OCAK - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ Sayı: 73 Fiyatı: 3. Öteki Kasaba belgesel filmi Gümülcine de gösterildi. Azınlıkça 1

Transkript

1 OCAK - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 Sayı: 73 Fiyatı: 3 Öteki Kasaba belgesel filmi Gümülcine de gösterildi Azınlıkça 1

2 BU AY AZINLIKÇA AZINLIKÇA BATI TRAKYA AYLIK HABER YORUM DERGİSİ OCAK 2013 YIL: 9 SAYI: 73 Azınlıkça Online ΑΖΙΝΛΙΚΤΣΑ ΜΗΝΙΑΙΟ ΤΟΥΡΚΟΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΗΣ Δ. ΘΡΑΚΗΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΕΤΟΣ: 9 NO:73 SAHİBİ-SORUMLUSU ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ-ΕΚΔΟΤΗΣ- ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ EVREN DEDE GENEL KOORDİNATÖR ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ AYDIN BOSTANCI YAYIN YÖNETMENİ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ İBRAM ONSUNOĞLU İNTERNET SORUMLUSU FATİH NAZİFOĞLU BU SAYIDA YAZARLAR Aydın Bostancı Dimostenis Yağcıoğlu Evren Dede Fatih Nazifoğlu Γιώργος Δούδος Herkül Millas İbram Onsunoğlu ADRES Anemonis Komotini azinlikca@yahoo.com Tel: Fax: ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Ιδιώτες. : 36 Τραπεζες, Οργανισμοί: 98 Ν.Π.Δ.Δ, Α.Ε: 98 Δήμοι: 98 Euro Κοινότητες: 72 Dimo Yağcıoğlu Öteki Kasaba ve Ötekiyle Yanyana Yaşamak Öteki Kasaba isimli belgeselin Gümülcine de gösterimini düzenledi. Büyük bir başarıyla düzenlenen etkinliğe katılım geniş oldu. Filmin konusu, konuya yaklaşımı, gösterime gelen Trakyalıları, özellikle Azınlık mensuplarını, çok etkiledi. Gösterimden sonra farklı ideolojilere sahip birçok Azınlık mensubundan Biz her gün bunları yaşıyor, bunlarla gündelik hayatımızda uğraşmak zorunda kalıyoruz yorumunu duydum. İçindekiler İbram Onsunoğlu Ayrı Dünyalar... Konuşmacı kendinden emin, elini sallıyordu, kurtuluşun anahtarını tutarmışçasına. Ah ben niye böyle emin olamıyordum, ne kendimden, ne konuşmacının önerdiklerinden? Kafamda oluşan sorular, yanıt aradığım. İçimde dikilen itirazlar. Bunca karmaşık konulara kestirme yoldan bir çözüm olabilir miydi? Bugünün ivedili sorunu, belirsiz bir gelecekte belirsiz bir sosyalizme havale edilebilir miydi? Azınlıkça73 Haber Yunanistan ın yerli cola sı Batı Trakya dan geldi Meriç (Evros) iline bağlı Kumçiftlik (Orestiada) kasabasında faaliyet gösteren EPAP (Gazlı İçecek Üreticileri Birliği) A.Ş. yerli üretim olan Green Cola ile ünlü Coca-Cola firmasının Yunanistan daki yerine göz dikmiş durumda. 3E nin Coca-Cola, Fanta gibi içeceklerini yıllardır Yunanistan da üreten EPAP, son birkaç yıldır meşrubat piyasasına kendi markası olan Sparky ile dinamik bir giriş yaptı. 3 İki farklı dünyada yaşıyoruz Editör 4 Öteki Kasaba nın Gümülcine gösterimi mükemmeldi 6 Υπέροχη ήταν η εκδήλωση προβολής του ντοκιμαντέρ «Η Άλλη Κωμόπολη» 8 Yunanlılar - Türkler ve Öteki Aydın Bostancı 10 Öteki Kasaba ve Ötekiyle Yanyana Yaşamak Dimostenis Yağcıoğlu 12 Ayrı dünyalar İbram Onsunoğlu 14 Yunanistan da MEB konusu son aşamaya giriyor 18 Yunanistan da Coca-Cola nın yerine yerli Green Cola Batı Trakya dan geldi 22 Ege de çözümsüzlük uzadıkça bünye zehirleniyor Evren Dede 26 Ercan Hüseyin Eyalet Başkan Yardımcısı oldu 30 Geçmişimiz ve Farklı Yorumlar Herkül Millas 34 ΟΙ ΑΠΑΙΧΤΟΙ ΦΙΛΟΙ ΜΑΣ Γιώργος Δούδος 36 Atina da Doublespeak Herkül Millas 39 Öteki Kasaba film gösterimi öncesi misafirler onuruna yemek verildi 2 Azınlıkça AZINLIKÇA - BATI TRAKYA AYLIK HABER YORUM DERGİSİ ΑΖΙΝΛΙΚΤΣΑ - ΜΗΝΙΑΙΟ ΤΟΥΡΚΟΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΗΣ Δ. ΘΡΑΚΗΣ

3 İki farklı dünyada yaşıyoruz: Biri bilincinde bile olmadığımız gerçek dünya, öbürü gerçekliğine inandığımız sanal dünya. Bu ikinci dünyaya hayali, fantastik, düşsel, kurgusal da diyebiliriz. Bizim duygularımızı ve davranışlarımızı büyük oranda bu ikinci dünya belirler. Toplumlar bu hayali dünyayı icat ederler ve ulusal devletler bu dünyayı eğitim yoluyla yeniden üretirler, yaşatırlar, pekiştirirler. Uluslar kendilerini ve Öteki ni bu hayali çerçevede algılar; gerçek dünyanın ne mirasını ne etkisini bilinç düzeyinde yaşayamazlar. Ama o gerçeklik içten içe hep vardır, tam olarak yok olmaz, ancak bilincin ötesindedir. Milli devletler milliliği hayali bir çerçevede oluşturmaya çalışırlar. Biz ve Ötekiler kavramı ulus-devlet içinde temeldir. Bu milliliğin oluşması kimilerine göre kutsallık bile edinir. Buna göre biz çok özel iz. İki farklı dünyada yaşıyoruz Bizim, Ötekiler ile ne ilişkimiz olabilir ki? Hatta ilişkimiz olmasın ki özümüz bozulmasın diyenler bile çıkıyor arada. Çok kültürlülüğün kimi zaman hoş karşılanmamasının bir nedeni bundandır. Farklılığın istenmemesi bundandır. Ama farklılığın var olmasını istemeyenler farklı olmayanı da saptamak gereğini duyarlar. * Azınlıkça olarak Gümülcine de gösterimini gerçekleştirdiğimiz Öteki Kasaba belgesel filmini seyrederken yazarımız Herkül Millas tan alıntıladığımız bu bölümleri hatırladık ister istemez. * İyi okumalar. editör Azınlıkça 3

4 Öteki Kasaba nın Gümülcine gösterimi mükemmeldi Türk ve Yunanlıların birbirine bakış açılarını inceleyen, senaristliğini ve sunumunu Herkül Millas ın üstlendiği, yönetmeliğini ise Nefin Dinç in gerçekleştirdiği Öteki Kasaba adlı belgesel film, Gümülcine de seyirciyle buluştu. 13 üncü Selanik Belgesel Film Festivali nde seyirci ödülü alan Öteki Kasaba belgesel filmi, Azınlıkça Dergisi nin organizasyonuyla, 7 Ocak Pazartesi günü Gümülcine deki Kosmopolis Odeon Sinema salonunda gösterildi. Nefin Dinç ile Herkül Millas, Batı Anadolu da Birgi ve Mora daki Dimitsana kasabalarında her yaştan kadın ve erkek, çocuk ve yaşlılarla, her meslekten ve sınıftan insanlarla söyleşiler yaparak, iki kasaba halkının, karşılıklı olarak birbirleri, öteki, Yunan veya Türk insanları hakkında öğrendiklerini, bildiklerini, düşündüklerini, duyduklarını derlediler. Senaristliğini ve sunumunu Herkül Millas ın üstlendiği, yönetmeliğini ise Nefin Dinç in gerçekleştirdiği Öteki Kasaba adlı belgesel film, Azınlıkça dergisinin organizasyonuyla Gümülcine de seyirciyle buluştu. Yazar Herkül Millas, Bizim filmimizin adı Öteki Kasaba, Türkiye de ve Yunanistan da birer kasabaya gittik ve orada insanların kimlikleri ve diğer taraftaki insanlar için ne düşündüklerini sorduk, tarihlerini Film gösteriminde sunuculuğu Sibel Mustafaoğlu yaparken, Yönetmen Nefin Dinç ve Herkül Milas etkinliğe gelen davetlilere hitaben selamlama konuşması ve belgesel film hakkında soru cevaplı birer sunum gerçekleştirdiler. sorduk. Gördük ki küçük çocuklardan yaşlı insanlara kadar hala önyargılar var. Hatta eğitim sisteminin de bunu beslediğini gördük ve böyle bir film hazırladık dedi. İki kasabayı bir yıl boyunca aralıklarla ziyaret eden belgeselciler, müzelerde sergilenen tarihten, milli bayramlardaki kutlamalara kadar pekçok etkinliğe de tanıklık ediyor. Yaklaşık bir yıl boyunca, 80 saat çekimden sonra meydana gelen 45 dakikalık belgesel film, öteki ne dair önyargıların, değişmeyen, değiştirilmek istenmeyen kalıplaşmış algılamaları sergiliyor. Filmi izlemeye gelenler arasında Türkiye den Sabah gazetesi okur temsilcisi gazeteci yazar Yavuz Baydar, Gayrimüslim Cemaat Vakıfları Temsilcisi Lakis Vingas, İstanbul daki Apoyevmatini gazetesinin sahibi Mihail Vasi- 4 Azınlıkça

5 liadis, AK Parti Bursa milletvekili adayı Ali Ömeroğlu, Boğaziçi Üniversitesi nden Profesör Ahmet Koman, Atina dan gelenler arasındaysa MÇEP sorumluları Profesör Anna Frangudaki ve Profesör Thalia Dragona ve Azınlıkça dergisinin İstanbul Rumu yazarlarından Dimostenis Yağcıoğlu katıldılar. Geceye ayrıca Gümülcine Belediye Başkanı Yorgos Petridis, Doğu Makedonya Trakya Eyalet Başkan Yardımcısı İrfan Uzun, PASOK Partisi nin sabık bakanlarından Yorgos Petalotis, PASOK Partisi sabık milletvekili Galip Galip, SİRIZA Partisi sabık milletvekili Mustafa Mustafa, Dostluk, Eşitlik, Barış (DEB) Partisi Genel Başkanı Mustafa Ali Çavuş, SİRIZA Rodop milletvekili Ayhan Karayusuf adına danışmanı Hakan Mümin, Gümülcine Belediye Başkan Yardımcısı Mehmet Devecioğlu, Yassıköy Belediye Meclis Başkanı Önder Mümin, DİMAR partisi kurucu üyesi ve İskeçe milletvekili adayı Sami Karabıyıkoğlu, 6 Mayıs 2012 erken genel seçiminde DİSİ Partisi nin İskeçe milletvekili adayı Türkeş Hacımemiş, son seçimlerde ND Partisi nin azınlık milletvekili adayı Dr Mehmet Emin, PASOK Partisi milletvekili adaylarından Rıdvan Kocamümin, SİRIZA Partisi nden Takis Haritos, sabık milletvekili Ahmet Mehmet, Gümülcine Belediyesi sabık Başkan Yardımcısı Rıdvan Mollaisa, DİMAR Rodop il teşkilatından Simeon Soltaridis, Azınlık Okulları Koordinatörü Nikos Papageorgiou ve Doğu Makedonya Trakya Eyalet Başkanlığı Basın Bürosu Sorumlusu Maria Abaci katıldılar. Geceye iki ülke diplomatlarındansa, Dışişleri Bakanlığı Trakya Siyasi İşler Bürosu ndan Büyükelçi Alexis Alexandris, Büyükelçi Nikos Piperingos, Uzman Müsteşar Maria Ververidou, Türkiye nin Gümülcine Başkonsolosu İlhan Şener, Muavin Konsolos İlkay Kocayiğit, Muavin Konsolos Alper Atak ve Muavin Konsolos Ufuk Gözaydın katıldılar. Film gösterimine azınlıktan da Gümülcine Türk Gençler Birliği (GTGB) Onursal Başkanı Arif Hüseyinoğlu, Avrupa Gazeteciler Derneği Yunanistan Temsilcisi İlhan Tahsin, GTGB Başkanı Koray Hasan, BTAYTD Başkan Yardımcısı Dr Osman İsmail, İskeçe Türk Birliği Başkanı Ahmet Kara, BAKEŞ Başkanı Cemil Kabza, Rodop-Evros İlleri SÖPA Öğretmenler Derneği Başkanı Mehmet Derdiman, İskeçe SÖPA Derneği Başkanı Ali Ahmet Hoca, DEB Partisi İskeçe İl Teşkilatı Sorumlusu Ozan Ahmetoğlu, Gümülcine Seçilmiş Müftüsü İbrahim Şerif, BAKEŞ Genel Sekreteri Pervin Hayrullah, Batı Trakya Türk Öğretmenler Birliği Başkanı Sami Toraman ın İstanbul da bulunmasından dolayı temsilcisi, azınlık ve çoğunluk basın mensupları ve çok sayıda davetli katıldı. * Azınlıkça dergisinden Evren Dede ve Aydın Bostancı, Gümülcine de gösterimi gerçekleştirilen Öteki Kasaba belgesel filminin senaristi Herkül Millas ve yönetmen Nefin Dinç ile birlikte. Azınlıkça 5

6 Υπέροχη ήταν η εκδήλωση προβολής του ντοκιμαντέρ «Η Άλλη Κωμόπολη» Το περιοδικό Αζινλίκτσα διοργάνωσε μια όμορφη και σημαντική εκδήλωση. Το ντοκιμαντέρ «Η Άλλη Κωμόπολη» του οποίου το σενάριο και η σκηνοθεσία ανήκει στον κ. Ηρακλή Μήλλα, αρθογράφο του περιοδικού Αζινλίκτσα, και η παραγωγή στην κα. Νεφίν Ντίντς, προβλήθηκε την Δευτέρα 7 Ιανουαρίου του 2013 στον κινηματογράφο Odeon στην Κομοτηνή. Παρουσιάστρια της εκδήλωσης ήταν η Σιμπέλ Μουσταφάογλου ενώ η παραγωγός, Νεφίν Ντίντς και ο Ηρακλής Μήλλας απεύθυναν έναν σύντομο χαιρετισμό στους παραβρισκόμενους και απάντησαν τις ερωτήσεις του κοινού μετά την προβολή της ταινίας. Την ταινία παρακολούθησαν καλεσμένοι από την Τουρκία ανάμεσα στους οποίους βρισκόταν ο δημοσιογράφος-αρθογράφος της εφημερίδας «Σαμπάχ», Γιαβούζ Μπαϊντάρ, ο εκπρόσωπος των μη Μουσουλμανικών Βακουφίων στην Τουρκία, Λάκης Βίγκας, ο εκδότης της εφημερίδας «Απογευματινή» της Κωνσταντινούπολης, Μιχαήλ Βασιλειάδης, ο υποψήφιος Βουλευτής του ΑΚΡ στην Προύσα, Αλί Ομέρογλου, ο καθ. του πανεπιστημίου του Βοσπόρου, Αχμέτ Κομάν καθώς και προσκεκλημένοι από την Αθήνα όπως οι υπεύθυνες του ΠΕΜ καθ. Άννα Φραγκουδάκη και καθ. Θάλεια Δραγώνα και ο Ρωμιός της Κωνσταντινούπολης, αρθογράφος του περιοδικού «Αζινλίκτσα», Δημοσθένης Γιαγτζίογλου. Στην βραδιά παραβρέθηκαν επίσης: ο Δήμαρχος Κομοτηνής, Γιώργος Πετρίδης, ο Αντιπεριφερειάρχης ΑΜ-Θ, Ιρφάν Ουζούν, ο τέως Υπουργός του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Πεταλωτής, ο τέως βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Γκαλίπ Γκαλίπ, ο τέως βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Μουσταφά Μουσταφά, ο πρόεδρος του Κόμματος Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας, Μουσταφά Αλί Τσαβούς, ο σύμβουλος του βουλευτή Ροδόπης του ΣΥΡΙΖΑ Αϊχάν Καραγιουσούφ, Χακάν Μουμίν εκπροσωπώντας τον βουλευτή, ο αντιδήμαρχος Κομοτηνής, Μεχμέτ Ντεβετζίογλου, ο αντιδήμαρχος Ιάσμου, Οντέρ Μουμίν, το ιδρυτικό στέλεχος της ΔΗΜΑΡ και υποψήφιος βουλευτής στην Ξάνθη Σαμή Καραμπουγιούκογλου, ο υποψήφιος βουλευτής της ΔΗΣΥ στις εκλογές της 6ης Μαΐου του 2012, Τουρκές Χατζημεμίς, ο υποψήφιος βουλευτής της ΝΔ από την μειονότητα στις τελευταίες εκλογές Δρ. Μεχμέτ Εμίν, ο υποψήφιος βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Ριτβάν Κοτζάμουμίν, ο Τάκης Χαρίτος από το ΣΥΡΙΖΑ, ο τέως βουλευτής Αχμέτ Μεχμέτ, ο τέως αντιδήμαρχος Κο- 6 Azınlıkça

7 μοτηνής, Ριντβάν Μολλά Ισα, ο Συμεών Σολταρίδης από τη ΔΗΜΑΡ Ροδόπης, ο Συντονιστής Μειονοτικών Σχολείων, Νίκος Παπαγεωργίου και η υπεύθυνη Τύπου της Περιφέρειας ΑΜ-Θ Μαρία Αμπατζή. Από τους διπλωμάτες των δύο χωρών στην βραδιά συμμετείχαν ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Πολιτικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, Πρέσβης κος Αλέξης Αλεξανδρής, ο Σύμβουλος Πρεσβείας Α κος Νίκος Πιπερίγκος, η εμπειρογνώμονας της Υπηρεσίας Πολιτικών Υποθέσεων, Μαρία Βερβερίδου, ο Γεν. Πρόξενος της Τουρκικής Δημοκρατίας στην Κομοτηνή, Ιλχάν Σενέρ και οι υποπρόξενοι Ιλκάϊ Κοτζάγιγιτ, Αλπέρ Ατάκ και Ουφούκ Γκιόζαϊντιν. Στην εκδήλωση από την μειονότητα συμμετείχαν ο επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Τουρκικής Νεολαίας Κομοτηνής Αρίφ Χουσεΐνογλου, ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Σύλλογο Δημοσιογράφων της Ευρώπης Ιλχάν Ταχσίν, ο πρόεδρος της Ένωσης Τουρκικής Νεολαίας Κομοτηνής Κοράϊ Χασάν, ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Επιστημόνων Μειονότητας Δυτικής Θράκης Δρ. Οσμάν Ισμαήλ, ο πρόεδρος της Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης Αχμέτ Καρά, ο πρόεδρος της ΠΕΚΕΜ, Τζεμίλ Καπζά, ο πρόεδρος του Συλλόγου Δασκάλων Αποφοίτων της ΕΠΑΘ Ροδόπης-Έβρου Μεχμέτ Ντερντιμάν, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Δασκάλων Αποφοίτων της ΕΠΑΘ Ξάνθης Αλί Αχμέτ Χότζα, ο υπεύθυνος του παραρτήματος Ξάνθης του Κόμματος Ισότητας-Ειρήνης και Φιλίας, Οζάν Αχμέτογλου, ο εκλεγμένος Μουφτής Κομοτηνής Ιμπραχήμ Σερίφ, η γεν. γραμματέας της ΠΕΚΕΜ, Περβίν Χαϊρουλλάχ, ο εκπρόσωπος του προέδρου της Ένωσης Τούρκων Δασκάλων της Δυτικής Θράκης Ιμπραχήμ Τοραμάν, μειονοτικοί και πλειονοτικοί δημοσιογράφοι και αρκετοί καλεσμένοι. Azınlıkça 7

8 Genç Bakış Aydın Bostancı Türkler ve Yunanlıların birbirlerine karşı olan düşmanlık ve dostlukları her iki ülkenin tarihini biçimlendirmede önemli rol oynamıştır. Öteki algılaması belki de en yoğun olarak Türkler ve Yunanlılar arasında hissedilmektedir. 7 Ocak Pazartesi akşamı Azınlıkça grubu olarak Gümülcine de gösterimini gerçekleştirdiğimiz Öteki Kasaba adlı belgesel film Türkler ve Yunanlılar arasında Öteki algılamasını en iyi şekilde gözler önüne seren bir yapıt. Belgeseli izleyenlerin büyük bir çoğunluğunun filmde işlenen gerçeklerde kendisinden de bir şeyler bulduğundan kesinlikle eminim. Hele bir de filmi izleyen Yunanistan veya Türkiye de yaşıyorsa Öteki algılamasının canlı şahidi demektir. Bu filmin bu kadar başarılı olmasında hiç şüphesiz kendisi de bir azınlık ferdi olan ve aynı zamanda dergimizin de yazarı Herkül Millas ın katkısının büyük olduğunu düşünüyorum. Gerçi filmin yönetmeni olan Nefin Dinç, Cumhuriyet Tren i, Rebetiko İki Şehrin Şarkısı ve Mevlevilerle ilgili İsmini Melek Koydum gibi önemli belgesel yapıtlarına imza atmış ve eserleri Selanik Film Festivali, Türkiye deki Altın Koza ve Altın Portakal Film Festivallerinde ödüller almış profesyonel bir sanatçı ve hiç şüphesiz böylesi bir filmin yönetmenliğini üstlenmesi belgeseli başarılı yapan en önemli faktörler arasında yer almakta. Fakat burada ben Herkül Millas ın başta Türk- Yunan ilişkileri olmak üzere tarih yazımı, siyaset bilimi, edebiyat, dil ve kimlik konularındaki uzmanlığının yanı sıra aynı zamanda bir azınlık ferdi olması hasebiyle Öteki kavramını herkesten çok daha iyi anlatabilen ve yaşayan birisi olarak 8 Azınlıkça Yunanlılar - Türkler ve Öteki belgeseldeki katkısına vurgu yapmak istiyorum. Çünkü azınlık bilinci iyi veya kötü bambaşka bir şey. Çoğunluk bireylerinin bunu anlaması hayli güç. Bana bir defasında kendisi azınlık bireyi istediği zaman kendi cemaatine girebilmeli istediği zaman da çıkabilmelidir demişti. Bunun her azınlık bireyinin günlük yaşamında karşılaştığı Öteki algılamasıyla ilgili olduğunu düşünüyorum. Gösterimini gerçekleştirdiğimiz Öteki Kasaba belgeseli her ne kadar azınlık ile çoğunluk arasında değil de Türkler ile Yunanlılar arasındaki Öteki kavramını ele alsa da, benzer durum azınlık ile çoğunluk için de geçerli ve filmi izleyenler bunu kolaylıkla fark edebiliyor. Çünkü her azınlık ferdi zaten doğuştan bir Öteki olarak dünyaya geliyor ve hayatına bu şekilde devam ediyor. İşte ben daha doğuştan her iki ülkede de bir Öteki olan Herkül Millas ın film ile ilgili başarı ve katkısının bu anlamda altını çizmek istiyorum. Nitekim azınlık ferdi olan her bir bireyde az veya çok bu bilinci görmek mümkün. Öteki Kasaba belgeseli çoğu zaman herkesin bildiği fakat dillendirmeye cesaret edemediği veya etmek istemediği önyargıları, tabuları, her iki halkın ağzı ile aynı dilden gözler önüne seriyor, öyle ki insan iki farklı toplumun birbirleriyle anlaşmışçasına aynı şeyleri söylediğini hayretle izliyor. Bunun dayandığı sebepler ise eğitim sistemi, tarih öğretimi, çevre toplum ve din faktörü olarak sıralanmış. Bunu her iki ülkede de özellikle küçük çocukların ve öğrencilerin anlatımından görmek

9 kolaylıkla mümkün. Belgeselin kanaatimce en çarpıcı sahnelerinden bir tanesi yaşlı bir amcaya sizi gerçek ilgilendiriyor mu sorusuna Hayır, ilgilendirmiyor, çünkü gerçeği öğrenirsem belki şimdiye kadar öğrendiklerim yıkılır ve yok olur bu sebeple gerçek beni ilgilendirmiyor şeklindeki itirafı oldu. Çoğu zaman insanların gerçekleri bir türlü hazmedemeyişleri bundan olsa gerek, duymaya dinlemeye tahammül edemiyor, bu eğitim eksikliğinden çok şimdiye kadar öğrenmiş olduğu ve kafasında şekillendirdiği dünyanın değişmesini istememesinden daha doğrusu kabullenememesinden kaynaklanıyor. İşte Öteki Kasaba belgeselinde bu korku en bariz bir şekilde açığa vuruluyor. Kısacası Öteki kasaba belgeseli toplumları gerçeklerle yüzleştiriyor, toplumlara özeleştiri kapısını aralıyor, bu sebeple filmin gerek Yunanistan da gerekse de Türkiye de ne kadar çok gösterimi yapılırsa o kadar çok faydalı olacağına inanıyorum. Bu filme karşı yoğun tepki gösterenler de olacaktır elbet, fakat bu biraz önce de belirttiğim gibi hazım meselesi, hazmedebilenler ve gerçeklerle yüzleşebilenler özeleştiri imkânına kavuşabilirler, fakat hazmedemeyenler ise her zaman olduğu gibi laf kalabalığından öteye gidemeyeceklerdir. Belgesel filmi ile ilgili yazımı burada noktalarken, başta Öteki Kasa filminin yapımcıları Herkül Millas ve Nefin Dinç olmak üzere gösterim gecesine uzaktan ve yakından teşrif eden tüm dostlara ve özellikle Türkiye deki Azınlık Vakıfları temsilcisi Lakis Vingas, İstanbulda ki Apogevmatini gazetesi sahibi Mihalis Vasilyadis, Sabah gazetesi yazarı Yavuz Baydar, Atina dan gelerek bizleri onurlandıran ve aynı zamanda dergimizin de yazarı olan Dimostenis Yağcıoğlu, Profesör Anna Frangudaki ve Thalia Dragona ya ve iki ülkenin değerli diplomatları ve azınlığımız kurum kuruluş başkanlarına katılımlarından ötürü sonsuz teşekkürler. Ayrıca misafirlerimize verdiğimiz yemeğe katılan azınlığımızın SYRIZA milletvekilleri Hüseyin Zeybek ve Ayhan Karayusuf a, bizlere ekibi ile eşiz bir müzik ziyafeti yaşatan sabık milletvekili Galip Galip ve saz ekibine de teşekkürlerimizi sunuyoruz. * Pakistanlı göçmen bıçaklayarak öldürenler hapishanede Geçtiğimiz Perşembe günü Yunanistan daki Pakistanlı göçmen cinayetinin iki katil zanlısı tutuklanarak cezaevine sevk edildi. Dört yıldan beri Yunanistan da ikamet eden ve siyasi sığınma için başvuru yapmış olan 26 yaşındaki Lokman Sahcad isimli Pakistan göçmeni, geçtiğimiz günlerde Atina nın Petralona bölgesinde uğradığı bıçaklı saldırı sonrası hayatını yitirmişti. Pakistanlı göçmen için yapılan cenaze töreni duygusal anların yaşanmasına neden olurken, cenaze töreni sonrasında yoğun katılımın olduğu ırkçılık karşıtı bir protesto gösterisi düzenlendi. Protesto gösterisi esnasında ırkçılık ve Altın Şafak aleyhine atılan sloganlar dışında Memorandum ve hükümet karşıtı sloganlar da atıldı. Savcının, katil zanlılarının tutuklu yargılanmasına karar verdiği belirtilirken, iki zanlı kasten adam öldürme ve izinsiz silah taşıma suçlamalarından yargılanacak. Zanlılardan birinin evinde Altın Şafak partisine ait seçim kampanyası malzemeleri bulunurken, yargı makamlarının iddianameye ırkçı saldırıları cezalandıran yasanın maddelerini de eklemeyi düşündükleri belirtiliyor. 26 yaşındaki göçmenin naaşının Pakistan a gönderildiği ifade edilirken, Yunanistan Pakistan Cemaati Başkanı Caved Alsam naaş nakil işlemleri için Euro ve Pakistan daki cenaze için 400 Euro gerektiğini ifade ederek bu konuda devletin maddi yardımda bulunması için başvuru yaptığını dile getirdi. Azınlıkça 9

10 Paradoks Dimostenis Yağcıoğlu Öteki Kasaba ve Ötekiyle Yanyana Yaşamak Azınlıkça Dergisi, 7 Ocak 2013 te, senaristliğini ve anlatıcılığını Herkül Millas ın, yönetmenliğini de Nefin Dinç in yaptığı Öteki Kasaba isimli belgeselin Gümülcine de gösterimini düzenledi. Büyük bir başarıyla düzenlenen etkinliğe katılım geniş oldu. Filmin konusu, konuya yaklaşımı, gösterime gelen Trakyalıları, özellikle Azınlık mensuplarını, çok etkiledi. Gösterimden sonra farklı ideolojilere sahip birçok Azınlık mensubundan Biz her gün bunları yaşıyor, bunlarla gündelik hayatımızda uğraşmak zorunda kalıyoruz yorumunu duydum. Öteki Kasaba belgeseli, Türkiye de İzmir in Ödemiş ilçesine bağlı Birgi, Yunanistan da da Mora nın Arkadia ilindeki Dimitsana kasabasını ele alıyor ve bu iki kasaba sakinlerinin yerel tarih, ulusal tarih, ülkelerinin bağımsızlık/kurtuluş mücadelesi ile ilgili görüşlerini sunuyor. Dimitsanalılar Türkler, Birgililer ise Yunanlılar hakkında düşündüklerini, hissettiklerini söylemeye teşvik ediliyor. İki kasabada milli bayramlarda düzenlenen törenlerden görüntüler veriliyor. Film, her iki kasaba halkının da hâlâ öteki ulus la ilgili ciddi önyargılar ve olumsuz stereotipler (diğer bir bireyi veya grubu tanımlamak için kullanılan basitleştirilmiş betimsel kategoriler) barındırdığını gösteriyor. Küçük çocuklardan ihtiyarlara, az eğitimlilerden çok eğitimlilere kadar, bir iki istisna dışında, herkes, komşu halk hakkında çok olumsuz görüşlere sahip. Birçoğu öteki ulusu tarihi düşman, hatta kötücül insanlardan oluşan bir topluluk gibi görüyor. Belgeselde bu önyargı ve stereotiplerin eğitim ve toplumsallaşma sürecinin doğrudan bir sonucu olduğunu görüyoruz. Okullarda öğretilen tarih dersinin tamamen milliyetçi yaklaşımı, ulusal bayramlardaki törenler, müzeler, heykel ve anıtlar, ve buna paralel olarak kuşaktan kuşağa aktarılan ama her aktarılışında biraz çarpıtılan kasaba ve çevresinde geçmişte yaşanmış acı olaylarla ilgili ortak hafıza, bu düşmanca tutumun sebebini ve dayanağını oluşturuyor. Üstelik insanlar, bilhassa çocuklar, tarihi doğru dürüst de öğrenmiyorlar. Somut olaylarla ilgili sorulara verdikleri cevaplarda, tarih bilgilerinin ne kadar yüzeysel ve yanlış olduğunu, geçmişte yaşanmış olayları zihinlerinde birbirine karıştırdıklarını görüyoruz. Filmden, tarih eğitiminin amacının aslında tarih öğretmek değil, düşmanın kim olduğunu öğretmek ve tabii çocuklara ve, daha geniş anlamda, vatandaşlara ulus bilincini, ulusal gururu aşılamak olduğu net bir biçimde anlaşılıyor. Belgeselin gösterdiği bir başka hayal kırıcı olgu şu: 1999 dan beri Türk-Yunan ilişkilerinin iyileşmesi, ekonomik ilişkilerin göz kamaştırıcı bir hızla artması, sivil toplum düzeyinde binlerce dostluk ve işbirliği girişiminin gerçekleşmesi ve günümüzde karşılıklı turistik ziyaretlerin de geçmişle kıyaslanmayacak kadar çok olması, düşmanca önyargı ve stereotipleri pek zayıflatamamış, sarsmamış. Sadece bunların siyasi ve toplumsal açıdan kabul edilirliklerini biraz azaltmış. Birçok insan, öncelikle eğitimli olanlar ve yerel yönetimdekiler, artık öteki halk hakkında olumsuz görüşlerini açıkça ifade etmekten biraz imtina ediyorlar. Bizde artık böyle olumsuz önyargılar yok diyorlar. Dostluk ve işbirliğinden söz etmek daha makbul artık. Dimitsana ve Birgi, birkaç bakımdan Batı Trakya dan farklı. Batı Trakya ile en önemli fark- 10 Azınlıkça

11 ları bu iki kasabadan öteki nin uzun yıllar önce kovulmuş olması. Dimitsana dan Müslümanlar/ Türkler yaklaşık 190 yıl önce, Birgi den de Yunanlılar ve Rumlar yaklaşık 90 yıl önce kanlı bir biçimde kovulmuş. Öteki sadece tarih derslerinde ve anlatılarında, törenlerde, müzelerde, tablolarda var. Canlı olarak, gündelik yaşamda mevcut değil. Bu iki kasabanın sakinleri öteki halk hakkında yalnız bu çarpık biçimde bilgileniyorlar. Ayrıca, iki ülke arasında son yıllarda çok gelişen turizm, bu iki kasabayı (henüz) pek etkilememiş. Bir Türk le yüzyüze tanışmış Dimitsanalıların, bir Yunanlıyla yüzyüze tanışmış Birgililerin sayısı parmakla sayılacak kadar az. Oysa Batı Trakya böyle değil. İki farklı unsur bölgede yanyana ve bazı sorun ve gerginliklere rağmen barış içinde yaşıyor. Batı Trakyalı Hıristiyan Yunanlılarla Müslüman Türklerin ortak kişisel deneyimleri var. Birbirlerini şahsen tanıyorlar. Ne var ki, belgeseli izleyen Batı Trakyalıların, bilhassa Azınlık mensuplarının, yorumlarından Dimitsana ve Birgi deki önyargıların Batı Trakya da da güçlü olduğunu anlıyoruz. Peki, birlikte veya yanyana yaşama, bu tür önyargıları zayıflatmıyor mu? Kuşkusuz, yanyana yaşamanın getirdiği işbirliği, birlikte çalışma, ortaklıklar, dostluklar, dayanışma, önyargıları bir ölçüde dengeliyor, ama yanyana yaşayıştan edinilen bilgi ve deneyimler, tarih dersleri ve resmi tarih anlatılarının oluşturduğu bilgilerden ayrı bir küme oluşturuyor. Artı, Batı Trakya azınlık mensuplarının kahir ekseriyetinin benimsemiş olduğu Türk milli kimliğinin Yunan devletince tanınmaması, bölgedeki Yunanlıların da azınlığı Türk olarak görüp görmeme konusundaki tereddüdü veya çelişkili tutumu, bu iki kümenin birbiriyle kesişmesini zorlaştırıyor. Türkiye Türklerini ve Batı Trakya Müslümanlarını karakterleri birbirinden farklı iki grup gibi değerlendiren çok sayıda Yunanlı var. Bizim Müslümanlar iyi, mûnis insanlar, Türkiye deki Türkler gibi değil gibi bir görüş, bölgedeki Yunanlılar arasında oldukça yaygın. Ama böyle görüşler azınlık mensuplarının hayatını kolaylaştırmıyor, onları rahatlatmıyor; bilâkis, milli kimlikleri inkâr edildiği için rencide oluyorlar. Genel olarak Türkler hakkında ifade edilen olumsuz ve düşmanca görüşleri, kendileri için de söylenmiş kabul ediyorlar ve dolayısıyla bu görüşlerden rahatsız oluyorlar. Bazı Yunanlıların Siz ne gocunuyorsunuz, biz Türkler için konuşuyoruz gibi bir tepkisi, azınlık mensuplarının rahatsızlığını daha da artırıyor. Bu noktada, Batı Trakya nın Dimitsana ve Birgi den bir başka farkına da işaret etmek lazım: Batı Trakya daki Hıristiyan Yunanlıların çoğunluğu mülteci ailelerin çocukları. Aileleri Doğu Trakya, Karadeniz, Ege ve Orta Anadolu dan kanlı ve acı olayların sonucunda kaçmak zorunda kalmış ve Batı Trakya ya gelip yerleşmiş veya yerleştirilmiş. Ötekinin, yani Türklerin, geçmişte dede ve ninelerine yaptıklarını soykırım olarak görenler bile var. Birgili ve Dimitsanalıların da ortak hafızasında geçmişte vuku bulmuş korkunç olaylar var, ama sonuçta düşman kovulmuş, yenilmiş. Batı Trakya daki Yunanlılar ise yenilmiş ve kovulmuşların torunları. Dolayısıyla Türklere karşı besledikleri düşmanca önyargılarda bu kovulmuşluk, yenilmişlik ve vatanından edilmişlik duygusunun da etkisi var. Filmde belki Dimitsana ve Birgi de pek güçlü olmadığı için vurgulanmayan, ama Batı Trakya da oldukça yaygın olan iki duygu, endişe ve kuşku. Azınlıkla çoğunluğun birbiriyle daha iyi geçinmesine engel oluşturan, düşmanlıktan veya düşmanca önyargı ve stereotiplerden ziyâde, bu karşılıklı endişe ve kuşku bence. İki ülkenin ve Batı Trakya daki iki unsurun milliyetçi çevreleri bu olumsuz duyguları canlı tutmaya ve bunlardan beslenmeye çalışıyorlar. Ama, herşeye rağmen, Batı Trakya daki azınlıkçoğunluk ilişkilerinin dünyada benzer yanyana yaşama örneklerine kıyasla bir hayli iyi olduğunu söylememiz lâzım. Korku, endişe, kuşku ve önyargıları pompalayan, geçmişte yaşanmış travmatik olayları sömüren milliyetçi propagandalara inat, Hıristiyan-Yunanlılar ve Müslüman-Türkler bölgede barış içinde yanyana yaşamayı istiyor ve başarıyorlar. Son yıllarda, özellikle azınlık gençlerinin topluma daha fazla entegre olması ve azınlıkla çoğunluk ilişkilerinin sıklaşması ve sıkılaşmasıyla, yanyana yaşayış adım adım daha uyumlu hale geliyor. Sonuç olarak diyebiliriz ki, Dimitsana ve Birgililerin, azınlığı ve çoğunluğuyla Batı Trakyalılardan öğreneceği çok şey var. * Azınlıkça 11

12 Denge İbram Onsunoğlu AYRI DÜNYALAR 17 Haziran 2012 seçimleri öncesi, bir parkta kültürel etkinlikler için inşa edilmiş üstü açık küçük amfide, bir sol partinin düzenlediği seçim toplantısı. Oradan geçiyordum, akşam üzeri. Megafonlardan devrimci şarkılar inletiyordu ortalığı. Işıklar, kızıl bayraklar, orak-çekiçli afişler... Amfide toplanan otuz kırk kişi, kadın erkek, yaşlı genç, özellikle ak saçlı ihtiyarlar, konuşmacıyı bekliyorlardı, besbelli seçimlerde aday veya partinin önde gelenlerinden biri. Ve çevredeki parkta belki üç yüzden çok kişi, yürüyenler, oturanlar, koşuşan çocuklar, sarmaş dolaş genç çiftler, bebeklerini gezdirmeye çıkarmış anneler, havaların iyice ısınmaya başladığı bu günlerde. Sonra emekliler grubu, her akşam toplandığı aynı yerdeydi, biliyorum, siyaset tartışıyorlardı hararetle, ülkenin düştüğü hali, maaşlarında yapılan son kesintileri, politikacılara küfrederek. Az ilerde Gürcistan göçmenleri, bir süredir bu parka dadanan, bir oturağı masa yapmışlar, ayakta votka içiyorlardı, aralarında Azerice konuşarak. Afganistanlı birkaç seyyar satıcı, ellerinde Çin malı ıvır zıvır şeyleri satmaya çalışan. Sonra çocuklar, parkta çocuklar oynuyordu, top peşinde koşarak ve çığlıklar atarak, ve parkın sahipsiz köpekleri çocuklara eşlik ederek ve havlayarak. Yanyana iki ayrı dünya, birbiriyle iletişimi olmayan. Ben ikisinin arasında şaşkın, nereye yöneleceğimi bilmeden. Amfide kürsüye çıkan konuşmacı, nutuk atıyordu şimdi. Ülkeyi ekonomik uçuruma sürükleyen sorumluları adlandırıyordu, tekelci ve finansal kapitalizmi, Avrupa Birliği ni ve ona inanan burjuva partilerini, sömürü sistemini ve vurguncularını. Partisinin bu günleri nasıl da öngördüğünü eskiden beri... Yıllardır tekrarlanan aynı nakarat, virgülüne dek ezbere bildiğim. Her gün yeni olaylar ve yeni gelişmeler, ama yeni yorum yok. Ve nihayet haklı çıkan felaket tellallığı, ve konuşmacının bundan duyduğu âdeta sadistçe memnuniyet. Kafamda oluşan sorular, boşuna yanıt beklediğim. Yunanistan ın her şeye rağmen nasıl da kalkınmış ülkeler düzeyine yükseldiğini ve hâlâ yüksek bir refahtan yararlandığını açıklamıyordu konuşmacı, kapitalizme rağmen, Avrupa Birliği ne ve sömürü sistemine rağmen. Ne de ekonomik krizin nasıl yönetileceğini sorguluyordu. Amfide alkış tutan otuz kırk dinleyici, ve yanıbaşındaki parkta gezinen, oturan, konuşan kalabalık. Yanyana iki ayrı dünya, birbiriyle iletişimi olmayan. Sonra çocuklar, parkta çocuklar oynuyordu, top peşinde koşarak ve çığlıklar atarak, ve parkın sahipsiz köpekleri çocuklara eşlik ederek ve havlayarak. 12 Azınlıkça

13 Hiçbir reform, hiçbir önlem, kurtuluşu getirmeyecek diyordu konuşmacı. Geniş halk tabakaları daha çok ezilecek, sermaye daha güçlü çıkacak. Halk örgütlenmeli ve direnmeliydi. Kurtuluş sosyalizmdeydi, diğerleri lafügüzaf. Halk iktidarı kurulmalıydı, Avrupa Birliği nden çıkılmalı, Avro terkedilmeliydi. Ve ülkenin borçları tek taraflı silinmeliydi... Konuşmacı kendinden emin, elini sallıyordu, kurtuluşun anahtarını tutarmışçasına. Ah ben niye böyle emin olamıyordum, ne kendimden, ne konuşmacının önerdiklerinden? Kafamda oluşan sorular, yanıt aradığım. İçimde dikilen itirazlar. Bunca karmaşık konulara kestirme yoldan bir çözüm olabilir miydi? Bugünün ivedili sorunu, belirsiz bir gelecekte belirsiz bir sosyalizme havale edilebilir miydi? Sonra ne demekti, ülkenin borçlarını tek taraflı silmek?... Konuşmacı kendinden emin, elini sallıyordu, kurtuluşun anahtarını tutarmışçasına. Ah ben niye böyle emin olamıyordum, ne kendimden, ne konuşmacının önerdiklerinden? Kafamda oluşan sorular, yanıt aradığım. Amfide alkış tutan otuz kırk dinleyici, ve yanıbaşındaki parkta gezinen, oturan, konuşan kalabalık. Yanyana iki ayrı dünya, birbiriyle iletişimi olmayan. Ben ikisinin arasında şaşkın, nereye yöneleceğimi bilmeden. Sonra çocuklar, parkta çocuklar oynuyordu, top peşinde koşarak ve çığlıklar atarak, ve parkın sahipsiz köpekleri çocuklara eşlik ederek ve havlayarak. Yanyana iki ayrı dünya, birbiriyle iletişimi olmayan. Ben ikisinin arasında şaşkın, nereye yöneleceğimi bilmeden... Yürüdüm, parktaki kalabalığa doğru. * Azınlıkça 13

14 Yunanistan da MEB konusu son aşamaya giriyor Yunanistan daki koalisyon hükümetinin önümüzdeki dönemde münhasır ekonomik bölge (MEB) ile ilgili atacağı adımların netleşmesi için Başbakan Antonis Samaras iktidar ortaklarından PASOK Partisi Genel Başkanı Evangelos Venizelos ve DİMAR Partisi lideri Fotis Kouvelis ile anlaşacak. Başbakan Antonis Samaras ın mesai arkadaşlarından ve Dışişleri Bakanı Dimitris Avramopoulos ile Milli Savunma Bakanı Panos Panayotopoulos tan Yunanistan ın kıtasahanlığı sınırlarının belirlenmesi konusunda atılabilecek adımlar ve doğabilecek olası sorunlar hakkında rapor istediği öğrenildi. Öte yandan Atina nın dinamik bir şekilde hareket ederek kıta sahanlığı sınırlarını tek taraflı ilan etmesi ya da koordinatları BM ye sunması Yunan Dışişleri Bakanlığı nı düşündürüyor. Türkiye nin göstermiş olduğu tepki ve Libya nın Başbakan Antonis Samaras ve hükümet ortakları Evangelos Venizelos ile Fotis Kuvelis in gündemine giren Münhasır ekonomik bölge (MEB) konusunda ne yapacaklarına Mart sonuna karar vermeleri bekleniyor. söz konusu sınırların ilgili ülkeler arasında anlaşma yapılarak belirlenmesi yönündeki tavrına son olarak da Atina nın bu yönde bir girişimde bulunması durumunda Arnavutluk un duyarsız kalmayacağı açıklaması eklendi. Yunan Dışişleri Bakanlığı kurmayları istenmesi durumunda gerekli girişimlerin yapılması için hazır olduklarını ifade ederken, kararların en nihayetinde üst düzey hükümet seviyesinde alınacağını ve Türkiye ile açık bir krizin doğma ihtimali olduğu yönünde de uyarıda bulunmayı ihmal etmiyor. Bu konuda ND ve PASOK kurmayları arasında değişik görüşler hakim, DİMAR ise gerekli hazırlıklar yapıldıktan ve sorunlar meydana gelmeyeceği garanti altına alındıktan sonra MEB in ilan edilmesini destekliyor. ND cephesinde Genel Başkan Antonis Samaras ın çevresinde yer alan bir grup Atina nın derhal dinamik girişimlerde bulunmasını destekliyor. Diğer bir grup ise Karamanlis hükümetinin uyguladığı taktiklerin devam etmesini, yani 14 Azınlıkça

15 deniz sınırlarının belirlenmesi için komşu ülkelerle müzakerelere devam edilmesini savunuyor ve bu gelişmenin Kıbrıs ın da izlediği taktikte olduğu gibi Ankara yı oldu bittiye getireceği düşünülüyor. PASOK partisi içerisinde de bu konu hakkında görüş ayrılıkları yaşanıyor. Parti kurmayları Evangelos Venizelos un MEB (AOZ) konusunda ND Partisi nden etkilendiği yönünde uyarıda bulunuyor ve koordinatların BM ye tek taraflı sunulmasının sorunlar yaratabileceğine dikkat çekiyorlar. PASOK partisindeki bir grup ise böyle bir girişimin yapılması sonucunda ve Türkiye nin uyardığı gibi benzer girişimlerde bulunması durumunda Türk tezleri ve iddialarının da BM nin evraklarında yer alacağı endişesini taşıyorlar. ABD den kıta sahanlığında Yunanistan a öneri Öte yandan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) gerek münhasır ekonomik bölge (MEB) konusunda Yunanistan ın tek taraflı adım atmasına gerekse de Birleşmiş Milletler e (BM) Yunan kıta sahanlığının dış koordinatlarını sunmasına karşı çıkıyor. Azınlıkça Online ekibinin Türkçeye çevirdiği habere göre To Vima gazetesine konuşan Atina ABD Büyükelçiliği temsilcisi, üst düzey Amerikan kurmaylarının konuyla ilgili geçmişte yapılan açıklamalarına atıfta bulunarak, Washington un bu tür girişimlerin konuyla alakadar tüm devletlerle anlaşma içerisinde yapılması gerektiği değerlendirmesini yaptı. Almanya ve Fransa nın Atina büyükelçilikleri ise aynı soruya Varsayımlı mevzulara cevap vermiyoruz yanıtını vererek iki büyük Avrupa ülkesi bu konuda alenen görüş belirtmekten kaçındı. Bu aşamada Berlin ve Paris in Atina yı zor durumda bırakmaktan çekindiği değerlendirmesi yapılıyor. Öte yandan, 2012 yılında iki değişik üst düzey ABD hükümet kurmayının Yunanistan da bulundukları esnada konuyla ilgili yaptığı açıklamalarda tek taraflı girişimlerden kaçınılması gerektiğini vurguladıkları kaydedildi. Avrupa ve Avrasya konularından sorumlu ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Philip Gordon 27 Temmuz 2012 tarihinde Yunanlı gazetecilere yaptığı açıklamalarda Tek taraflı adımların atılmamasının önemli olduğuna inanıyorum. ABD, ülkelerin MEB ilan etme konusundaki haklarını tanımakta, ancak Yunanistan ın Türkiye de dahil olmak üzere komşularıyla tam bir işbirliği içerisinde olmadan tek taraflı MEB ilan etmesinin Yunanistan ın çıkarına olacağını sanmıyoruz ifadelerine yer vermişti. Gordon açıklamalarının devamında Türkiye yi ima ederek komşu devletlerin tepkilerinden kaçınılması gerektiğini işaret ettiği açıklamasında Çok şükür aktif mekanizmalar bulunuyor ve son yıllarda bu tür konuların konuşulabileceği ikili kanallar (istikşafi görüşmeler) açılmış durumda. Bu kanalların ilerlemeye katkıda bulunduğunu biliyorum dedi. 28 Mart 2012 tarihinde Economist in Atina da düzenlediği konferansta söz alan ABD nin Avrasya Enerjiden Sorumlu Özel Temsilcisi Büyükelçi Richard L. Morningstar da benzer açıklamalarda bulunmuştu. Net olarak kıta sahanlığı ve MEB e atıfta bulunmaktan kaçınan Morningstar, Doğu Akdeniz deki hukuksal ve siyasi sorunların bulunduğunu belirttiği konuşmasında Doğu Akdeniz deki konular Kıbrıs ı aşıyor, İsrail i aşıyor ve tüm bölgeyi etkiliyor. Deniz Hukuku nu da kapsayan binlerce hukuksal mesele var ve çözüme kavuşturulması gereken birçok siyasi mevzu da bulunuyor ifadelerini kullanmıştı. ABD nin Avrasya Enerjiden Sorumlu Özel Temsilcisi Büyükelçi Richard L. Morningstar konuşmasını Doğu Akdeniz deki doğalgaz iyi bir şey. Mısır ından Türkiye ve Yunanistan ına kadar bundan bütün ülkeler istifade etmeli. Adaletli çözümler bulunursa herkes kazanır. Eğer bulunmazsa kimse tam çıkar elde edemez. Konuyla alakalı devletler mantıkla çıkarlarını hesaplamalı ve herkesin istifade edebileceği bir çözüm bulunması için birbirleriyle konuşmalıdır şeklinde sürdürmüştü. Berlin ve Paris in nötr tutumunu To Vima ya yorumlayan bir tecrübeli diplomat, gerek François Hollande ın iktidara gelmesiyle Fransa da, gerekse de Almanya da son dönemlerde Ankara ya ve Türkiye nin Avrupa sürecine karşı dengeli bir tutum olduğunu unutmamak gerektiğini vurguladı. Aynı kaynak Şüphesiz ki, Norveçli PGS şirketinin ilk araştırmalarından çıkan iyimser sonuçların doğrulanması durumunda iki güçlü Avrupa devleti Yunanistan ın hidrokarbon oyununda yer almakla ilgilenecektir değerlendirmesini yaptı. Kaynaklar bu ilgiyi Almanya Başbakanı Angela Merkel in Atina ya yaptığı ziyaret- Azınlıkça 15

16 te dile getirdiği ve Şubat ayının ilk 15 günü içerisinde Yunanistan ı ziyaret etmesi beklenilen Fransız lider François Hollande ın da dile getirmesinin beklendiğini aktarıyorlar. Diğer taraftan Ankara da da ilk aşamada yükselen tepkilerden sonra, kıta sahanlığı ve MEB konusunda Yunanistan ın tek taraflı girişimleri konusunda şu anda tepkilerim azaldığı ifade ediliyor. Diplomatik kaynaklar Türk Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu nun konu hakkındaki açıklamalarının bile konuyu uca taşımama niyeti gizlediği değerlendirmesini yapıyor. To Vima gazetesindeki haber şu ifadelerle son buluyor Yunanistan - Türkiye 2. Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi toplantısı için uygun tarih bulma çalışmaları devam ediyor ve herşey konseyin Mart ayında muhtemelen İstanbul ve Ankara da yapılacağını gösteriyor. Başbakan Antonis Samaras da yakın çevresine komşu ülkeye gitmek istediğini söylüyor. İşte MEB le ilgili planının tamamı Daha önce To Vima gazetesinde yayımlanan bir başka haberde ise Yunanistan ın kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge dış sınır koordinatları (MEB) için Birleşmiş Milletler e (BM) sunmaya hazırlandığı ile ilgili haberde söz konusu kararın nasıl alındığı, bu sürece nasıl varıldığıyla ilgili perde arkasında yaşanan olaylar aktarılıyor. Aggelos Athanasopoulos imzasını taşıyan haberin Azınlıkça Online ekibi tarafından Türkçeye yapılan çevirisi şu şekildedir: Tek taraflı MEB ilanı gerek Türkiye ye gerekse de diğer ülkelere karşı birçok karmaşıklık içeriyor ki bu durum zaten Dışişleri Bakanı Dimitris Avramopoulos un Trablus ziyareti esnasında geçici Libya hükümeti kurmaylarının yapmış olduğu açıklamalardan açıkça görüldü. Ancak bu fikrin birçok savunucusu da bulunuyor. Atina nın tercihlerinde Norveçli PGS şirketinin İonio adalarında ve Girit adasının güneyinde yapmış olduğu hidrokarbon araştırmalarında yaşanan gelişmeler de önemli rol oynuyor. Dış sınır koordinatlarının BM ye sunulması konusunda çekinceleri olanlar da bulunuyor. Bu görüşü savunanlar, böyle bir girişimin Türkiye ile başlatılan istikşafi görüşmeleri yokuşa sürükleyebileceğini ve sırasıyla iki ülke arasında gerginlik yaşanmasına, hatta Ankara nın Atina nın kararlılığını sınamak istemesi ya da tek taraflı girişimlere karşı çıkan ülkelerin tepkilerini dile getirmeleri durumunda sıcak saatler de yaşanabilir. Dolayısıyla Bir B planı var mı? diye soruyorlar. Buna verilen cevap ise çözülemeyen Suriye bulmacasıyla uğraşan Türkiye nin daha fazla cepheyle uğraşmak istemeyeceği. Öyleyse, her şey sonuçlara göre değerlendirilecek. Öneri ve fikirler Yunanistan ın kıta sahanlığı ve MEB dış sınır koordinatları için BM ye başvurma ihtimali ND-PASOK- DİMAR partileri ortak koalisyon hükümetinin iktidara gelmesinden kısa bir süre sonra konuşulmaya başlandı. Unutmamak gerekir ki, MEB konusu ve deniz sahası konuları koalisyon hükümetini oluşturan üç partinin yapmış olduğu hükümet programıyla ilgili anlaşmada da yer alıyor. Ancak, herhalde çok az kişi bu konuda kısa süre içinde bu kadar çok hareketliliğin yaşanmasını bekliyordu. Türkiye nin hidrokarbon araştırmalarıyla ilgili geniş satranç tahtasında yapmış olduğu bir hareketten dolayı konu, yakın çevresinde yer alanlar tarafından Başbakan Samaras a sunuldu. Tüm bu süreçte Başbakanın yakın danışmanı milletvekili Hrisanthos Lazaridis önemli rol oynadı. 27 Nisan 2012 tarihinde Türkiye de Resmi Gazete de Bakanlar Kurulu nun 16 Mart 2012 tarihinde aldığı ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı na (TPAO) hidrokarbon araştırmaları yapması için izin verilmesini öngören karar yayınlandı (2012/2802, 2012/2968, 2012/2973, 2012/2974, 2012/2975, 2012/1753). Bu izinler Adana, Antalya, Antakya ve Muğla açıklarında, ayrıca Yunan kıta sahanlığında bulunan Rodos un güneyi, Karpathos ve Meis te ve hatta Kıbrıs münhasır ekonomik bölgesinin bazı bölümlerinde de araştırma yapılmasını öngörüyor. Bu gelişmeler konusundaki düşünce Türkiye nin yapmış olduğu bu hareketlerin karşılıksız kalmaması yönündeydi. Masaya iki öneri düştü. Ilımlı tercih (soft option) olarak adlandırılan ilk öneri Yunanistan ın da benzer bölgeler için araştırma izni vermesi ve dolayısıyla bu bölgelerin Yunan kıta sahanlığı içerisinde yer aldığını göstermesini içeriyordu. Sert tercih olarak adlandırılan ve şu anda görüldüğü üzere, tercih edilen ikinci öneri ise koordinatların BM ye sunulmasını öngörüyordu. Yunan kıta sahanlığının dış sınırlarıyla ilgili koordinatlar orta çizgi ilkesini baz alarak belirlenecek ve gelecekte bu sınırlar Yunan münhasır ekonomik bölgesinin de dış sınırları olabilecek. Anlaşıldığı üzere tek taraflı MEB ilanı sınırları belirleme konusunda doğabilecek sorunlar yüzünden rafa kaldırılmış durumda. 16 Azınlıkça

17 Dış sınırların belirlenmesiyle ilgili olarak daha Yannis Maniatis in Enerji ve Çevre Bakanı olduğu dönemde bazı ön çalışmalar yapılmıştı yılında çıkartılan Hidrokarbon araştırması ve değerlendirilmesi ile diğer mevzuatlar yasası üzerinde değişiklikler 4001/2011 sayı ve tarihli yasaya özellikle de 156(1) maddesine göre, Yunan sahillerinin yanında ve yakınındaki komşu ülkelerle sınırları belirleme konusunda anlaşmazlık yaşanması durumunda, kıta sahanlığının ya da MEB nin dış sınırı orta çizgidir, ki bu çizginin her noktası kara sularından eşit mesafede bulunmaktadır. Dış sınırların koordinatlarını belirleme görevini Deniz Kuvvetleri ne bağlı Hidrografi Dairesi üstlendi. To Vima nın elde ettiği bilgilere göre Hidrografi Dairesi bu yöndeki çalışmalarını tamamladı. Şu anda Dışişleri Bakanlığı nı yetkili daireleriyle bu inisiyatifin hukuksal boyutu ve belirlenen sınırların Birleşmiş Milletler Okyanuslar ve Deniz Hukuku Dairesi ne (Division for Ocean Affairs and Law of the Sea) sunulması görüşülüyor. Koordinatların sunulması sözlü nota hükmüne sahip. Ancak bu konuda Başbakanlık Konutu nda yapılması beklenilen bir görüşme de var. İlgili görüşme Aralık ayında yapılacaktı ancak Troya dan gelevek kredi taksitinin bir sonraki dilimi için yaşanan yoğun müzakere süreci nedeniyle bu görüşme ertelendi. Fakat, söz konusu görüşme Ocak ayının ilk 15 günü içerisinde dahi yapılabilir. Görüş farklılıkları Olayın perde arkasını bilen ve olayın hassasiyeti nedeniyle ismi gizli tutulan bir kaynak To Vima ya yaptığı açıklamada Beklendiği üzere görüşmeler esnasında aşılması gereken engeller kadar böyle bir adımın şimdi atılıp atılmaması yönünde farklı görüşler de ortaya çıktı ifadelerini kullandı ve ekledi Unutmamamız gerekir ki bu tür hareketlerde yıllardan beri katı çizgiyle beslenen ve yetişen kamuoyunun da ne diyeceği çok önemli. İlk anlaşmazlık Ekim ayında Türk Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu nun Atina ya yapacağı ziyaretin arifesinde ortaya çıktı. Hiçbir zaman basına yansımayan bilgilere göre ziyaret arifesine hükümet kıta sahanlığı ve MEB dış sınır koordinatlarının BM ye sunulmasını görüşüyordu. Olayı bilenler Başbakanlık Konutu ile Dışişleri Bakanlığı arasında görüş farklılığı olduğunu ve Dışişleri Bakanlığı nın görüşünün az farkla hâkim olduğunu aktarıyor. Daha o zamanlar Samaras hükümetinin Yunan-Türk konularıyla ilgili sık temas ve görüşmelere sıcak bakmadığı netlik kazandı. Tabii bu konu ne gazetecilerin ne de Davutoğlu na eşlik eden Türk kurmayların dikkatinden kaçmadı. Yapılan gizli toplantılarda masaya yatırılan konulardan bir tanesi de koordinatların Yunan kıta sahanlığının tamamıyla mı yoksa sadece belirli bir bölümüyle mi ilgili olması konusu. Koordinatları sunulacak bölümler ya güvenli bölgeler olabilir ya da Türk tarafının ilan ettiği araştırmalara Yunanistan ın cevap verebileceği bölgeler olabilir. Bu konuda ihtiyatlı davrananlar Ege deki koordinatların sunulmasının çözüm üretmek yerine daha fazla sorun çıkarabileceğini savunuyor. Diplomasi ve hukuk çevreleri koordinatların kısmen sunulmasının Ankara nın Türklerin bulunduğu Ege ve diğer bölgelerde özel durumun geçerli olduğu tezini haklı çıkartacağını savunuyor. Yunanistan ın koordinatlarının tamamını sunmamasının Türkiye nin tezlerini kabul ettiği anlamına geleceğini belirtiyorlar. Meis le ilgili olarak sunulacak koordinatlar da müzakere açısından adanın deniz sahalarına etkisini garanti altına almak zorunda. Zorlu komşular Her şey sonuç itibarı ile sonraki gün belli olacak. Sadece Türkiye nin değil, Mısır ve Libya nın da ne yapacağı durumu belirleyecek. Arnavutluk ile deniz sahaları konusundaki anlaşmanın tasdikinin de hâlâ sürüncemede olduğunu unutmamak gerekiyor. Ayrıca Atina ve Kahire nin 6 yıldan bu yana (2006 dan beri) bilirkişiler düzeyinde MEB konusundaki sınırların belirlenmesini görüştüğünü hatırlatmakta yarar var. Doğu Akdeniz de olası Yunan- Türk çekişmesine karışmak istemeyen Mısır (bu da Avramopoulos un Kahire ye yapmış olduğu son ziyarette ortaya çıktı) kısa bir süre önce orta çizgi ilkesine sadık kalarak şirketleri bölgede araştırma yapmaya davet etti. Koordinatların sunulmasını savunanlar, Mısır ın tepki vermeyeceğini düşünüyorlar. Diğer taftan Libya (Libya yla görüşmeler 2007 de başladı) ise geçiş dönemini yaşıyor. Avramopoulos un kısa bir süre önce Trablus a yapmış olduğu ziyarette durumun pek değişmediği ortaya çıktı. Ulusal İşbirliği Bakanı Muhammed Emhammed Abdulaziz deniz sahalarıyla ilgili yöneltilen soruya bu konunun iki taraflı olmadığını ifade etti ve çözüm elde edilebilmesi için deniz sınırları olan tüm ülkelerle görüşme yapılması gerektiğini söyleyerek enteresan bir şekilde Türkiye yi ima etti. Libyalılar geçmişte de Türkiye nin tezlerini ve özellikle de adaların etkisi konusundaki tezini benimsemişlerdi. Azınlıkça 17

18 Yunanistan da Coca-Cola nın yerine yerli Green Cola Batı Trakya dan geldi Batı Trakya da üretilen Green Cola dünya devi Coca- Cola nın Yunanistan daki yerini almayı hedefliyor. Meriç (Evros) iline bağlı Kumçiftlik (Orestiada) kasabasında faaliyet gösteren EPAP (Gazlı İçecek Üreticileri Birliği) A.Ş. yerli üretim olan Green Cola ile ünlü Coca-Cola firmasının Yunanistan daki yerine göz dikmiş durumda. 3E nin Coca-Cola, Fanta v.b içeceklerini yıllardır Yunanistan da üreten EPAP, son birkaç yıldır meşrubat piyasasına kendi markası olan Sparky ile dinamik bir giriş yaptı. Pek çok marketin raflarında yerini alan Sparky meşrubatları özellikle de Yunanistan daki Carrefour marketleri aracılığıyla büyük satışlar gerçekleştiriyor. EPAP firması Green Cola ile birlikte uluslararası meşrubat firmalarıyla rekabete girmeyi, yine Batı Trakya da üretilen ünlü Vergina birasının gösterdiği başarıyı göstererek uluslararası firmaların yerini almayı amaçlıyor. Sparky meşrubatlarıyla bölgede meşrubat piyasasında %35 paya sahip olan yerli firma bundan böyle daha büyük hedefler peşinde koşacak. Yerli Green Cola nın içeriklerinde de birçok değişikliğe gidilirken, Green Cola yeşil kahve çekirdeklerinden elde edilen kafein ve doğal aromalar içeriyor ve Coca-Cola nın aksine şeker, aspartam, fosforik asit ve meşrubat devlerinin başını ağrıtan koruyucu maddeler içermiyor. Green Cola yı üreten EPAP A.Ş yılında Kumçiftlik te bir grup yerli üretici tarafından kuruldu ve 53 yıldır meşrubat üretimi ve şişeleme alanında faaliyet gösteriyor. 18 Azınlıkça

19 Samaras-Merkel: 6 ay içinde 4 üncü görüşme Yunanistan Başbakanı Antonis Samaras dün Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Berlin de bir araya geldi. Bu görüşme iki liderin son altı ayda gerçekleştirmiş olduğu dördünü görüşme oldu. Basına kapalı yapılan görüşme öncesinde açıklamalarda bulunan Başbakan Antonis Samaras Yunan halkının krizden çıkmak için verdiği büyük uğraşların altını çizerek Piyasaların güvenini yeniden kazanmak için halkımızın büyük fedakarlıkları ile ülkemizin büyük çabalar sarf ettiğini vurgulamak istiyorum diye konuştu. Aydonis PASOK Partisi Parlamento Grubu ndan istifa etti PASOK Partisi milletvekillerinden Hristos Aydonis Parlamento Başkanı Evangelos Meymarakis e gönderdiği mektupla PASOK Partisi Parlamento Grubu ndan ayrıldığını ve bağımsız milletvekili olarak görev yapmaya devam edeceğini açıkladı. Eski Sağlık Bakanı ve PASOK Atina milletvekili Andreas Loverdos un Radikal Sosyal-Demokrat İttifak (RIKSSY) adıyla başlatmış olduğu siyasi oluşum için düzenlenen etkinlikte yer aldıktan sonra PASOK yönetiminin tepkilerini üzerine çeken Hristos Aydonis PASOK Partisi Parlamento Grubu ndan ayrıldığını duyurdu. Likiditeyi sağlamak ve dolayısıyla kalkınmaya ulaşmak için elimizden ne geliyorsa yaptık diye konuşan Başbakan Antonis Samaras Yunanistan ın en büyük sorunun gençlerdeki işsizliğin olduğunun altını çizdi. Almanya Başbakanı Angela Merkel ise Yunanistan ın hayata geçirdiği mali uyum programını Almanya nın yakından takip ettiğini ifade etti. Almanya da da var olan zorlukların farkındayız diye konuşan Alman Başbakan daha iyi bir ekonomik işbirliğinin önemine vurgu yaptı. Elde edinilen bilgilere göre kapalı kapılar ardında yapılan görüşmede ise Yunanistan daki vergi kaçakçılığı sorunu iki lider tarafından masaya yatırıldı. Özelleştirmeler konusunun da Samaras ile Merkel in görüştüğü konular arasında yer aldığı gelen haberler arasında. Parlamento Başkanı Meymerakis e gönderdiği mektupta PASOK Parlamento Grubu ndan ayrılıyorum ve bağımsızlaşıyorum ifadelerine yer veren Aydonis Üç partili koalisyon hükümetinin istikrarına inanıyor ve destekliyorum. Mevcut konjonktürde vatanımız için en uygun siyasi reçete olduğuna inanıyorum ifadelerini kullandı. Aydonis mektubunda ayrıca Bundan böyle resesyon politikalarını ve ülkenin geleceği ile demokratik partinin geleceğine zarar vererek hareket eden şahısları desteklemeyeceğim. Yunanistan ımız için umut saçan siyaset, değer ve ülküleri destekleyeceğim diye yazdı. Azınlıkça 19

20 DİMAR da ihraçlardan sonra sıkıntı arttı Lagarde listesi konusunda SYRIZA partisinin yapmış olduğu, parlamentoda ön soruşturma komisyonu kurulması önerisini destekleyen DİMAR Partisi milletvekilleri Odisseas Voudouris ve Paris Moutsinas ın partinin Parlamento Grubu ndan ihraç edilmesiyle DİMAR Partisi sıkıntılı günler geçiriyor. Son günlerdeki gelişmeler sonrasında, DİMAR partisi de Bağımsız Yunanlılar Partisi gibi dağılmanın eşiğine gelir mi sorusu gündeme gelirken DİMAR ın dün gerçekleştirmiş olduğu İcra Komitesi toplantısında gergin anlar yaşanmamasına rağmen DİMAR ın Sol Cephesi nden yapılan yeni açıklama toplantıya damgasını vurdu. Yapılan açıklamada DİMAR Partisi Genel Başkanı Fotis Kouvelis hedef alınırken ilgili açıklamada DİMAR Partisi Genel Başkanı Fotis Kouvelis in iki milletvekilini partinin Parlamento Grubu ndan ihraç etmesine yönelik almış olduğu ve şimdiye dek benzerine rastlanmamış kararın DİMAR ın tarihine zarar verdiği ifade edildi. Öte yandan DİMAR Genel Başkanı Fotis Kouvelis in almış olduğu ihraç kararı sonrası parti kurmaylarından Andreas Nefeloudis in İcra Komitesi toplantısına katılmaması dikkatlerden kaçmadı. Vangelis Zorkadis ve Hristos Stavropoulos un da toplantı süresince soğuk tavır sergiledikleri iddia edildi. Öte yandan DİMAR Partisi Parlamento Grubu ndan ihraç edilen Odisseas Voudouris dün yaptığı açıklamayla SYRIZA partisi ile işbirliğine gitme ihtimalini açık bırakarak yeni bir siyasi oluşum kurmayı planladığını ifade etti. Yunanistan da halk Lagarde listesi hakkında ne düşünüyor? VPRC araştırma şirketinin gerçekleştirmiş olduğu son ankette Lagarde listesi hakkında halkın nabzı yoklandı. Anketörülerin %61 gibi ekseri çoğunluğu Lagarde listesi konusunu Yunanistan daki büyük mali ve siyasi skandal olarak algılarken, sadece %13 ü sıradan bir vergi kaçakçılığı skandalı olarak görüyor. Eski Maliye Bakanı ve Lagarde listesi skandalının baş aktörlerinden Yorgo Papakonstandinou nun cezai sorumluluğu olduğuna inanların oranı ise %81. Ancak, Yorgo Papakonstandinou dışında PASOK Genel Başkanı Evangelos Venizelos un da cezai sorumluluğu olduğuna inanların oranı %71. Diğer taraftan eski Başbakan Yorgo Papandreou nun cezai sorumluluğu olduğunu düşünenler %76 iken, eski Başbakan Loukas Papadimos un cezai sorumluluğu olduğunu dile getirenlerin oranı da %51. Öte yandan SYRIZA partisi seçmenleri ile ND partisi seçmenleri kıyaslandığında, Papakonstandinou, Venizelos, Papandreou ve Papadimos un cezai sorumluluğu olduğuna inanan SYRIZA seçmenlerinin oranlarının daha yüksek olduğu ortaya çıktı. 20 Azınlıkça