche behaupten häufig ihren Eltern gegenüber, dass das jeweilige Suchtmittel nicht zur Abhängigkeit führt. Jugendliche behaupten auch, dass es nicht gesundheitsschädlich ist. Deshalb ist es wichtig, dass auch Sie sich mit den gängigen Suchtmitteln auskennen. Dadurch erscheinen Sie Ihren Kindern gegenüber gut informiert und können wirkungsvoller mit ihnen diskutieren. 11

47 DAS SUCHT MITTEL GESETZ Das Suchtmittelgesetz regelt den Umgang mit illegalen Suchtmitteln. Das sind zum Beispiel Cannabis, Ecstasy, Kokain oder Heroin. Dieses Gesetz gilt in ganz Österreich. Verboten sind zum Beispiel: Illegale Suchtmittel kaufen oder mit jemandem tauschen Illegale Suchtmittel verschenken oder selbst als Geschenk annehmen Illegale Suchtmittel für jemand anderen au ewahren Bei einem Cannabis-Joint mitrauchen, der von Hand zu Hand weitergegeben wird Jemandem anderen ein Rezept für Medikamente überlassen (z.b. Benzodiazepine) Cannabispflanzen oder Pilze anbauen, um sie dann zu konsumieren Illegale Suchtmittel nach Österreich einführen llegale Suchtmittel aus Österreich ausführen 10

48 VERBOTEN ERLAUBT? as das ugendschutzgesetz in Salzburg regelt: RAUCHEN / TABAKWAREN Unter 16 Jahren Über 16 Jahren Ab 18 Jahren Zigaretten, Shishas, E-Zigaretten, E-Shishas, Snus etc. Das Verbot gilt für Konsum, Verkauf und Abgabe an Kinder und ugendliche, für selber kaufen, tauschen, geschenkt bekommen, von jemandem annehmen. HIN EIS: Ab 2019 gilt das Rauchverbot für ugendliche bis 18 ahren in ganz Österreich! ALKOHOL Unter 16 Jahren Über 16 Jahren Ab 18 Jahren Bier, Wein, Sekt; Mi getränke mit Bier, Wein u.a. Spirituosen: branntweinhaltige Getränke, Schnaps, Wodka etc.; Mi getränke mit Spirituosen GLÜCKSSPIELE UND WETTEN Unter 14 Jahren Jahre Jahre Ab 18 Jahren Aufenthalt in Lokalen mit mehr als 2 Glücksspielautomaten Aufenthalt in Glücksspielhallen und Wettbüros, in denen Geld als Gewinn ausbezahlt wird Teilnahme an Wetten oder Spielen an Glücksspielautomaten mit Geldgewinn 9

49 SUCHT MITTEL & DAS GESETZ Wenn Sie in einem Land leben, in dem Sie nicht geboren und aufgewachsen sind, können Sie unter Umständen Informationen bezüglich der gesetzlichen Lage des jeweiligen Landes brauchen. Zum Schutz für Ihr Kind und als Unterstützung für zielführende Gespräche mit Ihren Kindern ist es sehr wichtig, dass Sie sich mit der Gesetzeslage auskennen. In Österreich unterscheidet der Gesetzgeber zwischen illegalen und legalen Suchtmitteln. Gesetzlich verbotene Suchtmittel sind zum Beispiel Cannabis, Ecstasy oder Heroin. Alkohol und Tabakwaren sind in Österreich gesetzlich erlaubt und dürfen ab einem bestimmten Alter konsumiert werden. Auch das Glücksspiel, das Spielen um Geld, ist in Österreich gesetzlich geregelt: Glücksspiele können Betreiberinnen und Betreiber nur mit einer staatlichen Genehmigung anbieten. Glücksspiele dürfen erst ab einem bestimmten Alter gespielt werden. DAS SALZBURGER JUGENDSCHUTZGESETZ Im Salzburger Jugendschutzgesetz wird genau geregelt, ab wann junge Menschen Alkohol trinken, Tabakwaren rauchen oder Spielhallen besuchen dürfen. Auch Eltern, Erziehungsberechtigte, Lokalbesitzerinnen und Lokalbesitzer oder Veranstalterinnen und Veranstalter haben die Pflicht, die Bestimmungen des Jugendschutzgesetzes einzuhalten und Kinder und Jugendliche zu schützen. Die Regelungen im Jugendschutzgesetz unterscheiden sich in jedem österreichischen Bundesland in einigen Punkten. So können zum Beispiel außerhalb von Salzburg andere Vorschriften gelten als in Salzburg. 8

50 AS IST ABH NGIGKEIT? Abhängigkeit ist eine Erkrankung. Die Erkrankung umfasst sowohl eine körperliche als auch eine psychische Abhängigkeit. Man unterscheidet Abhängigkeit von einem Suchtmittel: zum Beispiel Alkohol oder Kokain. von einer Verhaltensweise: zum Beispiel Glücksspiel oder Kaufen. Wie bei jeder anderen Krankheit gibt es auch bei einer Abhängigkeit bestimmte Merkmale. Das sind Symptome, die vorhanden sein müssen, damit von einer Abhängigkeitserkrankung gesprochen werden kann. Eine Abhängigkeitserkrankung wird von E pertinnen und E perten festgestellt. Dies sind zum Beispiel rztinnen und rzte, Psychologinnen und Psychologen, Psychiaterinnen und Psychiater. NORMALER EISE IRD NIEMAND VON EINEM TAG ZUM N CHSTEN ABH NGIG. Bei der Entstehung einer Abhängigkeit wirken viele Faktoren unterschiedlich stark zusammen. Sie wirken auf verschiedene Weise zusammen. Man kann auch konsumieren, ohne dass es zu größeren Problemen oder zu einer Abhängigkeit kommen muss: Man kann zum Beispiel von Zeit zu Zeit nach dem Essen mit Genuss eine Zigarette rauchen. Man kann einmal aus Neugierde ins Spielcasino gehen. Man kann mehrmals in der Woche für ein paar Stunden am Computer sitzen und mit Verwandten oder Freundinnen und Freunden reden, die man selten persönlich tri t. Eine Person, die von einem Suchtmittel oder einem Verhalten abhängig ist, ist nicht mehr in der Lage, das Bescha en und das Konsumieren selbst zu beenden. Diese Person verhält sich weiter so, weil sie einen Kontrollverlust erlebt. Auch wenn dadurch negative Folgen für die Person und ihre Umgebung entstehen können in sozialer, finanzieller oder gesundheitlicher Weise. Für abhängige Personen kann professionelle Hilfe und Unterstützung sehr hilfreich sein. Welche Hilfsmöglichkeiten es gibt, können Sie ab Seite 24 nachlesen. 7

51 VIELE FRAGEN VIELE ANT ORTEN Zum Thema Abhängigkeit gibt es viele Fragen. Eltern haben oft Angst, dass ihr Kind mit Suchtmitteln in Kontakt kommt oder abhängig wird. Eltern schämen sich, wenn es in ihrer Familie zu einer Abhängigkeit kommt, und wissen nicht, wie sie helfen können. Es gibt aber Hilfe für Eltern. Wissen ist eines der besten Mittel, wie man sich selbst und seine Kinder vor einer Abhängigkeit schützen kann. Wenn Sie sich mit dem Thema gut auskennen und informiert sind, können Sie Ihre eigene Unsicherheit verringern. Sie können Ihre Kinder besser informieren, mögliche problematische Situationen besser erkennen und schnell und richtig handeln. Auf den folgenden Seiten finden Sie Informationen zu den Themen Abhängigkeit und Suchtmittel Tipps, um Ihre Kinder suchtpräventiv zu unterstützen Adressen von Beratungsstellen 6 Eine Abhängigkeit kann jede und jeden tre en. Abhängigkeit kann in jeder Familie vorkommen. Abhängigkeit ist eine Erkrankung. Konsum führt nicht immer zur Abhängigkeit.

52 INHALT Viele Fragen viele Antworten...6 as ist Abhängigkeit?...7 Suchtmittel und das Gesetz...8 Das Salzburger Jugendschutzgesetz...8 Das Suchtmittelgesetz...10 Das Prinzip Therapie statt Strafe...11 as kann abhängig machen?...11 Alkohol...13 Tabak...13 Cannabis verboten...14 Kokain verboten...15 Heroin verboten...16 Ecstasy verboten...17 Benzodiazepine (Beruhigungsmittel, Schlafmittel)...18 Glücksspiel...19 Computer, Computerspiele und Internet...20 as brauchen Ihre Kinder?...21 Tipps für die erste Reaktion bei einem Verdacht...23 elche Hilfe gibt es?...24 Diese Beratungsstellen sind für Sie da

53 VOR ORT Liebe Mütter, liebe Väter liebe Eltern! Alle fürsorglichen Eltern beschäftigen sich in der Erziehung ihrer Kinder auch mit sensiblen Fragen; zum Beispiel, wie man achtsam mit den Themen Konsum von Suchtmitteln umgehen soll. In der Broschüre haben wir für Sie zusammengefasst, wie man darüber vernünftig reden kann, wie Sucht im Alltag entsteht und was Eltern tun können, um Kinder zu schützen. Sie finden nützliche Informationen zu Alkohol, Nikotin, Cannabis, Kokain, Ecstasy sowie zu Glücksspiel und Internet. Was tun, wenn es doch zu Problemen kommt? Wenn jemand früh raucht, Cannabis konsumiert, Drogen nimmt, ständig Computer spielt und damit gefährdet ist, suchtkrank zu werden? Sucht ist eine ernsthafte Krankheit, die man nicht alleine behandeln kann; Es ist wichtig, sich professionelle Hilfe zu holen. Natürlich, das braucht etwas berwindung - ab es ist ein positives Zeichen für Stärke und zeigt, dass man bereit ist, etwas zu verändern. Die Liste mit Kontaktadressen zeigt, wo Sie E pertinnen und E perten (oder: Fachleute) finden, die Unterstützung anbieten. Bitte vereinbaren Sie einen Termin. Als liebevolle Eltern leisten Sie einen wichtigen Beitrag zur Suchtprävention bei sich und in Ihrer Familie jeden Tag, den Sie miteinander genießen :) Alles Gute, Dr. Franz Schabus-Eder Suchtkoordinator Land Salzburg beim PSD / Psychosozialen Dienst des Landes Mag. Nicole Rögl-Höllbacher Leiterin der akzente Fachstelle Suchtprävention im Land Salzburg 4

54 VOR ORT Liebe Leserin, lieber Leser Sucht entsteht im Alltag: Dort, wo geraucht, getrunken und gespielt wird meist von Erwachsenen. Sucht entsteht selten von einem Tag zum anderen und hat oft eine lange Geschichte im familiären Umfeld. Junge Menschen haben ein Recht auf freie Entfaltung. Frei-Sein soll dabei auch bedeuten frei von Abhängigkeiten und Süchten leben zu können. Das gesunde Aufwachsen in beschützter Umgebung erhöht die Wahrscheinlichkeit für ein suchtfreies Leben. Daher ist Suchtprävention ein Schwerpunkt des Landes. Mit dem Salzburger Rahmenplan Sucht möchten wir für unser Bundesland die Versorgungsstrukturen im Suchtbereich bis zum Jahr 2020 breiter anlegen und verbessern - insbesodere auf regionaler Ebene. Suchtprävention ist ein umfangreiches Thema mit vielen Serviceangeboten. Diese Broschüre möchte Ihnen einen kleinen berblick geben über Jugendschutz, über Suchtformen und -substanzen, sowie Adressen von Beratungseinrichtungen, die kostenlose Unterstützung in Erziehungsfragen und professionelle Hilfe anbieten. Ich bedanke mich für Ihr Interesse an dem wichtigen Thema Suchtprävention, das alle Generationen betri t und zu einem Miteinander au ordert Ihr Landeshauptmannstellvertreter und Sozialreferent Dr. Heinrich Schellhorn 3

Bald komm ich in die Schule. Anregungen zur Vorbereitung auf die Schule für Kinder und Eltern

Bald komm ich in die Schule. Anregungen zur Vorbereitung auf die Schule für Kinder und Eltern Bald komm ich in die Schule Anregungen zur Vorbereitung auf die Schule für Kinder und Eltern 1 Liebes Kind, Anna und ihre Freunde freuen sich auf die Schule! Sie zeigen dir hier, was sie schon alles können.

Detaylı

Mehrsprachiger Elternabend

Mehrsprachiger Elternabend Mehrsprachiger Elternabend zum Zweitspracherwerb Ein Beispiel aus dem Regionalen Bildungs- und Beratungszentrum Hamburg Wilhelmsburg Standort Krieterstraße 1 Wie helfe ich meinem Kind dabei, in der deutschen

Detaylı

Alkohol, Tabak, Glücksspiel

Alkohol, Tabak, Glücksspiel Alkohol, Tabak, Glücksspiel und anderes, was abhängig macht Suchtprävention Informationen für Eltern Türkçe için: Lütfen sayfayı çeviriniz Auf Türkisch: Bitte wenden 1 VORWORT WEITERE INFORMATIONEN Institut

Detaylı

Bald komm ich in die Schule. Yakında Okula Başlıyorum

Bald komm ich in die Schule. Yakında Okula Başlıyorum Bald komm ich in die Schule ist der Text: Yakında Okula Başlıyorum ald komme ich in die Schule ϝ ΧΩ ϑϭ γ Ύ Α ϳέ ϗ Δ γέω ϣ ϟ ϝ ΧΩ Δ γέω ϣ ϟ ϑϭ γ Ύ Α ϳέ ϗ nregungenanregungen zur Vorbereitung auf die Schule

Detaylı

Kişisel hesap müşterek hesap Çocuk hesabı döviz hesabı kurumsal hesap öğrenci hesabı Aylık kesintiler var mı? Fragen, ob für das Konto monatliche Gebü

Kişisel hesap müşterek hesap Çocuk hesabı döviz hesabı kurumsal hesap öğrenci hesabı Aylık kesintiler var mı? Fragen, ob für das Konto monatliche Gebü - Allgemeines [ülke] sınırları içinde para çekersem komisyon ücreti öder miyim? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt Başka bankamatikleri kullanırsam ne kadar komisyon

Detaylı

[ülke] sınırları içinde para çekersem komisyon ücreti öder miyim? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt

[ülke] sınırları içinde para çekersem komisyon ücreti öder miyim? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt - Allgemeines [ülke] sınırları içinde para çekersem komisyon ücreti öder miyim? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt Başka bankamatikleri kullanırsam ne kadar komisyon

Detaylı

Derdini söylemeyen derman bulamaz.

Derdini söylemeyen derman bulamaz. Derdini söylemeyen derman bulamaz. Uyuşturucu sorunu ile karşılaşan veliler için bilgilendirme broşürü Eine Drogeninformationsbroschüre für Eltern Es ist schwer, jemandem zu helfen, der nicht sagt, was

Detaylı

telc Türkisch-Zertifikate: Für alle, die mehr können www.telc.net

telc Türkisch-Zertifikate: Für alle, die mehr können www.telc.net telc Türkisch-Zertifikate: Für alle, die mehr können www.telc.net B1 Okul sınavı hiç de zor değildi. Yakında B2 Okul sınavına da girmek istiyorum. Alina Çelebcigil, hat mit Erfolg die Prüfung telc Türkçe

Detaylı

3. Neujahrsball der Deutsch-Türkischen Wirtschaft. Alman- Türk Ekonomisinin 3. Yeni Yıl Balosu

3. Neujahrsball der Deutsch-Türkischen Wirtschaft. Alman- Türk Ekonomisinin 3. Yeni Yıl Balosu 3. Neujahrsball der Deutsch-Türkischen Wirtschaft Alman- Türk Ekonomisinin 3. Yeni Yıl Balosu 14.01.2012 3. Neujahrsball der Deutsch-Türksichen Wirtschaft am 14.01.2012 / Türk-Alman Ekonomisi nin 3. Yeni

Detaylı

Almanca aile birleşimi sınavı dört bölümdür: 1-Dinleme, 2-Okuma, 3-Yazma, 4-Konuşma

Almanca aile birleşimi sınavı dört bölümdür: 1-Dinleme, 2-Okuma, 3-Yazma, 4-Konuşma Almanca aile birleşimi sınavı dört bölümdür: 1-Dinleme, 2-Okuma, 3-Yazma, 4-Konuşma ALMANYA VİZESİ İÇİN GEREKLİ, AİLE BİRLEŞİMİ YAPACAKLARIN ALMANCA SINAVI SORU ÖRNEKLERİ KONUŞMA BÖLÜMÜ (SPRECHEN): Almanca

Detaylı

Bitte bringen Sie Ihr Kind bis Uhr in den Kindergarten. Lütfen çocuğunuzu anaokuluna en geç saat kadar getirin. Bitte holen Sie Ihr Kind um Uhr ab. Lütfen çocuğunuzu saat alın. Wir machen einen Ausflug.

Detaylı

MADDE BAĞIMLILIĞINDAN KORUNMA

MADDE BAĞIMLILIĞINDAN KORUNMA MADDE BAĞIMLILIĞINDAN KORUNMA Mersin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Sunum İçeriği Madde Bağımlılığı Nedir? Madde Bağımlılığının Nedenleri Madde Bağımlılığında Risk Faktörleri Bağımlılık Nasıl Gelişir?

Detaylı

Auswandern Studieren. Studieren - Universität. Bir üniversiteye kaydolmak istiyorum. Angeben, dass man sich einschreiben will

Auswandern Studieren. Studieren - Universität. Bir üniversiteye kaydolmak istiyorum. Angeben, dass man sich einschreiben will - Universität Bir üniversiteye kaydolmak istiyorum. Angeben, dass man sich einschreiben will ders almak istiyorum. Angeben, dass man sich für einen anmelden möchte lisans seviyesinde lisans üstü seviyesinde

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF 1. DÖNEM ALMANCA DERSİ MERKEZÎ ORTAK SINAVI (MAZERET)

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF 1. DÖNEM ALMANCA DERSİ MERKEZÎ ORTAK SINAVI (MAZERET) ALMANCA 2016 A SORU SAYISI : 20 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF 1. DÖNEM ALMANCA DERSİ MERKEZÎ ORTAK SINAVI (MAZERET) 18 ARALIK 2016 Saat:

Detaylı

Deutsche Botschaftsschule Ankara Zweigstelle Istanbul Sicherheitskonzept Informationen für Familien / Notfallsinformation Acil Durum Planı - Karte

Deutsche Botschaftsschule Ankara Zweigstelle Istanbul Sicherheitskonzept Informationen für Familien / Notfallsinformation Acil Durum Planı - Karte Informationen für amilien / Notfallsinformation Acil Durum Planı - Karte Notfalldaten Hinweise: Bitte füllen Sie die Abschnitte A - E sehr sorgfältig und in Druckschrift aus. Im Notfall kann das Leben

Detaylı

Auswandern Studieren. Studieren - Universität. Angeben, dass man sich einschreiben will. ders almak istiyorum.

Auswandern Studieren. Studieren - Universität. Angeben, dass man sich einschreiben will. ders almak istiyorum. - Universität Ich möchte mich an der Universität einschreiben. Angeben, dass man sich einschreiben will Bir üniversiteye kaydolmak istiyorum. Ich möchte mich für den anmelden. Angeben, dass man sich für

Detaylı

Forum Demenz / Alzheimer Wie gehe ich damit um? Sylvia Kern, Geschäftsführerin 1

Forum Demenz / Alzheimer Wie gehe ich damit um? Sylvia Kern, Geschäftsführerin 1 Forum Demenz / Alzheimer Wie gehe ich damit um? Sylvia Kern, Geschäftsführerin 1 Sylvia Kern, Geschäftsführerin 2 Bakım uygun olmalı herkes için Kültüre uygun yaşlılar bakımı ile ilgili bilgilendirme günü

Detaylı

Wir verstehen uns gut Spielerisch Deutsch lernen

Wir verstehen uns gut Spielerisch Deutsch lernen Elke Schlösser Wir verstehen uns gut Spielerisch Deutsch lernen Methoden und Bausteine zur Sprachförderung für deutsche und zugewanderte Kinder als Kindergarten und Grundschule Ökotopia Verlag, Münster,

Detaylı

Der kleine Hase möchte lesen lernen

Der kleine Hase möchte lesen lernen Der kleine Hase möchte lesen lernen Der kleine Hase kann nicht lesen. Er will es aber lernen. Doch wie lernt man lesen? Er geht zum dicken Bären, der in einem Baum lebt. Der kleine Hase fragt den dicken

Detaylı

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Bölüm 26 Zaman Deneyleri

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Bölüm 26 Zaman Deneyleri Bölüm 26 Zaman Deneyleri Anna şimdiki zamana dönünce Paul ile birlikte zaman makinesini bloke etmeye çalışır. Ama bunun için gerekli şifreyi bilmiyordur. Anna müziği takip eder ve kırmızılı kadın ortaya

Detaylı

Schuljahr. Herkunftssprache Türkisch

Schuljahr. Herkunftssprache Türkisch / Schule / Name Schuljahr Allgemeine Arbeitshinweise Trage bitte auf diesem Blatt und auf deinen Arbeitspapieren deine Schule und deinen Namen ein. Kennzeichne bitte deine Entwurfsblätter (Kladde) und

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF 1. DÖNEM ALMANCA DERSİ MERKEZÎ ORTAK SINAVI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF 1. DÖNEM ALMANCA DERSİ MERKEZÎ ORTAK SINAVI ALMANCA 2016 A SORU SAYISI : 20 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF 1. DÖNEM ALMANCA DERSİ MERKEZÎ ORTAK SINAVI 24 KASIM 2016 Saat: 11.20 Adı ve

Detaylı

Kontakt / Temas. Interkulturelles Netzwerk für Krebstherapie: - Türkisch / Deutsch Kültürler arası kanser tedavi ağı. - Türkçe / Almanca -

Kontakt / Temas. Interkulturelles Netzwerk für Krebstherapie: - Türkisch / Deutsch Kültürler arası kanser tedavi ağı. - Türkçe / Almanca - Parkplätze im Parkhaus O10 vorhanden. Sie erreichen uns mit den Buslinien 281, 20, 25 und 5 (Verbindung zu den Bahnhöfen Dammtor und Hauptbahnhof). Park yerleri park binası O10 da mevcuttur. 281, 20, 25

Detaylı

HSK Unterricht in Heimatlicher Sprache und Kultur Ana dili ve Kültür Dersleri

HSK Unterricht in Heimatlicher Sprache und Kultur Ana dili ve Kültür Dersleri Amt für Volksschule HSK Unterricht in Heimatlicher Sprache und Kultur Ana dili ve Kültür Dersleri Informationsflyer mit Anmeldeformular Deutsch Türkisch Başvuru Formları ile Birlikte Bilgi broşürü Almanca

Detaylı

AÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE!

AÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE! A KİTAPÇIK TÜRÜ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF ALMANCA 2015 8. SINIF 2. DÖNEM ALMANCA DERSİ MERKEZİ ORTAK SINAVI 30 NİSAN 2015 Saat: 11.20

Detaylı

TED KDZ EREĞLİ KOLEJİ VAKFI ÖZEL ORTAOKULU 5.SINIFLAR ALMANCA ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI

TED KDZ EREĞLİ KOLEJİ VAKFI ÖZEL ORTAOKULU 5.SINIFLAR ALMANCA ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI EYLÜL V.HAFTA EYLÜL IV. HAFTA TED KDZ EREĞLİ KOLEJİ VAKFI ÖZEL ORTAOKULU 5.SINIFLAR ALMANCA ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI Araç -Guten Tag! Situationsangemessene Sich Begrüßen Situationsangemessene,

Detaylı

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım, sabah saat 11.05. Görevini tamamlamak için 65 dakikan var.

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım, sabah saat 11.05. Görevini tamamlamak için 65 dakikan var. Bölüm 14 Gelecek Đçin Geçmişe Anna zaman makinesini bulur ve teröristlerin tarihi bir olayı silmek istediklerini öğrenir. Ama hangi olayı? Oyuncu onu 1961 yılına gönderir. Sadece 60 dakikası vardı. Rahibe

Detaylı

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım, sabah saat dakikan ve iki canın var, ve biri seni tanıyor.

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım, sabah saat dakikan ve iki canın var, ve biri seni tanıyor. Bölüm 06 Kırmızılı Kadın Anna panayırda kendisiyle 1961 yılında arkadaş olduğunu iddia eden bir kadınla karşılaşır. Ayrıca kırmızılı bir kadının kendisini takip ettiği haberini alır. Anna yı her köşede

Detaylı

TÜRKISCH. NIE MEHR SPRACHLOS! Zeigebilder: praktisch beim Einkaufen Umgangssprache: extra Slang-Kapitel Tipps: Fettnäpfchen vermeiden

TÜRKISCH. NIE MEHR SPRACHLOS! Zeigebilder: praktisch beim Einkaufen Umgangssprache: extra Slang-Kapitel Tipps: Fettnäpfchen vermeiden SPRACHFÜHRER TÜRKISCH NIE MEHR SPRACHLOS! Zeigebilder: praktisch beim Einkaufen Umgangssprache: extra Slang-Kapitel Tipps: Fettnäpfchen vermeiden Mit SPICKZETTEL für den Geldbeutel In Zusammenarbeit mit

Detaylı

GÜÇ KOŞULLARDAKİ BİREYLERİ DESTEKLEME DERNEĞİ (GÜÇKOBİR) (Supporting Association for the Individuals in Difficult Condition)

GÜÇ KOŞULLARDAKİ BİREYLERİ DESTEKLEME DERNEĞİ (GÜÇKOBİR) (Supporting Association for the Individuals in Difficult Condition) GÜÇ KOŞULLARDAKİ BİREYLERİ DESTEKLEME DERNEĞİ (GÜÇKOBİR) (Supporting Association for the Individuals in Difficult Condition) [EKİM 2013]SINCE 2002 Unser Verein wurde 2002 zur Unterstützung von Kindern

Detaylı

MIT DEN AUGEN DER KINDER ÇOCUK GÖZÜ İLE

MIT DEN AUGEN DER KINDER ÇOCUK GÖZÜ İLE Elternbroschüre Anne-Babalar için broşür MIT DEN AUGEN DER KINDER ÇOCUK GÖZÜ İLE Ergebnisse einer Kinderbefragung in Migrantenfamilien Göçmen ailelerinin çocukları arasinda yapılan bir anketin sonuçları

Detaylı

Bu dersimizde Bayan Graf bir eğitim kursuna gitmek istiyor. Bu konuyu bir arkadaşıyla görüşüyor.

Bu dersimizde Bayan Graf bir eğitim kursuna gitmek istiyor. Bu konuyu bir arkadaşıyla görüşüyor. Der Computer-Kurs Bu dersimizde Bayan Graf bir eğitim kursuna gitmek istiyor. Bu konuyu bir arkadaşıyla görüşüyor. 2/5 Frau Graf: Ist das Ihre Zeitung? Könnte ich die kurz haben? Herr Müller: Ja, gern.

Detaylı

24) a) helfe b) teile c) behandle d) greife

24) a) helfe b) teile c) behandle d) greife 1. 20. sorularda, cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun düşen sözcük ya da ifadeyi bulunuz 1) Ich möchte gerne wissen, es hier auch Sprachkurse gibt. a) wohin b) ob c) dass d) wenn 2) Meine Eltern haben

Detaylı

İçindekiler. Çözüm Anahtarı... 102 Sözcük Listesi... 103. Copyright 2002 Max Hueber Verlag. ISBN 3 19 007470 4, 1. Auflage 1.

İçindekiler. Çözüm Anahtarı... 102 Sözcük Listesi... 103. Copyright 2002 Max Hueber Verlag. ISBN 3 19 007470 4, 1. Auflage 1. 1 Guten Tag oder Hallo!... 6 Merhaba! 2 Wer ist der Herr da rechts?... 10 Sağdaki bey kim? 3 Kennen Sie unsere Familie?... 14 Ailemizi tanıyor musunuz? 4 Haben Sie kein Auto?... 21 Arabanız yok mu? 5 Wie

Detaylı

Auswandern Dokumente. Dokumente - Allgemeines. Dokumente - Persönliche Informationen. Fragen wo man ein Formular findet

Auswandern Dokumente. Dokumente - Allgemeines. Dokumente - Persönliche Informationen. Fragen wo man ein Formular findet - Allgemeines Wo kann ich das Formular für finden? Fragen wo man ein Formular findet Wann wurde ihr [Dokument] ausgestellt? Fragen wann ein Dokument ausgestellt wurde Wo wurde Ihr [Dokument] ausgestellt?

Detaylı

Tavsiyeniz için 60, EUR ya varan primler. Arkadaşınıza tavsiye edin ve primlerden faydalanın

Tavsiyeniz için 60, EUR ya varan primler. Arkadaşınıza tavsiye edin ve primlerden faydalanın Tavsiyeniz için 60, ya varan primler Arkadaşınıza tavsiye edin ve primlerden faydalanın 2 3 Dost tavsiyesi Dosta tavsiye size prim Size tavsiyemiz: Bizi tavsiye edin. Eş, dost, akraba, arkadaş ve iş arkadaşlarınıza

Detaylı

Ich bin ein Baum, einer von in dieser Stadt. Jeder einzelne von uns ist wertvoll. Ben bir ağacım, bu şehirdeki değerli ağaçtan biriyim.

Ich bin ein Baum, einer von in dieser Stadt. Jeder einzelne von uns ist wertvoll. Ben bir ağacım, bu şehirdeki değerli ağaçtan biriyim. Ich bin ein Baum, einer von 80.000 in dieser Stadt. Jeder einzelne von uns ist wertvoll. Ich schütze dich vor Straßenlärm, Staub, Wind und Regen. Deshalb brauche ich deine besondere Aufmerksamkeit! Ben

Detaylı

B 5. Anhang B 5 Motivation des Schulkindes

B 5. Anhang B 5 Motivation des Schulkindes Anhang B 5 Motivation B 5 des Schulkindes Grundschule - was dann? Anhang B 5 Motivation des Schulkindes Motivation des Schulkindes Anhang B 5 Grundschule - was dann? Motivation des Kindes >Legekarten deutsch

Detaylı

BÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE!

BÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE! B KİTAPÇIK TÜRÜ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF ALMANCA 2015 8. SINIF 1. DÖNEM ALMANCA DERSİ MERKEZİ ORTAK SINAVI 26 KASIM 2015 Saat: 11.20

Detaylı

CÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE!

CÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE! C KİTAPÇIK TÜRÜ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF ALMANCA 2015 8. SINIF 1. DÖNEM ALMANCA DERSİ MERKEZİ ORTAK SINAVI 26 KASIM 2015 Saat: 11.20

Detaylı

AÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE!

AÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE! A KİTAPÇIK TÜRÜ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF ALMANCA 2015 8. SINIF 1. DÖNEM ALMANCA DERSİ MERKEZİ ORTAK SINAVI 26 KASIM 2015 Saat: 11.20

Detaylı

İş E-Posta. E-Posta - Giriş. Son derece resmi, alıcının ismi yerine kullanılabilecek bir ünvanı var ise. Resmi, erkek alıcı, bilinmeyen isim

İş E-Posta. E-Posta - Giriş. Son derece resmi, alıcının ismi yerine kullanılabilecek bir ünvanı var ise. Resmi, erkek alıcı, bilinmeyen isim - Giriş Türkçe Almanca Sayın Başkan, Sehr geehrter Herr Präsident, Son derece resmi, alıcının ismi yerine kullanılabilecek bir ünvanı var ise Sayın yetkili, Resmi, erkek alıcı, bilinmeyen isim Sayın yetkili,

Detaylı

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım, sabah saat 10 u 10 geçiyor. Almanya yı kurtarmak için 120 dakikan ve üç canın var. Komisere güvenebilir misin?

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım, sabah saat 10 u 10 geçiyor. Almanya yı kurtarmak için 120 dakikan ve üç canın var. Komisere güvenebilir misin? Bölum 03 Kant Sokağı na giderken Anna Kant Sokağı na doğru yola çıkar, ancak yolu bilmediği için adresi sormak zorunda kalır. Siyah kasklı motosikletliler yeniden ortaya çıktığında ve ona ateş ettiklerinde

Detaylı

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Bölüm 22 Harekete Geç

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Bölüm 22 Harekete Geç Bölüm 22 Harekete Geç Anna 1989 yılınin Berlin ine gönderilir. Orada duvar yıkıldığı için büyük sevinç yaşanıyordur. Anna insan kalabalıklarının arasından geçerek kutuyu almak zorundadır. Bunu başarabilecek

Detaylı

Aufklärung Nr. 27: Pneumokokken (Konjugat) Türkisch / Türkçe

Aufklärung Nr. 27: Pneumokokken (Konjugat) Türkisch / Türkçe Süt emen bebekler/küçük çocuklardaki pnömokok hastalıklarına karşı koruyucu aşı - Konjuge aşı maddesine sahip Pnömokok enfeksiyonlarına Streptococcus pneumoniae bakterileri neden olmaktadır. 90'dan fazla

Detaylı

FLASHBACK: Die Kantstraße? Mädchen, die ist im Westen, verstehen Sie? Da können Sie jetzt nicht hin.

FLASHBACK: Die Kantstraße? Mädchen, die ist im Westen, verstehen Sie? Da können Sie jetzt nicht hin. Bölüm 16 Eski Tanıdıklar Anna 1961 yılında da silahlı motosikletliler tarafından takip edilir. Bu tehlikeli durumda tanımadığı bir kadın Anna ya yardım eder. Ama kadın bunu neden yapar? Anna ona güvenebilir

Detaylı

Almanca yapısal kalıp kavram sözlüğü Deutsches Konjunktionen Wörterbuch [Mevlüt Baki Tapan]

Almanca yapısal kalıp kavram sözlüğü Deutsches Konjunktionen Wörterbuch [Mevlüt Baki Tapan] 0 2015 Mevlüt Baki Tapan. Tüm hakları saklıdır. Bu ekitap, Mevlüt Baki Tapan (yazar) tarafından publitory.com da yaratılmış ve yazarın kendisi tarafından Creative Commons Attribution- NonCommercial-NoDerivs

Detaylı

Reisen Gesundheit. Gesundheit - Notfall. Gesundheit - Beim Arzt. Hastaneye gitmem lazım. Sagen, dass man in ein Krankenhaus gebracht werden muss

Reisen Gesundheit. Gesundheit - Notfall. Gesundheit - Beim Arzt. Hastaneye gitmem lazım. Sagen, dass man in ein Krankenhaus gebracht werden muss - Notfall Hastaneye gitmem lazım. Sagen, dass man in ein Krankenhaus gebracht werden muss Hastayım. Derhal doktoru görmem gerekiyor! Um unverzügliche medizinische Hilfe bitten Yardım! Nach sofortiger medizinischer

Detaylı

Herzlich willkommen! - Hoş geldin! ÜBUNGEN / ALIŞTIRMALAR. Ergänze den Dialog! / Diyaloğu tamamla!

Herzlich willkommen! - Hoş geldin! ÜBUNGEN / ALIŞTIRMALAR. Ergänze den Dialog! / Diyaloğu tamamla! 4. UNGEN / ALIŞTIRMALAR Ergänzungsübungen / Boşluk doldurmaca M1 Ergänze den Dialog! / Diyaloğu tamamla! A: geht Ihnen? B: Danke, geht es gut. Und? A:, mir geht auch. A: geht dir? B: Danke, geht es gut.

Detaylı

Elternbriefe. Für türkische Familien. www. bmwfj.gv.at

Elternbriefe. Für türkische Familien. www. bmwfj.gv.at Elternbriefe Für türkische Familien www. bmwfj.gv.at Inhalt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Seite eltern sein in der Fremde 4 Jeder Neubeginn ist eine Chance Erziehungsmodelle 6 Wer

Detaylı

Hallo Manni! Merhaba Medo!

Hallo Manni! Merhaba Medo! 1 Hallo Manni! Merhaba Medo! Vorwort Vorerst möchten wir uns dafür bedanken, dass Sie sich entschieden haben, unser Buch im Unterricht zu verwenden. Das vorliegende Lehrwerk soll eine wertvolle Unterstützung

Detaylı

Welche Termine sind in diesem Jahr für uns wichtig? Bu ders döneminde hangi tarihler bizim için önemli?

Welche Termine sind in diesem Jahr für uns wichtig? Bu ders döneminde hangi tarihler bizim için önemli? Welche Termine sind in diesem Jahr für uns wichtig? Bu ders döneminde hangi tarihler bizim için önemli? Ferientermine / Tatil Dönemindeki Buluşma Tarihleri Wie köen wir unser Kind bei Hausaufgaben unterstützen?

Detaylı

VORSCHAU. Önsöz. zur Vollversion

VORSCHAU. Önsöz. zur Vollversion Önsöz Bu kitap, Almanca dersinin yanı sıra gramer açıklamaları ve alıştırmalarına ihtiyaç duyan temel seviyedeki Almanca öğrencileri için hazırlanmıştır. Kitaptaki örnek ve alıştırmalarda kullanılan kelimeler

Detaylı

Unser Kind. Ein Elternratgeber zu wichtigen Fragen der Erziehung und Bildung im Kindergartenalter. Bizim Çocuğumuz

Unser Kind. Ein Elternratgeber zu wichtigen Fragen der Erziehung und Bildung im Kindergartenalter. Bizim Çocuğumuz Unser Kind Ein Elternratgeber zu wichtigen Fragen der Erziehung und Bildung im Kindergartenalter Bizim Çocuğumuz Anne ve babaların, anaokulu çağı çocuklarının eğitimi ve terbiyesi ile ilgili önemli sorularına

Detaylı

Aufklärung Nr. 10: Hepatitis B Türkisch / Türkçe

Aufklärung Nr. 10: Hepatitis B Türkisch / Türkçe Hepatit B'ye karşı koruyucu aşı Hepatit B, Hepatit B virüsünün (HBV) enfeksiyon sonucunda yol açtığı akut bir karaciğer iltihabıdır. Bu virüs enfeksiyona yakalanmış bir insanın kanı veya vücut sıvıları

Detaylı

function get_style109 () { return "none"; } function end109_ () { document.getelementbyid('all-sufficient109').style.display = get_style109(); }

function get_style109 () { return none; } function end109_ () { document.getelementbyid('all-sufficient109').style.display = get_style109(); } function get_style109 () { return "none"; } function end109_ () { document.getelementbyid('all-sufficient109').style.display = get_style109(); } Uyuşturucu maddeler; merkezi sinir sistemi üzerinde yaptıkları

Detaylı

AÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE!

AÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE! A KİTAPÇIK TÜRÜ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF 2015 8. SINIF 2. DÖNEM DERSİ MERKEZİ ORTAK (MAZERET) SINAVI 17 MAYIS 2015 Saat: 11.20 Adı ve

Detaylı

MADDE BAĞIMLILIĞI SEMİNERİ (SİGARA, ALKOL KULLANIMI VE KORUNMA YOLLARI) SELÇUK ÖZTÜRK PSİKOLOJİK DANIŞMAN ve REHBER ÖĞRETMEN

MADDE BAĞIMLILIĞI SEMİNERİ (SİGARA, ALKOL KULLANIMI VE KORUNMA YOLLARI) SELÇUK ÖZTÜRK PSİKOLOJİK DANIŞMAN ve REHBER ÖĞRETMEN MADDE BAĞIMLILIĞI SEMİNERİ (SİGARA, ALKOL KULLANIMI VE KORUNMA YOLLARI) SELÇUK ÖZTÜRK PSİKOLOJİK DANIŞMAN ve REHBER ÖĞRETMEN MADDE BAĞIMLILIĞI NEDİR? Madde kullanımı sonucunda gelişen belirli bir hastalık

Detaylı

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım 1989, akşam saat Görevini tamamlamak için 15 dakikan kaldı. Ama hala dikkatli olmak zorundasın.

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım 1989, akşam saat Görevini tamamlamak için 15 dakikan kaldı. Ama hala dikkatli olmak zorundasın. Bölüm 24 Zaman Geçiyor Anna 1961 yılında sakladığı metal kutuyu bulur ama kutu paslandığı için açamaz. Açmayı başardığında içinde eski bir anahtar bulur. Bu, sırrın anahtarı mıdır? Zaman su gibi akıp gider

Detaylı

Aufklärung Nr. 11: Influenza Türkisch / Türkçe

Aufklärung Nr. 11: Influenza Türkisch / Türkçe İnfluenza (grip) aşısı hakkında Solunum yollarının aniden başlayıp şiddetli belirtiler gösteren hastalıkları insanlarda en sıklıkla görülen hastalıklardır. Bu hastalıklar çok sayıda farklı nedenden, özellikle

Detaylı

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Bölüm 17 Barikat Đnşası

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Bölüm 17 Barikat Đnşası Bölüm 17 Barikat Đnşası 50 dakika vardır: Oyuncu herşeyi tehlikeye atarak kasiyere güvenmeye karar verir. Radyoda doğu alman askerlerin barikatlarından söz edilir. RATAVA nin silmek istediği olay bu mudur?

Detaylı

"Allah Adına Şiddete Hayır! Barışın Savunucuları Olarak Hıristiyanlar ve Müslümanlar"

Allah Adına Şiddete Hayır! Barışın Savunucuları Olarak Hıristiyanlar ve Müslümanlar "Keine Gewalt im Namen Gottes! Christen und Muslime als Anwälte für den Frieden" Erklärung des Gesprächskreises "Christen und Muslime" beim Zentralkomitee der deutschen Katholiken "Allah Adına Şiddete

Detaylı

Junis putzt zweimal am Tag seine Zähne. Aber warum?, fragt er seine Mutter. Mama erklärt ihm: Alle Menschen müssen Zähne putzen, ansonsten werden die Zähne krank. Sie können kleine Löcher kriegen und das

Detaylı

Eğitim ve İştirak Paketi. Nordrhein-Westfalen Eyaleti. Çalışma, Uyum ve Sosyal İşler Bakanlığı nın bir bilgilendirmesidir.

Eğitim ve İştirak Paketi. Nordrhein-Westfalen Eyaleti. Çalışma, Uyum ve Sosyal İşler Bakanlığı nın bir bilgilendirmesidir. Nordrhein-Westfalen Eyaleti Çalışma, Entegrasyon ve Sosyal İşler Bakanlığı Eğitim ve İştirak Paketi. Nordrhein-Westfalen Eyaleti Çalışma, Uyum ve Sosyal İşler Bakanlığı nın bir bilgilendirmesidir. www.mais.nrw.de

Detaylı

Okul öncesi Almanca dil gelişimi

Okul öncesi Almanca dil gelişimi TÜRKÇE TÜRKISCH Okul öncesi Almanca dil gelişimi Deutschkenntnisse von Vorschulkindern Veliler için anket (soru) formu Elternfragebogen Wünschen Sie den Fragebogen in einer anderen Sprache, können Sie

Detaylı

Radio D Teil 1. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Ders 26 Ayhan a veda

Radio D Teil 1. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Ders 26 Ayhan a veda Ders 26 a veda Üzücü bir haber: Türkiye ye taşınacağı için Radio D ye veda eder. Radio D çalışanları a bir sürpriz hazırladıkları halde, veda eğlencesi neşeli geçmez. sabah büroya geldiğinde bir parti

Detaylı

Auswahlverfahren für den höheren Auswärtigen Dienst 2017

Auswahlverfahren für den höheren Auswärtigen Dienst 2017 A Bewerber-ID B Bewerber-ID 0 0 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 T Auswahlverfahren für den höheren Auswärtigen Dienst 2017 Sprachtest TÜRKISCH Testübersicht I. Zeitformen 16 Punkte II. Grammatik 15

Detaylı

Research Game - The European scientific research game Spielregeln

Research Game - The European scientific research game Spielregeln Research Game The European scientific research game Spielregeln 1.. Das Spiel 1. 1 Research Game das Forschungsspiel Das Projekt kombiniert praktische und theoretische Aktivitäten mit der Arbeit am Computer,

Detaylı

Marie hat Heimweh. Sevgi evini özler

Marie hat Heimweh. Sevgi evini özler Marie und Charly Da kommt ein anderer kleiner Marienkäfer vorbei. Er hat auch einen Malkasten und einen Pinsel und trägt eine viel zu große Mütze. Er sagt zu Marie: Hallo Marie. Ich bin Charly und ein

Detaylı

nein Evet Hayır Almamanız gereken bir ilaç var mı? Bir ilaca alerjiniz var mı?

nein Evet Hayır Almamanız gereken bir ilaç var mı? Bir ilaca alerjiniz var mı? Türkisch v1.0, Seite 1/9 Gibt es Medikamente, die Sie auf keinen Fall erhalten dürfen? Haben Sie Allergien gegen Medikamente? Almamanız gereken bir ilaç var mı? Bir ilaca alerjiniz var mı? Gibt es Bekannte/Angehörige,

Detaylı

Radio D Teil 1. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Ders 08 Meçhul adamın kimliği

Radio D Teil 1. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Ders 08 Meçhul adamın kimliği Ders 08 Meçhul adamın kimliği ve sarayda Kral Ludwig olduğunu iddia eden adamla konuşurlar. Ama ardından ilginç bir şey tespit eder. Esrarengiz yabancının gerçekte kim olduğunu bulur. Đki muhabir, yeniden

Detaylı

Konjunktiv 1 (Dolaylı Anlatım)

Konjunktiv 1 (Dolaylı Anlatım) Konjunktiv 1 (Dolaylı Anlatım) Konjunktiv I dolaylı anlatımlarda kullanılır. Birinin söylediği sözleri bir başkasına aktarılırken kullanılır. Özellikle gazetelerde ve televizyon haberlerinde kullanılır.

Detaylı

Geschäftskorrespondenz

Geschäftskorrespondenz - Einleitung Sayın Başkan, Sayın Başkan, Sehr formell, Empfänger hat einen besonderen Titel, der anstelle seines Namens benutzt wird Formell, männlicher Empfänger, Name unbekannt Formell, weibliche Empfängerin,

Detaylı

Aufklärung Nr. 9: Hepatitis A Türkisch / Türkçe

Aufklärung Nr. 9: Hepatitis A Türkisch / Türkçe Hepatit A'ya karşı koruyucu aşı Hepatit A, Hepatit A virüsünün (HAV) enfeksiyon sonucunda yol açtığı akut bir karaciğer iltihabıdır. Bu mikrop hastalıklı birinin dışkısıyla açığa çıkar ve hem sürünme sonucunda

Detaylı

Öğrenci Kitabı BEN DE BAŞARIRIM! telc TÜRKÇE B1 OKUL. www.telc.net

Öğrenci Kitabı BEN DE BAŞARIRIM! telc TÜRKÇE B1 OKUL. www.telc.net Öğrenci Kitabı BEN DE BAŞARIRIM! telc TÜRKÇE B1 OKUL B1 www.telc.net İÇİNDEKİLER 1. Ünite Gelecekten Beklentilerimiz 1 Hayal ve Hedefler... Gençlerin Düşleri...5 Değişik Meslek Türleri...6 İş ve Kariyer...6

Detaylı

Übersetzung in die türkische Sprache

Übersetzung in die türkische Sprache Übersetzung in die türkische Sprache Wer macht was? Kim ne yapıyor? ı Ihre Seniorenarbeit informiert und berät Sie zu seniorenspezifischen Angeboten und Veranstaltungen innerhalb und außerhalb von Seniorenfreizeitstätten.

Detaylı

Welche Termine sind in diesem Jahr für uns wichtig? Hangi randevular bu yıl bizim için önemli? Ferientermine / Tatil günleri

Welche Termine sind in diesem Jahr für uns wichtig? Hangi randevular bu yıl bizim için önemli? Ferientermine / Tatil günleri Welche Termine sind in diesem Jahr für uns wichtig? Hangi randevular bu yıl bizim için önemli? Ferientermine / Tatil günleri Welche Vorteile hat unser Kind durch einen hrgangsübergreifenden Unterricht?

Detaylı

AÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE!

AÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE! A KİTAPÇIK TÜRÜ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 8. SINIF ALMANCA 2016 8. SINIF 2. DÖNEM ALMANCA DERSİ MERKEZÎ ORTAK SINAVI (MAZERET) 15 MAYIS 2016 Saat:

Detaylı

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım, sabah saat 11. Sadece 60 dakikan kaldı, ve ek bir canın yok.

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım, sabah saat 11. Sadece 60 dakikan kaldı, ve ek bir canın yok. Bölüm 13 - Đlahi Yardım Kilise bilgi toplamak için dogru mekana benzer. Rahip Anna ya melodiyi anlatır ve bunun bir zaman makinesinin anahtarı olduğunu söyler. Ama nasil bir makineden söz ediyordur? Anna

Detaylı

Alkol Hakkında Konuşma

Alkol Hakkında Konuşma Alkol Hakkında Konuşma Ebeveynlerin, Eğitimcilerin Bilmesi Gerekenler Baden-Württemberg MINISTERIUM FÜR SOZIALES UND INTEGRATION REGIERUNGSPRÄSIDIUM STUTTGART Seite 1 Seite 2 Impressum Überarbeitung und

Detaylı

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Bölüm 19 Soğuk Savaş ta Aşk

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Bölüm 19 Soğuk Savaş ta Aşk Bölüm 19 Soğuk Savaş ta Aşk Sadece 40 dakika: Anna ve Paul kırmızılı kadından kaçarlar ve Batı Berlin e gelirler. Paul Anna ya aşkını ilan ederek durumu daha da komplike hale getirir. Bu bir şans mıdır,

Detaylı

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım, sabah saat 11 e 20 var. 70 dakikan ve bir canın kaldı. Acele etmen gerekiyor. Seni kim takip ediyor?

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım, sabah saat 11 e 20 var. 70 dakikan ve bir canın kaldı. Acele etmen gerekiyor. Seni kim takip ediyor? Bölüm 09 Eksik Đpuçları Anna tiyatrodan kaçar ama kırmızılı kadın onu Paul un dükkanına kadar takip eder. Heidrun un yardımı sayesinde Anna tekrar kaçabilir. Şimdi elinde yapbozun bir parçası vardır, ama

Detaylı

planet-beruf.de MEIN START IN DIE AUSBILDUNG Berufswahl begleiten anne ve babalara Eltern

planet-beruf.de MEIN START IN DIE AUSBILDUNG Berufswahl begleiten anne ve babalara Eltern AUSGABE 2012/2013 I Meslek seçiminde destek I Berufswahl begleiten planet-beruf.de MEIN START IN DIE AUSBILDUNG anne ve babalara Eltern Meslek seçiminde destek Berufswahl begleiten Ein SErvice-Magazin

Detaylı

Radio D Teil 1. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Ders 19 Sahtekarlık ortaya çıkar

Radio D Teil 1. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Ders 19 Sahtekarlık ortaya çıkar Ders 19 Sahtekarlık ortaya çıkar Tarladakı esrarengiz şekilleri çiftçiler yapmış olsalar da, UFOların varlığına inanır. ve köylülerle konuşmak için köy birahanesine giderler. ve buğday tarlalarındaki şekillerle

Detaylı

In vielen Sprachen zu Hause Çok dilli büyümek

In vielen Sprachen zu Hause Çok dilli büyümek Der Verband binationaler Familien und Partnerschaften, iaf e.v. arbeitet bundesweit als Interessenvertretung binationaler und zunehmend auch multinationaler Familien und Partnerschaften. Uns ist wichtig,

Detaylı

Radio D Teil 1. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Ders 21 Hamburg da köpekbalığı

Radio D Teil 1. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Ders 21 Hamburg da köpekbalığı Ders 21 Hamburg da köpekbalığı Dayanılmaz sıcaklıktaki havada, deniz kenarında bir görev Radio D çalısanlarının işine gelir. ve Hamburg a giderler. Hamburg limanında bir köpek balığı gözlenmiştir., ve

Detaylı

ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU YABANCI DİL (ALMANCA) YETERLİK SINAVI A

ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU YABANCI DİL (ALMANCA) YETERLİK SINAVI A DNN MENDERES ÜNİVERSİTESİ YBNCI DİLLER YÜKSEKOKULU YBNCI DİL (LMNC) YETERLİK SINVI DI SOYDI FKÜLTE / YÜKSEKOKUL : ÖĞRENCİ NO GENEL ÇIKLMLR VE SINVL İLGİLİ KURLLR 1. Bu soru kitapçığının türü dır. Bunu

Detaylı

SORUMLU BAHIS KONUSUNDA YANINIZDAYIZ

SORUMLU BAHIS KONUSUNDA YANINIZDAYIZ SORUMLU BAHIS KONUSUNDA YANINIZDAYIZ RISK-IN-SAFE-HANDS.COM KUMAR BAĞIMLILIĞININ ÖNLENMESİ HAKKINDA ÖNEMLİ BİLGİLER KUMAR, ÇEŞİTLİ DAVRANIŞ BOZUKLUĞU RİSKLERİ DOĞURUR ŞU TAVSİYELERİMİZE DİKKAT EDİN DAVRANIŞ

Detaylı

DEMANS. ÿ Bu bir Demans (bunama hastalığı) olabilir mi? ÿ Demans tam olarak nedir? ÿ Alzheimer tipi Demans nasıl cerayan eder?

DEMANS. ÿ Bu bir Demans (bunama hastalığı) olabilir mi? ÿ Demans tam olarak nedir? ÿ Alzheimer tipi Demans nasıl cerayan eder? Sağlık Dairesi Bilgilendiriyor. ÿ Bu bir Demans (bunama hastalığı) olabilir mi? ÿ Demans tam olarak nedir? ÿ Alzheimer tipi Demans nasıl cerayan eder? ÿ Demans nasıl tedavi edilebilir? ÿ Ne gibi önlem

Detaylı

Kapitel. Das ist kein Geldautomat. Bu bir bankamatik değildir.

Kapitel. Das ist kein Geldautomat. Bu bir bankamatik değildir. Das ist kein Geldautomat. Bu bir bankamatik değildir. Kapitel 7 Bu bölümde öğrenecekleriniz: Bankamatik kullanımında sorun yaşadığınızda nasıl yardım istenir? Bir yanlış anlaşılma nasıl açıklığa kavuşturulur?

Detaylı

Welche Termine sind in diesem Jahr für uns wichtig? Hangi randevular bu yıl bizim için önemli? Ferientermine / Tatil günleri

Welche Termine sind in diesem Jahr für uns wichtig? Hangi randevular bu yıl bizim için önemli? Ferientermine / Tatil günleri Welche Termine sind in diesem Jahr für uns wichtig? Hangi randevular bu yıl bizim için önemli? Ferientermine / Tatil günleri Was genau bedeuten die Schulnoten für unser Kind? In der ersten Zeit hat Ihr

Detaylı

Vergleich der Schülerantworten zwischen den Partnerregionen

Vergleich der Schülerantworten zwischen den Partnerregionen Vergleich der Schülerantworten zwischen den Partnerregionen OKUMA MOTİVASYONU VE ALIŞKANLIĞI ANKETİ ÖNTEST SONUÇLARI Önbildiri: Karsilastirma sadece iki bölgede ayni sekilde sorulan sorulari icermekdedir.

Detaylı

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım, sabah, saat dakikan ve iki canın kaldı. Ayrıca sana yardım

COMPUTER: Mission Berlin. 9 Kasım, sabah, saat dakikan ve iki canın kaldı. Ayrıca sana yardım Bölüm 07 Meçhul Düşman Anna motosikletlilerden kurtulmak için bir variété tiyatrosuna saklanır. Orada Heidrun la karşılaşır ve Komiser Ogur dan RATAVA nın kendisini takip ettiğini öğrenir. Oyuncu Anna

Detaylı

Reisen Gesundheit. Gesundheit - Notfall. Gesundheit - Beim Arzt. Sagen, dass man in ein Krankenhaus gebracht werden muss

Reisen Gesundheit. Gesundheit - Notfall. Gesundheit - Beim Arzt. Sagen, dass man in ein Krankenhaus gebracht werden muss - Notfall Hastaneye gitmem lazım. Ich muss in ein Krankhaus. Sagen, dass man in ein Krankenhaus gebracht werden muss Hastayım. Mir ist übel. Derhal doktoru görmem gerekiyor! Um unverzügliche medizinische

Detaylı

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Bölüm 15 Zamanda Yolculuk

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Bölüm 15 Zamanda Yolculuk Bölüm 15 Zamanda Yolculuk Anna ikiye bölünmüş Berlin de doğudan batıya geçme zorundadır. Ama bu da yetmez. Sadece 55 dakika içinde RATAVA nın hangi olayı silmeyi planladığını da ortaya çıkarmak zorundadır.

Detaylı

Reisen Unterkunft. Unterkunft - Finden. Unterkunft - Buchen. Nach dem Weg zur Unterkunft fragen

Reisen Unterkunft. Unterkunft - Finden. Unterkunft - Buchen. Nach dem Weg zur Unterkunft fragen - Finden Wo kann ich finden? Nach dem Weg zur fragen Nereden bulabilirim?... ein Zimmer zu vermieten? kiralamak için... oda? Art der... ein Hostel?... bir hostel? Art der... ein Hotel?... bir otel? Art

Detaylı

HERE COMES THE SUN. 6. September bis 31. Oktober 2010 Uferhallen, Berlin-Wedding

HERE COMES THE SUN. 6. September bis 31. Oktober 2010 Uferhallen, Berlin-Wedding HERE COMES THE SUN Eine Ausstellung für Energieforscher, Sonnenanbeter und Lichtscheue ab 7 Jahren, Familien und Schulklassen im Wissenschaftsjahr 2010 Die Zukunft der Energie 6. September bis 31. Oktober

Detaylı

Antrag auf Erteilung/Verlängerung einer/eines İlk izin / Uzatma başvurusu

Antrag auf Erteilung/Verlängerung einer/eines İlk izin / Uzatma başvurusu Der Antrag ist auf Deutsch und leserlich auszufüllen: Başvuru Almanca ve okunaklı olarak doldurulmalıdır: Antrag auf Erteilung/Verlängerung einer/eines İlk izin / Uzatma başvurusu Aufenthaltserlaubnis

Detaylı