T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) YİYECEK İÇECEK HİZMETLERİ UÇAKTA SEYAHAT HİZMETLERİ ANKARA 2007

2 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

3 İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...iv GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ UÇAKTA YOLCULARI KARŞILAMA Kaptanın Yolcu Alım Onayı Vermesi Yolcuların Karşılanması ve Yerleştirilmesi Normal Yolcular Özel Durumu Olan Yolcular (Gerektiğinde yolculardan bilgi ve belge isteme) Yolcuların Sayımı (anormal durumlarda yer personelinin çağırılması) Uçuş Güvenliğine Aykırı Yolcularla İlgili İşlemler Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Uçak İçi Prosedürün Uygulanması Yerde Yolcu Karşılarken Uçak İçi Taxi de...10 UYGULAMA FAALİYETİ...11 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...13 ÖĞRENME FAALİYETİ KALKIŞ ÖNCESİ VE SONRASI YAPILACAK İŞLEMLER Kalkış Öncesi Yapılacak İşlemler Kapı Kapatma Kuralları Kalkış Öncesi Kapı Slide Pozisyonları Yolcu Brifinginde Yapılacak İşlemler Kabin Kontrolü Kabin Hazır Raporu (Cabin Ready) Uçak Kalkarken Uyulması Gereken Kurallar Kalkış Sonrası Yapılacak İşlemler Olağan Dışı Durumlarda Kabin Amiri nin Bilgilendirilmesi...28 UYGULAMA FAALİYETİ...29 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...33 ÖĞRENME FAALİYETİ SEYAHAT SIRASINDAKİ İŞLEMLER Kabinin İzlenmesi Hostes Çağrı Butonunun İzlenmesi Yolcu İsteklerinin Yerine Getirilmesi Özel Durumu Olan Yolcularla İlgilenme Uzun Yolculuklarda Film Gösterimi Sorun Çıkaran Yolcularla İlgilenilmesi Yolcunun İzlenmesi ve İlk Uyarı İkinci Uyarı ve Kabin Amiri nin Bilgilendirilmesi Olayın Rapor Edilmesi Ülkelere Girişte Yolcu Giriş Formunun Verilmesi Seyahat Sırasında Olağan Dışı Durumlar ve Bu Durumda Yapılması Gerekenler Pilotun İn-Kapasite Olması Durumunda Yapılması Gerekenler Kabin Ekip Üyesinin İn-Kapasite Olması Durumunda Yapılması Gerekenler Yolcuda Tehlikeli Madde Olması Durumunda Yapılması Gerekenler...42 i

4 3.6. Gerektiğinde Kaptana Bilgi Verilmesi (Uçuş Konumuna Göre Kaptana Haber Verme Kuralları ve Zamanları...43 UYGULAMA FAALİYETİ...45 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...49 ÖĞRENME FAALİYETİ İNİŞ ÖNCESİ VE SONRASI YAPILAN İŞLEMLER Alçalma Alçalma Anonsu Kabinin Toplanması (İkram malz, yastık, battaniye vb.) Uçağın Genel Alanlarının Kontrolü ve Gerekli Güvenlik Önlemlerinin Alınması İniş Öncesi Kabin Hazır Raporu nun Hazırlanması ve Kaptana Verilmesi İniş Anonsu İniş Sırasında Kabin Ekibinin Hazır Bulunması Gereken Yerler İnişten Sonra Yapılan İşlemler Veda Anonsu Kurallara Uymayan Yolcuları İkaz...52 UYGULAMA FAALİYETİ...53 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...56 ÖĞRENME FAALİYETİ YOLCULARI UĞURLAMA Kapıları Açma Kuralları Yolcuların Uğurlanması Normal Yolcuların Uğurlanması Özel Durumu Olan Yolcuların Uğurlanması Operasyon Görevlisine Uçak Doküman Çantasının Teslimi Yolcu İndikten Sonra Kabin Kontrolü Unutulan Eşyayla İlgili İşlemler Kabin Amiri ve Kaptanı Bilgilendirme İstasyon Görevlisi/Hava yolu Temsilcisine Haber Verme ve Sahipsiz Eşya Formunun Hazırlanması De-Brifing Purser s Report (Aksaklık Raporu)...62 UYGULAMA FAALİYETİ...64 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...67 ÖĞRENME FAALİYETİ TRANSİT DURAKLARDA YAPILAN İŞLEMLER Transit Yolcuların Uçakta Kalması Durumunda Yapılması Gerekenler Uçakta Yolcu Varken Yerde Beklemede Minimum Ekip Sayısı Yolcu Sayımının Alınması Yolcuların El Bagajlarının Eşleştirilmesi Eşleştirme Yapılamayan Bagajlarla İlgili İşlemler Transit Yolcuların Uçağı Terk Etmesi Durumunda Yapılması Gerekenler Transit Salonuna Davet Anonsunun Yapılması (Yerde uzun beklemelerde) Yolcuların El Bagajlarını Alarak Uçağı Terk Etmelerinin Sağlanması Uçağın Kontrolünün Yapılması Uçağın Değişmesi Durumunda Yolcuların Uçaktan İndirilmesi Kabin Ekibi Değişikliğinde Yapılması Gerekenler...71 ii

5 Uçağın Kontrolü ve Eksiksiz Olarak Teslimi...71 UYGULAMA FAALİYETİ...72 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...76 ÖĞRENME FAALİYETİ YAKIT ALIMI SIRASINDAKİ GÜVENLİK ÖNLEMLERİ Uçakta Yolcu Varken Yakıt Alımı Sırasında Kabin Ekibinin Uyması Zorunlu Kurallar (JAR_OPS 1.305) Motor Çalışırken Yakıt Alımı Sırasında Kabin Ekibinin Uyması Zorunlu Kurallar Yakıt Alınırken Çıkışlardaki Önlemler...79 UYGULAMA FAALİYETİ...80 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...82 MODÜL DEĞERLENDİRME...83 CEVAP ANAHTARLARI...85 KAYNAKÇA...87 iii

6 AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI SÜRE 812STE038 Yiyecek İçecek Hizmetleri Hosteslik Uçakta Seyahat Hizmetleri Uçakta yolcuları karşılama, kalkış öncesi ve sonrası işlemler, düz uçuşta, normal ve abnormal durumlardaki işlemler, uçakta iniş öncesi ve yolcuların uğurlanması işlemleri, transit duraklarda uçaktaki işlemler, kabin ekibi değişikliği, uçağı yeni ekibe teslim etme, uçakta yolcu varken ve motor çalışırken yakıt alımı sırasında alınması gereken önlemleri alma yeterliliğini kazandıran öğrenme materyalidir. 40/32 Öğretmen kontrolünde okuldaki atölyelerde yapılan uygulamalı ve teorik eğitimdir (8 saat). Öğretmen rehberliğinde bireyin kendi kendine aldığı, grup olarak aldığı ve çevreden faydalanarak aldığı eğitimdir(32saat). ÖN KOŞUL YETERLİK MODÜLÜN AMACI Uçuş Öncesi Hazırlıklar modülünü başarıyla tamamlamış olmak. Uçakta Seyahat Hizmetlerini Yapmak Genel Amaç Uçakta yolcuları karşılama, kalkış öncesi ve sonrası işlemler, düz uçuşta, normal ve abnormal durumlardaki işlemler, uçakta iniş öncesi ve yolcuların uğurlanması işlemleri, transit duraklarda uçaktaki işlemler, kabin ekibi değişikliği, uçağı yeni ekibe teslim etme, uçakta yolcu varken ve motor çalışırken yakıt alımı sırasında alınması gereken önlemleri alma ile ilgili işlemleri doğru olarak yapabileceksiniz. Amaçlar 1-Güvenlik kurallarına uygun biçimde en kısa sürede karşılama işlemlerini yapabileceksiniz. 2-Kalkış öncesi ve sonrası işlemleri kurallarına uygun ve dikkatli bir şekilde yapabileceksiniz. 3-Düz uçuşta normal ve anormal durumlardaki işlemleri kurallarına uygun ve eksiksiz olarak yapabileceksiniz. 4-Uçakta iniş öncesi ve sonrasında yapılması gereken işlemleri eksiksiz yapabileceksiniz. iv

7 EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 5-Yolcuların uğurlanması ile ilgili işlemleri kurallarına uygun yapabileceksiniz. 6-Transit duraklarda uçaktaki işlemleri eksiksiz olarak yapabilecek ve kabin ekibi değişikliği kurallarına uygun olarak uçağı yeni ekibe teslim edebilecesiniz. 7-Uçakta yolcu varken ve motor çalışırken yakıt alımında, uçakta ve çıkışlarda alınması gereken tüm güvenlik önlemlerini hatasız olarak alabileceksiniz. Ortam: Mock-up, atölye, sınıf. Donanım: Bilgisayar, projeksiyon, dergi, afiş, broşür, resim, fotoğraflar, dosya, kabin ekibinin belge ve evrakları, uçak sefer çantası, mock-up içindeki araç gereçler. Modülün içinde yer alan her bir öğrenci faaliyetinden sonra verilen ölçme araçları ile kendinizi değerlendireceksiniz. Modül sonunda ise kazandığınız bilgi beceri, tavırları ölçmek amacıyla öğretmen tarafından hazırlanacak ölçme araçları ile değerlendirileceksiniz. v

8 vi

9 GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Turizm sektöründeki kaliteli, eğitimli eleman ihtiyacı gün geçtikçe artmakta ve eğitimli elemanın önemi artık daha iyi anlaşılmaktadır. Eğitimsiz insan temelsiz, çürük bir bina gibidir. Hosteslik mesleği, meslek liselerinde verilen eğitimle daha da yaygınlaşıp gelişmiştir. Okullarımızdaki eğitim, işletmelerdeki uygulamayla birleştiğinde her anlamda kalifiye elemanlar olarak sizler yetişmektesiniz. Ancak unutmayın ki öğrenmede sınır yoktur. Her zaman kendinizi daha iyi olmak için geliştirmek, sizin bir meslekçi olarak görevinizdir. Uçakta seyahat hizmetleri modülüyle; uçakta yolcuları karşılama, kalkış öncesi ve sonrası, düz uçuşta normal ve anormal durumlar, uçakta iniş öncesi ve sonrasında yapılması gerekenler, yolcuların uğurlanması, transit duraklarda uçaktaki işler ve kabin ekibi değişikliği kurallarına uygun olarak uçağı yeni ekibe teslim etme, uçakta yolcu varken ve motor çalışırken yakıt alımı sırasında alınması gereken önlemleri alma ile ilgili işlemleri öğreneceksiniz. Modül bitiminde bu işlemlerle ilgili yeterlilikleri de kazanmış olacaksınız. Hosteslik dalındaki modülleri öğrenip uyguladıkça bu mesleğin ne kadar önemli bir meslek olduğunu daha iyi anlayıp sektörde çalışmaya başladığınızda aldığınız eğitimin size çok şeyler kattığını da görmüş olacaksınız. 1

10 2

11 ÖĞRENME FAALİYETİ-1 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-1 Uygun ortam sağlandığında güvenlik kurallarına uygun biçimde en kısa sürede karşılama işlemlerini yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA ARAŞTIRMA Çevrenizdeki havayolu şirketlerinden, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden veya birimlerinden İnternetten, Sektörde hali hazırda çalışan kabin memurlarından uçakta yolcu karşılama ile ilgili işlemleri araştırınız. 1. UÇAKTA YOLCULARI KARŞILAMA Kabin ekibi tarafından uçuştan önceki kontrollerin hepsi tamamlandıktan, eksikler ve arızaların giderilmesi için gerekli işlemler yapıldıktan sonra, artık sıra yolcuları kabul etme kısmına gelinmiştir. Uçağa yolcu kabulü de diğer işlerde olduğu gibi birtakım kurallara bağlıdır Kaptanın Yolcu Alım Onayı Vermesi Commander veya temsilcisi tarafından onay verilmedikçe yolcu alımı başlayamaz. Kabin amiri yolcu bindirilmesini; yer ekibinden merdiven veya körük işlemlerinin tamamlandığı ve yer teçhizatlarının bir tehlike oluşturmadığı garantisini aldıktan sonra Commander onayı ile başlatır. Uçağa yolcu alımını daha detaylı bir şekilde açıklayacak olursak; Uçağın teknik ilişkisinin kesilmiş olması veya teknik çalışmanın devam etmesine rağmen ilgili ünite sorumlusunun bakım sonuçlanması ile ilgili zaman bildirmesi halinde, Uçağın dispeç (gönderme) ilişkisinin kesilmiş olduğunun ekranda görülmüş olması halinde, Uçakta kabin ekibinin yeterli, uçuş ekibinden en az bir ekip üyesinin bulunması şartı ile, Uçağa yolcu alımına engel olacak Yer Hizmetlerine ilişkin hizmetlerin bitmiş olması veya sonuçlanmak üzere bulunması halinde kabin amirinin uçuş ekibine bilgi vermesi ile uçağa yolcu alma işlemi başlattırılır. 3

12 1.2. Yolcuların Karşılanması ve Yerleştirilmesi Uçakta yolcu karşılama çok önemli bir işlemdir. Uçakta yolcu karşılarken ve yerleştirirken kabin ekibinin uyması gereken bazı kurallar vardır. Bunlar: Kabin ekibi müşterilere ev sahipliği yapar, nazik ve samimi davranmalıdır. Yolculara hizmeti, zorunlu olduğu için yapıyormuş hissini uyandırmamalıdır. Çeşitli yorumlara yol açabilecek serbest ve laubali hareketler yapmaktan kaçınmalıdır. Kabin memurları görevli oldukları yerlerde tam üniformalı olarak yolcuyu karşılamalıdır. Yolcular güleryüzle HOŞ GELDİNİZ-İYİ GÜNLER gibi sözlerle karşılanmalı ve uğurlanmalıdır. Yolcu yerleşiminde mutlaka yolcular yer numaralarına göre yönlendirilmeli ve bagajların yerleşimine yardımcı olunmalıdır. Çocuklu yolculara iniş ve binişlerde yardım edilmeli, gerekli kolaylık sağlanmalı, bebek puset içindeyse yolcu daha rahat edeceği bir yere yerleştirilmelidir. Bir hava yolu işletmesini ayakta tutan en büyük faktörün taşıdığı yolcularla olan ilişkilerinde gösterdiği olumlu tutum olduğu gerçektir. Unutulmamalıdır ki uçak yolcusu karada yaptığı seyahatten farklı bir psikoloji içindedir. Resim 1: Yolcuları güleryüzle karşılayınız. *Uçak tipine göre kabin ekibinin sayısı değiştiği gibi karşılamada duracağı yerlerde değişiklik gösterir. Örneğin A320/A321 uçaklarında, 4 kabin memurunun olduğu bir ekibin yolcu karşılama yerleri şu şekildedir: K/A- Ön yolcu kapısı K/M 1- Arka yolcu kapısı (Kapı kapalı ise arka kabin) K/M 2-1D koltuğu önünde K/M 3- Overwing Exit (kanat üzerindeki çıkış) hizası (11. sıra) (A320) 3 numaralı emergency kapı hizası (27. sıra) (A321) K/M 4-2 numaralı emergency kapı hizası (13. sıra) (A321 uçakları için geçerlidir). 4

13 Normal Yolcular Resim 2: Yolcuların yerleşmelerine yardımcı olunuz. Normal yolcular uçak kapısında kabin memuru tarafından güler yüzle Hoşgeldiniz diyerek karşılanır. Buradaki normal yolcu dediğimiz herhangi bir özürü, engeli olmayan, kendi başına hareket edebilen, hasta ve yaşlı olmayan yolculardır. Bu yolcuları karşılayıp uçağın içine kabul ettikten sonra içeride bekleyen diğer kabin memurları yolcularla ilgilenir. Yolculara koltuk numaraları sorulur. Eğer yolcu biliyorsa numarayı öğrendikten sonra memur yolcuyu yönlendirir ve yerleşmesinde yardımcı olur. Yolcu henüz kartından koltuk numarasına bakıp öğrenmediyse hemen yolcudan kartı istenir, koltuk numarası öğrenilir ve oturacağı koltuk gösterilir ve yerleşmesine yardımcı olunur. Resim 3: Yolcu baş üstü dolapları 5

14 Özel Durumu Olan Yolcular (Gerektiğinde yolculardan bilgi ve belge isteme) Özel durumu olan yolcu derken; daha önceki modüllerde detaylı bir şekilde anlatılan hasta, engelli, tutuklu, sınır dışı edilen, sınırdan geri çevrilen, evcil hayvanı olan, sedyeli, hamile, yaşlı, görme özürlü, bebekli ve eşyası çok, refakatli-refakatsiz çocuk yolcular kastedilmektedir. Özel ilgi, yardım ve işlem gereken yolcular için kabin memuruyla birlikte gerektiğinde kabin amiri de görev başında olarak işlemlerde memura yardımcı olur. Yolcular boarding gate den belli bir sıra dâhilinde uçağa yönlendirilir. Kabin ekibi de bu geliş sırasına göre yolcuları karşılar. Tutuklu yolcu varsa tüm yolculardan önce uçağa alınmalı ve en son indirilmelidir. Her tutuklu yolcuya bir güvenlik görevlisi refakat eder. Tutuklu yolcuların üzerinde bulunan her türlü yanıcı maddeler (kibrit, çakmak gibi) uçağa binmeden önce alınmalıdır. Tutuklu yolcular, çıkış kapılarından uzakta ve uçağın pencereleriyle güvenlik görevlisinin arasında, mümkünse uçağın en arka sıralarında oturtulur. Sefer kaptanının kararı ile çok özel şartlar dışında, kelepçelenmiş, ayakları prangalı ve ağzı bağlı olarak seferlere kabul edilmezler. Hasta, yaşlı ve tekerlekli sandalye ile gelmiş özürlü yolcular bekletilmeden uçağa alınır. Uçağa varsa yer personeli, yoksa kabin memurları tarafından bindirilir ve koltuğu öğrenilerek yerine yerleşmesine yardımcı olunur. Hareket kabiliyeti hiç olmayan veya kısıtlı olan yolcular çıkış önü olmamak kaydıyla çıkışlara en yakın noktalara pencere kenarına oturtulur. Herhangi bir acil durumda tüm yolcu uçaktan boşaltıldıktan sonra yardımcı yolcular ve kabin ekibi yardımıyla uygun şartlar doğrultusunda uçaktan indirilmesi sağlanır. Kör olan yolculara binişte yardım edilir. Eğer köpekleri varsa kabinde yolcunun ayağının dibinde durmasına izin verilir. Sağır yolcu varsa onlar da öncelikle uçağa alınır. Deporte ve Inad yolcular da uçağa öncelikli alınır. Yer personeli bu yolcuları evrak ve belgeleri ile birlikte kabin amirine veya memuruna teslim eder. Bu yolcular da uçakta mümkünse arka kısımlara oturtulur. Çocuklu ve bebekli ailelere de öncelik tanınır ve bekletilmeden yerleşmelerine yardımcı olunur. Hamile yolcular eğer 7 ayı doldurmuş ise uçağa binmesinde sakınca olmadığını gösteren belgeyi kabin memuru istemeden göstermelidirler. Ama bunu yapmayan kişilerden belgelerini kabin memuru mutlaka ister ve kontrol eder. Uçağa önce alınması gereken yolculardan sonra sırasıyla, ekonomi sınıfı, business class(özel yolcu), CIP (ticari önemi olan yolcu), VIP (çok önemli devlet adamı), en son olarak da UM yolcu(refakatsiz çocuk yolcu) uçağa alınır. UM yolcu yer personeli tarafından evrakları ile birlikte kabin amiri veya memuruna gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra teslim edilir. Kabin memuru UM yolcuyu koltuğuna oturtur ve yolculuk süresince onunla ilgilenir. 6

15 Bazı durumlarda uçakta kabin ekibine ait olan ve kullanılmayan koltuklara da yolcu alınabilir. Bu kaptanın izni ile olur. Kabin memuru koltuklarına yolcu oturtulduğunda, yolcuya aşağıdaki konular hakkında mutlaka bilgi verilmelidir: Koltuğun katlanır olduğu ve kemerlerin kullanılış şekli Can yeleğinin konumu ve kullanımı Oksijen sistemi Kemer ve sigara ikaz ışıkları En yakın tahliye çıkışı Exit ışıkların gösterilmesi Resim 4: Yolculara yardımcı olunuz. 7

16 Resim 5: Yolcu ikaz lambaları 1.3. Yolcuların Sayımı (anormal durumlarda yer personelinin çağırılması) Yolcular uçağa alınıp yerlerine yerleştikten sonra kapı kapatılmadan önce kabin memurları tarafından yolcuların sayımı yapılır. Sayımda yolcu listesi ile aynı sonuç çıkıyorsa problem yok demektir. Ama listedeki yolcu sayısından farklı bir sayı çıkıyorsa hemen kabin amirine haber verilir. Kabin amiri, yer personeline haber verir ve birlikte hareket ederler. (Detaylı bilgi için bakınız Havaalanında Yer Hizmetleri Modülü) Uçağa alınan yolcular herhangi bir sebepten dolayı uçak içinde bir süre bekletilebilirler. Yolcuların uçakta bekletilmesi ya da tahliye edilmesi kararı, istasyon yetkilisinin sorumluluğundadır. Kabin ekibi tarafından uçak içerisine yerleşmiş yolculara gecikme bilgisi verilir. Havaalanı olanakları ve mahalli uygulamalara bağlı olarak uçak içerisinde, gecikmeden dolayı ilave ikram verilebilir. Seferdeki bağlantılı yolcular için gerekli önlemler alınıp uçuş ekibine bildirilir. Yeni bağlantı sağlanamıyorsa yolcu, isteğine bağlı olarak uçuştan indirilir. Mümkün olduğu kadar kısa sürede mesaj çekilir. Geceleme gerektiren gecikmelerde ise; uçuştan indirilen bagajlar, istek doğrultusunda yolculara teslim edilmelidir. Teslim alınmamış bagajlar güvenli bir yerde bekletilmeli, daha sonradan uçağa yüklenmelidir. Yolculara, gecikmeli seferde seyahat edip etmeyecekleri konusundaki nihai kararları sorulmalıdır. Yolcuların adresleri alınmalıdır ve oteldeki konaklamaları ayarlanmalıdır. Yolcular, oteldeki konaklama şekilleri ile otelden alınacakları saat konusunda bilgilendirilmelidir. Yeni uçuş zamanı konusunda Uçuş Harekât Kontrol Merkezinden teyid alınmalıdır. Gerekiyorsa, yolculara gümrük ve pasaport işlemleri konusunda yardımcı olunmalıdır. İmkân dâhilinde yolculara otele gidiş ve gelişlerinde refakat edilir. 8

17 1.4. Uçuş Güvenliğine Aykırı Yolcularla İlgili İşlemler Uçuş öncesi-uçak içinde-yerde uçuş güvenliğine aykırı yolcular için daha önceki modüllerde anlatıldığı gibi kural dışı hareket eden yolcu kategorilerine göre işlemler yapılır. Yapılan işlemler sonunda rapor tutmak gerekiyorsa daha önceki modüllerde bulunan yer/uçuş olay raporu doldurulur. Kategori I Kural Dışı Hareket Eden Yolcu: Yolcu, Mesul Kaptanın bilgisi dâhilinde Kabin Amiri tarafından sözlü olarak ikaz edilir. Yapılan ikaz etkili ve yeterli olmuşsa, ilave bir işlem gerekli değildir. Ekip değişikliği halinde bir sonraki ekibe yolcu hakkında bilgi verilir. Kategori II Kural Dışı Hareket Eden Yolcu: Yolcu, Mesul Kaptanın bilgisi dâhilinde Kabin Amiri tarafından Uçuştan Önce Son Uyarı Raporu ile uyarılır ve davranışına son vermediği takdirde Mesul Kaptan, yolcu hakkında İstasyon Müdürü/ Şefine bilgi verir. İstasyon Müdürü/Şefi, Mesul Kaptan ve Kabin Amiri ile yolcunun durumunu değerlendirir. Sonuçta yolcunun uçuşa kabul edilip edilmeyeceği konusunda müşterek bir karara varılır. Kararda fikir ayrılığı var ise, Mesul Kaptanın kararına göre hareket edilir. Karar, Uçuş Olay Raporuna yazılır ve ilgililerce imzalanır. Bu karar, yolcunun uçuşa kabul edilmemesi doğrultusunda ise; İstasyon Müdürü/Şefi yolcu bagajının uçağa yüklenmemesi /uçaktan indirilmesi için gereken tedbirleri alır. Yolcunun PNR ına olayla ilgili açıklama yazılır. İlgili uçuş kuponunun üzerine KURAL DIŞI DAVRANIŞTAN DOLAYI TAŞIMA REDDEDİLMİŞTİR-REFUSED TO BE CARRIED DUE TO UNRULY BEHAVIOR ibaresi yazıldıktan sonra biletine iliştirilerek yolcuya geri verilir. Pasaport-gümrük işlemlerinde yolcuya yardım edilir. Kategori III Kural Dışı Hareket Eden Yolcu: Uçucu personel tarafından Kural Dışı Hareket Eden Yolcu hakkında Uçuş Olay Raporu düzenlenir, Sorumlu Kaptan Pilot; emniyet görevlilerine iletilmek üzere düzenlenen Raporu İstasyon yetkililerine verir. İstasyon Müdürü/Şefi; Yolcunun uçuşunu iptal eder, mahalli güvenlik görevlilerine haber verir ve gerekli işlemlerin takibini sağlar. Yolcunun bagajının iade edilebilmesi için bagaj yükleme görevlilerine gerekli talimatı verir ve bagaj iade edilir, yolcunun PNR ına olayla ilgili açıklama yazılır. İlgili uçuş kuponunun üzerine KURAL DIŞI DAVRANIŞTAN DOLAYI TAŞIMA REDDEDİLMİŞTİR-REFUSED TO BE CARRIED DUE TO UNRULY BEHAVIOR ibaresi yazıldıktan sonra biletine iliştirilerek yolcuya geri verilir. Pasaportgümrük işlemlerinde yolcuya yardım edilir. Olayların Rapor Edilmesi Bütün uyarılara rağmen düzelmeyen yolcu veya yolcular için kabin ekibi uçakta mümkün olduğunca sakin ve sabırlı, heyecan yaratmayacak şekilde davranmalı, bir karmaşaya meydan vermemelidir. Olayların rapor edilmesi durumunda uçuş ekibi ile birlikte hareket edilir. Olay Sırasında Kullanılacak Raporlar: Uçuştan Önce Son Uyarı Raporları Türkçe ve İngilizce olarak Uçuş ve Kabin Ekibi tarafından 4 nüsha halinde düzenlenir. Birinci nüshası Uçuş İşletme Başkanlığına, ikinci nüshası Kabin Hizmetleri Başkanlığına, üçüncü nüshası İstasyon Müdürlüğü/Şefliğine, dördüncü nüshası ise yolcuya verilir. Yer Olay Raporu Türkçe ve İngilizce olarak 4 nüsha halinde düzenlenir. Birinci nüshası İstasyon Müdürlüğü/Şefliğine, ikinci nüshası Yer İşletme Başkanlığı/ Satış Başkanlığına, üçüncü nüshası yolcuya, dördüncü nüshası ise emniyet görevlilerine verilir. 9

18 1.5. Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Uçak İçi Prosedürün Uygulanması Kabin ekibi üyeleri, tehlikeli maddelerle yerde yolcu karşılarken veya uçak içinde karşılaştığında bazı kuralları uygulamaları gerekir Yerde Yolcu Karşılarken Taşınması tamamen yasak bir maddenin yolcuda bulunduğu tespit edilirse hemen yolcunun elinden alınıp yetkililere teslim edilmeli ve yolcunun uçması engellenmelidir Uçak İçi Taxi de Uçak yerde beklemedeyken yolcuda tehlikeli madde tespit edilirse, hemen commander bilgilendirilir. Commander in kararı doğrultusunda gerekli işlemler yapılır. 10

19 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ UÇAKTA YOLCULARI KARŞILAMA Uçakta yolcuları karşılama işlemlerini yapınız. Uygulamayı Mock-up (Uçak Atelye) ta yapınız. İşlem Basamakları Öneriler Dikkatli olunuz. Zamanı iyi kullanınız. Güler yüzlü ve kibar olunuz. İnsan ilişkilerine özen gösteriniz. Etkili ve güzel konuşunuz. Sabırlı ve sakin olunuz. Sinirli ve agresif davranışlardan kaçınınız. Yolcuları uçağın karşılayınız. kapısında Yolcuları karşılama yerinizi iyi öğreniniz. Karşılama yerinizde zamanında hazır olunuz. Yolcuları karşılamadan önce kişisel hazırlıklarınızı tamamlayınız. Yolcuları güleryüzle karşılayınız. Yolculara uçakta yerlerini bulmalarında yardımcı olunuz. Özel durumu olan yolcuları (bebekli anneler, hamileler, refakatçisi olmayan çocuklar, hasta ve engelliler vb.) tespit ediniz ve belgelerini alınız. Eğer varsa uçağa önce, görevli yer personeli ile birlikte tutuklu yolcuyu evrakları ile birlikte alınız. Hasta, yaşlı ve özürlü yolcuları bekletmeden uçağa alınız. Bebekli ve çocuklu aileleri uçağa alınız. Bütün yolcuları sırasıyla karşılayıp CIP ve VIP yolculara dikkatli ve özenli davranıp oturacakları yere kadar refakat ediniz. En son UM yolcuları yer personelinden evrakları ile birlikte teslim alınız. 11

20 Yolcuların, uygun biçimde yerleşmelerini sağlayınız. Kalkıştan önce yolcu sayımını yapınız. Yolcuların sayımındaki sorunlarda yer personeline yardımcı olunuz. Uçuş güvenliğine aykırı durumu olan yolcularla ilgili işlemleri yapınız. Yolcuların uçak içinde yerlerini aramalarına fırsat vermeyiniz. Yolcuların koltuk numaralarını öğrenip yerlerini gösteriniz. Eşyası olan, bebekli, çocuklu ailelerin yerleşmelerine yardımcı olunuz. VIP ve CIP yolcuları yerlerine kadar götürüp yerleşmelerine yardımcı olunuz. Yolcu alımı sona erdikten, bütün yolcular yerlerine yerleştikten sonra yolcu listesine göre yolcu sayımı yapınız. Yaptığınız sayımda listedeki yolcu sayısı ile eşitlik varsa sayım normal diye kabin amirinize bildiriniz. Yaptığınız sayımda yolcu sayısında listedeki sayı ile uyumsuzluk varsa durumu kabin amirinize bildiriniz ve yer personelini çağırınız. Yapılan karşılaştırma sonucunda yer personeli ile birlikte hareket ederek bir sonuca varınız. Durumla ilgili kaptanı bilgilendirerek onun direktiflerine uyunuz. Kurallara uymayan yolcuları önce kabin amirine, sonra gerekiyorsa kaptana bildiriniz. Kural dışı davranan yolcularla ilgili kabin amirinizin ve kaptanın direktiflerine gore hareket ediniz. Kural dışı davranan yolcuları kategorilerine göre değerlendiriniz. Mümkün olduğu kadar yolcuyla tartışmayınız ve münakaşa edip gerginliği arttırmayınız. Her durumda sakin ve sabırlı davranıp kibar olunuz. Rapor tutmayı gerektiren durumda yaşadıklarınızı kabin amirine ve kaptana en doğru biçimde anlatıp raporun hazırlanmasına yardımcı olunuz. Raporun bir nüshasını yolcuya veriniz. 12

21 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME A. OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru şıkkını işaretleyiniz. 1- Aşağıdaki hangi hallerde uçağa yolcu alım onayı verilmez? A- Uçağın teknik ilişkisinin kesilmiş olması halinde B- Uçağın teknik ilişkisinin bitmemesine rağmen biteceği zamanın bildirilmesi halinde C- Uçağın dispeç (gönderme) ilişkisinin ekranda görülmesi halinde D- Uçakta kabin ekibinin yeterli, uçuş ekibinden en az bir ekip üyesinin bulunması şartı ile 2- Uçağa yolcu alım onayını kim verir? A- Kaptan B- Kabin Amiri C- Kabin Memuru D- Harekât Memuru 3- Uçağa ilk önce hangi yolcu alınmalıdır? A- Varsa UM yolcu B- Varsa tutuklu yolcu C- Varsa VIP/CIP yolcu D- Varsa bebekli yolcu 4- Uçağa en son hangi yolcu alınır? A- Varsa tutuklu yolcu B- Varsa VIP/CIP yolcu C- Varsa hasta ve yaşlı yolcu D- Varsa UM yolcu 5- Yolcu sayımında yolcu listesindeki sayı ile uçaktaki yolcu sayısı aynı değil ise ne yapılmalıdır? A- Uçak hareket ettirilmez, yerde bekletilir B- Yer personeli uçağa çağırılır C- Kaptana haber verilir D- Hepsi DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendirebilirsiniz. Yanlış cevaplarınız için faaliyetin ilgili konularını tekrar ediniz. 13

22 B. UYGULAMALI TEST Mock-up ta sınıf arkadaşlarınız ve öğretmeninizle birlikte uçakta yolcuları karşılamayı dramatize ediniz. Değerlendirme ölçeğine göre kendinizi değerlendiriniz. Değerlendirme Ölçeği Yolcuları karşılama yerinizi iyi öğrendiniz mi? Karşılama yerinizde zamanında hazır oldunuz mu? Yolcuları karşılamadan önce kişisel hazırlıklarınızı tamamladınız mı? Yolcuları güler yüzle karşıladınız mı? Yolculara uçakta yerlerini bulmalarında yardımcı oldunuz mu? Eğer varsa uçağa önce, görevli yer personeli ile birlikte tutuklu yolcuyu evrakları ile birlikte aldınız mı? Hasta, yaşlı ve özürlü yolcuları bekletmeden uçağa aldınız mı? Bebekli ve çocuklu aileleri uçağa alınız. Bütün yolcuları sırasıyla karşılayıp CIP ve VIP yolculara dikkatli ve özenli davranıp oturacakları yere kadar refakat ettiniz mi? En son UM yolcuları yer personelinden evrakları ile birlikte teslim aldınız mı? Yolcular uçak içinde yerlerini aramadan yardımcı oldunuz mu? Yolcuların koltuk numaralarını öğrenip yerlerini gösterdiniz mi? Eşyası olan, bebekli, çocuklu ailelerin yerleşmelerine yardımcı oldunuz mu? VIP ve CIP yolcuları yerlerine kadar götürüp yerleşmelerine yardımcı oldunuz mu? Yolcu alımı sona erdikten, bütün yolcular yerlerine yerleştikten sonra yolcu listesine göre yolcu sayımı yaptınız mı? Yaptığınız sayımda listedeki yolcu sayısı ile eşitlik varsa sayım normal diye kabin amirinize bildirdiniz mi? Yaptığınız sayımda yolcu sayısında listedeki sayı ile uyumsuzluk varsa durumu kabin amirinize bildirip ve yer personelini çağırdınız mı? Yapılan karşılaştırma sonucunda yer personeli ile birlikte hareket ederek bir sonuca vardınız mı? Durumla ilgili kaptanı bilgilendirerek onun direktiflerine uydunuz mu? Kurallara uymayan yolcuları önce kabin amirine, sonra gerekiyorsa kaptana bildirdiniz mi? 14 Evet J Hayır L

23 Kural dışı davranan yolcularla ilgili kabin amirinizin ve kaptanın direktiflerine gore hareket ettiniz mi? Kural dışı davranan yolcuları kategorilerine göre değerlendirdiniz mi? Mümkün olduğu kadar yolcuyla tartışmayıp, münakaşa etmeyip gerginliği artırmadınız mı? Her durumda sakin ve sabırlı davranıp kibar oldunuz mu? Rapor tutmayı gerektiren durumda yaşadıklarınızı kabin amirine ve kaptana en doğru biçimde anlatıp raporun hazırlanmasına yardımcı oldunuz mu? Raporun bir nüshasını yolcuya verdiniz mi? DEĞERLENDİRME Bu faaliyetteki konular ilginizi çekiyor, konuların yeteneklerinize, değerlerinize ve ihtiyaçlarınıza uygun olduğunu düşünüyorsanız ve eksikleririniz varsa, eksiklerinizi faaliyete tekrar dönerek, araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz. Uygulamalı sınav sonucunda cevaplarınız içinde hayır seçeneği var ise faaliyeti tekrarlayınız. Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete devam ediniz. 15

24 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-2 Uygun ortam sağlandığında kalkış öncesi ve sonrası işlemleri kurallarına uygun olarak yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Çevrenizdeki hava yolu şirketlerinden, Hava yolu şirketlerinin havaalanlarındaki Check-in bölümünden Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden veya birimlerinden, uçuş öncesi brifingle ilgili uygulamaları araştırınız. 2. KALKIŞ ÖNCESİ VE SONRASI YAPILACAK İŞLEMLER 2.1. Kalkış Öncesi Yapılacak İşlemler Kalkış öncesi kabin memurlarının yapması gereken işlemler, uçuşa emniyetli bir şekilde başlamak açısından çok önemlidir. Kabin memurları için, uçuş süresince görev yapan bütün personel için 0 (sıfır) hata kuralı önemlidir. Yerde kapılar henüz kapatılmamışken kabin memurları cep telefonu, el bagajı ve yasaklanan elektronik aletler (kasetçalar, taşınabilir bilgisayar, elektronik oyunlar vb.) için anons yapar. Tüm uçuş boyunca radio ve telsiz vericilerinin, taşınabilir telefonların, uzaktan kumandalı oyuncakların, elektromanyetik dalga yayan tüm aletlerin kullanılmasının yasak olduğunu da anonsta yolculara duyurur. Daha sonra kabin ekibi kapıları kapatmak üzere belirlenmiş görev yerlerine giderler. Resim 6: Telefonlar kapalıdır. 16

25 Kapı Kapatma Kuralları Kapıyı kapatmak için onay kaptandan alınır. Kabin amirinin ikazı ile sorumlu kabin memuru arka yolcu giriş kapısını kapatır. Körük, merdiven veya ikram aracı henüz henüz uçak başında iken kapılar kapatılır. Kapı kapatılmadan once ilgili araçların çekilmesi gerekiyorsa bu özel durumda kapı, ilgili araç çekildikten sonra derhal kapatılmalıdır. Önünde merdiven veya körük olan kapı kapatıldıktan sonra tekrar açılması gerekiyorsa mutlaka kaptanın onayı alınmalı, kaptandan habersiz kesinlikle açılmamalıdır. Kapı açılmadan önce slide (kaydırak) pozisyonu DISARMED (Kapalı, devre dışı) olmalıdır. Kapıyı kapatmakla görevli kabin memuru, araçların yeterince uzaklaştığından emin oluncaya kadar kapıdan ayrılmamalıdır Kalkış Öncesi Kapı Slide Pozisyonları Kapılar kapatılıp, körük veya merdiven çekildikten sonra kabin amiri P/A Public Addres (Anons sistemi) ile aşağıdaki komutu verir ve tüm slide ları ARMED yaptırır. CABIN CREW SLIDES ARMED AND CROSS CHECK: Kabin ekibi, bütün kaydırakları çalışır duruma getir (zemindeki yuvalarına tak) ve karşılıklı kontrol et demektir. Bu anonsu duyan kabin ekibi sorumlu olduğu çıkışların slide ını armed yapar ve diğer kabin memurunun sorumlu olduğu karşı çıkışın slide ınında armed ode lduğunu kontrol eder. Uçağın ilk hareketi ile kabin memuru Slides Armed komutunu herhangi bir nedenle duymamış olsa bile sorumlu olduğu kapının slide ını armed yapmaktan ve kabin amirine bilgi vermekten sorumludur. Kabin amiri kalkış öncesi kabin kontrolünde tüm slide ların armed olup olmadığını kontrol eder. Slide ların armed edilemediği durumlarda derhal kabin amiri bilgilendirilmelidir Yolcu Brifinginde Yapılacak İşlemler Yolcu brifingi yerde, uçak havalanmadan önce yapılır. Yolcular uçuş süresince herhangi bir olumsuzlukla karşılaştıklarında yapabilecekleri konusunda kabin ekibi tarafından bilgilendirilir. Yolcu brifingi uçuş emniyeti açısından çok önemlidir. Yolculara yapılan anonslar genellikle İngilizce ve yolcu milliyetine göre (çoğunluk esas alınarak) Türkçe, Almanca veya Fransızca olarak da yinelenir. Uluslararası havacılık dili İngilizce olduğu için mutlaka İngilizce anons yapılmaktadır. Yolcu brifingi demostrasyon(gösteri) şeklinde görsel-işitsel destekli olarak video aracılığı ile yayınlanır. Kabin içerisindeki monitörler tüm yolcuların izleyebilecekleri şekilde yapılandırılmıştır. 17

26 Resim 7 : Demonstration malzemelerinin uçak içindeki yeri 1) Hoşgeldiniz Anonsu: Günün saatine göre yolculara günaydın, iyi günler ya da iyi akşamlar diyerek hoşgeldiniz anonsu başlar. Yolculara bu anonsta sefer sayısı, uçak tipi, kaptanın ismi, varış noktası, uçuş yüksekliği ve uçuş süresi hakkında bilgi verilir. Bazı uçuşlarda bilgi anonsunu kaptan bizzat kendisi yaparak yolcularla iletişime geçer. 2) Uçuş Emniyeti İçin Bilgilendirme Uçağın büyüklüğüne göre bir veya daha fazla kabin memuru uçuş emniyeti için yolcuları bilgilendirmek üzere yerlerini alır. Bu yerler uçak tipine, kabin memuru sayısına göre farklılık gösterir. Örneğin; MD 88 tipi uçaklarda, 4 kabin memurunun görev yaptığı durumda 3 kabin memuru yolcu bilgilendirme için görev alır. Bunların duruş yerleri şöyledir: 18

27 K/M1- Arka Galley duvarına monte edilmiş K/M koltuğu yanı K/M2- Owerving Exit ler (kanat üstü çıkşılar) arası K/M3-1B ile 1C yolcu koltukları arasıdır. Geriye kalan 1 kabin memuru kabin amiri ile birlikte her an kokpitle iletişime geçmek üzere ve genel güvenlik gereği geri planda bekler ve sürekli kabini izler. Kabin memurları yerlerini aldıktan sonra kasetten bilgilendirme anonsu başlar ve memurlar kasetten sözel anlatılan bilgileri, uçak içinde yolculara el hareketleri ile ve göstererek anlatırlar. Anonslar hem İngilizce hem de yolcu profiline göre başka bir dilde yapıldığı için uygulamalrda bu iki dilde yapılır. 3) Kemer, Oksijen Maskesi ve Can Yeleği Kullanımı: Kabin memurları kasetle aynı anda ve birbirlerine de uyum sağlayarak kemerlerin bağlanılış şeklini gösterirler, bele göre ayarlamayı tarif ederler ve açılmasınıda göstererek önce kemeri kaldırırlar. Oksijen maskesi uygulaması, uçuş irtifası ft. üzerindeki uçuşlarda yapılır. Diğerlerinde yapılmasına gerek yoktur. Kabin memuru oksijen maskesi kullanımını şu şekilde anlatır: *Sayın yolcular; kabin basıncında bir değişiklik olursa başınızın üzerindeki kapaklar otomatik olarak açılacak ve oksijen maskeleri ortaya çıkacaktır. *Böyle bir durumda; *En yakın maskeyi kendinize doğru çekin, *Ağız ve burnunuzu içine alacak şekilde yüzünüze yerleştirin, *Lastiği başınızdan geçirin, *Normal nefes almaya devam edin. *Önce kendi maskelerinizi, sonra çocuklarınızın maskesini takın. *İlginize teşekkür ederiz. 19

28 Resim 8: Oksijen maskesinin kullanımı Resim 9: Oksijen maskesinin kullanımı 20

29 Resim 10: Oksijen maskesinin kullanımı Resim : Oksijen maskesinin nasıl kullanıldığı gösterilir. 21

30 Yolculara dinledikleri için mutlaka teşekkür edilir ve can yeleği kullanımına geçilir. *Sayın yolcular; can yeleğiniz, koltuğunuzun altındadır. Acil durumda size ekipten komut geldiğinde yerinden çıkarın, *Başınızdan geçirin, *Kemeri öndeki kancalara takın. Belinize göre ayarlayın, *Kırmızı uçları çekin, şişecektir, *Şişmezse şişirme borularını kullanın. Bu borular kabin ekibi tarafından temin edilir. *İlginize teşekkür ederiz. Resim 12: Can yeleği kullanımı 22

31 Resim 12-13: Can yeleği kullanımı anlatılır. 4) Emergency Işık ve Çıkışların Gösterilmesi: Emergency ışık ve çıkışlar yine kabin memurları tarafından yolcuya kasette anlatılan şekilde gösterilerek anlatılır: Sayın yolcularımız; Uçağımızdaki bazı teknik konulara dikkatinizi çekmek istiyoruz. *Uçağımızda..adet çıkış bulunur. Bunların..ön bölümde,.orta bölümde,.arka bölümde yer alır. *Tehlike anında çıkış yönünüzü belirleyecek olan ışıklar (koridor boyunca yerde/koltukların alt yanlarında) ve kapılar üzerinde bulunmaktadır. Uçakların tipine, büyüklüğüne göre emergency çıkışların sayısı ve yeri farklılık göstereceğinden, o kısımlar özellikle boş bırakılmıştır. Uçakta kör yolcular için de onlara özel olarak çıkışlar tanıtılır ve acil durum brifingi yapılır. Sağır yolcular önceden uçağa alınır. Güvenlik şeması üzerinden acil durum brifingi yapılır. 23

32 Resim 14 Resim 14-15: Acil çıkışlar gösterilir. 24

33 Güvenlik kartları: Güvenlik kartları her koltuk arkası cebinde bulunur ve yolcular kabin memurlarının anlattığı güvenlikle ilgili uyarıyı bu kartlar üzerinde resimlendirilmiş olarak görürler. Güvenlik kartı anonsu şu şekilde yapılır: Tehlike çıkışlarını ve can yeleği kullanımını gösteren güvenlik kartlarını koltuk ceplerinde göreceksiniz. Lütfen bu kartları dikkatlice inceleyiniz. Kaset yayını devam ederken kabin memurları da kartı yolculara ön ve arka yüzünü çevirerek gösterirler Kabin Kontrolü Resim 16: Güvenlik kartları hakkında bilgi verilir. Kabin memurları bilgilendirme işini yaptıktan sonra kabini kontrole başlar. Bu kontrol uçuş öncesi son kontroldür ve çok önemlidir. Bütün baş üstü dolaplarının iyice kapanmış olup olmadığı kontrol edilir. Baş üstü dolaplarındaki el bagajlarının içinde sıvı maddelerin bulunmamasına dikkat edilmeli, gerekirse yolcular bu konuda uyarılmalıdır. Eğer araba tipi bebek koltuğu olan bebekli yolcular varsa; arabaların emergency çıkışlara, koridor tarafındaki koltuğa konmamasına dikkat edilir. Araba ebeveynin hemen yanındaki koltuğa konur. Bebek arabası geniş gövdeli uçaklarda ortadaki 4 lü sıraya koridor tarafı olmamak kaydıyla konabilir. Bebek sahibi; bebek arabası, öndeki yolcunun yatışını engellemeyecek şekilde, emniyete alınması konusunda bilgilendirilir. 25

34 Bebek koltuğunun pozisyonunun bebeğin yüzü uçağın kuyruğunu görecek şekilde olmasına dikkat edilmeli ve koltuğun ve bebeğin emniyette olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bebeğin ebeveyni tahliye gerekirse koltuğu bırakma konusunda bilgilendirilir. Uçuştan önce kucağında bebekli yolcunun önce kendi kemerini, sonra da bebek kemerini takıp takmadığı kontrol edilir. Bütün yolcuların, kemerlerinin bağlı, koltukları dik konumda, koltuk arkasındaki yemek sehpalarının kapalı olup olmadığı kontrol edilir. Gerekirse yolcular sözlü olarak uyarılır. Koltuk altlarına koyulan ağır el bagajlarının koridora taşmamasına özen gösterilir. Uymayan yolcular uyarılır Kabin Hazır Raporu (Cabin Ready) Kabin hazır raporu; kabinin ilgili kabin memurları tarafından kontrol edilip kalkış öncesi, iniş öncesi ve tüm uçuşun güvenli ve emniyetli geçebilmesi için yolcuların emniyetli bir şekilde seyahatini sağlamak amacıyla yapılan kabin, tuvalet ve galley(mutfak) kontrollerini içeren bir hazırlık aşamasıdır. Tüm kabin memurlarının sorumlu oldukları bölümlerdeki yolcu brifingini tamamladıktan sonra kabin kontrolünü yaptıktan sonra doldurup kabin amirine verdikleri rapordur. Kabin memurları kontrollerini yerde, havada ve inmeden önce tekrarlar ve her seferinde kabin hazır raporunu doldurup kabin amirine verir.tüm kabin görevlileri sorumluluklarının bilincinde olup Kabin Hazır Raporunu eksiksiz bir şekilde yerine getirmekle yükümlüdür. KABİN HAZIR RAPORU -Kapılar. armed -Yolcuların kemerleri.. bağlı -Koltuk arkalıkları.dik -Masalar, leg rest (bacak dayama yeri), in seat monitör kapalı -Yolcu baş üstü dolapları...kapalı -Bebekler emniyetli yerleştirildi -Uyuyan yolcular......uyandırıldı, bilgilendirildi -Kabin bagajları, bağımsız eşyalar......yerleştirildi -Koridor ve çıkışlar. açık, emniyetli -Pencere gölgelikleri....açık -Elektronik aletler.....kapalı ve emniyete alındı -Perdeler..açık ve bağlı -Galley sigortalar....off -Galley malzemeleri...toplanmış ve kilitli -Tuvaletler...kontrol edildi -Yolcu brifingi.tamamlandı -Kabin memurları. istasyonlarında, kemerleri bağlı Tablo 1: Kabin hazır raporu 26

35 Uçak Kalkarken Uyulması Gereken Kurallar Uçak içinde bilgilendirmeler, açıklamalar/uyarılar ve son kontroller yapıldıktan sonra artık uçuşa hazır hale gelinmiştir. Kemer ikaz ışıkları yanmasına rağmen sözel olarak da yolcular (Bant yayını ile) kalkış süresince düz uçuşa geçene kadar kemerlerini bağlı tutmaları konusunda uyarılır. Kabin Memurları son kez kabini dolaşarak kontrollerini yapar ve kalkış için kendi oturma yerlerine geçer. Kabin memurlarının normal şartlarda oturma yerleri yine uçak tipine gore farklılık gösterir. A 300 B4/A uçak tiplerinde normal oturma yerleri şöyledir: - K/A Ön K/M koltuğu koridor tarafı - K/M1 Arka sol K/M koltuğu (4L kapı yanı) Yani sol taraftaki dördüncü koltuk kapı yanı - K/M2 2R kapı yanı, yanı sağ taraftaki ikinci koltuk kapı yanı K/M2 koltuğu - K/M3 2L kapı yanı, yanı sol taraftaki ikinci koltuk kapı yanı K/M3 koltuğu - K/M4 3L kapı yanı, yanı sol taraftaki dördüncü koltuk kapı yanı K/M4 koltuğu - K/M5 Arka sağ K/M koltuğu (4R kapı yanı) yani sağ taraftaki dördüncü koltuk kapı yanı R: Right (sağ) L: Left (sol) Resim 17: Kabin memuru oturma yeri 27

36 2.2. Kalkış Sonrası Yapılacak İşlemler Kalkıştan sonra ikaz ışıkları sönünceye kadar yolcular ve kabin ekibi yerlerinde bağlı kalırlar. Işıklar söndükten sonra kabin ekibi üyeleri yerlerinden kalkarak görev yerlerine giderler. Yolcular ise oturdukları sürece kemerlerini bağlı bulundurmaları için ikaz edilir. Kabin amiri kalkmadan ekibe servis anonsu yapar ve FSB ışıkları söndükten sonra kokpit servisi yapılır Olağan Dışı Durumlarda Kabin Amiri nin Bilgilendirilmesi Kalkış öncesi ve sonrası herhangi bir olağanüstü durumda önce kabin amiri bilgilendirilir. Eğer sorunu kabin amiri çözebilirse kaptana hemen bildirilmez. Kaptana haber verilmesi gerekiyorsa bunun belli zamanları vardır. Örneğin; duman, yangın veya diğer anormal şartlar görüldüğü zaman kabin memurları kaptanı aşağıda belirtilen zamanlarda ikaz etmelidirler. Taxi(uçak yerde beklemede), düz uçuş veya alçalmada DERHAL Kalkış ve tırmanışta...k/a NIN UYGUN GÖRECEĞİ EN KISA ZAMANDA SÖZLÜ VEYA I/C(HABERLEŞME SİSTEMİ)İLE Son yaklaşma ve inişte...uçak PİSTİ TERK EDİNCE Bu süreler dışında kaptanın gereksiz yere zamansız olarak meşgul etmemelidir. Kaptanla iletişime genellikle kabin amiri yapar. Kabin memurları kaptanla iletişimden önce kabin amiri ile iletişime geçmelidir. 28

37 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ KALKIŞ ÖNCESİ VE SONRASI YAPILACAK İŞLEMLER Mock-up ta kalkış öncesi ve sonrası yapılacak işlemleri uygulayınız. İşlem Basamakları Öneriler Temiz ve bakımlı olunuz. Dikkatli olunuz. Zamanı iyi kullanınız. Güler yüzlü ve kibar olunuz. Sabırlı ve sakin olunuz. İnsan ilişkilerine özen gösteriniz. Yolculara güven veriniz. İş güvenliği kurallarına uyunuz. Araç gereç ve ekipmanları özenli kullanınız. Kapı kapatma kurallarını uygulayarak kapıları kapatınız. Kapıları kapatmak için görevli olduğunuz yerlere gidiniz. Kapıyı kapatmak için kaptanın onayını bekleyiniz. Kabin amirinin ikazı ile arka yolcu giriş kapısını kapatınız. Kapı kapatılmadan önce ilgili araçların çekilmesi gerekiyorsa bu özel durumda araçların çekilmesini bekleyiniz. Önünde merdiven veya körük olan kapı kapatıldıktan sonra tekrar açılması gerekiyorsa mutlaka kaptanın onayı alınız.. Kapı açılmadan once slide (kaydırak çubuğu) pozisyonun DISARMED (Kapalı, devre dışı) olduğunu kontrol ediniz. Kapıyı kapatmakla görevli kabin memuru olarak, araçların yeterince uzaklaştığından emin oluncaya kadar kapıdan ayrılmayınız. Kapılar kapatılıp, körük veya merdiven çekildikten sonra kabin amiri P/A Public Addres (Uçak içi haberleşme) ile aşağıdaki komutu verince slide ları 29

38 ARMED yapınız. Cabin crew slides armed and cross check komutunu duyduktan sonra sorumlu olduğunuz çıkışların slide ını armed yapınız ve diğer kabin memurunun da sorumlu olduğu karşı çıkışın slide ının armed olduğunu kontrol ettiğinden emin olunuz. Kabin amirine yaptığınız işlemle ilgili bilgi veriniz. Yolcuya hoş geldin anonsu yapınız. Yolcu brifingini yerde, uçak havalanmadan önce yapınız. Yolculara yapılan anonsları genellikle İngilizce ve yolcu milliyetine göre (çoğunluk esas alınarak) Türkçe, Almanca veya Fransızca olarak da yineleyiniz. Uluslararası havacılık dili İngilizce olduğu için mutlaka İngilizce anons yapınız. Günün saatine gore yolculara günaydın, iyi günler ya da iyi akşamlar diyerek hoşgeldiniz anonsunu başlatınız. Yolculara bu anonsta sefer sayısı, uçak tipi, kaptanın ismi, varış noktası, uçuş yüksekliği ve uçuş süresi hakkında bilgi veriniz. Uçuşlarda bilgi anonsunu kaptan yapacaksa siz sadece hoşgeldiniz diyerek bilgi verme anonsunu yapmayınız. Yolcuya uçuş emniyeti için anons eşliğinde gösteri yaparak bilgilendiriniz. Yolcuları bilgilendirme anonsu için daha önceden belirlenmiş duruş yerlerine gidiniz. Banttan yapılan anonsa göre siz de görsel metodları kullanarak yolcuları uçak içi emniyet kuralları hakkında bilgilendiriniz. Bant yayınına uyarak karışıklığa sebebiyet vermeyiniz. Yolcuları emniyet kemeri, oksijen maskesi, can yeleği kullanımı konusunda 30

39 bilgilendirirken malzemeleri alabileceğiniz yerlere koyunuz ve uygulamalı olarak gösteriniz. Emergency ışıkları ve çıkışları gösteriniz. Demonstration (gösteri) sonunda yolculara dinledikleri için teşekkür ediniz. Gösteri bitiminde yolculardan gelen soru olursa dikkatlice dinleyip mutlaka soruyu cevaplandırınız. Kabin kontrolü yapınız. Bütün baş üstü dolaplarının iyice kapanmış olup olmadığını kontrol ediniz. Başüstü dolaplarındaki el bagajlarının içinde sıvı maddelerin bulunmamasına dikkat ederek, gerekirse yolcuları bu konuda uyarınız. Eğer araba tipi bebek koltuğu olan bebekli yolcular varsa; arabaların emergency çıkışlara, koridor tarafındaki koltuğa konmamasına dikkat ediniz. Bebek sahibini bebek arabası, öndeki yolcunun yatışını engellemiyecek şekilde, emniyete alınması konusunda bilgilendiriniz. Bebeğin ebeveynini tahliye gerekirse koltuğu bırakma konusunda bilgilendiriniz. Uçuştan önce kucağında bebekli yolcunun önce kendi kemerini, sonrada bebek kemerini takıp takmadığı kontrol ediniz. Bütün yolcuların, kemerlerinin bağlı, koltuklarının dik konumda, koltuk arkasındaki yemek sehpalarının kapalı olup olmadığını kontrol ediniz. Gerekirse yolcuları sözlü olarak uyarınız. Koltuk altlarına koyulan ağır el bagajlarının koridora taşmamasına özen gösterilmesi konusunda yolcuları uyarınız. Koridorda geçişin rahat olmasını sağlayınız. 31

40 Kabin hazır raporunu hazırlayınız ve kabin amirine veriniz. Kabini uçuştan önce kontrol etmek için sorumlu olduğunuz görev yerlerinize gidiniz. Kabini, tuvaletleri ve galleyleri (mutfak) kontrol ettikten sonra yaptığınız kontrolleri içeren kabin hazır raporunu hazırlayınız. Rapordaki tüm noktaları eksiksiz yerine getiriniz. Hazırladığınız kabin hazır raporunu kabin amirine veriniz. Kemer ikaz ışıkları yanmasına rağmen sözel olarak da yolcuları (Bant yayını ile) kalkış süresince düz uçuşa geçene kadar kemerlerini bağlı tutmaları konusunda uyarınız. Son kez kabini dolaşarak kontrollerinizi yapınız. Kalkış için kendi oturma yerlerinize geçiniz. Kalkış sonrası gerekli işlemleri yapınız. Kalkıştan sonra ikaz ışıkları sönünceye kadar yerlerinizde bağlı kalınız. Işıklar söndükten sonra yerlerinizden kalkarak görev yerlerinize gidiniz. Yolcuları oturdukları sürece kemerlerini bağlı bulundurmaları için uyarınız. Olağan dışı durumlarda K/A ni bilgilendiriniz. Kalkış öncesi ve sonrası herhangi bir olağanüstü durumda önce kabin amirini bilgilendiriniz. Eğer sorunu kabin amiri çözebilirse kaptana hemen bildirmeyiniz. Kaptana haber verilmesi gerekiyorsa haber verme zamanlarına uyunuz. Kaptanın gereksiz yere meşgul etmeyiniz. Olağanüstü durumlarda kabin amirini bilgilendirip, onun kaptana durumu anlatmasını isteyiniz. 32

41 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aşağıdaki cümlelerden doğru olanın başına (D), yanlış olanın başına (Y) harfi koyunuz. ( ) 1- Kapıyı kapatma onayı kaptandan alınır. ( ) 2- Kapılar kapatılıp körük veya merdiven çekildikten sonra kabin amiri komut verir ve tüm slide lar ARMED yapılır. ( ) 3- Oksijen maskesi uygulaması, uçuş irtifası ft. Üzerindeki tüm uçuşlarda yapılır. ( ) 4- Araba tipi bebek koltuğu olan yolcular, arabalarını, emergency çıkışlara, koridor tarafındaki koltuğa koyabilirler. ( ) 5- Kabin memurlarının normal şartlarda oturma yerleri uçak tipine göre farklılık gösterir. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendirebilirsiniz. Yanlışınız varsa öğrenme faaliyetine tekrar dönerek eksiklerinizi tamamlama yoluna gidiniz. Tüm cevaplarınız doğru ise Öğrenme Faaliyeti -3 e geçiniz. 33

42 ÖĞRENME FAALİYETİ-3 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-3 Uygun ortam sağlandığında seyahat sırasındaki işlemleri eksiksiz olarak yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Çevrenizdeki hava yolu şirketlerinde çalışan kabin ekibi üyelerinden, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden veya birimlerinden İnternetten Uçakta seyahat sırasındaki hizmetleri araştırınız. 3. SEYAHAT SIRASINDAKİ İŞLEMLER 3.1. Kabinin İzlenmesi Uçakta bir yangının önlenmesi veya çıktığı durumda anında fark edilebilmesi için kabin yerde ve havada sürekli bir şekilde kabin ekibi tarafından izlenir. Kabin izlenirken yolcular rahatsız ve tedirgin edilmeyecek şekilde onların isteklerine her an hazır durumda olunduğu hissi verilecek şekilde davranılmalıdır. Bunun için genel kurallar ve görevler şu şekildedir: Servise çıkılırken çöp trolleylerinin (çöp arabası) kapaklarının kapalı olduğuna dikkat edilmelidir. Magazin ve kâğıtların yere bırakılmamış olduğuna dikkat edilmelidir. Tuvaletlerde; duman olup olmadığına, lavabodan akan sıcak suyun ısısının normal olduğuna, çöp kutularının kapaklarının kapalı olduğuna (otomatik yangın söndürücünün işlevini görebilmesi için) dikkat edilmelidir. Bun Warmer(ısıtıcı)lara ve fırınlara amaç dışı malzeme konulmamalıdır. Galleylerde(mutfak) çöp trolleylerinin kapakları kapalı tutulmalıdır. 34