Nedensel-Karşılaştırma Yöntemi

Transkript

1 Nedensel-Karşılaştırma Yöntemi Belli bir değişken açısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaçlanır. Bu amaçla, en az iki gruptan oluşan bir örneklem belirlenir. Örneğin, okulöncesi eğitim alan ve almayan öğrencilerin birinci sınıfa uyum düzeylerinin karşılaştırılması incelenebilir.

2 (devam) Grupların oluşturulmasında temel alınan değişkene bağımsız değişken denir. Bağımsız değişken tarafından etkilenip etkilenmediği araştırılan değişene ise bağımlı değişken denir. Bağımsız değişkenin mutlaka bağımlı değişkenden önce gerçekleşmiş olması gerekir.

3 (devam) Araştırma gruplarının, bağımlı değişkeni etkileme olasılığı olan diğer değişkenler açısından benzer özelliklere sahip olmaları, denk olmaları, gerekir. Ör., ilköğretim okulunun özellikleri, birinci sınıf öğretmenlerinin özellikleri, kardeşlerin özellikleri, annenin çalışıp çalışmaması, çocukların özellikleri vb.

4 (devam) Grupları denklemek için; eşleme, homojen gruplar oluşturma ya da kovaryans analizi tekniklerine başvurulabilir. Grupları denklemenin amacı, bağımlı değişkeni etkileyen etmenin yalnızca bağımsız değişken olduğunu kesinleştirmektir.

5 Örnek Amaç: İlk, orta ve yüksek okul mezunlarının TV izleme, radyo dinleme ve gazete okuma durumlarının karşılaştırılması Alt Amaç 1: İlk, orta ve yüksek okul mezunları, düzenli olarak günlük gazete alma açısından farklılaşmakta mıdır? Alt Amaç: 2: İlk, orta ve yüksek okul mezunları, yeğledikleri TV kanalları açısından farklılaşmakta mıdır?

6 Örnek Kırsal Kesimde ve Kentlerde Yaşayan Ailelerin Dayanıklı Tüketim Malları Satın Alma Kararlarının Karşılaştırılmasına Yönelik Bir Araştırma Öğr.Gör.Volkan ÖZBEK, Öğr.Gör.Fatih KOÇ Otel İşletmelerinde Müşteri Sadakatinin Değerlendirilmesi İstanbul da Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama Yrd. Doç.Dr. Murat Selim SELVİ, Fatih ERCAN

7 Deneysel Yöntem İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların, belli değişkenler üzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir. Yapılan uygulamalar bağımsız değişkendir. İncelenen etkiler ise bağımlı değişkendir.

8 (deney) Bağımsız değişken, araştırmacı tarafından uygulanabilecek özellikte olmalıdır. Bağımsız değişkeni uygulama, etik açıdan sakınca taşımamalıdır. Yansız atamalarıyla ya da eşlemeyle en az iki grup oluşturulur. Deneysel tasarıma (Ör. Ön teste yer verip vermemeye ) karar verilir.

9 (devam) İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır. Gruplama yapmanın zor ya da olanaksız olması durumunda, yarı-deneysel araştırma tasarlanarak, önceden oluşmuş gruplar kullanılabilir. Yarı-deneysel araştırmalarda, grupların denk olduğu kesinleştirilmelidir.

10 Örnek Amaç: Saldırganlık öğesi içeren ve içermeyen filmlerin, çocukların oyun sırasında gösterdikleri davranışlar üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Alt Amaç 1: İki grup çocuğun oyuncaklarına yönelik davranışları farklılaşmakta mıdır? Reklam sürelerinin tüketicilerin marka algıları üzerindeki etkisinin incelenmesi.

11 Etik Kurallar Katılımcılarla ilgili etik kurallar Araştırma süreciyle ve sonuçlarıyla ilgili etik kurallar

12 Katılımcılarla İlgili Kurallar Risk oluşturmama: Araştırmalar, katılımcıları hiçbir konuda riske sokmayacak şekilde planlanmalı ve yürütülmelidir. Bilgilendirme: Katılımcılara; araştırmanın amacı, umulan yararları, nasıl yürütüleceği, gizlilik ilkesi ve kendilerinden neler beklendiği ile ilgili bilgi verilmelidir.

13 (devam) Gönüllülük: Araştırmada yer alması düşünülen her bir katılımcıya (anne-babaya),araştırmada yer almayı kabul edip etmeme hakkı tanınmalıdır. Onay: Deneysel araştırmalarda, araştırmaya katılmayı kabul eden deneklerin yazılı onayı alınmalıdır.

14 (devam) Çekilme hakkı: Tüm katılımcılara, dilediklerinde araştırmadan çekilme hakkı tanınmalıdır. Gizlilik: Tüm katılımcıların adları ve kimliklerinin ortaya çıkmasına yol açabilecek diğer özellikleri gizli tutulmalıdır.

15 (devam) Değişiklikler: Araştırmada değişiklikler olması durumunda, katılımcılar bu değişikliklerle ilgili bilgilendirilmeli ve onayları alınmalıdır. Grupların yararlanmasını eşitleme: Deneysel araştırmalarda,en etkili çıkan uygulama, diğer gruplara da sağlanmalıdır.

16 Araştırma Süreci ve Sonuçlarıyla İlgili Kurallar Araştırmalar, bilimsel yanıltmaya yol açmayacak şekilde yapılmalıdır. Bilimsel yanıltma iki şekilde ortaya çıkabilir: Bilimsel ihmal ve bilimsel saptırma sonucunda.

17 Bilimsel Araştırmanın Amacı Temel araştırmaların amacı, kuram üretmek ya da var olan kuramları sınamaktır. Uygulamalı araştırmaların amacı, gerçek yaşamda belli olay ve olguları anlamak ya da belli sorunlara çözüm önerileri getirmektir.

18 Araştırma Sürecinin Aşamaları 1. Araştırma probleminin (konusunun) seçimi ve araştırma önerisinin oluşturulması 2. Eleştirel kaynak incelemesi ile araştırma modeli ve hipotezlerinin belirlenmesi 3. Ana kitlenin (evren) ve örnek kütlenin (örneklemin) belirlenmesi 4. Araştırma soru ve hipotezlerini test edecek verilerin toplanması 5. Verilerin analizi 6. Araştırma bulgularının raporlanması