BEKTAŞİTERC~~ EKEV AKADEMİ DERCİSİ Yıl: 11 Sayı: 31 (Bahar 2007) Ömer Faruk TEBER (*) Özet

Transkript

1 EKEV AKADEMİ DERCİSİ Yl: Say: 3 (Bahar 2007) BEKTAŞİTERC~~ Ömer Faruk TEBER (*) Özet Alevf-Bektfişf topluluklarnn dinf öğreti, tdô.p ve geleneklerinin günümüze kadar kuşaktan kuşağa sözlü olarak aletarldğ bilinmektedir. Bununla birlikte sözlü birikimin yannda 6. yüzyln ikinci yarsndan itibaren ayn amaçla yaz! metinler de kaleme alnmştr. Bu çalşmamzn ana temas, sözünü ettiğimiz yazl metin/erin bir örneğini oluşturan Bektfişf Tercümanlar olacaktr. Ayrca çalşmamzzn bir bölümünü de Kültür Bakanlğ Milli Ktp. Yazmalar şubesinde 06.MK.Yz.A 2464 ( 7. Yüzyl) nurnarada kaytl yazma risalenin transkripsiyonu oluşturacaktr. Anahtar Kelimeler: Tercüman, Bektaşflik, Alevflik, Menakzbntime, Viltiyetntimeler, Erkfnntime Baktashi's Tarcumans Abstract lt is known that the religious teaching, rituals ( tidab) and traditions of Alawite-Baktashi communitieshave been transferredfrom generatian to generatian ina verbal way. However, besides the verbal accumulation, also,from the second half of the 6th century onwards, some texts have been writtenfor the same purpose. The main topic of this study is the Baktashi Tarcumtins that set an example for the written texts in question. In addition, a transcriptian of a treatise with registered no 06.MK. Yz. A 2464 ( 7th century) will constitute anather part of our study. Key Word: Tarcumtins, Baktashi, Alawite, Man!ikbntima, Veltiyatnama, Arkfnn!ima *) Arş. Gör. Dr., Atatürk Üniv. ilahiyat Fakültesi İslam Mezhepleri Tarihi (e-posta: omerteber@yahoo.com)

2 20 /Dr. Ömer Faruk TEBER EKEV AKADEMİ DERCİSİ Giriş Alevi-Bektaşi topluluklann özelliklerinden biri, dini öğreti, adap ve geleneklerin günümüze kadar sözlü olarak aktanlmas ve gelecek kuşaklara braklmasdr. Bu sözlü birikimin yannda 6. yüzyln ikinci yansndan itibaren ayn amaçla yazl metinler de oluşturulmuştur. Bunlardan birisi de Tarikat ileri gelenleri tarafndan konulan ve tarikatn yasas niteliğindeki ilkeleri, davranşlan ve kurallan ihtiva eden eserler olan Erklinnamelerdir. Alevi-Bektlişi geleneğinde yazl formun diğer bir biçimi de, belli bir hizmete başlarken okunan, ksa ve çoğu Türkçe, nesir ya da manzum biçimde düzenlenmiş, geleneğin inancn, düşüncesini öz alirak veren dua formundaki Tercümanlardr. Biz bu küçük muhteval çalşmamzda, Aleviliğin sadece şifahi geleneklerin yaşandğ sözel kültür dünyasnda kalmayp yazl edebiyatta da kendisine önemli bir yer bulduğunu göste~en; ayn zamanda mürşid-tiilib adabn bildirmesi yönüyle Erkanname niteliği de taşyan Alevi-Bektaşi Tercümanlan hakknda bilgi vermeye çalşacağz. Ayrca makalemizin sonuna Türkiye Kütüphanelerinde çok sayda yazma nüshalan bulunan bu nevi eserlerden bir örneğini orijinal metin üzerinden transkribe ve tahric ederek ekleyeceğiz. Alevi-Bektaşiliğin son derece snrl olan yazl kaynaklanndan MenlikbnamelerNilayetnamelerl, Buyruklar2, Fütüvvetnameler, Erkannameler gibi Bektaşi Tercümanlan ) Sözlükte "övünülecek güzel iş, hareket" olan Menkabe (Çoğulu: Menakb), dini/mistik bir terim olarak, keramet ve onu gösteren velilerin yüceltilmesi amacyla yazlmş; zamanla da muhtevas genişletilerek tarikat pirleriün yaru sra tarikatn silsilesi içerisinde yer alan önemli şeyhler ve halifeliri ile diğer sofileri kapsayan eserlerdir. (Bu konuda bkz. Fuad Köprülü, "Anadolu Selçuklular Tarihinin Yerli Kaynaklar" Bel/eten, 27 (943), ss ; A. Yaşar Ocak, Kültür Tarahi Kaynağ Olarak Menakbnameler, Metodotojik Bir Yaklaşm, Ankara 997, s.27; Haşim Şahin, "Menakbnine", DlA., XXIX, 2-4). "Viliiyetnine" ad verilen Bektiişi menakbnineleri IX.(XV.) yüzyln son çeyreğinde ortaya çkmştr. Elvari Çelebi'nin Menakbü'l-Kudsiyyefl Menfisibi'l-Ünsiyye adl eseri, Vilayetninelerin başnda gelmekle beraber; Uzun Firdevsi tarafndan yazldğ bilinen ve Hac B ekşiiş- Veli'nin hayatn, devlet adamlar ve aiimlerle ilişkilerini anlatan Vilayetname-i Hac Bekttiş- Veli, Alevi-Bektaşi teolojisi içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bunun dşnda da Vilayetnamei Abdal Musa, Menakb- Kaygusuz Baba, Vilayetname-i Sultan Şuclddfn ve Vilayetname-i Otman Baba gibi Bektiişi menakbnineleri, hitap ettikleri çevrelerin akaid ve ilmihal kitab olarak geçmiş~ ten günümüze Alevi-Bektiişi zümrelerin tamamnda okunnaya devam etnektedir. (Bu konuda bkz. A. Yaşar Ocak, Alevi ve Bektaşi Inançlarnn lslô.m Öncesi Temelleri, İstanbul 2000; İlyas Üzüm, "Kzlbaş'~, DİA., XXV, ). 2) İlk defa kim tarafndan ve ne zaman yazldğ hakknda kesin bir bilgi bulunmayan Buyruklar, Alevi-Bektiişi edebiyat içerisinde ve bu zümreler arasnda en az Vilayetnineler kadar muteber eserler olarak telakki edilirler. Bu eserler Alevi-Bektiişi adab ve erkilmnn temel kural ve kurumlarn işlerler. Kendi aralarnda var olan bir takm farkllklara rağmen bu zümreler genelde Buyruklam göre temel kurum ve kurallarn uygulaya gelmişlerdir. Halk arasnda Ca'fer Sadk Buyruğu, Şeyh Safiy Buyruğu gibi isimlendirilen buyruklar orijinal olarak Bisati tarafndan yazlan Menô.kbu'l-Esrar Behçetu'l-Ahrar adl esere dayanmaktadr. Buyruklar, Aleviler ve Bektaşller açsndan bir çeşit akaid ve ilmihal kitaplar olarak değerlendirilrnişlerdir. (Bu konuda bkz.abdulbaki Gölpnarl, "Kzlbaş", la., Ankara 967, VI, ; Bisati, Menakbu'l-Esrô.r Behçetu'l-Ahrar, Konya Mevlana Müzesi Yazmalar Ferid Uğur Kitaplğ, No: 72, ). Buyruklarda genel olarak Şeô'at, Tarikat, Ma'rifet ve Hakikat diye bilinen Dört Kap ve Krk Makam veya yedişer makamdan Yirmisekiz Makam halinde Alevi-B ektiişi geleneğini belirleyen erkana dair bilgiler verilir. (Yaynlanmş Buyruklar için bkz. Buyruk, Nşr.: Sefer Aytekin, Ankara 958; Buyruk, haz. Fuat Bozkurt, İstanbul 982; İmam Cafer-i Sadk Buyruğu, haz. Adil Ali Atalay (Vaktidolu), İstanbul 993). l

3 BEKTAŞ! TERCÜMANLARI da, kurumlaşmş bir tarikat etrafnda bir ~ya gelen eğitimli ve örgütlü bir topluluk olan Bektaşiler ve inanç, ayin ve erkan ile ilgili konularda onunla sözüedilfr bir fark bulunmayan Alevi teolojisi3 içerisinde belirleyici bir yere sahiptirler. Alevi-Bektaşi geleneği içerisinde önemli bir yer işkal eden ve ayn zamanda bu yolun müntesipleri tarafndan ihtiramla ka.rşlanan; pek çok vesileyle okunup yaşarnn her alannda kendisine müracaat edilen Menaicpnfu:ne, Cavidannfu:ne, Buyruklar, ve Velayetnfu:neler, Alevi-Bektaşi Süreğinde inanç, ibadet, sosyal kurumlar ve grup içi ve dş ilişkiler ile dinllmistik-ahlaki öğretileri içerirler. Çoğu zaman Alevi geleneği için çizdiği genel çerçeve ve erkana dair verdiği aynntl bilgiler ihtiva eden Yazma Buyruklar içerisinde yer alan Tercümanlar'n, aynca tek başna birer risale şeklinde kaleme alnnş mecmualar şeklinde Türkiye Kütüphanelerinde çok sayda yazma nüshalan bulunmaktadr. Tercümanlar, Alevilik-Bektaşilik'te herhangi bir günlük iş yaplrken ökunan manzum veya mensur dualara ve bir nevi özür dilerne duasna verilen isimdir4. Mürşidin huzuruna girilirken yahut bir türbeye ziyarette bulunulurken, okunnas gereken Tercümanlar'dan günün herhangi bir vaktinde yerine getirilmesi gereken sair davranşlara kadar pek çok durum için dua ve niyaz maliyerindeki bu Tercümanlann okunnas adab ve erkandan saylmştr. Alevi-Bektaşi edebiyatnn önemli bir parças olarak merasimlerde çeşitli vesilelerle okunan Tercümanlar ve Gülbanklar', dünya görüşü, inançlan, dilli pratik ve tecrübeleri Alevi ve Bektaşiler için bir prototip oluşturan 3. yüzylda Anadolu' da tezahürlerini gördüğümüz Ahilik ve onun el kitab hüviyetindeki Fütüvvetnfu:neler'de görebilmekteyiz5. Öyle ki Bektaşllik'teki tarikata giriş ayini, eşik öpme, kuşak şed bağlama, ayn tastan şerbet içme, kyafetler, ayinlerde okunan Tercümanlar, hemen tamamyla Ahilik'le ayndr6. Tercümanlar, genel olarak Tann'ya yakanş ifade eden O'nu tenzih tesbih eden bir manzumeden oluşan Münacaat ile başlar. Ardndan son peygamber Hz. Muhammed'e (s.a.v.) ve Ehl-i Beyt'inden Hz. Ali (r.a.), Hz. Fatma (r.a.) ile onlann çocuklan Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin (r.a.)'e salatu selam getirilir. Aynca bu selarnlama yine Ehl-i Beyt İmamlannn tamamna getirilerek merasim için gerekli özel dua okunur. Bütün ritüeller için bu münacaat ve selatu selarnlar yaplmakla birlite her bir merasim için farkl dualar 3) Kzlbaşlk-Bektaşilik teolojik bir yaplanma yahut tarikat benzeri mistik bir oluşum olduğu konusndaki tartşmalar için bkz. Sönmez Kutlu, "Aleviliğin Dini Statüsü: Din, Mezhep, Tarikat, Heterodoksi, Ortadeksi veya Metadoksi", İslô.miyô.t, VI, (2003), s.3, s.3-54; Cengiz Gündoğdu, "Hac Bektaş Paradigmasn Tanma ve Tanlinlama Problemi Üzerine", EKEV Akademi Dergisi, Yl:7, Say: 6, Yaz: 2003, Ankara, ss ) Esat Korkmaz, Ansiklopedik Alevilik Bektaşilik Terimleri Sözlüğü, İstanbul 993, s.l2, 355; Anke Otter-Beaujean, M.A. "Tahtaclarn Kutsal Kitab Buyruk Hakknda Birkaç Not", /.Akdeniz Yöresi Türk Topluluklar Sosyo-Kültürel Yaps (Tahtac/ar) Sempozyumu Bildiri/eri, (26-27 Nisan 983) Antalya, Ankara 985, s.3 vd.; İlhan Ayverdi, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, III/324. 5) Saffet Sarkaya, "Alevilik ve Bektaşiliğin Ahililde ilişkisi, -Fütüvvetnlrelere Göre-",/slô.miyô.t, VI (2003), say: 3, s.llo. 6) Bkz. A. Göl pnarl, "İsllr ve Türk İllerinde Fütüvvet Teşkilat ve Kaynaklar", İ.Ü. Edebiyat Fak. Mecmuas, Xl, 6-354; N. Çağatay, Bir Türk Kurumu 0/anAhtlik,Akara, 974; E. Ruhi Fğlal, Türkiye'de Alevttik Bektaşilik, İstanbl 99, s. s.

4 22 /Dr. Ömer Faruk TEBER EKEV AKADEMİ DERCİSİ l ve Gülbanklar, çeşitli Tercümfularda birbirinden pek de farkl olmayan şekilleriyle yer yer değişiklik göstererek yer alr. Örneğin, Bir kişinin Alevi-Bektaşi yoluna alnmas amacyia yaplan ayinde, "Tercüman- İk:rar" okunurken ölen bir Alevinin ruhunu ta'ziz için yaplan merasirnde "Tercüman- Dar" okunur. Bir başka Cem ayininde her hangi bir kusuru bulunsun bulunmasn, insann kendini temize çkarmas, kardeşlerinden helallik dilemesi ve bunu almas için yaplan törende de yine "Baş Okutturulacak Vaktin Tercüman" gibi dua ve niyazda bulunulur. ' Sonuç olarak, Alevi-Bektaşi geleneğinde yer alan ayin ve Cem'lerde her bir erkann yerine getirilmesi srasnda bu Tercümanlar, dua ve niyazda bulunmak için okunduğu gibi Alevi veya Bektaşilecin yaşam boyunca ~ygulamaya çalştğ gelenek ve merasirnlerinde dua malesatl okunur. Bu yönüyle Alevi-Bektaşi Tercümaruar, kültürel zenginlik 'ledn İslam'la uzlaştrlarak sorumlu, hoşgörülü sevgi dolu kelimenin tam anlamyla "Kamil İnsan" gerçekleştirebilmek için Alevi-Bektaşi öğretisinin temel unsurlar arasnda kendisine yer edinmiştir. BEKTAşiTERC~ARP Münacat Bismillahirrahmanirrahlm. Allahumme ente'l-evvelu fe-leyse kableke şey'un ve ente'l- ahiru fe-leyse ba'deke şey'un ve ente'z-zahiru fe-leyse fevkake şey'un ve ente'l-batinu fe-leyse duneke şey'un ya-ka'inen kable külli şiy'in ve ya bakiyen ba'de külli şey'in ya men hüve akrabu ileyhi min habli'l-veri:di. Ya men hüve fa'alün lirna yüri:d. Ya men hüve yehlu beyne'lmer'i ve kalbihl, ya men hüve bi'l-manzari'l-a'la ve hüve bi'l-u'fuki'l-mübln.ya men leyse ke-mislihi şey'un ve hüve's-senlu'l-baslr. Ya men hüve 'ala külli şey'in kad!r. Akzi haceti bi-hakki Mu harnnedin ve alihi 't-tayyibip.e 't-tabiri:n. Salavat- Şerife Bismillahirrahmanirrahln Allahümme salli ve sellirn ve zid ve barik 'ala nuri seyyidina ve seyyidi'l-enbiyai Muhammedjni'l-Mustafa. Allahümme salli ve sellirn ve zid ve barik 'ala nld seyyidina ve seyyidi'l-evliyai'l-irnam Allyyi'l-Murtaza. Allahümme salli ve sellirn ve zid ve barik.'ala nuri seyyidina ve seyyideti'n-nisa'i'l-'alem.ln Fatrneti'z-Zehra ve 'ala ümmiba ve ümmi'l-mü'minin Hadi'ceti'l-Kübra. Allahümme salli ve sellirn ve zid ve barik 'ala nuri seyyidina'l-imam Hasani'l-Mücteba. Allahümme salli ve sellirn ve zid ve barik 'ala nuri seyyidina'l-imam Hüseyni'ş-şehidi'l-mazlm bi-arz Kerbela. Allahümme salli ve sellirn ve zid ve barik 'ala nuri seyyidina'l-imam Ali Zeyne'l-' Abidin. Allahümme salli ve sellim ve zid ve barik 'ala nuri seyyidina'l-imam Muhammedini'l-Bakr. Allahümme salli ve sellim ve zid ve bank 'ala nuri seyyidina'l-imam Ca'feri's-Sadk. Allahümme salli ve 7) Transicribe ederek Ayet ve Hadis tahrici yaptğmz bu yazma eser, bir Be~taşi Tercürnaru olmakla birlikte ayn zamanda. bir Bektaşi Erkannamesi niteliği de taşmaktadr. Eser 06. Milli Kütüphane Yazmalar A. 2464'da kaytldr.

5 BEKTAŞ! TERCÜMANLARI ; sellim ve zid ve bfuik 'ahi nuri seyyidina'l-imam Musa el-kll.zm. Allahümme salli ve sellim ve zidve bfuik 'ala nuri seyyidina'l-imfun All Musa er-rza. Allahümme salli ve sellim ve zid ve bfuik 'ala nuri seyyidina'l-imfun Muhammedini't-Tll.kyy. Allahümme salli ve sellim ve zid ve bfuik 'ala nuri seyyidina'l-imfun All en-nakyy. Allahümme salli ve sellim ye zid ve bfuik 'ala nuri seyyidina'l-imfun Hasani'l-' Asker!. Allahümme salli ve sellim ve zid ve bfuik 'ala nuri seyyidina'l-imfun Muhammed el-mehdi:. Salavatullahi ve selfunuhu aleyhim ecma'in. Ed'iye-i Mahsôsa Allahumme inne hll.ulai e'immetuna ve sadatuna ve kadetuna ve kuberll.una ve şufe'auna bihim netevellll.hu ve min a'dll.ihim neteberre'u fi'd-dünya ve'l-ll.hireti. Allll.humme ve 'll.li men vll.lll.hum ve 'adi men 'adll.hum ve'nsur men nasarahum va'hzul men hazalehum ve'l'an men zalemehum ve'nsur şi'atehum ve kub 'ala men cahedehum ve'hkik 'aduvvehum mine'l-cinni ve'l-insi ecma'in mine'i-evveline ve'l-ll.hinn ila yevmi' d-din. Allll.humme zidna mahabbetehum ve'rzukna şefa'atehum, ve'hşuma ma'ahum ve fi zumretihim ve fi tahti liva'ihim bi-fadlike ve cudike ve keremike ve ilisanike ve rahmetike ya erhame'r-rll.himin ve ya hayra'n-nll.sirtn ve sallallll.hu 'ala nuri seyyidina Muhammedin ve ll.lihi't-tayyibine't-tll.hirtn. Nild-Ali Bismillahirrahmanirrahim Nad-i Allyyen mazharu'l-'acaib ve'l-ğarll.ib teciduhu 'avnen leke fi'n-neva'ibi ll ilellahi te'll.la hacetün. Küllü hemmin ve ğammin seyenceli bi~nil.ri 'azarnetike ya Allah ya Allah ya Allah ve bi-nuri nübüvvetike ya Muhammed ya Muhammed ya Muhammed ve bi-hakki ve bi-nuri vetayetike ya 'Ali ya 'Ali ya 'All edrikni edrikni edrikni ya All ya Eba'l-Hasan ya Eba'l-Huseyin ya Eba't-Turll.b, halli müşkill server-i din; şll.f'i yevmi'lhisab, ya salibe'i-cemal ve kemll.l ya ze'l-heybeti ve'l-celll.l. Allll.humme bi-hakki'l-hüseyini ve ceddihi ve ebih( ve ümmihi ve ahibi ve benihi. Hallisni min külli hemmin ve ğammin bi-ma ene fibi. İlll.hi bi-rahmetike ya erhame'r-rll.himin ve ya hayra'n-nll.sirin. Ya mukallibe'l-kulub ve'l-ebsll.r, kallib kulubena ve bassima bi-hakki rizll.ike ve ru'yeti'l-müştll.kine'l-ahyll.r. "Lll.'fetll. illa 'All, Lll. seyfe illa Zülf'kll.r''. Rabbena takalbel minna bi-hakki Muhammedin ve Haydar. Hu dost! Tercüman- Dar. B ismillahirrahmll.nirrahim "Rabbena zalemna enfüsena ve in lem-teğfr lena ve terhamnale-nekil.nenne mine'lhll.sinn"8 Allll.h Eyvallll.h yüzüm yerde özüm dll.rda erenler meydannda hak Muhammed 8) A'raf, 23, "Rabbimiz, biz kendimize zulmettik, eğer bizi bağşlamaz ve bize acmazsan, muhakkak ziyana uğmyanlardan oluruz!".

6 24 /Dr. ömer Faruk TEBER EKEV AKADEMİ DERGİBİ l Ali yolunda canm kurban, tenim tercüman bu fakirden ağnrunş ve incinmiş can kanndiş var ise dile gelsun, bile gelsun AIHih Eyvallah. Tercüman- Tae Bismillahirrahmanirrahlm Erenler aşkna kemter kenine yüzüro hiik eyledim rii-yi zenine geytiben Kayğusuz'dan tae ve izzet, hti diyelim erenlerin demine. Ber cemai-i Muhammed kemal-i imam Hasan ve İmam Hüseyin 'Ali-ra bülend-i salavat, erenlerden hakl hayrl himmet şey' en lillab. Allah Eyvallab. Hti dost! Niyyet-i Vndu' Neveytti en etevadda'a li,li-istibahati's-salati Ii-vuctibilll kurbeten ilahahi Ta'ala. Hti dost! Niyyet-i Gnsnl Neytu en ağsule li-def'i'l-hadesi'ş-şer'iyyeti Ii-istibahati's-salati li-vuctibilll kurbeten ilailahi Ta'ala. Hti dost! Tercüman-İkrar Hamden lillab kim men oldum bende-i hass- Huda, can u dilden aşkla hem çeker Al-i aba, rab- zulmetden çkup doğru yola hastum kadem. Hab- gafletteri uyandu.m can gözüro kldum küşa, On İki İmam bendesiyem hem guriih- naciyem, Yetmiş iki frkadan oldum beri dahi cuda. Mezhebim hak Ca'feri'dir iştibahn yok menim. Pirim Üstadm Hac Bektaş- kutb- evliya, hak deyub bağladum, ikrar verub erenlere, mürşidim oldu Muhammed, rehberimdir Murtaza. Ber cemai-i Muhammed kemal-i İmam Hasan ve İmam Hüseyin Ali-ra bülend-i salavat. Şehr-i Ziyaret-Name Bu ziyaret-nameyi, şehr-i Muharremi'l-Harfun'n onuncu günü sabah namaz vakti gün doğmadan yüz on kere okuyalar. Dn'a Allahumme'l'an evvele zalimin zaleme hakka Muhammedin ve ai-i Muhammed'in ve ahire tabi'ine lehti 'ala zalik. Allahumme'l'ani'l-'usabeti'l-leti cabedeti'l-hüseyne ve şaya'at ve baya'at ve taba'at 'ala katlilll. Allahumme'l'anhum cemi' an. Es-selamu aleyke ya Eba Abdiilah ve 'ala'l-ervahi'l-leti hallet bi-fena'ike 'aleyke minni selamullabi ebeden ma bakitu ve bakiye'l-leylü ve'n-nehar. Ve la ca'alehullahu ahire'l-ahdi minni liziyaretike: Es-selamu 'ala'l-hüseyini ve 'ala Ali ibni'l-hüseyin ve ala eviadi'i-hüseyin ve 'ala ashabi'l-hüseyin. Münacaat Bismillahirrahmanirrahlm Ya Mahmud bi-hakki Muhammed ve Ya 'Ali bi-hakki 'Ali ve Ya Fa tr bi-hakki Fatmati'z-Zehrn, Ya Muhsin bi-hakki'l-hasan ve Ya ze'l-ihsan bi-hakki'l- Hüseyin.

7 BEKTAŞ! TERCÜMANLARI Ya 'uddetl 'inde şiddeti ve ya ğavsl 'inde kurbetl ecirnt bi-'aynike'llet la-tenamu ve 'akifnt bi-ruknike'l-lezt la-yuram. Her kaza ve her bela ve her cefa senden gelür. Def' eyle sen Perverdigar. Her 'ata ve kerem senden gelür lutfeyle sen Perverdigar. Tercüİan- Ab Selamullahi 'ala'l-hüseyin, La'netullah 'ala katili'l-hüseyin. Tercüman- Eşik. Eşiğine koymuşum men can u ser, ta vuco.dum safi ola çu zer, eşiğinde budur hacetim menirn, klasun hem bu fakire bir nazar ber cemai-i Muhammed kema.i-i İmam Hasan ve İmam Hüseyin Alt-ra bülend-i salavat! Tercüman- Çamaşr Bismillahirrahmanirrahtm "Ve iza şi'na beddelna emsa.iehum tebdila"9. Ber cemai-i Muhammed kema.i-i İmam Hasan ve İmam Hüseyin Alt-ra bülend-i salavat! Tercüman- Post Bismillahi srr- cemai-i dost ber-vech-i Adem, hurut- heft milrab- elest, cebarkuşe-i post, 'ayn- cem' erenlerine hu dost. Ber cemai-i Muhammed kemal-i İmam Hasan ve İmam Hüseyin Ali-ra bülend-i salavat! Tercüman- Meydantaş B ismiilahi Allah dost hazr, ğa'ib, zahir, batn, 'ayn- cem erenlerin gül cemaline aşk olsun! Tercüman- Teslim B ismiilahi erenler erkan oldu imanm, gönülde kalmad şekk ü gümarum, takub tes Ilm oldum men. Hakka teslim erenler yoluna feda bu carum. Ber cemai-i Muhammed kemal-i İmam Hasan ve İmam Hüseyin All-ra bülend-i salavat! Tercüman- Traş Çün traş olduk şükür bulduk safa, Ehl-i Beyt' e bendeyüz kldk vefa. N azil oldu ayet "Fe-hallik:O." hem traş oldu arunçun Mustafa, Ber cemai-i Muhammed kema.i-i İmam Hasan ve İmam Hüseyin All-ra bülend-i salavat. Tercüman- Hata Bismillah hata' etdim suçum affeyle ey şah bi-hakki Mustafa ve M-i dergah, şernd-i Kerbela srr hakklçun. Zalelllla Rabbena estağfrullah! B er cemai-i Muhammed kema.ii bam Hasan ve İmam Hüseyin Alt-ra bülend-i salavat! Tercüman- Türbe B isnillah cemmindir senin nfir- ilaru ki, sensin cümlenin puşt- pena.i ayağn toprağ ey mazhar- Hakk erenler başnn tae u kulah, niyaz olsun sana dünya ve 'ukba ki 9) İnsan, 28, "DilediJ:imiz zaman onlan benzerleriyle değiştiririz.".

8 26 Dr. Ömer Faruk TEBER EKEV AKADEMİ DERGİBİ l sensin dlnü dünya padişa.iu, "fe-eynema tüvellü fe-semme vechullah"lo. Estağfrullah! Ber cemal-i Muhammed kemal-i İmam Hasan ve İmam Hüseyin Ali-ra bülend-i salavat! Tercüman- Çerağ Bismillahirrahmanirra.hl:n Rüşen oldu çün çerağ- hannan- Mustafa, ehl-i fakra oldu burhan- delil-i rahnuma, virelim candan salavat ez-derün u bi-riya, ber-revan- Ahmed-i Mürsel, Aliyyi'l-Murtaza, ber cemal-i Muhammed kemal-i İmam Hasan ve İmam Hüseyin Ali-ra bülend-i salavati Tercüman- Vabdet Hismillah "Tebarekelle:zl bi-yedihi'l-mülk ve hüve 'ala külli şey'in kadir''ll, Ya Gyase'l-mu'temedi. Allahumme mededi samedi. "lem yelid ve lem yüled ve lem yekun lebil kufuven ahad"l2. Yatdm sağma, döndüm soluma, sğndm Subhan'ma, mürşidime, rehberime. Kalkarsam Allah, kalkmazsam amentü billah, "Kul hüvallahu ahad" ya hazreti hakk her cemal-i Muhammed kemal-i İmam Hasan ve İmam Hüseyin Ali-ra bülendi salavat! Tercüman- Kurban Hismillah ferman- Celil, kurban- Halil, delil-i Cebra'il, tekbir-i İsma'il, azamet-i Hüda, tekbir "Allah u Ekber, Allah u Ekber U ilah e iliallah u vallahu ekber, Allah u Ekber ve lillahi'l-hamd", "subhanellahi ve'l-hamdulillahi ve la ilahe illallahu vallahu ekber ve la havle ve la kuvvete illa billahi'l-'aliyyi'l-'azim". Tercüman- Ab- Tabur Teşneyem ab- tahüra, nasib it ya Huda, saky--azilb, vir ab- engürü Muhammed Mustafa sana olubdur saki-i kevser, Ali-yyi'l-Murtaza sana gözüm yaşn sebil etdim. Hüseyin Kerbela saka sakahum Ya Hüseyin Selamuilahi 'ala'l-hüseyin, La'netullahi 'ala kiitili'l-hüseyin. (Temmet) Kasmpaşa'da viiki' Kulaksz'da defin-i biik-i 'tmiik olan e'izze-ikiramdan es-seyyid eş-şeyh Osman, Eniru '-Haşini Efendi hazretlerinin sülale-i tahiresinden halen dergah- şerif post-nişini es-seyyid eş-şeyh Reşahatlu Mehmed Harndi Efendi'nin hafidi evlad-~ ma'neviyyem Mehmed Emin Süreyya el-keşfi -zeyyenehü 'ala sireti's-selefi'lkülli.- Ey zekiit- mekan bi-şarti't-tahareti'l-kamileti ve 'ala turabi akdam-i al-i 'aba Mehmed Nuri Biibiigan hulefiii'l-aktabi'l-hazreti Pir Hünkiir Hac Bektaş- Veli (k.s.) ve badimu'l-fukara hazret-i Tahir Baba el-kiiim fi Çamlca el-kebir min livii-i Üsküdar.l6 Muharrem 206. Rehber-i MOsiki-i Humiiyfin Kolağalarndan İbrahim Efendi. 0) Bakara, 5, "Doğu da, bat daaiiah'ndr. Nereye dönerseniz Allah'n yüzü (ziit) oradadr". ll) Mülk,, "mülk (mutlak hükümranlk ve yönetim), elinde bulunan yüce Allah, kutludur. O'nun herşeye gücü yeter. 2) İhlas, "Kendisi doğurmamştr doğrulmamştr, hiçbir şey onun dengi olmamştr".