İçindekiler Önsöz / 15 Mehdî KelimesininLügat ve Istılah Manaları / 27 Mehdî Hakkında Hadîs-i Şerîfler / 31 Mehdî Hadîsleri Mütevâtirdir / 37 Mehdî

Transkript

1 İçindekiler Önsöz / 1 5 Mehdî KelimesininLügat ve Istılah Manaları / 27 Mehdî aleyhi's-selâm Hakkında Hadîs-i Şerîfler / 31 Mehdî aleyhi's-selâm Hadîsleri Mütevâtirdir / 37 Mehdî aleyhi's-selâm ile İlgili Hadîslerin Mütevâtir Olduğunu Gösteren Hadîs Tarîkleri (Yolları) / 41 Mehdî aleyhi's-selâm Hakkındaki Hadîslerin Mütevâtir Olduğunu İfâde Eden Âlimler / İmâm-ı Kurtubî / İmâm Ebü l-haccâc el-mizzî / İmâm İbn Kayyim el-cevziyye / el-hâfız İbn Hacer el- Askalânî / es-sehâvî / es-süyûtî / İbn Hacer el-heytemî el-mekkî / Muhammed b. Rasûl el-hüseynî el-berzencî / Muhammed es-seffârînî / el-kâdî, Muhammed b. Alî eş-şevkânî / el-kannevcî, Ebû Tayyib / el-kettânî, Muhammed b. Ca fer / el-kevserî, Muhammed Zâhid / el-âbürrî es-sicistânî, Ebü'l-Hasan Muhammed b. el- Hüseyn b. İbrâhîm el-âbürrî / 49

2 Mehdî aleyhi s-selâm İnancını Kabul Edip Bu Konudaki Hadîsleri Delil Kabul Eden Âlimlerden Bazıları / 51 İbn Kesîr / 51 İbn Kayyim el-cevziyye / 55 Celâlüddîn es-süyûtî / 55 Şihâbüddîn Ahmed b. Hacer el-heytemî, el-mekkî / 55 Mollâ Aliyyü l-kârî, el-herevî / 55 et-teftâzânî, Sa düddîn, Mes ûd b. Ömer b. Abdillah / 56 el-münâvî, Abdu r-raûf / 56 el-hindî, Alî el-müttakî / 57 el- Azîmâbâdî, Şemsü'l-Hak / 57 el-mübârekpûrî, Abdurrahman / 58 el-elbânî, Muhammed Nâsuriddîn / 59 İmâm-ı Rabbânî, Ahmed el-fârûkî, es-serhendî / 59 Bedîü'z-Zamân Sa îd Nûrsî, / 65 el-makdisi, Yûsuf b.yahyâ b. Alî b. Abdilazîz, / 65 Mehdî aleyhi s-selâm ile İlgili Hadîsler Buhârî ve Müslim de Geçmektedir / 67 Mehdî aleyhi s-selâm ile İlgili Hadîs-i Şerîfler / 77 Mehdî aleyhi s-selâm Hakkında Sahâbe Kavilleri / 125 Ehl-i Sünnet İtikâdında Mehdî aleyhi s-selâm İnancı / 137 Tasavvufta, Mehdî aleyhi s-selâm İnancı / 147 On İki İmâm ve Mehdî aleyhi s-selâm / 153 Bedîü z-zamân ve Mehdî Mehdî İddiâsında Bulunmadıkları Hâlde Mehdî Zannedilenler / 167 Îsâ aleyhi s-selâm ın Mehdî Zannedilmesi / 167 Ömer b. Abdülazîz radıyallahu anh / 171 Muhammed b. Muhammed b. Alî es-senûsî / 175 Mehdî aleyhi s-selâm ın Zuhûr Zamanı ile Alâkalı Bâzı Alâmetler / 179

3 Mehdî aleyhi s-selâm ın Zuhûrundan Evvel Önemli Hâdiseler / 185 Irâk a ve Şâm YöresineMâlî Engellemeler / Ambargo / 185 Fırat Nehrinde Altın Savaşı, Melhame-i Kübrâ / 188 Mehdî aleyhi s-selâm ın Şahsiyetive Vasıfları / 199 İsmi / 199 Babasının Adı / 200 Nesebi / 200 Yaşadığı Ülke-Şehir-Köy / 201 Şemâili / 202 İlmi / 205 Dünya tarihinde Mehdî olarak ilk zuhûru ve hilâfetinin başlama zamanı / 205 İdâre Süresi ve İdâre Merkezi ve İdârî Hareketi / 207 İdâre Döneminde Yapacağı Hizmetleri / 208 İdâre Şekli / 210 Sancağı / 211 İlk Bî at Edecekler / 212 İnsanların Arasını Sulh Eder / 214 Mehdî aleyhi s-selâm ın Süfyân ile Savaşı / 217 Mehdî aleyhi s-selâm dan Maksat Şahs-ı Manevî midir? / 223 Mehdî İnancı Akl-ı Selîme Aykırı mıdır? / 237 Mehdî aleyhi s-selâm İnancı Mü'mînleri Tembelliğe ve Ameli Terke Yöneltmez / 243 Mehdî aleyhi s-selâm ve Bu İnançla İlgili İleri SürülenBâtıl Ve Fâsid Bir İddiâya Cevap / 251 Mehdî aleyhi s-selâm İnancını İnkâr Eden Hadîs-i Şerîf veya Haber Var mı? / 259 Mehdî aleyhi s-selâm İnancının Faydaları / 263 KİTÂBİYÂT / 267

4

5 Önsöz Hamd âlemlerin Rabbi Allah Teâlâ ya, salât-ü selâm O nun habîbi Rasûlullah aleyhi s-salâtü ve s-selâm a, âline, ashâbına ve mümînlerin üzerine olsun. İslâm dîninin asıl iki kaynağı vardır: Kur ân-ı Kerîm ve Peygamber Efendimiz aleyhi s-salâtü ve s-selâm ın fiilî, kavlî ve takrîrî sünneti. Bu iki esâs birbiri ile et ve tırnak misâli bağlıdır, ayrılmazlar. Kur ân-ı Kerîm ancak sünnet-i seniyye ile anlaşılır. Bu nedenle Rasûlullah aleyhi s-salâtü ve s-selâm ın sünneti olmadan Kur an ı aslına bağlı ve doğru olarak anlamak ve yaşamak mümkün değildir. Bu esâs ise Kur ân-ı Kerîm de şu âyet-i kerîmeler ile izâh edilmektedir: ر ا ا א و כ ا ى ا.و כ و ا ن כ א ا ل وا ا כ אب و כ ا ا و ا א ا Ümmî bir toplum içinden onlara Rasûl gönderen O dur. (Rasûlullah) onlara Allah ın âyetlerini okuyor; onları temizliyor; onlara kitâbı ve hikmeti öğretiyor. Hâlbuki bundan önce apaçık bir sapıklık içinde idiler. Ve daha onlardan başkalarına ki henüz onlara yetişmemişlerdir. O güçlü ve hikmet sâhibidir Kur'ân-ı Kerîm, Cum a, 62/2-3

6 16 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm כ א و ي ا ا ا ل ا ا ن כ א ا و وف א وا اة ا ر إ و م ا و ا אت و وا ل ا כ א א آ ا و ر وه و وه و ا ا ار ا ي أ ل أ و כ ا ن Onlar ki ellerindeki Tevrât ve İncil de (ismini) yazılı buldukları o ümmî Peygambere ve o Resûle tâbi olurlar. O, kendilerine iyiliği emreder, fenâlıkları yasaklar. Onlara temiz şeyleri helâl, murdar olanlarını haram kılar. Sırtlarından ağır yüklerini ve üzerlerindeki bağları, zincirleri atar. Ona îmân edenler ona tazimde bulunanlar, kendisine yardım edenler ve onunla indirilen nûra tâbi olanlar işte kurtulanlar bunlardır. 2 כ אس א ل إ و כ ون و أ א إ כ ا Sana da zikri indirdik, insanlara kendilerine indirileni açıklayasın diye. Belki onlar düşünürler. 3 Peygamber Efendimiz aleyhi s-salâtü ve s-selâm, zikir diye tanımlanan ve insanlığa indirileni açıklamak üzere kendisine verilen, vahyin bir diğer çeşidi olan, vahy-i ğayri metlüv ile de donatılmıştır. İşte bu açıklayıcı âyette, zikir onun sünnetidir. Nebî aleyhi s-salâtü ve s-selâm ye Kur ân-ı Kerîm in dışında, onu açıklayacak bilgilerin verildiği bu âyette olduğu gibi şu hadîs-i şerîfte de izâh edilmektedir: أ ا أ ا ل ب ر כ ام ا 2. Kur'ân-ı Kerîm, A râf, 7/ Kur'ân-ı Kerîm, Nahl, 16/ 44. ا כ אب و

7 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm 17 el-mikdâm b. Ma dikerib radıyallahu anh den rivayetle Rasûlullah aleyhi s-salâtü ve s-selâm şöyle buyurmuştur: Dikkat edin! Muhakkak ki bana Kitâb (Kur'ân) ve onunla beraber bir misli daha verildi. 4 Beyhâkî, bu hadîs-i şerîf hakkında şu açıklamayı yapmıştır: Bu hadîs-i şerîf iki manaya işaret eder: Birincisi; Nebî aleyhi s-salâtü ve s-selâm ye, zahirde okunan/metlüv vahiy verildiği gibi gayri l-metlüv vahiyden de verilmiştir. İkincisi; Bu hadîs-i şerîfin manası Nebî aleyhi s-salâtü ve s-selâm a okunan vahiy olarak Kur ân ve Kur ân gibi beyân izni verildi. Yani ona Kitâb da olanı açıklama; umûm kılma, husûs kılma, var olan üzerinde artırma ve Kitâb da bahsi bulunmayanı meşrû kılma izni verilmiştir. Bu ise Kur ân dan, zâhirde okunan vahiy gibi hükmün vâcibliği ve kendisi ile amelin gerekliliği olmaktadır. 5 Yukarıdaki âyet-i kerîme ve hemen akabinde zikredilen hadîs-i şerîfte görülmüştür ki; Nebî aleyhi s-salâtü ve s-selâm a Kur ân-ı Kerîm/vahy-i metlüv gibi, bir de bunun dışında bâtınî vahiy/vahy-i gayr-i metlüv/sünnet verilmiştir. Bu nedenle O, Kur ân-ı Kerîm de bahsi zikredilmeyen nice hükümleri kor, helâl ve haram kılar. Kur ân-ı Kerîm den olan bir farziyet ile sünnetten olan bir farziyet arasında hiçbir fark bulunmaz; her ikisi de amel olarak bağlayıcılıkta aynıdır. Çünkü onun ifâdelerinin de vahiy olduğu bir başka âyet-i kerîmede şöyle anlatılmaktadır: ا ى. א ا ى. إ ن إ و و O hevâdan konuşmuyor. O ancak kendine vahy edilendir. Ona çok kuvvetli olan öğretti Ebû Dâvud, Sünen, Sünnet, 5 H. No: el-azîmâbâdî, Avnü'l-Ma bûd, c. 12. s Kur'ân-ı Kerîm, Necm, 53/3-5.

8 18 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm Bu âyet-i kerîmeler ve bir çok hadîs-i şerîfler gösteriyor ki bizler hayatımızı devam ettirirken Nebî aleyhi s-salâtü ve s-selâm a uymakla mükellefiz. Peygamber Efendimiz aleyhi s-salâtü ve s-selâm ın emir ve yasaklarının meydana getirdiği mükelleflik; itikâdî, amelî ve ahlâkî alandadır. Peygamber Efendimiz aleyhi s-salâtü ve s-selâm ın bizlere bıraktığı el-urvetü l-vuska/sağlam kulp olan sünnetinde tüm coğrafyalara ve çağlara rahmet saçan ve onlara hayat veren sözlü ve fiilî ifâdeleri mevcûddur. Geriden gelenlere hayat bahşeden bu ifâdeleri, Onun alemlere rahmet olması ile alâkâlıdır. İnsânlığa; ferdî, âilevî, ictimâî, siyâsî vb. alanlarda hayat veren ifâdelerine bağlılık bir sorumluluktur, kulluğun gereğidir. O, nebîler serveri Efendimiz aleyhi s-salâtü ve s-selâm, bizlere olan düşkünlüğü ve özellikle Rahim olması nedeniyle gelecekteki birçok tehlikeleri belirtmiştir. Bu tehlikelerin, fitnelerin belirtilmesindeki sebep, ümmetin bu fitnelere karşı îmânî bir duruş sergilemelerini tesis etmektir. Bu fitnelerin her biri kıyâmet alâmetleri olmaktadır. Kıyâmet alâmetleri ise iki ana başlık altında incelenir: a- Küçük alâmetler. b- Büyük alâmetler. Küçük alâmetler her dönemde çıkmıştır. Bunların sayıları çok fazladır. Örneğin ilmin kalkması, cehâletin hâkim olması, içkinin içilmesi, zinanın her türlü şekliyle yayılması, erkeklerin sayılarının azalıp kadınların sayılarının çoğalması, yalancıların rağbet görüp güvenilir şahsiyetli insanların toplumdan dışlanması, idârecilerin Allah ın kitâbından yüz çevirmeleri vb. Büyük alâmetler ise her dönemde bulunmaz. Ancak inananlar o büyük alâmetlerin her ân zuhûr edeceğini bekleyerek dünyanın ecelinin geldiği mülâhazası ile kendi ecellerine hazırlanmak

9 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm 19 mânâsı hâsıl olmaktadır. Bu büyük alâmetler ise on tane kabul edilmiştir: Duman, Deccâl, Dabbetü l-arz, güneşin batıdan doğması 7, Îsâ aleyhi s-selâm ın gökten inmesi, Ye cüc ve Me cüc, Batı, Doğu ve Arap yarımadasında yere batırılma hâdiselerinin vukû bulması 8 ve Yemen taraflarından bir ateşin çıkması. Mehdî aleyhi sselâm ın çıkmasını âlimler; büyük ve küçük alâmetlerin ortası olarak belirtmişlerdir. 9 Bu fitnelerden en tehlikelisi Deccâl fitnesidir. Deccâl fitnesi aynı zamanda insanlık tarihinde bütün peygamberlerin ümmetlerini kendisinden sakındırdıkları büyük bir fitnedir. Deccâl çıkmadan onun öteden gelen tahrîbâtının/deccâlizm ve onun fitnesinin zirveleştiği bir dönemde hadîs-i şerîfler; îmân edenlerin 7. Güneşin batıdan doğmasından kasıt; İslâm ın batıdan yayılması değildir. Bu noktaya işaret eden tek bir hadîs ve ulemâ kavli bulunmamaktadır. İtikâden de güneşin batıdan doğması ile, artık insanların tevbelerinin ve îmân etmelerinin bir öneminin kalmadığı açıkça hadîs-i şerîflerde izâh edilmiştir. Bunun nedeni ise evvelki olan kıyâmet haberleri nazarî birer bilgi iken güneşin batıdan doğması, bedîhî yani imtihân sırrını ortadan kaldırdığı içindir. Şayet İslâm ın batıdan doğması kabul edilse neden tevbeler bundan sonra kabul edilmesin ve Nebî aleyhi s-salâtü ve s-selâm İslâm ın batıdan yayılmasını tevbe kapısının kapatılmasının işareti kılsın? Bu da gösterir ki İslâm ın batıdan doğması diye bir anlayışı hem hadîs ilmi ve hem de akâid açısından kabul etmek mümkün değildir. Güneşin batıdan doğmasından kasıt; hakikaten güneş batıdan doğacak ve bundan sonra hak ve bâtıl şüphesiz anlaşılacaktır. Güneşin batıdan doğması, imtihanın bittiğini gösteren çıkış zili gibidir. 8. Arab yarımadasındaki yere batırılma ilerde de izâh edeceğimiz üzere Mehdî aleyhi s-selâm ın karşısına bir ordu gönderildiğinde el-beydâ denilen mevkide meydana gelecektir. Bu ordunun yere batırılması Mehdî aleyhi s-selâm a bîat etmenin artık sorumluluk gerektirdiğinin açık işareti olup bu hâdise ile ehlullahdan bir kısım/ebdâllar insanları Mehdî aleyhi s-selâm a bîata yöneltirler. 9. es-sülemî, el-makdisî, Yûsuf b. Yahya b. Alî b. Abdilazîz, Ikdü'd-Dürer fî Ahbâri l-müntazar ve Hüve l-mehdîyyü aleyhi s-selâm, s. 10. Mektebetü l- Menar, Beyrut, (Tahkîk; Muhîb b. Sâlih b Abdirrahmân, el- Büveyrinî.)

10 20 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm yüreklerinde recâyı peydâ ederek bir büyük şahsın, sâlih bir kulun geleceğinden de bahsetmektedir. Deccâlin var olan fitnesinin karşısında bir mücâdele devam ederken asıl büyük Deccâl de zuhûr eder. Fitnelerin kol gezdiği, Deccâl in fitne yolunun rağbet bulduğu bir dönemde zuhûr edecek olan bu sâlih şahıs Mevlâ Teâlâ nın kudretinin hâriku'l-âdet tecellileri ile ilâhî vazifesini yapacak hale getirilir. Şöyle ki; bir gece gibi kısa bir dönemde ilmen, fikren ve manen birçok güzelliklerle donatılır. Bunun yanında daha nice güzel vasıfların sâhibi olur. Ehl-i beytten olup; hidâyetini, dirâyetini ve ferâsetini, ifâdelerin zayıf kaldığı bir şahıstır. Îsâ aleyhi s-selâm ın aynı zamanda belli bir dönem muâsırıdır ve Îsâ aleyhi s-selâm onun arkasında namaz kılacaktır. Deccâl ile mücâdelede ikisi beraber davranır; Deccâl ve fitnesi yeryüzünden silinir. Fetihler ve ilmî gelişmeler o dönemde hızlanır, İslâm ın dünya hâkimiyeti onunla başlar, Îsâ aleyhi s-selâm ile devam eder. Yine onun döneminde İslâm ın içine girmiş Deccâl in fitne kanatlarından olan bid atler/ yanlış dînî anlayışlar temizlenir. Ehl-i sünnet dışında olup da tevbe etmeyenlerin Deccâl in safında yerini alacakları şöyle izâh edilmektedir hadîs-i şerîfte: أ כ ا ل ر ا אل א ل ر אت ر ن ا ا ه و د و ض و س و س אز وا א א ل. أ ن ا و אل ا Huzeyfe radıyallahu anh den rivayetle Rasûlullah aleyhi s-salâtü ve s-selâm şöyle buyurmuştur: Her ümmetin bir Mecûsîsi/ayakları haktan kaymış zümresi vardır. Bu ümmetin Mecûsîleri ise kader yok diyenlerdir. Onlar-

11 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm 21 dan kim ölürse cenâzesinde bulunmayın, onlardan hastalananı ziyâret etmeyin. Onlar Deccâl in taraftarlarıdır ve Allah ın onları Deccâl e katması, Allah üzerindeki bir haktır. 10 Mehdî aleyhi s-selâm, Rasûlullah aleyhi s-salâtü ve s-selâm ın soyundan olup Hz. Hasan radıyallahu anh ın torunlarındandır. Yeryüzü, zulüm ve haksızlıkla dolduğu bir dönemde; âhir zamanda gelir 10. Ebû Dâvud, Sünen, Sünnet, 16. H. No: 4692; Abdullah b. Ömer radıyallahu anh dan Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 2. s. 86; el-münâvî, Feyzü'l-Kadîr, c H. No: Ahmed b. Hanbel ve Münâvî nin rivayetinde; אل א و ا أ ن אل ا و Onlar Deccâl in taraftarlarıdır, Allah Teâlâ nın onları Deccâl e katması Allah Teâlâ üzerindeki bir haktır cümlesi bulunmamaktadır. Hadîs-i şerîf hakkında Münâvî, hadîs-i şerîf mürseldir hükmünü vermiştir. (bk. el-münâvî, a.g.e., c. 5. s. 343.) Bu hadîs-i şerîfin bir çok şâhidi vardır; öyle ki bu şâhidlerin toplamı bu hadîs-i şerîfi hasen derecesine çıkartmaktadır. hadîs-i şerîf in İbn Ömer radıyallahu anh dan gelen benzer rivayeti ise şöyle: ا إ ن ا س ه ر ا א ل و ا ا אا و إ ن د و İbn Ömer radıyallahu anh den rivayetle Nebî aleyhi s-salâtü ve s-selâm şöyle buyurmuştur: Kaderiyye (Kader inancını kabul etmeyenler) bu ümmetin Mecûsîleri/ayakları haktan kaymış zümresidirler. Onlar hastalanırsa onları ziyâret etmeyin, ölürlerse cenâzelerinde hazır bulunmayın. (bk. Ebû Dâvud, Sünen, Sünnet, 16. H. No: 4691) ا ن أ و س و إن ا ر وإن ا و س أ כ א وإن א ا د و Câbir radıyallahu anh dan rivâyetle Rasûlullah aleyhi s-salâtü ve s-selâm şöyle buyurmuştur: Her ümmetin bir Mecûsî / ayağı haktan kaymış zümresi vardır. Kaderiyye de (Kader inancını kabul etmeyenlerde) bu ümmetin mecûsîsidir. Şayet onlar hastalanırlarsa onları ziyâret etmeyin, onlar ölürse cenâzelerinde hazır bulunmayın ve kız isterlerse onları evlendirmeyin. (ed-deylemî, Firdevs bi-me'sûri'l-hitâb, c. 3. s H. No: 5020)

12 22 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm ve yeryüzünü adâlet ve eşitlikle doldurur. Yedi yıl 11 veya dokuz yıl idâreci olarak kalır. Onu en iyi bilenler hadîs-i şerîflerin açıkça beyân ettiği üzere ebdallar/kırklardır. Münâvî nin belirttiği gibi ârifler, mutasavvıflar olarak adlandırılan sâlih kişiler ve velîler topluluğu onu en iyi bilen zümredir. Mehdî aleyhi s-selâm ın, insanların; Hani Mehdî aleyhi s-selâm gelecekti? dedikleri ümitsizlik döneminde zuhûr edeceği de gelen rivâyetler arasındadır. Onun dönemini haber veren bâzı hâdiseleri şöyle sayabiliriz: Zulmün yayılıp, adâletin kalkması, inananların sığınacakları bir sığınağı dahî bulamamaları, Şâm ve Irâk yöresinde mâlî ambargoların artması, batılıların bu bölgelere girmeleri, Fırât ta altın için savaşın başlaması ve on sekiz yıl sürecek altın fitnesi, Irâk ın idâresinin düşmesi, para karşılığı kadınların satılması, insanların ahlâkî olarak bozulması, Horasân ın, Temîm bölgesinden Şu ayb b. Sâlih diye birinin zuhûr edip, Mehdî aleyhi s-selâm ın idâresine zemin hazırlaması, Süfyânî nin Mehdî aleyhi's-selâm ın üzerine ordu göndermesi. Allah Teâlâ, her dönemde bir hidâyetçi göndermiştir. Âhir zaman sayısız fitnelerin ve sıkıntıların kol gezdiği dönemdir. Bu kadar sıkıntı ve fitneyi kaldıracak olan zamanın hidâyetçisinin de fitnelerin üstesinden gelecek kadar yüksek vasıflarla donatılması ilâhî bir adâlettir. Allah Teâlâ ilâhî nûrunun tamamlanacağının sözünü vermiştir. Bu ilâhî nûru tamamlayacak lider; hidâyet, dirâyet ve ferâset cihetlerinden yüksek derecede donatılacaktır. İşte ehl-i sünnet itikâdına göre, dünya hâkimiyetini sağlayacak, Rasûlullah aleyhi s-salâtü ve s-selâm ın neslinden, âhir zamanda ortaya çıkacak ve insanları hakka yönlendirecek ve onları 11. İleride konu ile ilgili rivâyetleri verdiğimizde de görüleceği üzere en kuvvetli olan onun yedi yıl idâreci olacağıdır.

13 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm 23 dalâletten uzaklaştıracak bir kişi gelecektir. Mehdî aleyhi s-selâm ın geleceği âna hazırlıklı olmak bizlerden beklenendir. Bu bekleyiş kesinlikle Mehdî aleyhi s-selâm inancını inkâr olmamaladır. Bilakis bu bekleyiş, bu bekleyişi gündemde tutarak, kendi hayatımızı Allah Teâlâ nın rızâsına göre ayarlamaktan geçer. Zaten yukardaki hadîs-i şerîflerde de görüldüğü üzere hem itikâden hem de amelen Deccâl in yanında olmamak bizden beklenendir. Mehdî aleyhi s-selâm inancı, ehl-i sünnet inancında yer alan başlıca konulardan biridir. Peygamber Efendimiz aleyhi s-salâtü ve sselâm, âhir zamanda kendi neslinden belirtilen vasıflarda bir sâlih şahsın geleceğini haber vermiştir. Bu şahsın geleceği bir çok sahîh hadîs-i şerîf ile sâbit olup bu sahîh hadîs-i şerîflerin toplamı Mehdî aleyhi s-selâm inancının ehl-i sünnette mütevâtir bir bilgi ile sabit olduğunu isbât etmektedir. Bizler, hadîs-i şerîflerin mütevâtirliğine gidilen yolda hadîs-i şerîfleri bizlere ulaştıran rivâyet tarîklerini muhtasar olarak gösterdik ve kısaca da mütevâtir hadîs ve hükmünden bahsettik. Mehdî aleyhi s-selâm ile ilgili hadîs-i şerîfleri tenkit masasına yatıran İbni Haldun, bu hadîs-i şerîflerden bâzılarının, tenkit edilemeyecek derecede olduğunu söylemiştir. İbn Haldûn un bu ifâdesinin yanında, İbn Haldûn bu hadîs-i şerîflerin tamamının zayıf ve güvenilemeyecek olduğunu söylemiştir demek ilmi yaklaşımdın maalesef çok uzaktır. Bu çalışmamızda görüleceği üzere İbn Haldûn un Mukaddime adlı eserindeki kendi ifâdesi aynen alınmış ve birilerinin söylediği ile İbn Haldûn un söylediğinin uyuşmadığı gözler önüne serilmiştir. Mehdî aleyhi s-selâm ile ilgili hadîs-i şerîflerden Buhârî ve Müslim in konu ile ilgili rivâyetleri ise ayrı bir önemi hâizdir. Buhârî ve Müslim deki ilgili rivâyetler bu çalışmamızda ayrıca yer almaktadır. Şâyet bu iki kaynakta rivâyetler olmasa dahî, onların

14 24 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm rivâyet şartlarına uyarak hadîsleri derlemiş Buhârî ve Müslim in müstahrecleri, ayrı bir öneme sahiptir. Ayrıca Buhârî ve Müslim in rivâyet kriterlerini esâs alan Hâkim in Müstedrek i de göz ardı edilemeyecek derecededir. Bu sebeplerle, Buhârî ve Müslim de Mehdî aleyhi s-selâm ile ilgili rivâyetler yoktur demek de ayrı bir ilmî ihmâlkârlıktır. Bu ihmâlkâr davranışların açtığı olumsuzluğun kapanması için bu konuyu ayrı bir başlık altında sunmaya çalıştık. Yine bu çalışmamızda Mehdî aleyhi s-selâm ın geleceğini izâhtan ve isbattan sonra onun şahsiyetini anlattık. Onu bizlere tanıtan ayırt edici özelliklerini ve şemâilini rivâyetler ışığı altında sunduk ki art niyetli insanlar Mehdîliği nefsânî emellerine âlet ederek istismâr etmesinler diye. Örneğin, Senûsîlik tarîkatı, bu konuya büyük bir gaflet ile bakmış ve Mehdîlik iddiâsında bulunmuşlardır. Ayrıca, Mehdî (hidâyetcilik noktasında en mükemmel) ancak Îsâ aleyhi s-selâm dır hadîs-i şerîfinden hareketle kavramlaşan mehdî inancını Îsâ aleyhi s-selâm a nisbet edenler de olmuş. Bu ve benzerî gaflet, istismâr ve derinlemesine ilmî araştırma yapmamak bu konunun yanlış mülâhaza olunmasının sebeplerindendir. Bu istismâr odaklarının ağına düşmemek için konuyu doğru olarak mülâhaza etmenin yanında izâhlarımızda görüleceği üzere, Mehdî aleyhi s-selâm ı tanıyacak, ona ümmetin önüne geçip zulmü bertaraf etmesini söyleyecek ve mü'mînleri ona bî ata yönlendirecek fazıl, âlim velîlere dost olmak ve onlarla istişâre hâlinde olmak da ayrı bir gerçek olarak önümüzde durmaktadır. Mehdî aleyhi s-selâm ile ilgili saptırılan konulardan biri de Mehdî aleyhi s-selâm dan kastın şahs-ı manevî olduğu fikridir. Bu düşünceyi savunanların varlığı bilinmektedir. Bu anlayış da çalışmamızda tartışılan konular arasında yer almaktadır. Mehdî aleyhi s-selâm ın gelmesini ve üstün bir çok vasıflarla donatılmasını garip görmek ise, hakîkatinde aklın, selîmlikten fersah

15 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm 25 fersah uzak olduğunu ve îmânın zaafından kaynaklandığını açığa vurmaktadır. Bir kişide bu kadar meziyetin toplanmasını uzak görenlere izâhlarımızın dışında Sülemî nin şu hikmet yüklü, Ve keyfe tüdrakü bi sıfâtı l-ubudiyyeti sıfâtü r-rubûbiyyeti / Nasıl olur da kulluğun sıfatları ile rubûbiyyetin sıfatları idrâk olunabilir ki!? 12 ifâdesini hatırlatarak Allah Teâlâ nın kudretinin tecellisini muhal ve uzak görme kabilinden nasıl olur? sorusunun hakîkî ve kuvvetli îmân ile aynı kapta bulunmayacağı belirttik. Bu nedenle beşerin vazîfesinin teslimiyet, iz ân ve acziyetini idrâk olduğunu bir nebze olsun göstererek, Allah Teâlâ ihsânını dilediği kuluna tecelli ettirerek vereceğini ve onun üstün vasıflarla donatacağını izâh ettik. Nebî aleyhi s-salâtü ve s-selâm ın doğumuna yakın olan irhâsâtların 13 benzerini Allah Teâlâ, Mehdî aleyhi s-selâm ın ortaya çıkacağı döneme yaklaşıldığında gösterir. Bu ise Mevlâ Teâlâ nın kudretinin rahmet esintileri ile îmânlı yüreklere haberler indirir. Mehdî aleyhi s-selâm ın varlığını isbât eden bu kadar hadîs-i şerîf ve sahâbe-i kirâm efendilerimizin sözlerinin yanında, onun varlığını inkâr eden bir tek hadîs-i şerîf ve sahâbe-i kirâm sözünün olmayışı da dikkat etmemiz gereken önemli konulardan biridir. Dînimizin akâidî ve amelî, tüm emir ve yasakları bir çok hikmetlere bağlı olabilir. Ancak bazen de emir ve yasak; kulluğun, teslimiyetin açığa çıkması içindir. Fakat Mehdî aleyhi s-selâm ın ge- 12. es-sülemî, el-ezdî, Ebû Abdirrahman, Muhammed b. el-hüseyn b. Mûsâ, (v. 412 Hicrî.), Hakâ iku t-tefsîr, Tefsiru Kur âni l-azîz (Tefsîrü s-sülemî), c. 1. s. 78., Dârü'l-Kütübi l-ilmiyye, Beyrut, (Tahkîk; Seyyîd İmrân) 13. Efendimiz aleyhi s-salâtü ve s-selâm ın doğumundan ve nebîliğinden önce olan hâriku l-âdet hâller ki bunlar aynı zamanda Peygamber Efendimiz aleyhi s-salâtü ve s-selâm ın peygamberliğinin de delilleri olmaktadır. Mehdî aleyhi s-selâm nin zuhûrundan evvelde bu tür hâriku l-âdet hâllerin/irhâsâtların olacağını hem hadîs-i şerîfler belirtmekte hem de İmâm-ı Rabbânî gibi büyük âlim ve mutasavvıflarca bu konu izâh edilmektedir. Konu ilerde izâhlarımız arasında yer almaktadır. Ayrıca bu konuda Mektûbât tan belirttiğimiz yerlere bakılması yerinde olur.

16 26 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm leceğini kabul ve konuyu şuurlu olarak kavramak bir çok faydaları da beraberinde getirecektir. İnananları amel-i terkten kurtarması, kıyâmete hazırlıklı olmak, doğal olarak kendi ecelimize de hazırlıklı olmak neticesini doğuracağından ölüme hazırlanmak gibi bir çok faydayı sînesinde barındırmaktadır bu recâ yüklü bekleyiş. İslâm âleminin sıkıntılar çektiği şu dönemde mü'mînlerin Mehdî aleyhi s-selâm ı doğru bir şekilde anlamalarını, istismârdan ve gafletce bekleyişten uzak bir duruş sergilemelerini tavsiye ederken; Mehdî aleyhi s-selâm ın geleceğini kabul etmemek dalâletinden tüm mü'mînleri Rabbimin korumasını dileriz. Mâl ve evlâdın fayda vermediği ancak kalb-i selîm ile kendisine varmanın fayda vereceği o günde; îmâna hizmet ederek rızâsını kazanmak ârzûsu ile kaleme aldığım bu çalışmamla, Rabbimin, kitâbın yayınlanmasına varana kadar emeği geçen tüm dostlarımızı rızâsına ulaştırmasını ve kulum hitâbına mazhar kılmasını dilerim. Hazırladığımız bu eseri ve hassaten rivâyetleri sahası gereği inceleyen gerekli tavsiye ve düzeltmelerde bulunan muhterem Yrd. Doç. Dr. Nureddin BOYACILAR hocamıza, Türkçe metin tashîhini yapan Sayın Ahmet KARADEMİR ve Turan KOÇTÜRK beylere ve emeği geçen tüm dostlarıma teşekkürlerimi arz ederim Çalışmak, gayret bizden, hidâyet ise sadece Allah Teâlâ - dandır.

17 Mehdî Kelimesinin Lügat ve Istılah Manaları Mehdî kelimesi; Arapça; ي fiilinden gelir. Mehdî kelimesi hidayet kelimesi ile aynı kökten türemiştir. Hidâyet kelimesinin mânâsı; hidâyet/yöneltmek ve irşâd etmek demektir. Mehdî kelimesi işte bu kelimenin edilgen sıfat fiil olarak kullanılmakta olan ل kalıbında ismi mef ûldür. Kelime mânâsı olarak; hidâyete ve irşâda ulaştırılmış ve kendisine hidâyet ve irşâd verilmiş tekil erkek şahıs demektir. Bir kişiye, bir şeyi tarif etmek ve bir kişiyi aradığına ulaştırmaya da hidâyet denir. Mehdî kelimesinin kökü olan; ى ا kelimesi; irşâd etmek olup, sapıklığın ve dalâletin zıttıdır. Hadîs-i şerîfte; ا ا ا א ء ا Hidâyet olunmuş irşâd eden halîfelerin sünneti (yolu) diye kullanılmıştır. Mehdî ise; Allah ın kendisini hak yola ulaştırdığı kişidir. Bu kelime isimler arasında kullanılmakta olup âdetâ esmâ-yı ğalibe olmuştur. Bu isimle; Nebî aleyhi ssalâtü ve s-selâm ın âhir zamanda geleceğini müjdelediği kişi de Mehdî adı ile adlandırılmaktadır. Hulefâ-yı mehdiyyun dan kasıt ise; Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osmân ve Hz. Alî radıyallahu anhum dur. Onların yaşantıları ve ahlâkları ile yaşayanlar hakkında bu ifâde umûm olsa da asıl kast olunanlar bu halîfelerdir. 14 Mehdî kelimesi Kur ân-ı Kerîm de kullanılmamaktadır. Ancak kelimenin kökü ve kökünden türeyen diğer kelimeler bir çok 14. İbn Manzûr, Lisânü l-arab, c. 15. s

18 28 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm yerde kullanılmıştır: ا ا و Allah kimi hidâyete erdirmiş ise o kişi hidâyete erendir. 15 אد م כ Zira her toplumun bir uyarıcısı vardır. 16 Mehdî kelimesinin hadîs-i şerîflerde kullanımı çoktur. Bu hadîs-i şerîflerden birinde Îsâ aleyhi s-selâm Mehdî kelimesinin sıfat isim olarak kullanılması ile vasıflanmıştır. Söz konusu rivâyet şöyledir: ا» : כ אش, ا ة ر أ כ כ א و א ا א א ا أ ن כ ز ار א أ و ب ا و ا و ا و ا Ebû Hüreyre radıyallahu anh den rivâyetle Nebî aleyhi s-salâtü ve sselâm şöyle buyurmuştur: Sizden kim yaşarsa Meryem oğlu Îsâ aleyhi s-selâm ı mehdî (tam mânâsı ile hak üzerine olan) bir lider, adâletli bir hâkim olarak ve onu haçı kıran, domuzu öldüren, cizyeyi kaldıran olarak karşılaması yakındır. Harb cizyenin ağırlıklarını kaldırır. 17 Cerîr b. Abdullah b. el-becelî radıyallahu anh atın üzerinde sâbit duramazdı. Rasûlullah aleyhi s-salâtü ve s-selâm, Cerîr radıyallahu anh ın göğsüne vurarak şöyle duâ א; etti אد א و ا ا Allah ım, onu sâbit kıl ve onu hidâyetçi ve hidâyete eren kıl. 18 Rasûlullah aleyhi s-salâtü ve s-selâm Mu âviye radıyallahu anh ı çağırarak ona şöyle duâ etmiştir: و ا א אد א ا ا Allah ım onu hidâyetçi, hidâyete ermiş kıl ve onunla yol göster Kur'ân-ı Kerîm, Kehf,18/ Kur'ân-ı Kerîm, Ra d,13/ Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 2. s Hadîs-i şerîfin isnadı sahîhtir. 18. Buhârî, Cihâd, Tirmizî, Menâkıb, 47/ 3842.

19 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm 29 Peygamber Efendimiz aleyhi s-salâtü ve s-selâm, bir hadîslerinde Hz. Alî (k.v.) yi vasfederken onun hakkında da Mehdî kelimesini sıfat olarak kullanmıştır. Hz. Alî radıyallahu anh anlatıyor: Sahâbeler: «Ya Rasûlallah! Senden sonra insanlara kim emîr olacak?» dediler. Rasûlullah aleyhi s-salâtü ve s-selâm şöyle buyurdu: «Sizler Ebû Bekir radıyallahu anh ı kendinize emîr yaparsanız onu dünyadan yüz çevirmiş, âhirete yönelmiş emin bir idâreci olarak bulursunuz. Ömer radıyallahu anh ı emîr tayin ederseniz onu da kuvvetli, emin ve Allah yolunda kınayanın kınamasından korkmayan olarak bulursunuz. Alî radıyallahu anh yi emir yaparsanız sizi bunu yapacak olarak göremiyorum onu da hidâyetçi, mehdî (hidâyet üzere olan) ve sizi sırât-ı müstakîme ulaştıran olarak bulursunuz.» 20 Buraya kadar naklettiğimiz naslarda ve rivâyetlerde mehdi kelimesinin kullanılan lügat mânâsı; hidâyete ve hakka ulaştırılmış kişi demektir. İbnü'l-Esîr, Mehdî kelimesi hakkında şunları ifâde etmektedir: Mehdî kelimesi esmâ-i gâlibe olacak kadar isimler arasında kullanılmış olup âhir zamanda geleceğini Rasûlullah aleyhi s-salâtü ve sselâm ın müjdelediği kişi de «Mehdî» diye adlandırılmaktadır. 21 Buraya kadar aktardığımız lügat mânâlarından hareketle; Mehdî kelimesinin ıstılah mânâsı şöyledir: Mehdî, hadîs-i şerîflerin âhir zamanda çıkacağını müjdelediği, dünyada adâlet ile hükmedecek ve kıyâmete yakın bir dönemde İslâm ın dünya hâkimiyetini sağlayacak ehl-i beytten bir kişidir. Ancak mehdî kelimesi mutlak (genel) bir kullanımla bu mânâyı ifâde eder. Şâyet bu kelime diğer bir kelimeye mukayyed (başka bir isme bağlı sıfat v.b.) olarak kullanılırsa bu mânânın dışında olup sadece kayıtlandığı kelimeye sıfat (naat) vaki olur. 20. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 1. s İbnü'l-Esîr, en-nihâye fî Garîbi l-hadîs, c. 5. s. 253.

20 30 Mütevâtir Hadîsler Işığında Beklenen Mehdî aleyhi s-selâm İbn Haldûn un Mehdî aleyhi s-selâm hakkındaki şu ifâdeleri, Mehdî nin tarifi olarak mülâhaza olunabilir: Şunu bil ki! Ehl-i İslâm ın tamamında meşhûr olduğuna göre asırların geçmesine rağmen âhir zamanda ehl-i beytten dîni kuvvetlendirecek, adâleti ortaya çıkartacak ve Müslümânların kendisine tâbi olacağı bir adam ortaya çıkacaktır. Bu şahıs İslâm memleketlerine idâreci olur ve bu şahıs Mehdî diye adlandırılır. Deccâl in çıkması ve hadîs-i şerîflerde sâbit olan kıyâmetin alâmetleri bunun akabinde olacaktır. Îsâ aleyhi s-selâm ondan sonra veya beraber inip Deccâl i öldürecek veya Deccâl i öldürmekte Mehdî aleyhi s-selâm a yardım edecek. Îsâ aleyhi s-selâm namaz da Mehdî aleyhi s-selâm a uyacaktır. 22 Mehdîlik her asırda vardır; ancak genel olarak Mehdî kelimesinin ifâde ettiği mânâ olan, âhir zamanda geleceği ve hilâfeti müjdelenen ayrı bir şahıs vardır. Mehdîlik kelime mânâsı olarak her zamanda bulunabilen bir yol olmakla birlikte, Mehdî aleyhi sselâm ve inancından kasıt, hiçbir zaman belirtilen bu Mehdî aleyhi sselâm ın şahs-ı manevî olduğu değildir. Âhir zamanda Mehdî aleyhi s-selâm isminin kendine verildiği bir şahıs vardır. Mehdîlik gibi manevî bir irşâd yolunun var olduğu anlayışı ile diğeri inanç olan Mehdî aleyhi s-selâm ın gelmesini birbirine karıştırmak kişinin ehl-i sünnet yolundan çıkmasını ilzâm eder. 23 Bu yanlış inançların ve değerlendirmelerin yanında bu konuyu istismâr eden ve tarihte mehdî diye ortaya atılmış kişiler olduğu gibi; Mehdî iddiâsında bulunmadıkları hâlde muta assıbları tarafından Mehdî olarak kabul edilen şahıslar / sâlih kullar hatta Nebî olmuştur. 22. İbn Haldûn, Târîh, el-mukaddime, c.1. s Mehdî aleyhi s-selâm nin müşahhas bir şahıs olduğu hakkındaki hadîsler ve âlimlerimizin görüşleri ve açıklamaları ileride zikredilecek ve aynı zamanda ileride Mehdînin Şahs-ı Manevi olduğu yanlış inancına, müstakil bir başlık altında gerekli cevap verilecektir.