Açıklanan nedenlerle işin esasının incelenmesi gerektiği oyu ile çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.

Transkript

1 Açıklanan nedenlerle işin esasının incelenmesi gerektiği oyu ile çoğunluk görüşüne katılmıyoruz. T.C. D A N I Ş T A Y İdari Dava Daireleri Kurulu Esas No: 2005/3482 Karar No: 2006/29 Özeti : Kamu kurumlarının birlikte oluşturdukları ya da kendi başvuru veya itirazları sonucu oluşan işlemlere karşı dava açma ehliyetlerinin bulunmadığı hakkında. Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Vekili : Av. Karşı Taraf (Davacı) : Gazi Üniversitesi Rektörlüğü-ANKARA İstemin Özeti : Gazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü öğretim üyesi olan in kamu görevinden çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin teklifin reddine dair Yükseköğretim Disiplin Kurulunun günlü, 2002/95 sayılı kararı ile bu karara yapılan itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada; Ankara 10. İdare Mahkemesince davanın süre yönünden reddi yolunda verilen günlü, E:2003/1839, K:2004/104 sayılı kararın Danıştay Sekizinci Dairesinin günlü, E:2004/2828, K:2005/1101 sayılı kararıyla ehliyet yönünden bozulması üzerine, bozma kararına uyulmayarak davanın süre yönünden reddi yolundaki ilk kararında ısrar edilmesine ilişkin olarak verilen günlü, E:2005/1379, K:2005/1078 sayılı kararın gerekçe yönünden temyizen incelenerek bozulması, davalı idare tarafından istenilmektedir. Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir. Danıştay Tetkik Hakimi Yakup Bal'ın Düşüncesi: Temyize konu ısrar kararının Danıştay Sekizinci Dairesinin bozma kararındaki gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir. Danıştay Savcısı Hüseyin Yıldız'ın Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlere uygun olup, İdare Mahkemesinin Danıştay Sekizinci Dairesinin bozma kararına uymayacak verdiği israr kararının dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmüştür. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi ısrar kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay nca gereği görüşüldü: Dava, Gazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü öğretim üyesi olan 'in kamu görevinden çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin teklifin reddine dair Yükseköğretim Disiplin Kurulunun günlü, 2002/95 sayılı kararı ile bu karara yapılan itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır. Ankara 10. İdare Mahkemesi günlü, E:2003/1839, K:2004/104 sayılı kararıyla, yeniden dava açma süresini ihya etmeyen tarihli başvuru üzerine verilen cevaba istinaden açılan davanın süre aşımı nedeniyle incelenme olanağı bulunmadığı gerekçesiyle davayı süre yönünden reddetmiştir. 88

2 Anılan karar temyiz incelemesi sonucunda Danıştay Sekizinci Dairesinin günlü, E:2004/2828, K:2005/1101 sayılı kararıyla; İdarelerin kendi veya birlikte oluşturdukları işlemlere karşı dava açma ehliyetleri bulunmadığı gerekçesiyle ehliyet yönünden bozulmuş ise de; İdare Mahkemesi ilk kararında ısrar ederek davanın süre yönünden reddine karar vermiştir. Davalı idare açılan davanın ehliyet yönünden reddi gerektiğini ileri sürerek Ankara 10. İdare Mahkemesinin günlü, E:2005/1379, K:2005/1078 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun iptal davalarını düzenleyen 2. maddesinde; idari işlemler hakkında, yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden hukuka aykırı oldukları iddiasıyla iptali için dava açılabileceği öngörülmüştür. İdari faaliyetlerinin hukuka uygunluk denetimini etkili biçimde yapabilmeye olanak veren iptal davalarının, idari işlemle kişisel menfaat ilgisi kurulabilen kişiler tarafından açılması mümkündür. İdari işlemlerin muhatabı vatandaşlar veya başka bir idare olabileceği gibi idarenin ajanları da olabilir. Daire kararında da belirtildiği üzere; iptal davaları genellikle gerçek kişiler tarafından açılmakta ise de muhatabının bir başka kamu tüzel kişiliği olması halinde kamu kurumlarının birbirlerinin işlemlerine karşı dava açma ehliyetlerinin bulunduğunun kabulü gerekmektedir. Ancak bazı idari işlemler, ayrı tüzel kişiliğe sahip kuruluşların birbirine eklenen ön işlemleri ya da başvurularıyla oluşabilmektedir. Böyle durumlarda, kamu kurumlarının birlikte oluşturdukları ya da kendi başvuru veya itirazları sonucu oluşan işlemlere karşı dava açma ehliyetlerinden söz edilemez. Tersi durum, işlemlerin oluşumunda izlenen yöntemsel akış sonucu oluşan tek yanlılığın, işleme katkısı olan idari birimleri de kapsaması gerekliliği ve kaçınılmazlığıyla çelişir. Bu durum ise idari güven ve tutarlılık ilkesiyle bağdaşmayacağı gibi, tek yanlı irade açıklamasının ilgilisi olan kişiye tanınan dava hakkının, işlemi yapan birime de tanınması sonucunu doğurur. Dava konusu uyuşmazlıkta, disiplin soruşturması ve ön işlemlerin davacı üniversite tarafından yapıldığı, bu hazırlayıcı verilere dayanarak alınan dava konusu kararın, davacı kurumu da kapsadığı tartışmasızdır. Dolayısıyla davacı üniversitenin anılan işlemin iptali istemiyle dava açma ehliyeti bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle; davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile Ankara 10. İdare Mahkemesinin günlü, E:2005/1379, K:2005/1078 sayılı ısrar kararının, Danıştay Sekizinci Dairesinin bozma kararı doğrultusunda bozulmasına, dosyanın Ankara 10. İdare Mahkemesine gönderilmesine günü oyçokluğu ile karar verildi. K A R Ş I O Y X sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "ilk inceleme üzerine verilecek karar" başlıklı 15/1-b maddesinde ehliyet, idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, süre aşımı hususlarında kanuna aykırılık görülürse davanın reddine karar verileceği öngörülmektedir. Bakılan uyuşmazlıkta ısrar ilk inceleme konularından "ehliyete" ilişkin bulunduğundan sonucu itibariyle yerinde olan idare mahkemesi kararının (Danıştay Sekizinci Dairesi) bozma gerekçesi doğrultusunda, gerekçeli olarak onanması gerektiği oyuyla çoğunluk kararına bu yönden katılmıyoruz. XX- İdari işlemlerin, bu işlemlerle kişisel, meşru ve güncel bir menfaat ilgisi olanlar tarafından iptal davasına konu edilebileceği açık olup, davacının idari işlemle ciddi ve makul, maddi ve manevi bir ilişkisinin bulunduğunun anlaşılması halinde dava açma ehliyetinin de bulunduğunun kabulü gerekmektedir. Anayasanın 130. maddesinde üniversitelerin kamu tüzel kişiliğine ve bilimsel özerkliğe sahip olduğu, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 6. maddesinde ise 89

3 Yükseköğretim Kurulu'nun tüm yüksek öğretimi düzenleyen ve yükseköğretim kurumlarının faaliyetlerine yön veren, bu kanunla kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip bir kuruluş olduğu öngörülmüştür. Dava konusu olayda; davacı üniversite kendi bünyesinde bulunan fakültede öğretim üyesi olarak görev yapan bir kişinin 33 gün izinsiz ve mazeretsiz olarak görevine gelmediğinden bahisle "kamu görevinden çıkarma" cezasıyla cezalandırılması istemiyle davalı idareye başvurmuş olup, yapılan teklifin reddi üzerine bu davayı açmıştır. Bu durumda ayrı tüzel kişiliğe sahip olan davacının kendi bünyesinde yer alan eğitim ve öğretim kurumlarında koymuş olduğu çalışma koşul ve şartlarına uymadığını düşündüğü öğretim görevlisinin cezalandırılması yolundaki teklifinin reddine ilişkin işlemin iptalini istemekte güncel bir menfaati bulunmaktadır. Açıklanan nedenle ısrar kararının bu yönden onanarak süre yönünden karar verilmek üzere Dairesine gönderilmesi gerektiği oyuyla çoğunluk kararına katılmıyoruz. T.C. D A N I Ş T A Y İdari Dava Daireleri Kurulu Esas No: 2006/90 Karar No: 2006/28 Özeti : Davacının ilk önce adli yargıda açtığı dava dosyası adli yargı yerinin verdiği görevsizlik kararından sonra mahkemece idari yargıya gönderilmiş olduğu için, idari yargıda ayrı bir dava açılmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesinin adil yargılanma hakkına uygun bulunmadığı hakkında. Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı): Vekili : Av. Karşı Taraf (Davalı) : Dışişleri Bakanlığı - ANKARA İstemin Özeti : Danıştay Onbirinci Dairesinin günlü, E:2002/1731, K:2005/5 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması davacı tarafından istenilmektedir. Savunmanın Özeti : Danıştay Onbirinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır. Danıştay Tetkik Hakimi Mustafa Karabulut'un Düşüncesi : Davacının adli yargıda açtığı dava, adli yargı yerinin kararıyla idari yargıya gönderilmiş olduğu için incelenmeksizin ret kararı verilmesi hukuka uygun bulunmamakta ise de, davanın süresinde açılmadığı anlaşıldığından, Daire kararı sonucu itibariyle yerindedir. Açıklanan nedenle, davacının temyiz isteminin reddi ile Daire kararının belirtilen gerekçeyle onanmasının gerektiği düşünülmektedir. Danıştay Savcısı Mehmet Ali Samur'un Düşüncesi : Danıştay dava dairelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir. Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Danıştay Onbirinci Dairesince verilen kararın onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir. 90

4 İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU USUL KARARLARI T.C. D A N I Ş T A Y Esas No : 2009/670 Karar No : 2012/81 Anahtar Kelimeler : Kamu Tüzel Kişiliği, Dava Açma Ehliyeti, Defterdarlık Özeti : Kural olarak, Devlet tüzel kişiliğini temsil eden bakanlıklar arasında ortaya çıkan anlaşmazlıkların yönetsel yollarla çözümlenmesi gerektiği; bununla birlikte, kıyı kenar çizgisinin yeniden belirlenerek onaylanmasına ilişkin Bayındırlık ve İskan Bakanlığı işleminin iptali istemiyle, uyuşmazlığın niteliği, kıyıların korunması amacı ve defterdarlığın görevleri birlikte dikkate alındığında, Maliye Bakanlığı'nın ildeki temsilcisi olan defterdarlığın Bakanlık ve Valiliğe karşı dava açabileceği hakkında. Temyiz İsteminde Bulunanlar : 1-(Davalı) : Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (Bayındırlık ve İskan Bakanlığı) 2-Davalı İdareler Yanında Davaya Katılan : Develi Sahil Siteleri Kat Malikleri Kurulu Vekili : Av. 3-Davalı İdareler Yanında Davaya Katılan : Develi Sahil Sitesi 3 Kat Malikleri Kurulu Vekili : Av. Davalı İdareler Yanında Davaya Diğer Katılanlar : 1- Akdeniz Dinlenme Tesisleri Kat Malikleri 2- Denizhan 1 Kat Malikleri Kurulu Diğer Davalı : Mersin Valiliği Karşı Taraf (Davacı) : Mersin Defterdarlığı Danış tay Dergis i Yı l : 2012 Sayı :

5 İstemin Özeti : Mersin 1. İdare Mahkemesinin günlü, E:2008/1702, K:2008/1508 sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması, davalı idarelerden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile davalı idareler yanında davaya katılanlar tarafından istenilmektedir. Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir. Danıştay Tetkik Hakimi Mustafa Karabulut'un Düşüncesi : Dava; Mersin, Mezitli, Kızkalesi kıyı kesimine ait ve sayılı paftalar üzerinde kıyı kenar çizgisinin yeniden belirlenerek onaylanmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle Mersin Defterdarlığı tarafından açılmıştır. Devlet tüzel kişiliğini temsil eden bakanlıklar arasında yetki veya diğer nedenlerle ortaya çıkan uyuşmazlıkların, bu tüzel kişiliğin kendisi tarafından ve organlar arasında eşgüdümü sağlamak ve düzeltici önlemleri almakla yükümlü üst organca, yani Bakanlar Kurulu ve Başbakan tarafından çözümlenmesi gerekli olduğundan, Maliye Bakanlığı'nın ildeki temsilcisi olan defterdarlığın bakanlıklar arasındaki uyuşmazlığı dava konusu edebilmesi hukuken olanaksızdır. Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesince verilen ısrar kararının bozulmasının gerektiği düşünülmektedir. Danıştay Savcısı Ekrem Atıcı'nın Düşüncesi : Mersin İdare Mahkemesince verilen ve Mahkemelerinin işlemin iptaline ilişkin ilk kararında ısrarına dair gün E:2008/1702, K:2008/1508 sayılı kararı, Danıştay 6. Dairesince verilen gün ve E:2005/4734, K:2007/4679 sayılı bozma kararında belirtilen hukuki nedenler karşısında yerinde görülmediğinden, temyiz isteminin kabulüyle Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür. TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay nca dosya incelendi gereği görüşüldü: Dava; Mersin, Mezitli, Kızkalesi kıyı kesimine ait ve sayılı paftalar üzerinde kıyı kenar çizgisinin yeniden belirlenerek onaylanmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır. Mersin 1. İdare Mahkemesi günlü, E:2003/1181, K:2004/1116 sayılı kararıyla; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte incelenip 382 Danış tay Dergisi Yı l : 2012 Sayı : 131

6 değerlendirilmesinden, dava konusu kıyı kenar çizgisinin 3621 sayılı Kıyı Kanunu'nun 4. maddesindeki kıyı kenar çizgisi tanımında belirtilen kumsal, kumluk, çalılık, kayalık, taşlık, sazlık, bataklık ve benzeri alanların doğal sınırından geçirilmek suretiyle çizilmediği sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar vermiştir. Anılan karar, Danıştay Altıncı Dairesinin günlü, E:2005/4734, K:2007/4679 sayılı kararıyla; hukuk sistemimizde bakanlıkların, bir kamu idaresi tüzel kişisi olarak tanımlanan Devletin, kamu alanındaki iradesini işlem ve eylemleri ile ortaya koyan organlar oldukları, bakanlıkların Devletin organı sıfatıyla, Devletten ayrı ve bağımsız bir hukuksal varlığa ve tüzel kişiliğe sahip bulunmadıkları, bununla birlikte, kendi görev alanları ile ilgili konularda yetki uyuşmazlıklarına düşmelerinin mümkün olduğu, bu nedenle, Devlet tüzel kişiliği içerisinde ve aynı kademede yer alan bakanlıkların birbirleri ile olan ilişkilerinde koordinasyonu sağlayacak olan bir üst ortak makama ihtiyaç olduğu, Anayasa'nın 112.maddesine göre bu makamın, Bakanlar Kurulunun başkanı sıfatıyla Başbakan olduğu, Anayasa'nın anılan maddesinde; Başbakanın, bakanlıklar arasında işbirliğini sağlamak, hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetmekle görevli ve bakanların görevlerinin Anayasa ve kanunlara uygun olarak yerine getirilmesini gözetmek ve düzeltici önlemleri almakla yükümlü olduğu hükmünün yer aldığı; Devletin tüzel kişiliğinden ayrı olarak, bağımsız tüzel kişilik sahibi olan kamu tüzel kişilerinin Devletin diğer organları ile aralarında çıkabilecek herhangi bir uyuşmazlık nedeniyle yargı mercilerine başvurabilmesi mümkün iken, aynı tüzel kişiliğin, yani Devletin, tamamlayıcı birer organı olan bakanlıkların ayrı birer taraf sıfatıyla, aralarındaki uyuşmazlıkları yargı yerleri önüne getirerek dava konusu yapmalarına olanak bulunmadığı; 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun 4. maddesinde "il genel idaresinin başı ve mercii validir. Bakanlıkların kuruluş kanununa göre illerde lüzumu kadar teşkilat bulunur. Bu teşkilatın başında bulunanlar il idare şube başkanlarıdır. Bunların emri altında çalışanlar ilin ikinci derece memurlarıdır. Bu teşkilat valinin emri altındadır." hükmünün yer aldığı; aynı Yasa'nın 9. maddesinde, Valinin, ilde Devletin ve Hükümetin temsilcisi ve ayrı ayrı her bakanın mümessili ve bunların idari ve siyasi yürütme vasıtası olduğu, bu sıfatla, valilerin, ilin genel idaresinden her bakana karşı ayrı ayrı sorumlu olduklarının belirtildiği; 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Danış tay Dergis i Yı l : 2012 Sayı :

7 Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 2. maddesinin (g) fıkrasında, Devlete ait malları yönetmek, kamu malları ile kamu kurum ve kuruluşlarının taşınmaz malları konusundaki yönetim esaslarını belirlemek ve bunlara ilişkin diğer işlemleri yapmanın Maliye Bakanlığı'nın görevleri arasında sayıldığı, aynı Kanun Hükmünde Kararname'nin 516 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle eklenen ek 11.maddesinde ise, defterdarın, bulunduğu ilde Maliye Bakanlığı'nın en büyük memuru, il ve bağlı ilçeler teşkilatının amiri olduğunun belirtildiği; olayda, Maliye Bakanlığı'nı temsil eden Mersin Defterdarlığı tarafından, Mersin Valiliği ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na karşı kıyı kenar çizgisinin iptali istemiyle dava açıldığı, defterdarlığın ilde Maliye Bakanlığı'nın en büyük memuru olduğu, valinin de ilde Maliye Bakanlığı'nın temsilcisi olduğu ve bunlar adına idari ve siyasi yürütme görevini yerine getirdiği gibi, defterdarlığın valinin emri altında olduğu; bu durumda, Devlet tüzel kişiliğini temsil eden bakanlıklar arasında yetki veya diğer nedenlerle ortaya çıkan uyuşmazlıkların, bu tüzel kişiliğin kendisi tarafından ve organlar arasında eşgüdümü sağlamak ve düzeltici önlemleri almakla yükümlü üst organca, yani Bakanlar Kurulu ve Başbakan tarafından çözümlenmesi gerekli olduğundan, Maliye Bakanlığı'nın ildeki temsilcisi olan defterdarlığın bakanlıklar arasındaki uyuşmazlığı dava konusu edebilmesine hukuken olanak bulunmadığı gerekçesiyle bozulmuş ise de; Mersin 1. İdare Mahkemesi, bozma kararına uymayarak, kıyıların korunmasında üstün ve vazgeçilemez kamu yararının bulunduğu dikkate alındığında, defterdarlığın kıyı kenar çizgisinin belirlenmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açabileceğini belirterek işlemin iptali yolundaki ilk kararında ısrar etmiştir. Davalı idarelerden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile davalı idareler yanında davaya katılanlar, Mersin 1. İdare Mahkemesinin günlü, E:2008/1702, K:2008/1508 sayılı ısrar kararını temyiz etmekte ve bozulmasını istemektedirler. Dava konusu işlem kıyı kenar çizgisinin yeniden belirlenerek onaylanmasına ilişkin olup, ısrar konusu olan defterdarlığın bu işlemin iptali istemiyle dava açıp açamayacağı konusuna geçmeden önce, dava konusu işlemin niteliğini incelemek gerekmektedir sayılı Kıyı Kanunu'nun 9. maddesinde "kıyı kenar çizgisinin tespiti" düzenlenmiştir. Madde hükmünde, kıyı kenar çizgisinin, valiliklerce, kamu görevlilerinden oluşturulacak en az 5 kişilik bir komisyonca tespit 384 Danış tay Dergisi Yı l : 2012 Sayı : 131

8 edileceği; komisyonun, jeoloji mühendisi, jeolog veya jeomorfolog, harita ve kadastro mühendisi, ziraat mühendisi, mimar ve şehir plancısı, inşaat mühendisinden oluşacağı; komisyonca tespit edilip valiliğin uygun görüşüyle birlikte gönderilen kıyı kenar çizgisinin, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nca onaylandıktan sonra yürürlüğe gireceği belirtilmektedir. Olayda, dava konusu kıyı kenar çizgisinin yeniden belirlenerek onaylanmasına ilişkin işlemin de Mersin Valiliğince oluşturulan komisyonca tespit edildiği ve Valiliğin uygun görüşüyle birlikte Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na gönderildiği ve adı geçen Bakanlıkça onaylandığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, dava konusu işlem Mersin Valiliği'nin uygun gördüğü ve Bakanlığın onayladığı bir işlem olup, belirtilen nitelikteki bir işlemin iptali istemiyle Mersin Defterdarlığı'nın dava açıp açamayacağı uyuşmazlığın özünü oluşturmaktadır. 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 2. maddesinin (g) fıkrasında, Devlete ait malları yönetmek, kamu malları ile kamu kurum ve kuruluşlarının taşınmaz malları konusundaki yönetim esaslarını belirlemek ve bunlara ilişkin diğer işlemleri yapmak Maliye Bakanlığı'nın görevleri arasında sayılmış, aynı Kanun Hükmünde Kararname'nin 516 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle eklenen ek 11.maddesinde ise, defterdarın, bulunduğu ilde Maliye Bakanlığı'nın en büyük memuru, il ve bağlı ilçeler teşkilatının amiri olduğu, hükme bağlanmıştır. Anılan hükümler uyarınca, defterdarlığın Hazineyi ilgilendiren konularda diğer kamu tüzel kişilerine karşı idari dava açabileceği tabiidir. Nitekim defterdarlıkların, ayrı tüzel kişiliği bulunan belediyelerce onaylanan imar planlarını dava konusu etmeleri halinde, bu davaların esası idari yargı yerlerince incelenmektedir. Uyuşmazlıkta tartışmalı olan konu; defterdarlığın, Devletten ayrı ve bağımsız bir hukuksal varlığa sahip bulunmayan, aynı tüzel kişilik içinde yer alan bakanlığın işlemini dava konusu edip edemeyeceği, bir diğer ifadeyle defterdarlığın Maliye Bakanlığı'nı temsilen dava açtığı dikkate alındığında, iki bakanlığın (Maliye Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı) birbirlerinin idari işlemlerinin iptali istemiyle idari yargıda dava açıp açamayacağına ilişkindir. Öğretide, kamu tüzel kişiliğine sahip kuruluşların birbirlerinin işlemlerini dava konusu edebileceği kabul edilmekle birlikte, bir bakanlığın Danış tay Dergis i Yı l : 2012 Sayı :

9 bir diğer bakanlığın işlemini dava konusu edip edemeyeceği konusunda görüş birliği bulunmamaktadır. Devletin tüzel kişiliği dışında ayrıca tüzel kişiliği bulunmayan bakanlıkların birbirlerine karşı iptal davası açmalarının, aynı tüzel kişilik içinde yer almaları, yada tüzel kişiliği temsil etmeleri nedeniyle hukuken mümkün olmadığı, uygulamada da iki bakanlık arasındaki anlaşmazlıkların yönetsel yollarla çözümlendiği belirtilmektedir. Danıştay'ın kararları da esasen, (birkaç farklı karar olmakla birlikte), bakanlıkların birbirlerinin işlemlerine karşı iptal davası açamayacağı yolundadır. Dolayısıyla, kural olarak, Devlet tüzel kişiliğini temsil eden bakanlıklar arasında ortaya çıkan anlaşmazlıkların yönetsel yollarla çözümlenmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, konuyu uyuşmazlık konusu olay yönünden incelemek, kıyıların korunmasına ilişkin Anayasa ve yasa hükümlerini birlikte değerlendirmek gereklidir. Anayasa'nın 43. maddesinde, kıyıların, Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu, kıyılardan yararlanmada öncelikle kamu yararının gözetileceği belirtilmiştir sayılı Kıyı Kanunu'nun 5. ve 6. maddelerinde ise, kıyıların, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açık olduğu; kıyıda ve sahil şeridinde planlama ve uygulama yapılabilmesi için kıyı kenar çizgisinin tespitinin zorunlu olduğu belirtilmiş ve kıyıların korunmasına ilişkin kurallara yer verilmiştir. Dolayısıyla, Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan kıyılardan yararlanmada öncelikle kamu yararının gözetileceği dikkate alındığında kıyıların korunması için kıyı kenar çizgisinin hukuka uygun olarak tespiti büyük önem taşımaktadır. Olayda, Mersin Defterdarlığı, dava konusu kıyı kenar çizgisinin yeniden belirlenerek onaylanmasına ilişkin işlemin hukuka aykırı olduğunu, Hazine tarafından adli yargıda açılan tapu iptali davalarının bu işlem nedeniyle Hazine aleyhine sonuçlanabileceğini ileri sürmektedir. Bu durumda, uyuşmazlığın belirtilen niteliği, kıyıların korunması amacı ve defterdarlığın görevleri birlikte dikkate alındığında, davacı Defterdarlığın bu davayı açabileceği sonucuna varılmıştır. Böylece, davanın esasının incelenmesi sonucunda verilecek kararla, yukarıda niteliği 386 Danış tay Dergisi Yı l : 2012 Sayı : 131

10 belirtilen kıyı kenar çizgisinin hukuka uygun olup olmadığı açıklığa kavuşturulacaktır. Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin ısrar hükmü yönünden reddine, Mersin 1. İdare Mahkemesinin günlü, E:2008/1702, K:2008/1508 sayılı ısrar kararının onanmasına, Dairesince işin esasına yönelik temyiz incelemesi yapılmadığından, kararın esası hakkında inceleme yapılarak karar verilmek üzere dosyanın Danıştay Altıncı Dairesine gönderilmesine, gününde oyçokluğu ile karar verildi. KARŞI OY Dava; Mersin, Mezitli, Kızkalesi kıyı kesimine ait 033-d-01-a-3-a ve 033-d-01-a-3-b sayılı paftalar üzerinde kıyı kenar çizgisinin yeniden belirlenerek onaylanmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle Mersin Defterdarlığı tarafından açılmıştır. Devlet tüzel kişiliğini temsil eden bakanlıklar arasında yetki veya diğer nedenlerle ortaya çıkan uyuşmazlıkların, bu tüzel kişiliğin kendisi tarafından ve organlar arasında eşgüdümü sağlamak ve düzeltici önlemleri almakla yükümlü üst organca, yani Bakanlar Kurulu ve Başbakan tarafından çözümlenmesi gerekli olduğundan, Maliye Bakanlığı'nın ildeki temsilcisi olan defterdarlığın bakanlıklar arasındaki uyuşmazlığı dava konusu edebilmesi hukuken olanaksızdır. Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesince verilen ısrar kararının bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz. Danış tay Dergis i Yı l : 2012 Sayı :