HABER BÜLTENĐ. Haber Özetleri

Transkript

1 HABER BÜLTENĐ 05 Kasım 2004 Haber Özetleri Ortadoğu Đngiliz askerleri geçen hafta Amerikan kuvvetlerinin yerini almak üzere güneyden Bağdat çevresine kaydırılmıştı. Đsyancıların düzenlediği saldırıda çok sayıda Đngiliz askeri de yaralandı. Başkentin güneyinde girişilen diğer bir bombalı saldırıda ise, bir Amerikalı asker öldü. Bu arada Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü, Irak tan çekileceğini açıkladı. Açıklama, CARE adlı Uluslararası yardım örgütünün, rehin tutulan yöneticileri Margaret Hasan ın akıbeti hakkında haber beklediği sırada yapıldı. Margaret Hasan ı kaçıran grup, Đngiliz kuvvetleri Irak tan çekilmezse kadın yardım görevlisini Ebu Musab el Zarkavi ye teslim edeceği tehdidinde bulundu. Öte yandan Amerikan kuvvetleri Felluce ve Ramadi deki isyancı mevzilerine kara ve hava saldırıları düzenlemeye devam ediyor. Amerikan kuvvetlerinin önümüzdeki günlerde kente yönelik çok geniş bir harekata hazırlandığı yolunda haberler alınıyor. Bağdat ın güneyindeki Dujail de belediye hükümet binaları önünde bombalı araçla düzenlenen saldırıda en az 4 Iraklı öldü.(voanews) (AP) Irak Seçimleri Bağımsız Yüksek Komiserliği dün çıkardığı bir kararla Irak dışında yaşayan Iraklıları seçime katılmalarını kabul etti. Komiserlik sözcüsü Ferit Ayar Komiserliğin Irak ın dışında yaşayan aydın gençlerimin seçimlere katılmaları yönündeki çıkardığı karar seçimlere daha fazla özgürlük ve şeffaflık katar Komiserlik Irak dışında yapılan seçim operasyonlarında pasaport, kimlik vs belgeleri esas alacaktır dedi. Đkinci Körfez savaşından sonra 3 milyonun üstünde Irak dışına göç etti. Teknik zorluklar nedeniyle Irak dışında yaşayan Iraklıların seçime katılması tartışılmalıydı. Ayar Irak dışında yaşayan Iraklıların seçime katılma operasyonunun tek yolu bu operasyonların BM uluslararası göç örgütü tarafından yapılmasıdır. Bu örgüt, dışarıda yapılan seçimler konusunda geniş tecrübeye sahiptir... Bu seçimler komiserliğin genel nezareti altında yapılacaktır... BM bu gibi seçimlere sıcak bakmamaktadır. BM in bazı sorumluları birkaç kez Irak dışında seçim yapılmasına sıcak bakmadıklarını açıkladılar... Birkaç gün sonra yeterli oranda Iraklının yaşadığı ülkeler belirlenecek. Çünkü, dünya genelinde bir seçimin yapılması olanaklı değildir. Seçimler Iraklıların yoğunlukla yaşadığı ülkelerde yapılabilir. Bölgesel bazı merkezler kurulabilir ki yakın ülkelerde yaşayan Iraklılar seçim hakkını kullanabilsinler dedi. (ALQUDS GAZETESĐ) Dün Kerkük te Göçmenler Yüksek Komisyonu Kerkük Vali yardımcısı Đsmail El-Hadi nin başkanlığında haftalık toplantısını yaptı. Toplantıda göçmenlerin 1

2 sorunlarını çözmek üzere Kürdistan bölgesi olan Süleymaniye ve Erbil hükümetlerinin tahsis ettiği 100 milyon dolar açıklandı. Söz konusu toplantıya Kerkük il konseyi Kürt üyeleri Kemal Kerkük ve Ahmet Askeri, çok uluslu güçler temsilcileri, Đngiltere ve Amerika nın Kerkük konsolosluğu temsilcileri katıldı; Türkmen Cephesi ve Kerkük e yerleştirilen Araplar söz konusu toplantıya katılmayı reddetti. Toplantının diğer kısmında Türkmen Cephesi ve Kerkük e yerleştirilen Arapların söz konusu toplantıya katılmamalarının nedenleri ve etkilerini tartışıldı. Đngiliz ve Amerikalı sorumlular Türkmen Cephesi ve yerleştirilen Arapların bu toplantıya katılmamasına rağmen Kerkük te göçmenlerin sorunlarına kapsamlı bir çözüm getirmek için bu gibi toplantıların devam etmesi gerektiğini açıkladılar. Đngiltere ve Amerika nın Kerkük konsolosluğu temsilcileri, Kürdistan Bölge Hükümetini, göçmenlerin sorunlarını çözmek için gösterdiği çabalarından dolayı takdirle karşıladıklarını açıkladılar ve Kürdistan Bölge hükümetinin tahsis ettiği 100 milyon dolar para miktarını Kerkük te durumları normalleştirmek yönünde iyi bir adım olarak değerlendirdiler. ( Felluce ahalisi ile hükümet arasında barış görüşmelerini yürüten komitenin başkanı, görevlerinin başarısızlıkla sonuçlandığını söyledi. Amerikalı bir subay Amerikan ve Irak güçlerinin kentten çıkmak için Felluce ye ortak bir operasyon gerçekleştireceklerini söyledi.(el- Hayat Gazetesi) Amerika, Suriye de bulunan büyükelçiliğini güvenlik durumundan dolayı kapattı. Amerika nın Suriye büyükelçiliği sözcüsü büyükelçilik güvenlik tedbirlerinden dolayı kapalıdır... Herhangi sorunun olup olmadığından emin değilim, durumları incelemek için böyle tedbirler alınabilir. Kapatma süresi kısa olacaktır dedi. Amerika nın Suriye büyükelçiliği geçen Nisan ayında Suriye nin başkentinde meydana gelen silahlı çatışmalardan dolayı kapatılmıştı de Amerika nın Irak a yaptığı hava saldırıları sonunda Suriyeli eylemciler Amerika nın büyükelçilik duvarlarına tırmanarak zorla içeri girmeye çalıştılar yılında da aynı tablo tekrarlandı. Amerika ve Suriye ile ilişkiler geçen Eylül ayından (Amerika Suriye den Suriye güçlerinin Lübnan dan çekmesini istedi) buyana Lübnan olayından dolayı kötüleşmişti. Suriye nin 1975 yılından beri (Lübnan iç savaşından dolayı) Lübnan da binlerce askeri vardır.(alquds GAZETESĐ) Papa ikinci Yohanna Polus Vatikan başkanı Irak başbakanı Eyad Allavi ile görüştü. Papa, Allavi ye Irak ta yaşanan sıkıntıların demokratik çok uluslu bir rejimle sonuçlanması temennisinde bulundu. (ALQUDS GAZETESĐ) Ağır hasta olan Filistin lideri Yaser Arafat'ın sağlık durumuyla ilgili gelişmeler, yakından izleniyor. Yaser Arafat'ın sağlık durumuyla ilgili belirsizlik sürüyor. Başta Orta Doğu olmak üzere dünya Arafat'ın durumunun açıklığa kavuşmasını beklerken, destekçileri Paris'te gece yarısı mum ışıkları eşliğinde tedavi gördüğü askeri hastane dışında Filistin lideri için dua etti. Ancak muhabirlerimizden biri, Filistin kaynaklarının Arafat'ın komada olduğunu doğruladıklarını belirtti. Batı Şeria'da ise Filistinli yetkilileri, Başbakan Ahmed Kurey'in, Arafat'ın bazı yetkilerini devraldığını açıkladı. Kurey'in bugün Gazze'yi ziyaret edeceği ve yetkililerle güvenliğe ilişkin görüşmeler yapacağı belirtiliyor.(bbc) 2

3 Gürcistan Irak taki askerlerinin sayısını arttıracağını açıkladı. Amerika Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Richard Boucher, Gürcistan hükümetinin, 159 olan asker sayısını, muhtemelen 850 ye çıkartma kararını övdü. Boucher, Irak taki Birleşmiş Milletler görevlilerinin güvenliğini sağlayan Gürcü askerlerin eğitimine katkıda bulunacaklarını açıkladı. Öte yandan Gürcistan Devlet Başkanı Mikhail Saakashvili, dün NATO Genel Sekreteri Jaap De Hoop Scheffer la yaptığı görüşmede, ülkesinin NATO ya katılmak isteğini belirtti. NATO Genel Sekreteri Hoop Scheffer, Gürcistan ın NATO ya üye olmak için gereken önemli adımları atması gerektiğini söyledi. (VOANEWS) Çek Cumhuriyeti parlamentosu Irak taki askerlerin görev süresini iki ay uzattı. Bu uzatmadan sonra Çek askerlerinin görev süresi Şubat sonunda tamamlanıyor. 100 kişilik Çek askeri birliği Basra kenti yakınlarında Iraklı askerleri eğitiyor. (VOANEWS) Avrupa Birliği Avrupa Birliği'ne üye ülkelerin liderleri, bugün iki gün sürecek bir zirve için Brüksel'de bir araya geldi. AB Liderleri, ABD ile rekabeti ele alacak. Zirvede Irak'tan, göçmen sorununa pek çok konu ele alınacak. Ama gündeme, ekonomik reformlar ağırlığını koymuş durumda. Liderler, birliğin dünyanın en dinamik ekonomisine sahip olan ABD'ye yetişebilmesi için Avrupa ülkelerine yardımı amaçlayan stratejiyi görüşerek karara bağlayacaklar. Ancak zirve öncesi hazırlanan rapor, liderlerin verdikleri sözleri tutmakta başarısız olduklarını gösteriyor. Zirvede, ayrıca Irak'ta istikrarın sağlanması için yapılacak yardımlar ve göçmenlere yönelik politikaların işlemesi için, AB'nin gösterdiği çaba da ele alınacak. Görüşmelerin ikinci gününe, Irak Geçici Başbakanı Đyad Allavi'nin de katılmasıyla, liderler Irak ile ilgili tedbirleri de görüşerek onaylayacaklar. AB, Irak polisi, avukat ve seçim görevlilerinin eğitimi için bir program hazırlığı içinde. Ayrıca, ticaret ve diğer konuları içeren bir anlaşma da gündemde. Liderler, Brüksel'de ayrıca Başkan Bush'un ikinci bir dönem daha Beyaz Saray'da kalmasını ilk kez tartışma fırsatını bulacaklar. Kamuoyu yoklamalarına göre Avrupa Birliği vatandaşlarının üçte ikisinin John Kerry'i desteklediği düşünülüyor. Liderlerin Brüksel'de asıl üzerinde çalışacakları konu ise ekonomi. Kok'a göre AB ülkeleri reform yapmaya istekli değil. Görüşmelerde, 2010 yılına kadar ABD'nin hızına yetişilebilmesi için alınabilecek ekonomik önlemler ve reform yöntemleri tartışılacak, bu konuda atılacak yeni adımlar da karara bağlanacak. Hollanda Başbakanı Wim Kok'un hazırladığı bir rapor ise hazırlanan stratejinin işe yaramadığını, çünkü bazı AB hükümetlerinin reform yapmaya pek istekli olmadığını söylüyor. 'Lizbon Gündemi' diye adlandırılan plan ile AB hükümetlerinden aralarında vergi indirimi, sağlık hizmetleri ve emeklilik sisteminin yenilenmesi gibi bir dizi ekonomik ve sosyal değişiklik yapmaları isteniyor. AB'nin ekonomik büyüme tahminleri 2004 yılı için yüzde 2 iken, 2005 yılı için yüzde 2,4. Bu rakamlar, son iki yıl için dünya büyüme rakamlarının kabaca yarısına denk düşüyor.(bbc) Amerika 3

4 Seçimleri kazandıktan sonra ilk basın toplantısını düzenleyen Başkan Bush, Amerika daki iki büyük partinin destekçilerine ve müttefik ülkelere seslenerek, teröre karşı savaşta birleşme çağrısında bulundu. Bush yaptığı açıklamada, her Amerikalı ve her uygar ülkenin, Irak savaşının getireceği sonuçtan bir payı olacağını belirtti. Başkan aynı zamanda, terör ve diktatörlük rejimlerine karşı, özgürlük ve demokrasi savunuculuğu yapmak için Avrupa Birliği ve NATO yla işbirliği arzuladığını dile getirdi. Amerika nın Felluce kentine büyük bir harekata hazırlandığı bir sırada konuşan Başkan Bush, ülkesinin Irak ta Ocak ayında planlanan seçimlerin olaysız geçmesi için, Đyad Allavi hükümetiyle birlikte çalıştığını açıkladı. Seçimleri kazanmasından sonra düzenlediği ilk basın toplantısında konuşan Başkan Bush, Irak ta yapılması planlanan seçimleri ve özgür bir toplum oluşturulması çabalarını engellemeyi amaçlayanların durdurulması gerektiğini kaydetti. Bush, Amerikan askerlerinin Irak taki geçici hükümetin isteği üzerine bu ülkede bulunduğunu ve Irak hükümetinin direnişi bastırmaya kararlı olduğunu vurguladı. Başkan Bush, isim vermemekle birlikte, dünyada özgür toplumların oluşturulması çabalarının boşa gideceğini söyleyen çevreler olduğuna dikkat çekti. Başkan, bu tarz eleştirileri daha önce dinlediğini, ancak Ortadoğu ya demokrasi götürme vizyonundan taviz vermemek amacıyla, bu eleştirileri dikkate almadığını belirtti. Bush bu tavrının, yaptıklarını akılsızlık olarak değerlendiren bazı kesimleri kızdıracağını kaydederken, diğer ülkelerde demokrasi ve özgürlüğü teşvik etmenin, uzun vadede Amerika ya yardım edeceğini sözlerine ekledi. Başkan Bush, Irak ordusunu eğitme çabalarında da ilerleme sağlandığını söylerken, Amerika nın bu ülkeye daha fazla asker göndereceği yolundaki haberleri doğrulamadı. Bush, seçimlerden sonra kabinesinde değişikliklere gideceğinin de işaretini verdi. Başkan, hangi isimlerin değişeceği konusunda bir karara varmadığını belirtti. Bush kabinesinde Dışişleri Bakanı Colin Powell ve Savunma Bakanı Donald Rumsfeld in görevlerini sürdürmeyecekleri yolundaki haberler açıklık kazanmadı. Bush un 20 Ocak ta görevi yeniden devralması öncesi, Adalet Bakanı John Aschroft un da istifasını sunabileceği bildiriliyor. (VOANEWS) Ham petrol fiyatları dün düşüş gösterdi. New York borsasında ham petrolün varili, Eylül ayından beri ilk defa günü 49 doların altında kapattı. Bir varil petrol 48 dolar 85 cent ten işlem gördü. Gözlemciler, Amerika da doğal gaz ve ham petrol stoklarının arttığını belirten raporun açıklanmasıyla birlikte fiyatların gerilediğini belirtti. (VOANEWS) Gazete Başlıkları Guardian'ın başyazısının başlığı "Öldürücü rutin". Gazeteye göre George Bush ve Tony Blair, kamuoyu baskısına karşın Irak'ta 3 bin asker tutan Đtalya Başbakanı Silvio Berlusconi'ye minnettar olmalı. Daily Telegraph ise Đngiliz askerlerinin öldürülmesine farklı bir açıdan yaklaşmış. Başyazısında bu olayla, Filistin lideri Yaser Arafat'ın kötüleşen sağlık durumu arasında bağlantı kurmuş. Yazının başlığı "Arafat'a rağmen, Irak hala kilit önemde."gazeteye göre Đngiliz askerlerinin öldürülmesi, Amerika ve Đngiltere'nin, öncelikle Irak üzerinde yoğunlaşmaları gerektiğini gösteriyor. Daily Telegraph'daki bir yazıda ise ölüm döşeğindeki Filistin lideri Yaser Arafat'ın daima bir şehit olmak istediği aktarılmış. Arafat'ın hayatını konu alan 4

5 yazıda, sık sık kullandığı şu slogana da yer verilmiş: "Ariel Şaron'a yenilmeyen tek Arap general benim." Times yazarı Michael Binyon ise Arafat'ı "asla bir devlet adamı olamayacak, direnişçi bir savaşçı ve hayalperest bir kişi" diye tanımlamış. Binyon, Arafat'ın işler istediği gibi gitmediği zaman şiddete dönmekten vazgeçmediğini, daima rakip Filistinli militanların arkasında kalmaktan korktuğunu söylüyor. Financial Times yazarı Philip Stephens ise Bush'un seçim zaferi sonrası, "Atlantiğin iki yakası arasındaki mesafe aniden daha da açıldı" diyor. Stephens, Amerika'yla Avrupa arasında gelecekte sorun yaratması muhtemel alanları da şöyle sıralamış: Đran'ın nükleer silah tutkusu, Avrupa'nın Çin'le ilişkisi ve Đsrail-Filistin sorunu. Le Monde, George Bush'un yeniden başkan seçilmesinin Avrupa ve hiç kuşkusuz dünyanın geri kalanı için de kötü bir haber olduğunu söylüyor. Gazete Avrupalılara "Amerika'nın süper gücünden dolayı sızlanmayı kesin" çağrısı yapıyor ve ekliyor:"amerika'nın süper gücü, Avrupa'nın güçsüzlüğünden kaynaklanıyor." Almanya'da yayımlanan Frankfurter Allgemeine Zeitung ise seçim sonucuna daha farklı yaklaşıyor. Gazeteye göre Avrupa, özellikle de Almanya ve Fransa, George Bush'a teşekkür borçlu. "Bush'un uluslararası ittifaklara aldırmaması, kaba tavrı ve yakın danışmanlarının yabancı ülkelerin müdahalelerine açıkça tavır alması, Berlin ve Paris için ABD'yi kum torbasına çevirdi. "Alman ve Fransız liderler, geçen yıl Irak'ın işgaline muhalefette birleşti. Bu da iki ülke ilişkilerinin güçlenmesine yardımcı oldu. "Almanya ve Fransa, Avrupa ordusu oluşturma ve petrol zengini Rusya'yla ilişkilerini derinleştirme planları yapmaya başladı." Guardian'daki bir yazının başlığı ise "Batı, Avrupa Birliği'ne hazır. Doğu ise geçmişte kayıp." Helena Smith imzalı yazıda bahsedilen ülke Türkiye. Van'ın Soğuksu köyündeki izlenimlerini aktaran Smith, Türkiye'nin büyük bölümünün hala kültürel ve ekonomik olarak, Avrupa'dan çok farklı bir dünyada yaşadığını belirtiyor. Yazıda Avrupa Birliği'nden haberleri olmayan bazı köylülerin şu soruları sordukları belirtilmiş: "Orada hiç koyun var mı? Đnsanlar evleniyor mu? Tanrıya inanıyorlar mı? Ne yiyorlar?" Independent'ın satır aralarında yer alan Türkiye'yle ilgili bir diğer haber de, Đngiltere Dışişleri Bakan Yardımcısı Denis MacShane'in parlamentoda yaptığı konuşma. Türkiye'nin katılmak istediği Avrupa Birliği'nin üyesi olan Kıbrıs'la diplomatik ilişkisi olmamasını 'anormal bulduğunu' söyleyen MacShane'nin şu sözü, Independent'ta yer bulmuş: "Normalleşme süreci, Kıbrıs'taki asker sayısının azaltılmasının göz önünde bulundurulmasını da kapsamalı. "Independent'a göre, Đngiltere dışişleri bakanlığı Türkiye'ye ilk kez, Kuzey Kıbrıs'taki askerlerini azaltma çağrısı yapıyor. 5