DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE RÜZGAR ENERJİSİ
|
|
- Can Arıkan
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE RÜZGAR ENERJİSİ Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu İzmir, Ocak 2001 Muhsin Tunay GENÇOĞLU, Mehmet CEBECİ Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elazığ, Türkiye Tel: ÖZET 21.yüzyılda; artan nüfus ve sanayileşmeden kaynaklanan enerji ihtiyacı, ülkemizin kısıtlı kaynaklarıyla karşılanamamakta, enerji üretimi ve tüketimi arasındaki açık hızla büyümektedir. Bu durumda; kendi öz kaynaklarımızdan daha etkin biçimde yararlanmak giderek artan bir önem kazanmaktadır. Enerji talebindeki hızlı artışın karşılanabilmesi için, yenilenebilir enerji kaynaklarından en etkin ve rasyonel biçimde yararlanılması amacıyla, kamu yatırımlarının artırılmasının gerekliliği kadar, özel sektör yatırımlarının da bu alana kaydırılması yararlı olacaktır. Günümüzün başlıca enerji kaynaklarından olan fosil yakıtların 1996 yılı rakamlarına göre rezerv durumları incelendiğinde; kömürün 235 yıl, petrolün 43 yıl, doğal gazın ise 66 yıl sonra tükeneceği tahmin edilmektedir. Yıllar geçtikçe yeni rezervler bulunmakta veya teknolojinin gelişmesiyle eskiden ekonomik olmayan kaynaklar ekonomik hale gelmektedir. Fakat şu anda Dünya da tüketim hızı, doğal fosil oluşum hızının 300 bin katıdır. Diğer bir deyişle, bir günde bin yıllık oluşum tüketilmektedir. Bu gidişle rezervlerin tükenmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi gittikçe artmaktadır. Yeni enerji sınıfındaki nükleer enerjinin, Dünya da ve ülkemizde kullanımı konusunda tam bir güven olmaması ve geçmişte yaşanan nükleer kazalar, yenilenebilir enerji kaynaklarını ön plana çıkarmıştır. Yenilenebilir enerji kaynakları denildiğinde ilk akla gelenler; güneş, rüzgar ve hidrolik enerjidir. Rüzgar enerjisinin kaynağı güneştir. Rüzgar denilen hava akımları, güneşin yeryüzünü ve atmosferi homojen ısıtmamasından kaynaklanan basınç ve sıcaklık farklarından doğmaktadır. Rüzgar enerjisi, özelliği gereği çevreye en az zarar veren, dolayısıyla dış maliyetleri en düşük enerji kaynağıdır. Rüzgar enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren teknoloji, maalesef büyük sermaye gerektirmektedir. Ancak, yakıt ve işletme giderlerinin çok düşük olduğu da bir gerçektir. Bu aşamada, finansman koşullarının iyi olması, rüzgar enerjisinden elde edilecek elektrik enerjisinin diğer bir çok enerji kaynaklarından elde edilenden çok daha ucuza mal edileceğini göstermektedir. Dünya genelinde rüzgar enerjisi santrallarının, diğer konvansiyonel enerji kaynakları ile çalışan santrallara göre çok daha geniş bir alanda desteklendiği ve diğerlerine göre daha kolay ve iyi şartlarla finansman bulduğu görülmektedir. I. GİRİŞ Yeni ve yenilenebilir enerji kaynakları olarak isimlendirilen alternatif kaynaklardan yararlanılması; hidrolik enerji dışında, teknolojik gelişimlerinin yeniliği ve geleneksel kaynaklarla ekonomik açıdan rekabet edebilme güçlükleri nedeniyle, bugüne kadar arzulanan düzeye ulaşamamıştır. Bununla birlikte, jeotermal, güneş, rüzgar ve modern biyokütle enerjisi teknolojileri, bugün Dünya enerji pazarlarında yer almaya başlamışlardır. Enerji bitkileri, fotovoltaik ve rüzgar enerjisi teknolojilerindeki Ar-Ge çalışmaları devam etmektedir. Yeraltında ısıl enerji depolaması, özellikle gelişmiş ülkelerde hızlı bir yaygınlaşma sürecine girerken, hidrojen enerjisi teknolojisinde yoğun araştırmaların sürdürüldüğü gözlenmektedir (1). Rüzgardan elektrik üretimi 100 yıl önce başlamıştır yılı öncesinde daha çok kw 'lık makinalar üzerinde durulmuş olmakla birlikte, 1250 kw 'lık türbinler de yapılmıştır Yapay Petrol Krizleri Dönemi ne kadar 100 ve 800 kw 'lık rüzgar türbinleri üzerinde durulduğu
2 görülmektedir 'li yıllarda yeni teknoloji ve malzemelerle yeniden geliştirilerek dizayn edilen ve maliyetleri düşürülen rüzgar türbinleri, rüzgar elektriği için yeni çağ açmıştır (2). Rüzgarın enerji üretiminde kullanımı, 1970 li yıllardaki petrol krizinden sonra gelişmeye başlamıştır yıllarında Amerika da toplam 1580 MW güce sahip rüzgar çiftlikleri kurulmuştur. Kurulu güç değeri 1998 sonu itibariyle 1946 MW a ulaşmıştır. Avrupa da, Danimarka, Hollanda ve Almanya da kurulmaya başlanan rüzgar çiftlikleri hızla gelişmiş, 1991 yılında yeniden düzenlenen enerji kanunu ile Almanya rüzgar enerjisinde 1. sıraya çıkmıştır. Dünya da kurulu gücün %60 ı Avrupa da, %20 si ise Amerika dadır yılında eklenen 2100 MW lık kapasite ile dünyadaki kurulu rüzgar gücü 9600 MW a ulaşmıştır (3). Rüzgar enerjisi kullanmanın faydalarından biri, toplumsal maliyetin diğer enerji kaynaklarına göre çok düşük olmasıdır. Yani, üreteceğimiz her bir ekonomik değer için harcayacağımız tüm enerji tipleri içinde toplumsal maliyet açısından en ucuzu rüzgardır. Bu maliyetin içerisinde; kuruluş maliyetleri, işletme maliyetleri, üretilen atığın yok edilme maliyeti, ekonomik ömür, söküm maliyetleri, yerine konulabilirlik maliyeti vb. yatmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasıyla oluşacak diğer bir fayda, üretim süreçlerinde yaşanan enerji kesintisi maliyetlerinde yaşanacak düşüşlerdir (4). II. RÜZGAR ENERJİSİ SİSTEMLERİ Günümüzde rüzgardan elektrik üretimi için büyük güçlü türbinlerle kurulan rüzgar santrallarının (rüzgar çiftliklerinin) yanında, küçük güçlü türbinler olan rüzgar generatörleri de kullanılmaktadır. Uygulamada bunlar şebekeden bağımsız çalıştırılan rüzgar generatörleri ve şebeke bağlantılı rüzgar santralları olarak ayrılmaktadır. Rüzgar santralının ana yapı elemanı türbinidir. Günümüz rüzgar türbinleri geliştirilmiş rüzgar enerjisi çevrim sistemleri (WECS) olarak tanımlanır. Rüzgar santrallarında kullanılan türbinlerin hemen tümü yatay eksenli propeller türbinlerdir. Rotor kanat sayıları bir ile üç arasında değişmektedir. Kanatlar kompozite malzemeden yapılır. Çoğunlukla up-wind (üst rüzgarlı-rüzgarın kuleden önce rotora çarptığı) tip türbinler kullanılır. Şebekeden bağımsız rüzgar elektrik sistemleri birkaç kw ile 100 kw arasında kullanılmakla birlikte, çoğunlukla 30 kw 'ı aşmamaktadır. Bu tür rüzgar generatörleri üç palli bir çark, transmisyon sistemi, DC generatör, yöneltici kuyruk ve fren sisteminden oluşur. Makina daha çok direk tipi pilon üzerine yerleştirilir. Elde edilen DC elektrik aküler ile depolanabilir. Şebekeden bağımsız büyük güçlü ( kw) sistemler, yedek enerji kaynağı olarak dizel generatörlerle paralel çalıştırılmaktadır. Böyle bir sistemde dizel generatörün rüzgardan yararlanarak %40-50 yakıt tasarrufu sağlaması amaçlanmaktadır. Rüzgar-dizel sistemlerinde DC/AC invertör kullanılarak tüketici AC ile beslenmektedir. Bugün rüzgar santralları tek türbinli olarak değil, genellikle birden çok türbin içeren ve şebeke ile bağlantılı rüzgar çiftlikleri biçiminde kurulmaktadır. Türbinlerin güçleri 1990 yılında kw iken, günümüzde kw a ulaşmıştır. Bugün daha çok kw 'lık türbinler kullanılmaktadır. Bununla birlikte uzunca bir dönem 600 kw-1 MW 'lık türbinlerin daha fazla tercih edileceği beklenmektedir. Rüzgar santralları teknolojisinin geleceğine ilişkin tahminleri, 3 MW 'lık türbinlerin önümüzdeki 25 yıl içinde ticari olarak uygulamaya konulabileceği yönündedir. Şebeke bağlantılı rüzgar santralları genellikle elektrik iletim hatlarına yakın yörelerde kurulmakta, ya da oraya iletim hattı ulaştırılmaktadır. Ayrıca, yöredeki trafo kapasitesinin santrala uygun olması gerekmektedir. Rüzgar enerjisi bakımından deniz alanları karalara göre daha büyük zenginlik gösterdiği için denizlerde de denizüstü (off-shore) tip rüzgar santrallarının kurulmasına başlanmıştır. Birinci etapta kıyıdan uzaklığı 10 km 'yi ve derinliği 10 m 'yi geçmeyen alanlar hedeflenmiştir. İlk denizüstü rüzgar çiftliği 5 MW güçle Danimarka 'da Lolland adası yakınında kurulan Vindeby rüzgar çiftliğidir (2). Rüzgar enerjisindeki hızlı gelişimin en önemli nedeni, bu kaynağın çevre dostu temiz kaynak oluşudur. Rüzgar türbin teknolojisi sürekli geliştiğinden, gerek kurulmalarında ve gerekse işletilmelerinde kaza olasılığı yok denecek düzeye indirilmiştir. Kompozite malzemeden yapılmış kanatlarda kırılma olmamaktadır. Rüzgar santralları sanıldığı gibi kuş ölümlerine neden olmamaktadır, kuşların türbinlerin kanadına çarpma olasılığı milyonda birden daha azdır.
3 Tablo 1: Rüzgar enerjisinin diğer enerji kaynaklarıyla karşılaştırılması (7) Enerji Türü Min Max Ort (c/kwh) (c/kwh) (c/kwh) Solar,termal,hibrit Nükleer Doğalgaz Hidrolik Rüzgar Kömür Jeotermal Biyomas Gerçekçi ve güvenilir hesaplamalara dayalı olarak seçilmiş bir bölgeye kurulan rüzgar türbini, bir yıldan daha kısa sürede kendi imalatı için harcanan enerjiyi üretecektir. Türbinlerin ömrü ortalama 20 yıl olarak tahmin edildiğine göre, geriye 19 yıllık net üretim süresi kalmaktadır. Rüzgar çiftliği kurulduktan sonra yapılacak harcamanın, işletme ve bakım masraflarının son derece düşük olması da diğer bir avantajdır (3). 20 türbinden oluşan tipik bir rüzgar çiftliği yaklaşık 1 km 2 lik (100 hektar) alana kurulabilmektedir. Diğer güç istasyonlarına nazaran rüzgar çiftliği, bulunduğu alanın sadece % 1 ini kullanır. Tarım alanlarında çiftçilik faaliyetleri türbinlerin hemen altında yapılabilmektedir. Türbinler çalışma hayatlarının sonuna geldiklerinde kolayca sökülebilmekte ve bulundukları alan eskiden kullanıldığı hale dönüştürülebilmektedir. Türbinlerin sökülmesinin maliyeti genelde türbinlerin arta kalan parçaların parasal değeri ile karşılanabilmektedir (5). Rüzgar enerjisi santrallerinde oluşabilecek tek çevresel etki olarak gürültü gösterilmektedir. Ancak rüzgar enerjisi santralleri, rüzgar rejimine bağlı olarak, genelde yerleşimin olmadığı veya rakım farklılıkları sebebiyle gürültü etkilerinin daha az hissedildiği yerlerde kurulmaktadır. Diğer yandan türbin teknolojisindeki gelişmeler doğrultusunda gürültü emisyonları gün geçtikçe düşürülmekte ve hatta türbinlerden metre uzaklıkta 40 db in (fısıltı seviyesi) altına inilmektedir. Dolayısıyla gürültü etkisiyle oluşacak bir çevresel kirlenme rüzgar enerjisi santralları için göz ardı edilebilecek orandadır (6). Güç üretiminde kullanılan farklı yöntemlerle elde edilen elektriğin maliyet karşılaştırması Tablo 1 de verilmiştir. Görüldüğü gibi rüzgar enerjisi, ekonomik olarak diğer enerji üretim sistemleri ile yarışabilir düzeydedir. Ayrıca, gelişen teknoloji ve gerçekçi fizibilite çalışmaları sonucu rüzgardan elde edilen enerjinin maliyeti sürekli düşmektedir yılında rüzgardan elde edilen 1 kwh enerjinin maliyeti 30 cent iken, 1991 de bu değer 6 cent e düşmüştür. Bunun aksine diğer konvansiyonel enerji kaynaklarında maliyetler her geçen gün artmaktadır (7). III. DÜNYA DA RÜZGAR ENERJİSİ Dünya da rüzgar santrallarının kurulu gücü hızlı bir artış göstermektedir yılında Dünya nın kurulu rüzgar gücü 2160 MW iken, 1994 yılında 3738 MW 'a, 1995 yılında 4843 MW 'a, 1996 yılında 6097 MW 'a ve 1997 yılında ise 7000 MW 'a çıkmıştır yıl ortası itibari ile 7500 MW 'a ulaştığı söylenmektedir. Kurulu gücün % 60 'ı Avrupa, % 25 'i Amerika 'dadır. Avrupa 'da en büyük kurulu güç Almanya 'da olup, onu Danimarka, Hollanda, İngiltere, İspanya, İsveç, İtalya ve Yunanistan izlemektedir. Asya 'da Hindistan ve Çin rüzgar santrallarına önem vermektedir yılı için dünyanın kurulu güç hedefi MW kadardır. Avrupa Birliği 2005 yılında, Avrupa 'daki kurulu gücü MW 'a çıkarmayı kararlaştırmıştır. Avrupa 'nın 2010 yılı için hedefi MW ve 2030 yılı hedefi ise MW 'dır. Son onbeş yıldır Amerika 'da yeni bir rüzgar endüstrisi doğmuştur yılları arasında California 'da yaklaşık rüzgar türbini kurulmuştur. 370 MW gücündeki Kenetech Rüzgar Çiftliği, dünyanın en büyük rüzgar santralıdır ha alan kaplayan bu çiftlikte 100 kw 'lık 3500 adet ve kw 'lık 40 adet türbin bulunmaktadır. Ancak, kısa zamanda bu türbinlerden daha modernleri geliştirilmiştir. Avrupa da rüzgar teknolojisi hızla gelişmektedir yılında yeni türbinler 600 kw güçte iken, bugün yeni geliştirilen türbinlerin gücü 2 MW 'dır. Almanya yaptığı atakla 1998 sonunda rüzgar kurulu gücünü 2875 MW 'a çıkarmış, kurulu gücü 1820 MW 'ta kalan ABD 'yi geçmiş ve birinciliği elde etmiştir. Avrupa 'da şu anda 12 MW 'lık denizüstü rüzgar santralı çalışır durumdadır ve denizüstü kurulu gücün kısa zamanda 180 MW 'a çıkarılması planlanmıştır yılında Avrupa 'da MW 'a çıkması hedeflenen rüzgar kurulu gücünün denizüstü payının % 25 'den az olmayacağı beklenmektedir.
4 Tablo 2: Dünya da rüzgar enerjisi kullanımı (3) Ülkeler 1998 sonu kurulu güç(mw) 1998 yılında tesis edilen kapasite(mw) Büyüme hızı (%) ABD Kanada Kostarika Amerika Toplamı Almanya Danimarka İspanya Hollanda İngiltere İsveç İtalya Türkiye Avrupa Toplamı Hindistan Çin Japonya Asya Toplamı Avustralya Mısır Kıtalar toplamı Dünya toplamı Teknolojik gelişimle rüzgar türbinlerinin ünite güçleri artırılırken, son beş yıl içerisinde fiyatları düşürülmüştür. Karada kurulan türbinlerin birim fiyatları $/kw 'a kadar çıkabilmekte ise de, ABD iç piyasasında 750 $/kw düzeyine inildiği belirtilmektedir. Dünya genelinde türbin pazarı 2000 MW/yıl düzeyine ulaştığında, birim kurulu güç maliyetinin 750 $/kw değerinin altına çekilebileceği tahmin edilmektedir. Rüzgardan üretilen elektriğin birim maliyeti ülkelere göre farklılık göstermektedir yılında bu maliyet dünya genelinde cent/kwh iken, bugün 10 cent/kwh 'ın altındadır yılı verileri ile Amerika 'da 3.9 cent/kwh, Almanya 'da 10 cent/kwh olup, 1997 yılı verileri ile Almanya 'da 5.6 cent/kwh, İngiltere 'de 5.7 cent/kwh kadardır. Rüzgar enerjisinin teşvik edilmesi için Almanya 'da, üretilecek elektriğin tamamının son tüketiciye uygulanan fiyatın % 90 'ı ile alınma garantisi yasal olarak verilmiştir. Rüzgar kurulu gücünün geliştiği diğer ülkelerde de benzer uygulamalar vardır (2). Bugün, Dünya üzerinde en büyük kurulu güç 6469 MW ile Avrupa da yer almaktadır. Kuzey Amerika 2035 MW ile ikinci, Asya 1249 MW ile üçüncü sırada yer almaktadır. Avrupa da en büyük kurulu güç ise 2875 MW ile Almanya ve arkasından 1450 MW ile Danimarka ve 834 MW ile İspanya dır (3) (Tablo 2). Dünya rüzgar enerjisi potansiyelinin, 50 0 kuzey ve güney enlemleri arasındaki alanda TWh/yıl olduğu, ekonomik ve diğer nedenlerden dolayı 9000 TWh/yıl kapasitesinin kullanılabilir olduğu tahmin edilmektedir (4). IV. TÜRKİYE DE RÜZGAR ENERJİSİ Türkiye nin teknik potansiyeli MW dır. Bu, Türkiye nin biran önce kullanması gereken önemli bir rüzgar enerjisi potansiyeli olduğunu göstermektedir. Türkiye Avrupa da rüzgar enerjisi potansiyeli en ümit verici olan ülkedir. Türkiye deki rüzgar enerjisi kaynakları teorik olarak Türkiye nin elektriğinin tamamını karşılayabilecek yeterliliktedir. Fakat rüzgar enerjisinin sisteme girişinin tutarlı bir biçimde gerçekleşmesini kolaylaştırmak için gerekli altyapı hazırlanmalıdır (5). Türkiye 'de özellikle 10 kw 'dan küçük güçlerde rüzgar+güneş PV elektrik sistemlerine bir talep olduğu ve bu tür sistemlerin piyasaya çıkarıldığı da görülmektedir. Bu sistemler DC karakterli ve akülüdürler. Ancak, pahalı olmaları yaygınlaşmalarını engellemektedir. Ucuzlatıcı önlemler alınmalıdır. Türkiye 'de başlangıçta daha çok demonstrasyon amaçlı olarak çok küçük kapasitelerde rüzgar projeleri tasarlanmıştır yılında hazırlanan 7. Beş Yıllık Kalkınma Planı Genel Enerji Özel İhtisas Komisyonu Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Grubu Raporu 'nda, 2000 yılında 10 MW, 2005 yılında 20 MW ve 2010 yılında 50 MW 'lık rüzgar kurulu gücü önerilmiştir. Ancak, kabul olunarak yürürlüğe konulan planda rüzgar enerjisi ile ilgili bir önlem yer almamıştır. Özel sektör tarafından Yap-İşlet-Devret modeli kapsamında 1996 yılında yapılan ilk üç başvuru ile toplam kurulu gücü MW olacak rüzgar santrallarının kurulması istenmişti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından 2020 yılına kadar
5 hazırlanan genel enerji planlamasında ise rüzgar enerjisi yoktur. Bakanlığın 2020 yılına kadar açıkladığı enerji üretim projeksiyonu, her yıl yenilenmekle birlikte 1998 yılındaki açıklamada yine rüzgar enerjisine yer verilmemiştir. Türkiye 'de otoprodüktör kapsamında kurulan ve 580 kw 'lık üç türbinden oluşan 1.74 MW 'lık Delta Plastik Çeşme-Germiyan Rüzgar Santralı (Demirer Holding A.Ş.) enterkonnekte şebeke bağlantılı olarak Şubat 1998 'de işletmeye açılmıştır. Resmi kayıtlara göre bu santralın gücü 1.5 MW, üretim kapasitesi 11.3 GWh/yıl olarak bildirilmektedir. Yap- İşlet-Devret modeli ile ARES A.Ş. (Interwind) firması tarafından Çeşme-Alaçatı 'da kurulan 8.7 MW gücündeki santralın üretim kapasitesi brüt GWh/yıl, net GWh/yıl olarak rapor edilmiştir. türbin yerleştirilmesi koşulunda güç MW olup, Türkiye 'nin brüt ve teorik rüzgar potansiyeline eşdeğerdir. Söz konusu maksimum değerin 2050 yılına doğru % oranında gerçekleştirilmesi durumunda, üretilebilecek enerji en az 72 TWh/yıl gibi önemli bir büyüklüktedir (2). Şekil 1 de; Araştırma Şubesi, Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Araştırma Birimi tarafından Türkiye nin tüm bölgeleri için elde edilen rüzgar hızları ve rüzgar potansiyelleri görülmektedir. Bugüne kadar yapılan çalışmalardan ve etütlerden çıkan sonuçlara göre; Afyon, Akhisar, Alaçatı, Anamur, Antakya, Bandırma, Belen, Bozcaada, Bozkurt, Çanakkale, Çeşme, Çorlu, Datça, Didim, Dikili, Edremit, Erdek, Erzurum, Foça, Gökçeada, Haymana, İnebolu, Karabiga, Karaburun, Karaman, Kocadağ, Kumköy, Malatya, Mardin, Nurdağı, Pozantı, Samsun, Seydişehir, Silifke, Sinop, Söke, Şarköy, Tekir Yaylası, Ulukışla, Urla, Yalıkavak yöreleri rüzgar enerjisi bakımından zengin görülmektedir. Ancak, bu yerlerde rüzgar rasatlarının geliştirilmesi gerekir. Araştırma ölçümleri ile başka yerler de bulunabilir. Foça ve Urla 'nın deniz alanları denizüstü rüzgar santralı kurulmasına uygun durumdadır. Ayrıca, Ege 'de kıta sahanlığı üzerindeki kayalıklarda, kayalıklar doğal zemin oluşturmak üzere, karadakinden az bir maliyet farkı ile denizüstü rüzgar santralları kurulabilir. Rüzgar santralları inşaata başlandıktan sonra büyüklüğüne göre 2-5 aylık bir inşaat süresinde kurulabilmektedirler. Türkiye 'deki başvuruların işlemlerinin sonuçlandırılması halinde 2000 yılında, MW 'lık bir rüzgar kurulu gücünün oluşması beklenebilir. Avrupa Birliği 1995 de, 2005 yılındaki kurulu gücünün % 2 'sinin rüzgar gücü olmasını kararlaştırmıştır. Avrupa Birliği 'nin enerji politikası hedefleri ile uyum sağlayabilmek için ülkemizde 2005 yılında kurulu rüzgar gücünün 900 MW 'dan az olmaması gerekmektedir. Türkiye 'de maksimum olarak her 10 km 2 'ye bir rüzgar türbini yerleştirmekle kurulabilecek toplam türbin sayısı yaklaşık olmaktadır. Bugünkü teknolojinin üst sınırına göre her direğe 2 MW 'lık bir Şekil 1: Türkiye nin rüzgar hızı ve rüzgar potansiyeli (8) Türkiye rüzgar enerjisi açısından oldukça şanslı bir ülkedir. Rüzgardan elektrik enerjisi elde edilmesinde kullanılan rüzgar enerjisi çevrim santralları için gerekli ortalama m/sn başlangıç rüzgarı, 7 m/sn üretim hızının bulunabilirliği ve sürekliliği adına ülkemizde Marmara, Ege ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri oldukça büyük potansiyele sahiptir. Mesela; Çeşme-Alaçatı bölgesinde kurulu olan 12*0.6 MW ve 3*0.5 MW, toplam 8.7 MW gücündeki rüzgar çevrim santrallarının 1999 yılı üretimlerinin, Çeşme-Alaçatı nın toplam tüketiminin 2/3 üne eşdeğer olduğu saptanmıştır (4). Türkiye de şu anda toplam rüzgar çevrim santralı kurulu gücü 10 MW dır. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde bu gücün 250 MW değerine yükseltilmesi yönündeki çalışmalar hız kazanmıştır. Ancak bu
6 değer, şu andaki Türkiye toplam kurulu gücünün %1 i olup, ülkemizin teknik potansiyeli gözönüne alındığında düşük bir değerdir. Avrupa da elektrik enerjisi planlamalarında, enerjinin şu anda % 8, 2030 yılında ise % 10 unun yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanılması hedeflenmektedir. Benzer yaklaşımla Türkiye nin hedefi toplam rüzgar kurulu gücünü yaklaşık MW a çıkarmak olmalıdır. Türkiye de 10 m yükseklikte yapılan ölçümlere göre tespit edilen rüzgar hızları Tablo 3 de verilmiştir. Tablo 4 de ise Türkiye de rüzgar yoğunluğunun en fazla olduğu yöreler görülmektedir. Rüzgardan üretilen elektriğe, kirletici emisyonlar olmadan üretilecek elektriğin çevresel yararlarını yansıtan, hakça bir bedel ödenmesi ve iyi organize olmuş bir kurumsal alt yapı ve rüzgar enerjisinin planlama yönetmeliklerinin hazırlanması durumunda, Türkiye de rüzgar enerjisi kurulu gücünün gelişiminde, YEKAB (Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynak ve Teknolojileri Araştırma Birimi) tarafından öngörülen ve Tablo 5 de belirtilen hedeflere kolayca ulaşılabilecektir (5). Rüzgar enerjisinin geliştirilmesine gereken önem verilerek pazar yaratıldığında Türk Endüstrisi, rüzgar gücü santrallarının imalatına kolayca adapte olabilecektir. Yeni kurulan rüzgar çiftliklerinin kuleleri yerel olarak imal edilmeye başlanmıştır (5). Türkiye de son yıllardaki gelişmelerden etkilenmiş ve kurulu güçleri toplamı en az MW olacak rüzgar santralları başvuruları yapılmıştır. Yapılan tahminlere göre, rüzgardan elde edilecek elektrik enerjisi 2000 yılında 675 GWh, 2023 yılında GWh olacaktır. Toplam elektrik arzındaki payı ise % 0.5 'den % 3.5 'e çıkacaktır. Rüzgar enerjisi üzerinde yapılan teorik çalışmalara göre, Türkiye 'nin karasal alanlarında 400 TWh/yıl brüt potansiyele ve 120 TWh/yıl teknik potansiyele sahip olduğu hesaplanmıştır. Brüt potansiyel MW, teknik potansiyel de MW rüzgar gücüne karşılık gelir. Ancak, Türkiye 'nin ekonomik rüzgar potansiyelinin 50 TWh/yıl olduğu tahmin edilmektedir. Bu potansiyelin değerlendirilmesi için gereken kurulu rüzgar gücü ise MW 'dır. Tablo 3: Türkiye de rüzgar enerjisi için yapılan ölçümler Bölge Yıllık ortalama rüzgar hızları (m/sn) Bandırma 5.12 Sinop 4.73 Nurdağı (K.Maraş) 7 Datça 5.85 Akhisar 6.84 Yalıkavak (Bodrum) 5.68 Göktepe (Bitlis) 5.66 Belen (İskenderun) 7.01 Zengen (Bor) 3.54 Didim 4.81 Kocadağ (Çeşme) 9.28 Karabiga (Çeşme) 6.52 Şenköy (Mardin) 7.69 Gökçeada 7.03 Söke 5 Tablo 4: Türkiye de rüzgar enerjisi açısından süreklilik ve yoğunluk gösteren yöreler İstasyon Adı Rüzgar gücü yoğunluğu (W/m 2 ) Bandırma Antakya Kumköy 82 Mardin 81.4 Sinop 77.9 Gökçeada 74.5 Çorlu 72.3 Çanakkale 71.3 Tablo 5: Türkiye de rüzgar enerjisi için mümkün hedefler (5) Yıl Kurulu kapasite (MW)
7 V. SONUÇLAR Yenilenebilir enerji alanında Dünya daki teknolojik gelişmelerin statüsünün analiz edilmesi ve ülkemiz şartlarında teknik ve ekonomik açıdan uygulanabilirliğinin belirlenmesi gereklidir. Uygulanabilme potansiyeline sahip teknoloji yatırımlarına yönelik çalışma ve gereksinim duyulan yasal düzenlemelerin belirlenmesi uygun bir yaklaşım olarak benimsenmelidir. Başta Almanya olmak üzere Danimarka, Hollanda, İspanya gibi belli başlı Avrupa Birliği ne üye ülkelerin temiz enerji kaynağı olan rüzgar enerjisinden daha fazla faydalanılması maksadıyla yatırımları ve araştırma geliştirme faaliyetlerini destekledikleri ve rüzgar enerjisi santrallarının da en çok bu ülkelerde tesis edildiği görülmektedir. Rüzgar enerjisinin İngiltere, İrlanda ve Fransa gibi ülkelerde çok fazla desteklenmediği ve dolayısıyla da kurulu kapasitelerin diğer ülkelere göre daha düşük olduğu gözlemlenmektedir. Ancak bütün ülkelerdeki uygulamalarda belirli bir enerji politikasının varlığı dikkate çarpmaktadır. Benzer bir politikanın ülkemizde de belirlenmesi ve devletin bütün kurumlarınca misyon olarak kabul edilerek duyurulması, hem ekonomik faaliyetlerin daha sağlıklı yürümesi ve hem de gereksiz zaman ve para kaybının önlenmesi bakımından hayati önem arz etmektedir. Genel enerji planlamasında ve elektrik planlamasında rüzgar enerjisine yer verilmediğinden, Türkiye 'de resmi olarak somutlaştırılmış bir rüzgar enerjisi politikası ve geleceğe ilişkin hedef projeksiyonları yoktur. Ancak, bu konuda bazı öneriler ve tahminler bulunmaktadır. Ülkemizde rüzgar santralları kurulmasına 500 MW 'lık paket projelerle başlanması, paketlerin uygun sürede bitirilmesi, her paket için ayrı teknik, ekonomik ve mali koşullar belirlenmesi, sivil toplum kuruluşları tarafından sunulan raporlarla istenmiştir. İlk projelerde Ege ve Marmara kıyıları öncelik kazanmıştır. Rüzgar elektriğinin şebekeyi kesintisiz besleyebilmesi için, rüzgar santrallarının diğer yörelere de dağılması gerekir. Rüzgar santralının kurulacağı yerin seçiminde yeterli rüzgar potansiyeli ve arazi olanağından başka; iletim hattına uzaklığı, trafo gücü, sit alanı veya doğal koruma, milli park alanı olup olmaması, yakınında uzun mesafeli alıcı-verici antenler ve link hatları bulunmaması gibi özellikler önem kazanmaktadır. Rüzgar santralları Yap-İşlet-Devret modeli ile değil Yap-İşlet modeli ile kurulmalıdır. Çünkü rüzgar devletin hüküm ve tasarrufu altında görülecek bir doğal kaynak değildir. Rüzgarlı doğal sit alanlarında rüzgar santralları kurulması, bu alanları korumaya da yarayacağından, her derece doğal sit alanında rüzgar santralı kurulması engellenmemelidir. Tarihi sit alanlarının bazıları için de bu olanak tanınabilir. Proje sahasını belirleyerek başvuru raporu alan ve rüzgar hızı ölçümlerine girişen üretici şirketlerin belirledikleri alanlara başka şirketlerin girmesi, yatırım olanaklarının prodüktif kullanılması açısından engellenmelidir. Santralın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki bir yerde kurulmasının gerekmesi durumunda, üretim şirketine üs hakkı tanınmalıdır. Yerleşim yerlerinin rüzgar santrallarına 500 m 'den fazla yaklaşmasına işletme süresi boyunca imar izni verilmemeli, aksi takdirde, üretici şirkete tazminat ödenmesi zorunlu duruma getirilmelidir. Rüzgar enerjisi santrallarının gelişimi ve sanayi yatırımlarını teşvik için, enerji alımında tüketiciye uygulanan fiyatın altında kalmak üzere yüksek paçal fiyat (ortalama tarife) uygulanmalıdır. Ancak, bu fiyatın üretici şirketler bazında farklı düzeylerde tutulmaması gerekir. Yıllara göre planlanacak üretim kapasitesi paketleri belirlenmeli, belli pakete proje ayrımı yapılmaksızın eşdeğer fiyat uygulanmalıdır. Türkiye 'de uzun dönemde yerli türbin üretimi üzerinde de durulmalı, bu amaçla yerli sanayinin Avrupa 'daki türbin üreticileri ile işbirliği olanakları araştırılmalıdır. Ülke insanlarının bilinçlendirilmesi amacıyla, üretilecek rüzgar enerjisinin insanlığın yaşamına nasıl direkt ve yararlı katkısı olduğu topluma anlatılmalı, bu anlamdaki toplumsal bilinç yükseltilerek, toplumun bir baskı unsuru olabilme yeteneği harekete geçirilmelidir. Devletin rüzgar enerjisi santrallarını desteklemesi durumunda oluşacak bu yeni sektörde, yeni iş imkanları doğacak, işçilik ve nakliye avantajları sebebiyle Türkiye ekonomisine yeni bir ihraç ürünü katılacaktır. Bu durumda ekonomideki dinamik dengelerin ne kadar büyük bir katma değer oluşturacağını da göz ardı etmemek gerekir. Ayrıca milli kaynaklara dayanan bu enerji türüyle sektörün dışa bağımlılığı da tümüyle ortadan kaldırılabilecektir.
8 Türkiye de rüzgar enerjisi kullanımının gelişimi için bir Ulusal Rüzgar Enerjisi Programı hazırlanarak uygulamaya konulmalıdır. Uzun dönemli olması gereken bu programda; hedefler, yatırımlar, teşvikler, iletim hatları ve trafo güçleri, Ar- Ge konuları yer almalıdır. Türkiye de rüzgar santralları kurulacak yerlerin belirlenmesi için yerel rüzgar ölçümlerinin geliştirilmesi zorunluluğu vardır. Enerji amaçlı ölçümler santral kurucusu firmalar tarafından yapılabileceği gibi, ilgili kamu kuruluşları tarafından saptanan yörelere ilişkin ölçümler firmalara sunulabilir. Ulusal enterkonnekte sisteme bağlanacak rüzgar çiftlik ve türbinlerinin bağlantı kolaylıkları için rüzgar potansiyeli zengin olan yörelerde trafo güçleri ve hat kapasiteleri artırılmalıdır. Şebeke bağlantılı rüzgar santralları için rüzgarlı yörelerdeki enerji iletim hatları artırılmalı ve yeni hatlar özel sektörle koordineli planlanmalıdır. Rüzgar enerjisi santrallarından elektrik üretimi esaslarını düzenleyen özel bir kanun çıkarılmalıdır. Rüzgar santrallarının ticari kullanıma girmesini engelleyen tüm kurumsal engellerin ve belirsizliklerin ortadan kaldırılması için yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Doğal çevre ve insanlara hiçbir olumsuz etkisi olmayan rüzgar enerjisinin daha çok kullanılması özendirilmelidir. Rüzgar çevrim santralları ülkemiz için önemli bir yenilenebilir enerji kaynağı olarak değerlendirilmeyi beklemektedir. Bu konuda boşa geçirilen süre, dışa bağımlı enerji politikamızın daha hızlı tükenişini getirecektir. KAYNAKLAR 1- Yenilenebilir Enerji Kaynakları, 1.htm 2- Türkiye Açısından Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Yeri, sec10.html 3-21.Yüzyılın Enerji Teknolojileri, icindekiler.html 4- Canpolat, T., Rüzgar Enerjisinin Dünya ve Türkiye deki Durumu ve Bölgemizdeki Potansiyeli, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Bülteni, sayı 124, s.25-27, İzmir, Uyar, T.S., Türkiye Enerji Sektöründe Karar Verme ve Rüzgar Enerjisinin Entegrasyonu, TanayUyar02.html 6- Akyüz, O., Rüzgar Enerjisi İle Diğer Enerji Kaynaklarının Fiyat / Maliyet Analiz Raporu, asmakmaliyet.html 7- Avrupa Rüzgar Enerjisi Birliği-Türkiye Şubesi Bülteni,sayı 1, İstanbul, Güneş ve Rüzgar Enerjisi, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Araştırma ve Geliştirme Çalışmaları, htm 9- Beurskens, J., Rüzgar Enerjisi Projelerinin Uygulanması, Elektrik Mühendisliği, cilt 39, sayı 403, s.41-46, Ankara, Petersen, E.L., Troen, I., and Mortensen, N.G., The European Wind Energy Resources, Proceeding of EC Wind Energy Conference and Exhibition, Denmark, Yeni ve Yenilenebilir Alternatif Enerji Kaynakları, Türkiye 1.Enerji Şurası Alt Komisyon Raporları, cilt 1, 6.Alt Komisyon Raporu, İstanbul, Enerji İstatistikleri, Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, Ankara, 2000.
RÜZGAR ENERJİSİ VE SİVAS ŞARTLARINDA RÜZGAR SANTRALİ TASARIMI
RÜZGAR ENERJİSİ VE SİVAS ŞARTLARINDA RÜZGAR SANTRALİ TASARIMI Cumhuriyet Üniversitesi Elektrik - Elektronik Mühendisliği Bölümü Sunan Yrd.Doç. Dr. Mustafa HOŞTUT Nisan-2007 1/53 RÜZGAR ENERJİSİ VE SİVAS
DetaylıRÜZGAR ENERJĐSĐ. Erdinç TEZCAN FNSS
RÜZGAR ENERJĐSĐ Erdinç TEZCAN FNSS Günümüzün ve geleceğimizin ekmek kadar su kadar önemli bir gereği; enerji. Son yıllarda artan dünya nüfusu, modern hayatın getirdiği yenilikler, teknolojinin gelişimi
DetaylıİSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
TEMİZ & YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYEL & STRATEJİLERİ İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 22 Nisan 2010 Dr. Atillâ AKALIN I.GİRİŞ Rüzgar Potansiyeli ve Kullanımları (Dünya, AB, Türkiye) Hidro Potansiyeli ve
DetaylıTEMİZ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ KURSU. Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Osmanbey Kampüsü, Şanlıurfa
TEMİZ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ KURSU Prof. Dr. Hüsamettin BULUT Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Osmanbey Kampüsü, Şanlıurfa KISA ÖZGEÇMİŞ Doç. Dr. Hüsamettin BULUT EĞİTİM
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI RÜZGAR ENERJİSİ. UĞUR BİCAN Elektrik Mühendisi EMO Ankara Şubesi Enerji Komisyonu
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI RÜZGAR ENERJİSİ UĞUR BİCAN Elektrik Mühendisi EMO Ankara Şubesi Enerji Komisyonu Çevre dostu olan yenilenebilir enerji kaynakları NEDEN ÖNEMLİDİR? Enerjiye olan büyük ihtiyaç
DetaylıİZMİR KEMALPAŞA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ GÜNEŞ SANTRALİ UYGULAMASI
İZMİR KEMALPAŞA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ GÜNEŞ SANTRALİ UYGULAMASI Mustafa Orçun ÖZTÜRK mustafaozturk@kosbi.org.tr ÖZET Günümüzde fosil yakıtlarının sonunun gelecek olması maliyetlerinin fazla olması ve
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR --
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ Prof. Dr. Zafer DEMİR -- zaferdemir@anadolu.edu.tr Konu Başlıkları 2 Yenilenebilir Enerji Türkiye de Politikası Türkiye de Yenilenebilir Enerji Teşvikleri
DetaylıTÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ. Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili
TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili Dünya nüfusunun, kentleşmenin ve sosyal hayattaki refah düzeyinin hızla artması, Sanayileşmenin
DetaylıİTALYA İSPANYA PORTEKİZ YUNANİSTAN TÜRKİYE
Jeotermal Enerji ülkemiz için önemli bir yenilenebilir kaynaktır. Türkiye jeotermal enerji potansiyeli açısından dünyanın yedinci ülkesidir. Muhtemel jeotermal enerji potansiyelinin kullanımının getirebileceği
DetaylıBÖLGEMİZİN YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİNİN KULLANILMASI İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR
BÖLGEMİZİN YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİNİN KULLANILMASI İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR 1 Enerji de Politika ve Hedefler Vizyon 2023 Hedefleri 10. Kalkınma Planı (2014-2018) TR32 Düzey 2 Bölgesi (Aydın, Denizli,
DetaylıRÜZGAR ENERJİ SANTRALLERİ BİLEŞENLERİNİN NEDEN YURT İÇİNDE ÜRETİLMESİ GEREKLİLİĞİ VE BU SÜREÇTE YAŞANAN SIKINTILAR/ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
RÜZGAR ENERJİ SANTRALLERİ BİLEŞENLERİNİN NEDEN YURT İÇİNDE ÜRETİLMESİ GEREKLİLİĞİ VE BU SÜREÇTE YAŞANAN SIKINTILAR/ÇÖZÜM ÖNERİLERİ A. Emre Demirel Ege Kule AŞ/Fabrika Müdürü 1 EGE KULE A.Ş. Ege Kule, 1955
DetaylıYELİ VE MEVCUT YATIRIMLAR
TÜRKİYE RÜZGAR R ENERJİSİ POTANSİYEL YELİ VE MEVCUT YATIRIMLAR RÜZGAR ENERJİSİ VE SANTRALLERİ SEMİNERİ Rahmi Koç Müzesi Konferans Salonu - İstanbul (27 MAYIS 2011) MUSTAFA ÇALIŞKAN Makine Yüksek Mühendisi
DetaylıDünyada Enerji Görünümü
22 Ocak 2015 Dünyada Enerji Görünümü Gelir ve nüfus artışına paralel olarak dünyada birincil enerji talebi hız kazanmaktadır. Özellikle OECD dışı ülkelerdeki artan nüfusun yanı sıra, bu ülkelerde kentleşme
DetaylıRÜZGAR ENERJİSİ. Cihan DÜNDAR. Tel: Faks :
RÜZGAR ENERJİSİ Cihan DÜNDAR Tel: 312 302 26 88 Faks : 312 361 20 40 e-mail :cdundar@meteor.gov.tr Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü A r a ş t ı r m a Ş u b e M ü d ü r l ü ğ ü Enerji Kullanımının
Detaylı2010 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Bilindiği üzere, elektrik enerjisi tüketimi gelişmişliğin göstergesidir. Bir ülkedeki kişi başına düşen
DetaylıALPER AKCA
25.10.2008 Lisans, ODTÜ EEE, 2005 Yüksek Lisans, ODTÜ EEE, 2008 ASELSAN, 2005- Neden Destek? Destek Türleri ABD Ulusal Mekanizmalar ABD Eyalet Mekanizmaları AB Destek Mekanizmaları Türkiye Yenilenebilir
DetaylıTÜRKİYE NİN RÜZGAR ENERJİSİ POLİTİKASI ZEYNEP GÜNAYDIN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TÜRKİYE NİN RÜZGAR ENERJİSİ POLİTİKASI ZEYNEP GÜNAYDIN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GİRİŞ POTANSİYEL MEVZUAT VE DESTEK MEKANİZMALARI MEVCUT DURUM SONUÇ Türkiye Enerji
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ. Etüt Çalışmaları ve Yasal Durum. Erdal ÇALIKOĞLU Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V.
ENERJİ VERİMLİLİĞİ Etüt Çalışmaları ve Yasal Durum Erdal ÇALIKOĞLU Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V. Neden Enerji Verimliliği? Fosil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek. Alternatif kaynaklar
DetaylıTÜRKİYE RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYELİ. Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili
TÜRKİYE RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYELİ Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili Dünya nüfusunun, kentleşmenin ve sosyal hayattaki refah düzeyinin hızla artması,
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (YEGM)
1 ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI 03.02.2013 YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (YEGM) E.Emel Dilaver, 22 Ocak 2013 Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü 2 03.02.2013 TÜRKİYENİN ENERJİ KONUSUNDAKİ
DetaylıYenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi
Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi İbrahim M. Yağlı* Enerji üretiminde Rüzgar Enerjisinin Üstünlükleri Rüzgar enerjisinin, diğer enerji üretim alanlarına göre, önemli üstünlükleri bulunmaktadır:
DetaylıDalga Enerjisi. Prof. Dr. Bihrat Önöz
Dalga Enerjisi Prof. Dr. Bihrat Önöz Temiz Enerji Günleri 6-7 Mart 2013 Rüzgar Akışkan içerisindeki kütle hareketleri Deniz tabanı hareketleri Güneş ve ayın çekim kuvvetleri İnsan faaliyetleri Farklı özgül
DetaylıDünyada Enerji Görünümü
09 Nisan 2014 Çarşamba Dünyada Enerji Görünümü Dünyada, artan gelir ve nüfus artışına paralel olarak birincil enerji talebindeki yükseliş hız kazanmaktadır. Nüfus artışının özellikle OECD Dışı ülkelerden
DetaylıRüzgar Enerji Santralleri Yatırım Deneyimleri. Kenan HAYFAVİ Genel Müdür Yardımcısı
Rüzgar Enerji Santralleri Yatırım Deneyimleri Kenan HAYFAVİ Genel Müdür Yardımcısı TÜREK Kasım 2014 1 İçerik Türkiye de Rüzgar Enerjisi Lisanslama Teşvikler - Finansman Sonuç 2 Türkiye de Enerji Talebi
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI Dr. Gülnur GENÇLER ABEŞ Çevre Yönetimi ve Denetimi Şube Müdürü Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 06/02/2016 YENİLENEBİLİR ENERJİ NEDİR? Sürekli devam eden
DetaylıORTALAMA RÜZGAR VERİLERİ ÜZERİNDEN RÜZGAR ENERJİSİ SANTRALLERİ İÇİN ÖN FİZİBİLİTE YAPILMASI: GEDİZ ÜNİVERSİTESİ 100 kw RES UYGULAMASI
ORTALAMA RÜZGAR VERİLERİ ÜZERİNDEN RÜZGAR ENERJİSİ SANTRALLERİ İÇİN ÖN FİZİBİLİTE YAPILMASI: GEDİZ ÜNİVERSİTESİ 100 kw RES UYGULAMASI Doç. Dr. Selim SOLMAZ Gediz Üniversitesi Makine Müh. Bölümü selim.solmaz@gediz.edu.tr
DetaylıRüzgar Enerji Santralleri Yatırım Deneyimleri. Kenan HAYFAVİ Genel Müdür Yardımcısı
Rüzgar Enerji Santralleri Yatırım Deneyimleri Kenan HAYFAVİ Genel Müdür Yardımcısı 1 RES Yatırımları RES Yatırımları: Yenilenibilir bir kaynak olması, Yakıt maliyetinin olmamaması, Kısa sürede devreye
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ (ENVER) GÖSTERGELERİ VE SANAYİDE ENVER POLİTİKALARI
ENERJİ VERİMLİLİĞİ (ENVER) GÖSTERGELERİ VE SANAYİDE ENVER POLİTİKALARI Erdal ÇALIKOĞLU Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V. Neden Enerji Verimliliği? Fosil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek.
DetaylıÜlkemizde Elektrik Enerjisi:
Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik-Bilgisayar Bilim Kolu Eğitim Seminerleri Dizisi 6 Mart 8 Mayıs 22 Destekleyen Kuruluşlar: Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği
DetaylıSULTANHİSAR-AYDIN 260 ADA 1,2,3,4 PARSEL JEOTERMAL ENERJİ SANTRALİ İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU
SULTANHİSAR-AYDIN 260 ADA 1,2,3,4 PARSEL JEOTERMAL ENERJİ SANTRALİ İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU PLANLAMA ALANININ KONUMU: Planlama Alanı Türkiye'nin Batısında Ege Bölgesinde Aydın ili,sultanhisar ilçesi
DetaylıTÜRKİYE DE GÜNEŞ ENERJİSİ
TÜRKİYE DE GÜNEŞ ENERJİSİ ALİ BÜLENT KAPCI Elektrik-Elektronik Mühendisi ETKB - Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (YEGM) Muhtelif sektör/alanlarda gelişimin takip
DetaylıTürkiye de Rüzgar Enerjisi. www.euas.gov.tr 1
Türkiye de Rüzgar Enerjisi www.euas.gov.tr 1 Enerjinin Önemi Günümüz dünyasında bir ülkenin sürdürülebilir kalkınma hamlelerini gerçekleştirmesi, toplumsal refahı yükseltmesi ve global ölçekte rekabet
DetaylıTürkiye de Rüzgar Enerjisi. Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard.
Türkiye de Rüzgar Enerjisi Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard. Akış Ülkemizde rüzgar enerjisi Destekleme Mekanizmaları Lisanslı Elektrik Üretim Tesisleri Lisanssız Elektrik Üretim Tesisleri Ülkemizde Rüzgar
Detaylıİzmir İli Enerji Tesislerinin Çevresel Etkileri - RES
TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi İzmir İli Enerji Tesislerinin Çevresel Etkileri - RES Hasan Sarptaş, Yrd. Doç. Dr. Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Ens. Türkiye de Rüzgar Enerjisinin Görünümü
DetaylıKonya Sanayi Odası. Ocak 2013. Enis Behar Form Temiz Enerji enis.behar@formgroup.com twitter/enisbehar
Konya Sanayi Odası Ocak 2013 Enis Behar Form Temiz Enerji enis.behar@formgroup.com twitter/enisbehar FORM TEMİZ ENERJİ FORM ŞİRKETLER GRUBU 6 farklı şirketten oluşmaktadır; İklimlendirme Cihazları Satışı
DetaylıİSTİHDAMA KATKISI. Tülin Keskin TMMOBMakine Mühendisleri Odası
ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE YENİLENEBİLİR ENERJİNİN İSTİHDAMA KATKISI Tülin Keskin TMMOBMakine Mühendisleri Odası Enerji Verimliliği Danışmanı Türkiye de İstihdam Türkiye nin çalışma çağındaki nüfusu önümüzdeki
DetaylıSağlık Sektörünün Olmazsa Olmazı: Tıbbi Malzeme Alt Sektörü
Sağlık Sektörünün Olmazsa Olmazı: Tıbbi Malzeme Alt Sektörü Tıp sürekli ilerliyor sözündeki aslan payı bize göre; Tıbbi Malzeme Alt Sektörüne ait. Nitekim; tıbbi malzemeden yoksun sağlık sektörünün eli
DetaylıHidroelektrik Enerji. Enerji Kaynakları
Hidroelektrik Enerji Enerji Kaynakları Türkiye de kişi başına yıllık elektrik tüketimi 3.060 kwh düzeylerinde olup, bu miktar kalkınmış ve kalkınmakta olan ülkeler ortalamasının çok altındadır. Ülkemizin
DetaylıTürkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz
EWEA-TWEA Policy Workshop Türkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz Mustafa Özgür Berke, WWF-Türkiye 27.03.2013, Ankara 27-Mar-13 / 1 Photo: Michel Roggo / WWF-Canon KISACA WWF +100 5 kıtada,
DetaylıYenilenebilir Enerji Kaynaklarımız ve Mevzuat. Hulusi KARA Grup Başkanı
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarımız ve Mevzuat Hulusi KARA Grup Başkanı Sunum Planı Yenilenebilir Enerji Kaynakları Potansiyelimiz ve Mevcut Durum İzmir ve Rüzgar Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin
Detaylı1997 den 2011 e Rüzgâr Santrallerinde 15 Yılın Deneyimleri
MMO İZMİR RÜZGAR SEMPOZYUMU 2011 1997 den 2011 e Rüzgâr Santrallerinde 15 Yılın Deneyimleri Erol Demirer 1996 yılında durum Türkiye de Rüzgar enerjisi üretimi amaçlı yapılmış ölçüm yok Araştırmacılar mevcut
DetaylıFOTOVOLTAİK ÇALIŞTAYI: GÜNEŞ-ELEKTRİK DÖNÜŞÜM SİSTEMLERİNDE YASA, YÖNETMELİK
FOTOVOLTAİK ÇALIŞTAYI: GÜNEŞ-ELEKTRİK DÖNÜŞÜM SİSTEMLERİNDE YASA, YÖNETMELİK ve STANDARTLAR DEĞERLENDİRME Fizik Mühendisleri Odası Güneş Enerjisi Komisyonu M. Orkun Çoruh 18.01.2013 KONU AKIŞI Başlık Yansı
DetaylıMühendislik Çevre Danışmanlık Gıda Tarım Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ
Mühendislik Çevre Danışmanlık Gıda Tarım Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK Ülkemizde 2010-2011 yılı itibari ile çeşitli
Detaylı2012 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Bilindiği üzere, elektrik enerjisi tüketimi gelişmişliğin göstergesidir. Bir ülkedeki kişi başına düşen
DetaylıGEDİZ ÜNİVERSİTESİ HİBRİT ENERJİ SANTRALİ ve 100 kw RÜZGAR TÜRBİNİ UYGULAMASI
GEDİZ ÜNİVERSİTESİ HİBRİT ENERJİ SANTRALİ ve 100 kw RÜZGAR TÜRBİNİ UYGULAMASI Doç. Dr. Selim SOLMAZ Gediz Üniversitesi Makine Müh. Bölümü selim.solmaz@gediz.edu.tr SUNUM PLANI Motivasyon Proje Geçmişi
DetaylıEKONOMİ BAKANLIĞI Türkiye Ekonomisi ve Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü
EKONOMİ BAKANLIĞI Türkiye Ekonomisi ve Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü Sunum: Murat YAZICI (Daire Başkanı) Pamuğun Geleceği Şekilleniyor Konferansı Bodrum 12-14 Haziran 2014 TEKSTİL VE KONFEKSİYON ÜRÜNLERİ
DetaylıHalka açık seminer Elektrik Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi Organizasyonu 22 Nisan 2000, saat 18:00 Hamamizade İhsan Bey Kültür Merkezi - Trabzon
ÜLKEMİZİN ENERJİ DURUMU, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Halka açık seminer Elektrik Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi Organizasyonu 22 Nisan 2, saat 18: Hamamizade İhsan Bey Kültür Merkezi - Trabzon Doç.
DetaylıENERJİ. KÜTAHYA www.zafer.org.tr
ENERJİ 2011 yılı sonu itibarıyla dünyadaki toplam enerji kaynak tüketimi 12.274,6 milyon ton eşdeğeri olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılı itibarıyla dünyada enerji tüketiminde en yüksek pay %33,1 ile petrol,
DetaylıYenilenebilir Enerji Kaynakları
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Türkiye Enerji Fırsatları Enerji Kaynakları Genel Görünümü Enerji Kaynaklarına Göre Maliyet Ve Fırsatları Enerji Sektöründeki Büyük Oyuncuların Yeri Türkiye de Enerji Sektörü
Detaylı2013 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Bilindiği üzere, elektrik enerjisi tüketimi gelişmişliğin göstergesidir. Bir ülkedeki kişi başına düşen
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Türkiye Güneş Enerjisi Geleceği Solar TR2016, 06 Aralık
YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Türkiye Güneş Enerjisi Geleceği Solar TR2016, 06 Aralık 1 YE ve EV Politika,Mevzuat İzin süreçleri Enerji Verimliliği Yenilenebilir Enerji YEGM Teknik Etki Analizleri
DetaylıTÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ SEKTÖR TOPLANTISI HATAY / 15.02.2103
TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ SEKTÖR TOPLANTISI HATAY / 15.02.2103 RES PROJELERİNE İLİŞKİN KARŞILAŞILAN SORUNLAR 1) TEŞVİKLER 2) İZİNLER 3) ÖLÇÜMLER 4) YENİ BAŞVURULARIN ALINMASI 5) KAPASİTE ARTIŞI 6) BAĞLANTI
DetaylıTüketildiği Yerde Enerji Üretiminde PV Uygulamalarının Önemi
Tüketildiği Yerde Enerji Üretiminde PV Uygulamalarının Önemi Alper Ozan Keskin Yönetim Kurulu Üyesi 14 Ocak 2011 2. Ulusal Enerji Verimliliği Forumu ve Fuarı WOW Otel - Istanbul GÜNEŞ ELEKTRİĞİ (FOTOVOLTAİK)
DetaylıRÜZGARDAN ELEKTRİK ÜRETİMİ
RÜZGARDAN ELEKTRİK ÜRETİMİ Sebahat Akın, Orhan Zeybek* Balıkesir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Balıkesir sakin@balikesir.edu.tr * Balıkesir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik
DetaylıÇEŞME YARIMADASI RÜZGÂR SANTRALLERİNİN İLETİM SİSTEMİNE BAĞLANTISI
1 ÇEŞME YARIMADASI RÜZGÂR SANTRALLERİNİN İLETİM SİSTEMİNE BAĞLANTISI İ. Kürşat BÜLBÜL 1 ÖZET Bu çalışmada; rüzgâr santrallerinin güç sistemlerine entegrasyonu, iletim sistemi operatörünün bakış açısından
DetaylıCompany Presentation RESWELL YENİLENEBİLİR ENERJİ ÇÖZÜMLERİ A.Ş. şirket sunumu
Company Presentation RESWELL YENİLENEBİLİR ENERJİ ÇÖZÜMLERİ A.Ş. şirket sunumu 01 / 2011 İÇERİK HAKKIMIZDA KISACA RESWELL TAAHHÜT DE MÜKEMMELLİK GÜÇLÜ YANLARIMIZ STRATEJİ TÜRKİYE NİN RÜZGAR ENERJİ PAZARI
DetaylıYELİ EMO SAMSUN ŞUBESİ-04-05 EYLÜL 2007. MUSTAFA ÇALIŞKAN Makine Yüksek Mühendisi EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şube Müdür V.
ORTA KARADENİZ Z BÖLGESB LGESİ RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYEL YELİ EMO SAMSUN ŞUBESİ-04-05 EYLÜL 2007 MUSTAFA ÇALIŞKAN Makine Yüksek Mühendisi EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şube Müdür V. TÜRKİYE RÜZGAR
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN 500 kw A KADAR LİSANSSIZ ENERJİ ÜRETİMİ VE FİZİBİLİTE ANALİZİ
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN 500 kw A KADAR LİSANSSIZ ENERJİ ÜRETİMİ VE FİZİBİLİTE ANALİZİ Ali Erduman 1, Bedri Kekezoğlu 1, Ali Durusu 1, Muğdeşem Tanrıöven 1 1 Elektrik Mühendisliği Bölümü Yıldız
DetaylıENERJİ KAYNAKLARI. Yrd.Doç.Dr. Cabbar Veysel BAYSAL Erciyes Üniversitesi Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl.
ENERJİ KAYNAKLARI Yrd.Doç.Dr. Cabbar Veysel BAYSAL Erciyes Üniversitesi Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl. cvbaysal@erciyes.edu.tr 1 Giriş Enerji Nedir? Enerji, en basit tarifle, iş yapabilme yetisidir.
DetaylıDÜNYADA ve TÜRKİYE DE RÜZGAR ENERJİSİ
DÜNYADA ve TÜRKİYE DE RÜZGAR ENERJİSİ Yrd. Doç. Dr. Önder GÜLER İstanbul Teknik Üniversitesi, Enerji Enstitüsü ÖZET Elektrik enerjisi üretiminde kullanılan fosil yakıtların gelecekte tükenecek olmaları
DetaylıANKARA İLİ ELEKTRİK ÜRETİM-TÜKETİM DURUMU
ANKARA İLİ ELEKTRİK ÜRETİM- DURUMU Yusuf BAYRAK TEİAŞ APK Dairesi Başkanlığı Türkiye elektrik sistemi tümleşik bir sistemdir. Bölgelerin veya illerin coğrafi sınırları ile elektrik sistemi işletme bölgelerinin
DetaylıTürkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi
Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi -Çimento Sanayinde Enerji Geri Kazanımı Prof. Dr. İsmail Hakkı TAVMAN Dokuz Eylül Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Kaynakları Kullanışlarına Göre
DetaylıKÜRESEL ISINMA ve ENERJİ POLİTİKALARI. Özgür Gürbüz Yeşiller Enerji Çalışma Grubu 8 Ekim 2006 - İstanbul
KÜRESEL ISINMA ve ENERJİ POLİTİKALARI Özgür Gürbüz Yeşiller Enerji Çalışma Grubu 8 Ekim 2006 - İstanbul Sera gazları ve kaynakları Kyoto Protokolü tarafından belirtilen 6 sera gazı: Karbon dioksit (CO
DetaylıTÜM ÜLKELER NÜKLEER SANTRALLARIN YAPIMINDAN VAZGEÇERKEN, BĐZDE NEDEN HALA NÜKLEER SANTRAL(LAR) YAPILMASINA ÇALIŞILIYOR?
Bugün hem gelişmiş ülkelerde hem de gelişmekte olan ülkelerde hızlı nüfus artışı, sanayileşme, gelişen teknolojinin doğal ihtiyacı gibi bir çok nedenden dolayı enerjiye olan talep hızla artmaktadır. Klasik
DetaylıTEMİZ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
TEMİZ & YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYEL & STRATEJİLERİ ENERJİ de YATIRIMLAR 2010 30. Aralık. 2009, ANKARA - GAZİ ÜNNİVERSİTESİ Dr. Atillâ AKALIN Tablo.20 - Dünyada Planlanan RÜZGAR ENERJİSİ Gelişmesi Wind
DetaylıİÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...
İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...4 1.Yönetici Özeti... 11 2.Giriş... 12 3.Sektörel Analiz... 13 3.1 Birincil Enerji Kaynaklarına Bakış...13 3.1.1 Kömür... 13 3.1.1.1 Dünya da Kömür... 14 3.1.1.1.1 Dünya
DetaylıAR& GE BÜLTEN Yılına Girerken Enerji Sektörü Öngörüleri
2006 Yılına Girerken Enerji Sektörü Öngörüleri Nurel KILIÇ Dünya da ve Türkiye de ulusal ve bölgesel enerji piyasaları, tarihin hiçbir döneminde görülmediği kadar ticaret, rekabet ve yabancı yatırımlara
DetaylıTürkiye ve Dünyada Güneş Enerjisi Mevcut Durum ve Gelecek
Türkiye ve Dünyada Güneş Enerjisi Mevcut Durum ve Gelecek Sercan KESKİNEL ELSE Enerji İş Geliştirme Yöneticisi sercankeskinel@elseenerji.com Güneş Enerjisinden Elektrik Üretiminde Mevcut Durum, İmkanlar,
Detaylı8.0 PLANLAMA UYGULAMA ARAÇLARI
8.0 PLANLAMA UYGULAMA ARAÇLARI 8.1 EKONOMİK VE MALİ YÖNLER 364 8.1 EKONOMİK VE MALİ YÖNLER 8.1 EKONOMİK VE MALİ YÖNLER 365 8.1 EKONOMİK VE MALİ YÖNLER 8.1.1 Giriş Kent gelişiminin planlaması farklı ülkelerde
DetaylıTÜRKİYE NİN YENİLENEBİLİR ENERJİ STRATEJİSİ VE POLİTİKALARI. Ramazan USTA Genel Müdür Yardımcısı
TÜRKİYE NİN YENİLENEBİLİR ENERJİ STRATEJİSİ VE POLİTİKALARI Ramazan USTA Genel Müdür Yardımcısı 27-03-2015 1 Sunum İçeriği YEGM Sorumlulukları ve Enerji Politikalarımız YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ
DetaylıOnur ELMA TÜRKIYE DE AKILLI ŞEBEKELER ALT YAPISINA UYGUN AKILLI EV LABORATUVARI. Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği
1 TÜRKIYE DE AKILLI ŞEBEKELER ALT YAPISINA UYGUN AKILLI EV LABORATUVARI SMART HOME LABORATORY FOR SMART GRID INFRASTRUCTURE IN TURKEY Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Sunan Onur ELMA 2
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ (EnVer) & KANUNU
ENERJİ VERİMLİLİĞİ (EnVer) & KANUNU Erdal ÇALIKOĞLU Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V. Neden Enerji Verimliliği? Fosil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek. Alternatif kaynaklar henüz ekonomik
DetaylıKısa Süreli Rüzgar Enerjisi Tahmini Giriş
Kısa Süreli Rüzgar Enerjisi Tahmini Giriş Murat DURAK Yönetim Kurulu Başkanı (Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği-TÜREB) md@enermet.com.tr www.tureb.com.tr 5 Mart, 2010 ANKARA 1 1. Giriş (TÜREB) 2. RES Projelerinin
DetaylıGÜNEŞ PİLLERİNİN ÇATI DİZAYNINDA KULLANILMASI
GÜNEŞ PİLLERİNİN ÇATI DİZAYNINDA KULLANILMASI Canan Perdahçı Kocaeli Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü Vezirçiftliği, İzmit Perdahci@kou.edu.tr Özet: Ülkelerin sosyal ve ekonomik kalkınmasının
DetaylıYERLİ OTOMOBİL PROJESİNDE SON NOKTA: ELEKTRİKLİ OTOMOBİL
YERLİ OTOMOBİL PROJESİNDE SON NOKTA: ELEKTRİKLİ OTOMOBİL Melisa KORKMAZ Küreselleşen dünyada insan kendi yaşamını kolaylaştırmak amacıyla, ihtiyaçlarını karşılayacak birçok ürün icat etmiştir. İcat ettiği
DetaylıELEKTRİK ve PLANLAMA 21. YÜZYILDA PLANLAMAYI DÜŞÜNMEK. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Cengiz GÖLTAŞ 14 Mayıs 2011
ELEKTRİK ve PLANLAMA 21. YÜZYILDA PLANLAMAYI DÜŞÜNMEK Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Cengiz GÖLTAŞ 14 Mayıs 2011 TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ KURULU GÜCÜ (Nisan 2011) TERMİK - İTHAL KÖMÜR
DetaylıRÜZGAR ENERJİSİ VE RÜZGAR TÜRBİNLERİ. Mustafa Ersin KELSOY Melih A5lla SOYSAL
RÜZGAR ENERJİSİ VE RÜZGAR TÜRBİNLERİ Mustafa Ersin KELSOY Melih A5lla SOYSAL Yenilenebilir Enerji Kaynağı RÜZGAR ENERJİSİ NEDİR? Rüzgar enerjisi; doğal, yenilenebilir, temiz ve sonsuz bir güç olup kaynağı
DetaylıTÜRKİYE ELEKTRİK SİSTEMİ (ENTERKONNEKTE SİSTEM)
TÜRKİYE ELEKTRİK SİSTEMİ (ENTERKONNEKTE SİSTEM) 8. İLETİM TESİS VE İŞLETME GRUP MÜDÜRLÜĞÜ (İŞLETME VE BAKIM MÜDÜRLÜĞÜ) HAZIRLAYAN TEMMUZ 2008 Ankara 1 Gönderen: Recep BAKIR recepbakir38@mynet.com ENTERKONNEKTE
DetaylıGrafik 16. Türkiye de elektrik üretiminin kaynaklara dağılımı
Grafik 16. Türkiye de elektrik üretiminin kaynaklara dağılımı 1 2 1. DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ENERJİ DURUMU 1.1. DÜNYADA ENERJİ DURUMU 1970 lerin başında yaşanan petrol krizi ve sonrasında gelen petrol ambargoları
DetaylıA.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 9. HAFTA
A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 9. HAFTA İçindekiler Güneş Termik Santraller GÜNEŞ TERMİK SANTRALLER Güneş enerjisinden elektrik üretimi direkt ve indirekt
DetaylıAbs tract: Key Words: Onur ERDEM Barbaros BATUR Z. Düriye BİLGE Galip TEMİR
3galip temir:sablon 20.08.2015 11:11 Page 22 Onur ERDEM Barbaros BATUR Z. Düriye BİLGE Galip TEMİR Bozcaada da Kurulacak Olan Bir Rüzgâr Enerjisi Santralinin Ekonomik Analizi Abs tract: In this study the
DetaylıGTİP 3924 Plastikten sofra, mutfak, ev, sağlık veya tuvalet eşyası
GTİP 3924 Plastikten sofra, mutfak, ev, sağlık veya tuvalet eşyası Haziran 2013 1 Genel kod bilgisi: VII PLASTİK VE PLASTİK ÜRÜNLERİ; KAUÇUK VE KAUÇUK ÜRÜNLERİ 39 Plastikler ve mamulleri 3924 Plastikten
Detaylı1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL
Kömür ve Doğalgaz Öğr. Gör. Onur BATTAL 1 2 Kömür yanabilen sedimanter organik bir kayadır. Kömür başlıca karbon, hidrojen ve oksijen gibi elementlerin bileşiminden oluşmuş, diğer kaya tabakalarının arasında
DetaylıMustafa Serdar ATASEVEN TÜREB Başkanı
Mustafa Serdar ATASEVEN TÜREB Başkanı TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ BİRLİĞİ (TÜREB) HAKKINDA; Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB), kar gayesi gütmeden, rüzgar enerjisi ile ilgili bilimsel, teknik ve uygulamalı
DetaylıKOCAELİ BÖLGESİ SOKAK AYDINLATMALARINDA LED ARMATÜR KULLANIMININ ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE MALİYETİNE ETKİSİ
KOCAELİ BÖLGESİ SOKAK AYDINLATMALARINDA LED ARMATÜR KULLANIMININ ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE MALİYETİNE ETKİSİ E. Mustafa YEĞİN 1, M. Zeki BİLGİN 1 1 Kocaeli Üniversitesi, Elektrik Mühendisliği Bölümü, Umuttepe
DetaylıENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı
ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı İZMİR BÖLGESİ ENERJİ FORUMU 1 Kasım 2014/ İzmir Mimarlık Merkezi FOSİL
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ MÜCAHİT COŞKUN
ENERJİ VERİMLİLİĞİ MÜCAHİT COŞKUN 16360019 1 İÇİNDEKİLER Enerji Yoğunluğu 1. Mal Üretiminde Enerji Yoğunluğu 2. Ülkelerin Enerji Yoğunluğu Enerji Verimliliği Türkiye de Enerji Verimliliği Çalışmaları 2
DetaylıT.C. ULAŞTIRMA BAKANLIĞI ULAŞIMDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ
T.C. ULAŞTIRMA BAKANLIĞI ULAŞIMDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Strateji Geliştirme Başkanlığı Mart 2011 İÇERİK 1. Ulaşımda Enerji Verimliliği Nedir? 2. Enerji Verimliliğinde Ulaştırma Sektörünün Mevcut Durumu 3.
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ İLE M A SERA ISI POMPALARI
YENİLENEBİLİR ENERJİ İLE M A SERA ISI POMPALARI ENERJİ SİSTEMLERİ A.Ş. İsmindeki (Can-inovate) inovasyon ruhu ile hareket eden şirketimiz, 1965 yılından beri elektronik, IT, haberleşme, enerji, inşaat,
DetaylıYakın n Gelecekte Enerji
Yakın n Gelecekte Enerji Doç.Dr.Mustafa TIRIS Enerji Enstitüsü Müdürü Akademik Forum 15 Ocak 2005 Kalyon Otel, İstanbul 1 Doç.Dr.Mustafa TIRIS 1965 Yılı nda İzmir de doğdu. 1987 Yılı nda İTÜ den Petrol
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI ENERJİ Artan nüfus ile birlikte insanların rahat ve konforlu şartlarda yaşama arzuları enerji talebini sürekli olarak artırmaktadır. Artan enerji talebini, rezervleri sınırlı
DetaylıTürkiye Rüzgar Enerjisi Sektör Toplantısı ( TÜRES 2017/1 )
Türkiye Rüzgar Enerjisi Sektör Toplantısı ( TÜRES 2017/1 ) TÜRKİYE KURULU GÜCÜ 2017 MART SONU TÜRKİYE KURULU GÜCÜNÜN BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARINA GÖRE DAĞILIMI (TOPLAM 79.178,3 MW) KATI+SIVI; 667,1; 0,85%
DetaylıTÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU
TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU Zinnur YILMAZ* *Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, SİVAS E-mail: zinnuryilmaz@cumhuriyet.edu.tr, Tel: 0346 219 1010/2476 Özet Yüzyıllardan
DetaylıPompaj Depolamalı Hidroelektrik Santral i kısaca açıklayarak avantajlarını ve teknik detaylarını kısaca özetleyebilir misiniz? "PHES"LERE İLGİ ARTIYOR
"Dr. Cihat Tuna: Bu sistem Dünyada 1900 lü yıllardan beri kullanılmakta ve her geçen gün yapılan PHES yatırımları artırılmaktadır. Dünyada, 25.000 MW güç ile Japonya başta olmak üzere pek çok gelişmiş
DetaylıTTGV Enerji Verimliliği. Desteği
Enerjiye Yönelik Bölgesel Teşvik Uygulamaları Enerji Verimliliği 5. Bölge Teşvikleri Enerjiye Yönelik Genel Teşvik Uygulamaları Yek Destekleme Mekanizması Yerli Ürün Kullanımı Gönüllü Anlaşma Desteği Lisanssız
DetaylıTürkiye de Kojenerasyon Potansiyeli, Uygulamaları ve Yasal Durum
E P D K Türkiye de Kojenerasyon Potansiyeli, Uygulamaları ve Yasal Durum Rıza GÜNGÖR Grup Başkanı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EİE Toplantı Salonu 21 Mart 2007 E P D K Kojenerasyon Nedir? Isı ve elektrik
DetaylıLİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİNDE RÜZGAR ENERJİSİ
LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİNDE RÜZGAR ENERJİSİ MARS ENERJİ www.marsenerji.com İstanbul - Amsterdam Kahramanmaraş Yenilenebilir Enerji Konferansı 29 04 2014 Mars Enerji Hakkında * Mars Enerji International
DetaylıGES Yatırımlarında Finansman
GES Yatırımlarında Finansman Örnek Projeler 4 MW / Maraş Örnek Projeler 7 MW / Konya Örnek Projeler 750 KW / Isparta Enerji Sektörü ne Kısa Bir Bakış Son yıllarda Türkiye yüksek büyüme oranı ile dünyada
DetaylıFatih YAZITAŞ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Yeni Teknolojiler ve Destek Daire Başkanı
Fatih YAZITAŞ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Yeni Teknolojiler ve Destek Daire Başkanı İstanbul, Kasım 2014 Son 10 Yılda Gelinen Nokta(2003-2013) Elektrik tüketimi yaklaşık 2 kat artışla 245 milyar
DetaylıRüzgar Enerji Santrallerinin Türkiye nin Enerji Çeşitliliğindeki Yeri. İstanbul, Kasım 2013
Rüzgar Enerji Santrallerinin Türkiye nin Enerji Çeşitliliğindeki Yeri İstanbul, Kasım 2013 TÜRKİYE DE RÜZGAR ENERJİ SANTRALLERİ Türkiye de ilk Rüzgar Enerji Santrali Otoprodüktör Lisansı ile Üretim EPDK
Detaylı