İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları. Buca İlçe Raporu

Transkript

1 İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları Mayıs, 2013

2 Nüfus Yapısı Genel Bilgiler Yüzölçümü, 2002: 133,9 km 2 Nüfus, ADNKS, 2012: kişi Nüfus Yoğunluğu, 2012: kişi Şehirleşme Oranı, 2012: % 99 İl merkezine uzaklığı : 9 km Coğrafi konumu: Kuzeyinde Kemalpaşa ve Bornova, batısında Konak, güneyinde Menderes, doğusunda Torbalı bulunmaktadır ADNKS sonuçlarına göre Buca, nüfus büyüklüğü açısından Karabağlar dan sonra ikinci sırada yer almakta olup İzmir nüfusu içindeki payı % 11 dir. Buca da ikamet edenlerin nüfusa kayıtlı olunan ile göre dağılımında İzmir den sonra Manisa, Konya, Erzurum, Afyonkarahisar ve Kars illeri yer almaktadır. Kaynak: TÜİK İzmir Bölge Müdürlüğü İlçe Veri Seti (2012) İzmir 34,1 medyan yaşı ile Türkiye den (30,1) daha yaşlı bir nüfusa sahip. Bayraklı ilçesi İzmir de 32,18 medyan yaş ile en genç nüfusa sahip 7. İlçe konumundadır.

3 Kaynak: TÜİK İzmir Bölge Müdürlüğü İlçe Veri Seti (2012) Buca nın yılları arasında yaş grubuna göre nüfus dinamiklerinin değişimini gösteren projeksiyon tablosu aşağıdaki gibidir. Yaş Grubu Toplam Kaynak: Fonksiyonel Bölge ve Alt Bölgelerin ve Bölgelerarası İlişkilerin Tespiti Çalışması, 2013 Buca ya ilişkin nüfus projeksiyonları incelendiğinde; Türkiye genelinde olan ve İzmir özelinde daha belirgin olarak görülen nüfusun yaşlanma eğiliminin Buca ilçesinde de görüldüğü ve 2023 yılında 2011 yılına göre; Buca da toplam nüfusun yaklaşık %8 oranında artacağı ve yaş grupları içerisinde önemli değişiklikler olacağı görülmektedir. Örneğin 2023 yılında 0-34 yaş arasındaki bireylerin 2011 yılına

4 göre ortalama %14, yaş grubundakilerin %14 azalırken, ve üzeri yaş arasındaki bireylerin ortalama %48 oranında artacağı görülmektedir. Buca nın 2011 yılı ve 2023 yılı projeksiyonuna ilişkin Nüfus Piramitleri aşağıdaki gibidir. Kaynak: Fonksiyonel Bölge ve Alt Bölgelerin ve Bölgelerarası İlişkilerin Tespiti Çalışması, 2013 İstihdam İlçe bazında resmi istatistik olarak yayınlanmakta olan güncel veri bulunmamaktadır. Bu kapsamda ulaşılabilen son veri 2000 yılı Genel Nüfus Sayımlarından elde edilmiş sektörel işgücü verileridir İzmir Bölge Planı çalışmaları çerçevesinde gerçekleştirilmiş olan Fonksiyonel Bölgeleme ve Altbölgeleme analizi çalışması kapsamında 2000 yılı verilerinden yola çıkılarak 2023 yılı için sektörel işgücü oranlarına ilişkin projeksiyon yapılmış olup, Buca ya a ilişkin oluşan tablo aşağıdaki gibi ortaya çıkmıştır. İlçe Düzeyinde Sektörel İşgücü Oranları ve Projeksiyonu ( ) Sektör Buca Buca İzmir 2000, % 2023, % 2000, % Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık 3,71 1,98 28,54 Madencilik ve Taş Ocakçılığı 0,06 0,02 0,15 İzmir 2023, % 17,32 0,05 İmalat Sanayi 30,52 28,91 20,09 21,70 Elektrik, Gaz ve Su İnşaat 0,45 0,65 0,34 7,74 10,49 5,29 Toptan ve Perakende Ticaret, Lokanta ve 19,44 20,67 14,54 Oteller Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama 6,17 6,32 4,39 Mali Kurumlar, Sigorta, Taşınmaz Mallara Ait İşler Ve Kurumları, Yardımcı İş Hizmetleri Toplum Hizmetleri, Sosyal ve Kişisel Hizmetler İyi Tanımlanmamış Faaliyetler 6,01 25,79 0,09 6,42 24,53 0,01 4,59 21,94 0,11 0,56 8,18 17,63 5,14 5,59 23,81 0,02 Toplam Kaynak: Fonksiyonel Bölge ve Alt Bölgelerin ve Bölgelerarası İlişkilerin Tespiti Çalışması, 2013

5 2000 yılında Buca daki sektörel işgücü dağılımlarında ilk 3 sırayı; İmalat, Toplum Hizmetleri, Sosyal ve Kişisel Hizmetler ve Toptan ve Perakende Ticaret, Lokanta ve Oteller sektörlerinin, İzmir de ise bu sıranın Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık, Toplum Hizmetleri, Sosyal ve Kişisel Hizmetler ve Toptan ve Perakende Ticaret, Lokanta ve Oteller sektörleri şeklinde oluştuğu görülmektedir. Sektörel işgücü oranlarının değişimi incelendiğinde; 2023 yılında Buca da önemli bir değişiklik beklenmemektedir. İzmir de ise Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık sektöründe azalma, imalat, inşaat, Toptan ve Perakende Ticaret, Lokanta ve Oteller, Toplum Hizmetleri, Sosyal ve Kişisel Hizmetler sektörlerinde ise artış olması beklenmektedir. Eğitim Buca ya ilişkin İlçe bazında erişilebilen önemli eğitim göstergeleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. İlçe adı Derslik Başına Öğrenci Sayıları, Buca-İzmir ( ) İlkokulda derslik başına düşen öğrenci sayısı Ortaokulda derslik başına düşen öğrenci sayısı Genel lise derslik başına düşen öğrenci sayısı Meslek lisesi derslik başına düşen öğrenci sayısı Buca İzmir Kaynak: İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü, 2013 Buca da derslik başına öğrenci sayısının bütün eğitim kademelerinde oldukça yüksek olduğu ve İzmir ortalamasından da daha kötü durumda olduğu görülmektedir. İlkokulda Karabağlardan sonra, meslek lisesinde Bornova dan sonra derslik başına öğrenci sayısının en yüksek olduğu 2. İlçe konumundadır. Ortaokulda ise 6. sırada yer almaktadır. İlçe adı Eğitim Dönemi Okullaşma Oranları (%) Okul öncesi (3-5 yaş) (net) İlköğretim (6-13 yaş) (net) Ortaöğretim (genel-meslek lisesi, brüt) Buca 42,99 99,30 69,48 İzmir 48,85 102,88 104,68 Kaynak: İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü, 2013 Buca da okul öncesi okullaşma oranının İzmir den biraz daha kötü durumdadır ve okullaşma oranının yeterli seviyede olmadığı görülmektedir. Ortaöğretimde ise İzmir ortalamasının oldukça altında ve düşüktür. İlköğretimde ise Buca ve İzmir rakamlarının birbirine oldukça yakın olduğu tespit edilmiştir. 15 ve üzeri yaşta okuma yazma bilmeyen oranı açısından İzmir %2,4 oranı ile %5,08 oranına sahip olan Türkiye den daha iyi durumda bulunmaktadır. Buca İlçeler arasında %2,04 değeri ile 13. sırada bulunmakta ve İzmir genelinden daha iyi durumda olduğu görülmektedir. Okullaşma oranları ve derslik başına düşen öğrenci sayıları incelendiğinde, Buca da eğitime ilişkin sorunların öncelikli konular arasında yer aldığı göstermektedir.

6 İlçelere Göre 15+ Yaş okuma Yazma Bilmeyen Oranı, 2012 (%) Kaynak: TÜİK,2013 İzmir İlçeleri Yükseköğretim ve Üstü Okul Mezunu Oranı, 2012 (%) Kaynak: TÜİK, 2013 Yükseköğrenim ve üstü okul mezunu oranı açısından İzmir %14,81 oranı ile yine Türkiye genelinden daha iyi durumdadır. Buca, 30 ilçe arasında %12,45 değeri ile 17. sırada yer almakta ve İzmir ortalamasının altında bulunmaktadır. Tarım Buca merkez ilçe olması itibariyle gerek tarımsal alan varlığı gerekse tarımsal faaliyetler açıdan oldukça zayıftır. İlçede toplamda hektar alan tarımsal üretim için kullanılmaktadır. İlçedeki tarımsal üretim için kullanılan alanın büyük bir kısmının meyvecilik ve tahıl üretimi için kullanıldığı görülmektedir. Zeytin, kiraz, üzüm, buğday, pamuk ve mısır üretimi yapılmaktadır. Yaklaşık büyükbaş, küçükbaş, tavuk bulunmaktadır.

7 Kültür İzmir ilindeki, arkeolojik ve anıtsal değeri olan yapılar ve kalıntılar arasında Buca İlçesinde Kaletepe Şehir Kalıntıları yer almaktadır. Buca da yer alan tarihsel miras alanları ve koruma alanına ilişkin bilgiler şu şekildedir; Geçmişteki adı Paradiso olarak bilinen Şirinyer mevkii ile İzmir güneyden girildiğinde Melez Çayı üzerindeki Su Kemerleri dikkati çekmektedir. Bölgede ayrıca çok sayıda görkemli Levanten malikâneleri bulunmaktadır. Bornova'ya benzer şekilde Buca'da da gelişimin demiryolu ile ivme kazandığı ve bahçeli levanten malikanelerinin 19. yüzyıl sonu, 20. yüzyıl başına ait olduğunu söylemek mümkündür. Sivil Mimari Örnekleri şunlardır; Dutlu Sokak; Forbes Malikanesi; De Jongh Malikanesi; Baltacı Malikanesi; Yapı Kredi Misafirhanesi; Rees Malikhanesi; Russo Köşkü; Belediye Binası. Buca Kentsel Sit Alanı, 1986 yılında kentsel sit olarak tescil edilmiştir. Alana ilişkin Belediye Başkanlığınca 1998 yılı onaylı Koruma Amaçlı imar planı bulunmaktadır. Buca Belediyesi tarafından 2011 yılında hazırlanan Buca Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planı onaylanmak üzere İ.B.Ş.B.'ne gönderilmiştir. Buca da 1 i arkeolojik, 11 i doğal, 1 i kentsel, 1 i tarihi olmak üzere toplam 14 adet sit alanı bulunmaktadır. Ayrıca ilçede 161 adet taşınmaz kültür varlığı yer almaktadır. Sıra No Kütüphane Adı Buca daki kütüphaneler Bağlı Olduğu Kurum 1 Buca Belediyesi Kütüphanesi Buca Belediyesi 2 Buca Yahya Kemal Beyatlı Kütüphanesi İzmir Büyükşehir Belediyesi 3 Dokuz Eylül Üniversitesi Kütüphanesi Dokuz Eylül Üniversitesi 4 Buca İlçe Halk Kütüphanesi Kültür ve Turizm Bakanlığı 5 Buca Şirinyer Osman Nuri Saygın Halk Kütüphanesi Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaynak: İzmir Kültür Ekonomisi Envanteri ve Gelişme Stratejisi, 2013 Buca da İl ortalamasının üzerinde kütüphane bulunmaktadır. İzmir de yer alan 75 kütüphanenin 5 adedi Buca da yer almaktadır. İzmir deki kültür etkinlik mekânlarının genel olarak dağılımına bakıldığında Konak, Bornova, Buca ve Karşıyaka yerleşmelerinde mekânsal kümelenmeden söz etmek mümkündür. İlçede toplam 12 kültürel etkinlik mekanı bulunmaktadır. İzmir toplamında ise 97 kültürel etkinlik mekanı vardır. Buca Belediyesine bağlı kültür ve sanat merkezleri, Kültür Merkezi Yapım Yılı Kapasite (kişi) 1.salon 2.salon Buca Belediyesi Kültür Sanat Merkezi Yıldız Kültür Sanat Merkezi Kaynak: İzmir Kültür Ekonomisi Envanteri ve Gelişme Stratejisi, 2013 Ayrıca İlçede Buca Belediyesine ait 5000 kişilik Buca Gölet Açık Hava Tiyatrosu bulunmaktadır. Üniversitelere bağlı kültür etkinlik mekânlarının %35 i Dokuz Eylül Üniversitesi Kampüsü nedeniyle Buca da, %15 i Ege Üniversitesi nedeniyle Bornova da konumlanmaktadır. Bu kapsamda Dokuz Eylül Üniversitesi ne bağlı 9 adet Bilimsel ve Kültürel Etkinlik Mekânı bulunmaktadır. İlçede 2 adet

8 sergi salonu, 1 adet açık hava tiyatrosu, 1 i Belediye ye bağlı 2 si amatör tiyatro kulüplerine bağlı toplam 3 adet tiyatro topluluğu bulunmaktadır. Işılay Saygın Buca Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi de ilçede yer almaktadır. Buca da 330 u kültür-sanat ile ilgili olmak üzere 641 dernek, 5 adet vakıf olmak üzere toplamda 646 adet STK bulunmaktadır. Buca da müze ve sinema salonu bulunmamaktadır ancak Buca Belediyesi tarafından sinema alanını destekleyici olarak düzenlenen Belgesel Film Gösterimleri ve Nostaljik Sinema Film Gösterimleri etkinlikleri gerçekleştirilmektedir. Yine Buca Belediyesi tarafından 2011 yılında 1 adet Türk Sanat Müziği Korosu ve 2 adet Türk Halk Müziği Korosu konseri etkinlikleri düzenlenmiştir. Uluslararası İzmir Müzik ve Dans Festivali Uluslararası Balkan Yemekleri Festivali Ege Mutfak Zirvesi (Yemek Festivali) Belenbaşı Köyü Yörük Kültürünü Tanıtma ve Kiraz Festivali İlçe Toplamı Buca da düzenlenen festival bilgileri, Etkinlik Düzenleyen Kuruluş Tarih Kaç Yıldır Düzenlendiği Buca Belediyesi Haziran Mayıs Aralık 4-5 Haziran Engelliler Festivali Mayıs Kaynak: İzmir Kültür Ekonomisi Envanteri ve Gelişme Stratejisi, 2013 İzmir ili sınırları içerisinde 93 adet şenliğin düzenlendiği görülmektedir. İlçe başına düşen şenlik sayısı itibariyle Buca, Konak, Ödemiş ve Selçuk ilçelerinin niceliksel olarak önde gittiği gözlenmektedir. Buca Belediyesi tarafından 2011 yılında kültür ve sanat alanında toplamda 103 etkinlik gerçekleştirilmiş olup, etkinlik sayısı açısından Bornova, Kemalpaşa ve Menemen den sonra dördüncü sırada yer almaktadır. İlçede yazılı basın faaliyetleri de oldukça canlıdır yılı itibariyle Buca da 5 gazete, 24 ü faal toplam 33 dergi yayımcılığı yapılmaktadır Buca da düzenlenen şenlik ve çeşitli kutlama günü bilgileri. Etkinlik Adı Düzenleyen Kuruluş Tarih Tiyatro Şenliği Kaç Yıldır Düzenlendiği Mart - İlçe Toplamı Buca Belediyesi Çocuk Şenliği Nisan 19 Gençlik Şenliği Mayıs - Buca Belediyesi Forbes Sevgi Yolu Etkinlikleri Ekim - 11 Belgesel Film Şenliği Kasım 4 Aşıklar Şöleni Temmuz -

9 Engelliler Haftası Mayıs 3 Okul Öncesi Şenliği Mayıs 7 Halk Oyunları Şöleni Nisan 3 İlçe Milli Eğitim Çocuk Bayramı Şenliği Nisan 7 Hıdrellez Şenliği Kırıklar Köyü 5 Mayıs 2 Kaynak: İzmir Kültür Ekonomisi Envanteri ve Gelişme Stratejisi, 2013 Ayrıca Dünya'nın en büyük 3. heykeli ünvanı bulunan Mevlana Heykeli Buca da bulunmaktadır. Turizm Belediye Belgeli 1 adet konaklama tesisi (80 yatak kapasiteli) bulunmakta, turizm işletmesi belgeli ve turizm yatırım belgeli tesis bulunmamaktadır. Buca da Belediye Belgeli Tesislerdeki Konaklama ve Geceleme İstatistikleri (2011) Tesise Geliş Sayısı Geceleme Sayısı Ortalama Kalış Doluluk (%) (Gün) Buca 921 1,763 1,9 6,04 İzmir ,0 31,4 Kaynak: İzmir Kültür Turizm İl Müdürlüğü, 2012 Gerçekleştirilen ilçe toplantısında Buca'da Kaynaklar vadisi başta olmak üzere ilçedeki köyler ve ilçe merkezindeki eski korunmuş sokaklardaki Levanten mimarisiyle kentsel turizm, doğa yürüyüşleri, köy pansiyonculuğu, kaya tırmanışı gibi alternatif turizm türleri hususunda muazzam bir potansiyel olduğu, bu potansiyelin korunarak ilçe kültür hayatı ve ekonomisine kazandırılması için başta ilçe belediyesi ve kaymakamlık olmak üzere yerel, bölgesel ve ulusal ölçekte ilgili kurumlarla eşgüdümün artırılması, yereldeki aktörlerin özellikle proje geliştirme ve yürütme hususunda kurumsal kapasitelerinin desteklenmesi gerektiği bildirilmiştir. Sanayi İzmir de 2012 yılı itibariyle tüzel kişilik kazanmış 13 OSB bulunmaktadır. Bu OSB lerin 9 u hizmete sunulmuş, 4 ünün alt yapı inşaatları devam etmektedir. Buca-Ege Giyim OSB, tamamlanmış OSB ler arasındadır ve 90 hektar arazi üzerine kuruludur. 50 hektar arazi üzerinde kurulu olan bölgede, 136 sanayi parselinin tamamı tahsis edilmiştir. Bölgede 39 tesis üretim, 11 tesis inşaat safhasında olup, kişiye istihdam sağlanmıştır. Bölgede ağırlıklı sektör tekstil ve yan sanayidir. AAT bulunmaktadır. İlçede mobilya imalatında sektörel bir uzmanlaşma göze çarpmaktadır. Giyim eşyası ve kürk imalatı, Motorlu kara taşıtları imalatı sektöründe de yoğunlaşma artmaktadır.

10 Ulaşım İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları Ankara Caddesi ile kentin çıkışını rahatlatmak ve Yeşildere Caddesi ndeki yoğunluğu azaltmak üzere planlanan Buca-Yeşildere bağlantı Yolu 2012 Yılı Yatırım Programı nda yer almaktadır ve yolun temeli 2012 yılının sonunda atılmıştır. Projede yer alan 35 m. Yüksekliğindeki viyadük nedeniyle Uçan Yol olarak nitelendirilmektedir. Şirinyer-Buca arasında 2,5 km. lik demiryolu hattı bulunmaktadır. Buca Kasaplar Meydanı Yeraltı Otoparkı yapımı planlanmıştır. Üçyol İstasyonu-Buca-Dokuz Eylül Üniversitesi Kampus İstasyonu Arası Hafif Raylı Sistem Projelesi nin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü'nce yapılması için, İBB tarafından başvuruda bulunulmuştur. Sağlık İlçede 2 si Sağlık Bakanlığına 1 i özel olmak üzere 3 hastane bulunmaktadır. Buca da Bulunan Hastane Bilgileri Hastane Adı Kurum Türü Ameliyat Masa Yatak Sayısı Sayısı İzmir Buca Seyfi Demirsoy Devlet Hastanesi Sağlık Bakanlığı İzmir Buca Kadın Doğum Ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi Sağlık Bakanlığı Özel Tınaztepe Hastanesi Özel Kaynak: İzmir İl Sağlık Müdürlüğü, İlçede ayrıca 34 adet Aile Sağlık Merkezi, 124 adet Aile Hekimliği Birimi, 2 adet Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi, 1 adet Verem Savaşı Dispanseri, 2 adet Sağlık Evi, 2 adet özel poliklinik, 3 adet özel tıp merkezi, 3 adet özel dal merkezi, 11 adet hekim muayenehanesi ve 51 adet diş hekimi muayenehanesi bulunmaktadır yılı için Bakanlığa teklif edilen sağlık yatırım projeleri arasında Buca 1. Basamak Sağlık Hizmetleri Binası da yer almaktadır. Mevcut Buca 2 nolu toplum sağlığı merkezi binası yıkılarak aynı arsa üzerine yaptırılacak olan bu projede; toplum sağlığı merkezi, aile sağlığı merkezi, 112 acil yardım istasyonu, ana çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezi ve verem savaş dispanseri bulunacaktır. Çevre İzmir de 2010 yılında içme ve kullanma suyu ulaştırılan nüfusun belediye nüfusu içindeki payı % 99 olmuştur ve Türkiye değerini (% 99) yakalamıştır. İzmir eski metropol alanındaki 11 ilçe (Konak, Karşıyaka, Çiğli, Bayraklı, Bornova, Buca, Gaziemir, Karabağlar, Balçova, Narlıdere, Güzelbahçe) ile kısmen Menemen ve Urla ilçelerine arıtılarak verilen su miktarını kapsayan 190,5 milyon m3 lük su üretiminin % 75 i Tahtalı Barajı ile Göksu ve Halkapınar Kuyuları ndan yapılmaktadır. Pınarbaşı ve Buca da bulunan yeraltı suyu kuyuları da yeraltı suyundan su sağlayan sistemin parçasıdırlar. İzmir de yer alan 7 adet hava ölçüm istasyonundan biri Buca da bulunmaktadır.

11 Bankacılık İlçedeki finans hareketliliğinin bir göstergesi olan banka şube sayısında yılları arasında önemli bir artış görülmektedir. İlçede 23 olan şube sayısı 2011 itibari ile 33 e yükselmiştir. Buca da Banka Şube Sayıları, ( ) İlçe Buca İzmir Toplam Kaynak: TBB, 2012 İlçe Toplantısı Esnasında Elde Edilen Görüşler: Avantajlar; Yenilenebilir enerji potansiyelinin olması, Sağlık hizmetlerine erişimin etkin olması, Tarihi ve doğal güzelliklerin varlığı, Tarımsal potansiyelin yüksek olması, Kültürel zenginliklerinin olması, Eğitim seviyesinin yüksek olması Sorunlar; Raylı sistemin olmayışı, yolların çok dar ve park alanlarının olmayışı, İlçedeki hastanelerin fiziki yetersizliği, Parselasyonun çok küçük parçalar halinde yapılması ve ana arterlerin azlığı, Sanayi alanının az ve yetersiz olmasıyla sadece otel kent görünümü kazanması, Büyük arazilerin spor alanlarına çevrilerek ticaret kullanımının olmaması, İş başlangıç ve çıkış saatlerinde trafik sorunları, İlçedeki eski tarihi bina ve sokakların çarpık kentleşme yüzünden korunamaması, BUCA TOPLANTI KATILIMCI LİSTESİ No Ad Soyad Kurum 1 CANAN ÖZKARA İLÇE SYDV 2 NURAN YIRTAR İLÇE KAYMAKAMLIĞI 3 SEYFULLAH DEMİR BUCA MÜTEAHİT DERNEĞİ 4 HALİL İBRAHİM SEVİNÇ BUCA MUHTARLAR DERNEĞİ 5 EŞREF KADAĞ İLÇE HALK EĞİTİM MERKEZİ

12 6 ZAFER DEMİRCİ İLÇE HALK EĞİTİM MERKEZİ 7 GÜLŞEN ÖRENEL TURK ANNELER DERNEĞİ 8 HASAN OKUR İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ 9 ADNAN TÜRKDEMİR 10 RECAİ DERE İLÇE HALK EĞİTİM MERKEZİ 11