SERALARIN TASARIMI (Seraların Planlanması) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Transkript

1 SERALARIN TASARIMI (Seraların Planlanması) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

2 Seraların planlanmasında dikkate alınacak ilkeler Seralar tarım işletmesinin tüm konumu içersinde diğer yapılarla uyum göstermelidir. Seraların iç ortamı yıl boyunca bitki yetişmesine uygun optimum çevre koşullarını sağlamalıdır. Seralar için ayrılan alan büyüklüğü, işletmenin ileride uygulamayı düşündüğü seracılığa yeterli olmalıdır. Sera işletmesini oluşturan üniteler işçilikte verimliliği sağlayacak şekilde yerleştirilmelidir. Sera ekonomik ve sağlam bir yapıya sahip olmalıdır.

3 Seraların Planlanması Planlama, bitki yetiştirme ünitelerinin, yetiştirilme amacına ve optimum üretim koşullarına uygun büyüklük ve boyutlarının tasarımı ile başlar.

4 Sera yerinin seçimi Seraların Planlanması Seraların yerleştirilmesi Seraların boyutlandırılması Sera içinin düzenlenmesi Sera işletmelerinin yerleşim düzeni

5 Sera yerinin seçimi Etkili faktörler: İklim Arazinin sulama suyu varlığı ve kalitesi Elektrifikasyon Arazinin topoğrafik yapısı ve toprağın kalitesi Pazara ve ulaşım merkezine yakınlık İşçi temini kolaylığı Doğal sıcak su kaynaklarına yakınlık

6 İklim Yatırım için seçilen yerin iklimsel açıdan riskli bölgede yer almamasına özen gösterilmelidir. Bu riskler cam seralarda dolu, plastik seralarda fırtına ve hortum hasarıdır. Don olayının kısa sürdüğü güneye bakan meyilli araziler tercih edilmelidir. Seçilen arazinin sel yatağından ve taşkın ihtimali taşıyan dere ve kanallardan uzakta yüksekte olmasına dikkat edilmelidir. Kış aylarında normal bir sera yetiştiriciliği için 2000 h/yıllık bir ışıklanma periyodu gereklidir. Ülkemizde ışıklanma süreleri güneyden kuzeydoğuya h/yıl arasında değişmektedir.

7 Örneğin, domates bitkisi salatalığa göre tuzluluğa daha dayanıklı olduğu için kalitesi düşük sularda yetiştirilebilir. Arazinin sulama suyu varlığı ve kalitesi Seralar sulama suyunun uygun bir şekilde sağlanabileceği bir yerde inşa edilmelidir. Arazinin durumu uygun ise seracılıkta sulama suyu için en güvenilir kaynak derin kuyulardır. Suyun kalitesi de oldukça önemlidir. Tuzluluk sorunu yaratmamak için sulamada kullanılacak su yeterli özelliklere sahip olmalıdır. Sulama suyunun kalitesi aynı zamanda yetiştirilecek ürünün türünü de belirler.

8 Elektrifikasyon İşletmede seraların havalandırma sistemleri, sulama, gübreleme ve ilaçlama pompaları, soğuk hava depoları ve idari ünitelerde elektrik enerjisine gereksinim vardır. Bu nedenle arazinin seçiminde uzun süreli ve sıkça kesilmeyen şebekeye olan yakınlığı önemlidir. Sık sık ve uzun süreli elektrik kesilmelerini de dikkate alarak işletmeye bir jeneratör konulmasında yarar vardır.

9 Arazinin topoğrafik yapısı ve toprağın kalitesi Sera kurulacak alanda eğimin güney kuzey doğrultusunda % ; doğu batı doğrultusunda ise % 0-1 arasında olması istenir. Eğer arazinin topoğrafik durumu bu eğimlerden daha farklı ise tesviye veya dolgu gerekir. Meyilli arazilerin dezavantajı ise fazla hafriyat gerektirmeleri ve sel riski taşımalarıdır. Taban arazilerde ve çukurda kalan alanlarda en sık rastlanan sorun ise drenaj yetersizliğidir.

10

11

12 Arazinin topoğrafik yapısı ve toprağın kalitesi Seralarda yüksek verim elde edebilmek için, geçirgen, verimli, derin, su tutma kapasitesi yüksek topraklar (tınlı kumlu yapıdaki topraklar) seçilir. Analiz yapılarak toprağın tekstürü ( hafif ya da ağır bünyeli) elektriksel iletkenliği (tuzluluk durumu) alkaliliği, bor konsantrasyonu ve derinliği tespit edilmelidir. Ayrıca bitki besin maddesi analizleri yapılarak toprağın verimliliğinin belirlenmesinde de yarar vardır.

13 Pazara ve ulaşım merkezine yakınlık Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin modern işletmelere ve ürünlerin sevk edildiği pazara yakın olması maliyetlerin azaltılması açısından önemlidir. Serada yetiştirilecek ürünün kesme çiçek gibi çabuk bozulan ve ticari değeri yüksek ürün olması halinde yerin uluslar arası uçuşlara bağlantı veren işlek bir havaalanına yakınlığı da önem kazanmaktadır.

14 İşçi temini kolaylığı Yoğun işgücü gerektiren bir üretim şekli olan sera tarımında, sebze üretiminde dekara 1 işçi, kesme çiçek üretiminde 2 işçi, saksı bitkileri üretiminde ise 3 işçi gereklidir. Küçük işletmelerde gerekli işler için işgücü aile fertleri tarafından karşılanmaktadır. Büyük işletmelerde ise ek işgücü ihtiyacı mümkün olduğu ölçüde yakın yöreden temin edilmelidir.

15 Doğal sıcak su kaynaklarına yakınlık Ucuz enerji kullanım olanağı sera yerinin seçimine etki eden önemli bir faktördür. Seralarda ısıtma için elektrik, doğalgaz, jeotermal enerji, güneş enerjisi, kömür, kalorifer yakıtı, odun, talaş gibi yakıtlar kullanılır. Ülkemizde değişik bölgelerde 70 ºC nin üzerinde sıcak su varlığına sahip bölgeler vardır.

16

17 Seraların Yerleştirilmesi Sera uzun ekseninin yerleştirilme yönü, güneş enerjisinden faydalanma oranına etkilidir. Bu nedenle planlama yapılırken tekil seraların uzun eksenlerinin doğu-batı doğrultusunda, çok çatılı blok seraların kuzey-güney doğrultusunda yerleştirilmesine, seraya gölgeleme yapacak yüksek yapıların kuzeyde yer almasına dikkat edilmelidir. Diğer yönlerde yerleştirilecek her yapı en az kendi yüksekliği kadar seradan uzaklaştırılmalıdır. Komşu tekil seralar arasında taban alanının % 30 u kadar boşluk bırakılmalıdır.

18 Seraların Boyutlandırılması Sera genişliği sera tipine bağlı olarak tekil seralarda 3 ve 3 ün katları ( m), şeklinde planlanır. En uygun sera genişliği cam seralar için 9-12m, plastik seralar için 6-9m arasında olmalıdır. Blok seralarda ise ortada geniş bir yol bırakılmak koşuluyla sera eni m ye kadar artırılabilir. Sera boyu doğal havalandırmalı tekil bir serada, havalandırmanın etkin çalışabilmesi için 50m yi aşmamalıdır. Modern blok seralarda havalandırmanın yeterli olması koşuluyla sera boyu m ye kadar çıkarılabilir.

19 Seraların Boyutlandırılması Sera yan yüksekliği bölgenin iklim özelliklerine göre 2-4m arasında değişir. Sera temelleri sürekli ve teksel temel olarak planlanabilir. Tekil plastik seralarda teksel temel, geniş açıklıklı cam seralarda ise sürekli temel gerekir. Temel derinliği bölgenin don derinliğine göre belirlenir. Subasman duvarı genelde zeminden 30cm yüksekte yapılır.

20 Seraların Boyutlandırılması Çatı eğim açısı, bölgenin enlem derecesine göre belirlenir. (Ülkemizde arasında alınabilir.) Seraya giriş çıkışı sağlamak amacıyla tekil seralarda kısa kenarlara, blok seralarda ise yan cepheye kapılar yerleştirilir. Kapılar, iki yana sürgülü ya da menteşeli olabilir. Tek kanatlı kapıların boyutları en az ( m), çift kanatlı kapıların boyutları ise en az ( m) arasında değişir.

21 Seraların Boyutlandırılması Sera çatı elemanları, camların ve diğer örtü malzemelerinin yerleştirildiği mertekler, merteklerin yükünü taşıyan ve bunu çatı makaslarına ileten ve çatı makaslarını birbirine bağlayan aşıklar, tüm çatının yükünü kolonlara aktaran çatı makaslarından oluşur. Mertek aralığı cam seralarda 50-60cm, plastik seralarda ise, cm olabilir. Çatı makası aralıkları, 2-4m arasında değişir. En uygun planlama aralığı 3m dir.

22 Sera içinin düzenlenmesi Seralarda bitkiler genellikle doğal zemin toprağı üzerinde yetiştirilir. Köklendirilmiş çelik ve fideler sera zemininden uygun bir yükseklikte düzenlenen masa ve raflara yerleştirilebilirler. Seralarda doğal zemin kullanıldığı koşulda, birim alanda en fazla bitki bulundurulacak şekilde düzenlemeler yapılmalıdır. En uygun dikim şekli kare dikimdir. (sıra üzeri=sıra arası) Kare dikim az bakım isteyen süs bitkileri yetiştiriciliğinde uygulanabilir.

23 Sera içinin düzenlenmesi Seralarda sulama, ilaçlama, hasat gibi kültürel işlemlerin yapılmasında kolaylık sağlayacak dikim şekli sıraya dikimdir. Sıraya dikimde sebze yetiştiriciliği için sıra üzeri ve sıra arası mesafeler sırasıyla salatalıkta 60x120cm,domateste 50x80cm, biberde 50x70cm, patlıcanda 60x70cm dir. Sera sebze yetiştiriciliğinde doğal zeminin en ekonomik ve fonksiyonel kullanımı çift sıralı ekim ile mümkündür. Çift sıralı ekimde sıra aralıkları domateste 40x50cm, salatalıkta ise 50x60cm dir.her iki bitki sırasından sonra cm lik servis yolu bırakılır.

24 Sera içinin düzenlenmesi

25 Sera içinin düzenlenmesi Fide, çelik köklendirme ve saksı çiçekleri üretimi yapılan seralarda, bitki yetiştirme masalarından yararlanılır. Bitki yetiştirme masaları, hareketli yada sabit olabilir. Hareketli masalar sera zemininde kolaylıkla hareket edebileceğinden sera alanı daha fonksiyonel kullanılabilir. Sabit masaların altına ise ısıtma boruları yerleştirilerek, yerden kazanç sağlanabilir.

26 Sera içinin düzenlenmesi Betonarme yada saç malzemeden yapılan masaların üzerinde oluşturulan tavaların içersine torf, perlit gibi materyaller yerleştirilerek, köklendirme ortamları yaratılır. Bitki yetiştirme masalarının boyutları, - rahat erişme yüksekliğine, - yetiştirilen bitki yüksekliğine, - tek veya iki taraflı çalışma durumuna, - masaların geçici veya sürekli olarak kullanılma durumuna göre belirlenir.

27 Sera içinin düzenlenmesi Ortalama masa yüksekliği 80-85cm olmalıdır. Masa genişliği her iki yandan çalışılma durumunda cm, tek yandan çalışılma durumunda ise 75-90cm olmalıdır.

28 Sera içinin düzenlenmesi Masalar arasında servis yolları bırakılır. Planlamada etkin bir üretim için servis yollarının kapladığı alan, sera taban alanının ¼ ünden küçük olmalıdır. Masaların sera uzunluğuna paralel olarak düzenlenmesi, taban alanından yararlanma oranını artırır.

29 Sera işletmelerinin yerleşim düzeni Seracılık işletmeleri, bitki yetiştirilen asıl üniteler seralar ile üretime etkili yardımcı ünitelerden oluşur. İşletmenin en uygun yerleşim düzeni, seraların ve yardımcı ünitelerin kendinden beklenen fonksiyonu ekonomik bir şekilde yapabilmesini sağlamalıdır. Ana uğraşısı sera yetiştiriciliği olan aile işletmelerinde optimum faydalı alan büyüklüğü m 2 dir. Seralar, küçük aile işletmelerinde tek bir ünite, orta ve büyük işletmelerde ise birbirine ekli üniteler şeklinde düzenlenir.

30 Sera işletmelerinin yerleşim düzeni Bir seracılık işletmesindeki yardımcı üniteler: İşletme merkezi (konut), İşçi barınağı, Alet, malzeme depoları, Soğuk hava depoları, Isıtma üniteleri, Sulama üniteleri, Fide yetiştirme alanları, Toprak sterilizasyonu ve gübre hazırlama üniteleri, Standardizasyon üniteleri, Ürün temizleme ve paketleme birimi, Satış ve pazarlama birimi

31 Sera işletmelerinin yerleşim düzeni

32 Modern seracılıkta sera tipinin seçimi ve işletme büyüklüğü Sera yatırımına başlarken ilk aşamada minimum ekonomik büyüklüğün, yatırımın planlanmasında da hedeflenen büyüklüğün göz önünde bulundurulması gerekir. Yatırımın optimum büyüklüğünü belirleyen faktörler: -Temel ve ortak yatırımlar (elektrik, su, yol, merkezi ısıtma, bilgisayar) alan küçüldükçe m 2 yatırım maliyetini büyük ölçüde artırır. - Projenin büyüklüğü, işletme giderlerini de ciddi anlamda etkileyen bir faktördür.

33 Modern seracılıkta sera tipinin seçimi ve işletme büyüklüğü Yatırım maliyetleri gözönüne alındığında modern cam ve plastik sera sera işletmelerinde minimum büyüklük da kapalı alan olarak düşünülmelidir. Optimum işletme büyüklüğü ise, işletme ve pazarlama maliyetlerini optimize etmek için, - kesme çiçekte da, - sebzede da arasında olmalıdır. Optimum büyüklük tek başına yatırımın büyüklüğü olarak ele alınmamalıdır. Üretim planlamasında da üretimin optimize edilmesi düşünülmelidir.

34 Yatırım ve büyüklüğün planlanması Sera yatırımına ilk kez başlayan yatırımcı, minimum yatırım büyüklüğü ile işe başlamalı, kademeli olarak yatırımı optimum büyüklüğe ulaştırmalıdır. Yatırımın ilk döneminde, yatırımcının önünde, - üretim ve yönetim kadrolarının oluşturulması, - bu kadroların eğitimi, - çalışan bir sistemin kurulması, - ürünün pazarlanması, - pazarlama kanallarının test edilmesi, - işletme büyüdükçe marka imajının yaratılması gibi çalışmalar vardır.

35 Yatırım ve büyüklüğün planlanması Karlı bir sera işletmeciliği için, fiziksel yatırımı tamamlamak yeterli değildir. İyi bir yetiştiricilik ve işletmecilik de onun kadar önemlidir. İşletmenin ilk yıllarında bazı sorunlarla karşılaşmak doğaldır. Önemli olan bunları kontrol edilebilir boyutlarda tutmaktır. Bu nedenle yatırıma minimum işletme büyüklüğü ile başlayıp, kadrolar deneyim kazandıktan ve işletme oturduktan sonra alanı büyütmek daha uygundur.

36 Yatırıma nereden başlamalı? Arazi seçilirken gelecekteki genişlemeler dikkate alınarak arazi büyüklüğü saptanmalıdır. Satın alınan arazi üzerinde, ilk aşamada yatırıma başlanırken projenin genişlemiş haline göre planlama yapılmasına ve yerleşimin buna göre oluşturulmasına dikkat edilmelidir. Isıtma, sulama sistemlerinin alt yapısı ve yerleşimi projenin son haline göre yapılmalıdır. İlk ünitelerin yerleştirilmesinde arazinin bir köşesinden yatırıma başlamak yerine, projenin bütününe uygun bir alandan başlanmalıdır.

37 Yatırıma nereden başlamalı? Isı santralı ve su depoları gibi merkezi üniteler arazinin ortasına yakın yerleştirilmeli, ofisler ve paketleme ünitesi ise, yola yakın olmalıdır. Planlama yapılırken seraların gölgeleme olmayacak şekilde yerleştirilmesine dikkat edilmelidir. Personel giriş-çıkış kapısı ile mal ve müşteri girişçıkış kapıları birbirinden ayrılmalıdır. Tesviye, drenaj gibi alt yapı çalışmaları bittikten sonra, sera montajına geçilmeden önce toprak bir miktar sıkıştırılmalıdır.

38 Sera tipine karar verilmesi Sera tipine karar verirken göz önünde tutulması gereken faktörler: - örtü tipi, - çatı tipi, - konstrüksiyon özellikleri, - havalandırma ihtiyacı, - sera yan yüksekliği, - sera genişliği ve boyu, - rüzgar, kar, bitki ve ekipman yükü

39 Sera tipine karar verilmesi Modern seracılık yatırımlarında sera tipine karar verilirken öncelikle örtü cinsine göre (cam-plastikpolikarbonat) sera ayrımı yapılmalı, daha sonra ürün türü, iklim ve özel isteklere göre sera modeline karar verilmelidir. Sera konstrüksiyonu rüzgar, bitki ve ekipman yüküne dayanıklı, sağlam bir yapı olmalıdır. Akdeniz bölgesinde genellikle seraların asgari 120 km/saat rüzgar yüküne dayanması gerekir. Topraklı kültürde bitki yükü 25kg a topraksız kültürde ise bitki ve ekipman yükü toplamı 40kg a kadar çıkabilir.

40 Sera tipine karar verilmesi Konstrüksiyon galvanizli profil veya alüminyum parçalardan oluşan, kaynak işçiliği içermeyen demonte bir sistem olmalıdır. İklim özelliklerine göre sera yan yüksekliği belirlenmelidir. (akdeniz koşullarında en az 4m.) Bölgenin ve üretim periyodunun mevcut ışık durumu ile üretilecek bitkinin ışık isteğine göre örtü tipi seçimi yapılmalıdır. Yağışı yüksek olan Akdeniz ve Ege kuşağında yağmur oluklarının yeterli su taşıma kapasitesine sahip olmasına dikkat edilmelidir. Sera kapıları yan tarafa koyulmalı ve sera içine orta yol yapılmalıdır.

41 Seraların sınıflandırılması Kullanım amacına göre, -Üretim seraları, tohum, fide ve çelik üretimi için kullanılan, içinde yükseltilmiş tezgahlar ve kısmen de toprak yastıklar bulunan seralardır. -Yetiştirme seraları, içerisinde bulunan toprağın doğrudan ürün yetiştiriciliğinde kullanıldığı, bünyesinde yükseltilmiş tezgahlar, beton yollar bulunmayan, her çeşit sebze, kesme çiçek, meyve ve bağ yetiştiriciliği yapılan seralardır. -Koruma ve sergileme seraları, sadece üretilen bitkilerin sergilenmesi ve satılması için planlanmış, içinde duruma göre tezgahlar, yastıklar,raflar, beton yollar bulunan seralardır. -Araştırma seraları, Bilimsel araştırmalar için yapılmış, iklim özelliklerini ayarlamak daha kolay olan, içinde her biri ayrı iklim koşuluna ayarlanabilir küçük kabinler ve her türlü alet, makine bulunan yapılardır.

42 Seraların sınıflandırılması Tasarım özelliklerine göre, -Tek seralar, tek başına kurulan, çatısı beşik şeklinde olan seralardır. -Blok seralar -Bölmeli blok seralar, birkaç tek seranın birleşmesiyle oluşan ve aradaki iç duvarların kaldığı seralardır. -Bölmesiz blok seralar, birleşen tek seraların iç duvarı kaldırılarak iki sera arasında sadece dikmeleri bırakılan seralardır. -Bağlantılı blok seralar, Birden fazla tek seranın birbirlerine belirli noktalardan bağlanması ile oluşan seralardır. -Venlo tip seralar, Galvanize çelikten yapılmış, genişliği 3.2m, yan yüksekliği 2.2m, çatı yüksekliği 3.2m olan blok seralardır.

43 Venlo tip sera

44 Seraların sınıflandırılması Büyüklüklerine göre, -Büyük seralar, Taban alanı 1000 m 2 den fazla blok veya tek sera olarak kurulabilen yetiştirme amacıyla kullanılan seralardır. -Orta büyüklükteki seralar, Taban alanı m 2 arasında değişen,genişliği 3-20m, uzunluğu 25-50m olan, sebze/çiçek yetiştiriciliğinde veya fide/fidan üretiminde kullanılan seralardır. -Küçük seralar, Taban alanı 100 m 2 den az tek bir seradan oluşan, genişliği 1-6m, uzunluğu 2-20m olan, hobi seralarıdır. -Kule seralar, Taban alanı 150 m 2 den az olan, kule şeklinde kurulan ve bir dişli düzene bağlı raf sistemiyle üretim alanı genişletilebilen seralardır.

45 ABD de kule tipi seralara bir örnek

46 Seraların sınıflandırılması Konstrüksiyon malzemelerine göre, -Ahşap seralar, iskelet malzemesi ahşap olan seralardır. -Profil çelik seralar, iskelet malzemesi demir, galvanize kalın saç ve galvanize boru olan seralardır. -Alüminyum seralar, iskelet malzemesi alüminyum olan seralardır. -Sentetik malzemeli seralar, iskeletinde suni elyaf malzemelerin kullanıldığı seralardır. -Hava şişirmeli seralar, iskelet kısmı olmayan hava şişirmeli seralardır.

47 Seraların sınıflandırılması Örtü malzemelerine göre, -Cam seralar, örtü malzemesi olarak cam kullanılan seralardır. -Plastik seralar, örtü malzemesi olarak genellikle yumuşak veya sert PE ve polivinilklorit (PVC) kullanılan seralardır. -Sentetik malzeme ile örtülü seralar, örtü malzemesi olarak çeşitli mika, sertleştirilmiş PVC, polimetilmetakrilat (PMMA), polyester, fiberglas gibi suni elyaf malzemelerin kullanıldığı seralardır.

48

49 Seraların sınıflandırılması Çatı şekillerine göre, -Basit çatılı seralar, seranın bir binaya veya duvara dayanması sonucunda oluşan, basit yapılı, eğimi tek yönlü ve güneye doğru olan seralardır. -Beşik çatılı seralar, iki yüzeyi birbirine eşit çatılı veya arazinin meyilli olması durumunda çatı kenarlarından birisinin uzun, diğerinin ise kısa olarak tasarımlandığı seralardır. -Yay çatılı seralar, tek veya blok halinde kurulan çatı ve yan duvarların birleşmesiyle yay şeklinde çatıya sahip olan seralardır. -M çatılı seralar, sadece blok seralarda karşılaşılan beşik çatılı seralardır.

50 Seraların sınıflandırılması Hareket özelliklerine göre, -Sabit seralar, bir temel üzerine oturtulmuş olan hareketsiz seralardır. -Hareketli seralar, temel veya ray üzerinde yer değiştirebilen seralardır. -Portatif seralar, taşınabilen veya sökülüp takılabilen seralardır.

51 Hareketli seralara bir örnek

52 Seraların sınıflandırılması İklimlendirme sistemlerine göre, - Sıcak seralar, gündüz sıcaklığı sürekli olarak 20 C nin üzerinde tutulan ve gece sıcaklığı 10 Cnin altına düşmeyen ve ısıtma yapılan seralardır. -Ilık seralar, gündüz ve gece sıcaklığı C arasında tutulan ve ısıtma/soğutma yapılan seralardır. -Soğuk seralar, ısıtma/soğutma yapılmayan doğal koşullara bağlı olarak sıcaklığı değişen seralardır.

53 Örtü malzemelerine göre seralar Cam Seralar Geniş açıklıklı cam sera (wide span ) Venlo tipi cam sera Plastik örtülü sera Polikarbonat Örtülü sera Polikarbonat+çift kat plastik örtülü sera

54 Cam Seralar Cam seralar, sağlam konstrüksiyonu ve ısı izolasyonu yanında özellikle ışık geçirgenliği ile diğer tiplerden ayrılır. Kış dönemi yetiştiriciliğinde, yağışın ve kapalı günlerin çok olduğu bölgelerde cam seralar tercih edilmelidir. Cam seralar maliyet olarak polikarbonat ve plastik seraların arasında yer alır. Cam seralarda yaygın olarak 4 mm cam kullanılmaktadır.

55 Geniş açıklıklı cam sera Sera hacmi büyük olduğu için havalandırmada büyük kolaylık sağlar. Kışın ısınan havanın yüksek hacimde uzun süre tutulması nedeniyle ılıman iklimli bölgelerde tercih edilmelidir. Çatıda boydan boya havalandırma kullanılarak, havalandırma oranı yükseltilebilir. Venlo tipine göre biraz daha pahalı olmasına karşın, sera içinde ışıklanma ve iklim kontrolü daha iyidir.

56

57

58

59 Venlo tip cam sera Hollanda da geliştirilen bu sera tipinde her bir açıklıkta iki çatı ve ortada bir oluk vardır. Geniş açıklıklı seraya göre yüksekliği ve iç hacmi daha azdır. Özellikle kar yükü olan bölgelerde ve ısıtma ihtiyacının uzun sürdüğü iklimlerde tercih edilebilir. Çatıya asılan bitki ve ekipman yükünün çok fazla olması durumunda da avantaj sağlar.

60

61 Plastik seraların tercih edilmesinin birinci nedeni yatırım maliyetlerinin düşük olmasıdır. Plastik seralarda örtü malzemesinin tutturulması, rüzgar gergilerinin yerleştirilmesi, olukların uygun planlanması ve yan duvar- çatı havalandırmasına özen gösterilmelidir. Plastik örtülü seralar

62

63

64

65

66 Polikarbonat Örtülü sera Polikarbonat örtüler hem plastik, hem de cam sera konstrüksiyonuna uygulanabilir. Polikarbonat örtülerin yaygın olan iki tipi, tek kat oluklu levha ve çok katlı levhalardır. Yay tipi seralarda oluklu tek kat levhalar, diğer sera tiplerinde ise çok katlı levhalar uygulanabilir. Polikarbonat levhaların cama göre avantajları dolu ve çarpmadan kaynaklı kırılmaya karşı direnci ve ışığı dağıtarak geçirmesi, plastiğe göre avantajı da uzun ömürlü olmasıdır. Polikarbonat levhaların maliyeti cama göre 3-4 kat, plastik örtüye göre ise 8-10 kat daha yüksektir.

67 Polikarbonat+çift kat plastik örtülü sera Plastik seralarda çatı yüzeylerinin çift kat plastikle, yan yüzeylerin ise çok katlı polikarbonatla kaplanması ile oluşturulan seralardır. Yan yüzeylerin polikarbonatla kaplanması ile ısı tasarrufu ve ısının homojen dağılımı sağlanır. Üç katlı polikarbonatla kaplı seralarda soğuğun etki derecesine göre ısı tasarrufu %50 ye kadar çıkabilir.