AVRUPA BİRLİĞİ ÇERÇEVE PROGRAMLARI

Transkript

1

2 AVRUPA BİRLİĞİ ÇERÇEVE PROGRAMLARI Avrupa Birliği Çerçeve Programları, Avrupa Birliği nde çok uluslu araştırma ve teknoloji geliştirme projelerinin desteklendiği başlıca Topluluk Programları dır. İlki 1984 yılında başlayan Çerçeve Programları (ÇP) çok yıllı programlar olup, kapsamı ve programa ayrılan bütçe miktarı her bir programda artış göstermektedir. Çerçeve Programları nın başlıca amaçları arasında, Avrupa nın bilimsel ve teknolojik temelinin güçlendirilmesi, endüstriyel rekabetin desteklenmesi ve ülkeler arası işbirliğinin teşvik edilmesi sayılabilmektedir. Avrupa Birliği nin Mart 2000 de yapılan Zirve Toplantısı nda belirtilen ve Lizbon Stratejisi olarak adlandırılan strateji kapsamında ise, AB nin dünyanın en dinamik rekabetçi bilgi temelli ekonomisi olması hedeflenmiştir. Bütünleştirilmiş bir Avrupa Araştırma Alanı oluşturmayı hedefleyen ve döneminde yürürlükte olan 6. Çerçeve Programı (6.ÇP) ve yıllarında yürürlükte olacak 7. Çerçeve Programı (7. Çerçeve Programı) AB nin bu hedefe ulaşması amacıyla şekillendirilmiştir. Ancak genel bir yanılgı olarak, AB Çerçeve Programları ülkelere tahsis edilen maddi bir yardım değildir. Çerçeve Programları, AB nin Lizbon hedeflerinin hayata geçirilmesine katkıda bulunacak ve Avrupa da ekonomik ve toplumsal katma değer yaratacak projelere mali destek sağlamaktadır. AB Çerçeve Programları na katılan ülkelere herhangi bir kota ayrılmamıştır. Mali destek, proje teklif çağrılarında belirtilen şartlara sahip projelerin hakemler tarafından objektif bir şekilde değerlendirilmeleri sonucunda verilir. Bu havuzdan pay almak isteyen tüzel kişiler, milliyetleri ve aday ya da asosye ülkelerde 1 yerleşik olmaları dikkate alınmaksızın yalnızca projelerinin başarıları temelinde desteklenmektedirler. Başka bir deyişle Çerçeve Programları na katılan aday veya asosye ülkeler, AB üye ülkeleriyle aynı haklara ve sorumluluklara sahiptir. 1 Asosye Ülke : Norveç, Leichteinstein, İsrail, İsviçre ve İzlanda

3 Bu kapsamda 01 Ocak 2007 de başlayıp 2013 yılına dek yürürlükte olacak olan 7.Çerçeve Programı, Lizbon hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla, araştırmayla ilgili tüm AB girişimlerini ortak bir çatı altında toplamayı hedeflemektedir. 7. Çerçeve Programı, Avrupa Araştırma Alanı nı kurmayı hedefleyen önceki Çerçeve Programı nın başarılarını daha ileriye götürmek ve Avrupa da bilgi temelli ekonomi ve toplumu inşa etmek üzere oluşturulmuştur. Kendinden önceki Çerçeve Programları nın başarıları üzerine inşa edilmiş olsa da 7. Çerçeve Programı, bir diğer Çerçeve Programı olmaktan öteye gidecektir. İçeriği, organizasyonu, uygulama yapıları ve yönetimsel araçlarıyla 7. Çerçeve Programı, Lizbon stratejisinin yeniden uygulamaya sokulması için kilit rol oynayacaktır. 7. Çerçeve Programı nda yer alan yeni unsurlar şunlardır: Diğer Çerçeve Programlardan farklı olarak dört yıl yerine yedi yıl sürmesi Araçlar dan ziyade araştırma temalarına vurgu yapılması Faaliyetlerin ve uygulama araçlarının basitleştirilmesi Teknoloji Platformları ve yeni Ortak Teknoloji Girişimleri nin faaliyetleri aracılığıyla Avrupa endüstrisinin ihtayaçlarını karşılayan araştırma-geliştirmeye odaklanılması Avrupa nın en iyi bilimsel faaliyetlerine destek sağlayan Avrupa Araştırma Konseyi nin kurulması 4 Özel Program da uluslararası işbirliğinin bütünleştirilmesi Bilgi Bölgeleri nin geliştirilmesi

4 Araştırma faaliyetlerine özel sektörün katılımını artırmak amacıyla risk paylaşımını içeren bir finansal yapının oluşturulması Bunların yanısıra, 7 tematik alana sahip olan 6. Çerçeve Programı ndan farklı olarak 7. Çerçeve Programı nda, İşbirliği Özel Programı nın altında 9 tematik alan bulunmaktadır. Bu çerçevede, oldukça büyük bir bütçeye sahip olan 7. Çerçeve Programı, bilginin, yeteneklerin ve uzmanlığın ortaklaşa kullanılabileceği Avrupa çapındaki konsorsiyumlara katılma fırsatları sunmaktadır. 7. Çerçeve Programı na katılanlar, Avrupa da ve Avrupa dışında yeni ilişkiler ağı ve pazarlar kurma fırsatını yakalayıp teknolojinin en ileri noktasını hedefleyen projelere ortak olabileceklerdir. Bu bağlamda Çerçeve Programları na, ulusal/uluslararası kanunlar ve AB kanunlarına göre kurulmuş tüzel ve gerçek kişiler başvurabilirler. Bu kapsamda, üniversiteler, araştırma merkezleri, kamu kurumları, sanayi kuruluşları ve sivil toplum örgütleri Çerçeve Programları na katılabilmektedirler. Ayrıca, tüzel kişiliğe sahip olan veya olmayan KOBİ lerin de başvuruları teşvik edilmektedir. Projelere minimum katılımcı sayısı ve aranan özellikler proje türüne göre değişmekte olup, Çerçeve Programları na yapılan tüm başvurularda aranan ana koşul, işbirliğidir. Programa dahil olan Aday Ülke kuruluşları, üye ülke kuruluşları ile aynı hak ve yükümlülüklere sahiptir. Minimum katılımcı sayısı sağlandıktan sonra projelere uluslararası örgütler ve 3. ülke kuruluşları da katılabilmektedir. Genel olarak, 7. Çerçeve Programı projelerinde en az 3 farklı AB üyesi ülke veya asosye ülkeden en az 3 bağımsız kuruluşun yer

5 alması gerekmektedir. Bununla birlikte çalışma programında ICPC ülkelerinden 2 ortaklar alınması gereği belirtilmiş ise, 2 farklı AB üyesi ülke veya asosye ülkeden ve en az 2 farklı ICPC ülkesinden olmak üzere 4 farklı ülkeden en az 4 bağımsız kuruluşun projelerde yer alması zorunludur. Eşgüdüm ve destek eylemleri, araştırmacıların eğitimi ve kariyer gelişimlerini amaçlayan projelerde ise en az 1 tüzel kişinin bulunması gerekmektedir. Diğer taraftan, aşağıdaki şartlardan herhangi birini sağlayan tüzel veya gerçek kişiler Komisyon dan mali katkı alabilmektedirler: AB üye ülkesi veya asosye ülkede veya Topluluk kanunlarına göre kurulmuş, Avrupa ile ilgili uluslararası kuruluş, Uluslararası İşbirliği Ülkeleri nde kurulmuş tüzel kişiler. Bununla birlikte aşağıdaki şartlardan herhangi birini sağlayan masraflar, Komisyon tarafından geçerli masraflar olarak kabul edilebilmektedir: İlgili alanda veya çalışma programındaki hükümlerle belirlenmişse, Projenin ilerleyebilmesi için gerekliyse, İkili bilimsel ve teknolojik anlaşma ile veya Topluluk ve kuruluşun ülkesi arasındaki anlaşma ile belirlenmiş ise. Ayrıca, Komisyon tarafından geçerli kabul edilecek masraflar: 2 ICPC ülkeleri: (6ÇP deki adıyla INCO ülkeleri) : Uluslararası İşbirliği Hedef Ülkeleri (Asya Pasifik Ülkeleri, Afrika, Batı Balkan Ülkeleri, Akdeniz Ortaklığı Ülkeleri, Doğu Avrupa ve Orta Asya, Latin Amerika)

6 Gerçek masraflar olmalıdır. Sonuç raporlarının masrafları dışında proje süresi içerisinde gerçekleşmiş olmalıdır. Ekonomik olmalıdır. Ortak kuruluşun kendi muhasebe sisteminin kuralları çerçevesinde yapılmalıdır ve muhasebe kayıtlarında bulunmalıdır. Projenin amaçlarına erişmek için yapılmış olmalıdır. 7. ÇERÇEVE PROGRAMI NA BAŞVURU KOŞULLARI Komisyon, ilgili özel program ve çalışma programlarında belirtilen öncelikler kapsamında yılda bir veya iki defa proje teklif çağrıları açmaktadır. Çağrılar, 7. Çerçeve Programı özel bilgi kanalları, internet sayfaları, üye ve aday ülkelerde bulunan ulusal irtibat noktaları aracılığı ile duyurulmaktadır. Sözkonusu çağrılara 7. Çerçeve Programı Ulusal Koordinasyon Ofisi internet sitesinden ( ve Topluluk Araştırma ve Geliştirme Bilgi Servisi CORDIS in internet sitesinden ( ulaşılabilmektedir. Projelerin çağrılarda belirtilen önceliklere uyması ve çağrıda belirtilen tarihten önce Komisyon a sunulması gerekmektedir. Projelerin, 6.Çerçeve Programı nda kullanılan Elektronik Proje Teklifi Sunma Sistemi EPSS aracılığıyla sunulması 7. Çerçeve Programı nda bir kural olacaktır. Proje başvuruları yapıldıktan sonra, projeler bağımsız uzmanlar tarafından değerlendirilmekte ve sonucu proje koordinatörüne Komisyon tarafından iletilmektedir. Avrupa Komisyonu na sunulan projelerin Komisyon un eline geçtiğine dair alındı belgesi yaklaşık 3 hafta içerisinde proje koordinatörüne iletilmektedir.

7 Projelerin değerlendirme süreci ise yaklaşık 5-8 hafta sürmektedir. Bu kapsamda projelerin hazırlanmaya başlandığı zamandan, kontrat imzalama aşamasına kadar geçen süre yaklaşık olarak bir yılı bulabilmektedir. Ancak süre daha kısa da olabilmektedir. AB 7. ÇERÇEVE PROGRAMI ÖZEL PROGRAMLARI Daha önce bahsettiğimiz üzere, yılları arasında uygulanacak olan Avrupa Birliği (AB) 7. Çerçeve Programı'nın (7ÇP) ana yapısı, "İşbirliği", "Kişiyi Destekleme", "Fikirler" ve "Kapasiteler" olmak üzere dört özel programdan oluşmaktadır. Dört özel programa ek olarak Ortak Araştırma Merkezlerinin faaliyetleri de etkinlik alanlarına dahil edilmiştir. Programın genel yapısı ve özel programların bütçe dağılımları aşağıda özetlenmektedir: Bununla birlikte EURATOM'da dahil olmak üzere 7ÇP'nin yedi yıllık bütçesi 53,2 milyar Avro dur.

8 A- İŞBİRLİĞİ ÖZEL PROGRAMI AB 7. Çerçeve Programı (7ÇP) kapsamındaki Tematik Alanları içeren İşbirliği Özel Programı'nın başlıca hedefi sanayi ve araştırma kuruluşları arasındaki işbirliğini tetikleyerek kilit alanlarda Avrupa nın liderliğini sağlamaktır. İşbirliği Özel Programı Tematik Alanları olarak Sağlık; Gıda, Tarım ve Biyoteknoloji; Bilgi ve İletişim Teknolojileri; Nanoteknoloji; Enerji; Çevre (İklim değişikliği dahil); Taşımacılık (Havacılık dahil); Sosyo Ekonomik ve Beşeri Bilimler; Güvenlik ve Uzay alanları belirlenmiştir. 1-SAĞLIK Sağlık alanındaki önerilen bütçe büyüklüğü, 6. Çerçeve Programı ile karşılaştırıldığında yıllık 503 milyon Avro dan 1 milyar Avro nun üzerine çıkacak şekilde artış göstermiştir. Böylece sağlık alanı, bütçesi en büyük ikinci alan konumuna gelmiştir. Bu alanın amaçları: Avrupa vatandaşlarının sağlık seviyesini yükseltmek, Sağlık endüstrisi ve işletmelerinin rekabet gücünü artırmak, Küresel sağlık problemlerine çözüm aramak (yeni salgın hastalıklar; grip..vs) Yeni tedavi yöntemleri geliştirmek. Yeni ilaçlar geliştirmek, yan etkisi azaltılmış ve diğer ilaçlarla etkileşimin önüne geçilmiş ilaçlar üretmek Bu araştırma alanı, Sağlıklı kalabilmenin ve büyük hastalıkları tedavi etmenin yöntemleri konusunda daha detaylı bilgilendirme yapılmasını,

9 Genetik verinin, ilaç ve biyoteknoloji konularında yeni bilgi ve uygulamalarda kullanılmasını, Biyomedikal araştırmadan pratik faydalar elde etmek konusunda esas unsur olan ülkelerarası sağlık araştırmasının teşvik edilmesini, Avrupa nın evrensel önem taşıyan hastalıklarla savaşmada, uluslararası çalışmalara katkıda bulunmasını (HIV/AIDS, sıtma ve tüberkülozla savaşmak için varolan Avrupa ve gelişmekte olan ülkeler klinik deney ortaklığı gibi), KOBİ lerin ana lokomotifi olduğu ilaç sektörleri ve ecza sektörlerinin rekabetçiliğini artırmasını, Araştırma sonuçlarını sivil topluma ileterek, özellikle hasta gruplarla erken teşhis konusunda bağlantı kurmaya önem verilmesini öngörmektedir. A.B. 7. Çerçeve Programında, sağlık alanında, çalışma programında yer alması beklenen taslak konu başlıkları aşağıda belirtildiği gibidir: 1- Biyoteknoloji ve insan sağlığı için jenerik araç ve teknolojiler: Modern biyoloji için yeni araştırma araçlarının geliştirilmesi: Daha fazla veri elde etme, iyileştirme, numune standardizasyonu (BIOBANKS), elde etme ve analiz yöntemleri (genom bilim, biyoinformatik, sistem biyolojisi, vs için yeni teknolojiler geliştirilmesi) Tespit, tedavi ve görüntüleme:hastalıkların tanı ve tedavi sürecinin hızlandırılması için görüntüleme teknikleri, Hastalıkların süreç ve gelişimine ait tanı ve biyomedikal araştırmaların, analiz araç ve teknolojilerinin geliştirilmesi.

10 Tedavide yenilikçi yaklaşım ve müdahaleler: Geniş bir yelpazede uygulanabilecek, ileri tedavi ve teknolojileri temin etmek ve bir araya getirmek (gen ve hücre terapisi, ilaç re-jenerasyonu, transplantasyon, immunoterapi, aşılar) Tedavinin uygunluğu, güvenliği ve başarısının öngörülebilmesi: Hastaya güvenli ve etkili yeni biyo-ilaçlar ulaştırılması için parametre, araç, yöntem ve standartların geliştirilmesi (in silico, in vitro (hayvan deneylerine alternatifler) ve in-vivo testler). 2- İnsan sağlığı için, temel keşiflerin klinik uygulamalara yansıtılmasına olanak veren, multidisipliner araştırmalar Biyolojik veri ve süreçleri bütünleştirmek: Geniş kapsamlı veri toplama: Genom, proteom, populasyon genetiği ve fonksiyonel genom için teknolojileri kullanmak Sistem Biyoloji: Biyolojik süreçleri anlamak ve modellemek Beyin ve bağlantılı hastalıklar, insan gelişimi ve yaşlanma ile ilgili araştırmalar: Beyin ve bağlantılı hastalıklar: Beynin entegre yapısı ve dinamiğini daha iyi anlama, beyin hastalıkları ve düzensizlikleri için yeni tedavi yöntemleri geliştirme. İnsan gelişimi ve yaşlanma: Yaşam boyu gelişim ve sağlıklı yaşlanma süreçlerinin daha iyi anlaşılması. Enfeksiyon hastalıklarında multidisipliner araştırmalar: Antimikrobik ilaç direnci: temel araştırmalar, klinik araştırmaların yeni keşifler için birleştirilmesi HIV/AIDS, sıtma, tüberküloz: Pre-klinik ve erken klinik araştırmalar Beliren salgın hastalıklar: SARS ve Grip gibi salgınlarla yüzleşme

11 Diğer belli başlı hastalıklarda multidisipliner araştırmalar: Kanser Kardiyovasküler hastalıklar Diyabet ve Obezite Nadir hastalıklar Diğer kronik hastalıklar: Yaşlılıkta yaşam kalitesini yüksek oranda etkileyen ancak öldürücü olmayan hastalıklar (romatoid hastalıklar..vb) Sağlık hizmetlerinin halka ulaştırılması Sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi ve hastalıkların önlenmesi: Halk sağlığı ölçümü için kriterler belirlenmesi, hastalıkların yaşam biçimine etkisinin çeşitli düzeylerde incelenmesi Klinik araştırmaların klinik uygulamaya dönüşmesi: İlaçlarin daha iyi kullanımı, kişisel ve örgütsel müdahalenin yerinde kullanımı, sağlık tedavi ve teknolojileri. (Hasta güvenliğine özellikle dikkat çekilmektedir.) 3- Ülkelerin sağlık sistemlerini ulusal şartlar, çevre, nüfus, popülasyon karakteristiklerine göre düzenlemesi. Stratejilerin karşılaştırılması; farklı müdahalelerin, -ilaçlar da dahil olmak üzere- sonuçlarının değerlendirilmesi. Sağlık sistemlerinde kalite, dayanışma ve sürdürülebilirlik. Yukarıda belirtilen 3 ana başlıktaki konularının yanısıra Çocuk Sağlığı ve Yaşlı toplum sağlığı da 7. Çerçeve Programı nda Yatay Başlıklar olarak ele alınacaktır.

12 2-GIDA, TARIM VE BİYOTEKNOLOJİ Gıda Tarım Biyoteknoloji Alanının temel amacı Bilgi Temelli Biyo-Ekonomi (Knowledge Based Bio-Economy) oluşturmaktır. Bilgi Temelli Biyo-Ekonomi Nedir? Biyo-Ekonomi: Biyolojik kaynakları (ör: Tarım, Gıda, Ormancılık, Balıkçılık ve diğer biyo-temelli endüstri) üreten, yöneten ve yayan her türlü endüstri ve ekonomik sektörü kapsamaktadır. Bilgi Temelli: Yaşam Bilimleri ve Biyoteknoloji diğer teknolojilerle uyum içerisinde çalışmaktadır. Amaçları söyle sıralanabilir: - Biyolojik kaynakların sürdürülebilir yönetimi, üretimi ve kullanımı için bilgi-temeli sağlamak - Yeni, güvenli, daha düşük maliyetli ve eko-verimli ürünler sağlamak - Avrupa endüstrisinin rekabet edebilirliğini ve sürdürülebilirliğini desteklemek. Örnek: Gıda güvenliği ve hayvan hastalıklarının kontrolünde artan ve gelişen teşhis yöntemleri Enzimlerin endüstri, ev ve gıda üretiminde kullanımı ve böylelikle enerji ve su tüketiminin azalması: yeni fonksiyonel gıdalar Biyo kaynakların üretimi ve dönüşümü ile ilgili bilginin kullanımı varolan biyo-ekonomiyi yeni endüstrilere dönüştürecektir.

13 Bilgi Temelli Biyo-Ekonominin Sağladığı Fırsatlar: Artan dünya popülasyonu için sürdürülebilir ve güvenli tarım ve balıkçılık üretimi; Eko-verimli ürünler ve biyo yakıtlar için yenilenebilir biyokaynaklara olan talebi karşılama; Tüketicinin sağlık ve refaha ulaşma yolundaki yüksek kalitede gıdaya olan talebini daha çok seçenekle karşılama; Epizootik hastalıkların (kuş gribi, beslenme kaynaklı hastalıklar, obezite) kontrolünü ve önlenmesini sağlamak. GIDA TARIM BİYOTEKNOLOJİ ALANINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Faaliyet 1: Biyolojik Kaynakların Sürdürülebilir Üretimi ve Yönetimi 1.1 Araştırmayı kolaylaştırmak: Genom, metabolomik ve proteomik teknolojiler; Biyoinformatik; Mikroorganizma, hayvan ve bitkiler için araçlar ve teknolojiler; Biyo-çeşitliliğin sürdürülebilir yayımı 1.2 Sürdürülebilir üretim: Tarım (bütün üretim sistemleri); Bahçe bitkileri; Gelişmiş ürünler;

14 Çevreyle dost bitki sağlığı, pestisit ve hastalıkların kontrolü; İklimsel değişikliklerle mücadele; Genetiği değiştirilmiş organizmaların izlenmesi; Ormancılık; Balıkçılığın sürdürülebilir yönetimi; Su ürünleri; Balık yetiştiriciliği ve refahı. 1.3 Hayvan sağlığı, üretimi ve refahı: Genetik bilginin yayımı; Hayvan yetiştiricliği, fizyolojisi, davranışı; Daha güvenli yem ve geliştirilmiş besin; Bulaşıcı hastalıkların epidemiyolojisi ve kontrolü; Zoonoz (hayvanlardan insanlara bulaşan) hastalıklar; Hayvan atıklarının güvenli bir şekilde imha edilmesi ve yan-ürünlerin sürdürülebilir yönetimi 1.4 Politikaya destek için araştırma: Tarım, balıkçılık, ormancılık ve çevre alanlarında politika yapıcılar için araçlar; Sürdürülebilir tarım ve kıyısal gelişmeyi desteklemek için araştırma; Yeni araştırma yolları ve üretim sistemleri ile ilgili etik konular ve kar-zarar analizi; Çok fonksiyonlu tarım ve peyzaj yönetimi

15 Faaliyet 2: Çataldan Çiftliğe : Gıda, Sağlık, Refah 2.1 Gıda ve besinde toplum tercihi, endüstri ve sağlık konuları: Rekabetçilik faktörü olarak tüketici davranışı; Gıdanın sağlık ve refah üzerindeki etkisi; Tüketicinin gıda ve beslenme ile ilgili davranışı; Sosyal eğilimi anlama; Gıda seçimindeki belirleyiciler; Tüketicinin gıdaya erişimi 2.2 Gıda ve beslenme kaynaklı hastalıklar: Beslenme faktörü ve alışkanlıklarının beslenme kaynaklı hastalıklar ve bozukluklarla ilişkisi (ör: obezite); Nütrisyonel genetiğin uygulanması ve gelişmesi; Besin, fizyoloji ve psikolojik faktörlerin etkileşimi; İşlenmiş gıdayı iyileştirme ve yeni ürünler geliştirme, besin değeri yüksek gıdaya olan talebi karşılama 2.3 Gıda ve yem işlemesinde yenilikçilik: Fonksiyonel gıdalar için işleme teknolojileri İşleme ve paketleme Verimli yan-ürün, atık ve enerji yönetimi Hayvan yemi işlemesi ve kalite kontrolü için sürdürülebilir teknolojiler 2.4 Gıda, içecek ve yemde iyileştirilmiş kalite ve güvenlik: Mikrobiyal ekoloji ve gıda güvenliği;

16 Gıda ve yem tedarik zincirinin bütünlüğü için metotlar ve modeller; Yeni tespit metotları; Risk tespiti, yönetim ve iletişim için teknolojiler ve araçlar. 2.5 Toplam gıda zinciri: Gıda ve yem zincirlerinde çevresel etkiler; Gıda kontaminasyonu ve sağlık konusunda çalışma; Gıda ve yem zincirlerinde geliştirilmiş araçlar ve metotlar Tüketim zinciri analizinde yeni modeller Toplam gıda zinciri yönetim anlayışı Faaliyet 3: Sürdürülebilir gıda dışı ürünler ve işlemler için yaşam bilimleri ve biyoteknoloji 3.1 İyileştirilmiş ürünler, enerji için biyokütle, çevre, yüksek katma değerli endüstriyel ürünler: Enerji ve endüstri için karasal ve denizdeki biyo-kütle uygulamaları için teknoloji geliştirmek Doğal veya karasal ve deniz mikroorganizmalarının yeni değerli ürünler, yeni / alternatif ürünler olarak yayımı (kimyasallar, farmasötikler vs.) Yüksek katma değerli ürünler için biyo-kütlenin kimyasal ve biyokimyasal üretkenliğini iyileştirmek 3.2 Biyo-katalizörler, yeni biyo-rafineriler ve diğer biyo-işlemler:

17 Biyo-rafinerilerin potansiyelini anlamak için toplam ürün zincirini iyileştirmek için endüstriyel biyoteknolojinin uygulanması ve incelenmesi 3.3 Ormancılık ve ahşap bazlı ürünler ve işlemler 3.4 Çevresel iyileştirme 3- BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ 6.Çerçeve Programı ndaki Bilgi Toplumu Teknolojileri (IST) tematik alanının 7. Çerçeve Programı nda milyon Avro bütçe ile Bilgi ve İletişim Teknolojileri adını aldığı ancak içeriğinde köklü değişiklikler yapılmadığı gözlenmektedir. ICT temasında, toplumun ve ekonominin taleplerinin karşılanması amacıyla Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanında Avrupa nın gelecekteki gelişmelere hakim olması ve bu gelişmeleri şekillendirmesi hedeflenmektedir. Bu doğrultuda gerçekleştirilecek faaliyetlerin, bilgi ve iletişim alanlarında Avrupa nın bilimsel ve teknolojik temelini güçlendirmesi, bilgi ve iletişim teknolojileri kullanarak inovasyonu teşvik etmesi, olası gelişmelerin ivedi olarak topluma, iş dünyasına, sanayiye ve hükümetlere yansımasını sağlaması beklenmektedir. Bu alan çerçevesinde değerlendirilecek olan sözkonusu faaliyetler dört başlıkta ele alınmaktadır: ICT Ana Başlıkları (Teknoloji Sütunları) Nano-elektronik, fotonik, entegre mikro/nano-sistemler Sürekli ve sınırsız iletişim ağları Gömülü (embedded) sistemler, hesaplama ve kontrol

18 Yazılım, şebekeler, güvenlik, bağımlılık Bilgi, bilişsel ve öğrenen sistemler Simülasyon, görselleştirme, etkileşim Teknolojilerin Entegrasyonu: Kişisel alanlar: Kişisel iletişim ve hesaplama cihazları, aksesuarları, giyilebilir, aşılanmış. Bunların arayüzleri, servisler ve kaynaklarla bağlantılar Mekanlar: İletişim, izleme, kontrol, yardım. Eklemesiz çalışabilme ve tüm cihazların kullanımı. İnteraktif sayısal içerik ve servisler Robotik sistemler: Gelişmiş özerk sistemler, idrak, kontrol, haraket yetenekleri, doğal iletişim. Küçük boyutta. Akıllı alt yapılar: Günlük yaşamı daha verimli kılan altyapıları geliştirmek için araçlar, adaptasyonu ve bakımı kolay, kullanım açısından daha oturaklı ve bozulmalara karşı dirençli. Uygulamalara İlişkin Araştırmalar Toplumsal alanlar (sağlık, çevre vb.): Sağlık için; dahil olmayı (inclusion) geliştirmek; hareketlilik (mobility) için; ortamın desteklenmesinde İçerik, yaratıcılık ve kişisel gelişim için ICT: Yeni ortam ve içerik; teknoloji destekli eğitim; sayısal kültürel varlıklar İş dünyası ve endüstriyi destekleyen ICT: İş süreçleri; ortak çalışma; üretim Güven ve gizlilik için ICT: Kimlik tanıma, doğrulamak, izin vermek, gizlilik, haklar

19 Medya, kültür ve eğlence: Çapraz-medya içeriği, kültürel miras, oyun Geleceğin Teknolojileri ve Yükselen Teknolojiler 7. Çerçeve Programı'nda Bilgi ve İletişim Teknolojileri (ICT- Information & Communication Technologies) tematik alanının amacı, Avrupa endüstrisinin rekabet gücünün geliştirilmesidir. Bu amaca ulaşmak için öncelikle AB'nin, toplumsal ve ekonomik taleplerini karşılaması, Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanındaki gelişmelere liderlik etmesi ve bu gelişmeleri şekillendirmesi hedeflenmektedir. Bu doğrultuda gerçekleştirilecek etkinliklerin, bilgi ve iletişim alanlarında Avrupa nın bilimsel ve teknolojik temelini güçlendirmesi, bilgi ve iletişim teknolojileri kullanarak yenilikçiliği teşvik etmesi, olası gelişmelerin ivedi olarak topluma, iş dünyasına, sanayiye ve hükümetlere yansımasını sağlaması beklenmektedir. Sözkonusu etkinlikler, Bilgi ve İletişim Teknoloji Sütunları, Teknolojilerin Entegrasyonu, Uygulama Araştırmaları ve Geleceğin Teknolojileri ve Yükselen Teknolojiler(FET) olmak üzere dört başlıkta ele alınmaktadır. Ana Temalar ve Etkinlikler i. Bilgi ve İletişim Teknoloji Sütunları nda amaç, performans limitlerini zorlama, kullanılabilirlik, güvenebilirlilik ve maliyet verimini arttırmaktır. Nano-elektronik, fotonik, entegre mikro/nanosistemler Sürekli ve sınırsız iletişim ağları

20 Gömülü (embedded) sistemler, hesaplama ve kontrol Yazılım, şebekeler, güvenlik, bağımlılık Bilgi, bilişsel ve öğrenen sistemler Simülasyon, görselleştirme, etkileşim ii. Teknolojilerin Entegrasyonu nun amacı, yeni fonksiyonlar, servisler ve uygulamalar içeren çoklu teknoloji gruplarını entegre etmektir. Kişisel alanlar Mekanlar Robotik sistemler Akıllı alt yapılar iii. Uygulama Araştırmaları nın amacı, bilgi ve yöntem sunarak geniş tabanlı Bilgi ve İletişim bazlı servis ve uygulamalar geliştirmektir. a. Toplumsal alanlar (sağlık, çevre vb.) b. Memnuniyet, yaratıcılık ve kişisel gelişim için BİT c. Ticaret ve sanayiye destek olarak BİT d. Güvenilir bilgi için BİT iv. Geleceğin Teknolojileri ve Yükselen Teknolojiler(FET) ICT alanında 7. Çerçeve Programı Çalışma Programının Helsinki de kasım ayı sonunda gerçekleşecek IST Event

21 2006 da açıklanması beklenmektedir. İlk çağrılarında takiben Ocak-Şubat aylarında yayınlanacağı tahmin edilmektedir. 4- NANOTEKNOLOJİ Bütçesi 3500 milyon Avro olan bu alanda amaç 6. Çerçeve Programı nın devamı niteliğinde, Avrupa sanayiinin rekabet edebilirliğinin arttırılması ve kaynak yoğun sanayiden bilgi yoğun sanayiye geçişin sağlanması için bilgi üretmektir. Bunun hem yeni ve yüksek teknolojiye sahip sanayiye, hem de daha yüksek değerli bilgiye dayalı geleneksel sanayiye faydası olacaktır. Bu etkinlikler esas olarak, tüm endüstriyel sektörlere ve bu Çerçeve Programı ndaki diğer birçok Alan a etki eden enabling technologies ile ilgilidir. Bu başlık altında desteklenen etkinlikler: Nanobilimler, Nanoteknolojiler: Bu alt etkinlik alanında amaç aşağıda belirtilen konularda yeni bilgi üretmektir: - yüzey ve boyuta bağlı çalışmalar; - yeni uygulamalar için malzeme özelliklerinin nano ölçüde kontrolü; - nano ölçüdeki teknolojilerin entegrasyonu; - nano-motorlar; - makinalar ve sistemler; - nano boyutlarda karakterizasyon ve manipülasyön için metotlar ve araçlar; - temel malzemelerin ve bileşenlerin imalatı için kimyada nano duyarlıklı teknolojiler; - insan güvenliği, sağlık ve çevreye etki; - metroloji;

22 - izleme ve algılama; - nomenklatür ve standartlar; - gelişmekte olan teknolojilerin entegrasyonu ve uyumu da dahil olmak üzere, sektörel uygulamalar için yeni kavramlar ve yaklaşımların araştırılması. Bu kapsamdaki aktiviteler aynı zamanda nanoteknolojinin toplum üzerindeki etkisini ve toplumsal sorunların çözülmesinde nano bilim ve teknolojinin ilintisini inceleyecektir. Malzemeler: Bu alt etkinlik alanında amaç aşağıda belirtilen konularda yeni bilgi üretmektir: - yeni ürünler ve süreçler için yüksek performanslı yüzeyler ve malzemeler; - bilgiye dayalı malzemeler ve öngörülen performans;daha emniyetli tasarım ve simülasyon; - bilişimsel modelleme; - daha yüksek karmaşıklık; - çevresel uyumluluk; - kimyasal teknolojiler ve malzeme işleyen sanayilerde nano-mikro-makro işlevselliğin entegrasyonu; - nano-kompozitler, biyo-malzemeler, doğada bulunmayan elektromanyetik özellikli yapay malzemeler ve hibrit malzemeler de dahil olmak üzere yeni nano-malzemeler. Yeni özellikli malzemeler Avrupa sanayiinin gelecekte rekabet edebilirliğinin sağlanması için anahtar bir rol ve sağlık, elektronik, enerji, taşımacılık ve güvenlik gibi birçok alanda teknik ilerleme için de temel teşkil etmektedir.

23 Yeni Üretim: Bu alandaki amaç; - Gelişmekte olan endüstriyel ihtiyaçlara cevap verecek yeni paradigmaların inşaası, geliştirilmesi ve validasyonu da dahil olmak üzere, sürdürülebilir bilgi yoğun üretim için şartlar/koşullar ve değerleri yaratmak ve Avrupa sanayi tabanının modernizasyonunu beslemek; - İntibak edici, ağ oluşturan, bilgiye dayalı üretim için jenerik üretim değerleri geliştirmek; - Yeni nesil artı-değer içeren ürünleri ve servisleri biraraya getiren teknolojileri hedefleyen yeni mühendislik kavramlarının geliştirilmesi ve değişen gereksinimlere uyarlanması; - Yüksek çıktılı yeni teknolojilerin üretim sürecine dahil edilmesi Endüstriyel Uygulamalara Yönelik Teknolojilerin Bütünleştirilmesi: Özellikle ilgili Avrupa Teknoloji Platformları nın belirlediği ihtiyaçlara hitap etmek amacıyla, sektörel ve sektörler arası uygulamalarda yeni bilginin, nano ve mikro teknolojiler, malzemeler ve üretimin entegrasyonu amaçlanmaktadır. 5-ENERJİ AB Altıncı Çerçeve Programı kapsamında Sürdürülebilir Kalkınma Küresel Değişim ve Ekosistemler tematik alanının içinde bir alt olarak yer alan Enerji nin Yedinci Çerçeve Program kapsamında tek başına bir tematik alan olması planlanmıştır. Enerji tematik alanı üç temel hedef üzerine kurulmuştur:

24 - Mevcut olan fosil yakıt tabanlı enerji sitemlerinin, arttırılmış enerji verimliliği ile birleştirilmiş çeşitli enerji kaynakları ve taşıyıcılarına dayalı sürdürülebilir bir sisteme dönüştürülmesini sağlamak, - Güvenlik ve iklim değişimi gibi baskılara cevap verebilmek, - Avrupa enerji sanayiinin rekabet gücünü arttırmak Bu alan kapsamında desteklenecek etkinlikler aşağıda belirtildiği gibidir: - Hidrojen ve yakıt pilleri - Yenilenebilir elektrik üretimi - Yenilenebilir enerji üretimi - Yenilenebilir enerji kaynaklarının ısıtma ve soğutma amaçlı kullanımı - Sıfır emisyonlu güç üretimi için CO 2 yakalama ve depolama teknolojileri - Temiz kömür teknolojileri - Akıllı enerji ağları - Enerji verimliliği ve tasarrufu - Enerji politika oluşumu için bilgi Enerji başlığı kapsamında mevcut olan fosil yakıt tabanlı enerji sistemlerinin, daha sürdürülebilir, ithal yakıta daha az bağımlı, çeşitli enerji kaynakları ve taşıyıcılarına dayalı, daha az veya sıfır CO 2 salınımı yapan, arttırılmış enerji verimliliği ve tasarrufu ile birleştirilmiş, enerji tedarik güvenliği ve iklim değişikliği baskılarına cevap veren ve aynı zamanda Avrupa Sanayii nin rekabet gücünü arttıran enerji sistemlerine adapte edilmesi hedeflenmektedir.

25 Enerji tüketimi, fosil yakıt bağımlılığı, ithalat bağımlılığı, CO2 emisyonları, enerji fiyatları gibi varolan öngörüler, pek çok önemli göstergenin AB ve dünya çapında istenmeyen yönde ilerlediğini göstermiştir. Enerji araştırmalarının, bu eğilimlerin tersine çevrilmesi, var olan teknolojilerin ve enerji kaynaklarının verimliliğinin, ekonomik olarak erişilebilirliğinin, kabul edilebilirliğinin ve güvenliğinin arttırılması, bütün bunların yanında eş zamanlı olarak uzun vadede Avrupa nın ürettiği ve tükettiği enerji konusunda paradigma kaymasını hedefleyen araştırmalar olması beklenmektedir. Bu nedenle enerji araştırmalarının, AB politikalarına destek olacak ve özellikle gelecekteki AB enerji ve sera gazı emisyonu azaltma hedeflerine ulaşmada doğrudan katkıda bulunması beklenmektedir. Enerji Arzı Güvenliğinde Avrupa Stratejisine Doğru konulu yeşil kitabın sonuçlarına dayanarak, bu alanda yapılacak araştırmanın, Avrupa başta olmak üzere, tüm dünya ülkeleri için uygun maliyetli sürdürülebilir enerji teknolojilerinin geliştirilmesine yoğunlaşılması öngörülmektedir. Planlanan araştırma etkinlikleri temel ve uygulamalı araştırma ve teknoloji geliştirmeden; büyük ölçekli, kesişen ve sosyoekonomik araştırmalarla güçlendirilmiş teknoloji demonstrasyon fener (lighthouse) projelerine kadar bütün yaşam döngüsünü kapsayacaktır. Bununla birlikte küresel rekabetin şiddetlendiği günümüzde, Avrupa sanayiinin anahtar enerji teknolojilerindeki dünya liderliğine ulaşarak, Avrupa enerji sektörünün rekabet gücünün arttırılması, Enerji tematik alanının önemli hedeflerininden biridir. Enerji sektörünün can damarı olan KOBİ lerin araştırma ve demonstrasyon etkinliklerine katılımı özellikle desteklenecektir. Avrupa Teknoloji Platformları tarafından oluşturulan Stratejik Araştırma Planları Enerji Tematik Alanı nın araştırma önceliklerini belirlemede önemli bir girdi olacaktır. Ayrıca ulusal programların koordinasyonunun güçlendirilmesi de desteklenecek etkinlikler arasında yer almaktadır.

26 Araştırma sonuçlarının yayılması ve elde edilen bilginin politika yapıcılar tarafından da kullanımının yanı sıra Avrupa Akıllı Enerji Programı nın etkinliklerini de destekleyecektir. 6-ÇEVRE (İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ DAHİL) Çevre alanının hedefi; küresel çevre konularını bütünüyle ele alabilmek için, iklim, biyosfer, ekosistemler ve insan faaliyetleri arasındaki etkileşimler hakkındaki bilgi birikiminin arttırılması, yeni teknolojiler, araçlar ve hizmetler geliştirerek çevrenin ve kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi, İklim, ekoloji, yerküre ve deniz sistemlerindeki değişikliklerin öngörülmesi, çevresel baskı ve sağlıkla ilgili tehlikeleri de içeren risklerin izlenmesi, önlenmesi, azaltılması ve adaptasyonu, doğal veya insan yapımı çevrenin korunması ve geri kazanımı için geliştirilen araç ve teknolojiler, üzerinde durulması planlanan öncelikli konulardır. Bu kapsamda bu alanda desteklenecek etkinlikler aşağıda belirtildiği gibidir: İklim değişimi, kirlilik ve riskleri Çevre ve iklim üzerindeki etkiler Çevre ve sağlık Doğal afetler Kaynakların sürdürülebilir yönetimi

27 Doğal ve insan yapımı kaynakların korunması ve sürdürülebilir yönetimi Deniz sistemlerinin yönetimi Çevre teknolojileri Doğal ve insan yapımı çevrenin gözlenmesi, simülasyonu, korunması, adaptasyonu, iyileştirilmesi ve eski haline getirilmesi için çevre teknolojileri İnsan habitatı da dahil olmak üzere kültürel mirasın korunması, muhafaza edilmesi ve değerinin arttırılması, kültürel mirasın kent ortamına entegrasyonu Teknolojinin değerlendirilmesi, doğrulanması ve test edilmesi Yer gözlem ve değerlendirme araçları Yerküre ve deniz gözlem sistemleri ile çevre ve sürdürülebilir kalkınma izleme metodları Farklı boyutlarda gözlemlemeyi dikkate alarak, sürdürülebilir kalkınma için tahmin metodları ve değerlendirme araçları Küresel çevre konularını bütünüyle ele alabilmek için, yeni teknolojiler, araçlar ve hizmetler geliştirerek ve biyosfer, ekosistemler ve insan etkisi hakkındaki bilgi birikimini arttırarak, doğal çevrenin ve kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi amaçlamaktadır. İklim, ekoloji, toprak ve sudaki değişikliklerin öngörülmesi; ve sağlıkla ilgili tehlikeleri de içeren çevresel baskı ve risklerin izlenmesi, önlenmesi, azaltılması ve doğal veya insan

28 yapımı çevrenin sürdürülebilirliği için geliştirilen araç ve teknolojiler, üzerinde durulması planlanan öncelikli konulardır. Çevrenin korunması, hem ekonomik büyümenin devamlılığı, hem de bugünün ve gelecek nesillerin yaşam kalitesinin arttırılması için bir zorunluluktur. Ancak doğal ve insan yapımı kaynaklar; büyüyen nüfus, kentleşme, devamlı gelişen tarım, taşımacılık ve enerji sektörleri kadar, iklim değişiklikleri, yerel, bölgesel ve küresel boyutta ısınma gibi faktörlerin de baskısı altındadır. Bu baskılarla karşı karşıya kalan Avrupa Birliği, devamlı ve sürdürülebilir bir büyümeyi temin ederken, çevrenin olumsuz etkilerini de azaltmaya çalışmaktadır. Avrupa Birliği nin işbirliği anlayışını motive eden unsur da, ülkelerin, bölgelerin ve şehirlerin aynı çevresel problemlerle karşılaşmaları ve bu güçlüklerin ancak kritik bir kütleye ulaşılarak üstesinden gelinebileceğine olan inançtır. Bu işbirlikleri aynı zamanda, ortak planlamaları, birbirine bağlı ve iyileştirilebilir veri tabanlarının kullanımını, ortak indikatörlerin gelişimini, ortak metodolojilerin, birbirine uyumlu gözlem ve öngörü sistemlerinin tayin edilmesini geliştirecektir. Bu tematik alan kapsamında yapılacak olan araştırma, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Konvansiyonu, Kyoto ve Montreal Protokolleri, Kyoto sonrası girişimi, Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik Konvansiyonu, Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Konvansiyonu, Sürdürülebilir Kalkınma Dünya Zirvesi 2002, AB Su İnisiyatifi gibi AB ve üye ülkelerin dahil olduğu uluslararası anlaşma yükümlülüklerinin uygulanmasına katkıda bulunacaktır. Ayrıca bu araştırma, İklim Değişikliği İçin Hükümetlerarası Panel, Dünya Gözlem Grubu (GEO) Girişimi ve Binyıl Ekosistem Raporu na (BEA) katkıda bulunacaktır. Ek olarak bu tematik alan, var olan ve gelecek AB mevzuat ve politikalarına yönelik olarak, Altıncı Çevre Eylem Programı nın uygulanması, çevresel teknolojilerin ve çevre-sağlık konularıyla ilgili tematik

29 stratejilerin (örneğin civa stratejisi) ve eylem planlarının gerçekleştirilebilmesi için gereken araştırma ihtiyacını destekleyecektir. 7-TAŞIMACILIK (HAVACILIK DAHİL) Ulaştırma alanı; tüm vatandaşların ve toplumun yararı için teknolojik ve operasyonel ilerlemelere ve Avrupa ulaştırma politikasına dayanan, bütünleştirilmiş, daha güvenli, daha yeşil ve daha akıllı, tüm Avrupa yı kapsayan, çevre ve doğal kaynaklara saygılı; küresel pazarlarda Avrupa Sanayii'ni geliştirecek ve rekabet gücünü artıracak ulaştırma sistemlerinin geliştirilmesini hedeflemektedir. Bu amaçla 7. Çerçeve Programı taslağında ulaştırma alanına, önceki Çerçeve Programı na kıyasla daha fazla önem verildiği gözlenmektedir. Ulaştırma, Avrupa nın en güçlü sektörlerinden biridir; hava taşımacılığı toplam AB Gayri Safi Hasılası nın % 2,6 sını, kara-demiryolu-su taşımacılığı ise % 11 ini karşılamaktadır. Ancak, AB genelinde CO2 emisyon miktarının, % 25 i bu sektörün faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Son genişleme sonucunda AB nin toplam yüzölçümünün % 25, nüfusunun ise % 20 artmış olması konuya yeni bir boyut eklemekte ve sorunu daha kritik hale getirmektedir. Bu nedenle taşımacılıkta daha az maliyetli, çevreci, akıllı ve güvenli sistemlere dönüşümün sağlanması ve taşımacılık modellerine sürdürülebilir nitelik kazandırılması önem taşımaktadır. Öte yandan, taşımacılık sektörü yalnızca çevre değil, aynı zamanda ticaret, rekabet gücü, çevre, istihdam, enerji, uyum, güvenlik ve iç pazar politikaları üzerinde de doğrudan etkiye sahiptir. Bu nedenle taşımacılık sektöründe Ar-Ge olmaksızın, Avrupa nın dünya pazarlarında rekabet gücüne sahip olması olanaksız addedilmekte, faaliyetlerin, tedarik zincirinin

30 entegrasyonu da dahil olmak üzere, sektörün yeniden yapılanmasını teşvik etmesi beklenmektedir. Taşımacılık alanı kapsamında yer alacak faaliyetler; Havacılık ve Hava Taşımacılığı, Sürdürülebilir Yüzey Taşımacılığı (demiryolu, karayolu, denizyolu) ve Avrupa Küresel Uydu Seyrüsefer Sisteminin (Galileo) Desteklenmesi olmak üzere 3 başlık altında toplanmaktadır. Sözkonusu başlıklar altında gerçekleştirilmesi öngörülen konular şunlardır: Havacılık ve Hava Taşımacılığı: - Hava taşımacılığının daha çevreci hale getirilmesi - Zaman tasarrufunun sağlanması - Müşteri memnuniyeti ve güvenliğinin sağlanması - Maliyet verimliliğinin artırılması - Hava araçlarının ve yolcularının korunması - Geleceğin hava taşımacılığında öncü olunması Sürdürülebilir Yüzey taşımacılığı (demiryolu, karayolu ve denizyolu): Yüzey taşımacılığının daha çevreci hale getirilmesi Avrupa Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemine Destek (Galileo) ve EGNOS: - Uygulama değişikliklerinin teşviki ve arttırılması, taşıma koridorlarındaki tıkanıklığın giderilmesi - Engelli vatandaşlar dahil, tüm vatandaşlar için sürdürülebilir ve erişilebilir şehir taşımacılığının temin edilmesi - Emniyet ve güvenliğin geliştirilmesi

31 - Rekabetin güçlendirilmesi 8-SOSYO EKONOMİK VE BEŞERİ BİLİMLER Sosyo-Ekonomik ve Beşeri Bilimler İşbirliği Özel Programı nın 8. öncelikli alanıdır. Bu alan kapsamında, 6. Çerçeve Programında Bilgi Temelli Toplumda Yurttaşlık ve Yönetişim başlığı altında desteklenmiş olan Sosyal Bilimler projeleri desteklenmeye devam edecektir. Bir yenilik olarak, Beşeri Bilimler konuları da 2006 yılı sonunda yayınlanacak olan Çalışma Programında yer alacaktır. Geliştirilen projelerin ele alması gereken Avrupa genelinde toplumsal sorunlar: - Ekonomik büyüme, istihdam ve rekabet - Avrupa Birliği büyüme ve bütünleşme süreci - Sosyal uyum ve sürdürülebilirlik - Göç ve bütünleşme süreçleri - Yaşam kalitesi; demografik değişiklikler - Kültürler arası anlayış; çok-kültürlülük - Eğitim ve yaşam boyu öğrenme - Avrupa Birliği nde yurttaşlık ve yönetişim yılları için bu alandaki projelere toplam yaklaşık 600 Milyon Avro destek sağlanması öngörülmektedir. Destek miktarında, 6. Çerçeve Programı na kıyasla yaklaşık %50 oranında bir artış gerçekleşmiştir. Avrupa Birliği Çerçeve Programları nda proje başvuruları Avrupa Komisyonu Araştırma Genel Müdürülüğü ne yapılmaktadır.

32 Komisyon tarafından Sosyo-Ekonomik ve Beşeri Bilimler alanı için yayınlanacak olan Çalışma Programında, proje teklifi çağrı takvimi, hangi konularda proje teklifi hazırlanacağı, proje türü (uygulama aracı), ve destek miktarı belirtilecektir. Çalışma Programının ayrıntılı olarak incelenmesi ve talep edilen amaçlara hizmet edecek proje fikirlerinin üretilmesi başarılı olmada büyük önem taşımaktadır. 9-GÜVENLİK Güvenlik araştırma alanının hedefi temel hak ve özgürlükler ile kişisel gizliliğe bağlı kalarak terörizm, doğal afetler ve suç gibi tehditlere karşı yurttaşların güvenliğinin temini için bilgi ve teknolojiler geliştirmek mevcut teknolojilerin Avrupa güvenliğini sağlayacak yönde uyum içinde çalışmasını sağlamak ve sivil güvenlik çözümleri için tedarikçileri ve kullanıcıları işbirliğine teşvik etmektir. - Güvenlik Araştırmaları Hazırlık Eylemi (PASR ) ana temaları, Avrupa nın rekabet gücünün geliştirilmesi, teknoloji ve araştırmanın etkinliği, güvenlik araştırmaları son kullanıcı ihtiyaçları doğrultusunda ortaya çıkan ortak hedefler olması, araştırmalar sivil uygulama odaklı, ancak Avrupa Savunma Ajansı (European Defence Agency- EDA) ile eşgüdümlü olması, bireysel hak ve özgürlükler ve güvenlik ihtiyaçları arasında denge sağlanması, araştırma, standartlar ve diğer düzenlemelerle bir bütün olmalıdır şeklinde belirlenmiştir. - Avrupa Güvenlik Araştırmaları Tavsiye Kurulu Raporu (ESRAB); aşağıdaki belirtilen başlıklar altında hazırlanmıştır; i. Teknoloji geliştirme: Çerçeve çalışması, Yapı ve Metodoloji, Görev alanları analizi, Etkileşen alanların analizi,

33 ii. iii. Güvenlik ve Toplum: Birey ve toplum, Toplumsal kullanıcıların organizasyon ve kültürel yapısı, Konsept ve senaryolar, Güvenlik ekonomisi, Etik ve hukuk, Uygulayıcılar: Araştırma programı uygulama usulleri, Yapılanma ve koordinasyon, Motivasyon, - Güvenlik Araştırma Alanları i. Suç ve terörizme karşı korunma: Organize suçlarla mücadele (Uyuşturucu ve silah kaçakçılığı, kara para aklama ve çocuk pornografisi, ticari dolandırıcılık illegal malzeme, teknoloji ve bilgi hareketi), terörle mücadele (güvenli network oluşturma, terörist faaliyetleri izleme ve takip, İstihbarat etkinliğinin arttırılması, sayısal sahtekarlığı takip, izleme ve ortaya çıkarma, CBRNE takip, izleme ve ortaya çıkarma) ii. iii. Kritik altyapı ve diğer unsurların güvenliği: Fiziki ve sanal sistem ve altyapıların (kamu tesisleri, enerji üretim tesisleri, bilgi ve haberleşme altyapıları, fabrika ve dolum tesisleri ve benzeri) terörist saldırılara, doğal afetlere, bilgisayar korsanlığına, kazalara ve kötü niyetli hareketlere karşı, tahrip edilmesi faaliyetinin geçici olarak durdurulmasına karşı korumak. Akıllı takip ve sınır güvenliği: Yasadışı insan geçişleri ve ticareti önlemek, Schengen işbirliğini güçlendirmek, milli ve AB Sınır Güvenlik Ajanslığı (FRONTEX) arasında

34 uyuşum, bilgi yönetimi, eğitim ve uygulama bütünlüğü sağlamak. iv. Kriz ve olağanüstü hallerde güvenliğin tesisi: Felaket öncesinde, yenilikçi ve uygulanabilir çözümleri kullanarak daha iyi ve etkin hazırlık, reaksiyon verilmesi ve güvenliğin yeniden tesisi edilmesinde kullanılacak mekanizma, altyapı, yöntem ve organizasyonların güçlendirilmesi. Bu çerçede ayrıca güvenlik hizmetlerinin bütünleştirilmesi ve uyumluluk, güvenlik ve toplum ve güvenlik araştırmalarının koordinasyonu ve yapılandırılması yatay alanların desteklenmesi öngörülmektedir. Güvenlik alanının etkinlik alanları; Risk değerlendirmesi, modelleme ve tesir azaltma, Doktrin ve harekat, Eğitim ve tatbikat, Tespit, tanıma ve kimlik doğrulama, Konumlandırma ve yer belirleme, Durumsal farkındalık ve değerlendirme (gözetleme), Bilgi yönetimi, Müdahale ve tesirsiz hale getirme, Haberleşme, Komuta ve kontrol, Ani durumlara müdahaledir.

35 10-UZAY Uzay Tematik Alanı'nın temel araştırma konuları üç başlık altında toplanmıştır: 1) Avrupa toplumunun hizmetinde uzay tabanlı uygulamalar 2) Uzayın keşfi Çevre ve Güvenlik için Küresel İzleme (GMES) Güvenlik araştırmaları ve GMES faaliyetlerini tamamlayıcı nitelikteki konular Yenilikçi uydu haberleşme sistemleri ve uydu iletişim uygulamaları 3) Uzay kuruluşlarının araştırma ve teknoloji geliştirmek amacıyla güçlendirilmesi Uzay Tematik Alanı'nın hedefi Avrupa Uzay Programı nı Çevre ve Güvenlik için Küresel İzleme benzeri uygulamalara odaklanarak desteklemektir. Bu sayede üye ülkelerin ve Avrupa Uzay Ajansı dahil diğer önemli aktörlerin Avrupa Uzay Politikası'nı geliştirme çabalarına katkıda bulunması öngörülmektedir. Bu amaçla işbirliği yaklaşımının alanlar arasında yayımlanması öngörülen ortak çağrılarla da desteklenmesi beklenmektedir.

36 B- FİKİRLER ÖZEL PROGRAMI AB 7.Çerçeve Programı altında Avrupa Araştırma Konseyi tarafından yürütülecek olan Fikirler Özel Programı kapsamındaki destekler: Akademik Ar-Ge Desteklerinde AB Boyutu Başlangıç Düzeyindeki Bağımsız Araştırmacı Desteği İleri Düzey Araştırmacı Desteği Fikirler Özel Programı na; Temel Bilimler ve Mühendislik, Sosyal ve Beşeri Bilimler ve Yaşam Bilimler alanlarında en az 2 yıllık doktora derecesine sahip, bilimsel paradigmaların sınırlarında veya ötesinde proje fikirlerine sahip tüm araştırmacılar başvurabilmektedirler. Bu alan çerçevesinde yürütülecek projelerin süresi en fazla 5 yıldır. Bu çerçevede gerçekleştirilecek projelere ayrılan destek miktarı her proje başına yıllık 100,000 ile 500,000 Avro arasındadır. Bu başlık altında hazırlanan proje önerileri elektronik ortamda Avrupa Araştırma Konseyi ne sunulacaktır. C- KİŞİYİ DESTEKLEME ÖZEL PROGRAMI "Marie Curie Etkinlikleri", uzun süredir AB Çerçeve Programları'nın en popüler ve takdir edilen bölümleri arasında yer almaktadır. Zaman içinde sadece burs programı olmaktan çıkıp araştırmacıların kariyer gelişim planlarını destekleyen bir mekanizma halini almıştır. "Marie Curie Etkinlikleri", Avrupa'daki bilimsel topluluğun eğitim, dolaşım ve kariyer gelişim ihtiyaçlarını başarıyla karşılamaktadır. Bazı programlarda çoğu zaman verilebilecek finansal destek miktarını aşan başvuru sayısı, bunun en önemli göstergelerinden biridir.

37 Altıncı Çerçeve Programı'nda Avrupa Araştırma Alanı'nın Yapılanması altında Özel Program olarak yer alan "Marie Curie Etkinlikleri", Yedinci Çerçeve Programı'nda yeniden gruplanarak ve güçlendirilerek "People"(Kişiyi Destekleme) başlığı ile Özel Programlardan biri olarak yerini almıştır. Bilimde ilerleme kaydetmek, inovasyonu güçlendirmek, kamu ve özel sektörden araştırmaya olan yatırımı artırmak ve sürdürülebilirliğini sağlamak adına çok sayıda ve yüksek nitelikte araştırmacılara ihtiyaç duyulmaktadır. Dünya çapında bu anlamda bir rekabet olmasına karşın bu programda hiçbir ayrımcılığa yer vermeksizin araştırmacılar için Avrupa çapında açık bir işgücü piyasasının oluşturulması ve araştırmacıların kariyer ve beceri çeşitliliğinin artırılması, araştırmacıların dolaşımı ve bilgi/deneyimlerinin Avrupa içinde ve global düzeyde aktarılmasına destek sağlanacaktır. Genç araştırmacıları ve akademik/bilimsel kariyerinin başında olanları desteklemenin yanı sıra beyin göçünü engellemek için özel etkinlikler/programlar yürürlüğe girecektir. Avrupa Araştırma Alanı ve Avrupa nın araştırma alanında kapasite ve performansının artırılması için hem sanayinin katılımını teşvik etmek hem de Avrupa daki araştırma kariyer ve akademik pozisyonların Avrupa düzeyinde tüm araştırmacılara açılması için hem ülkeler arası hem de sektörler arası dolaşım, vazgeçilmez bir araçtır. En yüksek düzeyde araştırmanın yapılabilmesi için araştırmacılar arasındaki uluslararası işbirliği hala önemini korumaktadır. Avrupa da tüm araştırmacılar için, araştırmanın bağımsızlığının ve maaş/ücretlerin en iyi uluslararası standartlara ulaşmasının sağlanarak veya araştırmacıların sosyal güvenlik ve sigorta koşullarının iyileştirilerek uygun standartta iş koşullarının oluşturulması ise bir diğer önemli faktördür. Araştırmacıların dolaşımını arttırmak ve araştırma kurumlarının kapasitelerini güçlendirmek Birlik içinde mükemmeliyet merkezlerinin oluşmasına katkı sağlayacaktır.

38 Bu amaçla Kişiyi Destekleme Programı, 7. Çerçeve Programı nın diğer alanları ile beraber eşgüdüm içinde yürütülecektir. Avrupa nın potansiyelinin daha verimli kullanılabilmesi için diğer Topluluk Politikaları (örneğin; eğitim, uyum ve işe alım) ile sinerji yaratılarak Marie Curie Etkinlikleri uygulanacaktır. Kapasiteler Özel Programı altında Toplumda Bilim bölümünde kariyer ile bilim eğitiminin ilişkilendirilmesi ve bilim eğitiminde yeni metotlarla ilgili araştırma ve eşgüdüm eylemleri öngörülmektedir. Yedinci Çerçeve Programı (FP7) kapsamında Özel Programlar altında ayrıca bir bölüm olarak yer alan "Kişiyi Destekleme Programı"'nın bütçesi yılları için 4727 milyon Avro'dur. Bilim ve teknolojide rekabetin temeli olan insan kaynaklarının niteliksel ve niceliksel öneminin farkındalığı ile Kişiyi Destekleme Özel Programı, Avrupa Araştırma Alanı'nın gelişim ve sağlamlığın arttırılması için Avrupa'yı en iyi araştırmacılar için bir cazibiyet merkezi haline getirmeyi amaçlamaktadır. Bu kapamda Kişiyi Destekleme Programı nın amaçları aşağıda belirtilmektedir: Nicel ve niteliksel anlamda Avrupa daki araştırma ve teknoloji alanındaki insan potansiyelini güçlendirmek Araştırmacı mesleğinin daha çok kişi tarafından benimsenmesini teşvik etmek Avrupa daki araştırmacıların Avrupa da çalışmalarını desteklemek Avrupa yı tüm dünyadaki araştırmacılar için bir cazibiyet merkezi haline getirmektir. Avrupa Araştırma Alanı nın yapılandırılmasına katma sağlayacak bir dizi Marie Curie Etkinlikleri ile kamu ve özel sektörde çalışan her düzeydeki araştırmacılar hedeflenecektir. Tüm Marie Curie Etkinlikleri nden herkesin eşit ölçüde yararlanmasına yönelik

39 olarak özellikle kadın araştırmacıların bu etkinliklere katılımının artırılması vurgulanacaktır. Bu kapsamda desteklenecek Marie Curie Etkinlikleri aşağıda belirtilen konuları içerecektir: Araştırmacıların temel/başlangıç düzeyindeki eğitimleri ile, kamu ve özel sektördeki araştırmacıların teknoloji transferi ve girişimciliğe yönelik bilimsel ve kendi özel yeteneklerini geliştirmenin yanı sıra kariyer perspektiflerin genişletilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç, Marie Curie Ağları ile sağlanacak olup temel amaç, Avrupa düzeyinde bölünmüşlüğü ortadan kaldırmak ve araştırmacıların temel eğitim ve kariyer gelişimlerini güçlendirmektir. Bu kapsamda, en iyi deneyimsiz veya kariyerinin başında araştırmacıların kurulmuş olan araştırma takımlarına katılmaları için destek verilecektir. Alınacak eğitimin kalitesi ve diplomaların veya sertifikaların tanınması hususunda bir tutum sergilenecektir. Bu tür uluslararası ağların üyeleri becerilerini ortak eğitim programları aracılığıyla geliştirmelidirler. Verilecek destek, deneyimsiz araştırmacıların işe alımı, ağ dışından da gelebilecek araştırmacılara açık eğitim programlarının organizasyonu, kıdemli kürsü ve/veya bilgi transferi ve denetimine yönelik sanayi pozisyonları için sağlanacaktır. Yaşam boyu eğitim ve kariyer gelişimi kapsamında deneyimli araştırmacıların kariyer gelişimini desteklemek, yeni bilgi ve becerilerin kazanımı, disiplinler arası ve çok disiplinli ve/veya sektörler arası dolaşımı sağlamak adına destek verilecektir. Bununla birlikte, ek ve/veya tamamlayıcı bilgi ve becerilerin kazanılması ihtiyacı olan, uluslararası dolaşım deneyimi sonrası kendi ülkesinde ve/veya Avrupa da yeniden dönüş/entegrasyon sürecinde olan ve araştırma kariyerine ara vermiş ancak yeniden başlayacak olan araştırmacılara destek verilecektir. Bu destek hem Topluluk düzeyinde verilecek bireysel burslar hem de bölgesel, ulusal veya uluslararası programların eş finansmanı/fonlanması ile