AFGANİSTAN IN YENİLEŞME ÇABASINDA ATATÜRK ÜN DÜŞÜNCELERİNİN ROLÜ
|
|
- Ilkin Özsoy
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 1981 ÖZET AFGANİSTAN IN YENİLEŞME ÇABASINDA ATATÜRK ÜN DÜŞÜNCELERİNİN ROLÜ KÖÇER, Mehmet * TÜRKİYE/ТУРЦИЯ Türk ve Afgan milletleri, bağımsızlık mücadelesi açısından aynı kaderi paylaşan ve bu nedenle de birbirine yakınlaşan iki millettir. Afgan tarihinde olduğu gibi, Türk tarihinde de özellikle Mondros Mütarekesi sonrasında gelişen olaylar ile emperyalist ülkelere karşı başlatılan Türk İstiklal Mücadelesiyle, millî bir devlet kurulması hedefleniyordu. Bu hedefe ulaşmak için başlatılan Türk millî mücadelesi, ancak Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının izledikleri gerçekçi ve tutarlı bir siyaset ile mümkün olabilmişti. Bu siyasetin bir sonucu olarak, bağımsızlığını henüz kazanmamış ya da emperyalist ülkelerin hedefleri arasında yer alan ülkelerle kurulacak ilişkiler önemli yer tutmuştur. Bu ülkelerden birisi olan Afganistan da aynı dönemde dış ilişkilerinde serbest hareket edebilme özgürlüğüne sahip değildi. Bunun üzerine Emanullah, İngiliz nüfuz ve vesayetinden kurtulmak için III. İngiliz-Afgan Savaşını başlatmıştı. Türk İstiklal mücadelesi ve Afgan uyanışı sonucu bağımsızlıklarını kazanan her iki ülke, kısa süre içerisinde reform programı başlatarak modernleşme yolunda adımlar atmaya başlamıştır. Emanullah, ülkesi Afganistan ı modernleştirirken etkilendiği kişilerin başında Atatürk gelmekteydi. Anahtar Kelimeler: Afganistan, Türkiye, Mustafa Kemal, Emanullah, yenileşme. ABSTRACT The Role of Atatürk s Ideas in Afghanıstan s Modernızatıon Effort Turkish and Afghan nations share the same destiny in terms of independence struggle and for this reason they become closer to each other. In Turkish history, as in Afghan history, it was aimed to establish a national state by means of Turkish War of Independence against the imperialist countries especially due to the emerging events after the Mondros Truce. The Turkish War of Independence became a reality with the leadership and guidance of Mustafa Kemal Pasha and his companions. As a result of this policy, the relationship between the countries had a great importance. In the same period, one of the countries, Afghanistan did not have the freedom of acting freely in exernal relations. Thereupon Emanullah started the 3 rd English-Afghan War to rescue the country from English * Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlk Öğretim Bölümü Sosyal Bilgiler Öğretmenliği ABD.
2 1982 influence. Both countries got their independences as a consequence of Turkish War of Independence and Afghan revival and they started modernization process by reformation programmes. While Emanullah was modernising his country Afghanistan, Atatürk was at the top of the list of people from whom Emanullah was influenced mostly. Key Words: Afghanistan, Turky, Mustafa Kemal, Emanullah, modernization. --- Horasan olarak bilinen bu ülke için, Hind-İngiliz yöneticisi Lord Okland ın 16 Ağustos 1838 de Afganistan Kralı Şah Şuca ya gönderdiği mektubunda ilk kez Afganistan ifadesi kullanılmış ve bu tarihten sonra yavaş yavaş Afganistan adı yaygınlaşmaya başlamıştır (Barlas, 2003: 166). Afganistan; Orta Asya nın güneye ve Hindistan a açılan yolları üzerindedir. Ülkenin bu çok önemli konumu, tarih boyunca istilalara maruz kalmasının temel sebebidir. Nitekim Hindistan a Müslümanlığı yayan Gazneli Mahmud, Hindistan ı işgal eden Cengiz Han ve İran üzerinden Hindistan a giren İskender bu yolları kullanmışlardır. Ayrıca Timur ve oğlu Babür, Türkmen Beyi Nadir Şah ve Afgan devletini kuracak olan Ahmet Şah Dürrani de aynı yolu kullanarak Hindistan ı işgal etmişlerdir (Ahmetbeyoğlu, 2002:177). Afganistan ın tarihi, önemli istilalarla doludur. Bu da büyük oranda bir insan ve kültür karmaşasına neden olmuştur. Afgan toplumunu; Peştunlar, Tacikler ve Türkler olarak üç grupta toplamak mümkündür. Ülke nüfusunun % 97 gibi büyük bir çoğunluğunu Müslümanlar oluşturmaktadır. Bu Müslüman nüfusun büyük oranı Sünni mezhebe sahiptir. Geri kalan % 3 lük nüfusun; Hindu, Musevi ve Hristiyanlardan meydana geldiği görülmektedir. Afganistan, km 2 lik alan ve 30 milyon nüfusuyla dünyanın en yoksul ülkelerinden biridir. Kaynaklar bu nüfus oranını vermekle birlikte, gerçekte Afganistan ın nüfusu hiçbir zaman tam olarak tespit edilememiştir (Cook, 1984: 233). Afganistan, bugün olduğu gibi, tarih boyunca da stratejik önemi yüzünden istilalara maruz kalmıştı. Nitekim, XIX. yüzyıla gelindiğinde ülke bu konumu nedeniyle emperyalizm mücadelesine sahne oldu. Orta Asya da yayılmaya çalışan Rusya ile bundan rahatsız olan İngiltere nin mücadelelerinin kesişme alanı Afganistan olmuştu (Şimşir; 2002: 9). Rusya nın bölgede önemli bir güç hâline gelerek İran ı nüfuzu altına alması sonrasında, Afganistan üzerinden Hindistan a ulaşma gayesi, İngiltere yi ciddi olarak endişelere sevk etmişti (Özcan, 2002: 83). Çünkü İngiltere için Hindistan asla vazgeçilemeyecek bir kaynaktı ve ne pahasına olursa olsun, muhtemel tehlike Hindistan sınırlarının dışında durdurulmalıydı. Emperyalist işgalin en açık örneği olan Hindistan, İngiliz emperyalizminin bir temel taşıydı 1 (Nehru, 2002: 155). Bu amaçla İngiliz Hükûmeti nce, Hindistan a 1 Esasında Afganistan hiçbir zaman İngiliz İmparatorluğunun tam bir parçası olmamıştır.
3 1983 giriş kapısı konumunda bulunan Afganistan ın, İngiltere nin kontrolünde bulunması gerektiğine karar verilmişti. (Watkins; 1963, 58) Dost Muhammed Han döneminde ( ) başlayan İngiliz Egemenliği, Afganistan da Habibullah Han dönemine ( ) kadar sürmüştü. Habibullah Han ın 1901 den 1919 a kadar süren hâkimiyeti döneminde de Afganistan da, yönetimde İngiliz egemenliği hâkim konumdaydı. Afganistan içişlerinde serbest dışişlerinde İngiltere ye bağlıydı. Ancak İngiltere bu durumla da yetinmeyerek, Afgan Emiri nin bilgisi dışında, Rusya ile meşhur 1907 anlaşmasını imzalamıştı. Anlaşma ile Afganistan ın bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü hiçe sayılarak ülke İngiliz nüfuz bölgesi konumuna getirilmişti. Habibullah anlaşmayı kabul etmeme kararı almışsa da, onun onayı olmaksızın antlaşma yürürlüğe girmiştir. Ancak 1919 da esrarengiz bir suikast sonucunda, Habibullah Han ın öldürülmesi (Burdett, 2002: 16) ile Afganistan da yeni bir dönem başlamıştır (Bigo-Roy, 1988: 18). Emir Habibullah Han döneminde, mevcut İngiliz yanlısı siyasetten rahatsız olan ve yönetimi ele geçirmeye çalışan İngiliz karşıtı milliyetçi modernist bir grup oluşmuştu. Bu muhalif grup, özellikle Birinci Dünya Savaşı sürecinde İngiltere nin arzusu doğrultusunda Afganistan ın izlediği tarafsızlık siyasetinden ciddi şekilde rahatsızlık duymaktaydı. Bu grubun önderliğini de Habibullah Han ın oğlu Emanullah Han yapmaktaydı. Onlar, Birinci Dünya Savaşı başladıktan sonra, Afganistan ın Müslümanların Halifesi konumundaki Osmanlı Padişahı nın cihat ilanına uyması ve İngiltere ye karşı Osmanlı Devleti ile Almanya nın yanında savaşa girilmesi gerektiğini savunmuşlardı. Bu görüşü savunanların gerekçelerinden birincisi dini hassasiyet, ikincisi ama daha da önemlisi Afganistan ın tam bağımsızlığıydı. Onlara göre İngiltere nin büyük bir savaş içinde bulunduğu ortam, Afganistan ın tam bağımsızlığı için uygun bir fırsattı. Aslında Habibullah, öldürülmeden hemen önce Afganistan ın İngiltere den bağımsızlığını alması konusunu tartışmaya başlamıştı. 2 Şubat 1919 da İngiliz Hükûmeti nin Hindistan daki genel valisine yazdığı mektupta; Afganistan ın Paris Konferansı nda temsil edilmesini ve Afganistan ın koşulsuz bağımsızlığını istiyordu. Açıkçası Habibullah, Birinci Dünya Savaşı sırasında Afganistan ın tarafsız kalmasının ödülü olarak bağımsızlığının verileceğini umuyordu. Ancak İngiliz Hükûmeti taviz vermek istemiyordu. Birinci Dünya Savaşı sürecindeki bu gelişmeler ve sonrasındaki olaylar, Afganistan da İngiliz düşmanlığını ve Afgan milliyetçiliğini körüklediği gibi, Türkiye sempatisini de arttırmıştır (Nawid,1999: 53-56). Emanullah Han, babasının ölümünden sonra kısa süreli bir taht mücadelesi vermiş, halkın ve özellikle mollaların çok sevdiği amcası Nasrullah Han ı hapsettikten sonra kontrolü ele geçirmişti. Emanullah Han, ülkede kontrolü
4 1984 sağladıktan hemen sonra, 3 Mart 1919 da, Hint Genel Valisi Lord Chelmsfor a yazdığı mektupta; halkının bağımsız bir millet olarak, İngiltere ile bir dostluk anlaşması imzalamak istediğini söyledi. Ancak, İngilizlerin cevabının olumsuz olacağını tahmin ettiğinden olsa gerek ki; Emanullah, İngiliz Hükûmeti nin cevabını beklemeden, İngilizlere karşı cihat çağrısı yaparak, Afganistan ın tam bağımsızlığını ilan etti. (Nawid, 1999: 53-56). Bu arada Rusya ve Buhara gibi yerlere elçiler göndererek, Afganistan ın içişlerinde ve dışişlerinde bağımsız bir ülke olduğunu ilan etti (Burdett; 2002: 16). Kendisinin hanedanlık hakkı hâlâ sorgulanıyorken, İngilizlere karşı cihat ilan eden Emanullah, dini guruplar ittifakının amcasına verdiği desteği kendi tarafına çekebilmişti. Bu durum, O nun yönetimine politik bir meşruiyet kazandırmıştı. III. İngiliz-Afgan Savaşı olarak adlandırılan, aslında Afganistan ın askerî açıdan çok da başarılı olmadığı (Watkins, 1963: 58) bu mücadelenin sonucunda, 8 Ağustos 1919 da Afganistan tam bağımsızlığını kazandı (Bigo-Roy, 1988: 18). İngiltere ile yapılan anlaşmalar sonrasında, İngiliz Hükûmeti Afganistan ın o güne kadar sahip olmadığı dış ilişkilerini özgürce belirleme hakkına razı olmuştu (Dupree,1965: 22). Bağımsızlık konusunda Türklerden etkilenen Afganistan, Cumhuriyet Türkiye sinin modernleşme sürecinden de etkilenmiştir. Atatürk döneminde Afganistan da hüküm süren üç kral, Türkiye ile yakın ilişkiler kurmaya meyilli olmuşlardır. Bunlar, Emanullah Han, Muhammed Nadir Şah ve Zahir Şah dır. Atatürk, bu üç kralla yakın ilişkiler içinde bulunmuştur. Ayrıca Atatürk döneminde Emanullah Han ın yönetimine bir isyan hareketi ile son veren Beççe-i Saka lakaplı çete reisi (Habibullah) de Afgan tahtını dokuz ay işgal etmiştir. Ancak çalışmamıza konu olan Afganistan ın modernleşme çabası, özellikle Emanullah Han döneminde olduğu için genel olarak onun dönemini ele alacağız. Afganistan da, Emanullah Han ın ülkesinde İngilizlere karşı bağımsızlık mücadelesi verdiği dönemde, çağdaşı olan Mustafa Kemal Paşa da Anadolu da aynı emperyalist güçlere ve onların maşa olarak kullandığı uzantılarına karşı, Türk Millî Mücadelesi ni vermekteydi 2 (Şimşir; 1993: 32). Türk İstiklal Mücadelesi, kendi kaderini kendisinin belirleyeceği bir milli devlet kurmayı amaçladığı gibi, aynı zamanda bütün mazlum milletlerin ve özellikle Doğu toplumlarının kurtuluşunu da arzu etmiştir. Bu konuda sömürgeci devletlerin hedefleri arasında yer alan Müslüman ülkeler öncelik kazanmıştır. Türk Millî Mücadelesi ni yürüten kadro için bu konuma sahip olan Afganistan önemli bir yer tutmuştur (Cöhce, 2002: 103). Diğer tarafta ise; bu gün de olduğu gibi, Afgan halkının gönlünde 2 Atatürk, Afgan Kıralı Emanullah Han ın Türkiye ziyaretinde yaptığı konuşmada bu durumu şöyle ifade eder: Tarihin ne garip tecellileri, dünya hadiselerinin ne manidar tesadüf ve müşabehetleri vardır. Zat-ı hükümdarileri, 1919 da kahraman Afgan milletinin başında olarak, Asya nın ortasında, istiklal için mücadeleye atılırken, biz de aynı tarihte, burada, Avrupa nın şarkında, bütün medeni cihanın pîşi enzarında, istiklal ve hürriyetimize vurulan darbelere, göğüslerimizi siper ederek döğüşüyorduk.
5 1985 Türk Milletine karşı derin bir sevgi, saygı ve bağlılık mevcuttu. 3 (ATASE, İSH ). Afgan toplumunda İslam dünyasının lideri olan Osmanlı Türkiye sine bir hürmet ve bağlılık olmakla birlikte, Afgan halkına Türk dostluğunu ve sevgisini aşılayanların başında Mahmud Tarzi gelmektedir. Mahmut Tarzi, uzun bir süre Osmanlı ülkesinde kalmış, eğitimini İstanbul ve Şam da yapmış, Türk aydınlarından fazlasıyla etkilenmiştir. Habibullah Han döneminde ülkesine dönmüş, Afganistan ın gelişmesi ve dünyaya ayak uydurabilmesi için Türk aydınlarından yararlanması hususunda Hükümdara telkinlerde bulunmuştur. Hükümdarın onayı sonrasında da, Türkiye den tanıdığı arkadaşlarından doktor, mühendis, ressam ve matbaacılardan oluşan bir heyet Afganistan a getirtmiştir. (Gregorian,1969: 163-Saray, 2002: ). Anadolu da Millî Mücadele devam ederken, Mondros Mütarekesi sonrasında ülkeyi terk etmek zorunda kalan ya da İtilaf devletlerine esir düşen ve esaretten kurtulan İttihatçıların bir kısmı, ülke dışında da olsalar idealleri doğrultusunda faaliyetlerini sürdürmüşlerdir. Onlar, Anadolu nun kurtuluşunun yolunun Türkistan ın, Afganistan ın ve hatta Hindistan ın kurtuluşundan geçtiğini düşünmüşlerdi. Bunların başında gelenlerden biri olan Cemal Paşa, Afganistan ın Türkiye den sonra İslam âleminde en güçlü devlet olmasını arzu etmekte ve bunun yolunun da Afganistan ın modernleşmesinden geçtiğini düşünmektedir. Mustafa Kemal Paşa, bu yöndeki faaliyetleri Türk Millî Mücadelesi nin menfaatleri çerçevesinde değerlendirmiştir. Esasında Anadolu daki Millî Mücadele ye katkı sağlayan bu faaliyetleri yakinen takip etmiş ve desteklemiştir. Çünkü Mustafa Kemal Paşa; Afganistan, Sovyet Rusya ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmetlerinin İngiliz emperyalizmine karşı ortak hareket etmesi gerektiği görüşündedir ve bu yönde çaba sarf etmiştir 4 (ATASE, İSH ). Ancak Enver Paşa nın, Türkistan coğrafyasındaki faaliyetlerinin Sovyetlerle olan ilişkilere zarar verebileceği endişesiyle, kuşkuyla yaklaşmış hatta rahatsızlık duymuştur. Cemal Paşa nın Sovyet Rusya nın onayı ile, Afganistan a geçmesini ve Afgan ordusunu modernize etme çabasını desteklemiştir (ATASE, İSH ). Çünkü, Sovyet Rusya nın destekleyeceği bir Afganistan ın İngiltere için yaratacağı tehlike çok büyüktü (Cöhce, 2002: 105). Afganistan ile ilişkilere büyük önem veren Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, aslen bir Afgan olan ve Türk ordusunda subay olarak görev yapan Abdurrahman Bey i temsilci olarak görevlendirmek suretiyle ilk temasını kardeş ülke olarak nitelendirdiği Afganistan la yapmıştır (Şimşir, 1993: 91). Türkiye Büyük Millet Meclisi nin bu kararı aslında Afganistan ın da büyük ihtiyaç 3 I. Dünya Savaşı nda gönüllü olarak birçok Afgan, Türk ordusunda savaşmış, hatta bunların 36 sı İngilizlere esir düşmüş, esaret sonrasında da ülkelerine dönmek istemeyip Anadolu da kalmak istemişlerdir. 4 Times Gazetesi, 18 Aralık 1919 da bu durumu Orta Asya da Türk-Afgan-Bolşevik ittifakı şeklinde haber yapmıştır.
6 1986 duyduğu, stratejik bir yaklaşım olup, uluslararası alanda yardımlaşma yoluyla destek sağlamaya yönelik bir harekettir (Cöhce, 2002: 106). Diğer önemli bir çalışma da, Sovyet Rusya nın teşviki ile Moskova da Türk ve Afgan heyetleri bir araya gelip bunun neticesinde 1 Mart 1921 de Türk-Afgan Antlaşması nı imzalamasıdır (ATASE, İSH ). Bu antlaşmanın Afganistan açısından belki de en önemli yönü, Türkiye nin bu ülkeye eğitim yardımında bulunmayı kabul etmiş olmasıdır. Eğitim yardımının en önemli özelliği, Afgan ordusunu modernize etme çabasıdır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi Sovyetlerin desteğiyle, bu konuda ilk girişimde bulunan Cemal Paşa olmuştur (Şimşir, 2002: 45). Mustafa Kemal Paşa, Cemal Paşa nın bir askerî heyet konusundaki yoğun talepleri sonrasında, 27 Ekim 1920 tarihli mektubunda; Cemal Paşa nın Afganistan daki çalışmalarından mutluluk duyduğunu, askerî talebin gerekliliğine kendisinin de inandığını, ancak ülkenin dört tarafı düşmanla çevriliyken bunun mümkün olamayacağını, çünkü mevcut subayların ancak ihtiyacı karşılayabildiklerini ifade etmiştir. Ayrıca Mustafa Kemal Paşa bu mektubunda; Cemal Paşa dan Afganistan ve Hindistan da yapılacak faaliyetlerden Ankara Hükûmeti ni haberdar edilmesini de istemiştir (Cöhce, 2002: 111). Cemal Paşa ya mevcut şartlardan dolayı olumsuz cevap veren Mustafa Kemal Paşa, bu mektubundan iki ay sonra, 21 Aralık 1920 de Fevzi Paşa ya mümkün olduğu takdirde Afganistan a bir askerî heyet gönderilmesi yönünde bir talimat vermiştir. Cemal Paşa dan sonra bizzat Emanullah Han da Mustafa Kemal Paşa ya gönderdiği mektupta askerî yardım talebinde bulunmuştur. Emanullah, 28 Mart 1920 tarihli bu mektupta; daha önce Çarlık Rusya sına esir düşen ve serbest bırakılan Ziya Bey, Refet Bey ve Hüseyin Cahit Efendi isimli Türk zabitlerinin Afganistan a vardıklarını belirttikten sonra, ordusunun modernize edilebilmesi için çok acil bir askerî heyete ihtiyacı olduğunu söylemiştir (ATASE, İSH ). Cemal Paşa nın Afganistan a gitmesine ve oradaki faaliyetlerine destek veren Bolşevikler, özellikle Enver Paşa nın Türkistan daki faaliyetleri ve sonrasında da, başlayan Afgan-İngiliz yakınlaşmasından rahatsızlık duymuşlardı. Esasında Afganistan da meydana gelen bu gelişme çok doğaldı. Çünkü Sovyet Rusya Afganistan la imzalamış olduğu Moskova Antlaşması nın yükümlülüklerini yerine getirmediği gibi, işgal altında bulundurduğu Köşk ve Merv bölgelerinden de çekilmemişti. Ayrıca Türkiye nin de içinde bulunduğu durumdan dolayı Afganistan a ihtiyacı olan yardımı yeterince yapamaması, Afganistan ı İngiltere ye yanaşmaya mecbur etmişti. Bu nedenle Ruslar, Almanya da diplomatik girişimlerde bulunmak için Afganistan dan ayrılan Cemal Paşa nın yeniden Afganistan a dönmesine sıcak bakmamışlardı. (ATASE, İSH Kabacalı, 2001: 16) Cemal Paşa nın Afganistan daki varlığı, Mustafa Kemal Paşa için çok
7 1987 önemliydi. Çünkü Cemal Paşa, esasında Afganistan daki faaliyetlerini, bir nevi Ankara Hükûmeti nin bir temsilcisi gibi yürütmüştü. 5 Mustafa Kemal Paşa, Cemal Paşa nın Afganistan daki faaliyetlerinden bizzat kendisi ile yaptığı yazışmalarla haberdar olmuş ve desteğini ifade etmiştir. Afgan heyetiyle gittiği Almanya ve Fransa dan Moskova ya dönen Cemal Paşa, yeniden Afganistan a dönmek isterken, Sovyetler onun Enver Paşa ile birlikte hareket edeceği endişesiyle izin vermek istememişlerdi. Cemal Paşa bunun üzerine gizlice Tiflis üzerinden Afganistan a geçmek isterken, 21 Temmuz 1922 de bir kiralık Ermeni katil tarafından arkadan açılan ateşle şehit edilmiştir. Cemal Paşa nın Ermenilerce şehit edildiği düşünülmekle birlikte, cinayetten Sovyet gizli polisi ÇEKA yı sorumlu tutan yayınlara da rastlanmaktadır (Saray, 2002: 124). Afganistan da Cemal Paşa dan sonra, diğer önemli bir şahsiyet olan Medine Müdafii Fahreddin Paşa da görev yapmıştır. Bu görevlendirme, Afganistan ın Türkiye de büyük elçilik açmasından yaklaşık bir yıl sonra gerçekleşmiştir. Nitekim, 1 Mart 1922 de Fahreddin Paşa Kabil e elçi olarak atanmıştır. Bu atama Mustafa Kemal in, dolayısıyla Türkiye nin Afganistan a verdiği önemin bir göstergesidir. Ayrıca bu atama, Türk Millî Mücadelesi nin başarıyla neticelenmeye doğru gittiği döneme rastlar. Türk Millî Mücadelesi boyunca Afgan Hükûmeti her ortamda Türkiye ye düşman devletlerin Afganistan ın da düşmanı olduğunu ifade etmek suretiyle Türkiye ye destek olmaya çalışmıştır (Cöhce, 2002: 126). Millî Mücadele nin başarıyla sonuçlanması ile Afgan Hükûmeti nden Türk ordusuna tebrik mesajları gelirken Afgan halkı da bu başarıyı bayram havasında kutlamıştır (ATASE, İSH ). Atatürk, Türk Millî Mücadelesi nin kahramanı ve Türkiye Cumhuriyeti nin kurucusu, aynı zamanda birçok bölge, ulus ve lider için ilham kaynağı, bir başka deyişle örnek alınan bir lider olmuştur. İran Şahı Rıza ve Afgan Kralı Emanullah bu durumun en güzel örnekleridir. Emanullah 1928 de, Rıza Şah 1934 te Türkiye yi ziyaret etmiş 6 (Demiröz, 1982: 41), Atatürk ü tanıma ve onun ülkesinde yaptıklarını yerinde görme imkânını elde etmişlerdi. İki liderin de, Atatürk ten derinden etkilendiğini ve onun Türkiye de gerçekleştirdiği sosyal ve siyasal reformları kendi ülkelerinde gerçekleştirme çabasına girdiklerini görmekteyiz (Saikal, 1999: 271). Üç liderin de Batı nın teknolojik gelişmesini ve tecrübesini esas alarak ülkelerini kurtarma ve çağdaşlaştırma arzusu 5 Cemal Paşa, 11 Haziran 1920 de Moskova dan Mustafa Kemal Paşa ya yazdığı mektupta; Afganistan daki çalışmalarında İngilizlerce engellenmemesi için, Ankara Hükümeti nin kendisini fevkalade murahhas olarak görevlendirmesini istemiştir. Bu görevlendirme olmamasına rağmen, Cemal Paşa iyi niyetle çalışmalarını sürdürmüştür. 6 Emanullah, 1928 yılında Avrupa, Rusya, Türkiye ve İran ı kapsayan çok uzun bir gezi yapmış ve bu gezinin Türkiye ayağında Mustafa Kemal in etkisinde kalmış, ülkesine döner dönmez bazı inkılâp hareketlerine girişmişti.
8 1988 peşinde olduklarını söylemek mümkündür. Ancak Rıza Şah ı ayrı tutacak olursak çalışmamıza konu olan iki lider arasında büyük altyapı farkı mevcuttu. Mustafa Kemal kendisini 19. yüzyılın sonundan itibaren gelişen Türk Milliyetçilik hareketinin lider şahsiyeti olarak kanıtlamıştı. Dünyada meydana gelen değişimi ve gelişmeleri yakından takip etmiş ve en önemlisi çok iyi bir eğitim almıştı. Ayrıca inkılâplarını da halk desteğiyle gerçekleştirirken, çok önemli olarak istikrarlı ve tutarlı bir siyaset takip etmişti. Emanullah Han ise iyi bir eğitim almamıştı. Ayrıca devlet yönetimi ve dünyadaki gelişmeler hakkında yeterli bilgisi olmadığı gibi Türkiye yi, Mustafa Kemal i ve Batı dünyasını kayınpederi olan Mahmut Tarzi nin aracılığı ve telkinleri ile öğrenmeye çalışmıştır (Saikal, 1999: 272). Emanullah ın yönetimi süresince istikrarlı bir duruş sergileyemediği görülmüştür. Kafasındaki Afganistan ile icraatları çelişmiştir. O nun temel amacı, din adamlarının toplumdaki etkinliğini kırmak olmakla birlikte, uygulamaları farklı olmuştu. Nitekim Emanullah, yönetiminin ilk yıllarında meşruiyet ararken İslami değerlere sığındı 7 (Nawid, 1999: 72). Bağımsızlık savaşından sonra kendisini İslam ın savunucusu olarak gösteren imajını daha da güçlendirmeye çalıştı. Dokunaklı konuşmalar yapan ve Cuma namazlarını bizzat kıldıran Kral ı, Afgan medyası, Afganlıların geleneksel değerlerini yücelten ve emirlerinin sorgulanmadan yerine getirilmesi gereken milletin babası gibi lanse etti. İktidarının ilk üç yılında ulema ile ilişkileri genellikle samimi ve dostçaydı. İngiliz kaynakları onun dini guruplara karşı genelde lakayt olduğuna ısrarlı bir şekilde işaret etse de, diğer kaynaklar Kral ın iktidara gelmeden çok önceleri bile, Kabil deki dinî liderlerle iyi ilişkiler kurduğunu belirtmektedir (Nawid,1999: 53-56). Afganistan da değişimi ve modernleşmeyi savunan aydınlar ile din adamları ve aşiret mensupları arasındaki çatışma, 1920 lerden itibaren artarak devam edegelmişti. Kral Emanullah, bu süreçte öngördüğü reformları uygulamaya çalışıyordu (Weiner-Banuazizi, 1994: 333). Emanullah, ülkesinin tam bağımsızlığı sonrasında millî bir kahraman olmuştu. Ancak onun esas amacı çağdaş dünyayı örnek alarak, modern ve milli bir devlet yaratmaktı. O, İslam dünyasındaki bazı çağdaşları gibi Afganistan ın geri kalmasına dinî bağnazlığın sebep olduğuna inanıyordu. Bu duruma çözüm olarak Batı uygarlığını esas almıştı. Özellikle Batı hayat tarzı ve düşünceleri yerleştirilmeye çalışılırken, yapılan bu yenilikler, çoğunlukla doğrudan veya dolaylı olarak İslam a saldırı olarak algılanıyordu. 7 Benim Ain al- Dawla olduğum günlerden bu yana, benim hedeflerim ve arzularım tek bir konu üzerine yoğunlaşmıştır. O da Afgan milletinin rahatlığı ve zenginliğidir. Fakat bir rehber bulmak gerekiyordu. Milleti ilerlemeye ve zenginliğe doğru ne götürebilirdi? Bu soruya cevabı Şeriat tan daha iyi bir yolda bulamazdım. Binaenaleyh, Kutsal emirlere başvurdum. İslam liderlerinin örneklerini takip ederek rehber olmak üzere bir dizi kanun hazırladım, çünkü ezilenleri özgürleştirmenin tek yolu kanunun idaresidir. Ben hükümet görevlilerinin ve şahıs olarak Afganlıların bu kanunlara uyacaklarını ümit ediyorum. Kral Emanullah.
9 1989 Ancak Emanullah ın reform çabalarına rağmen iktidarında kötü yönetim, adam kayırma, keyfi ve baskıcı uygulamalar yaygın olarak mevcuttu. Bu durum çok sayıda isyana neden olmuştur. Afganistan da, Emanullah ın iktidarına karşı ortaya çıkan bu isyanlar da cihat olarak algılanıyordu. Cihat olarak nitelendirilen bu hareketler, yönetimin uygulamalarına ve baskılarına karşı aşiretlerin öncü olduğu bölgesel isyanlardı. Bununla beraber Emanullah ın Batı kaynaklı bazı yasal ve sosyal reform çabaları, din adamlarının çıkarlarını da tehdit ediyordu. Nitekim 1928 de Büyük Millet Meclisi nin, Emanullah ın teklif etmiş olduğu tasarıları kabul etmesinden sonra, teklif edilen çoğu reformların aleyhine dört yüz din adamının imzasını taşıyan dilekçe Emanullah a sunulmuştu. Böylece Emanullah ile din adamları arasında gerginlik ortaya çıkmış oluyordu. Mollaların etkili propagandaları neticesinde devam eden yerel başkaldırılar, Kâfir bir Krala karşı bir mücadeleye dönüştürüldü. Emanullah a karşı yürütülen mücadelenin temel hedefi onu tahttan indirmek ve böylelikle onun reform politikasına bir son vermekti. Yani bu isyanlar, hiçbir şekilde isyanın altyapısını oluşturan Hükûmetin yanlış uygulamalarını ortadan kaldırmak amaçlı değildi. Aslında Emanullah a karşı olan hareketin bir ideolojisi de yoktu (Shahrani-Canfield, 1984: 32-33). Genellikle sosyal ve politik başkaldırı için bir felaket olan din, Afganistan da Emanullah reformlarına muhalefet olarak da ortaya çıktı. Muhalefet önce dinî çevrelerde başladı. Din adamları, muhalefetin en ön saflarında yer aldılar 8 (Nawid, 1999: 72). Özellikle kırsal kesimde bulunan mollaların camilerdeki kışkırtıcı mesajları ile isyanlar geniş alanlara yayıldı. Önemli bazı kabilelerin dinî liderleri tarafsız kalırken, başkentteki yüksek ulema bile rejime karşı başkaldırıyı destekledi. Alt seviyedeki din adamları zümresi, yani köy mollaları din kurumunun en büyük kesimini oluşturmaktaydılar. Mollaların özellikle kırsal kesimdeki halk üzerinde büyük etkisi vardı. Onlar reformları, Hükûmet in İslam ın sosyal gücünü azaltmaya yönelik teşebbüsleri olarak yorumluyorlardı. Bunların reformlara olan muhalefetinin haklı gerekçeleri vardı. Hükûmet in birçok uygulaması, onların sahip oldukları ayrıcalıklara karşı idi. Hükûmet in mollaları tehdit etmesi, dinî okullara (medreseler) ve öteki kurumlara müdahalesi ile ortaya çıktı. Çok önemli bir gelişme olarak tek tip eğitim mecburi hale getirildi. Ayrıca 1923 senesinde Hukuk Fakültesi açıldı. Modern bir anlayış hedeflenmekle birlikte, eğitim programı geleneksel bir karaktere sahipti. 8 Afgan din adamları zümresi isyan sırasında birleşik bir güç şeklinde tepki vermese de, 1924 başkaldırısı din adamları zümresinin Emanullah rejimine karşı var olan rahatsızlıklarının ilk göstergesi ve devlet ile ulema arasında bir kırılmanın başlangıcı oldu.
10 1990 Gelecekte, memurların sadece bu iki yeni okulun mezunları arasından seçileceği ilan edildi. Diğer taraftan 1923 sonbaharında, okuma yazmayı en uzak köylere kadar götürmek için bir eğitim seferberliği hayata geçirildi. Açılan yeni okullarda, Afgan gençliğini Batı daki bilim ve teknolojiye daha ileri düzeyde hazırlamaya yönelik konuları anlatabilmek için Fransız ve Alman eğitmenler istihdam ediliyordu. Bir grup çocuk, eğitim görmek üzere Avrupa ya ve Türkiye ye gönderildi. Ayrıca, 1919 ile 1923 yılları arasında değişim için çok sayıda yabancı teknisyen, doktor ve iş adamı Kabil e gelmişti. Dünyanın dört bir tarafıyla çok sayıda diplomatik ilişkiler kuran Afganistan, Batı ile birçok temas başlattı. Mollalar, sadece eğitim sisteminde değil, aynı zamanda inanç sistemi üzerindeki artan yabancı etkisinden de korktular. Yabancı etkisi, gayrimüslim Avrupalılar ve ateist Sovyetlerin İslam ı yok etmek için kurdukları komplonun bir parçası olarak algılanıyordu. Mollalar Anayasa hükümlerine, evlilik yasalarına ve şeriata ters olduğunu düşündükleri ceza kanunlarına itiraz ediyorlardı. Emanullah ın en tartışmalı reformları ise kadın özgürlüğüne dairdi. Kadınların statüsüne dair reformlar, muhalefetin karşı mücadelesindeki en güçlü silahıydı. Aile, Peştunların geleneksel uygulamalarında özellikle önemli bir yere sahipti. Yeni evlilik kanununun Kuran da tanımlanan geleneksel aile yapısını zayıflatmaya yönelmiş bir teşebbüs olduğu şeklinde yaygın bir kanı vardı senesinde, yirmi üç maddelik bir evlilik kanunu hayata geçirildi. Yeni kanunun birinci maddesi çok eşli evliliği yasaklıyordu kanunu, aynı zamanda evliliklerin devlet tarafından kaydedilmesini emrediyordu. Mollalara nikâh kıyma izni verilmesine rağmen, mollalar otoritelerinin daha da azaldığının farkındaydılar. Tüm reformlarda olduğu gibi, kız çocuklarının eğitimi konusu da büyük tartışmalara sebep oldu. Bu konuda bir dizi reform çabasına girişildi. Bunlar arasında kızları Türkiye deki okullara göndermek ve tesettürü kaldırmak gibi uygulamalar da vardı. Genel olarak bu reformlar ve özel olarak da bu son iki reform sonucu, Emanullah a karşı büyük protestolar ortaya çıktı (Watkins, 1963: 172). Mollalar tarafından sorgulanan konulardan bir de, inançlarına bakılmaksızın bütün yurttaşların kanun önünde eşit oluğunu ilan eden anayasa maddesi idi. Mollalar özellikle anayasanın Hindulara tanıdığı hoşgörünün genişliğine oldukça tepki gösterdiler. Bu anayasa ile Hinduların kendilerini Müslümanlardan ayırmak amacıyla sarı renkli sarık giymek zorunluluğu kaldırıldı. Aynı zamanda Emanullah; Hindulara askerî okullara gidebilme, Afgan ordusuna katılabilme, mal satın alabilme imkânı tanıdı. Diğer taraftan kendilerine uygulanan vergiler, Müslüman vatandaşlara uygulanan vergilerle aynı seviyeye getirildi.
11 1991 Reformlara karşı itirazlar 1923 sonbaharında ortaya çıkmaya başladı. İsyanlar başlangıçta münferit olaylar gibi görünüyordu. Çünkü isyancıları tek elden yönetecek bir liderleri yoktu. Fakat daha sonra isyanları İslami temalarla coşturan, kırsal bölgedeki din adamlarının tehdidi devreye girdi 9 (Nehru, 2002: 94) yılının sonlarına doğru, Kandahar daki mollalar ciddi bir biçimde Hükûmet karşıtı faaliyetlere başlamışlardı. Kandahar da zorunlu askerliğe karşı muhalefet sürerken, ülkenin güneyinde yer alan Khost ta daha şiddetli bir isyan baş gösterdi Martında Khsot taki bir grup molla, yeni uygulamaların Şeriat a aykırı olduğunu söyleyerek bir ayaklanma başlattılar (Nawid, 1999: ). Afganistan ın coğrafi olarak yalıtılmış olması, ülkedeki toplumun bakış açılarının alabildiğince muhafazakâr olmasına sebep olmuştur. Nitekim Afgan toplumunun sosyal dokusunun tamamı Şeriat kuralları çerçevesinde şekillenmiştir. Bu yapı, hiçbir değişiklik kabul etmemektedir. Nitekim Afganistan da sürekli iktidar mücadelesi veren unsurlar, rakiplerini kâfir olarak veya en azından İslam a aykırı davranmakla suçlamak suretiyle avantaj elde etmişlerdir. Bu gerçeklerin ışığında şurası açıktır ki; Kral Emanullah ın reformları ortaya çıkardığı sonuçlardan farklı sonuçlar çıkaramazdı. Emanullah, Afganlıların milli ve özellikle dini duygularını kontrol edebildiği, halkının geleneklerine sadık kaldığı müddetçe Afganlılar ona bağlıydılar. Fakat modernizasyon çabası bu büyüyü bozdu (İkbal-Shah, 1929: ). Sonuç olarak; günümüzde de stratejik konumundan ötürü hiç gündemden düşmeyen Afganistan, büyük bir fırsatı kaçırmış oldu. Şayet Emanullah Han Atatürk ün önerilerini dikkate almış olsaydı, daha planlı ve ülkesinin şartlarını gözardı etmeden hareket etseydi, ülkesi Afganistan büyük bir değişim yaşayabilir ve bu gün çağdaş dünyanın bir parçası konumunda olabilirdi. Atatürk, ayrıca Emanullah yönetimine karşı çıkan isyan hareketi sırasında Afganistan a gönderilen Türk birliğinden, canları pahasına kralın korunmasını istemiştir. Ancak, Türk askerî gücü yetişemeden Emanullah ülkesini terk etmek zorunda kalmıştır. KAYNAKÇA A. L. P. Burdett, (2002), Afghanistan Strategic Intelligence; British Records , Volume 1: Ali Ahmetbeyoğlu, (2002) Prof. Dr. Mehmet Saray İle Afganistan Üzerine Bir Söyleşi, Afganistan Üzerine Araştırmalar, (Yayına Hazırlayan, Ali Ahmetbeyoğlu), İstanbul. Amin Saikal, (1999), Kemalizmin İran ve Afganistan daki Etkileri, Tarih İncelemeleri Dergisi, XIV, (Çeviren: Hasan Mert), İzmir. 9 İngiliz emperyalizmi sömürgelerinde kendi çıkarlarını korumak adına dini gericiliği (bağnazlığı) körüklemişlerdir. Bunun en güzel örneği Hindistan ve Afganistan dır.
12 1992 Andre Bigo and Oliver Roy, (1988), The War in Afghanistan, London,. Azmi Özcan, (2002) II. Abdülhamid Döneminde Afganistan İle İlişkiler ve İngiltere, Bilâl N. Şimşir, (2002), Atatürk ve Afganistan, Ankara , (1993), Atatürk ve Yabancı Devlet Başkanları, Cilt I, Ankara. Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Arşivi (ATASE Arşivi) Hatıralar, Cemal Paşa, İttihat ve Terakki, I. Dünya Savaşı Anıları, (2001), (Yayına Hazırlayan: Alpay Kabacalı), İstanbul. Jawaharlal Nehru, (2002), Kızıma Mektuplar, (Çeviren: Mehmet Emin Bozarslan), Ankara. Kıyameddin Barlas, (2003), Afganistan Tarihinde Türkler, Prof. Dr. Mehmet Saray a Armağan, Türk Dünyasına Bakışlar, İstanbul. Leslie Cook, (1985), Yenilgiyi Kabul Etmeyen Millet: Afganistan, Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı:39, Aralık. Luis Dupree, (1965), Afghanistan In The Twentieth Century, Journal Of The Royal Central Asian Society, Vol.LIII. M. B. Watkins, (1963), Afghanistan Land In Transition, Princeton. M. Nazif Shahrani-Robert L. Canfield, (1984) Revolutions and Rebellions in Afghanistan, Berkeley. Karşılaştırılması, Türk Kültürü, S , Yıl: XLIV, Mart-Nisan. Mehmet Saray, (2002), Afganistan ve Türkler, Ankara. Myron Weiner and Ali Banuazizi, (1994), The Politics of Social Transformation in Afghanistan, Iran, and Pakistan, Syracuse University Pres. Salim Cöhce, (2002), Atatürk Döneminde Türk-Afgan Münasebetleri, Afganistan Üzerine Araştırmalar, (Yayına Hazırlayan, Ali Ahmetbeyoğlu), İstanbul. Sardar Ali İkbal Ali Shah, (1929), The Controlling Minds of Asia, London. Senzil K. Nawid, (1999), Religious Response to Social Change in Afghanistan , Mazda. Şenol Demiröz, (1982), Afganistan Tarihine Genel Bir Bakış, Mavera, (Afganistan Özel Sayısı), Ocak, Sayı 62. Vartan Gregorian, (1969), The Emergence of Modern Afghanistan, California.
BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876)
BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) I. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler İç Etken Dış Etken Genç Osmanlıların faaliyetleri İstanbul (Tersane) Konferansı BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) Osmanlı
DetaylıMİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com
MİLLİ MÜCADELE TRENİ TRABLUSGARP SAVAŞI Tarih: 1911 Savaşan Devletler: Osmanlı Devleti İtalya Mustafa Kemal in katıldığı ilk savaş Trablusgarp Savaşı dır. Trablusgarp Savaşı, Mustafa Kemal in ilk askeri
DetaylıİÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf...
İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... 7 a. Fransız-Rus İttifakı (04 Ocak 1894)... 7 b. İngiliz-Fransız
DetaylıATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİ I.DÖNEM MÜFREDAT PROGRAMI
HAFTALAR KONULAR 1. Hafta TÜRK DEVRİMİNE KAVRAMSAL YAKLAŞIM A-) Devlet (Toprak, İnsan Egemenlik) B-) Monarşi C-) Oligarşi D-) Cumhuriyet E-) Demokrasi F-) İhtilal G-) Devrim H-) Islahat 2. Hafta DEĞİŞEN
DetaylıDevleti yönetme hakkı Tanrı(gök tanrı) tarafından kağana verildiğine inanılırdı. Bu hak, kan yolu ile hükümdarların erkek çocuklarına geçerdi.
Orta Asya Türk tarihinde devlet, kağan adı verilen hükümdar tarafından yönetiliyordu. Hükümdarlar kağan unvanının yanı sıra han, hakan, şanyü, idikut gibi unvanları da kullanmışlardır. Kağan kut a göre
DetaylıBATI CEPHESİ'NDE SAVAŞ
T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TEOG ÇIKMIŞ SORULAR - 3. ÜNİTE Batı cephesinde Kuvâ-yı Millîye birliklerinin faaliyetlerini ve düzenli ordunun kurulmasını değerlendirir.türk milletinin Kurtuluş Savaşı
Detaylı1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ. Ömer Faruk GÖRÇÜN
i 1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ Ömer Faruk GÖRÇÜN ii Yayın No : 2005 Politika Dizisi: 1 1. Bası Ağustos 2008 - İSTANBUL ISBN 978-975 - 295-901 - 9 Copyright Bu kitabın bu basısı
DetaylıII. MEŞRUTİYET DÖNEMİ
II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ 1908 II. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler İç Etken Dış Etken İttihat ve Terakki Cemiyetinin faaliyetleri 1908 Reval Görüşmesi İTTİHAT ve TERAKKÎ CEMİYETİ 1908 İhtilâli ni düzenleyen
DetaylıMEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI
MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI II. Mahmut ve Tanzimat dönemlerinde devlet yöneticileri, parçalanmayı önlemek için ortak haklara sahip Osmanlı toplumu oluşturmak için Osmanlıcılık fikrini
DetaylıA) Siyasi birliklerini geç sağlamaları. B) Sömürge alanlarını ele geçirmek istemeleri. C) Sanayi devrimini tamamlayamamaları
1. Almanya ve İtalya'nın; XIX. yüzyıl sonlarından itibaren İngiltere ve Fransa'ya karşı birlikte hareket etmelerinin en önemli nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir? A) Siyasi birliklerini
DetaylıSURİYE TÜRKMEN PLATFORMU I. TOPLANTISI ONUR VE ÖZGÜRLÜK MÜCADELESİ SONUÇ BİLDİRİSİ
SURİYE TÜRKMEN PLATFORMU I. TOPLANTISI ONUR VE ÖZGÜRLÜK MÜCADELESİ SONUÇ BİLDİRİSİ Bismillairrahmanirrahim 1. Suriye de 20 ayı aşkın bir süredir devam eden kriz ortamı, ülkedeki diğer topluluklar gibi
DetaylıI.DÜNYA SAVAŞI ve BALKANLAR
I.DÜNYA SAVAŞI ve BALKANLAR İKİNCİ WİLHELM İN DEĞİŞEN RUSYA POLİTİKASI 1890 Bismarck ın görevden alınması Rusya nıngüvence Antlaşması nın yenilenmesi talebinin reddedilmesi 1892 Rusya nın Fransa ile gizli
DetaylıKamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları
Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları PA 101 Kamu Yönetimine Giriş (3,0,0,3,5) Kamu yönetimine ilişkin kavramsal altyapı, yönetim alanında geliştirilmiş teori ve uygulamaların analiz edilmesi, yönetim biliminin
DetaylıATATÜRK ĐNKILÂBININ NADĐR ŞAH DÖNEMĐNDE AFGANĐSTAN IN MODERNLEŞME ÇABASINA ETKĐSĐ
ATATÜRK ĐNKILÂBININ NADĐR ŞAH DÖNEMĐNDE AFGANĐSTAN IN MODERNLEŞME ÇABASINA ETKĐSĐ ÖZET Mehmet KÖÇER Türk Millî Mücadelesi nin kahramanı ve Türkiye Cumhuriyeti nin kurucusu olan Mustafa Kemal Atatürk, aynı
DetaylıUZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ Atatürk İlkeleri ve İnkilâp Tarihi 1 1.Ders
UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ Atatürk İlkeleri ve İnkilâp Tarihi 1 1.Ders XIX. YÜZYIL ISLAHATLARI VE SEBEPLERİ 1-İmparatorluğu çöküntüden kurtarmak 2-Avrupa Devletlerinin, Osmanlı nın içişlerine karışmalarını
DetaylıAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan
DetaylıİRAN İSLAM CUMHURİYETİ BIE DELEGESİNİN ODAMIZI ZİYARETİ
İRAN İSLAM CUMHURİYETİ BIE DELEGESİNİN ODAMIZI ZİYARETİ İran BIE Delegesi Mr. Kazem Akbarpour, 16 Mayıs 2012 tarihinde Odamızı ziyaret etmiş, heyeti Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş ve Meclis Başkanı
DetaylıİÇİNDEKİLER. A. Tarih B. Siyasal Tarih C. XIX.yüzyıla Kadar Dünya Tarihinin Ana Hatları 3 D. Türkiye"nin Jeo-politik ve Jeo-stratejik Önemi 5
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ V GİRİŞ 1 A. Tarih B. Siyasal Tarih C. XIX.yüzyıla Kadar Dünya Tarihinin Ana Hatları 3 D. Türkiye"nin Jeo-politik ve Jeo-stratejik Önemi 5 BİRİNCİ BÖLÜM: AVRUPA SİYASAL TARİHİ 1 2 I.
DetaylıTHE ROLE OF ATATURK REVOLUATION IN TIME OF NADĐR SHAH IN AFGHANISTAN S MODERNIZATION EFFORT
ATATÜRK ĐNKILÂBININ NADĐR ŞAH DÖNEMĐNDE AFGANĐSTAN IN MODERNLEŞME ÇABASINA ETKĐSĐ Mehmet KÖÇER ÖZET Türk Millî Mücadelesi nin kahramanı ve Türkiye Cumhuriyeti nin kurucusu olan Mustafa Kemal Atatürk, aynı
DetaylıT.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU. Ekonomik Durum:
T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU Ekonomik Durum: 1. Avrupa daki gelişmelerin hiçbiri yaşanmamıştır. Avrupa da Rönesans ve Reform
DetaylıT.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük KABOTAJ BAYRAMI, MUSTAFA KEMAL E SUİKAST GİRİŞİMİ, BİR DEVRİN ANALİZİ: NUTUK
1 Kabotaj Hakkı Nedir? Kabotaj, bir devletin kendi limanlarına deniz ticareti konusunda tanıdığı ayrıcalıktır. Bu ayrıcalıktan yalnızca yurttaşlarının yararlanması, millî ekonomiye önemli bir katkı sağlayacağından,
DetaylıÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ...
ÖRNEK SORU: 1 1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti açısından, 30 Ekim 1918 de, yenilgiyi kabul ettiğinin tescili niteliğinde olan Mondros Ateşkes Anlaşması yla sona erdi. Ancak anlaşmanın,
Detaylı1915 OLAYLARINI ANLAMAK: TÜRKLER VE ERMENİLER. Mustafa Serdar PALABIYIK
1915 OLAYLARINI ANLAMAK: TÜRKLER VE ERMENİLER Mustafa Serdar PALABIYIK Yayın No : 3179 Araştırma Dizisi : 12 1. Baskı - Şubat 2015 ISBN: 978-605 - 333-207 - 7 Mustafa Serdar Palabıyık 1915 Olaylarını Anlamak:
DetaylıİLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ
İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ TALAS SAVAŞI (751) Diğer adı Atlık Savaşıdır. Çin ile Abbasiler arasındaki bu savaşı Karlukların yardımıyla Abbasiler kazanmıştır. Bu savaş sonunda Abbasilerin hoşgörüsünden etkilenen
DetaylıSORU CEVAP METODUYLA TEKRAR (YÜKSELİŞ-DURAKLAMA VE AVRUPA)
SORU CEVAP METODUYLA TEKRAR (YÜKSELİŞ-DURAKLAMA VE AVRUPA) Osmanlı devletinde ülke sorunlarının görüşülüp karara bağlandığı bugünkü bakanlar kuruluna benzeyen kurumu: divan-ı hümayun Bugünkü şehir olarak
DetaylıAfganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik)
Afganistan'da Afyon Üretimi Dosyası (İnfografik) Uzun yıllar süren iç savaşlar ve dış müdahaleler sonucu istikrarsızlaşan Afganistan, dünya afyon üretiminin yaklaşık olarak yüzde 90'ını karşılıyor. 28.04.2016
DetaylıKIRGIZİSTAN DAKİ YABANCI DESTEKLİ ÜNİVERSİTELER VE DİĞER EĞİTİM KURUMLARI
KIRGIZİSTAN DAKİ YABANCI DESTEKLİ ÜNİVERSİTELER VE DİĞER EĞİTİM KURUMLARI Yrd. Doç. Dr. Yaşar SARI Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Kırgızistan Giriş Kırgızistan Orta Asya bölgesindeki toprak ve
DetaylıİKİNCİ MEŞRUTİYET DÖNEMİ Siyaset, Toplum, Ekonomi. Neslihan Erkan
İKİNCİ MEŞRUTİYET DÖNEMİ Siyaset, Toplum, Ekonomi Neslihan Erkan Meşrutiyetin İlk Seçimi Seçimin başlıca iki partisi: İttihat veterakki & Ahrar Fırkası İki dereceli seçim İttihat ve Terakki nin seçim zaferi
DetaylıÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
AY EKİM KASIM HAFTA DERS SAATİ 06-07 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI Milli Uyanış İşgaline Milli Uyanış İşgaline Milli Uyanış İşgaline Milli Uyanış
DetaylıDEVLET TEŞKİLATINA TEORİK YAKLAŞIMLAR PROF. DR. TURGUT GÖKSU VE PROF. DR. HASAN HÜSEYIN ÇEVIK
DEVLET TEŞKİLATINA TEORİK YAKLAŞIMLAR PROF. DR. TURGUT GÖKSU VE PROF. DR. HASAN HÜSEYIN ÇEVIK 2 Takdim Planı Modernleşme Süreci Açısından Devlet Devlet-Toplum İlişkileri Açısından Devlet Teşkilatlanma
DetaylıSosyal bilgiler öğretmeninin verdiği bu bilgiye dayanarak Mustafa Kemal Paşa ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
S-1 Sosyal bilgiler öğretmeni: (ikinci Meşrutiyet in ilanının ardından (Meşrutiyet karşıtı gruplar tarafından çıkarılan 31 Mart Ayaklanması, kurmay başkanlığını Mustafa Kemal in yaptığı Hareket Ordusu
Detaylıİslam Dünyasından Darbe Girişimine Tepkiler
İslam Dünyasından Darbe Girişimine Tepkiler Dünya üzerindeki birçok İslami kurum, kuruluş ve şahsiyetler Türkiye'de yaşanan darbe girişimi hakkında mesajlar yayımladı. 16.07.2016 / 22:09 15 Temmuz gecesi
DetaylıOsmanlı dan Cumhuriyet e Adım Adım!
Osmanlı dan Cumhuriyet e Adım Adım! Eskiden devletimizin adı Osmanlı Ġmparatorluğu idi. Başımızda padişah vardı. Egemenlik haklarımız padişahın elindeydi. Başkentimiz Ġstanbul du. 19 Mayıs 1919 da Mustafa
DetaylıABD NİN KURULMASI VE FRANSIZ İHTİLALİ
ABD NİN KURULMASI VE FRANSIZ İHTİLALİ 1215 yılında Magna Carta ile Kral,halkın onayını almadan vergi toplamayacağını, hiç kimseyi kanunsuz olarak hapse veya sürgüne mahkum etmeyeceğini bildirdi. 17.yüzyıla
Detaylı2018-Inkilap Tarihi ve - Deneme Sınavı 7
2018-Inkilap Tarihi ve - Deneme Sınavı 7 1. Çay da toplanılmıştı. Fevzi Çakmak saldırı planını açıklamıştır. İsmet Paşa saldırıya karşıdır. Yakup Şevki Paşa, milletin varını yoğunu zar gibi atmanın tarihçe
DetaylıTERCİH ETTİĞİN OKOL GELECEĞİNDİR MEVLÜT ÇELİK 8.SINIF KAVRAM HARİTASI. Mevlüt Çelik. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER YA İSTİKLÂL YA ÖLÜM TERCİH ETTİĞİN OKOL GELECEĞİNDİR MEVLÜT ÇELİK 19.yy.sonlarına doğru Osmanlı parçalanma sürecine girmişti. Bu dönemde
DetaylıSEL FELAKETİNE YÖNELİK ACİL YARDIM PROJESİ-AFGANİSTAN
SEL FELAKETİNE YÖNELİK ACİL YARDIM PROJESİ-AFGANİSTAN İHH Projeler Birimi Nisan 2014 PROJENİN KONUSU Bu proje Afganistan ın üç şehrinde, Badğis, Serpul ve Cevizcan, büyük hasara sebep olan sel felaketinde
DetaylıMusul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı.
MUSUL SORUNU VE ANKARA ANTLAŞMASI Musul, Mondros Ateşkes Anlaşması imzalanmadan önce Osmanlı Devleti'nin elinde idi. Ancak ateşkesin imzalanmasından dört gün sonra Musul İngilizler tarafından işgal edildi.
DetaylıLozan Barış Antlaşması
Lozan Barış Antlaşması Anlaşmanın Nedenleri Anlaşmanın Nedenleri Görüşme için İzmir de yapılmak istenmiş fakat uluslararası antlaşmalar gereğince tarafsız bir ülkede yapılma kararı alınmıştır. Lozan görüşme
DetaylıCumhuriyet Halk Partisi
1 Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu: Gezi Parkından dünyaya yansıyan ses daha fazla özgürlük, daha fazla demokrasi sesidir. Tarih : 15.06.2013 Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu Türkiye de görev yapan yabancı
DetaylıİKİNCİ BİNYILIN MUHASEBESİ İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER B İ R İ N C İ C İ L T Kitap Hakkında 1 Başlarken 5 CENGİZ HAN MEDENİYETE YENİ YOLLAR AÇMIŞTIR 1. Cengiz Han ın Birlik Fikrinden Başka Sermayesi Yoktu 23 2. Birlik, Beraberlik ve Çabuk Öğrenme
DetaylıSunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: MUSTAFA KEMAL İN HAYATI
Sunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: MUSTAFA KEMAL İN HAYATI KONU ÖZETİ Bu başlık altında, ünitenin en can alıcı bilgileri, kazanım sırasına göre en alt başlıklara ayrılarak hap bilgi niteliğinde konu özeti olarak
Detaylı8. SINIF T C İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ
8. SINIF T C İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ BİR KAHRAMAN DOĞUYOR ÜNİTESİ KONU ANLATIMI HASAN DOĞAN BİR KAHRAMAN DOĞUYOR M. Kemal 1881 de Selanik te doğdu. Annesi Zübeyde Hanım, Babası Ali Rıza Efendidir.
DetaylıHaftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati Kategoriler Alt kategoriler Ders içerikleri Kazanımlar Dersler arası ilişki IV.
339 GENEL LİSE Haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati Kategoriler Alt kategoriler Ders içerikleri Kazanımlar Dersler arası ilişki IV. Yeniçağ 3. Yeniçağda Avrupa 6. Eğitim, kültür, bilim ve
DetaylıIV.HAFTA XX.YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU
IV.HAFTA XX.YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU Osmanlı Devleti nin 19. yüzyılda uyguladığı denge siyaseti bekleneni vermemiş; üç kıtada sürekli toprak kaybetmiş ve yeni yeni önem kazanan petrol Osmanlı
DetaylıÞiddete Maruz Kalan Kadýnlara Sunulan Hizmetler Þiddete Maruz Kalan Kadýnlara Sunulan Hizmetler Hazýrlayan Ebru Özberk T.C. Baþbakanlýk Kadýnýn Statüsü Genel Müdürlüðü Ekim 2008 Bu kitabýn basým, yayýn,
DetaylıMISIR IN SİYASAL HARİTASI
MISIR IN SİYASAL HARİTASI GÖKHAN BOZBAŞ Kırklareli Üniversitesi Afrika Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi MISIR IN SİYASAL HARİTASI HAZIRLAYAN GÖKHAN BOZBAŞ Kapak Fotoğrafı http://www.cbsnews.com/
DetaylıDevrim Öncesinde Yemen
Yemen Devrimi Devrim Öncesinde Yemen Kuzey de Zeydiliğe mensup Husiler hiçbir zaman Yemen içinde entegre olamaması Yemen bütünlüğü için ciddi bir sorun olmuştur. Buna ilaveten 2009 yılında El-Kaide örgütünün
DetaylıSAYIN BASIN MENSUPLARI;
SAYIN BASIN MENSUPLARI; BUGÜN TÜM TÜRKİYE DE, BAŞTA ULUSLARARASI SENDİKALAR KONFEDERASYONU İLE TTB OLMAK ÜZERE FİLİSTİN KATLİAMININ DURDURULMASI İÇİN ÇEŞİTLİ ETKİNLİKLER DÜZENLENMEKTEDİR. İsrail ordusunun
Detaylıİhvanı Müslimin'in kısa tarihi
On5yirmi5.com İhvanı Müslimin'in kısa tarihi Askeri darbeyle devrilen Muhammed Mursi'nin bir yıl önceki seçim zaferi, hareketin doğduğu ve onlarca yıl boyunca yasaklı kaldığı Mısır'da Müslüman Kardeşler
DetaylıAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan
DetaylıProf. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH Beta
Prof. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH 1870-1914 Beta Yayın No : 3472 Politika Dizisi : 08 1. Bası - Ocak 2017 - İstanbul (Beta A.Ş.) ISBN 978-605 - 333-801 - 7 Copyright Bu kitabın bu basısının Türkiye
DetaylıTuba ÖZDİNÇ. Örgün Eğitim
ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ-I Dersin Adı Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi-I Dersin Kodu 630909 Dersin Türü Dersin Seviyesi Dersin AKTS Kredisi Haftalık Ders Saati Zorunlu Önlisans 2 AKTS 2 (Kuramsal)
DetaylıAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan
DetaylıTürkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)
Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de
Detaylı1 İSMAİL GASPIRALI HER YIL BİR BÜYÜK TÜRK BİLGİ ŞÖLENLERİ. Mehmet Saray
Mehmet Saray 1942'de Afyon'un Dinar kazasında doğdu. Orta öğrenimini Çivril ve Isparta'da yapan Saray, 1961-1966 arasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nü bitirdi. 1968-1978 yılları
Detaylı2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9
2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9 1. Mudanya Mütarekesi, Yunanlıların aslında Osmanlı Devleti nin paylaşımı projesinde bir alet olduğunu, arkalarındaki gücü İngiltere başta olmak üzere İtilâf devletlerinin
DetaylıKURTULUȘ SAVAȘI - Cepheler Dönemi - Burak ÜNSAL Tarih Öğretmeni
KURTULUȘ SAVAȘI - Cepheler Dönemi - Burak ÜNSAL Tarih Öğretmeni Düzenli Ordunun Kurulması Nedenleri: Kuva-yı Milliye nin ișgalleri durduramaması Kuva-yı Milliye nin zararlı faaliyetleri Düzenli ordulara
DetaylıOSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK
T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu: 88 OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK A N K A R A 2 0 0 7 1 P r o j e Y ö n e t i c
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : A.SEÇ.ATATÜRK İLK.VE İNK.TAR.SEMİNERİ Ders No : 0310400249 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü
DetaylıKafiristan nasıl Nuristan oldu?
Kafiristan nasıl Nuristan oldu? Afganistan'ın doğusunda Nuristan olarak anılan bölgenin Kafiristan geçmişi ve İslam diniyle tanışmasının hikayesi hayli ilginç. 10.07.2017 / 13:21 Hindikuş Dağları'nın güneydoğusunda
DetaylıKİTAP TANITIMI. Necmi UYANIK
TARİHİN PEŞİNDE ULUSLARARASI TARİH ve SOSYAL ARAŞTIRMALAR DERGİSİ Yıl: 2015, Sayı: 13 Sayfa: 449 453 THE PURSUIT OF HISTORY INTERNATIONAL PERIODICAL FOR HISTORY AND SOCIAL RESEARCH Year: 2015, Issue: 13
DetaylıAVRUPA VE OSMANLI (18.YÜZYIL) GERİLEME DÖNEMİ
AVRUPA VE OSMANLI (18.YÜZYIL) GERİLEME DÖNEMİ 1. Osmanlı İmparatorluğu nun Gerileme Devrindeki olaylar ve bu olayların sonuçları göz önüne alındığında, aşağıdaki ilişkilerden hangisi bu devir için geçerli
DetaylıATATÜRK OPPOSED BRITISH PLAN "PALESTINIAN PARTITION"
ATATÜRK OPPOSED BRITISH PLAN "PALESTINIAN PARTITION" Atatürk, 1937 yılı içinde Filistin in parçalanması ve Arapların topraklarından sürülmesi ile ilgili İngiliz Peel planını öğrendi. İngilizlerin, 1923
DetaylıAnayasa ve İdare Türk idare teşkilatı Anayasal bir kurumdur. 1982 Anayasası belli başlıklar altında idari teşkilatlanmayı düzenlemiştir.
İDARE HUKUKU Anayasa ve İdare Türk idare teşkilatı Anayasal bir kurumdur. 1982 Anayasası belli başlıklar altında idari teşkilatlanmayı düzenlemiştir. Bu düzenlemede yer alan ilkeler şunlardır; - Hukuk
DetaylıİNKILAP TARİHİ VİZE BÖLÜMÜ ALTIN SORULAR. 1- Osmanlı da ilk kez yabancı ülkeye seyahat eden padişah kimdir? CEVAP: Abdülaziz.
İNKILAP TARİHİ VİZE BÖLÜMÜ ALTIN SORULAR NotCopy Yayınlarının izni dahilinde paylaşılmıştır Başarılar dileriz 1- Osmanlı da ilk kez yabancı ülkeye seyahat eden padişah kimdir? CEVAP: Abdülaziz. 2- Dil,
DetaylıAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan
DetaylıDÜNYA CBS GÜNÜ 2015 ETKİNLİKLERİ COĞRAFİ BİLGİ TEKNOLOJİLERİ İLE AKILLI KENTLERE DOĞRU ZİRVESİ
DÜNYA CBS GÜNÜ 2015 ETKİNLİKLERİ COĞRAFİ BİLGİ TEKNOLOJİLERİ İLE AKILLI KENTLERE DOĞRU ZİRVESİ CBS Bilgi sistemlerindeki Taşınmaz Verilerinin Üretiminde Harita Mühendisi ve Harita Özel Sektörünün Yeri
DetaylıKURTULUŞ SAVAŞI CEPHELER
KURTULUŞ SAVAŞI CEPHELER DOĞU VE GÜNEY CEPHELERİ KURTULUŞ SAVAŞI DOĞU VE GÜNEY CEPHESİ DOĞU CEPHESİ Ermeniler XIX. Yy`a kadar Osmanlı topraklarında huzur içinde yaşadılar, devletin çeşitli kademelerinde
Detaylı09.01.2016 fatihtekinkaya@hotmail.com
Fatih TEKİNKAYA Sosyal Bilgiler Öğretmeni ANAYASALARIMIZ Teşkilat-ı Esasi 1921 Anayasası 1924 Anayasası 1961 Anayasası 1982 Anayasası Türkiye Cumhuriyeti Anayasası MADDE 1- Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.
DetaylıT.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 1998-2014/ SON 16 YIL OKS, SBS VE TEOG ÜNİTE BAZINDA SINIFLANDIRILMIŞ ÇIKMIŞ SORULAR FASİKÜLÜ
998-008 OKS 03... TEOG 009-04 SBS T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 998-04/ SON 6 YIL OKS, SBS VE TEOG ÜNİTE BAZINDA SINIFLANDIRILMIŞ ÇIKMIŞ SORULAR FASİKÜLÜ Metin ÖZDAMARLAR Sosyal Bilgiler Öğretmeni
DetaylıİKİNCİ MEŞRUTİYET DÖNEMİ. Neslihan Erkan
İKİNCİ MEŞRUTİYET DÖNEMİ Neslihan Erkan İlan-ı Hürriyet II. Meşrutiyet, 1878 de askıya alınan Kanun-i Esasi nin yeniden yürürlüğe girmesiyle 23 Temmuz 1908 de başladı. Osmanlı coğrafyasında yeniden meşruti
DetaylıKURTULUŞ SAVAŞI ( ) Gülsema Lüyer
KURTULUŞ SAVAŞI (1919-1922) Gülsema Lüyer KURTULUŞ SAVAŞI (1919-1922) Mondros Mütarekesi ve Mütareke Sonrası Genel Durum İşgaller ve Kurtuluş Savaşı Hazırlık Evresi T.B.M.M. nin Açılması Düzenli Ordu Hazırlıkları,
Detaylı1. ABD Silahlı Kuvvetleri dünyanın en güçlü ordusu
2016 yılında 126 ülkenin ordusu değerlendirilmiş ve dünyanın en güçlü orduları sıralaması yapılmıştır. Ülkenin sahip olduğu silahlı gücün yanında nüfusu, savaşabilecek ve askerlik çağına gelen insan sayısı,
Detaylıİnsanların birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kurallara hukuk denir. Hukuk kurallarını koyan, uygulanıp uygulanmadığını
İnsanların birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kurallara hukuk denir. Hukuk kurallarını koyan, uygulanıp uygulanmadığını denetleyen en yüksek organ ise devlettir. Hukuk alanında birlik
DetaylıTürkiye'de 3 Ay OHAL İlan Edildi
Türkiye'de 3 Ay OHAL İlan Edildi Erdoğan, "OHAL uygulaması kesinlikle demokrasiye, hukuka ve özgürlüklere karşı değildir" dedi. 21.07.2016 / 09:56 Cumhurbaşkanı Erdoğan, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından
DetaylıCumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi nde düzenlenen basın toplantısında konuştu
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi nde düzenlenen basın toplantısında konuştu Ağustos 21, 2017-1:53:00 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi'nde
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : ATATÜRK İLKELERİ VE İNKİLAP TARİHİ I Ders No : 0020040023 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 2 Ders Bilgileri Ders Türü
DetaylıİÇİMİZDEKİ KOMŞU SURİYE
İÇİMİZDEKİ KOMŞU SURİYE Yazar: Dr. A. Oğuz ÇELİKKOL İSTANBUL 2015 YAYINLARI Yazar: Dr. A. Oğuz ÇELİKKOL Kapak ve Dizgi: Sertaç DURMAZ ISBN: 978-605-9963-09-1 Mecidiyeköy Yolu Caddesi (Trump Towers Yanı)
DetaylıTARİH BOYUNCA ANADOLU
TARİH BOYUNCA ANADOLU Anadolu, Asya yı Avrupa ya bağlayan bir köprü konumundadır. Üç tarafı denizlerle çevrili verimli topraklara sahiptir. Dört mevsimi yaşayan iklimi, akarsuları, ormanları, madenleriyle
DetaylıEĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF TÜRKİYE CUMHURİYETİ İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ
KASIM EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF TÜRKİYE CUMHURİYETİ İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Bir Kahraman Doğuyor
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : EĞİTİM SOSYOLOJİSİ * Ders No : 0310340040 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili
DetaylıHOCAİLYAS ORTAOKULU. ÜNİTE 1: Bir Kahraman Doğuyor T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK-8
1/11 ÜNİTE 1: Bir Kahraman Doğuyor 1. Batıya Erken Açılan Kent Selanik 1.Atatürk ün çocukluk dönemini ve bu dönemde içinde bulunduğu toplumun sosyal ve kültürel yapısını analiz eder. 2. Mustafa Kemal Okulda
DetaylıBURSA ÇEKİRGE ROTARY KULÜBÜ Bülten No: 398 Tarih : 02/08/2011
Kuruluş Tarihi : 28.02.2003 Chartered : 10.02.2004 Kulüp No : 64494 En iyi bireyler, Kendilerinden çok ait olduğu toplumu düşünen, onun varlığının ve mutluluğunun korunmasına, yaşamını adayan insanlardır.
DetaylıBu bağlamda katılımcı bir demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan hakları alanındaki çalışmalarımız, hız kesmeden devam etmektedir.
İçişleri Bakanı Sayın İdris Naim ŞAHİN nin Entegre Sınır Yönetimi Eylem Planı Aşama 1 Eşleştirme projesi kapanış konuşması: Değerli Meslektaşım Sayın Macaristan İçişleri Bakanı, Sayın Büyükelçiler, Macaristan
DetaylıNEDEN. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem
NEDEN Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem YERLi VE MiLLi BiR SiSTEM Türkiye, artık daha büyük. Dünyada söz söyleyen ülkeler arasında. Milletinin refahını artırmaya başladı. Dünyanın en büyük altyapı
DetaylıÖZETLER VE ANAHTAR KELİMELER
ÖZETLER VE ANAHTAR KELİMELER Türkmenistan da Siyasal Rejimin Geleceği: İç ve Dış Dinamikler Açısından Bir Değerlendirme Yazar: Haluk ALKAN Özet: Türkmenistan, çok yönlü özelliklere sahip bir ülkedir. Sahip
DetaylıKARMA TESTLER 03. A) Yalnız l B) Yalnız II. C) Yalnızlll D) I ve II E) I, II ve III. 2. Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na girmesine,
KARMA TESTLER 03 1. Osmanlı Devleti'nde matbaanın kurulması, I. Sanayi II. Ticaret III.Kültür alanlarından hangileri ile ilgili değişikliğin hız kazanmasını sağlamıştır? A) Yalnızl B) Yalnız II C) Yalnızlll
DetaylıEĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU PLANI VE KAZANIM TESTLERİ
07-08 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ AY EKİM KASIM HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI. Atatürk ün çocukluk dönemini ve bu dönemde içinde bulunduğu toplumun sosyal ve
DetaylıİÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1
İÇİNDEKİLER İLKSÖZ... 1 BÖLÜM 1: SEÇİLMİŞ KAVRAMLAR BÖLÜM 2: BÜYÜK DÖNÜŞÜM VE OSMANLILAR BÜYÜK DÖNÜŞÜMÜN İZLERİ...11 DEVRİMLER ÇAĞI VE OSMANLILAR...14 a) Sanayi Devrimi... 14 b) Fransız Devrimi... 17 c)
DetaylıMEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ
MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ İÇİNDEKİLER TAKDİM...VII ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR... XVII GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM Başlangıç Kavramı
DetaylıNecati YALÇIN Sosyal Bilgiler Öğretmeni ~ 1 ~
Sosyal Bilgiler Öğretmeni ~ 1 ~ www.necatiyalcin.com ÜNİTE BİR KAHRAMAN DOĞUYOR KONU Cepheden Cepheye Mustafa Kemal KAZANIM Örnek olaylardan yola çıkarak Atatürk ün çeşitli cephelerdeki başarılarıyla askerî
DetaylıBaşbakan Yıldırım, 39. TRT Uluslararası 23 Nisan Çocuk Şenliği ne gelen çocukları kabul etti
Başbakan Yıldırım, 39. TRT Uluslararası 23 Nisan Çocuk Şenliği ne gelen çocukları kabul etti Nisan 20, 2017-11:17:00 Başbakan Binali Yıldırım, Çankaya Köşkü'nde, 26 ülkeden, "39. TRT Uluslararası 23 Nisan
DetaylıYAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ TARİH
YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ TARİH SORU 1: MÖ 2450 yılında başlayan ve 50 yıl süren bir savaş kaç yılında sona ermiştir? İşlemi nasıl yaptığınızı gösteriniz ve gerekçesini belirtiniz. (2 PUAN) SORU 2: Uygurlar
DetaylıYAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI TARİH
YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI TARİH CEVAP 1: (TOPLAM 2 PUAN) Savaş 2450-50=2400 yılının başında sona ermiştir. (İşlem 1 puan) Çünkü miladi takvimde, MÖ tarihleri milat takviminin başlangıcına yaklaştıkça
DetaylıONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI SEÇİM SİSTEMLERİNİN SEÇMEN İRADESİNE ETKİSİ
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI SEÇİM SİSTEMLERİNİN SEÇMEN İRADESİNE ETKİSİ Metin ÖZ Samsun, 2017 S E Ç İ M S İ S T E M L E R İ N İ N S E Ç M E N İ R A
DetaylıDuygusal birliktelikten stratejik ortaklığa Türkiye Azerbaycan ilişkileri
27.12.2012 Duygusal birliktelikten stratejik ortaklığa Türkiye Azerbaycan ilişkileri 000 Sinem KARADAĞ Gözde TOP Babasının denge siyasetini başarıyla yürüten İlham Aliyev, Azerbaycan ın bölgesel nitelikli
DetaylıC D E C B A C B B D C A A E B D D B E B A A C B E E B A D B
1- XIX. ve XX. yüzyılın başlarında. Osmanlı. Devleti her alanda çöküntü içinde olmasına karşılık, varlığını ve bağımsızlığını uzun süre korumuştur. Bu durumun en önemli nedeni, aşağıdakilerden hangisidir?
DetaylıMilli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler
On5yirmi5.com Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler nelerdir? Yayın Tarihi : 12 Kasım 2012 Pazartesi (oluşturma : 12/22/2018) Cemiyetler-Zararlı ve Yararlı
DetaylıPatrikhane İle İlgili Bir Belge / Bir Uyarı
Patrikhane İle İlgili Bir Belge / Bir Uyarı Aytunç Altındal * İstanbul da mukim Fener Rum Kilisesi, gerçekte, Lozan Antlaşması nın Sözlü mutabakat çerçevesi bölümünde yer alan Özel İzin nedeniyle sadece
Detaylı