Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır."

Eser Yildiz Çağrı
4 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Her bilgisayar ağı verinin sistemler arasında gelip gitmesini sağlayacak bir yola ihtiyaç duyar. Aradaki bu yol çoğu zaman bir çeşit kablodur. Bununla beraber kablosuz çözümler gittikçe yaygınlaşmaya başlamıştır. Ancak kablosuz çözümler henüz kabloya her noktada rakip olmaktan uzaktır. Belli bir sayının üstünde sistem barındıran ağlarda alt yapı hala kablo şeklindedir. Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır. Topoloji(Topology) Topoloji bilgisayarların birbirine nasıl bağlandığını ve nasıl iletişim kurduklarını tanımlar. Topolojiyi anlamanın en kolay yolu iki farklı ve bağımsız bölüme ayırarak incelemekdir: 1. Fiziksel Topoloji 2. Mantıksal Topoloji Fiziksel topoloji, aralarında ağ kurulu bir grup bilgisayara baktığımızda gördüğümüz şeydir. Yani kablo bilgisayarlar arasında nasıl dolaşıyor, bilgisayarlar birbirlerine nasıl bağlanmışlar gibi gözle görülen kısmı fiziksel topolojiyi belirler. Mantıksal topoloji ise kabloların bağlantı şeklinden bağımsız olarak bilgisayar ağlarının veriyi nasıl ilettiklerini açıklar. Topoloji aslında tek başına ağ ile ilgili bir çok konuyu açıklık getirmez. Örneğin kullanılan kablonun tipi, maksimum uzunluğu, bilgisayarların kablonun kullanımda olup olmadığını nasıl tespit edecekleri gibi konular sadece topoloji ile açıklanmaz. Ancak zaman içinde piyasa şartlarının da etkisi ile standartlar oluşmuştur. Değişik topolojileri kullanan değişik ağ sistemleri vardır. Bu teknolojiler Ethernet, Token Ring veya FDDI gibi isimlere sahiptir. 1 / 9

2 Her ağ teknolojisi kullandığı topolojiyle beraber, kullanılacak kablo tipi, maksimum uzunluk, bantgenişliği gibi konulara da açıklık getirir. Topoloji tipleri Bus topoloji Fiziksel bus tüm bilgisayarların aynı kabloya bağlı oldukları sistemdir. Kablonun her iki ucuna sonlandırıcı adı verilen dirençler takılır. Bu topoloji hem mantıksal hem de fiziksel olarak varlığını sürdürmektedir. Kurulumu kolaydır. En büyük dezavantajı kablonun bir noktasında oluşan kopukluğun tüm sistemi çökertmesidir. Mantıksal bus ise, gönderilen bir verinin tüm sistemlere de ulaşması demektir. Halka(Ring) topoloji 2 / 9

3 Fiziksel bilgiye Mantıksal ISO bilgisayarlar aktarımını verilen tarafından ulaşamadım. bu olarak Ring sinyal sağlayan kablolarla böyle geliştirilmeye topoloji tek bir tek ortadaki ise sinyal bağlantı tüm Token-Ring sistemlere devam sürekli merkez hiç kullanılmış eden olarak uğradığı bir ağ kutuya verilen sırayla sisteminin mıdır için bağlıdır(fiziksel ilk tüm Ring/Halka başta bilemiyorum. sistemleri kullandığı IBM'in terimi dolaşmaktadır. yıldız). geliştirdiği, sistemdir. Kaynaklarda buradan Ancak Token-Ring'de sonraları gelmektedir. bununla sistemde IEEE adı ilgili veri ve bir Yıldız(Star) topoloji 3 / 9

4 En kutuya(hub) bilgisayarı Mantıksal yaygın yıldız kullanılan etkilemesidir. girer. topoloji En fiziksel büyük söz konusu topolojidir. avantajı değildir. bir Her kabloda bilgisayardan oluşan problemin çıkan bir sadece kablo merkezdeki o kabloya bağlı bir Mesh(ağ) topoloji 4 / 9

5 Bu bağlantı hayatta topolojide sadece tipidir. tüm Ancak çok bilgisayarlar özel aradaki durumlarda kablo diğer sayısı bilgisayarlara ve az terminal sayıda bilgisayar ayrı sayısı bir kablo arttıkça arasında ile katlanarak bağlıdır. kullanılır. Teorik arttığı olarak için gerçek ideal Melez(Hybrid) topolojiler Bu topolojileri başlangıç noktası olarak alıp geliştirilen değişik ağ teknolojileri olduğundan bahsetmiştik. Token Ring ve Ethernet bu teknolojilerden sözünü etmeye değer ikisidir. Token Ring bir ağ görme ihtimaliniz de çok çok az olduğu için onu bir kenara bırakırsak, elimizde sadece Ethernet kalır. Bugün "ağ kuruyorum" ya da "ağ kurduk süper oldu" diyen birisi %101 Ethernet'ten bahsediyordur. İsterseniz bizde Ethernet'in kullandığı topolojileri açıklayalım. Ethernet ilk başta bus topoloji olarak tasarlandı. Koaksiyel bir kablo sırayla tüm bilgisayarları dolaşıyordu. Ethernet ağında bilgisayarlar bu tek kabloya bağlı olduklarını düşünürler. Bir diğer sisteme veri yolladıklarında, veri aslında aynı kabloya bağlı tüm sistemlere ulaşır. Tüm bilgisayarlardan sadece "doğru" olanı bu veriyi alır ve işler. 5 / 9

6 Ethernet ağında her bilgisayar, daha doğrusu her ağ kartı(bu noktada ethernet kartı diyebiliriz işte...) farklı bir adrese sahiptir(mac adresi). Veri kablo üzerine yerleştirilirken(tüm sistemlere ulaşacağı için "gönderilirken" demek istemiyorum) veri üzerine alıcı ve gönderenin MAC adresleri yazılır. Böylece veriyi alan tüm sistemlerden sadece "doğru" olanı veriyi alır ve işleme koyar, diğerleri kendilerine gelmeyen(gelen ama ait olmayan!!) veriyi göz ardı eder. Bu noktada ilk ethernetin hem mantıksal, hem de fiziksel olarak bus yapıda çalıştığı anlaşılıyor. Elbette ethernet kullanılacak kablo tipi, maksimum uzunluk ve diğer değerleri de tanımlamıştır. Zaman içinde fiziksel bus yapı ihtiyaçlara cevap veremez hale gelmiştir. Fiziksel bus yapıda, yani tüm bilgisayarların aynı kabloya bağlandıkları sistemde kablonun bir noktasında oluşan kopukluk veya kısa devre tüm ağı çökertir. 6 / 9

7 Ağa yeni bir makina eklemek, kablonun bir bölümüne ek yapmak demektir bu işlem sırasında ağ çalışamaz vaziyettedir. Ağ'da arıza olduğu zaman tüm sistemleri dolaşan tek bir kablonun herhangi bir yerindeki arızayı bulmak çok zahmetlidir. Yapısal kablolama dediğimiz, çok fazla sayıda bilgisayarın kullanıldığı binalarda veya kampüslerde gerçekleştirilen kablolama ve kurulumlarda fiziksel bus yapı kullanmak mümkün değildir. Çünkü bus yapı ağacın dalları gibi merkezden binanın katlarına oradan da odalara dallanan bir yapıya izin vermez. Sonuç itibariyle fiziksel bus topolojinin ihtiyaçları karşılamaktan uzak olduğu anlaşılınca yeni bir sistem arayışına gidildi. Çözüm ethernetin mantıksal topolojisini muhafaza edip, fiziksel topolojiyi, yani kablolama yapısını yıldız topoloji ile değiştirmekti. Yıldız topolojide her bilgisayardan ayrı bir kablo merkezi bir kutuya(hub) gider. Kablolardan birinde oluşan arıza sadece o bilgisayarı etkiler. 7 / 9

8 Ethernet dönüşmüştür. geçmeden topolojide veri yapıda alır ve paketi işler olduğu için kullanılan hub'a önce diğerleri yeni Ancak gibi kurulmuş ulaşınca, fiziksel veri ise hub mantıksal paketi siler. içinde topoloji binlerce hub diğer bu mantıksal olarak yıldız paketin ethernet tüm topolojidir. bilgisayarlara bir kopyalarını ağı bus hala devre yapı Kullanılan bus oluşturup erişir vardır. dışı topoloji kalmamış ve kablo Bilgisayarlardan sadece tüm kullanır. portlarına olur. koaksiyelden alması Böylece Fiziksel gereken birisinin yollar. yıldız'a UTP'ye Yani yolladığı bu paketi bus 8 / 9

9 Bunu bağlı olduğunu Böylece rahatça Zaten fiziksel ürünleri, teknolojisi Ethernetin Tek ancak melez kablolama kutuya yapısı melez bilgisayarlar daha hemen topolojisini zamanında mevcuttur. girer. yıldıza kullanılabilir. koaksiyel fiziksel düşünebiliriz. haline yıldız kullandığı iyi Ancak hemen anlamak geçiş yıldızın şeklindedir. gelmiştir. kullanır. geniş kablolu star-bus ethernet Çünkü tüm kutunun için tartışmasız topoloji melez bir ethernet Bu fiziksel bir değildir. kullanım çalışma Her için sistemde ethernet topoloji içinde kullanmalarına terminalden çok bus hub'larda avantajınıda IBM'in alanı mantıkları kolay ethernet Token bazen hub'ı bulmuş dışarıdan geliştirdiği olmuş, bir yukarıdaki Ring ayrı star-bus ve ragmen, yani tane elde bir utp olan ağlarının zaten mantıksal bakıldığında de edince, ve kablolu topoloji Token gibi koaksiyel hub günümüzde ethernet'teki kullandığı büyük temsili içinde günümüzde fiziksel Ring olarak topolojileri aynı kablo pazar olarak ağ yildiz anılır. popülerliğini mantıksal teknolojisi ethernetin girişi bus hub'ın payına aynıdır. en gösterebiliriz. gibi yaygın vardır. benzeri tek sahip bir star-bus'ı kaybeden, bir halka(ring) star-ring Böylece ağethernet arada bir hat Hub'a gibi Son söz... Geçmişte bir şekilde piyasaya çıkmış fakat tutunamamış bir çok ağ teknolojisinden söz edilebilir. Ancak günümüzde kurulacak bir ağı seçerken çoğu zaman piyasanın bize sunduğu(çoğu zaman da fiyat, performans ve güvenililirlik açısından en iyi olan) teknolojiyi alıp kullanırız. Günümüzde en yaygın kullanılan ağ tipi ethernet'tir. Ethernet ilk başta hem fiziksel hem de mantıksal olarak bus yapıda tasarlandı. Zaman içinde fiziksel bus ihtiyaçları karşılamayınca, fiziksel yildiz topoloji kullanan, yani hub ve UTP kablo kullanan ethernet geliştirildi. Ancak bu yeni ethernet hem geriye doğru uyumluluk hem de ethernetin temel çalışma mantığı öyle gerektirdiği için mantıksal bus kullanmaya devam ediyor. Günümüzde yeni bir ağ kurarken tek seçenek olarak UTP kablo ve hub ile yıldız topoloji ethernet gözüküyor. Bunula beraber fiziksel bus kullanan koaksiyel ethernet'te piyasadan tam olarak silindi diyemeyiz. Bu ikisinin bir arada çalışabiliyor olması zaten ortada bir problem bırakmıyor. 9 / 9

Benzer belgeler

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır.

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır. Yazıyı PDF Yapan : Seyhan Tekelioğlu seyhan@hotmail.com http://www.seyhan.biz Topolojiler Her bilgisayar ağı verinin sistemler arasında gelip gitmesini sağlayacak bir yola ihtiyaç duyar. Aradaki bu yol