Kazak Yrlar / Kazak Sarklan

Transkript

1 Kazak Yrlar / Kazak Sarklan Kazak-kazak deende, Biz özimiz anav, ontk kiyim Ons kazak tuvlmz. Kazak körsek atarmz, Kars aldmda ya tarmz, Kazaklkta mingen ark at, Baylardn semizine matarmz Kazaklkta kiygen sür sepken, Baylardn!ugasma matarmz. Kazak erler köp yatsa, Altm-kümis tabarma, Kazak erler kakrmay, Kanl köbik tükirmey, Ölen tösep et yemey, Ölim!i yaman iske u!ramay, Künin-tünin bir etpey, Kürildegen mafüayga, Kürektey buzlar katrmay, Ataydn belin büktirmey, Anaydn közlerinnen Kanl yaslar töktirmey, Eptege aguv salp kustrmay, Karnda!t kayg mman katrmay, Algm!ak anav erüvdin Eki betin soldrmay. Barp aydap kaytpaga, Tegin olca mal barma. Kazak-kazak denince, te bu bizim özümüz, Ksa giyimli Rus Kazak deiliz. Kazak görsek tanrz, Karsnda yatarz, Kazaklkta binilen ark ah, Beylerin imanna denk tutarz, Kazaklkta giyilen boz kuma Beylerin çuhasna denk tutarz. Kazak erler devaml yatsa Altn-gümü bulur mu, Kazak erler öksürmeden, Kanl köpük tükürmeden, &iir düzüp et yemeden Ölümcül kötü ie rastlamadan, Gündüzünü gecesini bir etmeden, Aryan bana, Kürek gibi buzlar dondurmadan, Atacann belini büktürmeden, Anacnn gözlerinden, Kanl yalar döktürmeden, Ablana zehir verip kusturmadan, Kardan kayg ile katltmadan, Algmak u güzelin ki yanan soldurmadan, Varp getirmek için Parasz mal var mil KAZAKLIKTA ÖL,P KALGAN Y,0,TT,N YIRI Köteril!i, kök bult, Kün yangn köreyim, Köterilip yuvrta! kök dönen. El karasm köreyim. Sol köringen el meken Kaymldaskan mal meken, Sol köringen el bolsa, Kymldaskan mal bolsa, Sol ellerdin i!inde, Kyuvl balak kygas kas, Bizim erüv bar meken. KAZAKLIKTAÖLÜP KALAN Y2ÎDÎN &ARKISI Yükselsene, gök bulut, Güne n göreyim, Büyüyüpkosana gök beygir El kar asn göreyim. &u görünen el mi ki Kmldaan mal m ki, &u görünen el ise, Kmldaan mal ise, &u ellerin içinde, Güzel sözlü, yay kal, Bizim güzel var m ki

2 Sol ellerdin i!inde Bizim erüv bar bolsa Yarmgs kaytar zamanda, n ayakt kolga alp, iy kmzga bal salp, Vay kazam, Ho! keldin av dep tursa. Kazaklar yatkan ka!kan tös, Kar yatpasm,!an yatsn, Bizden kalgan erüvler, Uyklamasn, sak yatsn, Oynamasm,külmesin, Agatpasm, tüymesin, Oynagan man külgennin Berin birdey körmesin, Oynagan man külgennin, Berin birdey korseler, Bir taban!ufikrnda Tek yatarman demesin. Köpirden kazak!kt-ygld, Zöfigi bavlar uyzildi, Kavsrmal kara sepken kan bold, Suvga yuvsam ketpeydi, Künge yaysam keppeydi, Kara köz erüv anda, men munda, Yibergen salam yetpeydi. Edilden atlar kelir alp, Ayana altn nallar kaglp, Bltr ketgen kazam, Byl keler usayd, Betir atka taglp. Bltrgs ketken kazam, Bylgs kelmese, Yarn keler usayd, Ak bugagn sagnp. Burganda!a!m menim bir koltk, Burp yastk etermen, Omravmda egiz ösken kos memey, Süyrep tösek etermen, a!alkka yeter edi!a!mz, Kutanday edi moynmz, Bltr ketken kazam, Bu yl endi kelmese, Ak bugagn sagnp, Bek kesildi moynmz, Köterinki bolar srt onm Efikev keler ald omu, Sazaganday salp bolar beli onm, Kutanday bolar moyn onn, Ör koyannan etsiz bolar Bas onm, Ayvan sasp, mis kokp, Bostannan salkm bolar koyn onfi. &u ellerin içinde Bizim güzel var ise, Gelecek günlerde Porselen kadehi ele alp, Çi kmza bal katp, Hey kazam, Ho geldin deyip dursa. Kazaklarn yatt karl yamaç, Kar yatmasn, toz yatsn, Bizden kalan güzeller, Uyuklamasn, sak yatsn, Oynamasn, gülmesin, Yanl yapmasn, söz vermesin, Oynad ile güldüü Her eyi ayn görmesin, Oynad ile güldüü, Her eyi ayn görürlerse, Bir çardak altnda, Yalnz yatarm demesin. Köprüden kazak çkt ykld, Üzengi balar koptu, Kavumal kara cepken kan oldu, Suyla ykasam temizlenmez, Günee yaysam kurumaz, Kara gözlü güzel orda, ben burda Gönderdiim selam ulamaz. dil 'den atlar gelir akarak, Ayana altn nallar kaklarak, Geçen yl giden kazam, Bu yl gelecee benzer, Batur ata taklp. Geçen yl giden kazam, Bu yl gelmezse, Yarn gelecee benzer, Ak gerdanlsn özleyip. Benim saçm burulunca bir koltuk, Burup yastk ederim, Gösümde büyüyen ikiz memecii, Serip döek ederim, Püsküle yeter idi saçmz, Leylek boynu gibiydi boynumuz, Geçen yl giden kazam, Bu yl gelmezse, Ak gerdanlsn özleyip Boynumuz çok kötü tutuldu, Yüksek olur srt onun, Aa gelir ba onun, Sazan gibi hareketsiz olur beli onun, Leylek boynu gibi olur boynu onun, Büyük tavandan etsiz olur, Ba onun, Hayvan tökezler, misk kokar, Bostandan serin olur koynu onun.

3 Karanogay variant Köterili!i, kök bult, Künnin közin köreyim, Köterilip bek yuvr!, kök dönen, El karasn köreyim. Kykuvlaskan el meken, Kymldaskan mal meken, Kykuvlaskan el di dep, Kymldaskan mal di dep. Aa!tan!kkan Saklavd, Aalardn bir kutsz, At aydagan yol di dep, Algasap yaman!apkan ekenmiz, Argmak deen berennin Talday moynn katrtp Tang uyksm kaldrtp, Argmakka ok tiydi, Kl maykannm tuvmnan, abagan! er kazakka ok tiydi, Omrtkadm otz eki buvnnan. Yanmnan yatsam men i!pen, Bu yavrdn yaman!al!k suvnnan, Kögen közli kök!al at Köpirden tayd, yld, Alt kabat, ak!irgi, At kötermes sal bold, Al deriye köylekler Yer kötermes kan bold. Kökirekten süngi ötti, Közden yaslar bek ketti, Kabrga yarp, ok tiyse, Kaldav bolar adanas. Kökirek yarp ok tiyse, Medev bolar adanas, Kökirekte!gar-!kpas yan bolsa Kömmey ketpes adanas. Adanastan nesi kem, Kazan asp ot yakkan, Küzet!gp, at bakkan, Kadirin bilgen yan yolda!. Et yesem de bal i!sem, Erikken kün kus süysem, Eleslengen eki argmak men minsem, El setine men konsam, Kirtin buzp, bu yavirden kazna alsam, Kürtin buzp ylk alsam, Sol ylkd, arg avldn boymda, Kuvp özim aydasam, Kuvp kelgen kuvgnd Kuv arkal, üyken toyda toylasam, Karanogay varyant Yükselsene gök bulut, Günein yüzünü göreyim, Büyüyüp iyi kosana, gök beygir, El karasn göreyim. Baran el mi ki, Kmldaan mal m ki, Baran eldir deyip, Kmldaan maldr deyip, Ormandan çkan, Muhafz, Aalarn hayrsz, At sürülecek yoldur diye, Atlp bouna komuuz, Argmak denen kahramann Dal gibi boynunu krdrp, Sabah uykusunu terkettirip, Argmaa ok sapland, Kl maykann arasndan, Hzl koan er kazaa ok sapland, Omurgasnn otuz iki ekleminden. Ölecek olsam da içmem, Bu yarn kötü birikmi suyundan, Kögen gözlü gök boz at, Köprüden dütü, ykld, Alt defa, ak irgi, At götürmez sal oldu, All mavili gömlekler : Yer götürmez kan oldu, Göüsten süngü geçti, Gözden çok yalar akt,' Kaburga yarp, ok saplannca, &arr arkada, Göüs yarp ok saplannca, Ümitlenir arkada. Göüsten can çkar çkmaz, Gömmeden gitmez arkada, Arkadatan nesi eksik, Kazan asp, ate yakan, Koruyup at bakan, Kadir bilen can yolda. Et yesem de bal içsem, Can sklan günde ku sevsem, Güzel iki argmaa binsem, El kenarna ben konsam, Kilidini bozup, hazine alsam, Aln krp ylk alsam, &u ylky, ötedeki köyün boyunda, Kovup, kendim sürsem, Kovup getirilen sürüyü, Kimsesi olmayan düünde kutlasam,

4 Teniridin arslam, Alidey men oynasam, Kökirekte ezirlegen Soltan yand deen kün, Keskilesken Üyken yavda kaynasam, Elimdi ba!ka iyirsem, Betirler men bas kosp, Olca ülesip Oltrsam, Sol olcad el i!inde, Al ennik, Eki erüvge men bersem, Ond, sold men süysem, Ofi tizine basm salp uyklasam, Ökinmes edim, öldim dep, Amanatka bergen bir yand, Kayda süyse, anda alsn. Balpan, balpafi kim baspas, Baspaga baltr!madas, Betirmen dep kim aytpas, Arg avldn boynda, Avr esker kelgende Barmaga namart yürek!damas, e!enmen dep kim aytpas, e!enlere yolgsp,. e!enlerge yumak aytkanda Olardn bir yuman!e!e alma!, Erüvmen dep kim aytpas, Erüvlerdi körgende - Betke bagp turalmas. Sav mal alsan, biyedi al, Ak sekerdey, borap yavgan köksil kar, Birden yavmay, suv alma!, Yekpege alsan, tüye al, Krk artuvd, krkp ke!sen, munaymas, Hatn alsan, köpti ber de, Erüvdi al, Kökirekte ezizlegen soltan yan, Dunyadan otken kün Balal kazlay maypafilap, Ylay kalsa kim alma!. Boray-boray kar yavsa, Nuvga boran bolarma, Erlerdin azuv Tisi srt!msa, Kzl!mnan kuygan man Tis bolarma, Amanlkta savlkta, Tenim dosm deenler, Tanrnn arslan, Ali gibi oynasam, Gönülde tutulan Önemli bir günde Savalan Büyük savata cosam, Elimi bama toplasam, Baturlarla bir olup, Ganimet üleip, Otursam, Bu ganimeti el içinde Al yüzlü, ki güzele versem, Sal sollu ben sevsem, Sa dizine bam koyup uyusam, Üzülmezdim, öleceim diye, Emanet verdii bir can Nerede isterse, orada alsn. Yava yava kim basmaz, Basmaya bacak dayanmaz, Baturum diye kim söylemez, Öteki köyün boyunda, Çok asker gelince, Varmaya namert yürek dayanmaz, Hatibim diye kim söylemez, Hatiplere rastlaynca, Hatipler bilmece söyleyince, Onlarn bir bilmecesini anlayamaz. Güzelim diye kim söylemez, Güzelleri görünce, Yüze bakp duramaz. yi mal alrsan, ksra al, Ak eker gibi, uçarak yaan kar, Birden yamadan, su olmaz, yaptrmak için alrsan, deve al, Çok fazla yüklesen bunalmaz. Hatun alrsan, çok ver de Güzelini al. Gönülden hürmeti olan sultan can, Dünyadan göçtüü gün. Balal kaz gibi gezip, Alayarak kalsa,kim almaz. Döne döne kar yasa, Ormana boran olur mu, Erlerin az Dii srt diye krlsa, Kzl kandan ayn, Di olur mu, yilikte, salkta Arkadam, dostum diyenler,

5 Erden devlet tayganda, Kmgr krdan karasa, Erlerge sorman Kyn isler bolarma. Erden devlet gidince, Yan gözle baksa, Erlere bundan Zor i olur mu. ASKARTAV / ASKARDA2 Askar, askar, askar tav, Askar tav, sende bir min bar, Basma balpan torgay rldasp yete alma!, Bavrfinan karsak-küzen, Am kazp öte alma!. Ata, ana, sende bir min bar, Alt uvld tefi körmes, Algn!ak, sende bir min bar, Alt ay tüzde yürsem yoklamas, Argmak, sende bir min bar Kassam yavdan kutkarmas, Ak kübe, sende bir min bar, Ecel kelse toktatpas. Kara yer, sende bir min, Kat uyklagan kazakt, Akrn!aykap uyatpas. Askar, askar, askar tav, Askar tav, saa kmmasam, Bavrfinan baspa yollar salmasam, Ata-ana, saa kmmasam, Alt ay tüzde yürmesem, Algan!ak, saa kmmasam, Arkafinan alt kaz almasam, Argmak, saa kmmasam, Arkand!iylem yavr etpesem, Ak kübe, saa kmmasam, Seninn kimik berendi, Aygzda, tot krktrp koymasam. Kara yer, saa kmmasam, Yazlktn kara burn man. Arkana sürip, saban salmasam. Askar, askar, askar tav, Askar tav, sermen nesin köreyim, Basma balapan torgay, rldap yetken sofi,, Bavrfinan karsak-küzen, Agm kazp otken sofi, Ata-ana, sermen nesin köreyim, Alt uvldfi biri yaman, biri Yah!i bolgan son.. Algm!ak, sennen nesin köreyim. Alt ay tüzde yürgen son, Askar, Askar, Askar da Askar da, sende bir kusur var. Bana serçe palaz Ötüerek ulaamaz. Barndan tilki-kokarca Avn gömüp geçemez. Ata,ana sende bir kusur var, Alt oulu denk görmezsin Algnak sende bir kusur var, Alt ay sahrada yürüsem aramazsn, Argmak, sende bir kusur var, Dümandan kaçsam kurtaramazsn, Ak zrh, sende bir kusur var, Ecel gelse durduramazsn. Kara yer, sende bir kusur var, Derin uyuyan kaza, Yavaça sallanp uyutamazsm., Askar, Askar, Askar da Askar da, sana heveslenmesem, Barndan gelip geçmesem, Ata-ana seni özlemesem, Alt ay sahrada yürümesem, Algnak, seni istemesem, Arkandan alt kaz almasam, Argmak, sana heveslenmesem, Arkam, iyilemeyecekyara etmesem, Ak zrh, seni giymesem, Senin gibi en iyi çelii, Bir kenarda, paslandrp koymasam. Kara yer seni sevmesem, Yazln kara burnuyla, Sürüp, saban salmasam. Askar, Askar, Askar da Askar da, senden ne isteyeyim, Bana serçe palaz, Ötüüp ulatktan sonra Barndan tilki-kokarca Avn gömüp geçtikten sonra Ata-ana, senden ne isteyeyim, Alt oulun biri kötü, biri yi olduktan sonra. Algnak senden ne isteyeyim. Alt ay sahrada yürüdükten sonra,

6 Argmak, sennen nesin köreyim, Yamanlar yaydak mingen sofi, Ak kübe, sennen nesin köreyim, Alladan ecel og kelgen sofi, Kara yer, sennen nesin köreyim, Kuday yumart özime Tetli uyksm Bergen son. Askar, askar, askar tav, Askar tav, senin bir ölmey, Eki ölgenin tuvlma, Basma balapan torgay rldasp yetkeni, Bavrnnan karsak kuzen Agm kazp ötkeni. Argmak, senin bir ölmey, Eki ölgenin tuvlma, Alasaga yol berip, Tarbayp ul yolda kalganm, Atadn, ul er yiit, Senin, bir ölmey eki ölgenin tuvlma. Kymal yüven kolga alp, El ke!ken kün berennin, Yolma barp, baylardan, Bir tay tiley turganm. Elpen-elpen yuvrgan Ebelek uzm otka semirgen, Efigilden savp töste ozgan, Eki salkn kö!ti ozgan. Erlerdin tuvganmnan,,ygi dos bolarma? Öpeklese kegi yok, Yüreinde!egi yok, Erlerdin tuvganmnan,ygi dos bolarma? Elpen-elpen yuvrgan, Ebelek otlap semirgen, Efigilden savp töste ozgan Eki salkn kö!ti ozgan, Egerley tösi salmgan, Erler mingen El!eft boz, Efiküv bolar ald onm A!k bolar art oran, Kska bolar beli onm, Üy koyannan erüv bolar Bas onm Kutannan uzm bolar Moyn onm. Argmak, senden ne isteyeyim, Kötüler eyersiz bindikten sonra, Ak zrh, senden ne isteyeyim Allah'tan ecel oku geldikten sonra, Kara yer senden ne isteyeyim, Tanr cömert özüme, Tatl uykusunu Verdikten sonra. Askar, Askar, Askar da Askar da, bir ölmeden, ki ölmüün hiç olmaz m, Bana serçe palaznn Ötüerek ulat, Barndan tilki ile kokarcann Avn gömüp geçtii, olmaz m. Argmak, senin bir ölmeden, ki ölmüün hiç olmaz m, Alaca ata yol verip, Yüzüstü yolda braktn, Atann olu er yiit, Senin bir ölmeden iki ölmüün deil mi. Keskin k l c n ele alarak, El geçtii gün bereni takp, Yola varp, beylerden Bir tay dileyip durduun gün. Telal telal yaklaan, Ebelek otuna semiren, Aadan koup, yamaçta geçen, ki dargn göçü geçen, Erlerin kardeinden, yi dostu olur mu? Öfkelense kini yok, Yüreinde üphesi yok, Erlerin kardeinden, yi dostu olur mu? Telal telal yaklam, Ebelek otlayarak semirmi, Aadan koup, yamaçta geçmi, ki dargn göçü geçmi, Eerleyip, döü salnm. Erlerin bindii Elen boz, Alçak olur önü onun, Açk olur ard onun, Ksa olur beli onun. Tavandan güzel olur, Ba onun. Balkçl kuundan güzel olur Boynu onun.

7 Erler ku!kan erüvdin Kubagay bolar burn onn,, Kulan bolar!a! onn, Kalemnen kyga! bolar kas onn, Erler ku!arga kelgenin, Bostannan suvk bolar, Koynonm. Kara la!m ol ayvan, Kanat tügi yulkmsa, Evelgiley, bayaglay, Katar buzp, kuv tönterip tüsirse, Karl buzl kün yavsa, Kaltramas eken di, Ylk ayvan balas, Kayadan ke!üv saramas, Kas nardn bu tas. Esirik, ayk kim bolmas, Yaman, yah!i kim aytpas, Esirik, ayk bolganda, Yaman, yah!i aytkanda, Kek saklamas ekendi, Yah!i da ata balas. Yelpen-yelpen yuvrgan Yebelen uzn otka semirgen Engilden savp töste Ozgan eki egerley, Erlerdin yebeden iygi mal bolarma. Ba!ka kiysek, bas körki Malga salsan, mal körki Erlerdin tuvlgadan,,ygi börki bolarma, Tuvralaskan künlerde, Du!pan közin kactkan. Suv-suv öser, alay yannan suv öser, Suv i!inde koga mman tal öser, Keneneyim deen yiittin zmnan,,ni uvl kür öser. Kuvanaym deen yiittin zmnan, Kundzday eki argmak ten öser. Maymak eldin mal öser. Betir eldin dan öser,. Korkak eldin yan öser Avldag küymenlesken köp yaman, Yiitlerdin et yelkesin sol keser. alkak bolmay,!an bolmas, agala bolmay, biy bolmas, Sanda!an!garmas er bolmas, agalamay yüyrik atlar yuvrmas. agalamay yüyrik atlar yuvrsa, Kardan salgan kala bolsa buza alma!. Yaz küninde ks bolmas, Erlerin kucaklad sevgilinin Güzel olur burnu, Gür olur saç onun, Kalemden ince olur ka onun, Erler kucaklamaya gelir, Serbestlikten souk olur, Koynu onun. Kara ahin o hayvan, Kanat tüyü yolununca, Yükselip, inerek, Katar bozup, kuu düürse, Karl buzlu gün olursa, Titremezmi, Atn yavrusu, Kayadan geçmek istemez, Devenin has. Sarho, ayk kim olmaz, Kötü, iyi kim söylemez Sarho, ayk olununca, Kötü, iyi söyleyince, Kin gütmezmi yi atann balas. Rüzgâr gibi yaklam, Yebelen otuna semirmi, Aadan koup yamaçta, ki eerliyi geçen, Erlerin silahtan iyi mal olur mu. Baa giysek, ba güzellii., Mala salsan, mal güzellii, Erlerin miferden yibörkü olurmu? Savalan günlerde, Düman gözünü korkutmu, Çabuk büyür, herkesten çabuk büyür, Su içinde kam ile söüt büyür, Güvenilen yiidin arkasndan, ni oulu kusursuz büyür. Sevineyim diyen yiidin arkasndan, Kunduz gibi iki Argmak denk büyür Kötü elin mal büyür, Batur elin ünü büyür, Korkak elin can büyür, Köyde toplanan bütün kötü, Yiitlerin ensesini o keser. Büyümeden, an olmaz, Çocuk olmadan, bey olunmaz Çanda an çkarmaz er olmaz Koturmadan yüyrük atlar yaklamaz. Koturmadan yüyrük atlar yaklasa Kardan yaplm kale olsa bozamaz. Yaz gününde k olmaz,

8 . Yalgz söylep baz bolmas, Kartayganda yas bolmas, Burndksz asav tuttrmas, Burlmay erüv öptirmes, Kyn bolmay, tm! bolmas, Kynalmay kazak erler mal tappas, Tünegisi anavday, Kyn kelmey ayrlmas. Kazak aytar Urgl tav. Urgl, urgl, urgl tav Urgl tavdan ka!kan!al koyan, Taz tülkige yolgar, Taz tülki inge yolgar, Karagay basn krk u!kan, Trmtay torga yolgar, Töredi yeen aalar, özinnen zorga yolgar. Betirler yavga yolgar, e!enler davga yolgar, Engilden!kkan ylk!ubrsa, Azavdag a! kazakka yolgar. Engilden kulan!ubrsa Egevlengen bolat okka yolgar. Terezeden mine-tüse karagan, Desteler!a!n taragan, Baydn kz kara kz Bir yamanga yolgar. Emen!er tübi sar bal, Erlerge i!ken künde as bolsn, Anadan kayratsz tuvgan yamanlar, Biy bolmay, han bolsa da tas bolsn, Anadan betir tuvgan yalgz er, Köp bolmasm tek bolsn Köplerden onm nesi kem, yratlgan!iy yibektey tüyilip. Argmak ark bold dep, Ayvand kunan tayga bermeniz, Ata ul yarl bold dep, On da kem körmemz, Yal kuyrk tez biter dep, Yebeden aygr koymanz, Yavga minmege at tuvmas, Yarllkka sep ti dep, Baydn kzn almanz, Yarllkka sep ti dep, Baydn kzn alsanz, Arka avldm üstinde, Kala balk kün tuvsa Al yalavl süngi alp, Alla bizge berdi dep, Tek sözle atma olmaz, htiyarlaynca genç olunmaz, Binilmemi at kendini tutturmaz, Tanmadan güzel öptürmez, Zorluk olmadan, rahatlk olmaz Eziyet çekmeden kazak erler mal bulmaz Bunun için yerini yurdunu Mecbur olmadan terketmez. Kazak söyler, Urgl da, Urgl, Urgl, Urgl da, Urgl dadan kaçan ihtiyar tavan Kel tilkiye rastlar, Kel tilki inine rastlar. Çam orman üstünde krk kez uçan, Atmaca serçeye rastlar, Töreyi çineyen aalar, özünden güçlüye rastlar. Baturlar dümana rastlar, Hatipler tartmaya rastlar, Aadan çkan ylk dizilse, Kederli aç kazaa rastlar, Aadan dizilerek kulan çksa, Eyelenen polat oka rastlar. &u pencereden eilerek bakan, Toplanm saçn tarayan, Beyin kz kara kz Bir kötüye rastlar. Kovann dibi san bal, Erlere, içildiinde a olsun, Anadan gayretsiz doan kötüler, Bey olmadan, han olursa da ta olsun, Anadan batur doan yalnz er, Çok olmasn, tek olsun. Çoklardan onun nesi eksik, Sk dokunmu süslü ipek gibi. Argmak hasta oldu diye, Hayvan kunan taya vermeyiniz, Ata olu fakir oldu deyip, Onu da hor görmeyiniz, Yelekuyruktezbiterdiye, Oktan aygr brakmaynz, Dümana binmeye at domaz, Fakirlie yardm diye, Zengin kzn almaynz, Fakirlie yardm diye, Zengin kzn alrsanz, Ötedeki köyün üstünde, Kavgal bir gün olsa Al bayrakl süngü alp, Allah bize verdi deyip,

9 Mygm-murtn köptirip, Aalardn aldnda, Sol yamannm kznnan, Yavga!abar er tuvmas. Yele-yele yuvrgan, Argmak erüv attan er kalar,,!pes, kiymes baylardan, Yablar da mal kalar, Karasagay bas kara orman, Kara ormannan ne payda, Kaskarp bulan ka!pasa, Argmak erüv attan ne payda, Kaskarp ka!kan buland, Kaytarp koska ykpasa. Atadn ul er yiitten ne payda, Taygak ke!üv, tar yolda, Tartp yoln almasa. Aga!tan bulan ka!ar yeteklep, Artrman kazak kuvar argmagm yeteklep, Bulan kuvgan kazakka Alla berer kzl altn eteklep, Kzl altn alla bergen kazakka, Kimler bermes erüv kzn yeteklep. Al böridin balas, Alt bolar, bes bolar, Avadanbir bolar.. Avadan yglsa, Eri!i, er avlga kor bolar. Menim kübem totksa, Karavszdan köremen, Etek tozbay, yen tozsa, Yarllktan köremen, Yagama du!pan koli tiygende, Yalgzlktan köremen, Osal tuvgan ini-uvl, Embekti sonnan köremen. Kzl iyzen, ak yuvsan, Baylardn mal otlamay yylmas, Omrav yazp, ok tiyse, Kan burkrap tylmas, Seleser köylek kan bolsa, Sp yuvar karmdas, Basna bir kynlk is tuvsa, Süyev bolar adanas, Adanastan nesi kem, Kazaklakta birge yürgen yan yolda!. Herkesi toplayp, Aalarn önünde, O kötünün kzndan, Dümana kar koyacak er domaz. Yava yava yaklaan, r Argmak güzel attan er kalr, çmez, giymez zenginlerden, Giyilmeyecek mal kalr, Karsagay ba kara orman Kara ormandan ne fayda, Ürkerek geyik kaçmasa, Argmak güzel attan ne fayda Ürkerek kaçan geyii, Çevirip yere ykmasa, Atann olu, er yiitten ne fayda, Ayak kayan dar yolda, Çekip yolunu almasa. Ormandan geyik kaçar koturarak, Ardndan kazak kovar argman koturarak, Geyik kovan kazaa Allah etek etek kzl altn verir, Allah 'in kzl altn verdii kazaa, Kimler vermez güzel kzn koturarak.. Al kurdun balas, Alt olur, be olur, Ya ad yer bir olur, Yaad yer yklsa, Gerisi, her köye muhtaç olur. Benim zrhm kararsa, Bakmszlktan bilirim, Etek eskimeden, yen eskise, Fakirlikten bilirim, Yakama düman eli deyince, Yalnzlktan bilirim, Zayf doan karde-ouldan, Ar yükü bilirim. Kzl ac ot, ak eki ot, Zenginlerin mal otlamadan toplanmaz, Göüs yarp, ok saplansa, Kanfkrp, durmaz, Batan baa gömlek kan olsa, Skp ykar karnda, Bana bir zor i gelse, Destek olur can karda, Can kardatan nesi eksik, Kazaklkta beraber yürünen can arkada.

10 SARI0IZ / SARI KIZ Koban mrzalarnnan birisi bir yiittin ni!anlsn* zorlap özine hatnlkkka algan. Yiit kazaklkka!gp ketken. Ol kzd Sarigiz dep atap, yr!ganp kobzga salganlar. Kuban mirzalarndan birisi bir yiidin nianlsn zorlayarak kendine hann olarak alm. Yiit kazakla çkp gitmi. O kza Sarigiz diye ad vererek, ark çkarp kopuzla söylemiler. Batuv gana salkn, suv tolkm, Girmek için serin ve dalgal Tolknnan kalay saklangay, Dalgadan nasl korunacak, Mal izlegen kazam Mal arayan kazam, Yavdan kalay saklangay. Dümandan nasl saklanacak. Karagus miner terekke, Karagus konar aaca, Kanatn yayp erekke; Kanadn yayp bakaca, Ylk i!inde boz biyedey Sarigiz, Ylk içinde boz ksrak gibi Sarigiz, Kayg sald yürekke. Kayg sald yüree. Karagus, kayda barasn, Karagus, neyere gidersin. Kanatnd taldrp? Kanadn süzüp? Sarigiz, kayda barasn, Sarigiz, nereye gidersin, Kazand kaldrp? Kazan brakp? Ay karana, kün bult, Ay karanlk, gün bulutlu, Aksa gana tüsse tablmas; Sadece para düse bulunmaz; Sargzdm ak betinde bir men bar, Sarigiz'in ak betinde bir ben var, Sabmlap yuvsan agarmas, Sabunlayp ykasan aarmaz. Terezeden boylap karasam, Pencereden yükselip baksam, Sargzdn ba!ma tun, özi yok, Sarigiz'm ayakkabs durur, kendisi yok,. E!ikten sgap karasam, Eikten çkp baksam, Sargzdn anas tun, özi yok. Sarigiz'm anas durur, kendisi yok. ALALAYYIRI / ALALAY ARKISI Burn kul yiitler, erkinli kzlard süyse de, alp bolmaganlar. Olar ald man kazaklkka!gp mal tavp kelip, öz baslarn satp almaa kerekli bolganlar. Sonday bir yiit aknda!kkan yr kobzgasalmgan. Alalay könil yubatar, Uzn yold kskartar. Mal dey yüre bas keter, Mradma kim yeter. Ke! bold közim körmeydi, Ke!ikti yanm kelmeydi, Ke!ikse yanm yolda di, Tizgin u! kolda di. Ak basta kuvray trakay, Ak maral yüri yol tappay Ap-akay betin sargaytp, Kazam yüri mal tappay. Eskiden, kul olan yiitler, zengin kzlar sevseler de alamazlarm. Onlarn öncelikle kazakla çkp mal kazanp gelip, kendilerini hürriyete kavuturmalar gerekliymi. Bu durumda olan bir yiit hakknda çkan ark kopuzla söylenmi: Alalay gönül dinlendirir, Uzun yolu ksaltr. Ba mal diye yürüyüp gider, Muradna kim yeter. Geç oldu gözüm görmez, Gecikti canm gelmez, Gecikse canm yoldadr, Dizgin ucu eldedir. Ak bata dalm saç, Ak geyik yürür yol bulmadan, Ap-ak betini sarartp, Kazam yürür mal bulmadan.

11 Akba!ta kuvray örmegey, Ak kaptal kiydim yelbegey, Yard yardan ayrgan- Mradma yetpegey. Akba!ta kuvray,!al!k suv, al!k suvga betin yuv, Mende könlin bar bolsa, Tur, ka!ayk belin buv. Ak bata saç örülmeyecek, Ak kaftan giydim üütmeyecek, Yari yardan ayran -Muradna yetmeyecek. Ak bata saç, birikmi su gibi, Birikmi suyla yüzünü yka, Bende gönlün var ise, Kalk, kaçalm kararllkla. YELL KAYA / YELL KAYA Burmg sogslar zamannda nogaylar Yelli kaya deen bir tav üstinde ok atp, öz yerine du!pand kirgizbegenler. Bir sogsta Yelli kaya basmnan kelgen kobz sesi du!panlarga tm! bermegen. Du!panlardan birevi kobz!ga karap: "Koy sol kabzmd! Onsz da biz tüz yerde turp, onmay yatrmz", dep akrgan. Sonnan son Yelli kaya yr!garlp kobzga salngan. Yelli kaya!alkuv saz, Yelde!uvak öterme? Yer silkitip yav kelse, Yerge!e!ek biterme? Yerdi yavm!latar, Yavd betir tokta tar, Yiitler yavga saylanar, Korkaklar üyde aylanar. Ha!in kat kaarlansa, Avadan kazlar u!a alma!, Betirler yavga saylansa, Syl yann ayamas. Önceki savalar zamannda Nogaylar Yelli kaya denen bir da üstünde ok atp, kendi yerine düman girdirmezlermi. Bir savata yelli kaya bandan gelen kopuz sesi dümanlara rahat vermemi. Dümanlardan biri kopuzcuya doru: "Koy o kopuzunu! O olmasa da biz krda yaayp, rahat edemiyoruz" diye barm. Bundan sonra Yelli kaya arks çkarlp, kopuzla çalnm. Yelli kaya rüzgarda sallanan saz, Yelde güne geçer mi? Yer titreterek düman gelse, Yerde çiçek biter mi? Yeri yamur slatr, Düman batur durdurur, Yiitler dümana hazrlanr, Korkaklar evde oyalanr. &ahin çok kahrlanrsa, Havadan kazlar uçamaz, Baturlar dümana hazrlanrsa, Kymetli canna acmaz. AKIYKATSAZI / HAKKAT SAZI (Bu kazaklkta ölgen bir yiitti kzganp!garganyr) Aksamnan son kim tuvmas Agargan sakal karalmas, Bükireygen kurtka tüzelmes, Köreyek körim yoylmas. Tavda bolat targl tas, Bek darlsafi!gar yas, Kynalganda tablgan, Ayrmay seni adanas. Adanasm öldi dep, Say süyegi kand dep, (Bu ark, kazaklkta ölen bir yiidi kskanp çkarlmtr.) Akamdan sonra gün domaz, Aaran sakal kararmaz, Kamburlaan ihtiyar, düzelmez, Görülecek güzel saklanmaz. Dada polat çilli ta, Çok danlrsan çkar ya, Eziyet çekerken bulunmu, Ayrmaz seni arkada. Arkadam öldü deyip, Akrabalar nerede deyip,

12 . Kancgaga kanl köylek baylanp, Kaytp keldi kök döneni aylanp. Yelkemde menim yeti tas, Yelkemdi kesip ketti kz karda!, Moynmda menim moyn tas, Moynmd kesip ketti adanas, Adanastan kem tuvl dep ylayman, Kazaklkta birge yürgen tefi yolda!. Eerin terkisine kanl gömlek balanp, Geri geldi gök beygiri dolanp. Benim ensemde yedi ta, Ensemi kesip gitti kz karda, Benim boynumda boyun ta, Boynumu kesip gitti arkada, Arkadatan kötü deil diye alarm, Kazaklkta beraber yürünen yolda. BOTAGÖZ / BOTAGÖZ Botagöz erüv boz torgay, Bozlay bozlay suv i!er, Botagöz onda, men munda Mymldasp kün keser. Tas tasladm bulakka, Tasm tüsti uzakka, Botagözden ayrlp, gp kettim kazakka. Buz üstinde buvak bar, Buvakt alar!uvak bar, Munaytna!i, keltayder Mun tarkatar bugak bar. Bozal!ölmek moyn tar, Bolcal kesken küyim bar, Sol bolcalda kelmesefi, gar-!kpas yanm bar. Yavrn yapkan yalkm!a! Yayp salsan batarma? Botagözdi körgen keltaydar Üyinde tn! yatarma? Güzel Botagöz., boz serçe, Alaya alaya su içer, Botagöz orda, ben burda Myldaarak gün geçer. Ta ta attm pnara, Tam dütü uzaa, Botagöz 'den ayrlp, Çkp gittim kazaa. Buz üstünde kra var, Kra alacak scak var, Bunalmasana, oulcuum, Sknt datacak serinlik var. Bozal çömlek boynu dar, Vadesi gelen ömrü var, O zamanda gelmezsen Çkt çkacak canvm.var. Sarn örtmü kzl saç, Yayp salsan batar m? Botagöz 'ü gören oulcuum Evinde rahat yatar m?