DENİZDE ÇATIŞMAYI ÖNLEME KURALLARI MERTCAN ŞAHİN

Transkript

1 DENİZDE ÇATIŞMAYI ÖNLEME KURALLARI MERTCAN ŞAHİN

2 DENİZDE ÇATIŞMAYI ÖNLEME KURALLARI Denizde C atıs mayı O nleme Kuralları, teknelerin birbirlerine kars ı davranısļarını bir du zene bag layarak c atıs ma risklerinin ortadan kaldırılmasına yo nelik hazırlanmıs kurallar bu tu nu du r.

3 DENİZDE ÇATIŞMAYI ÖNLEME TÜZÜĞÜ Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü Londra da 1972 yılında International Maritime Organization tarafından hazırlanmıştır. Denizde belirli bir deniz aracını kullanmaya yetkili kılınan herkes Denizde Çatışmayı Önleme tüzüğünü bilmek zorundadır. Mevzuat gereği «Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü» kitabının her teknede bulunması zorunludur. Bu kurallar genel olarak: o Teknelerin durumlarını belirten hangi işaretleri göstereceklerini o Teknelerin bir çatışma söz konusu olabilecek durumlarda nasıl sakınma manevrası yapacaklarını belirtmektedir.

4 DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KURALLAR

5 TANIMLAR 1. Kuvvetle Yürütülen Tekne: Makine ile yürütülen herhangi bir tekne 2. Yelkenli Tekne: Var olsa bile makinesini kullanmama şartıyla yelken ile seyreden gemi 3. Balıkçılık Yapan Tekne: Manevra kabiliyetini sınırlayan ağlar, oltalar, troller veya diğer avlanma araçları ile balık avlayan tekne. 4. Kumanda Altında Bulunmayan Tekne: Bazı istisnai şartlar sebebi ile bu kuralların gereğine uygun olarak manevra yapma gücü olmayan ve bu yüzden diğer bir teknenin yolundan çıkma yeteneği bulunmayan bir tekne. 5. Manevra Yapma Kabiliyeti Sınırlı Tekne: Yaptığı iş nedeniyle bu kuralların gereğine uygun olarak manevra yapma gücü sınırlanan ve bu yüzden diğer bir teknenin yolundan çıkma yeteneği olmayan tekne. Su Çekimi Nedeni ile Manevrası Kısıtlı Tekne: 6. Mevcut su derinliğinin kendi çektiği su ile ilişkisi nedeniyle izlediği rotadan ayrılma gücü önemli bir şekilde kısıtlanan kuvvetle yürütülen tekne.

6 GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜ Kaptan digĕr teknelerle c atıs ma riskini su rekli degĕrlendirmeli ve C atıs mayı O nleme Kurallarına go re gerektig inde dig er teknelere yol vermelidir. Kumanda altında bulunmayan tekne > Manevra gücü kısıtlı tekne > Su çekimi nedeniyle kısıtlı tekne > Balıkçılıkla uğraşan tekne > Yelkenli tekne > Kuvvetle yürütülen tekne > Deniz uçağı *Bu sıralama açık deniz içindir. *Deniz araçları öncelik sırasına göre numaralandırılmıştır.

7 İSTİSNAİ KURALLAR Şekilde görüldüğü üzere kuvvetle yürütülen bir teknenin yelkenli ile seyreden bir tekneye yol vermesi gerekmektedir. Ancak burada görülen tanker Su Çekimi Nedeni ile Manevrası Kısıtlı Tekne kategorisine girebilmektedir. Çoğu yelkenli yat, oldukça sığ sularda sorunsuz olarak seyredebildiklerinden, büyük bir ticaret gemisinin veya yüklü bir tankerin böyle bir sorunu olabileceğini düşünmez, hatta kurallar gereğince kendisine yol verilmesini bile bekler. Oysa, 23 metre ve daha fazla su çekimi olan bu tür büyük gemilerin, ancak 30 metre ve daha fazla derin sularda seyretmek zorunda oldukları unutulmamalıdır.

8 SEYİR FENERLERİ Çatışmayı önlemek amacıyla her teknede teknenin seyir yönünü ve halini belli eden seyir fenerleri bulunur. Seyir fenerleri teknenin Pupa, İskele, Sancak ve silyon fenerlerinin genel adıdır.

9

10 SİLYON FENERLERİ Geminin baş-kıç ekseni üzerinde 225 derecelik görüş açısı bulunan ve teknenin baş tarafında tam pruvadan itibaren kemerenin 22,5 derece (pruvadan 112,5 derece iskele-sancak) gerisine kadar ışık gösterecek surette yerleştirilmiş beyaz bir fenerdir.

11 BORDA FENERLERİ Sancak tarafta bulunan bir yeşil ve iskele tarafta bulunan bir kırmızı fenerdir. Her biri 112,5 derecelik bir ufuk yayı üzerinde tam pruvadan kendi tarafındaki kemerenin 22,5 derece gerisine kadar kesiksiz bir ışık gönderecek surette yerleştirilmiştir. Boyu 20 metreden kısa tekneler, borda fenerlerini teknenin tam orta hattı üstünde birleşik şekilde de bulundurulabilir.

12 PUPA FENERİ Teknenin kıç tarafına yakın bir yere yerleştirilmiş 135 derecelik bir ufuk yayı üzerinde kesiksiz beyaz bir ışık gösteren fenerdir.

13

14 360 derecelik görüş açısıyla her yönden görünen fenerdir. HER YÖNDEN GÖRÜNÜR FENER

15 TEKNE SEYİR FENERLERİ BOYLARI 7 METREDEN KISA OLAN TEKNELER MOTORLU TEKNELER Boyları 12 metreden kısa olan motorlu tekneler as ag ıdaki fenerleri go stermek zorundadırlar. -Borda Fenerleri -Silyon Feneri -Pupa Feneri

16 TEKNE SEYİR FENERLERİ Kuvvetle yürütülen tekne boyu 12 m < Boy < 50 m Kuvvetle yürütülen tekne boyu 50 m < Boy

17 TEKNE SEYİR FENERLERİ BOYLARI 20 METREDEN KISA OLAN VE MOTOR KULLANMAYAN YELKENLI TEKNELER Yelkenli bir tekne, motorunu kullandıg ı zaman, motorlu tekne olarak degĕrlendirilir. Bu durumda motorlu tekne gibi hareket etmek ve gece uygun fenerleri go stermek zorundadır. (Silyon feneri) Boyu 20 metreden kısa olan bir yelkenli teknede fenerler, direk başında bir fanus içinde birleşik bir halde bulunabilirler.

18

19 ÇATIŞMAYI ÖNLEME ARAÇLARI Gemilerde aşağıdaki çatışmayı önleme işaret araçları bulunur: Fenerler Gündüz işaretleri için şekiller Işık işaretleri için flashing Ses işaretleri için düdük

20 SESLİ VE IŞIKLI İŞARETLER Düdük özelliği: Kısa düdük ( ) bir saniye süreli bir düdük sesi, Uzun düdük ( ) 4-6 saniye süreli bir düdük sesi anlamındadır. C atıs mayı o nlemek ic in yeterli manevranın yapılmadıg ını go stermek amacıyla, pes pesȩ en az bes kısa du du k c almak gerekir. Dar bir kanalda seyreden tekneler do nu s yerine yaklas ırken araya giren bir engel sebebiyle birbirlerini go remiyorlarsa bir uzun du du k c almalıdır. Do nu s yerinin o bu r tarafında bir tekne varsa bu tekne de bir uzun du du kle cevap vermelidir.

21 ÖNÜNDEKi GEMiYE YETiŞiP ONU GEÇMEK İSTEYEN TEKNE Sancak Tarafından İskele Tarafından 2 uzun 1 kısa 2 uzun 2 kısa *Öndeki bu isteği kabul ediyorsa, 1 uzun, 1 kısa, 1 uzun, 1 kısa düdük, kabul etmiyorsa 5 kısa düdük çalar. Dar bir geçit veya dönemeç yerine yaklaşan tekne 1 uzun düdük çalar, dönemecin diğer tarafındaki tekne 1 uzun düdük ile cevap verir.

22 ÇATIŞMA TEHLİKESİ Her tekne, bir çatışma tehlikesinin olup olmadığını saptamak için, içinde bulunulan durum ve koşullara uygun olan eldeki araçların tümünü kullanacaktır. Herhangi bir kararsızlık durumunda, böyle bir tehlikenin oluşacağı varsayılacaktır. Bir çatışma tehlikesinin varlığını belirlemenin en etkin yolu, nispi kerterizin değişip değişmediğinin izlenmesidir. Nispi kerteriz değişimini izlemek için eğer elde taşınabilen bir kerteriz ölçme aracı yoksa, teknedeki sabit donanımdan (ıstralya, çarmıh, direk vb.) gözlem yapmak en kolay yöntemdir. Sabit kerteriz, tehlikenin varlığını bildirir. Kerteriz pusulası Açı sabit ise, teknelerin hızları aynıdır, yani çarpışma tehlikesi vardır.(a) Açı azalıyor ise, diğer tekne bizden hızlıdır, bizden önce geçer. (B) Açı artıyor ise, biz diğer tekneden hızlıyızdır, diğer tekneyi geçeriz. (C) A B C

23 GENEL KURALLAR Karşı yönlerden gelen iki tekne birbirinin iskelesinden geçer. (dümen sancağa kırılır) Arkadan gelen tekne önündeki teknenin rotasından çıkar. Sancak tarafımızda seyreden bir teknenin iskele bordasını görüyorsak (kırmızı ışığını), yol hakkı onundur. Rotasından çıkmamız gerekir. Kuvvetle yürütülen tekne, yelken ile yol alan bir tekneye yol verir. Manevradan aciz tekneye yol verilir(birbirini çeken tekneler, dümeni kitlenmiş tekne vb). Yol vermekle yükümlü olan tekne mümkün olduğunca erken ve bariz bir şekilde manevrayı yaptığını diğer tekneye göstermeli veya duyurmalıdır. Yol veren tekne c atıs mayı o nleyecek sȩkilde erken ve belirgin bir manevra ic in dig er teknenin ac ık bir sȩkilde go rebileceg i rota/hız deg is ikliklerini yapacak, yol hakkı olan teknenin o nu nden (pruvasından) gec meyecek, gerekirse duracak ya da tornistan yapacaktır.

24 MOTORLU TEKNELERDE AYKIRI GEC IṠ Aykırı gec is yapan iki motorlu tekneden dig erini sancak tarafında go ren tekne yol verecektir. Mu mku n oldug unca dig er teknenin pruvasını kesmekten kac ınacaktır. Diğer bir deyişle sancak tarafımızda seyreden bir geminin iskele bordasını görüyorsak (kırmızı ışığını), yol hakkı onundur. Rotasından çıkmamız gerekir.

25 PRUVA PRUVAYA GELEN MOTORLU TEKNELER Birbirlerinin borda fenerlerini go recek sȩkilde zıt rotadan ilerleyen her iki tekne de rotalarını sancak tarafa alacaktır.

26 YETIṠ ME İster yelkenli, ister motorlu olsun, başka bir tekneye yetişen tüm tekneler, teknelerin birbirlerini görmeleri durumunda, yetişilen teknenin yolundan çıkacaklardır.

27 MOTORLU VE YELKENLI TEKNELER Yol u stu nlu g u yelkenli tekneye ait oldug u ic in motorlu tekne, yelkenli teknenin pruvasını kesmekten kac ınacak sȩkilde manevra yapacaktır. *Teknenin yelkenleri açık

28 1. Farklı Kontra Seyir Eden Yelkenliler İskele kontra tekne, sancak kontra tekneye yol verir. Sancak kontra tekne İskele kontra tekne

29 2. Aynı Kontra Seyir Eden Yelkenliler Rüzgarüstü tekne, rüzgaraltı tekneye yol verir. Rüzgaraltı tekne Rüzgarüstü tekne

30 Kapatmalı - Kapatmasız Aynı kontrada gövdeleri örtüşen iki tekne kapatmalı durumdadır. Orsalatma Hakkı Kapatma var ise, rüzgaraltı teknenin rüzgarüstü tekneyi kapatma bitene kadar orsalatma hakkı vardır. (Çünkü geçiş üstünlüğü rüzgaraltı teknededir.) Rüzgaraltı tekne Rüzgarüstü tekne Rüzgaraltı tekne Rüzgarüstü tekne

31 İŞARET ŞAMANDIRALARINI DÖNÜŞ Dıştaki yelkenli (B), içteki bütün kapatmalı yelkenlilere (A), (kapatmanın, dıştaki yatın burnunun şamandıraya 2 tekne boyu yarıçaplı alan içinde iken oluşması durumunda) şamandırayı dönmesi veya geçmesi için yer açacaktır. Şamandıraya çarpılması veya bir geçiş üstünlüğü kuralına aykırı davranılması durumunda; İlk fırsatta, bir tramola ve bir kavança içeren bir adet 360 derecelik dönüş yaparak kendini cezalandıracaktır. watch?v=f4m9ycgaymg 1:50

32 TRAFİK AYRIM DÜZENLERİ Zorunlu Gemi Yolu Boyu 20 metreden az olan tekneler trafik ayrım düzeni içindeki şeritleri takip eden teknelerin geçişini engellemeyecektir! Bir trafik ayırım düzeninde kendi şeridinde seyreden bir gemi, bu şeridin dışında bulunan diğer gemilere göre geçiş üstünlüğüne sahiptir. Şeride girip çıkarken küçük açı ile Karşıdan karşıya geçerken dik açı ile hatta girmelidir.

33 DAR KANAL VEYA GEÇİTTE Önemli olan kanalı geçiş için kullanan teknelere engel olmamaktır. Kanal veya geçidin sancak tarafında seyredilmelidir. Yelkenli veya 20 m den kısa, makinesini kullanan tekne, kanalda güvenli seyreden gemiyi engelleyemez. Kanalda demirlemekten kaçınılmalıdır. Kanalı karşıdan karşıya geçecek bir gemi, kanaldaki geçişlere engel olmadan kanala mümkün olan en dar yerden ve en dik açıyla girecektir. Yetişen tekne, niyetini düdükle belirtip, uygun yanıtını aldıktan sonra geçiş yapabilir.

34 KISITLI GO RU S KOS ULLARINDA MANEVRA VE SEYİR KURALLARI Her tekne, kısıtlı go ru sţe ic inde bulunulan durum ve kos ullara go re ayarlanacak olan emniyetli bir hızla ilerlemelidir. Kuvvetle yu ru tu len bir tekne, ani manevralar ic in motorlarını hazır bulundurmalıdır. Go ru ş s artları kısıtlı olan bir alan ic inde veya yakınında, as ag ıda bahsedilen ses is aretleri verilecektir: (a) U zerinde yol bulunan kuvvetle yu ru tu len bir tekne iki dakikadan fazla olmayan aralıklarla bir uzun du du k c alacaktır. (b) Yolda olan fakat su u zerinde ilerlemeyip duran, kuvvetle yu ru tu len bir tekne iki dakikadan fazla olmayan aralıklarla birbiri ardından iki uzun du du k c alacak ve bu iki du du k arasında da yaklas ık iki saniyelik su re bulunacaktır.

35 Son olarak, Deniz kazalarının çoğunun, karayolu kazaları gibi dikkatsizlikten kaynaklandığını, Tüzükteki kurallara göre haklı olunsa dahi bunun bizi sorumluluktan kurtarmayacağını, Çatışmayı önlemek için her türlü tedbirin alınması gerektiğini unutmayalım! Bir çatışma durumunda, herkes sorumludur. Geçiş üstünlüğü için ısrarlı davranılmaz. İçinde bulunulan özel koşullara göre davranılır.