Dünya'da Ye lken Türkiye'de Yelken

Transkript

1 Dünya'da Yelken İnsanların suyun kaldırma gücü ve rüzgardan yaralanması suretiyle başlayan yelken sporu, bugün popüler spor dallarından biridir. Daha önceleri Hollandalı gemicilerin korsan gemilerini kovaladıktan sonra gayri ciddi olarak yelkenli gemilerle yaptıkları dönüş yarışları, 1639 yılında İngiltere'de Seamark Club adlı yelken kulübünün kurulmasıyla ciddiyet kazandı; ancak gelişimi 19. yy'ın ikinci yarısından itibaren hızlandı yılında Olimpiyat Oyunları'na dahil edilmesi de yelkenciliğe spor kimliği kazandırdı. Henüz aynı tarzda teknelerin fazla olmaması nedeniyle, farklı tasarımdaki teknelerin eşit koşullarda yarışabilecekleri bir sınıflandırmaya yönelik "rating rule" denilen ölçme kuralları, 1906'da kabul edildi yılında ise "International Yacht Racing Union-IYRU-(Uluslar arası Yacht Yarış Birliği)"kurularak bu konuda otorite birliği sağlandı. Merkezi Londra'da bulunan IYRU, dünyadaki en etkili ve en büyük yelken yarışı düzenleyen kuruluş oldu Ekim 1907 tarihinde ilk kez bir yelken yarışı tüzüğü de IYRU tarafından, bu kuruluşa üye ulusal federasyonların katıldığı Paris Toplantısı'nda kabul edildi ve bu tüzük 4 yılda bir gözden geçirilerek zaman zaman değiştirildi. Yine diğer bir yelken yarış federasyonu olan "North American Yacht Racing Union- NAYRU-(Kuzey Amerika Yelken Federasyonu) ile IYRU arasında çıkan kural tartışması 29 Ekim 1949 tarihinde çözümlendi. Şubat 1950 tarihinde birleşik bir tüzük hazırlandı ve yeni kurallarla yarışlar yapılmaya başlandı. IYRU'ya Türkiye de dahil olmak üzere 90'ın üzerinde üye ülke vardır. Bunlar A-N arası harflerle isimlendirilmiş 14 grupta toplanırlar ve Permanent Committee'de temsil edilirler. Türkiye "D" grubundandır. Zaman zaman tekneler lehine kararlar almak görevi de yapan UYRU, sahibine gelir sağlamak amacıyla "teknelere reklam konulması"nı 1981 yılında kabul etmiştir Türkiye'de Yelken Kesin olarak söylenememekle beraber kıyılarımızda 16., 17. ve 18. yy'larda nakliye, ulaşım ve gezi amacıyla yelkenli teknelerin kullanılması Türkiye'de yelken sporunun başlangıcı sayılabilir. 19. yy'da deniz subaylarının eğitiminde yelkenli okul gemilerini kullanan Osmanlılar da Bahriye Mektebi'ne ait, "Nüvid-i Fütuh" adlı bir yelkenli eğitim gemisi ve "Belkıs", "Yunus", "Martı" adlarında kotralar vardı. Bu sayede yelkenli teknelerle tanışan öğrencilerle subay adayları, okulda öğrendiklerini tatil günlerinde sandal kiralayarak uygulamaya çalışırlardı. İstanbul'da o zamanlar yelkenli teknelerin sadece yabancı ve gayri müslimlere ait olması, sayılarının azlığı, Türklerin bu sporu fazlaca uygulamalarına engel oluyordu. Moda ve Yeşilköy'de yabancılar tarafından düzenlenen yarışlara da Türkler kabul edilmezdi. Bu yarışların ilki İngilizler tarafından 1912 yılında yapıldı ve 1915 yılında Harbiye Nezareti'nin İngilizlere ait teknelere el koymasına kadar devam etti. Yalnız, 1850 ile 1913 yılları arasında sık olmamakla beraber büyük yelkenli tekne sahibi bazı Türkler de bu yarışlara katıldı ve hatta 1898 yılında Faik Bey'in Afacan adlı yelkenlisi, Prinkipo (Büyükada)Yacht Kulübü'nce düzenlenen 2 haftalık seri yarışlarda birinci oldu. Bu yarışların kendine özgü sınıfları vardı. İstanbul Moda Koyu'nda yapılan 7 Eylül 1913 tarihli "Moda Büyük Deniz Yarışları'nda şu sınıflar öngörülmüştü:

2 -Yelken ve Motorlu Yachtçılar Sınıfı Yarışı, -Savaş Gemileri "Cig"leri Sınıfı Yarışı, -Yelkenli Gaz Gemileri Yarışı, -Savaş Gemileri ŞALOPA'ları Sınıfı Yarışı, Türk yelken sporu ilk kez 1921 yılında Atter See'de temsil edildi. Osmanlı Devleti2nin Stockholm elçisi Asım Turgut Bey'in 12 yaşındaki oğlu Demir Turgut, gençler kategorisinde şampiyon oldu. I.Dünya Savaşı'yla durgunlaşan yelken sporu, Cumhuriyet'le birlikte gelişmeye başladı yılında Su Sporları Federasyonu faaliyet programına alındı ve 1930 yılında ilk one desing teknelerle modern yachtçılığa geçildi yılında Demir Turgut, Almanya 'da katıldığı uluslar arası bir yarıştan dönerken, 12 metrekare şarpi sınıfına ait yelken yarışma kurallarını ve tekne planlarını getirerek arkadaşları Şeref Birgen, De Lagrange, Harun Ülman, Behzat Baydar ve Refik Çullu ile uygulamaya başladı. Bu kurallara göre 1932 yılında Moda'da düzenlenen ilk resmi yarışta yelkenleri 12 metrekare Şarpi, 12 Kadem Denizci ve 15 metrekare Yole Sınıflarına ayrıldı. Bundan sonra Moda'daki ikinci yarış 2 Eylül, üçüncüsü ise 16 Eylül 1932 tarihlerinde yapıldı. Aynı yıl İzmir Karşıyaka'da da 12 metrekare şarpi sınıfında bölgesel bir yarış düzenlendi. Türk sporcularının katıldıkları ilk uluslar arası yarışma 1936 Berlin Olimpiyatları'ydı. Star boat sınıfında yarışmaya katılan sporcularımız Harun Ülman ve Behzat Baydar çifti, tekneyi ilk defa kullanmalarına 14 tekne arasında 7. oldu yılında İstanbul'da düzenlenen Balkan Yelken Şampiyonası, Türk yelken sporuna ayrı bir canlılık kazandırırken bu spora ilginin artmasını sağladı. İzmir bölgesinde yapılan 9 Eylül 1938 tarihli ilk KABA YOLE yarışında ise Muzaffer Kakış (Göztepe) 3 tekne arasında birinci oldu. Bu dönem yelkenciliğin ülkemizde gelişme göstermesini sağlayan en önemli kişiler Burhan Kunt ve Nejat Yulkarslan'dır yılında ilk yelken ihtisas kuruluşu "İstanbul Yelken Kulübü (İYK)"Kuruldu. Bu olay, Kalamış Yelken Kulübü, Fenerbahçe, Galatasaray ve Karşıyaka Spor Kulüpleri yelken şubeleri ile İzmir Denizgücü Kulübü başta olmak üzere 30'a yakın ihtisas kulübünün açılmasına önayak oldu( yılları arası). Yine 1952 yılında ilk defa bir Türk yelkencisi Sadun Boro, bir İngiliz'le beraber dünyanın etrafını teknesiyle dolaştı yılında da ikinci kez, karısı ve kendisi yanında olmak üzere tamamiyle yerli malı olan Kısmet adlı teknesiyle dünya turuna çıktı ve 1968'in Haziran ayında başarıyla gezisini bitirerek İstanbul'a döndü. Bundan başka Haşim Mardin'in tarihinde 102 gros tonluk ve 120 kadem boyundaki Markoni Yawl armalı "Rüyam" adlı yatıyla, torbay-lizbon arasında düzenlenen 5 gün ve 800 mil süren yarışta üçüncü olması, Türk yelken sporcularının Offshore yarışlarındaki ilk başarılarıydı. Yelken sporunun "Türkiye Yelken Federasyonu" adıyla bağımsız bir federasyona kavuşması 25 Mayıs 1957 tarihinde oldu. Orhan Saka ilk federasyon başkanıydı ve 1968 yılına kadar bu görevini yürüttü. Bu arada 1958 yılında ilk yelken ihtisas yayını olan Yelken Gazetesi İzmir'de, bunu takiben Yacht Dergisi de 1964 yılında yayın hayatına başladı. Günümüzde, Yelken Dünyası dergisi bu spor dalında çıkan tek yayındır yılında İzmir'de düzenlenen Avrupa Gençler Şampiyonası'nda Altan Yalman-Hayri

3 Karabilgin ikilisi Snipe'ta Avrupa Şampiyonluğu'nu kazandı yılında Deniz Kuvvetleri ve yelken yarışçılarının işbirliğiyle yapılan Çakalbey, Gölcük-İstanbul, İzmir, İstanbul, Kuşadası ve Bodrum yarışları yelken sporunun Türkiye'de gelişimine büyük katkıda bulundu. One desing sınıfta Avrupa Gençler Şampiyonalarında ülkemize ilk birinciliği 1966 yılında Hayri Karabilgin-Altan Yalman ekibi kazandırdı. Bu başarıları 1971 yılında ilk offshore kulüp olan Açıkdeniz Yarış Kulübü'nün kurulması izledi. Bu kulüp 1993 yılında ismini Bakanlar kurulu kararı ile Türkiye Açıkdeniz Yarış Kulübü olarak değiştirdi. Bu sınıfta ilk uluslar arası başarımız, 1972 Akdeniz Oyunları'nda elde ettiğimiz üçüncülük ve dördüncülüklerdir yılından itibaren Offshore yarış yelkenciliğinde yapı, yarış kuralları ve handikap hesapları yönlerinden uluslar arası düzeyde büyük gelişmeler oldu. Balkan Yelken Şampiyonası 1973 yılında Türkiye Yelken Federasyonu tarafından İstanbul'da düzenlendi. Bu şampiyonada Optimist s ınıfında Küçük yelkencilerimiz İbrahim Kakış Balkan 1. liğini kazandı. 1978'den itibaren de yelkencilik yapmayı kolaylaştıran ucuz, hafif ve kolay taşınan sailboard tekneleri yapıldı. Böylece yurdumuzda yelken sporunun geniş kitlelere yaygınlaşmasında önemli engellerden biri aşıldı. Bu dönemdeki diğer önemli başarılarımızdan biri de, 1977 yılında Yugoslavya'da yapılan Optimist Dünya Şampiyonası'nda Türkiye'nin "IODA Challenge Cup" takım yarışında 22 ülke arasında 9. olmasıydı. Aynı şampiyonada "Beacon Challenge Cup" yarışında ise Namık Bekler 108 Optimist içinde 16. oldu yılında İzmir'de yapılan XI. Balkan Yelken Şampiyonası'nda ise Halim Kakış optimist dalında Balkan 1. si oldu. Son yılların başarılı sporcularından Serhat Altay, 1990 Akdeniz Oyunları'nda Optimist sınıfında ikinci, Balkan Şampiyonası'nda ise birinci oldu. İlk kez takım halinde birinciliğimiz ise 1992 Balkan Şampiyonası'nda gerçekleşti. Bu şampiyonada sporcularımız 11 kategorinin 6'sında altın madalya kazandı yılında ise Türkiye'de 1980 yılından itibaren kullanılan IOR ölçü ve handikap sistemi yerine IMS (Uluslar arası Ölçü Sistemi), Türkiye Açıkdeniz Yarış Kulübü programında bulunan bütün yarışmalarda uygulanmaya başladı. Samim Arduman, Haşim Mardin, Emre Gönensay, Vural Suveren Haluk ve Nesrul Kakış, Altan Yolman, Yusuf Zapçı ve son dönemde yetişen İbrahim Kakış, Ayben Önal, Billur Rumelili, Haluk Babacan ve Arif Gürdenli bu spor dalında ülkemizin başarılı temsilcileridir. Özellikle Arif Gürdenli 1992 Barcelona Olimpiyat Oyunları'nda Finn sınıfında bir yarışta birinci olarak tüm dünyanın dikkatlerini üstüne çekti yılında İstanbul'da düzenlenen Balkan Şampiyonası'nda Seren Kavuk, A.Kemal Tüfekçi, Haluk Babacan, Aslı Sözeri ve Kutlu Torunlar altın madalya kazanırken diğer yelkencilerimiz de 5 gümüş, 8 bronz madalya alarak takım halinde 1.liği elde ettiler yılında Çeşme'de düzenlenen Avrupa Finn Şampiyonası'nda gençlerde Ali Tüfekçi şampiyon oldu. Aynı yıl 28 Aralık 5 Ocak tarihlerinde Yunanistan' da yapılan Balkan Şampiyonası'nda yelkencilerimiz dört 1.lik, dört 2. lik ve yedi 3. lük kazandılar. Avrupa Laser Şampiyonası'nın 23'ncüsü 1995 yılında İstanbul'da yapıldı. Bu şampiyonada

4 Seli Kakış Avrupa'nın dört bir yanından gelen 96 rakibi arasından sıyrılarak Laser Radyel'de Avrupa Şampiyonluğu'na ulaştı. Bayanlar Laser Radyal'de de Deniz Karacaoğlu üçüncülük kürsüsüne çıktı. Balkan Şampiyonası'nda ise sporcularımız 4 altın, 4 gümüş, 8 de bronz madalya kazandılar. Şişecam Yelken Kulubü, İstanbul Yelken Kulübü, Türkiye Açıkdeniz Yarış Kulübü, Marmara Yelken Kulübü, Kalamış Yelken Kulübü, Fenerbahçe, Galatasaray, Göztepe, Karşıyaka, Deniz Harp Gücü Yelken Kulübü, İskenderun Yelken Kulübü, Mogan Su Sporları Kulübü, Karadeniz Yelken İhtisas Kulübü ve Artur Yelken İhtisas Kulübü gibi kulüpler bu spor dalında faaliyet gösteren başlıca kuruluşlarımızdır. Yelken Bu sporu yaparken asıl amaç; önceden belirlenmiş bir rotada sporcuların tekne ve rüzgarı birlikte kullanma yeteneklerini ölçmektir. Bununla birlikte yelkencilik, kuralları yönünden en ayrıntılı ve en çok araç gereç gerektiren bir spordur. Bu nedenle sporcuların her hava şartında tekneyi ve yelkeni yönetebilecek fizik kondisyonuna, yelkencilik kuralları hakkında ve araçların bakımına ait bilgiye sahip olmaları asıl amacın tam olarak uygulanması için gereklidir. Yelken sporu orsa, apaz ve pupa adlarında 3 seyirde düzenlenir ve iki ana başlık altında toplanır: a)gezi Yelkenciliği b)yarış Yelkenciliği a) Gezi Yelkenciliği: Çeşitli süreler ve rotalarda tek ya da daha fazla sayıdaki insanın, yelkenli tekneyle gezi amaçlı yaptığı yelkenciliğe denir. Bu geziler, kısa süreli yapıldığı gibi, birkaç yılı da kapsayabilir. Salma ya da sabit omurgalı küçük yachtlarla yapılan okyanus gezileri ve dünya turları bu gruba dahildir. b) Yarış Yelkenciliği: Bir plan üzerinde birbirine tamamen eş olarak çoğaltılmış one desing ya da farklı büyüklükteki teknelerin kendi aralarında yaptıkları yarışlara denir. One desing tekneler aynı yapı ve ağırlıkta olup eşit alan, biçim ve malzemeden üretilirler. Diğer çeşit yarış yelkenciliğinde ise tekneler, ayrı planlara göre çeşitli ölçü ve yapıda olmak üzere yarışırlar. Bu durumda yarışlar, matematiksel eşitleme ile(handikap sistemi) aralarında kendi yarış kurallarına uyarak, belirli parkurlarda (rota) ve çeşitli ödüllere dayanarak yapılırlar. 45 dakikalık, 3 deniz mili uzunluğundaki Optimist, Sailboard yarışı ile duraklı ya da duraksız bütün küreyi kuşatan rotalarda yapılan dünya ve kıtalararası yelken yarışları bu gruba dahildir. Diğer branşlarda olduğu gibi yelken sporunda da yarışabilmek için lisans sahibi olmak gerekir. Ancak Türkiye dışındaki ülkelerde sporcular, IYRU kararları doğrultusunda bir kulüp üyesi olmak zorundayken Türkiye'de ferdi lisans, yarışmalar için yeterli görülür.yelken sporu ve yarışlarda gerekli ana unsurlar şunlardır: a)tekne ve parçaları, b)arma, c)ekipman, aksesuar,

5 d)yelken, e)insan(pratik, teknik bilgi, fizik kondisyon vs.), f) Bu 5 öğenin birbirleriyle dengeli olarak rüzgarlara ve seyirlere, dalga boylarına göre ayarlanması (hidro ve aerodinamik bilgisi ile birlikte), g)yarış kuralları, h)yarış taktikleri, ı)deniz trafik kuralları, j)ilk 4 öğeye ait bakım, onarım ve teknik bilgi. Hava Koşulları Yelken sporunun yapılabilmesi için teknik koşulların yanı sıra (tekne, arma, ekipman, aksesuar, yelken vs.) hava koşulları da çok önemlidir. Sonuç üzerinde doğrudan etkisi olan bu koşulların sporcular ve yöneticiler tarafından bilinip dikkatlice takip edilmesi, yarışmaların güvenliği açısından gereklidir. Hava koşullarını gökyüzü, bulutlar ve rüzgarlar olmak üzere 3 ana başlık altında toplayabiliriz. A) Gökyüzü: Gökyüzü, içerisinde bulunan bütün gök cisimlerinin hareket halinde olduğu sonsuz uzaydır. Gökyüzünün dünyadan görünümü küme yıldızlar ve gezegenler şeklindedir; fakat esas meteorolojik olaylar gökyüzünün bir parçası olup, yerküreyi çevreleyen atmosferin ilk katmanı olan Traposfer'de gözlenen bulutlar ve rüzgar havanın gidişi hakkında bize bilgi verir. Bugün halk arasında dahi bilinen bazı işaretlerle hava tahminleri yapılabilmektedir. B) Bulutlar: Bulut, su damlacıkları ve atmosferde asılı duran küçük buz kristalleri ya da bunların karışımından oluşan gözle görülebilir ve toprağa değmeyen kütledir. Oluşumu;genellikle yükselen nemli havanın alçak basınca ulaştığında, yoğunlaşma çekirdeği de denen mikroskobik toz ve duman taneciklerinin üstünde, çevredeki diğer moleküllerle beraber toplanması şeklindedir. Dünya meteoroloji Örgütü tarafından temel olarak görünümlerine ve yüksekliklerine göre isimlendirilen bu bulutlar 3 tabakada incelenirler: a) Yüksek Bulutlar(5-13 km arası yüksekliklerde) b) Orta Bulutlar (2-7 km arası yüksekliklerde) c) Alçak Bulutlar (0-2 km arası yüksekliklerde) a)yüksek Bulutlar: Buz kristallerinden oluşan bulutlardır. Üç grupta toplanırlar:. 1- Cirrus 2- Cirrostratus 3- Cirrocumulus

6 1- Cirrus: En yüksek buluttur. Tül şeklinde görülebildiği gibi lifli ya da ipeksi beyaz iplikler ve lüleler şeklinde de görülebilir. Uçlarının dağınık olması havanın bozacağına ve gökyüzünde önemli değişiklikler olacağına işarettir. 2- Cirrostratus: Lifli görünüşlü, beyazımtırak buz kristallerinden oluşur. Gökyüzünü süt renginde bir örtü gibi kaplar. Kararlı hava işareti olup güneş ya da ayın önünde bulunduğunda hale oluşmasını sağlar. 3- Cirrocumulus: Bulut, birbirine karışmış ya da ayrı ayrı ve oldukça düzgün dizilmiş taneler, dalgacıklar biçiminde oluşmuştur.gölgesiz, ince beyaz örtü şeklinde görülebildiği gibi yaygın katmanlar şeklinde de olmaktadır. b)orta Bulutlar: Ara bulutlar olarak da bilinir ve yağış getirirler.tabaka şeklinde olup üç grupta toplanırlar: 1- Altocumulus (Altokümülüs) 2- Altostratur (Altostratüs) 3- Nimbostratus (Nimbostratüs) 1-Altocumulus: Koyu krem ya da kurşuni renktedir. Su zerreciklerinden oluşan iri yumaklar şeklindeki büyük kümelerdir.kararsız havalarda görülürler. 2- Altostratus: Gri ya da mavi renkte olup gökyüzünü tamamen bazen de kısmen kaplarlar. Su damlacıklarından oluşmuşlardır. Yer yer güneşi buzlu camdan bakıyormuşçasına gösteren ince tabakaları vardır. Orta tabakada incelenmesine rağmen tepeleri üst tabakaya ulaşır. 3-Nimbostratus: Gün boyu ya da uzun süreli yağışları getiren ve güneşi bütünüyle örten bir orta tabaka bulut türüdür. Karanlık, dağınık görünüşlü, çoğunlukla kahverengi yağmur ve kar bulutlarıdır. c) Alçak Bulutlar: Yeryüzüne en yakın bulutlar olup küme şeklindedirler. 4 çeşit alçak bulut vardır: 1- Stracumulus (Strakümülüs) 2- Stratus (Stratüs) 3- Cumulus (Kümülüs) 4- Cumulonimbus 1-Stracumulus : Büyük yumaklar şeklinde olup dağınık haldedirler. Kışın birbirinden ayrı olarak bütün göğü kaplarlar; fakat yağmur getirmezler. Renkleri gri ve beyazımtıraktır. 2- Stratus: Kalın tabaka şeklinde ve gri renkte olup çisenti, buz kristalleri ya da kar taneleri getirebilen bulutlardır. 3-Cumulus: Karnabahar görünümünde, hacimli belirgin hatları olan, tomurcuklu,

7 tabanları yatay ve koyu kurşuni renkte dikine yükselen bulutlardır. Kararsızlığa dönük hava belirtisi olup tabanı alt tabakada, tepsi üst ya da orta tabakadadır. 4- Cumulonimbus: Çoğunlukla fırtına ya da tornada(kasırga)ile birlikte sağnak, kar ya da doluya eşlik ederler. Örs biçiminde olan bulutun üst bölümü lifli, düzgün ya da yassıdır. Ağır ve yoğun olan bulutun rengi genellikle koyudur. C)Rüzgarlar: Rüzgar, atmosferin yeryüzüne yakın kesimlerinde bir hava kütlesi içinde olmak üzere yer alan kısa mesafeli hava akımıdır. Yerkürede ve atmosferdeki sıcaklık farklılıkları rüzgar oluşumunu sağlar. Yerin kendi çevresi etrafında dönmesi, sürtünme ve merkezkaç kuvveti ise rüzgarın yönünü belirler. Yelkenli tekne yarışlarında rüzgar, hızı ve yönüyle sonucu etkileyen önemli bir unsurdur. Hava akımının ölçeğine ve etkiledikleri bölgenin büyüklüğüne göre rüzgarlar ikiye ayrılır: 1- Genel Dolanım Rüzgarları 2- Yerel Rüzgarlar 1-Genel Dolanım Rüzgarları: Ekvator ile kutuplar arasındaki sıcaklık değişimi ve bunun neden olduğu basınç farkından kaynaklanır. Alize rüzgarları ve batı rüzgarları bu gruba dahildirler. 2-Yerel Rüzgarlar: Genel dolanım rüzgarlarından daha dar alanlarda, yerel basınç koşulları sonucunda oluşan rüzgarlara denir. Yüzey şekilleri bu tür rüzgarın hızı ve şiddeti üzerinde büyük rol oynar. Yerel rüzgarlar iki gruba ayrılır: a)sıcak Yerel Rüzgarlar b)soğuk Yerel Rüzgarlar a- Sıcak Yerel Rüzgarlar: En tanınmış sıcak yerel rüzgarlar; Alpler'in kuzey yamaçlarında ve eteklerinde etkili olan FÖN, Büyük Sahra'nın kuzeyinden Cezayir, Tunus, İspanya ve İtalya kıyılarına doğru esen SİROKO ile Mısır ve Libya'da çöllerden kıyılara doğru esen HAMSİN'dir. b- Soğuk Yerel Rüzgarlar: En tanınmış soğuk yerel rüzgarlar; Fransa'da kuzeybatıdan eserek Rhône Vadisi'nde şiddetlenen MISTRALL, Adriya Denizi'nin Dalmaçya kıyılarına kuzeydoğudan Aşağı Tuna Ovaları'na esen KRIVETZ'tir. Bunların dışında Hindistan'ın güney, Avustarlya'nın batı sahillerinde deniz ve kara arasındaki mevsimlik ısı farklarından oluşan" MUSON" rüzgarları ve yaz aylarında kıyılarımızda günlük sıcaklık farkından dolayı oluşan "MELTEM" adlı hafif rüzgarlarda vardır. Türkiye'de rüzgar yönlerinin yerel adları kullanılmaktadır. Marmara Havzası'nda:

8 1- Kuzeyden esen rüzgara YILDIZ, 2- Kuzeydoğudan esen rüzgara POYRAZ, 3- Doğudan esen rüzgara DOĞU ya da GÜNDOĞUSU, 4- Güneydoğudan esen rüzgara KEŞİŞLEME, 5- Güneyden esen rüzgara KIBLE, 6- Güneybatıdan esen rüzgara LODOS, 7- Batıdan esen rüzgara BATI ya da GÜNBATISI denir. Lodosla kıbleden esen ve aniden bastıran kuvvetli rüzgarlar Akdeniz sahillerimizde, kuzey fırtınaları ise Antalya Körfezi'nde önemli bir tehlike oluştururlar. Yine Ege Denizi'nde aniden patlayan ve duran fırtınalara denizcilerimizin çok dikkat etmesi gerekir. Halatlar İster motor olsun, ister yelkenli, denizde gezen yatlarda en çok kullanılan mazemelerin başında halat gelir. İlk çağlardan beri insanoğlunun denize açılmasıyla birlikte, halat da onun ayrılmaz bir unsuru olmuş. Günümüzde artık nebati elyaflardan yapılan halatlar, hemen hemen hiç kullanılmaz oldu. Onların yerini sentetik halatlar aldı. Hem daha sağlam ve kullanışlı, hem de bakımları kolay, dış etkenlerle özelliklerini kaybetmiyorlar. Denizde en çok kullanılan sentetik halatları söyle sayabiliriz: Polipropilen halatlar, diğerlerine nazaran daha sağlam, ona mukabil ucuzdur, suda yüzer. Poliamid halatlar, -naylon, perlon vb.- çok sağlam ve elastiktir. Poliester halatlar, -dakron, terilen, tergal, trevira vb.- hem sağlamdır, hem fazla uzamaz. Dolayısıyla yelken armalarında en makbul olanlarıdır. Aramid halatlar, -kevlar vb.-aynı ebattaki çelik kadar sağlam, ama çok pahalıdır. Sentetik halatların denizde kullanılış yerlerini şöyle gösterebiliriz. Demir Bağlama Çekme Armada Polipropilen X X Poliamid X X X Poliester X X X Aramid X BAĞLAR Gelelim bu halatların bağlanmasına... Yüzyılların tecrübesi ile günümüze ulaşam bağlama biçimlerinin özelliği, kolay yapılması, kapıp açılmaması, yük altında sıkışmaması ve istenince kolayca çözülebilmesidir. Bağların epey bir çeşidi olmakla beraber, denizde en çok işe yarayan ve kullanılan üçü, beşi geçmez. Yanlız unutulmamalı ki, bağlarla eklenen halatlar, kuvvetinin yarısa yakınını kaybeder. Onun için devamlı ekli kalacak halatlar, dikişle birleştirilmelidir.

9 Nerede hangi bağ kullanılır : 1- Bir halatın makaradan veya ona benzer bir yerden kaçıp kurtulmaması için, ucuna (8) rakamı biçimindeki, Kropi düğümü yapılır. 2- İki halatın birleştirilmesinde: a- Camadan bağı: İsmi de üstünde olduğu gibi, yelkenin camadan kamçılarını birbirine bağlamada; bir şeyi sardıktan sonra, halatın iki ucunu birleştirmede kullanılır. b- Sancak bağı ve çifte sancak bağı : Her türlü halatın birbirine bağlanmasında, bilhassa, sahile alınacak çımaların eklenmesinde emniyetle kullanılır. Dikkat edilecek nokta: Önce, daha kalın halatın ucu kendi bedeni üzerinde kıvrılır. Sonra, ince olanın ucu, onun içinden geçirilir ve evvela kalın halatın uç kısmı üzerinden dolanır. 3- Bir halatın ucuna geçici olarak bir kasa yapmak için izbarço bağı kullanılır. solda gösterilen bağ çok kullanışlıdır. 4- Bir halatın babaya, mapaya, kazığa, ağaca bağlanması : a- Kazığa : Harcıâlem ve ilk öğrenilen bağdır. Fazla kuvvete, gerilime maruz kalırsa, bilhassa sentetik halatlarda, sıkışır, çözmesi zorlaşır. Bu hallerde, halatı babaya doladıktan sonra, kendi bedeni altından geçirip, babaya tersten volta edilir. Sonra üzerine kazık bağı atılıp, mezavolta ile bitirilir. b- İzbarço bağı : Halatı baba veya ağaca iki kat doladıktan sonra yapılır. c- Anela bağı : Demir anelasına yani halkasına, halat bu bağ ile bağlanır (solda). 5- Bir ince halatı daha kalın bir tanesinin üzerine bağlarken kaymaması için, Bosa bağı (kazıkbağının bir tur fazlası) kullanılır (sağda). 6- Flok gibi, baş yelkenlere iskotanın bağlanması için; a- İzbarço bağı b- Aşağıda gösterilen bağ kullanılır. Ege'de gezecek tekneler, normal bağlama halatlarından ayrı olarak, asgari iki adet, 60-70m'den az olmayan, bir ucuna radansa takılmış, bağlama halatı bulundurmak zorundadır. Genelde koylar ya küçüktür, demir üzerinde, diğer teknelere çapariz vermeden salacak yer yoktur ya da derindir. Meltemden korunmak için, kıyıya sokulup sahile koltuk almak icap eder.

10 bağlarken çok işe yarar. Kısalar baba, ağaç, daha uzunu kayaya. taşa geçirilip, halat onların ucuna kilitlenirse, sürtünmeden dolayı halatın yıpranmasını önlenmiş olur. Temel Yelken Yarış Kuralları Yelkencilik Kurallarının kolay anlaşılabilir, en temel olanlarını ve açıklamalı olarak burada bulacaksınız. 1) Farklı Kontralarda Seyir Eden Yelkenliler; KURAL; İskele kontrada seyir eden yelkenli sancak kontrada seyir eden yelkenliye yol verecektir. KURAL AÇIKLAMASI; Bu açıklamaların ikisinde de, aynı kural değişik sözlerle verilmiştir. Dilediğiniz bir tanesini aklınızda tutunuz. 1a) Yelkenliniz rüzgarı soldan alarak seyir ediyorsa, rüzgarı sağdan alan teknelere yol vermek, onlara engel olmamak zorundasınız. 1b) Yelkenlinizin ana yelkeni teknenin gidiş yönüne göre sağda ise, ana yelkeni (gidiş yönlerine göre) sol tarafta seyir eden teknelere yol vermek, engel olmamak zorundasınız. 2) Aynı Kontralarda Seyir Eden Yelkenliler; KURAL; 2.1 Rüzgarüstündeki yelkenli rüzgaraltındaki yelkenliye yol verecektir. (Bu kural start anında geçersiz kalır. Bkz. Kural Açık-gerideki yelkenli Açık-öndeki yelkenliye yol verecektir. KURAL AÇIKLAMASI; 2.1 Her iki tekne rüzgarı aynı yönden alarak seyir ediyorlar ise, rüzgarın estiği tarafta buluna yelkenli diğerine engel olmayacaktır. 2.2 Açık-geride yelkenli açık-önde yelkenliye çarpmamaya çalışacak, öndeki teknenin yön değiştirmelerine uyacak ve ona engel olmayacaktır. (öndeki tekne yalnız tramola veya kavança yapamaz. Bkz. Kural 3) 3) Kontra Değiştirmek; KURAL; Tramola ya da kavança yapan bir yelkenli herhangi bir kontrada seyir etmekte olan yelkenliden uzak kalacaktır. KURAL AÇIKLAMASI; Diğer tekneler ile çatışmadan seyir etmekte iken, tramola veya kavança atarak diğer

11 teknelerin yoluna düşmeye ve onları yön değiştirmeğe zorlamaya hakkınız yoktur. 4) Start Almak KURAL; Bir yelkenlinin donanımının veya gövdesinin herhangi bir bölümü, start verildikten sonra, start hattını, ilk dönüş şamandırası yönüne doğru geçerse, bu yelkenli doğru start almış olur. 5) Yarışı Bitirmek KURAL; Eğer bir yelkenli, tüm ceza dönüşlerini doğru olarak tamamlar ve gövdesinin veya donanımının herhangi bir bölümü start hattını istenen yönde tam olarak ve bitiş hattını belirleyen şamandıralara çarpadan geçer ise, doğru olarak yarışı bitirmiş sayılır. 6) Orsalatma Hakları KURAL; Yelkenliler start aldıktan ve start hattını geçtikten sonra, açık-öndeki veya rüzgaraltındaki yelkenli, rüzgarüstündeki yelkenliyi (bunun direği kendi kıçı ile aynı hizada veya daha önde oluncaya kadar) orsalatabilir. 7) Start Sırasında KURAL; 7a) Herhangi bir engeli olmayan rüzgaraltı tekne, bir start şamandırasının rüzgaraltı tarafına geçmek isteyen rüzgarüstü tekneye yer açacaktır. 7b) Hatalı (erken) çıkış yapan yelkenli tekrar start hattına dönerken, start almakta olan veya doğru start almış diğer teknelere engel olmayacaktır. KURAL AÇIKLAMASI: 7b) Yanlış start alınan yelkenli için hakem; "XX'numaralı yelkenli hatalı çıkış (Fodepar)" şeklinde uyarı yapar. Bu yelkenli diğer, doğru start almış veya çıkış yapan teknelere engel olmayacak şekilde yön değiştirir veya durur. Start şamandıralarından birinin dışından dolaşarak yeniden start alır. 8) İşaret Şamandıralarını Dönüş, KURAL; 8a) Dıştaki bir yelkenli, içteki bütün kapatmalı yelkenlilere, (kapatmanın, dıştaki yatın burnunun şamandıraya 4 tekne boyu yarıçaplı alan içinde iken oluşması durumunda,) şamandırayı dönmesi veya geçmesi için yer açacaktır. 8b) Farklı kontralarda seyir eden iki yelkenli, orsa şamandırasında karşılaştıklarında 1. KURAL 8a) kuralının önüne geçer.

12 8c) Açık-gerideki yelkenli açık-öndeki yelkenliden uzak kalacaktır. KURAL AÇIKLAMASI: 8a) 4 tekne boyu mesafeye ulaşıncaya kadar, arkadan yetişmeye çalışan yelkenlileri, yön değiştirmeye zorlayabilirsiniz. Bu alana girdikten sonra, sizinle kapatmalı olarak bu alana giren veya girdikten sonra kapatmalı duruma geçen yelkenlilere yer açmak zorundasınız. 9) Şamandıraya Çarpma Durumunda Cezalar; KURAL; Şamandıraya çarpan yelkenli, ilk fırsatta, iki tramola ve iki kavança içeren iki adet 360o dönüş yaparak kendini cezalandıracaktır. 10) Bir Engel İle Karşılaşıldığında, Yer İstemek Üzere Seslenmek, KURAL; Orsa seyir eden iki tekneden rüzgaraltında olan, bir engel ile karşılaştığı için tramola atması gerekirse ve bunu diğer tekneyi engellemeden yapamayacak ise, "Tramola için yer aç" şeklinde seslenecektir. Bu durumda rüzgarüstü takne ya, hemen yer açmak için tramola atacak veya "sen tramola at" diye seslenecek ve o yelkenli tramolasını tamamlayıncaya kadar ondan uzak kalacaktır. 11) Bir Geçiş Üstünlüğü Kuralına Aykırı Davranılması Durumunda; KURAL; Herhangi bir geçiş üstünlüğü kuralını ihlal eden yelkenli, ilk fırsatta, iki tramola ve iki kavança içeren iki adet 360o derecelik dönüş yaparak kendini cezalandıracaktır. not: Bu kuralların (yani, 1,2,3,5,6,7,10) ihlali, yelkenliler birbirlerine dokunmamışlarsa da gerçekleşebilir. 12) Yarışan Yelkenlilerin Teması; KURAL: Yelkenliler birbirlerine temas eder ve hiçbiri ceza dönüşünü kabul edip yapmazsa herikisi de diskalifiye edilirler. 13) Kural 4,9, ve 11 'e Aykırı Davranan Yelkenliler, KURAL; Bu kurallara uymayan yelkenliler diskalifiye edilirler.

13 Flama ve Sancaklar A - Denizde dalgıcım var, ağır yolla geçiniz. B - Tehlikeli yük alıyor, boşaltıyor veya taşıyorum. C - Evet (olumlu). D - Benden açık durunuz, zorlukla manevra yapıyorum. E - Rotamı sancağa değiştiriyorum. F - Hareket edemiyorum. benimle irtibat kurunuz. G - klavuz istiyorum, ağlarımı topluyorum H - Gemimde klavuz var. I - Rotamı iskeleye alıyorum. J - yanmaktayı, gemimde tehlikeli madde va, benden neta olunuz. K - Sizinle haberleşmek istiyorum L - Geminizi derhal durdurun M -Gemim durdu ve yol yapmıyorum. N -Hayır (olumsuz) O - Denize adam düştü P - Limanda: Gemi hareket edecektir. Denizde: Ağlarım bir engele takıldı. Q - Sağlık durumu normal, serbest pratika istiyorum. R- S -Makinelerim geri çalışıyor. T - Benden açık durunuz, trol çekiyorum U - Tehlikeye gidiyorsunuz. V - Yardıma ihtiyacım var W - Tıbbi yardım isterim X - Durunuz ve işaretimi bekleyiniz Y - Demir tarıyorum Z -Römorkör istiyorum.

14 SAYILAR Cevap Flaması 6 1. Tekrar 2. Tekrar 3. Tekrar Yönler Pusulada dört ana yön, bu istikametten esen rüzgârlar ve kısaltmalar şunlardır. 0, Kuzey, rüzgârı: yıldız - N 90, Doğu, rüzgârı: gündoğusu - E 180, Güney, rüzgârı: kıble - S 270, Batı, rüzgârı: batı - W Bunların ara yönleri ise: 45, Kuzeydoğu, rüzgârı: poyraz - NE

15 135, Güneydoğu, rüzgârı: keşişleme - SE 225, Güneybatı, rüzgârı: lodos - SW 315, Kuzeybatı, rüzgârı: karayel - NW Ana ve ara yönler arası da şöyledir: 22 30' Yıldız - poyraz - NNE 67 30' Gündoğusu - poyraz - ENE ' Gündoğusu - keşişleme - ESE ' Kıble - keşişleme - SSE ' Kıble - lodos - SSW ' Batı - lodos - WSW ' Batı - karayel - WNW ' Yıldız - karayel - NNW Bir yerin istikametini verirken, her üçü de kullanılabilir, mesela, falanca koyun güneydoğusu, dendiği gibi, koyun keşişleme yönü de, denebilir... Ayrıca bu ana ve ara yönler kendi aralarında "kerte denen 32 yöne bölünür. Her kerte 11 15'dır. YÖN- DERECE ADI N 0 YILDIZ NNE 22 YILDIZ POYRAZ NE 45 POYRAZ ENE 67 GÜNDOĞUSU POYRAZ E 90 GÜNDOĞUSU ESE 112 GÜNDOĞUSU KEŞİŞLEME SE 135 KEŞİŞLEME SSE 157 KIBLE KEŞİŞLEME S 180 KIBLE SSW 202 KIBLE LODOS SW 225 LODOS WSW 247 GÜN BATISI LODOS W 270 GÜN BATISI WNW 292 GÜN BATISI KARAYEL NW 315 KARAYEL NNW 337 YILDIZ KARAYEL Ses ve Işık İşaretleri Tekneler hareketlerini anlatabilmek için ses ve ışık işaretlerinide kullanmaktalardır. Bunlardan en sık kullanılan manevra uyarma işaretleri şunlardır: - Bir kısa düdük, "Rotamı sancağa değiştiriyorum, sancağa dönüyorum." - İki kısa düdük, "Rotamı iskeleye değiştiriyorum, iskeleye dönüyorum."

16 - Üç kısa düdük, "Tornistan çalışıyorum, geri geri geliyorum." Dar Bir Kanal veya Geçitte Birlerini Gören Teknelerin İşaretleri : Öndeki gemiye yetişip onu sancak tarafından geçmek isteyen tekne "iki uzun br kısa düdük", iskele tarafından geçmek isteyen tekne "iki uzun iki kısa" düdük çalar. Öndeki bu isteyi kabul ediyorsa, "bir uzun bir kısa, bir uzun bir kısa" düdük; kabul etmiyorsa "beş kısa" düdük çalar. Birbirini gören iki tekneden biri diğerinin niyetini anlamadığında, bu tereddütünü ifade için en az "beş kısa" düdük çalar (veya ışık işareti yapar). Dar bir kanal veya geçitti, bir dönemecin dönüş yerine yaklaşan tekne "bir uzun düdük " çalar. Dönüş yerinin öbür tarafındaki tekne ise cevap olarak "bir uzun düdük" çalar. Kasıtlı Görüş hallerinde Verilecek Ses İşaretleri : Üzerinde yol bulunan kuvvetle yürütülen bir tekne; iki dakikadan fazla olmayan aralıklarla "bir uzun" düdük (4-6 saniye) çalacaktır. Kuvvetle yürütülen tekne, arızalı olmadığı halde suyun üzerinde bekliyorsa, iki dakikadan fazla olmayan aralıklarla "iki uzun" düdük çalacaktır. Kumanda altında bulunmayan, manevra yapma kabiliyeti sınırlı olan, yelkenli tekne, balıkçı teknesi, iterek veya çekerek yedekleme yapan tekne, iki dakikadan fazla olmayan aralıklarla "bir uzun bir kısa" düdük (kısa düdük; 1 saniye) çalacaktır. Demirli (ve karaya oturan) bir tekne bir dakika aralıklarla beş saniye süreli kampana çalacaktır. Tekne 100 metreden uzunsa kampana sesinden sonra kıç tarafa bir gonk çalacaktır. Ayrıca demirli bir gemi yanaşan bir gemiye kendi yerini belli etmek için "bir kısa - bir uzun - bir kısa" olarak üç düdük çalacaktır. Bu genel anlatım ve şekiller, denizdeki trafik durumunu anlamaya bakımından bir fikir verecektir. Gerekli olanlar için daha ayrıntılı bilgi gemilerde bulunması mecburiyeti olan "Uluslararası Denizde Çatışmayı Önleme Kuralları" adlı kitapçıklarda bulunabilir. En Çok Kullanılan Gemicilik Terimleri - OMURGA : Baş-Kıç doğrultusu boyunca postaların bağlandığı ağaç veya çelik kısım - POSTA : Omurga'dan Küpeşte'ye kadar uzanan, geminin şeklini belirleyen, kaplama saç veya tahtalarının bağlandığı ahşap veya çelik kısımlardır. - GÜVERTE : Geminin kemereleri üzerine döşenmiş, baştan kıça kadar uzanan kısım. - KARİNA : Geminin sualtında kalan kaplamalarının dış kısmıdır. - DRAFT ( DRAUGHT ) : Omurgadan su yüzeyine kadar olan kısım olup " su çekimi " adı da

17 verilir. işareti ile gösterilir. - SİNTİNE : Geminin sualtında kalan kısmının iç tarafıdır. - ALABANDA : Geminin yan satıhlarının yukarıdan aşağıya kadar olan iç kısmıdır. - LOÇA : Baş demir zincirinin geçtiği büyük deliktir. - MAPA : El incesi yada halatların geçtiği halkalardır. - NETA : Herşeyi hazır etmek, çalışır hale getirmek. - ALESTA : Dikkatli bir şekilde beklemek. - MAYNA : Herhangi bir şeyi halat veya palanga ile indirmek. - AVARA : Limandan ayrılma, açılma. - VOLTA : Halatı bağlamak. - FUNDA : Bırakmak, boşaltmak. - VİRA : Demir almak yada ırgat veya vinci çalıştırmak. - AGANTA : Halatı gergin tutmak. - LAÇKA : Boşalt, gevşet. - HİSA : İki kat bağla. - İSKELE ALABANDA : Dümeni tam sola kır ( max. 35 ). - SANCAK ALABANDA : Dümeni tam sağa kır ( max. 35 ). - VİYA : Tutulan rotada ilerle, rotayı bozma. - TOKA : Bayrağı çekmek. - ARYA : Bayrağı indirmek. - MEZESTRE : Bayrağı yarıya kadar çekmek. - ISPASA : Palanga donanımını çözmek veya çıkartmak. - YALPA : Geminin Sancak - İskele yönünde yaptığı salınımlar. - MEYİL : Geminin bir tarafa ( Sancak - İskele ) yatık olması.

18 - TRİM : Geminin Baş - kıç doğrultusunda eğimli durması. - YUNUSLAMA HAREKET : (Dervişleme ) Yalpa ve baş kıç vurmanin bileşimidir. Yelken Türleri Cat teknelerde yalnızca bir ana yelken vardır. Şalupa teknenin ise en az iki yelkeni, ana yelken ve ön yelkeni bazende balon yelkeni olur. Balon, hafif, genellikle naylondan ve rüzgaraşağı seyir için kullanılan yelkendir. Küçük ön yelkenlere flok denir. Daha büyük ön yelkenler cenova adını alır. Yelken Kısımları Bir yelkenin güverteye yakın kısmı alt yaka yada altabaşo yakasıdır. Yelkenin sırı, üçgenin uzun kenarına güngörmez yada kıç gradin yakası denir. Yelkenin ön tarafı orsa yakasıdır. Orsalamak rüzgar üstüne gitmek anlamının yanı sıra bir yelkenin ön yakasının yapraklanması anlamında da kullanılar. Yelkenlerin bağlandıkları yerlerinde farklı isimleri vardır. Ana yelkenin alt ön bağlantı köşesine karula köşesi denir. Her iki yelkeninde en üst bağlantı yerlerine yelken başlığı denir. Yelkenin alt arka köşesine ise iskota köşesi denir. Amatör teknelerin sefere çıkabilmesi için gereken belgeler (01 ve tarihlerinde yeniden düzenlenmiş olup sadece geçmiş hakkında bilgi oluşturması için buraya eklenmiştir.) Motor Faturası, Tekne Faturası ile yapımcı tarafından verilecek ve yapımcının bağlı olduğu oda tarafından tasdik edilecek İnşa Belgesi temin edildikten sonra Belediye Ruhsatı alınıp Liman kaydı için Liman a müracaat edilir. Liman, Maliye ye yazı yazarak aşağıdaki vergileri tahakkuk ettirip tahsil ediyor. Bu makbuzlarla tekrar Liman a giderek Tonilato Belgesi, Yat Kayıt Belgesi (Büyük tekneler için Gemi Tapusu) alınır. Ayrıca: Sahil Sıhhiye kuruluşundan Patenta, Teknede telsiz varsa Telsiz Ruhsatı alınır. Maliyenin tahakkuk ettirip aldığı vergiler : Taşıt Alım Vergisi Motorlu Taşıt Vergisi Çevre Kirlenme Vergisi Eğitime Katkı Payı Özel Vergi T.Yelken Federasyonundan kayıt alan sportif amaçlı yelken tekneleri Taşıt Alım Vergisinin

19 %50 sini ödüyorlar. Ticari teknelerin bizi ilgilendiren tarafı ise, onların da aynı işlemleri yapmalarına karşılık KDV muafiyeti ile Taşıt Alım Vergisi muafiyeti almalarıdır. Trim Rehberi HAFİF RÜZGARDA(SIFIR-ALTI KNOT) 1) Yan kuvvetlere direnmek için salmayı indirin. 2) Ana yelkeni teknenin ortasına kadar trim edin. Rüzgar 3 knottan az ise ön yelkeni biraz boşlayın. Ayrıca bir kaç derece rüzgar altına dönün. 3) Bumbayı, bumba arabası yardımıyla teknenin ortasında tutun ve ana yelken iskotasını biraz boşlayın. 4) Ana yelkenin alt yaka gerginliğini bir iki santim azaltıp derinliğini arttırın. 5) direği biraz eğin 6) Ön yelkeni doldurabilmek için mandarını hafifçe boşlayın. ORTA ŞİDDETLİ RÜZGARDA RÜZGAR ÜSTÜ(YEDİ-ONDÖRT KNOT) 1) Salmayı indirin 2)Yelkenleri iyice kasın 3) Bumbayı suyla paralel olana kadar kasın. 4) Orsa yakası gergisini ana yelkendeki kırışıklıkları giderecek kadar kasın. 5) Ana yelkenin alt yakasını iyice gergin hale getirin. 6) Ana yelkeni düz hale getirmek için direği eğin. 7) Bumbyı araba yardımıyla teknenin ortasında tutun, ancak tekne derece yatarsa arabayı rüzgar altına kaydırın. 8) Cenovanın mandarı, hafif havaya oranla daha gerili olmalıdır. 9) Rüzgar gücü artarsa, ön yelkeni daha küçük yelkenle değiştirin,yada ana ve ön yelkene camadan vurun. 10) Mürettebat ağırlığı rüzgar üstü tarafta olmalıdır. SERT RÜZGARDA RÜZGAR ÜSTÜ 1) Salmayı indirin 2)Yelkenleri iyice kasın Sağnaklarda yelkenleri iyice boşlamalı yada rüzgar üstüne dönmelisiniz. 3) Pupa palangasını kasarak direk tepesinin oynamasını engelleyin. 4) Mürettebat ağırlığını rüzgar üstü tarafa kaydırın. 5) Teknenin yatması arttıkça orsa yakası gerginliğini arttırın. 6) teknenin derecenin üstünde yatmasını engellemek için bumba arabasını rüzgar altına kaydırın. Ana yelken iskotasını biraz boşlayın,gerekirse yelkenleri küçültün. RÜZGAR ALTI YELKEN SEYRİ Rüzgar üstüne seyir çok kesin yelken trimi ve tekniği gerektirirken, rüzgar altı seyir (apaz ve pupa seyirleri) yelken trimi ve tekniği gerektirmez.. 1) Pupa palangasını kullanarak bumbayı suya paralel hale getirin, yada yelkenin üst iki çıtasını bumbaya paralel yapın. Hafif havalarda pupa palangasını fazla kasmayın. Rüzgar arttıkça pupa palangasını kasarak teknenin dalgalarda yuvarlanmasını azaltın. Ancak tekne aniden fazla yatarsa bumbayı hemen boşlayın. 2)Apaz seyirde yelkenleri yapraklanana kadar boşlayın ve sonra yapraklanmayı durduracak kadar kasın. başka bir seçenekte ön yelkeni rüzgar kurdelelerine bakarak trim etmektir. Ön ve arka kurdelelerin ikisi birden arkaya doğru uçuştuğu an yelken iyi trim edilmiş demektir.pupa

20 seyirde yelkenler yapraklanmaz. Bu yüzden trim için ana yelkeni rüzgarla doksan derece açıya getirin böylece ana yelkenin tekneyle açısı seksen derece kadar olur. Ayıbacağı seyri yapmazsanız, ön yelken pupa seyirde oldukça etkisizdir. 3) Ana yelken derinliği fazla olmalıdır. Bunu sağlamak için alt yaka gergisi, k ıç ıstralya ve orsa yakası gergisi boşlanır. ve direk kıç ıstıralyanın boşlanmasıyla düzeltilir. Ancak rüzgarlı bir apaz seyirde ana yelken düz hale getirilir. ve daha rahat dümen tutması sağlanır. 4) Ön yelken derinliğini arttırmak için mandar biraz boşlanır. Direk düzeltilir. Ön yelken yönlendirme makarası kaydırılabiliyorsa bu yapılır.. Rüzgar üstü seyirde yönlendirme makarası yeniden içeri alınır. OPTIMIST: Tekne Sınıfları 6-7 yaşındaki çocukları, ilk defa yelkenle tanıştırmak, öğretmek ve 15 yaşına kadar yarışmalarını sağlamak için tüm dünyada rakipsiz şekilde yayılmış bir sınıftır. Tek kişi kullanır. LASER: dünyada çok yaygın, tatil köylerinden Olimpiyatlara kadar her yerde kullanılan tek kişilik bir teknedir. Aynı tekne, 3 değişik yelken takımıyla kullanılarak, değişik amaçlara hizmet eder ve isim alır: Laser 4,7: Yelken alanı en ufak kategoridir, daha ziyade çok gençler ve yeni başlayanlar için kullanılır. Laser Radial: Yelken alanı biraz daha büyüktür, bayanlar ve vücut yapısı çok iri olmayanlarca kullanılır. Laser Standart : Yelken alanı en fazla olan kategoridir. Bu kategorinin Olimpiyatlarda yarışları yapılmaktadır. 470: İki kişilik, teknik ve beceri isteyen, hem bayanlar, hem de erkekler için Olimpik bir sınıftır. DRAGON: 3 kişilik, yaklaşık 2 ton ağırlığında, yıllarca Olimpik kalmış bir sınıftır. RADYO/KONTROL: Tekneyi içinde olmayan dümencinin uzaktan kullandığı, ancak Yelken yarış Kurallarının tamamen geçerli olduğu, radyo kontrollü tekneler, değişik boy ve sınıflardadırlar. En yaygını, Uluslar arası 1 Metre sınıfıdır. Dünya ve Avrupa Şampiyonaları yapılmaktadır. Bazı tekneler ve sahipleri de, yarışmak yerine uzun veya kısa geziler yaparlar. En uzun geziler, tabii ki Dünyayı Dolaşma gezileridir. Bu geziyi, ilk yapan Türk denizcisi, KISMET isimli yatıyla SADUN BORO dur. Daha sonra UZAKLAR isimli teknesi ile Zuhal - Osman ATASOYlar dünya turunu tamamladılar. EUROPE: