ER-ÇİM-SAN HOLDİNG A.Ş. DEĞERLEME RAPORU

Transkript

1 Tel: Fax: Denet Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. İstanbul Asya Yakası Şubesi Esentepe Mh. Milangaz Cd. Dumankaya Vizyon Kat:1 D: Kartal/İstanbul/Turkey ER-ÇİM-SAN HOLDİNG A.Ş. DEĞERLEME RAPORU Nisan 2014 İstanbul

2 İÇİNDEKİLER 1 GİRİŞ RAPORUN AMACI DEĞERLEME ÇALIŞMASININ KAPSAMI VE YÖNTEMİ DEĞERLEMEYE İLİŞKİN VARSAYIMLAR VE SINIRLAYICI KOŞULLAR ŞİRKET, SEKTÖR VE EKONOMİ ER-ÇİM-SAN HOLDİNG A.Ş. HAKKINDA BİLGİLER SERMAYE YAPISI VE ORTAKLAR SEKTÖR VE EKONOMİ HAKKINDA BİLGİLER MAKRO EKONOMİK GELİŞMELER ÇİMENTO SEKTÖR BİLGİSİ Çimento Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu Sektörün Türkiye deki Genel Durumu FİNANSAL ANALİZ VE PROJEKSİYON ÖZET FİNANSAL TABLOLAR FİNANSAL ANALİZ AŞKALE ÇİMENTO SANAYİ TİCARET A.Ş. NİN DEĞERİNİN TESPİTİ GENEL DEĞERLEME YAKLAŞIMLARI DEĞERLEME YÖNTEMLERİNİN SEÇİMİ Özkaynak Defter Değeri Yöntemi İndirgenmiş Nakit Akım (INA) Yöntemi ile Değerleme Nakit Akımları Projeksiyon Dönemi Satışların Tahmini Satışların Maliyeti ve Faaliyet Giderlerin Tahmini Diğer Gelir ve Giderlerin Tahmini Vergi Karşılığı İşletme Sermayesi Tahmini Öngörülen Yatırım Harcamaları Sermaye Maliyetinin Hesaplanması Göreceli Değerleme Hesaplanan Değerleme Sonuçları ER-ÇİM-SAN HOLDİNG A.Ş. NİN DEĞERİNİN TESPİTİ Net Aktif Değeri TESPİT EDİLEN DEĞER

3 ER-ÇİM-SAN HOLDİNG A.Ş. YÖNETİM KURULU na, Bu rapor, ER-ÇİM-SAN HOLDİNG AŞ nin (ER-ÇİM-SAN veya Şirket) 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle özkaynak değerini tespit etmek amacıyla hazırlanmıştır. ER-ÇİM-SAN HOLDİNG AŞ nin tarihi itibari ile makul piyasa değerinin tespit edilmesine yönelik olarak hazırlamış olduğumuz bu raporun amacı; Şirket in adil ve makul piyasa değerinin belirlenmesinde Yönetim Kurulu nuza yardımcı olmaktır. Uluslararası Değerleme Standardı 1 e göre Piyasa Değeri herhangi bir etki altında olmaksızın ve gerek duyulan tüm bilgilerin ışığında hareket eden, istekli bir alıcı ile istekli bir satıcı arasında bir işin el değiştireceği değerdir. Bu raporun amacı; olası bir hisse alışverişi veya satışı durumunda taraflar arasındaki görüşmelere temel teşkil edebilecek bir değerin belirlenmesidir. Bu raporda beyan edilen olgu ve verilerin doğru olmadığına inanmamıza neden olacak hiçbir durum dikkatimizi çekmemiştir. Söz konusu bilgilerin güvenilir olduğuna inanılmaktadır. Erdin ANGIN İstanbul, 24 Nisan

4 1 GİRİŞ 1.1 Raporun Amacı Bu raporda, ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. yönetiminden gelen talep üzerine, ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. nin değerleme çalışması yapılmış ve bulunan sonuçlar sunulmuştur. Bu raporun amacı, ilgili şirketin değerini, bilinen ve genel kabul görmüş değerleme yöntemlerini kullanarak belirlemektir. Bu nedenle bu çalışma, belli bir satış ya da alım önerisinde bulunmayı değil, karar alıcılara yardımcı olacak bilgileri sağlamayı amaçlamaktadır. Şu bilinen bir gerçektir ki, piyasa fiyatı (fair market value), herhangi bir etki altında olmaksızın ve bilinen tüm bilgilerin ışığında hareket eden istekli bir alıcı ile istekli bir satıcı arasında, değişime esas olarak kabul edilen değerdir. Bu raporda bulunan değer(ler) ise, şirketin değerinin konuşulacağı görüşmelerde ve çalışmalarda baz oluşturması amacıyla hesaplanmıştır. 1.2 Değerleme Çalışmasının Kapsamı ve Yöntemi Değerleme çalışması yapılacak olan şirket Erçimsan Holding A.Ş. (Şirket) olup holding şeklinde yapılanan Erçimsan ın konsolide finansal tablolarında yer alan kalemlerin büyük ölçüde tek faaliyet gösteren bağlı ortaklığı Aşkale den (Bağlı Ortaklık) gelmesi nedeniyle öncelikle Aşkale Çimento nun değerlemesi yapılacaktır. Aşkale Çimento nun değerlemesi yapıldıktan sonra elde edilecek değer üzerinde Erçimsan Holding in değerlemesi yapılacaktır. Şirketin değerlemesi yapılırken; Net aktif değeri, Bağlı Ortaklığın değerlemesi yapılırken; Özkaynak Defter Değeri Yöntemi Göreceli Değerleme, İndirgenmiş Nakit Akımları, yöntemleri kullanılmıştır. Şirketin net aktif değeri işletme varlıklarının mevcut piyasa koşullarındaki değerinden işletmenin borçlarının düşülmesi yoluyla hesaplanmıştır. Şirketin varlıklarının piyasa değeri hesaplanırken; 4

5 - Öncelikle Bağlı Ortaklığın çeşitli değerleme yöntemleri kullanılarak piyasa değeri hesaplanmıştır. - Daha sonra Şirketin 2013 yılı bilançosunda yer alan Bağlı Ortaklığın piyasa değeri ile defter değeri arasındaki fark hesaplanmıştır. - Şirketin tarihli bilançosunda yer alan aktif toplamından; ortaya çıkan bu fark ile beraber, Şirketin kısa ve uzun vadeli yükümlülükleri çıkarılmıştır. Bağlı ortaklığın özkaynak defter değeri yönteminde Şirket tarafından sağlanan UFRS ye göre hazırlanmış finansal durum tablosuna bağlı kalınarak özkaynakların defter değeri belirlenmiştir. Şirket tarafından sağlanan mali tablolar üzerinde ayrıca bir denetim yapılmamış olup verilerin doğru olduğu kabul edilmiştir. Göreceli değerleme yönteminde Bağlı Ortaklığın değeri Borsa İstanbul da işlem görmekte olan diğer çimento firmalarının piyasa değerlerinden yola çıkılarak hesaplanmıştır. Piyasa değerinin hesaplanmasında kullanılan çarpan fiyat/kazanç oranıdır. İndirgenmiş nakit akımı yönteminde, işletmenin sürekliliği ilkesinden hareketle, Bağlı Ortaklığın operasyonları sonucu oluşan tahmini nakit akımları sermaye ve borç kaynaklarının beklentisi doğrultusunda oluşan bir iskonto oranıyla indirgenmiştir. Bahsi geçen iskonto oranı firmanın ve ülkenin risk profiliyle doğru orantılıdır. Bu yöntem işletmelerin değerlemesinde en çok tercih edilen yöntemlerden biridir. Bununla birlikte, değerlemenin güvenilirliği, nakit akımlarını oluşturan varsayımların tutarlılığı ve geçerliliğine bağlıdır. 1.3 Değerlemeye İlişkin Varsayımlar ve Sınırlayıcı Koşullar Bu çalışmada kullanılan tüm bilgiler, ilgili şirket tarafından sağlanmıştır. Şirket yönetimi, şirketin mevcut yapısı ve geleceğe ilişkin olarak tarafımıza sunulan beklentiler değerlendirilmiş, bu süreçte ilgili sektörlerin ve Türkiye ekonomisinin göstereceği performans da dikkate alınmıştır. Değerleme çalışmasında, Şirket tarafından hazırlanmış olan geleceğe yönelik projeksiyon tabloları esas alınmıştır. Şirket yönetimi tarafından sağlanan bilgiler veri alınmış ve şirket faaliyetlerini doğru olarak yansıtacağı kabul edilmiş, yorumlar uzman görüşü ile birlikte yapılmıştır. Tarafımız, varsayımların doğruluğunu ve gerçekleşebilirliğini araştırma yükümlülüğüne sahip değildir. Tarafımız, varsayımların gerçekleşmemesinden dolayı sorumlu değildir. 5

6 Değerleme işlemi belirli varsayımlar dahilinde yapılmış olup yapılan hesaplamaların vergi ile hiçbir ilgisi bulunmamaktadır. Bu değerleme çalışması kapsamında şirketin değerini etkileyebilecek beklenmedik durumların olmadığı varsayılmaktadır. Bu raporda bulunan değerleme sonuçları, ilgili şirket yönetimine bilgi sağlamak ve sunulmak üzere hazırlanmıştır. Bu nedenle, belirtilen bu amaç dışında kullanılması doğru olmayabilir. Özellikle, bu rapor sonuçlarının, üçüncü şahısların eline geçmesi ve bu sonuçların bir yatırım kararı veya başka bir amaç için kullanılması durumunda bunun sonuçlarından Denet Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. hiç bir sorumluluk kabul etmez. Değerleme çalışmaları, piyasa fiyatını etkileyebilecek ilgili tüm faktörlerin dikkate alınması ile hesaplanır. Bu faktörler genellikle şunları içerir: İşletmenin geçmişi Ekonomik yapı ve işletmenin içinde bulunduğu sektörün genel görüntüsü İşletmenin mali yapısı ve defter değeri İşletmenin kar yaratma kapasitesi İşletmenin temettü ödeme kapasitesi İşletmenin, sabit ve dönen varlıklarının yapısı ve değerleri Aynı ya da benzer sektörlerdeki halka açık şirketlerin piyasa değerleri Hisse senetlerinin satılabilme potansiyeli (talebin varlığı ve yeterliliği) Satılan hisse senetlerinin şirketi kontrol gücü sağlayıp sağlamadığı Şirket hisseleri halka açık ise, piyasanın şirkete biçtiği değer ve satılacak hissenin büyüklüğü Bu rapor, şirket değerini belirlemede etkisi olan bu faktörlerin hepsini dikkate alarak hazırlanmıştır. Ancak değerleme, aşağıda belirtilen sınırlayıcı koşulları da bünyesinde taşımaktadır: Değerlemesi yapılan aktifler için bir hukuki çalışma yürütülmemiştir. Şirkete ait kullanılan tüm projekte bilgiler şirket yönetimi tarafından sağlanmış, doğru olduğu kabul edilen bilgilerdir. Bu rapora konu değerleme çalışması, bilinen değerleme metotları kullanılarak üst düzeyde uzmanlık bilgisi ile yapılmıştır. Ancak, piyasa koşullarında meydana gelebilecek çok önemli değişmelerin şirket değerini etkileyebileceği ve şirket değerinin yukarı veya aşağı yönde hareket edebileceği bilinmektedir. Bu durumda, şirket 6

7 değerinin yeni koşullar altında yeniden belirlenmesi hususunda Denet Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. nin bir yükümlülüğü bulunmamaktadır. Değerleme çalışması sırasında, şirketin faaliyetini yürütmesinde belirleyici olan tüm yasal koşullara uygun olduğu kabul edilmiş ve bu husus ayrıca incelenmemiştir. 2 ŞİRKET, SEKTÖR ve EKONOMİ 2.1 ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. Hakkında Bilgiler Şirket Adı : ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. Adresi : Kazım Karabekir Cad. ER-ÇİM-SAN Plaza No: 78 ERZURUM Telefonlar : (+90) Faks : (+90) Web adresi : ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş tarihinde kurulmuş, sermayesine ve yönetimine katıldığı kurulmuş ve kurulacak olan sermaye şirketlerine yatırım, finansman ve organizasyon desteği sağlamak amacı ile faaliyete başlamıştır. ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. nin ilk amacı; T.C. Başbakanlık Koordinasyon Kurulu nun tarih ve 91/34 sayılı karar ile özelleştirilmek üzere T.C. Başbakanlık Kamu Ortaklığı İdaresine devredilen Aşkale Çimento Sanayii Ticaret A.Ş. yi satın almak olmuştur. ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. T.C. Başbakanlık K.O.İ nin tarih ve 93/66 sayılı karar ile Aşkale Çimento Sanayii Ticaret A.Ş. nin hisselerinin yüzde %100 ünü satın almıştır tarihinde satış sözleşmesi imzalanmıştır. ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. ye bağlı ortaklıklar; Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. ve Aşkale Çimento Pazarlama Sanayi ve Ticaret A.Ş. dir. Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. ye bağlı Trabzon Çimento Fabrikası, Van Çimento Fabrikası, Gümüşhane ve Erzincan Çimento Fabrikası ile Ilıca, Aşkale, Ağrı Trabzon, Giresun Hazır Beton Tesisleri, Tercan taş kırma eleme tesisi, Altunkent kum eleme tesisi, Aşkale kum eleme tesisi, Erzincan Alçı Fabrikası, Batum Tesisleri, Beşikdüzü Hazır Beton Tesisi, Tirebolu Hazır Beton Tesisi, Rize Hazır Beton Tesisi ve Aşkale Çimento Sigorta Hizmetleri Ltd. Şti. mevcuttur. ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. çok ortaklı yapısı nedeniyle 2006 yılında Sermaye Piyasası Kurulu na girerek SPK Mevzuatına tabi olmuştur. 7

8 2.2 Sermaye Yapısı ve Ortaklar Şirketin sermayesi ,00 TL dir. Her bir payı 1,00 TL nominal bedelli olan adet hisseye bölünmüştür. ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. nin 841 ortağı vardır. Kuruluş aşamasında ortaklık yapısı önemli oranda; bölge insanı, müteşebbisi, esnafı, sivil kitle örgütleri, özel idare, belediyeler ve şirket çalışanlarından oluşmaktadır. Şirket Ana Sözleşmesi gereği, kamu tüzel kişileri hariç, gerçek ve tüzel kişiler şirket hisselerinin %10 undan fazlasına sahip olamazlar. Bu çerçevede ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. de adet hisse ve %17,9 pay oranı ile Erzurum Özel İdare Müdürlüğü en büyük ortaktır. Hisse oranı %10 nu geçen başka bir gerçek ve tüzel kişi bulunmamaktadır. 31 Aralık 2013 itibariyle Şirket in ortakları ve sermayeye katılım oranları Tablo 1 de tabloda sunulmaktadır. Tablo 1: ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. Ortaklık Yapısı Ortaklar Pay (%) Gerçek Kişi 74 Erzurum İl Özel İdare Müdürlüğü 18 Özel Sektör Tüzel Kişi 8 TOPLAM 100% Tablo 2: ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Yönetim Kurulu Üyeleri Lütfü YÜCELİK Naci ER Fatih YÜCELİK Yavuz SAATCİOĞLU Nihat ÇAĞLAR Yönetim Kurulu Başkanı Yönetim Kurulu Başkan Vekili Yönetim Kurulu Başkan Vekili Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi 8

9 3 SEKTÖR ve EKONOMİ HAKKINDA BİLGİLER 3.1 Makro Ekonomik Gelişmeler GSMH da Gelişmeler Türkiye ekonomisi, 2008 yılında yaşanan global krizin etkisiyle sonraki iki yılda iyi performans gösterememiş olsa da, geri dönüşü en hızlı biçimde gerçekleştiren ülkelerden biri olmuş, 2010 ve 2011 yıllarında sırasıyla %9,2 ve %8,5 büyüme oranları yakalamıştır. Türkiye ekonomisi 2012 yılında %2,2 oranında, 2013 yılında ise %4 büyümüştür. Grafik 1 : Türkiye GSMH Büyüme Oranları Kaynak :Ekonomi Bakanlığı 2008 yılı sonrasında başlayan ekonomik kriz giderek artan biçimde çevre ülkelerini etkilerken, Türkiye yine de yüksek büyüme hızlarını gerçekleştirebilmektedir. Büyümenin içeriğine bakıldığında, en büyük katkının sanayi kesiminden geldiği anlaşılmaktadır. Grafik 2 : Türkiye GSMH Büyümesi Sektörel Dağılım 15 GSYİHve Sektörel Büyüme Hızları (Reel değişim % ) ,9 5,8 8,9 7,4 6,1 4,7 9,2 8, ,7-4,7-7,5-10 Tarım Sanayi Hizmetler GSYİH Kaynak : Kalkınma Bakanlığı Dış Ticarette Gelişmeler Türkiye nin dış ticaret hacmi, 2001 yılında yaşanan mali krizin ardından ortaya çıkan daralmadan sonra sürekli artış göstermiştir. Aynı şekilde, 2008 yılı ikinci yarısından itibaren 9

10 etkilerini gösteren uluslararası finansal kriz de, tüm gelişmiş ekonomileri olduğu gibi Türkiye yi de etkilemiş ve sonuçlarından biri olarak dış ticaret hacmi 2009 yılında daralma göstermiştir yılında gözlenmiş olan daralmaya karşın Türkiye nin döneminde dış ticaret hacmindeki ortalama yıllık büyüme % 10 civarında hesaplanmaktadır. Tablo 3: Türkiye'nin Dış Ticaretindeki Gelişmeler ( USD) Yıllar İhracat İthalat Ticaret Dengesi Toplam Dış Ticaret Hacmi Büyüme (%) , , , , , , , , ,7 Kaynak : TUİK Türkiye nin 2023 yılına ait makro ölçekteki hedefleri, hükümet tarafından şu şekilde açıklanmıştır yılında Türkiye milli gelirinin 2 trilyon dolar olacağı öngörülmektedir. Bu rakam, 2010 yılına göre % 275'lik bir artışa işaret etmektedir. Türkiye İhracatının 2010 yılına göre % 440 artarak 545 milyar dolar, ithalatının da % 350 artarak 650 milyar dolar olacağı bekleniyor. Planlar içinde, halen dünyanın 16. büyük ekonomisine sahip olan Türkiye'nin, 2023 yılında en büyük 10. ekonomi olması hedefi de bulunmaktadır. Bunların yanı sıra, km olan Türkiye demiryolu ağının km'ye çıkarılacağı hedefi konulmuştur. Dünyanın en büyük 4. Limanının Çandarlı' da inşa edilmesi planlanmaktadır. Tüm bu gelişmelere paralel olarak 2023 yılında iş potansiyelimizin, bugünden öngörülemeyecek oranda artması olasılığı 10

11 bulunmaktadır. Türkiye nin, diğer hedeflerinin yanında, yurt dışında Türkler tarafından işletilecek lojistik köyler kurma hedefi de bulunmaktadır Çimento Sektör Bilgisi Türk çimento sektörü, 1911 yılında ton/yıl kapasiteli bir fırınla Darıca da üretime başlamıştır. Daha sonra bu fabrika 1923 yılında tevsi edilerek kapasitesi ton/yıl a yükseltilmiştir li yıllara kadar Ankara, Zeytinburnu (İstanbul), Kartal (İstanbul) ve Sivas ta 4 yeni fabrika kurulmuş ve toplam kapasite ton/yıl a ulaşmıştır. 1950'den sonra Türkiye Çimento Sanayisi A.Ş.'nin (ÇİSAN) kurulmasıyla üretim artışı sağlanmasına rağmen 1970'lere dek talebin yeterli derecede karşılanamaması nedeniyle çimento ithalatı devam etmiştir. Sektör, Türkiye de yıldan yıla artan ihracat hacmi ile GSMH da önemli bir yer sahibi olmanın yanında, sağladığı önemli istihdam düzeyiyle de ekonomik yapı içindeki önemini korumaktadır. Makroekonomik dalgalanmaların ve istikrarsızlıkların ilk etkisini gösterdiği sektörlerden biri olan çimento sektörü, yaşanan ekonomik krizlerden olumsuz yönde etkilenmekte olup, inşaat sektörünün ana girdilerinden birini sağlaması sebebiyle, bu sektördeki dalgalanmalardan doğrudan etkilenmektedir. Günümüzde sektör, hammadde konusunda tamamen kendi kaynaklarını kullanmakta olup, üretimiyle ülke ihtiyacını karşılayabilmektedir. İthalattaki payı az olan çimento sektörü, ihracattaki payını her geçen gün arttırmakta ve dünyanın 90 ülkesine satış yapmaktadır. İhracatın büyük bölümü Irak, Rusya ve Libya ya yapılmaktadır. Mevcut durumda, yurtiçi talebi karşılamakta sıkıntı çekmeyen, bunun yanı sıra ihracatını yaklaşık yüzde 150 oranlarında artıran sektör dünyanın en büyük çimento ihracatçısı konumuna gelmiştir. Dünya pazarına bakıldığında ise 2012 yılında çimento üretimi 3,6 milyar tona ulaşmıştır yılı ilk beş aylık verilerine göre ülkemizde çimento üretim ve tüketim değeri 71 milyon ton seviyesinde gerçekleşmiştir Çimento Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu 2012 yılında global çimento üretimi 2011 yılına göre %3 lük bir artış ile 3,6 milyar ton olarak gerçekleşmiştir. Çin dünya toplam çimento üretiminin %59,3 ünü temsil etmektedir. Çin e bakılmaksızın dünya çimento üretimi 2012 yılında bir önceki yıla göre %1,8 oranında artmıştır. Global ekonomik gerilemeye rağmen G20 nin gelişen ekonomilerindeki çimento üretim hacimleri gelişmiş ekonomilerden açıkça daha üstün durumdadır. Bu ülkelerde %0,9 luk bir

12 azalış yaşayan G7 ülkeleri ile kıyaslandığı zaman %3,1 lik büyüme kaydedilmiştir. Geçici verileri göre en fazla büyüme oranları Güney Afrika, Endonezya, Brezilya ve Hindistan da kaydedilirken Rusya Federasyonu, Arjantin gibi çimento üretiminin fazla olduğu yerler de durgunlukla tanışmıştır. G-7 ülkeleri arasında çimento üretiminde Amerika da ve Japonya da sırasıyla yıllık %9,1 ve %6,1 lik artışlar görülmektedir. G-7 nin Avrupalı üyeleri büyüme oranlarında yıllardır ciddi düşüşler yaşarken Kanada da çimento üretiminde makul bir (%1,6 lık) artış yaşanmıştır. Grafik 3: Bölgelere Göre Dünya Çimento Üretimi, Milyon Ton Kaynak: Cembureau, Activity Report yılında Avrupa da yaşanan ekonomik kriz sebebiyle sektör daralan ihraç pazarları yerine, Afrika nın kuzeyine ve batısına ihracat yapmaya yönelmiştir. Örneğin İtalya ya olan ihracatımızda 2011 yılına göre % 48 oranında düşüş yaşanırken bu düşüşün sebebi, ülkedeki ekonomik sıkıntıdan kaynaklanmaktadır. Ancak Afrika pazarındaki rakip ülkelerin özellikle de Çin ve Vietnam gibi Uzak Doğu Ülkeleri, olması, ülkemiz çimento ihracatçılarını, bu ülkelerin düşük fiyatlarıyla rekabete zorlamaktadır. Grafik 4: İhracatçı Ülkeler, 2012 Kaynak: International Trade Center 12

13 2012 yılı verilerine göre; Türkiye, Tayland, Çin ve Japonya dünya çimento ihracatından en fazla pay alan ülkeler arasındadır. International Trade Center 2012 yılı verilerine göre dünya çimento sektörü ihracatı %2 azalarak 10,7 milyar $ olmuştur. Türkiye 798 milyon $ ihracat ve toplam ihracattan aldığı %7,4 pay ile dünya çimento sektörü ihracatında ilk sırada yer almaktadır. Türkiye yi sırasıyla Çin (683 milyon $), Tayland (656 milyon $), Almanya (628 milyon $), Pakistan (570 milyon $), İspanya (554 milyon $), Vietnam (372 milyon $), Japonya (365 milyon $), Kore (353 milyon $) ve B.A.E. (317 milyon $) takip etmektedir. Grafik 5: İthalatçı Ülkeler, 2012 Kaynak: International Trade Center, 2012 yılı verilerine göre; ABD, Sri Lanka ve Singapur dünya çimento ithalatından en fazla pay alan ülkelerdir yılı dünya çimento sektörü ithalatı ise %7 azalarak 11,5 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. ABD nin ithalatı %9 artması ile birlikte, toplamda %5,4 pay ve 620 milyon $ ithalat ile ilk sıradaki konumunu muhafaza etmektedir. ABD yi sırasıyla Fransa (426 milyon $), Sri Lanka (398 milyon $), Rusya (376 milyon $), Gana (354 milyon $), Singapur (336 milyon $), Hollanda (315 milyon $), Cezayir (253 milyon $), Malezya (227 milyon $) ve Libya (217 milyon $) takip etmektedir Sektörün Türkiye deki Genel Durumu Türkiye çimento üretimi 2010 yılındaki 62,7 milyon tona karşılık % 1,06 artarak 2011 yılında 63,4 milyon ton olarak gerçekleşmiştir yılı çimento üretimi 60,3 milyon ton; tüketimi ise 62,3 milyon ton olarak gerçekleşmiştir yılı ilk beş aylık verilere göre üretim ve tüketim değerleri 28 milyon ton değerinde gerçekleşmiştir. Türk çimento sanayisi 60 milyon tonun üzerindeki üretimi ile Avrupa nın en büyük dünyanın ise Çin, Hindistan, Avrupa Birliği üyesi ülkeler, ABD ve Brezilya dan sonraki en büyük altıncı üreticisi konumundadır. İhracatta ise dünya pazarında %8,7 lik pay ile birçok önemli üretici ülkeyi geride bırakarak ilk sırayı almaktadır. 13

14 Türk çimento sektörü üretim kalitesi, sektörün sağlıklı gelişiminin sürdürülmesi için kurulan Ar-Ge merkezleri, gerçekleştirilen eğitimler, çevreye, insana ve iş sağlığına olan duyarlılığı ve yapılan yatırımları ile dünya çimento sektöründe çok önemli bir konuma gelmiştir. Sektörün en önemli politikası, çimento tüketimini azaltmadan çevre ile ilgili sorunları gözeterek ve teknolojinin sunduğu tüm imkanları kullanarak sürdürülebilir kalkınma ilkelerinin hayata geçirilmesidir. Tablo 4: Türk Çimento Sektörü Üretim ve Tüketim Miktarları Yıllar Üretim (milyon ton) Üretimdeki Değişim Yurtiçi Tüketim (milyon ton) Yurtdışı Satım (milyon ton) Toplam Tüketimdeki Değişim ,95 31,52 4, ,96-16,66% 25,08 5,21-15,85% ,76 9,35% 26,81 5,96 8,17% ,10 7,14% 28,11 7,36 8,24% ,80 10,54% 30,67 8,21 9,61% ,79 10,28% 35,08 7,74 10,14% ,40 10,77% 41,61 5,64 10,34% ,26 3,92% 42,46 6,62 3,87% ,43 4,41% 40,57 10,58 4,24% ,00 12,77% 39,99 14,03 5,58% ,70 8,10% 47,72 15,06 16,24% ,40 1,12% 52,25 11,06 0,84% ,90 0,79% 53,93 9,70 0,51% ,34 11,64% 60,94 9,63 10,90% Kaynak: TÇMB Türkiye de çimento üretim ve tüketim miktarlarına bakıldığında genel olarak yükselen bir trend izlediği görülmektedir. Toplam üretim 2000 yılından 2013 yılına kadar ortalama % 5,4 artarken toplam tüketim ise % 5,2 oranında artmıştır. Ancak özellikle 2001 yılında yaşanan ekonomik krizde hem üretim hem de tüketim oranlarında büyük bir düşüş görülmektedir. Bununla birlikte global ekonomik kriz dönemlerinde ve yılında tekrar toplam üretim ve toplam tüketim artış hızındaki düşüş 2013 yılında tekrar yükselişe geçmiştir. Üretimde Avrupa birincisi ve dünyada Çin, Hindistan ve ABD den sonra dördüncü olan Türk çimento sektörünün 2012 sonu itibariyle üretim kapasitesi 108,4 milyon ton/yıl a ulaşmış olup, Avrupa da üretim ve ihracatta ilk sırada, dünyada ise ihracatçı ülkeler arasında ilk sırada yer almaktadır. Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği ne göre 2013 yılında ise, çimento üretiminde geçen yıla oranla %8,97 oranında artış yaşanmıştır. Bu dönemde üretilen çimentonun yaklaşık %13,5 i ihracata gitmiştir. Yine bu yıl iç satışlarda %10,46 artış ve ihracatta %4,08 oranında azalış yaşanmıştır. Sektörde özellikle sonbahar ve kış aylarında hava 14

15 koşullarının mevsim normallerinin üstünde olması sebebiyle, üretim ve satışta artış yaşanmıştır. Türkiye nin 2013 yılında çimento ihracatını yaptığı ülkeler; Libya (123 milyon $) ve Irak (102 milyon $) tır. Türkiye geneli bölgesel olarak incelendiğinde en yüksek artış, üretimde Marmara, iç satışta Akdeniz ve ihracatta Karadeniz, bölgelerinde yaşanmıştır. 4 FİNANSAL ANALİZ ve PROJEKSİYON 4.1 Özet Finansal Tablolar Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. nin 2010, 2011, 2012 ve 2013 yıllarına ait Uluslararası Finansal Raporlama Sistemine göre hazırlanmış ve EREN YMM ve Bağımsız Denetim Şirketi tarafından bağımsız denetimi yapılmış finansal tabloların özeti aşağıda yer almaktadır. Tablo 5: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Bilanço (1000 TL) VARLIKLAR I- DÖNEN VARLIKLAR Nakit ve Nakit Benzerleri Ticari Alacaklar Stoklar Diğer Dönen Varlıklar DÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI II- DURAN VARLIKLAR Ticari Alacaklar İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar Maddi Duran Varlıklar Maddi Olmayan Duran Varlıklar Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar Ertelenmiş Vergi Varlığı DURAN VARLIKLAR TOPLAMI VARLIKLAR TOPLAMI

16 KAYNAKLAR I- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Finansal Borçlar Ticari Borçlar İlişkili Taraflara Diğer Borçlar Diğer Yükümlülükler KISA VADELİ YAB. KAYN. TOPLAMI II- UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Finansal Borçlar Kıdem Tazminatı Karşılığı Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü UZUN VADELİ YAB. KAYN. TOPLAMI III- ÖZ KAYNAKLAR Sermaye Birikmiş Karlar ve Yasal Yedekler Dönem Net Karı(Zararı) ÖZ KAYNAKLAR TOPLAMI PASİF (KAYNAKLAR) TOPLAMI Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. nin 2010, 2011, 2012, 2013 dönemlerine ait bilançoları incelendiğinde; Aktif büyüklüğünün % 76 lık büyüme ile 509,054 TL den 895,219 TL ye çıkmıştır. Nakit ve Nakit benzeri varlıkları 2010 yılından 2013 yılına %86 düşüşle TL den TL ye düşmüştür. Maddi Duran varlıklarda 2010 yılından 2013 yılına kadar 4 yıl içerisinde % 100 ün üzerinde artış yaşanmıştır. Maddi olmayan duran varlıklarda ise %112 artış yaşanmıştır. Dönen varlıklar %11 yükselişle bin TL den bin TL ye yükselmiştir. Duran varlıklar % 103 artışla 357,124 TL den 726,536 TL ye yükselmiştir. 16

17 Kaynaklar bölümünde kısa vadeli finansal borçlar2010 yılından 2013 yılına kadar 4 yıl içerisinde %283 artmıştır. Uzun vadeli finansal borçlar döneminde %173 artmıştır. Şirketin Özsermayesi ise (Net Defter Değeri) ise 2010 yılsonundan 2013 yılsonuna 4 yıl içerisinde %7 yükselerek bin TL den bin TL ye yükselmiştir. Tablo 6: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Gelir Tablosu (1000 TL) Gelir Tablosu Net Satış Gelirleri Satışların Maliyeti BRÜT KAR/ZARAR Pazarlama Satış ve Dağıtım Gid Genel Yönetim Giderleri FAALİYET KARI/ZARARI Diğer Gelirler Diğer Giderler Finansal Gelirler Finansal Giderler VERGİ ÖNCESİ KAR/ZARAR Dönem Karı Vergi Yükümlülükler Ertelenmiş Vergi DÖNEM NET KARI/ZARARI Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. nin 2010, 2011, 2012, 2013 dönemlerine ait gelir tabloları incelendiğinde; Şirketin net satışlarının 2010 yılından 2013 yılına 4 yıllık sürede %37 yükselişle bin TL den TL ye çıkmıştır. Satışların maliyeti %51 yükselişle bin TL den bin TL ye çıkmıştır yılında finansal gider sıfır (0) iken 2013 yılında TL ye yükselmiştir. Dönem net karı 2010 yılında TL iken 2013 yılında TL ye düşmüştür. 17

18 4.2 Finansal Analiz Tablo 7: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Yüzdeli Bilanço VARLIKLAR I- DÖNEN VARLIKLAR Nakit ve Nakit Benzerleri 0,61% 5,05% 7,42% 7,67% Ticari Alacaklar 8,81% 8,70% 4,92% 8,12% Stoklar 7,51% 7,32% 13,09% 11,27% Diğer Dönen Varlıklar 1,91% 3,68% 1,64% 2,78% DÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI 18,84% 24,74% 27,07% 29,85% II- DURAN VARLIKLAR Ticari Alacaklar 21,56% 16,97% 23,88% 23,18% İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar 32,17% 33,94% 48,25% 58,34% Maddi Duran Varlıklar 78,80% 73,59% 71,67% 68,84% Maddi Olmayan Duran Varlıklar 0,54% 114,67% 0,26% 0,45% Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar 0,29% 0,31% 0,44% 0,54% Ertelenmiş Vergi Varlığı 1,47% 1,19% 0,49% 0,25% DURAN VARLIKLAR TOPLAMI 81,16% 75,26% 72,93% 70,15% VARLIKLAR TOPLAMI 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% KAYNAKLAR I- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Finansal Borçlar 15,20% 9,89% 10,07% 6,98% Ticari Borçlar 3,24% 4,65% 5,31% 6,12% İlişkili Taraflara Diğer Borçlar 2,02% 1,62% 2,20% 2,38% Diğer Yükümlülükler 3,24% 1,97% 1,66% 4,49% KISA VADELİ YAB. KAYN. TOPLAMI 23,71% 18,14% 19,24% 19,98% II- UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Finansal Borçlar 44,57% 44,76% 25,32% 16,32% Kıdem Tazminatı Karşılığı 1,03% 1,33% 0,61% 0,40% Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü 5,36% 85,79% 6,70% 2,35% UZUN VADELİ YAB. KAYN. TOPLAMI 45,61% 48,72% 37,74% 29,42% III- ÖZ KAYNAKLAR 18

19 Sermaye 22,34% 22,34% 22,34% 8,94% Birikmiş Karlar ve Yasal Yedekler 7,56% 5,89% 5,24% 10,60% Dönem Net Karı(Zararı) 0,78% 3,18% 2,00% 9,24% ÖZ KAYNAKLAR TOPLAMI 30,68% 33,13% 43,02% 50,61% PASİF (KAYNAKLAR) TOPLAMI 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. nin 2010, 2011, 2012, 2013 dönemlerine ait yüzdeli bilançoları incelendiğinde; nakit ve nakit benzerlerinin 2010 yılında aktif toplamına oranı 7,67% iken 2013 yılında 0,61% e gerilediği, İştirakler ve Bağlı Ortaklıkların aktif toplamına oranı 2010 yılında 58,34% iken 2013 yılında 32,17% ye düştüğü görülmektedir. Dönen varlıkların toplam aktife oranı 2010 yılında 29,85% iken 2013 yılında 18,84% e düştüğü, buna mukabil duran varlıkların toplam aktife oranı 2010 yılında 70,15% iken 4 yıl içerisinde 2013 yılında 81,16% çıktığı gözlenmektedir. Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. nin 4 yıllık dönemde likit ve likit benzeri varlıklarında azalma durağan varlıklarında ise artış görülmektedir. Kaynaklar bölümü incelendiğinde ise kısa vadeli finansal borçların aktif toplamına oranı 2010 yılında 6,98% iken 4 yıl içinde 15,20% çıktığı, ancak ticari borçlarda ise aynı dönem içinde 6,12% den 3,24% e düştüğü görülmektedir. Uzun vadeli finansal borçların söz konusu dönem için değişimi incelendiğinde aktif toplamına oranı 2010 yılında 16,32%iken 2013 yılında 44,57%çıktığı görülmektedir. Toplam kısa vadeli kaynakların aktif toplamına oran 2010 yılından 2013 yılına %19,98 den %23,71 e çıkarken uzun vadeli yabancı kaynakların aktif toplamına oran 2010 yılından 2013 yılına %29,42 den % 45,61 e yükselmiştir. Özsermayenin toplam aktife oranı incelendiğinde ise 2010 yılında %50,61 iken 2013 yılında %30,68 e gerilemiştir. Ağırlıklı olarak yabancı kaynaklarla büyümenin gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır. Tablo 8: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Yüzdeli Gelir Tablosu Gelir Tablosu Net Satış Gelirleri 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Satışların Maliyeti 70,15% 74,92% 71,38% 63,59% BRÜT KAR/ZARAR 29,85% 25,08% 28,62% 36,41% Pazarlama Satış ve Dağıtım Gid. 5,73% 5,46% 6,53% 6,70% Genel Yönetim Giderleri 6,01% 9,28% 5,77% 5,71% FAALİYET KARI/ZARARI 18,11% 10,33% 16,32% 24,00% Diğer Gelirler 3,54% 4,54% 2,67% - 19

20 Diğer Giderler 2,26% 3,27% 0,71% - Finansal Gelirler 0,76% 4,24% 1,70% - Finansal Giderler 19,55% 8,58% 14,71% - VERGİ ÖNCESİ KAR/ZARAR 0,60% 7,27% 5,28% 25,32% Dönem Karı Vergi Yükümlülükleri - 2,80% 1,46% 4,31% Ertelenmiş Vergi 0,69% 1,30% 0,40% 0,20% DÖNEM NET KARI/ZARARI 1,29% 5,77% 4,23% 21,03% Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. nin 2010, 2011, 2012, 2013 dönemlerine ait yüzdeli gelir tabloları incelendiğinde; satışların maliyetinin net satışlara oranı 2010 yılında 63,59% iken 2011, 2012 ve 2013 yıllarında yaklaşık % 70 ler seviyesine çıkmıştır. Şirketin brüt karı ise 2010 yılında % 36 lar seviyesinden 2013 yılında % 29 lar seviyesine düşmüştür. Yine benzer şekilde faaliyet karıda 2010 yılında % 24 iken 2011 yılında % 16,32 ye, 2011 yılında %10,33 e düşmüştür. Ancak satışların maliyetinde ve genel yönetim giderinde 2013 yılında 2012 yılına nazaran yaşanan düşüş faaliyet karının % 18 lere çıkmasına neden olmuştur. Finansal giderlerin net satış hasılatına oranı 2010 yılında sıfır (0) iken 2011 yılında %14,71 e, 2012 yılında %8,58 ve 2013 yılında ise %19,55 e yükselmiştir. Finansal giderlerde yaşanan bu artış, şirketin VÖK oranını 2010 yılında %25,32 den 2013 yılında %0,60 lara kadar düşürmüştür. Bu şekilde şirketin net kar oranı da 2010 yılında %21,03 den 2013 yılında %1,29 lara kadar gerilemiştir. Tablo 9: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Bilanço (1000 TL) Bilanço BBO Dönen Varlık % Duran Varlık % Kısa Vadeli Yükümlülükler % Uzun Vadeli Yükümlülükler % Özsermaye 274, , , ,612 2% Tablo 10: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Bilanço Yüzdesel Değişim Verileri Bilanço Dönen Varlık -20% 26% 10% Duran Varlık 14% 42% 26% Kısa Vadeli Yükümlülükler 38% 30% 16% Uzun Vadeli Yükümlülükler -1% 78% 55% Özkaynaklar -2% 6% 3% 20

21 Bilanço tablosunun ana kalemlerinin büyüme oranları incelendiğinde; yıllık olarak dönen varlıkların bileşik %4 oranında büyüdüğü, duran varlıkların bileşik olarak %27 oranında büyüdüğü, kısa vadeli yükümlülüklerin %28 oranında büyüdüğü, uzun vadeli yükümlülüklerin %40 oranında büyüdüğü, özsermayenin ise %2 oranında büyüdüğü görülmektedir. Duran varlıklardaki büyümenin yükümlülükler ile finanse edildiği özet tablodan görülmektedir. Tablo 11: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Gelir Tablosu Verileri (1000 TL) Gelir Tablosu BBO Net Satış % Brüt Kar % Faaliyet Karı % Vergi Öncesi Kar % Net Kar % Tablo 12: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Gelir Tablosu Yüzdesel Değişim Verileri Gelir Tablosu Net Satış 9% 16% 8% Brüt Kar 30% 2% -15% Faaliyet Karı 92% -26% -27% Vergi Öncesi Kar -91% 60% -78% Net Kar -75% 59% -78% Yukarıdaki tabloda da görüleceği üzere gelir tablosunun ana kalemlerinin büyüme oranları incelendiğinde; 2010 ile 2013 yılları arasında satışlarının bileşik büyüme oranı yıllık %11 dir. Şirketin brüt karı yıllık bileşik olarak %4 civarlarında büyümüş, faaliyet karı ise 2010 yılına göre satışların 2011 ve 2012 yıllarında sırasıyla %8 ve %25 büyümesine rağmen gerilemiş, 2013 yılında satışların % 37 yükselmesine rağmen ancak eski seviyesine ulaşmıştır. Vergi öncesi kar ve net kardaki bileşik artış oranı ise negatif olarak gerçekleşmiştir. Şirketin vergi öncesi ve net karındaki azalışın en önemli nedeni finansal giderlerindeki artış olarak görülmektedir. Finansal Oranlar Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. nin 2010 ve 2013 yıllarını kapsayan dönem içindeki değişimin izlenmek üzere hesaplanan finansal tablolar aşağıdaki şekilde özetlenmiştir. 21

22 Tablo 13: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Kaldıraç Oranları Kaldıraç Oranları Kısa Vadeli Borçlar / Aktif Toplamı 23,71% 18,14% 19,24% 19,98% Uzun Vadeli Borçlar / Aktif Toplamı 45,61% 48,72% 37,74% 29,42% Toplam Borç Oranı 69,32% 66,87% 56,98% 49,39% Borç-Özkaynak Oranı 225,97% 201,81% 132,43% 97,60% Faiz Karşılama Oranı 92,65% 120,46% 110,93% na Şirketin kaldıraç oranları incelendiğinde; tüm yükümlülükler oranlarında 2010 yılından 2013 yılına kadar sürekli artışların gerçekleştiği görülmektedir. Bu artış oranı özellikle borç özkaynak oranında çok fazla yükselmektedir. Borç özkaynak oranı 2010 yılına %97,60 iken 2013 yılında % 225,97 oranına kadar yükselmiştir. Faiz karşılama oranına bakıldığında ise firmanın 2010 yılında finansal giderlerinin olmaması nedeniyle hesaplanmamıştır ancak 2011 ve 2012 yılında firmanın faaliyet gelirlerinin finansal giderleri karşılanması için yeterli olduğu görülürken 2013 yılında faaliyet giderlerinin finansal giderleri karşılamak için yeterli olmadığı görülmektedir. Tablo 14: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Likidite Oranları Likidite Oranları Net Çalışma Sermayesi Toplam Varlıklar -0,05 0,07 0,08 0,1 Cari Oran 0,79 1,36 1,41 1,49 Asit Test Oranı 0,4 0,76 0,64 0,79 Nakit Oranı 0,03 0,28 0,39 0,38 Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere şirketin cari oranı 2013 yılında 0,79, 2012 yılında 1,36, 2011 yılında 1,41 ve 2010 yılında 1,49 civarlarındadır. Şirketin kısa vadeli varlıkları ile kısa vadeli yükümlülüklerini hangi ölçüde karşılayabildiğini gösteren cari oranın 2 civarında olması arzulanır. Cari oranın 2 nin altında olması şirketler için istenmeyen durumdur. Şirketin cari oranları incelendiğinde 2010 yılından 2013 yılına periyodik bir düşüş görülmektedir. Kısaca, işletmenin sahip olduğu dönen varlıklar toplamının, kısa vadeli yabancı kaynakların 2 katına ulaşacak şekilde fazla olması arzu edilmektedir. Yine şirketin likit varlıklar ile kısa vadeli borçlarını ödeyebilme gücünü gösteren asit test oranı da 2010 yılından 2013 yılına doğru bir düşüş göstermektedir yılında işletme likit varlıkları ile borçlarının ancak %40 ını ödeyebilme gücüne sahiptir. Son olarak şirketin nakit ve nakit benzeri varlıkları ile kısa vadeli yükümlülüklerini gösteren nakit oranı 2010 yılında %38 iken 2013 yılına kadar 22

23 %0,3 oranına kadar gerilemiştir. Şirketin kısa vadeli yükümlülüklerini ödeyebilme gücünün artırılması hedeflenebilir. Tablo 15: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Verimlilik Oranları Verimlilik Oranları Varlık Devir Hızı 0,62 0,67 0,75 Stok Devir Hızı 5,85 5,18 4,39 Stok Tutma Süresi 62,36 70,52 83,19 Alacakların Tahsil Hızı 7,07 9,47 11,85 Alacak Tahsil Süresi 51,65 38,53 30,81 Borç Devir Hızı 11,04 10,23 9,48 Borç Ödeme Süresi 33,05 35,68 38,5 Şirketin varlıklarının ne kadar verimli kullanıldığını gösteren varlık devir hızında 2011 ve 2013 yılları arasında düşüş gözlenmektedir. İşletme alacaklarını 2011 yılında ortalama 31 günde tahsil ederken, 2012 yılında ortalama 39 günde 2013 yılında ise ortalama 52 günde tahsil etmektedir. Bu oran firmanın nakit ihtiyacını artıran bir unsur olmaktadır. Stok tutma süresi ise 2011 yılında 83 gün iken 2012 yılında 71 güne 2013 yılında 62 güne kısalmıştır. Borç ödeme süresi ise 2011 yılında 38 gün iken 2012 yılında 36 güne 2013 yılında 33 güne kısalmıştır. Tablo 16: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Karlılık Oranları Karlılık Oranları Net Kar Oranı 1,29% 5,77% 4,23% 21,03% Faaliyet Karlılığı 18,11% 10,33% 16,32% 24,00% Aktif Karlılığı 10,91% 4,38% 10,24% 15,21% Özkaynak Karlılığı 2,54% 10,12% 6,77% 32,10% Şirketin karlılık oranları incelendiğinde net kar oranının 2010 yılında % 21 ler seviyesinde iken 2013 yılında %1 ler seviyesine kadar gerilediği, faaliyet karlılığının 2010 yılında %24 seviyesinde iken, 2011 yılında %16 seviyesine 2012 yılında % 10 lar seviyesine gerilediği, satışların maliyetinin azalması ve genel yönetim giderlerinin azalması sonucu 2013 yılında %18 ler seviyesine yükseldiği görülmektedir. Vergi hariç faaliyet karının toplam aktife oranı olan aktif karlılığı 2010 yılında %15,21 den 2012 yılında %4,38 e kadar düşüş göstermiş, 2013 yılında ise yine satışların maliyetinin azalması ve genel yönetim giderlerinin azalması ile %11 seviyelerine yükselmiştir. Özkaynak karlılığı ise 2010 yılında %32 ler seviyesinde iken 2014 yılında %2,54 oranlarına kadar düşmüştür. 23

24 5 AŞKALE ÇİMENTO SANAYİ TİCARET A.Ş. NİN DEĞERİNİN TESPİTİ 5.1 Genel Değerleme Yaklaşımları Bu bölümde değerleme çalışmasında kullandığımız değerleme yöntemlerinin açıklamasına ve sonuçlarına değinilmiştir. Değerleme çalışması TL bazında yapılmıştır. Gerek teoride gerekse uygulamada çok fazla değerleme yaklaşımı olmakla birlikte, genel kabul görmüş yaklaşımlar aşağıdaki gibidir: Özkaynak Defter Değeri Yöntemi Göreceli Değerleme, İndirgenmiş Nakit Akımları, Karşılaştırılabilir İşlemler Net Aktif Değeri Tasfiye Değeri Bunlara ek olarak birçok değerleme yaklaşımı sıralanabilir. Ancak bu yaklaşımlar genellikle yukarıda belirtmiş olduğumuz yaklaşımların türevleri niteliğinde olduğu için, değerleme metodunu seçerken dikkate alınmamıştır. 5.2 Değerleme Yöntemlerinin Seçimi ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. nin değerlemesinde kullanılması uygun görülen yöntemler Özkaynak Defter Değeri Yöntemi Göreceli Değerleme, İndirgenmiş Nakit Akımları, Net Aktif Değeri olarak belirlenmiştir Özkaynak Defter Değeri Yöntemi Tanım Özkaynak defter değeri yönteminde Şirket tarafından sağlanan UFRS ye göre hazırlanmış finansal durum tablosuna bağlı kalınarak özkaynakların defter değeri belirlenmektedir. 24

25 Özkaynak Defter Değeri ÖDD = Aktif Toplamı - Borçlar Formülde; Aktif : Şirketin Aktiflerinin Değerini Borçlar : Şirketin Borçlarının Değerini göstermektedir. Tablo 17: Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. Bilanço (1000 TL) VARLIKLAR 2013 KAYNAKLAR 2013 I- DÖNEN VARLIKLAR I- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Nakit ve Nakit Benzerleri Finansal Borçlar Ticari Alacaklar Ticari Borçlar Stoklar İlişkili Taraflara Diğer Borçlar Diğer Dönen Varlıklar Diğer Yükümlülükler DÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI KISA VADELİ YAB. KAYN. TOPLAMI II- DURAN VARLIKLAR II- UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Ticari Alacaklar 193 Finansal Borçlar İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar 288 Kıdem Tazminatı Karşılığı Maddi Duran Varlıklar Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü 48 Maddi Olmayan Duran Varlıklar UZUN VADELİ YAB. KAYN. TOPLAMI Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar III- ÖZ KAYNAKLAR Ertelenmiş Vergi Varlığı Sermaye Birikmiş Karlar ve Yasal Yedekler Dönem Net Karı(Zararı) DURAN VARLIKLAR TOPLAMI ÖZ KAYNAKLAR TOPLAMI VARLIKLAR TOPLAMI PASİF (KAYNAKLAR) TOPLAMI Aşkale Çimento Sanayi Ticaret A.Ş. nin 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle Uluslararası Finansal Raporlama Sistemine göre hazırlanmış bilançosuna göre şirketin özkaynaklarının defter değeri TL dir İndirgenmiş Nakit Akım (INA) Yöntemi ile Değerleme Tanım İndirgenmiş Nakit Akımı(INA) yöntemi şirket değerlemede kullanılan en bilimsel yöntem olarak kabul edilmektedir. İNA şirketin faaliyetlerinden gelecekte sağlayacağı nakit akımlarını uygun bir iskonto oranıyla bugüne indirgeyerek şirketin gerçek değerini bulmaktadır. Şirket değerine ulaşmak için Firmaya Olan Serbest Nakit Akımları ve Özkaynağa olan Serbest 25

26 Nakit Akımları yöntemlerinden hareket edilmektedir. Firmaya olan serbest nakit akımları yöntemi uygulamasında faaliyetlerden sağlanan nakit akımları belirli bir iskonto oranıyla indirgenerek toplam firma değeri bulunur. Daha sonrada bu değerden toplam net borçlar çıkarılarak özkaynak değerine ulaşılmaktadır. Özkaynağa olan serbest nakit akımları yönteminde ise gelecekte özkaynağa olacak nakit akımlarının belirli bir iskonto oranı (özsermaye maliyeti) ile indirgenmesiyle direk olarak özkaynakların (ortakların) değeri bulunmaktadır. İndirgenmiş Nakit Akımı Yaklaşımında, şirketin gelecekte yaratacağı nakit bulunurken en az 5 yıllık(tahmin dönemi) proforma gelir tablosu ve değerleme için gerekli olacak diğer kalemlerin (işletme sermayesi, sabit varlık yatırımı gibi) tahmini yapılmakta ve sonrasında firmaya olan serbest nakit akımları hesaplanmaktadır. Firmaya Olan Serbest Nakit Akımları aşağıda tanımlanmıştır: Nakit Akımları Projeksiyon Dönemi ER-ÇİM-SAN Holding A.Ş. ve iştirakleri için 5 yıllık projeksiyon dönemi tahmin edilmeye çalışılmıştır. Şirketin değerlemesinde kullanılan indirgenmiş nakit akımları çalışmasında kullanılan varsayımlar aşağıdaki bölümlerde belirtilmiştir Satışların Tahmini Aşkale nin satış gelirlerindeki artışlara ilişkin Şirket yönetimi tarafından yapılan tahminler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Şirket tarafından satışlardaki tahmini büyüme oranları tabloda gösterilmiştir. Tablo 18: Gelirlerdeki Artışlara İlişkin Tahminler (%) Satış Gelirleri 15% 14% 13% 12% 11% Bu varsayımlar doğrultusunda dönemi gelir tahminleri aşağıdaki gibidir. Tahmini büyüme oranları ile birlikte hesaplanan tahmini gelirlere ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Tablo 19: Gelirlerdeki Artışlara İlişkin Tahminler (1000 TL) Toplam Gelirler

27 Satışların Maliyeti ve Faaliyet Giderlerin Tahmini Varsayımlar sonucu oluşturulan gelirler sonrasında Aşkale nin geçmiş yıllarda gerçekleşmiş olan maliyet oranları dikkate alınmak suretiyle, dönemi maliyetleri tahmin edilmiştir. Aşkale nin yılı ortalama satışların maliyeti/satışlar oranı %70,01 dir. Söz konusu giderlere ilişkin tahminler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Tablo 20: Satışların Maliyetine İlişkin Tahminler (1000 TL) Satışların Maliyeti Toplam Bağlı ortaklık Aşkale nin faaliyet giderleri pazarlama, satış, dağıtım ve genel yönetim giderleri ana başlıkları altında toplanmıştır. Pazarlama, satış, dağıtım ve genel yönetim giderlerinin toplamının satış gelirlerine oranı yılı için ortalama %13 tür. Amortisman giderlerinin tahmininde yeni yatırımların amortismanları da dikkate alınmıştır. Mevcut duran varlıkların amortisman giderlerinin satış maliyetlerine ve diğer faaliyet giderlerine dahil olduğu kabul edilmiş yeni yatırımlar için bir önceki yılın amortisman giderlerinin üzerine o yıla ilişkin yatırımların %5 i nispetinde amortisman gideri ilave edilmiştir. Ancak 2018 yılının amortisman tutarı bir önceki yılın amortisman tutarını belirli bir oranda büyüterek bulunmuştur. Son yıldaki amortisman tutarının %5 den farklı olmasının nedeni yıldan yıla yatırımların belirli bir oranda artacağının varsayılması ancak son yılda tahmini amortismanlarla yatırım tutarının eşitlenmesinden kaynaklanmaktadır. Böylece amortismanın sonsuza dek pozitif bir etkisinin olmasından ya da yatırımların şirketi sonsuza dek büyütmesi olasılığından kaçınılmıştır. Söz konusu giderlere ilişkin tahminler aşağıdaki gibidir. Tablo 21: Faaliyet Giderlerine İlişkin Tahminler (1000 TL) Paz., Sat., Dağ. Giderleri Gen. Yön. Giderleri Yeni Yatırımlar Amort. Gid Faaliyet Giderleri Diğer Gelir ve Giderlerin Tahmini Bağlı ortaklığın diğer gelir ve giderlerine ilişkin tahminlerde şirketin geçmiş yıllardaki ortalama net diğer gelir/giderlerinin satış gelirlerine oranı kullanılmıştır. Bu oran

28 döneminde %1,69 olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu net diğer gelirler/giderlere ilişkin tahminler aşağıdaki gibidir. Tablo 22: Net DiğerGelir/Giderlere İlişkin Tahminler (1000 TL) Net Diğer Gelir/Giderler Vergi Karşılığı Projeksiyon sonucu oluşan kar tutarları üzerinden hesaplanması gereken vergi yükünün hesaplanmasında, kurumlar vergisi oranı %20 olarak dikkate alınmıştır İşletme Sermayesi Tahmini Konuyla ilgili hesap kalemlerine ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır. İşletme sermayesine ilişkin devir hızları ve gün sayıları Bağlı ortaklığın çalışma sermayesinin tahmininde geçmiş yıllarda ( ) gerçekleşmiş olan alacak, stok ve borç devir hızlarının ortalaması kullanılmıştır. Tablo 23: Aşkale Çimento Sanayi A.Ş. İşletme Sermayesi Kalemlerine İlişkin Bilgiler Faaliyetler Alacaklar Tahsil Süresi Stoklar Tutma Süresi Ticari Borçlar Ödeme Süresi Gün Sayısı 39 gün 74 gün 35 gün Ticari alacakların 39 günde tahsil edileceği, stokların elde tutma süresinin 74 gün olduğu ve ticari borçların ödeme süresinin 35 gün olacağı varsayılmıştır. Bu varsayımlar altında hesaplanan çalışma sermayesi tahminleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Tablo 24: Aşkale Çimento Sanayi A.Ş. Çalışma Sermayesine İlişkin Tahminler (1000 TL) Ticari Alacaklar Stoklar Ticari Borçlar Net Çalışma Sermayesi Çalışma Sermayesi Artışı na

29 Öngörülen Yatırım Harcamaları Aşkale Çimento nun çimento fabrikalarına yapacağı yenileme yatırımlarına ilişkin ilişkin tahminler aşağıdaki gibidir. Tablo 25: Aşkale Çimento Sanayi A.Ş. Yatırımlara İlişkin Tahminler (1000 TL) Sermaye Harcamaları Sermaye Maliyetinin Hesaplanması Risk Primi Risk primi, sektörün ve ülke ekonomisinin taşıdığı riskleri kapsayacak şekilde baz piyasa olarak kabul edilen ABD sermaye piyasasının ortalama getirisi üzerine Türkiye nin kredi temerrüt takası farkı nispetinde bir ülke risk primi ilave edilerek %8,65 olarak hesaplanmıştır. (risk primi için kaynak: Beta Halka açık firmaların betasının hesaplanmasında ilgili şirket hisse senetlerinin getirisi ile endeks getirisi arasında regresyon çalıştırılmakta ve regresyon analizi sonucunda çıkan doğru çözümlemesinin eğimi beta değerini vermektedir. Bu değer şirketin sistematik riskini (piyasa riski) yansıtmaktadır. Halka açık olmayan firmaların betalarının hesaplanmasında ise, halka açık benzer firmaların özkaynak betalarından faydalanılmaktadır. Benzer şirketlerin ortalaması ile, değerlemesi yapılan şirketler arasında farklılıklar varsa beta da düzeltmeler yapılmaktadır. Beta katsayısı hesaplanırken şirketin faaliyet gösterdiği sektörde şirketle aktif büyüklüğü ve net satış hasılatı yönünden benzerlik gösteren ve yukarıda göreceli değerlemede emsal alınan halka açık şirketlerin beta katsayıları esas alınarak şirketin beta katsayısı tahmin edilmiştir. Bu yöntemde şirketin beta katsayısını belirlemek için şu adımlar izlenmiştir. (Damodaran, I. Bağlı Ortaklık ile benzer, karşılaştırılabilir halka açık şirketler belirlenmiştir. Bu halka açık şirketlerin, sistematik risk ölçütü beta katsayısının tahmin edileceği Bağlı Ortaklık ile aynı sektörde yer almasına ve aynı veya benzer ekonomik faktörler tarafından etkileniyor olmasına dikkat edilmiştir. Bu belirleme yapılırken küçük firma riskinin ortadan kaldırılması için aktif 29