ENERJİ KAYNAKLARI. Yrd.Doç.Dr. Cabbar Veysel BAYSAL Erciyes Üniversitesi Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl.

Transkript

1 ENERJİ KAYNAKLARI Yrd.Doç.Dr. Cabbar Veysel BAYSAL Erciyes Üniversitesi Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl. 1

2 Giriş Enerji Nedir? Enerji, en basit tarifle, iş yapabilme yetisidir. Enerji Türleri : Potansiyel,Mekanik,Kimyasal,Nük leer, Termik-Yakıt,Yerçekimi, vb. Elektrik Enerji Kullanımı ve Uygarlığın Gelişimi Elektrik Enerjisinin Avantajları 2

3 Elektrik Enerjisinin Toplam Enerji Tüketimindeki Payı (Kaynak: IEA) OECD Ekonomilerinde Enerji kullanım yoğunluğu azalmakta Elektrik, Toplam Enerji Tüketimindeki Payını arttırmakta 3

4 Dünyada Elektrik Üretimi Yeni Üretimler : 127 GW/yıl (350 MW/gün) 4 (Kaynak: IEA)

5 Avrupa, 28 Eylül A.B.D İletim Şebekesinde Çöküş, 6-8 Saat Karanlık milyonluk Italya saatlerdir enerjisiz...!!!! 5

6 Arası Enerji Talepleri Kaynak : TEİAŞAPK 6

7 Arası Talep Grafiği Kaynak : TEİAŞ- 7

8 Elektrik Enerjisi Üretimi-A Konvansiyonal Üretim Metodları Hidroelektrik Barajlı Hidroelektrik Santrallar Santrallar Nehir Tipi Hidroelektrik Santrallar Termik Santrallar Kömür / Linyit Termik Santralları Doğalgaz Çevrim Santralları Fuel-Oil Termik Santralları Nükleer Santrallar 8

9 Hidroelektrik Santralleri Suyun, yüksekten bırakılarak potansiyel enerjisinin, kinetik enerjiye çevrilmesi ; su türbinleri ve jeneratörle elektrik enerjisine dönüştürülmesi ile çalışan sistemlerdir. Genel olarak baraj santralleri ve akarsu santralleri olarak sınıflandırılabilir. 9

10 Hidroelektrik Enerji Durumu TÜRKİYE HİDROELEKTRİK ENERJ İ POTANSİYELİNİN PROJ E SEVİYELERİNE GÖRE DAĞILIMI (ŞUBAT-2007 ) TOPLAM ÜRETİM GWh GWh (%14) İLK ETÜDÜ HAZIR GWh (%14) MASTER PLANI HAZIR Teknik Toplam Hidroelektri k Kapasite= GWh/yıl GWh (%36) İŞLETMEDE GWh (%20) PLANLAMASI (FİZİBİLİTESİ) HAZIR 6919 GWh (%5) KESİN PROJ ESİ HAZIR GWh (%11) İNŞA HALİNDE Kaynak :EİE 10

11 Termik Santraller 11

12 KOMBİNE ÇEVRİM SANTRALLARI Tesiste hem Gaz Türbini hem de Buhar Türbini bulunmaktadır. Gaz Türbininin sıcak egzos gazları bir buhar kazanından geçirilerek elde edilen buhar Buhar Türbin, çevirmektedir. Her iki türbinde birer jeneratör çevirerek elektrik üretirler. Tesis verimi yüksektir, %85. 12

13 NÜKLEER SANTRALLAR Paulo Verde Nükleer Santralı (USA) Coolingtowers Cooling pond Chernobyl Santralı (Ukrayna) Reactor Turbine containment generator building building Chernobyl Santralı 3.Ünite, 15 Aralık 2000 de Kapatıldı Switchyard Chernobyl Santralı 4.Ünite,26 Nisan

14 14

15 Konvansiyonel Maliyetler 15

16 Elektrik Enerjisi Üretimi-B Alternatif Metodları Rüzgar (Yenilenebilir) Üretim Santralları Güneş Enerjisi Dönüşüm Sistemleri Hidrojen ve Yakıt Pilleri Jeo-termal Sistemler Biyokütle ve Biyo Yakıt Sistemleri Dalga Enerjisi Dönüşüm Sistemleri 16

17 Dünyada Rüzgar Santralları ÜLKE / MW ALMANYA İSPANYA ABD DANİMARKA HİNDİSTAN İTALYA HOLLANDA İNGİLTERE ÇİN İSVEÇ TOPLAM = TÜRKİYE Aralık'1990 Aralık ' 2002 ARTIŞ % 47 12, % 8 4, % 1,557 4, % 412 2, % 6 1, % % % % % 2, , %

18 RÜZGAR ENERJİSİNİN TÜRKİYE DEKİ DURUMU Türkiye nin teorik teknik rüzgar potansiyeli 83,000 MW dır. 39 adet Rüzgar çiftliği projesi yapım-inceleme aşamasındadır. Bu projelerin toplam kapasitesi 1370 ila 1440 MW olup; Projelerin büyük bir kısmı İzmir (Çeşme, Alaçatı, Karaburun), Çanakkale (İntepe, Lapseki, Gökçeada,Kumkale) da 18

19 Türkiye Rüzgar Atlası 19

20 Rüzgar Türbini Yapısı Ana Şaft Rüzgar Gülü Anemometre Rotor Radyatör Kontrol Ünitesi Kule Dişli Generatör Kutusu Mekanik Fren Yaw (Rota) Dişlisi 20

21 Güneş Fotovoltaik Panelleri 21

22 Güneş Isıtmalı Sistemler 22

23 - -- Yakıt Pilleri (Fuel Cell) Load - -4H + Ions Electrolyte Cathode Anode Hydrogen H2 I O2 Oxygen (Air) Water 2 H2 O

24 Yakıt Pillerinin Özellikleri 24

25 Biyo-kütle ve Çöplerden Elektrik Üretimi 25

26 Jeotermal ile Elektrik Üretimi 26

27 Dalga Enerjisi ile Elektrik Üretimi 27

28 Elektrik Üretim Kaynakları Değerlendirmesi 28

29 Sonuç: Terimler sözlüğü Terimleri konu içinde kullanıldığı biçimde tanımlayın 29

30 Çözüm Önerisi: Çok Boyutlu Bir Çözüm 2. Yeni Yatırımlar ve Çeşitlilik 3. Tasarruf ve Verimlilik 4. Kaçak ve Kayıpları Azaltma Son Söz: En Ucuz Enerji Tasarruf Edilen Enerjidir. 30