MİLLET MECLİSİ TUTANAK DERGİSİ

Transkript

1 DONEM : 1 OÎLT: 37 TOPLANTI : 4 MİLLET MECLİSİ TUTANAK DERGİSİ 72. Birleşim Çarşamba la 1- Geçen Tutanak özeti 2. Gelen kağıtlar 3. Yoklama 4. Başkanlık Divanının Genel Kurusunuşlan içindekiler Sayfa izmir Milletvekili Kadri özek'in, Başkanlığın geçen birleşimdeki tutumu ile ilgili demeci ve Başkanın cevabı 245: Siyasi partiler kanun, tasarısının 11 Mart 1965 Perşembe gününden başlanılarak diğer bütün işlerden önee ve aralıksız görüşülmesi hakkında Başkanlık Divanı ile Hükümet ve Partiler Grup temsilcilerinin kararı ve bu kararla ilgili Parti Gruplarının müşterek önergesi. 346: Yeniden teşkili gereken Bütçe ve Plân Komisyonuna üye seçimi 247: Konya Milletvekili Fakih özfakih ve iki arkadaşının, Milletvekili Seçimi Kanununun değiştirilmesine dair kanun teklifinin geriverilmesi hakkında önergesi (2/648, 4/397) Görüşülen işler Sayfa Ege Üniversitesinin 1961 bütçe yılı Kesinhesabına ait uygunluk bildiriminin sunulduğuna dair Sayıştay Başkanlığı tezkeresi ile Ege Üniversitesinin 1961 bütçe yılı Kesinhesap kanunu tasarısı ve Sayıştay Komisyonu raporu (3/802, 1/454) (is. Sayısı : 876) 248,270: Ege Üniversitesinin 1962 bütçe yılı kesinhesabına ait uygunluk bildiriminin sunulduğuna dair Sayıştay Başkanlığı tezkeresi ile Ege Üniversitesi 1962 bütçe yılı Ke^ sinhesap kanunu tasarısı ve Sayıştay Komisyonu raporu. (3/907, 1/688) (İS, Sayısı : 877) 348,274: istanbul Üniversitesinin 1961 yılı KesinıhesaJbına ait uygunluk bildiriminin sunulduğuna dair Sayıştay Başkanlığı tezkeresi ile İstanbul Üniveraitesi 1961 bütçe yılı Kesinhesap kanunu tasarısı ve Sayıştay Komisyonu raporu (3/787, 1/431) (S. Sayısı : 860) 248,278: istanbul Ündvensitesinin 1962 bütçe yılı Kesinhesabına ait uygunluk bildirimi-

2 Savı?» Sayfa nin sunulduğuna dair Sayıştay Başkanlığı tezkeresi ile istanbul Üniversitesi 1962 bütçe yılı Kesinlhesap kanunu tasarısı ve Sayıştay Komisyonu rapomı (3/961, 1/680) (S. Sayısı : 874) 248,282: Kat mülkiyeti kanunu tasarısı ile Kırşehir Milletvekili Ahmet Bilgin ve 8 arkadaşının ve Afyon Kararisar Milletivekili Asım Yılmaz'in, kat mülkiyeti kanun teklifleri ve Adalet Komisyonu raporu (1/516, 2/288, 2/325) S. Sayısı: 524) '2418,2186: C. Senatosu Niğde Üyesi Kudret Bayhan ve üç arkadaşının, İlli sayılı Kanuna bir madde eklenmesi hakkında kanun teklifi, Konya Milletvekili Ahmet Gürkan ve Ankara Milletvekili Ferhat Nuri Yıldırım'ın, 5585 sayılı Kanuna geçici bir madde eklenmesine dair kanun teklifi, Tokat Milletvekili H. Ali Dizman'm, Askerlik hizmetlerinin emeklilik ve terfiden sayılması hakkında kanun teklifi ile C. Senatosu izmir Üyesi Hilmi Onat ve Aydın Milletvekili Mehmet Tavas'ın, Maaş Kanununa ek 4379 sayılı Kanunla bu kanunu tadil eden 5585 ve 6724 sayılı kanunlara bâzı maddeler ilâvesi hakkındaki kanun tekliflerine dair C. Senatosu Başkanlığı tezkeresi ve C. Senatosunca yapılan değişiklikler hakkında M. Meclisi Plân Komisyonu raporu (M. Meclisi 2/62, 2/145, 2/204, 2/360; C. Senatosu 2/142) (S. Sayısı : 445 e 1 nci ek) Siyasi Partiler kanunu tasarısı ile Adana Milletvekili Kasım Gülek ve Kemal Sarıibrahimoğlu'nun, Siyasi partiler kanun teklifleri ve Geçici Komisyon raporu (1/560, 2/378; 2/591) (S. Sayısı : 527) Bina kiralan hakkındaki kanun tasarısı ve F^rzurum Milletvekili Gıyesettin Karaca'nm 6570 sayılı Kira Kanununun Anayasa Mahkemesince iptal edilen 2 ve 3 ncü maddelerinin yeniden tedvini ile 4 ncü maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun teklifi ve geçici komisyon raporu (1/513, 2/526) (M. Meclisi'S. Sayısı : 458 ve 458 e 2 nci ek) 248: Çanakkale Milletvekili Şefik Inan'ın, Otelcilik, Motelcilik Türk Anonim -^ 240 Şirketi kanun teklifi ve Geçici Komisyon raporu (2/576) ('S. Sayısı : 507) Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanununun 34 ncü maddesinin değiştirilmesine dair kanun tasarısı ve Adalet ve Tarım komisyonları raporları (1/463) (S. Sayısı : 268) İstanbul Milletvekili Reşit Ülker'in, Beden Terbiyesi Kanununun 4 ncü ve 13 ncü maddelerinin kaldırılmasına dair kanun teklifi ve İçişleri Komisyonu raporu (2/386) (S. Sayısı : 128) Polis Vazife ve Salâhiyet Kanununun 2 nci maddesinin değiştirilmesine dair kanun tasarısı ve tçişleri Komisyonu raporu (1/458) (S. Sayısı : 265) istanbul Milletvekili Reşit Ülker'in, Idarei Umumiyei Vilâyat Kanununda ek ve değişiklikler yapılmasına dair kanun teklifi ve içişleri Komisyonu raporu (2/672) (S. Sayısı : 702) sayılı Basın Kanununun tarih ve 143 sayılı Kanunla değişik 19 ncu maddesinin değiştirilmesine dair kanun tasarısı ve Adalet Komisyonu raporu (1/527) (!S. Sayısı : 525) sayılı Basm Kanununa bir madde eklenmesi hakkındaki Kanunun kaldırılmasına dair kanun tasarısı ve Adalet ve Turizm ve Tanıtma komisyonları raporları (1/541) (S. Sayısı : 533) Cumhuriyet Senatosu Urfa Üyesi Vasfi Gerger'in, kesin idari kararlar hakkında Danıştaya haşvurulacağma dair kanun teklifi ve içişleri ve Maliye komisyonları raporları (2/33) (IS. Sayısı : 294) İstanbul Milletvekili Reşit Ülker'in, Umuru belediyeye mütaallik ahkâmı cezaiye hakkında 16 Nisan 1340 tarih ve 486 numaralı Kanunun bâzı maddelerini muaddil 1608 sayılı Kanuna maddeler eklenmesine ve 2575 sayılı Kanunun 3 ncü maddesinin kaldırılmasına dair olan 151 sayılı Kanunun ek 2 nci maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun teklifi ve içişleri ve Adalet komisyonları raporları (2/136) (S. Sayısı : 751)

3 Sayfa 18. Askerî Memnu Mıntakalar Kanununun birinci maddesinin (A) fıkrasının değiştirilmesine dalir kanun tasarısı ve Millî Savunma Kom'iısyonu raporu (1/473) (S. Sayısı : 364) sayılı İhtiyat subayları ve ihtiyat alskerî memurları Kanununun 2754 sayılı Kanunla muaddel 25 nci maddesinin tadiline dair kanun tasarılsı ve Millî Savunma Komisyonu raporu (1/535) (S. Sayası : 588) 250: Cumhuriyet Senatosu Üyesi Ragıp Üner'in, Türkiye'ye gerek hariçten ithal suretiyle giren ve gerekse memlekette imal edilen eşya ve malzeme içerisine Türkçe prospektüs konulmasına dair kanun teklifi ile Bursa Milletvekili Ziya Uğur'un, ithal edilip satışa arz edilecek mallara ait katalog ve izahnamelerin Türkçeleştirilmesi hakkında kanun teklifi ve Sanayi ve Ticaret komisyonları raporları (2/579, 2/580) (S. Sayısı : 622) 255: Uzman Jandarma kanun tasarısı ve Geçici Komisyon raporu (1/479) (S. Sayısı. : 296) Nöbetçi memurluğu kurulması ve olağanüstü hal tatbikatlarında mesainin 24 saat devamını sağlıyan kanun tasarısı ve İçişleri Komisyonu raporu (1/648) (S. Sayısı : 615) Tekirdağ Milletvekili Hayri Mum. euoğlu'nunı Bâzı suç ve cezaların affı hakkındaki 23 Şubat 1963 gün ve 218 sayılı Kanunun 4 ncü maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun teklifi ve İstanbul Milletvekili ismail Hakkı Tekinel'in, Suç ve cezaların affı hakkındaki 23 Şubat 1963 gün ve 218 sayılı Kanunun 8 nci maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun teklifi ile İçel Milletvekili Mazhar Arıkan'm, Bâzı suç ve cezaların affı hakkındaki 218 sayılı Kanunun 3 ncü maddesinin 1 nci bendinin tadili hakkında kanun teklifi ve Adalet Komisyonu raporu (2/574, 2/645, 2/560) (S. Sayıisı : 589) Cumhuriyet Senatosu İstanbul Üyesi Rifat öztürkçine'nin ve Trabzon 241 «ay ta Milletvekili Ahmet Şener ve Çorum Milletvekili Hilmi Incesulu'nun, Su ürünleri kanunu teklifi ile Cumhuriyet Senatosu Zonguldak Üyesi Tevfik İnci ve 28 arkadaşının, Balıkçılığın teşvik ve himayesine mahsus kanun teklifi ve Geçici Komisyon r'ayoru (2/377, 2/505, 2/252) (S. Sayısı : 370) 264: Genel nüfus yazımı kanunu tasarısı ve Geçici Komisyon raporu (11/507) (S. Sayısı : 513) Türkiye Elektrik Kurumu kanunu tasarısı ve Kırşehir Milletvekili Memduh Erdemir'in, Türkiye Elektrik Kurumu kanunu teklifi ve Geçici Komisyon raporu (1/461, 2/426) (S. Sayısı : 516) Konut kanunu tasarısı ve Geçici Komisyon raporu (1/493) (IS. Sayısı : 534) Gümrük kanunu tasarısı, 5383 sayılı Gümrük Kanununun 3 ncü fıkrasiyle 71 nci maddesinin değiştirilmesine dair kanun tasarısı ve Millî Savunma ve Dışişleri komisyonları «raporları üe İzmir Milletvekili Mustafa Uyar'm, 5383 sayılı Gümrük Kanununun 134 ncü maddesinin değiştirilmesine dair kanun teklifi ve Geçici Komisyon raporu (1/466, 1/204, 2/236) (S. Sayısı : 734) Bursa Milletvekili Sadrettin Çanga ve 106 arkadaşının bölge tiyatroları kanun teklifi ve Geçici Komisyon raporu (2/437) (S. Sayısı : 305) Aydın Milletvekili İsmet Sezgin ve 33 arkadaşının, 5237 sayılı Kanunun 27 nci maddesinin (c) bendinin değiştirilmesine dair kanun teklifi ve Geçici Komisyon raporu (2/522) (S. Sayısı : 353) Millî İstihbarat Teşkilâtı kanunu tasarısı ve Geçici Komisyon rapıoru (1/451) (S. Sayısı : 456) Tarım Bakanlığı vazife ve teşkilât Kanununa (bir madde eklenmesine dair kanun tasanısı ve Tarım Komisyonu raporu (1/708) (S. Sayısı : 776) Mardin Milletvekili Talât Oğuz' un, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun

4 41. Adana Milletvekili Kemal Sarıibrahimoğlu ve iki arkadaşının, Ziraat alet ve makinaları ile kimyevi gübre ve ilâçla i in ithalât ve memlekette satışının mün Sayff. I 226 ncı maddesinin ilk fıkrasının değiştirilmesine mütaallik kanun teklifi ve Adalet Komisyonu raporu (2/128) (S. Sayısı : 584) 265 hasıran Türkiye Zirai Donatım 34. Cumhuriyet Senatosu Edirne Üyesi Tahsin Banguoğlu ve 82 arkadaşının, Edirne'de bir üniversite kurulmasına dair kanun teklifi ve Millî Eğitim Komisyonu raporu (2/82) (S. Sayısı : 778) Cumhuriyet Senatosu Adana Üyesi Mehmet Ünaldı ve 8 arkadaşının, Çukurova Üniversitesinin kuruluşu hakkında kanun teklifi ve Millî Eğitim Komisyonu raporu (2/8) (S. Sayısı : 779) 265: Mardin Milletvekili Mehmet Ali Arakan ve 123 arkadaşının, Diyarbakır'da (Gökalp Üniversitesi adı altında) bir üniversite kurulmasına dair kanun teklifi ve Millî Eğitim Komisyonu raporu (2/32) (S. Sayısı : 780) Konya Milletvekili İhsan Kabadayı ve 183 arkadaşının, (Selçuk Üniversitesi adıyla) Konya'da bir üniversite kurulması hakkında kanun teklifi ve Millî Eğitim Komisyonu raporu (2/50) (S. Sayısı : 781) Kütahya Milletvekili Sadrettin Tosbi ve 21 arkadaşının, 7334 sayılı Kanunun bâzı maddelerinin değiştirilmesine dair kanun teklifi ile Eskişehir Milletvekilleri İbrahim Cemalcılar ve Şevket Asbuzoğlu'nun, 7334 sayılı Kanunun bâzı maddelerinin değiştirilmesine dair kanun teklifi ve Millî Eğitim ve Plân komisyonları raporları (2/307, 2/322) (S. Sayısı : 444) Sivil Savunma Kanununa iki ek madde eklenmesine dair kanun tasarısı ve Millî Savunma ve İçişleri komisyonları raporları (1/517) (S. Sayısı : 614) 266 I sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü kuruluş ve görevleri hakkındaki kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısı ve Ba- I yındırlık ve Plân komisyonları raporları (1/640) (S. Sayısı : 711) '266 I Sayfa Kurumu tarafından yapılmasına ve bu maddelerin Gümrük Vergisi, resim ve harçlardan muafiyetine dair kanun teklifi ile Geçici Komisyon raporu (2/731) (S. Sayısı : 784) Cumhuriyet Senatosu İstanbul Üyesi Rifat öztürkçine ve 5 arkadaşının, Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadülüne dair olan 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Genel Müdürlüğü kısmında değişiklik yapılması hakknda kanun teklifi ve içişleri ve Plân komisyonları raporları (2/266) (S. Sayısı : 399) Cumhuriyet Senatosu Elâzığ Üyesi Celâl Ertuğ'unı 1953 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununa bâzı maddeler eklenmesine dair kanun teklifi ve İçişleri, Sağlık ve Sosyal Yardım ve Adalet komisyonları raporları (2/376) OS. Sayısı : 795) Ordu Milletvekili Ferda Güley ve Edirne Milletvekili Nazmi özoğul'un, 657 sayılı Harita Müdürü Umum iyesi Kanununun 8 nci maddesinin değiştirilmesi ve bu kanuna 3 ncü (bir geçici madde eklenmesi hakkında kanun teklifi ve Millî Eğitim. ve Millî Savunma komisyonları raporları (2/515) (S. Sayısı : 740) İstanbul Milletvekili Zeki Zcren'in, 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanununun 28 nci maddesine bir fıkra eklenmesine dair kanun teklifi ve Anayasa ve Adalet komisyonları mütalâaları ile Sağlık ve Sosyal Yardım Komisyonu raporu (2/497) (S. Sayısı : 276) sayılı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Teşkilât ve Memurin Kanununa ek Kanun tasarısı ve Sosyal Yardım ve Plân komisyonları raporları (1/707) (S. Sayısı : 796) sayılı Yabancı sermayeyi teşvik Kanununun 8 nci maddesinin (a) fıkrasının değiştirilmesi hakkında kanun

5 Sayla tasarısı ve Sanayi, Ticaret, Maliye ve Plân komisyonları raporları (1/567) (S. Sayısı : 761) Kocaeli iline bağlı Kaynarca ilçesinin Sakarya iline bağlanması hakkında kanun tasarısı ve içişleri ve Plân komisyonları raporları (1/457) (S. Sayısı : 365) Serbest malî müşavirlik kanunu tasarısı ile Cumhuriyet Senatosu Amasya Üyesi Macit Zeren ve Adana Üyesi Mehmet Ün aldı'nm, Malî müşavirlik ve yeminli müşavirlik kanunu teklifi ve Geçici Komisyon raporu (1/476, 2/529) (S. Sayısı : 368 e 1 nci ek) Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisi İdare Âmirlerinin, Türkiye Büyük Millet Meclisi memur]arının teşkilâtına dair olan 4509 sayılı Kanuna ek 6341 sayılı Kanunun 1 nci maddesinin değiştirilmesine dair kanun teklifi ve Plân Komisyonu raporu (2/766) (S. Sayısı : 802) Millî Müdafaaya hiyanet suçun- Sayfa dan müebbet hapse hükümlü Alman uyruklu Wilfried Herbrecht hakkındaki hapis cezasının affı hakkında kanun tasarısı ve Adalet Komisyonu raporu (1/671) (S. Sayısı : 741) Türkiye Cumhuriyeti ile Federal Almanya Cumhuriyeti Hükümeti arasında Hava Ulaştırmaisma dair Anlaşmanın onaylanmasının uygun bulunduğu hakkında kanun tasarısn ve Ulaştırma, Dışişleri ve Plân komisyonları raporları. (1/617) (S. Sayısı : 856) Diyanet İşleri Başkanlığı kuruluş ve görevleri hakkındaki kanun tasarısı ile Cumruriyet Senatosu îzmir Üyesi Ömer Lûtfi Dozcalı ve 26 arkadaşının, Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi Ahmet Yıldız ve 24 arkadaşının, Konya Milletvekili îhsan Kabadayı ve 10 arkadaşının ve Erzurum Milletvekili Tahsin Telli'nin, Diyanet İşleri Başkanlığı kuruluş ve görevleri hakkında kanun teklifleri ve Geçici Komisyon raporu. (1/670, 2/101, 2/105, 2/146, 2/643) ('S. Sayısı : 831) 267:269»<i Bafra kazasının Elifli köyünden Şerife Balsüzen ile Kanlıgüney köyünden Kâmil Söylemez'in ölüm cezasına çarptırılmaları hakkındaki hükümlülük dosyası, okunan Başbakanlık tezkeresi üzerine, geri verildi. Çorum Milletvekili İhsan Tombuş ve Kocaeli Milletvekili Hâldan Kısayol'un verdikleri önerge üzerine Başkanlık Divanınca alman karar gereğince; 1965 yılı Bütçe kanunu tasarısının maddelerine geçilmesi hakkındaki açık oylamada 197 kabul oyuna karşı 226 ret oyu kullanıldığı ve 2 Milletvekilinin çekinser kaldığı Başkanlıkça açıklanarak bilgiye sunuldu. Ege ve İstanbul Üniversitelerinin 1961 ve 1962 bütçe yılları Kesinhesap Kanıtn tasarıları yeniden açık oya sunulduysa da, yapılan ayrımlar so 1. GEÇEN TUTANAK?UTANAK ÖZETİ 243 nunda yine yeter çoğunluk bulunmadığı anlaşıldığından oylamaların tekrarlanacağı bildirildi sayılı Emekli Sandığı Kanununa bir madde ile bir geçici madde ve bâzı maddelerine fıkra eklenmesine ve bâzı fıkralarının değiştirilmesine dair kanun teklifleri, Plân.Komisyonunun yeniden seçilmesi işlemi henüz yapılmamış bulunduğundan, görüşülemedi. Gümüşanc Milletvekili Necmeddin Küçüker'in Maliye ve Turizm Komisyonlarından çekildiğine dair önergesi ile, Plân Komisyonuna partiler oranına göre seçilecekleri gösteren liste okundu listede aday olarak gösterilenlerden bir kısmının hazır bulunmadığının anlaşılması üzerine, seçimin gelecek birleşime bırakıldığı bildirildi.

6 Kat Mülkiyeti Kanun tasarısı ve teklifinin maddeleri üzerindeki görüşmeler bitirilerek tümü açık oya sunulduysa da ayrım sonunda yeter çoğunluk sağlanamadığı ve oylamanın tekrarlanacağı bildirildi. 10 Mart 1965 Çarşamba günü saat 15 te toplanılmak üzere saat (17.40) da birleşime son verildi. Başkan Kâtip Başkanvekili Siirt Mekki Keskin Süreyya Öner Kâtip Yozgat İsmet Kapısız SORULAR Sözlü soru 1. Aydın Milletvekili Hilmi Aydmçer'in, Kuşadası ilçesinin Hükümet yardımı ile imarı hususunda ne düşünüldüğüne dair sözlü soru önergesi, Turizm ve Tanıtma ve İçişleri Bakanlıklarına gönderilmiştir. (6/1059) Yazık soru 2. Katsltamuono Milletlvefkliılıi Al, öadikmıen;- li'nin, Van'ın Erciş ilçesi llköğretmen okulu Edebiyat Öğretmeninin 1964 yılında, Avrupa Konseyi 100 öğretmen projesi çevresinde, yurt dışı imtihanına girip girmediğine dair yazılı soru önergesi, Millî Eğitim Bakanlığına gönderilmiştir. (7/678) 2. GELEN KÂĞITLAR Tasarı Hendek kazası Kemaliye mahallesi nüfusunda kayıtlı Mustafaoğlu 1329 doğumlu Faik özer'in bakiye cezasının affı hakkında kanun tasarısı (1/821), (Adalet Komisyonuna.) Teklif Aydın Milletvekili M. Şükrü (Koç ve 14 arkadaşının Öğretmenler Yardımlaşma Kurumu kanunu teklifi. (2/817) (Ticaret, Millî Eğitim ve Plân komisyonl arına)

7 BÎEINCI OTURUM Açılma saati : BAŞKAN Başkanvekili Mekki Keskin KÂTÎPLER : Süreyya öner (Siirt), îsmet Kapısız (Yozgat) BAŞKAN Birleşimi açıyorum. 3. YOKLAMA BAŞKAN Yoklama yapılacak. Elektrik yandığında, kabul düğmesine basmanızı rica ediyorum. BAŞKAN Yoklama işlemi bitmiştir. Efendim, çoğunluğumuz vardır. Gündeme başlıyoruz. 4. BAŞKANLIK DÎVANININ GENEL KURULA SUNUŞLARI l t _ İzmir MületveMi Kadri Özek'in, Başkanlığın geçen birleşimdeki tutumu ile ilgili demeci ve Başkanın cevabı. BAŞKAN Sayın Özek, zaptı sabık hakkında bir isteğiniz var. Ne gibi bir düzeltme yapmak niyetiudesiniz zaptı sabıkta t KADRİ ÖZKK (izmir) Etendim dün zabıtlara benimle alakalı bâzı hususlar geçmiş, bu hususla alakalı konuşmam için.. BAŞKAN Ne gibi efendim? KADRl ÖZEK (İzmir) Yanlış geçmiş efendim.' Kiyasetle aramızda bir münakaşa cereyan etmiştir, bu hususta bir tavzihte bulunmak istiyorum. BAŞKAN Buyurun efendim. Yalnız bu hususa münhasır olmak üzere buyurun. KADRÎ ÖZEK (izmir) Muhterem arkadaşlarım, dün Meclisimizde, benimle Sayın Başkan arasında vâki münakaşa yalnız şahsımın değil yarın bu Parlâmento içinde bulunan her hangi bir üye arkadaşımızın da aynı muameleye mâruz kalması hahis mevzuu olabileceği i için, bu hususu hepimizin dikkatle izlemesi icabettiği kanısındayım. BAŞKAN Kadri Bey, zabıttaki, yanlış geçişlerle işaret buyuracaktınız. KADRÎ ÖZEK (Devamla) Muhterem. arkadaşlarım, dün bendeniz Riyasetin bir tasarrufu sebebiyle İçtüzüğe aykırı muamelede bulunduğu mülâhazası ile müdahale etm'ek mecburiyetinde kalmıştım. Filhakika Sayın Riyasetten bu konuda usul üzerinde konuşmak için söz istedim, fakat Riyasetin, nezaket ile hiçbir surette uyuşması mümkün olmıyan bir davranış içinde, şahsım itibariyle değil, ama bir Parlâmento üyesi olmak itibariyile «Otur oturduğun yerde» şeklinde bir sözle, azarlar mahiyetteki davranışını huzurunuzda takbih etmeyi bir vazife addetmekteyim. BAŞKAN Bir takbih ediyorsunuz? dakika Sayın Özek, neyi KADRİ ÖZEK (Devamla) Riyasetin her hangi bir Parlâmento üyesine «otur oturduğun yerde» demesi hareketini takbih ediyorum. BAŞKAN Riyasetin tutumu bir kasda nıakrum olmadığı için, takbih sözünü düzeltmezseniz ihtar vereceğim size. KADRİ ÖZKK. (Devamla) Sayın Başkan, yapılan haı'eketin İçtüzüğe ve Parlâmento âdabına uygun olmadığını ifade etmek istiyorum. Takbihten maksadfm budur. BAŞKAN Peki efendim. KADRİ ÖZEK (Devamla) Muhterem arkadaşlarım, her hangi bir Parlâmento üyesi söz istiyebilir. Riyaset bunu reddedebilir. BAŞKAN Neyi düzelteceksiniz onu yapın efendim Düzeltmeyi yapınız zabıtta. 245

8 M. Meclisi B : 72 KADRİ ÖZEK (Devamla) Muhterem Reis Bey, eğer dinlerseniz neyi düzelttiğimi, neyi... BAŞKAN Ben size gündem dışı söz vermedim. Veyahut da bir sözlü soru getirmediniz ki, münakaşasını yapalım. KADRİ ÖZEK (Devamla) Gündem dışı konuşmuyorum, dünkü zabıtla alâkalı bir hâdiseden bahsediyorum bendeniz... BAŞKAN Hâdise değil efendim, zabıtta bir düzeltnı'e yapacaksınız. Yanlış geçmiş dediğiniz hususu düzelttiniz. KADRÎ ÖZEK (Devamla) Maksadım, Riyasetin İçtüzüğe ve Parlâmento âdabına uygun olmıyan hareketini izahtır. Maruzatım bundan ibarettir. BAŞKAN Muhterem arkadaşlarım, Sayın özek zaptı sabık hakkında bir düzeltme yapmak arzusunda bulundular, teşrif ettiler kürsüde konuştular, ancak dünkü birleşimde, Başkanlıkla arasında geçen hâdiseyi huzurlarınıza getirip, bilgilerinize arz ettiler. Kendilerine, Bütçe Encümenine seçilecek arkadaşların diğer komisyonlarda âza olmamaları icabettiğini hatırlattık. Grupları oranlarına göre listelerini vermişlerdir. Seçime geçilmek için komisyondan istifa etmiş olanları veya edecekleri kendilerine veya gruplarına sorduk. Bunun üzerine Sayın özek, istifa etmelerinin gruplara sorulması usule uygun değildir, şeklinde beyanda bulundular. Halbuki, bu arkadaşların isimlerini huzurunuzda açıklamadığımız ve oylarınıza sunmadığımız için, bunların değişmesi mevzuubahsolur. Tabiî olarak kendileri de veya grupları da istemiyebilir, değiştirebilir. Bu hususu kendilerine söyledik, fırladılar, atıldılar. Biliyorsunuz ortaya çıkıp bağırmak her şekliyle İçtüzüğe aykırıdır ve inzibati cezayı müstelzimdir. Kendilerine de «oturunuz yerinize Kadri Bey» dedik. «Otur oturduğun yerde» şeklinde bir müdahaleyi her hangi bir şekilde kendilerine ve hiçbir mebus arkadaşımıza dört senedir yapmadığımız gibi kimseye de hür haikareit ktaödı güitmıeyiz. Kadiri Beyin kürsüye kadar böyle yürüyüp gelmesini dahi Başkanlık müsamaha ile karşılamış kendilerine bir inzibati ceza tertibetmemiştir. Başkan :1 lık tutumunda daima arkadaşlara karşı müsamahakârdır. Arz ederim. 2. ı Siyasi ı Partiler kanun tasarısının 11 Mart 1965 Perşembe gününden başlanılarak diğer bütün işlerden ünce }ve arahkslz görüşülmesi hakkında Başkanlık Divam ile \Hükümet ve partiler grup temsilcilerinin \ kararı ve bu kararla ilgili parti gruplarının müşterek pnergesi. BAŞKAN Kararı okutuyorum. Karar 10 Mart 1965 Çarşamba günü saat 10,30 da Millet Meclisi Başkanı Fuad Sirmen'in Başkanlığında siyasi partiler grup yetkilileri ve Hükümet temsilcisinin iştiraki ile ( tarihli Protokol gereğince) yapılan toplantıda: Anayasa gereğince çıkarılması müddetle kayıtlı kanunlardan Meclisimizde yalnız Siyasi Partiler kanun tasarısının kaldığı görülmüş ve bu tasarının bütün işlere takdimen ve fasılasız olarak 11 Mart 1965 Perşembe gününden itibaren ve bitinceye kadar görüşülmesi hususu kabul edilmiştir. Elde mevcut diğer kanun tasarı ve tekliflerinden tercihan hangilerinin görüşüleceği hususunun, Siyasi Partiler kanun tasarısının bitiminden evvel yapılacak Başkanlar Kurulu toplantısında tesbitine karar verilmiştir. Başkan Millet Meclisi Başkanı Fuad Sirmen A. P. Grup Başkanı Y. Turhan Bilgin Hükümet temsilcisi Çalışma Bakanı t. Sabri Çağlayangil C. H. P. Grup Bşk. V. Kemali Bayazıt C. K. M. P. Grup Bşk. V. M. P. Grup Bşk. V. Cevat Odyakmaz Ahmet Bilgin Y. T. P. Grup Bşk. V. Y. Necmettin Küçüker BAŞKAN Kararı dinlediniz muhterem arkadaşlar. AHMET ŞENER (Trabzon) Gündemde olanlar dâhil mi? BAŞKAN Onlara hiçbir Okunan kararı Yüce Heyetin tesiri yok. tasvibine arz

9 M. Meclisi B : 72 ediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir. Şimdi, Siyasi Partiler kanun tasarısının gündemdeki bütün işlere takdimen görüşülmesi hakkındaki önergeyi okutuyorum. Yüksek Başkanlığa Gündemin öncelikle görüşülmesine karar verilen işlerin ikinci sırasında kayıtlı Siyasi Partiler kanunu tasarısı Anayasa gereğince çıkarılması müddetle kayıtlı kanunlar meyanmda olup, 10 Mart 1965 günü yapılan Başkanlar Kurulu toplantısında da bu tasarının bütün işlere takdimen ve aralıksız olarak 11 Mart 1965 tarihinden itibaren görüşülmesine karar verildiğinden sözü geçen tasarının gündemdeki diğer bütün işlere takdimen görüşülmesinin Genel Kurulun tasvibine sunulmasını saygılarımızla arz ve teklif ederiz, A. P. Grup Başkanı Y. C. H. P. Grup Bşk. V. Turhan Bilgin Kemali Bayazıt C. K. M. P. Grup Bşk. V. M. P. Grup Bşk. V. Cevat Odyakmaz - Ahmet Bilgin Y. T. P. Grup Bşk. V. Komisyon Sözcüsü Necmettin Küçüker Coşkun Kırca BAŞKAN önergeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir. 3. ı Yeniden teşmu gereken Bütçe >ve \Plân Komisyonuna üy& seçimi. BAŞKAN Muhterem arkadaşlar; Bütçe Komisyonuna üye seçilmek için, diğer komisyonlarda üye olan arkadaşlarımızın istifa önergeleri vardır, okutuyorum. Millet Meclisi Başkanlığına Millet Meclisi Sanayi Komisyonundan istifa ettiğimi arz ederim. Saygılarımla. Bursa Ahmet Türkel BAŞKAN Bilgilerinize sunulur. Millet Meclisi Başkanlığına Millet Meclisi Turizm ve Tanıtma Komisyonundan istifa ettiğimi arz ederim. Saygılarımla. Erzincan Hüsamettin Atabeyli BAŞKAN Bilgilerinize sunulur O : 1 Millet Meclisi Başkanlığına Millet Meclisi Ulaştırma Komisyonundan istifa ettiğimi arz ederim. Saygılarımla. Maraş Enver Kaplan BAŞKAN Bilgilerimize sunulur. Millet Meclisi Başkanlığına Millet Meclisi Adalet Komisyonundan istifa ettiğimi arz ederim. Saygılarımla. Mardin Esat Kemal Aybar BAŞKAN Bilgilerimize sunulur. Millet Meclisi Başkanlığına Millet Meclisi imar ve iskân Komisyonundan istifa ettiğimi arz ederim. Saygılarımla. Rize Erol Yılmaz Akçal BAŞKAN Bilgilerinize sunulur. Millet Meclisi Başkanlığına Millet Meclisi Ticaret Komisyonundan istifa ettiğimi arz ederim. Saygılarımla. Trabzon Ekrem Dikmen BAŞKAN Bilgilerimize sunulur. Millet Meclisi Başkanlığına Milılî Eğitimi, İmar ve iskân Korfsyionuı üyeliğimden iatiifa ettiğimi arz ederdim. Nevşehir Ali Baran Numanoğlu BAŞKAN Bilgilerimize sunulur. C. K. M. P. den Bütçe Komisyonuna bildirilecek isimler var mı efendim? Bildirilecek isimler vardı. C. K. M. P. GRUPU ADINA CEVAT OD- YAKMAZ (Sivas) Kâğıtta var efendim. BAŞKAN Evet, gelmiş. Muhterem arkadaşlar; Bütçe Komisyonuna seçilecek arkadaşlarımızın seçimini yapacağız. Bütçe Komisyonuna seçilecek arkadaşlarımızın aday olarak isimleri bir liste halinde tanzim edilmiştir. Bu liste sizlere dağıtıldı. Şimdi tasnif heyetini seçiyoruz. Nazmi özoğul? Burada. Reşit önder? Burada. Vahyi özarar? Burada. Hangi seçim çevresinden oyları toplıyacağımız hakkında kura çekiyorum. Ankara.

10 M. Meclisi B : 72 (Ankara Milletvekillerinden başlanarak isimler okunmak suretiyle oylar toplandı) BAŞKAN Oylarını kullanmıyan arkadaş var mı? Oy toplama işlemi bitmiştir. 4. Konya Milletvekili Fakih özfakih ve iki atkadaşının, Milletvekili Seçimi Kanununun değiştirilmesine dair kanun teklifinin geriverilmesi hakkında önergesi (2/648, 4/397) BAŞKAN önergeyi okutuyorum O : 1 Yüksek Başkanlığa Milletvekilleri S'eçimi Kanununun değiştirilmesine dair olan kanun teklifimizi geri alacağımızdan gerekli işlemin yapılmasına delâletlerinizi saygılarımızla arz ederiz. Konya Fakih. özfakih. İstanbul Coşkun Kırca BAŞKAN Geri verilmiştir. Aydın Orhan Apaydın 5. GÖRÜŞÜLEN İŞLER 1. < Ege Üniversitesinin 1 61 bütçe yılı Kesinhesabına yit uygunluk bildiriminin sunulduğuna dair Sayıştay Başkankğı teskeresi jle Ege t! niv er sitesinin \1961 bütçe yık Kesinhesap kanunu tasarısı ve $em/l to/ Komisyonu raporu (3/802, 1/454) (S. )Saytsı : 876) 2. Ege : Üniversitesinin bütçe j yıh Kesinhesabına 'ait uygunluk bildiriminin sunulduğuna dair Sayıştay Başkankğı tezkeresi ile Ege Üniversitesi 1962 bütçe <<uîhkesinhesap ka*- nunu tasarısı )ve Sayıştay '. Komisyonu raporu. (3/907, 1/688) (S. Sayısı : 877) 3. İstanbul Üniversitesinin 1961 yık Kesinhesabına ait uygunluk bildiriminin sunulduğuna dair Sayıştay Başkankğı tezkeresi ile İstanbul [Üniversitesi )1961 ibütçe yıfo Kesinhesap kanunu tasarısı ve Sayıştay Komisyonu raporu (3/787, 1/431) (S. Saynstı : 860) 4. İstanbul Üniversitelinin 1962 bütçe tyık Kesinhesabına ait uygunluk bildiriminin sunulduğuna dair Sayıştay Başkankğı tezkeresi ile İstanbul Üniversitesi 1962 {bütçe 'yık Kesinhesap kanunu tasarısı ve Sayıştay Komisyonu raporu (3/961, İ/680) /S. S (iyisi : 874) 5. Kat mülkiyeti kanunu tasar\us% ile Kırşehir Milletvekili \Asmet Bilgin i ve fi arkadaşının ve Afyon Karahisar Milletvekili Asım Yılmaz'ın, kat 'mülkiyeti [kanun tekufleri (ve Adalet Komisyonu hraporu (1/516, 2/288, 2/325) (S. Sayısı : 524) BAŞKAN Dünkü birleşimde olmadığından tekrar oylarınıza arz Yuvarlaklar sıralar arasında nisap hâsıl edilecektir. gezdiriiecektir. 248 Şimdi arkadaşlarım, öncelikle görüşülmesi kararlaştırılan işlerimize geçiyoruz. Gündemimizin öncelikle görüşül aeek işlerin birinci kısmında 6. il. Senatosu Niğde Üyesi Kudret \ Bay^ han ve {üç arkadaşının, 1111 sayik Kanuna bir madde eklenmesi hakkında kanun teklifi, Konya MitletvekMi Ahmet Gürktn ve Ankara j Milletvekili ' Ferhat Nuri Yildırım'ın, 5585 sayıfa Kanuna geçici bir madde eklenmesine dair kanun teklifi, Tokat Milletvekili H. Ali Dizman'- m, Askerlik hizmetlerinin emeklikk, >pe ' terfiden sayılması hakkında kanun teklifi %e \C, Senatosu fizm\ir Üyesi jmlmi Onat ve Aydhn MilletveMli Mehmet Yavaş'ın, ]M.aaş Kanununa ek 4379 sayik Kanunla bu kanunu tadil eden 5585 ve 6724 sayılı kanunlara bâzı, \maddeler ilâvesi hakkındaki kanun tekliflerine [dair C. Senatosu Başkanlığı tezkeresi ve. Senatosunca (yapılan değişiklikler ^hakkında M. MecDjisi Plân Komisyons raporu (M. Meclisi 2/62, 2/145, 2/204 A 2/360; (1. Senatosu 2/142) (S. Sayısı : 445 e 1 nci ek) BAŞKAN Bütçe Komisyonu olmadığı için geri bırakılmıştır. Bugün görüşülemiyecektir. 7. Siyasi Partiler kanunu tasarısı ile Adana Milletvekili Kasım Gülek ve Kemal Sarıibrahimoğlu'nun, Siyasi partiler kanun teklifleri ve Geçici Komisyon raporu (1/560, 2/378; 2/591) (S. Sayası : 527) görüşülme BAŞKAN Yarından itibaren sini kabul buyurdunuz. 8. Bina kiraları hakkındaki kanun tasar nsı ve Erzurum Milletvekili Gıyasettin Kara-

11 M. Meclisi B : 72 ca'nın 6570 sayılı Kira Kanununun Anayasa Mahkemesince iptal edilen 2 ve 3 nen maddelerinin yeniden tedvini ile 4 ncü maddesinin değiştirilmesi kakhimda ''kanun teklifi ve Geçici Komisyon raporu (1/513, 2/526) (M. Meclisi S. Sayısı : 458 ve 458 e 2 nci ek) BAŞKAN Komisyon? Yok. Komisyon bulunmadığı için görüşemiyeceğiz. 9., Çanakkale MiUetveldU Şefik tnan'- ın, Otelcilik, Motelcilik Türk Anonim Şirketi kanun teklifi ve Geçici Komisyon raporu (2/576) (S. Sayısı : 507) He BAŞKAN Bu da komisyonlardadır. nüz gelmediği için görüşemiyeceğiz. 10. Ziraat Odaları Ve Ziraat Odaları Birliği Kanununun 34 ncü maddesinin değiştirilmesine dair kanun tasarısı ve Adalet ve Tarım komisyonları 'raporları (1/463) (S. Sayısı : 268) BAŞKAN Komisyon bir düzeltme yapacağından bahsediyordu. Komisyonu bir kere davet edelim. Yok mu efendim? Tarım Komisyonu bulunmadığı için görüşemiyeceğiz efendim. 11. İstanbul Milletvekili Re it Ülker'imi, Beden Terbiyesi Kanunun 4 ncü ve 13 ncü maddelerinin kaldırılmasına dair kanun teklifi Ve İçişleri Komisyonu raporu (2/386) (S. Sayısı : 128) BAŞKAN Reşit Ülker arkadaşımızın bu teklif ilgili olarak bir önergesi var, onu okutacağım. (Millet Meclisi Yüksek Başkanlığına Beden Terbiyesi Kanununun Anayasaya aykırı olan 4 ncü ve 13 ncü maddelerinin kaldırılmasına dair kanun teklifimi, bu tekliften sionra Anayasa Mahkemesince bu hükümler iptal edilmiş ve malksat da hâsıl olmuş bulunduğundan geri alıyorum. istanbul Reşit Ülker BAŞKAN Efendim, gündeme girdiği için geri verilmesi hususunu oyunuza sunuyorum. Kalbul edenler... Kabul etmiyenler... Kabul edilmiştir. 12. Polis Vazife ve Salâhiyet Kanununun 2 nci maddesinin değiştirilmesine dair kamun :1 tasarısı ve İçişleri Komisyonu raporu (i/458) (S. Sayısı : 265) BAŞKAN içişleri Komisyonu? Yok. Komisyon bulunmadığı için görüşülemiyecektir. 13. İstanbul Milletvekili Reşit Ülker'in, İdarei Umumiyei Vilâyat Kanununda ek ve değişiklikler yapümmıına dair kanun teklifi ve İçişleri Komisyonu raporu (2/672) (S. Sayısı : 702) bulunma BAŞKAN içişleri Komisyonu dığı için görüşülemiyecektir sa/yıh Basın Kanununum tarih ve 143 sayılı Kanunla değişik 19 ncu maddesinin değiştirilmesine dair kanun tasarısı 1 ve Adalet Komisyonu raporu (1/527) (S. Sayısı: 525) BAŞKAN Adalet Komisyonu? Yok. Komisyon bulunmadığı için görüşülemiyecektir sayılk Basın Kanununa bir madde eklenmesi hakkındaki Kanunun kaldırılmasına dair kamun tasarısı ve Adalet ve Turizm ve Tanıtma komisyonları raporları (1/541) (S. Sayısı : 533) BAŞKAN Turizm ve Tanıtma Komisyonu? Yok. Komisyon bulunmadığı için görüşülemiyecektir. 16. Cumhuriyet Senatosu TJrfa Üyesi Vasfi Gerger'in, kesik idari kararlar hakkımda Dar nıştaya başvurulacağına dair kanun teklifi ve İçişleri ve Maliye komisyonları raporları (2/33) (S. Sayısı : 294) BAŞKAN Maliye Komisyonu? Yok. Maliye Komisyonu bulunmadığı için görüşülemiyecektir. 17. İstanbul Milletvekili Reşit Ülker'in, Umuru belediyeye mütaallik ahkâmı cezaiye hakkında 16 Nisan 1340 tarih Ve 486 numaralı Kanunun bâzı maddelermi muaddil 1608 sayılı Kanuna maddeler eklenmesine ve 2575 sayılı Kanunun 3 ncü maddesinin kaldırılmasına dair olan 151 sayılı Kamunun ek 2 nci maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun teklifi ve İçişleri ve Adalet komisyonları raporları (2/136) (S. Sayısı : 751)

12 M. Meclisi B : 72 BAŞKAN Adalet Komisyonu Yok. Adalet Komisyonu bulunmadığı için görüşül emiyeçektir. 18. Askerî Memnu Mıntakalar Kanununun birinci maddesinin (A) fıkrasının değiştirilmesine dair kanun tasarısı ve Millî Savunma Komisyonu raporu (1/473) (S. Sayısı : 364) BAŞKAN Millî Savunma Komisyonu! Burada. Buyurun Sayın Eren. Hükümet, Millî Savunma Bakanı? Hiç olmazsa komisyonu bir yerinde görelim de ondan sonra kararımı bildireyim Sayın Eren. Komisyon buradalar. Millî Savunma Bakam? Yok. Millî Savunma Bakanı bulunmadığı için gelecek birleşime bırakıldı sayılı İhtiyat subayları ve ihtiyat askerî memurları Kanununun 2754 say ıh Kanunla muaddel 25 nci maddesinin tadiline dair kanun tasarısı ve Millî Savunma Komis yonu raporu (1/535) (S. Sayısı : 588) (1) BAŞKAN Millî Savunma Komisyonu burada. Millî Savunma Bakanı, yok. Bir defa talik edildiği için Bakan olmadan da görüşebiliriz. Tasarının tümü hakkında söz istiyen arkadaşımız var mı? Yok. Maddelere geçilmesini oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir. İvedilik teklifi var, okutuyorum. Yüksek Başkanlığa Basılıp dağıtılmış bulunan (1/535) esas ve (588 S. Sayılı) (1076 sayılı ihtiyat subayları ve ihtiyat askerî memurları Kanununun 2754 sayılı Kanunla muaddel 25 nci maddesinin tadiline dair) kanun tasarısının önemine binaen öncelik ve ivedilikle görüşülmesini arz ve teklif ederiz. Devlet Bakanı Nüvit Yetkin C. H. P. Grup Başkanvekili Kemalî Bayazıt A. P. Grup Başkanvekili Sabahattin Savacı C. K. M. P. Grup Temsilcisi Bamazan Demirsoy (1) 588 S. Sayıh basmayazı tutanağın sonundadır O : 1 M. P. Grup Başkanvekili t. Hakkı Akdoğan Y. T. P. Grup Başkanvekili Sekip İnal BAŞKAN Önergeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmiyenler. Kabul edilmiştir. Birinci maddeyi okutuyorum sayılı ihtiyat Subayları ve ihtiyat Askerî Memurları Kanununun 2754 sayılı Kanunla değişen 25 nci maddesinin değiştirilmesine dair Kanun MADDE sayılı İhtiyat Subayları ve İhtiyat Askerî Memurları Kanununun 2754 sayılı Kanunla değişen 25 nci maddesi aşağıda gösterilen şekilde değiştirilmiştir : MADDE 25. Yedek subay ve yedek askerî memurlardan hiçbirisi barış ve savaş hizmetinden istisna edilemez. Ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri; üyeliklerinin devamı müddettince ertelenmiş sayılırlar. Millî hayatın ve Türk Silâhlı Kuvvetlerinin muhtacolduğu resmî ve özel, yerli ve Türkiye'deki yabancı kurumların kamu hizmeti faaliyetlerine devam edebilmeleri için bu gibi kurumların kilit yerlerinde çalışan yedeklik çağındaki yükümlülerden Türk Silâhlı Kuvvetlerinin ilk ihtiyacı dışında kalan bir kısım yedek subay ve yedek askerî memurlar olağanüstü durumun, seferbelik ve savaş hallerinin devamında aşağıdaki esaslar dâhilinde ve geçici olarak barıştaki görev ve hizmet kadrolarında bırakılabilirler : a) Olağanüstü durumun, seferberlik ve savaş hallerinnin devamında her erteleme işlemi en çok iki aya kadar hüküm ifade eder. Bu sürenin içinde veya sonunda Genelkurmay Başkanlığının göstereceği lüzum üzerine Millî Savunma Bakanlığının teklifi ile Bakanlar Kurulunca, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri hariç, diğer ertelemeler kısıtlanabilir veya kaldırılabilir. b) Olağanüstü durumun, seferberlik ve savaş hallerinin devamında bilimsel araştırma, geliştirme ve uygulama çalışmalarının yürütülmesi için hizmetlerine ihtiyaç duyulan yedek subay ve yedek askerî memurların ertelenmeleri (a) fıkrasında gösterilen usul ile kaldırılabilir.

13 M. Meclisi B : 72 c) Her hangi bir yedek subayın ve yedek askerî memurun ertelenebilmesi için o kimsenin olağanüstü durumun, seferberlik ve savaş hallerinin başlangıç tarihinden itibaren en az üç aydan beri kilit mevkiinde çalışmaya devam etmiş olması şartır. Ancak, savaş halinin devamında doğacak ertenleme ihtiyaçlarında bu şart aranmıyabilir. d) Yedek subay ve yedek askerî memurluk hizmet kadrolarından hangilerinin kilit mevkii olarak ertelenme yeri sayılacağı ve erteleme ile ilgili işlerin yürütülme şekilleri Genelkurmay Başkanlığının göstereceği lüzum üzerine Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanacak ve Bakanlar Kurulunca onaylanacak bir yönetmelikle tesbit edilir. BAŞKAN Okuttuğum.1 nci maddenin, değiştirilen 25 nci madde hakkında görüşme açıyorum. Buyurun Sayın Kırca. COŞKUN KIRCA (İstanbul) Muhterem. arkadaşlar, maddede bir tâbir nazarı dikkatimi celbetti. «Millî Savunma Bakanlığınca yapılacak ve Bakanlar Kurulunca onaylanacak bir yönetmelikten» bahsediliyor. Anayasamızın mahsus maddesine göre yönetmelikler bakanlıklar tarafından yapılır. Çerçi bir bakanlık, bir tek bkanlık dahi yönetmelik yapabileceğine göre, muhtelif bakanlıkların bir arada yönetmelik yapabilmesinin de evleviyetle caiz olması icabeder. Ama bir bakanlık tarafından esasen yapılmış bir yönetmeliğin Bakanlar Kurulunca onaylanması diye bir muamele Anayasa sisteminin içerisinde yeri olmıyan bir işlemdir. Bu itibarla ya Bakanlar Kurulunca hazırlanacak bir yönetmelik, demek icabeder, vehahutta «Bakanlar Kurulunca onaylanack» tâbirini buradan çıkarıp, «Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelik» ibaresiyle iktifa etmek icabeder. Muhterem komisyonun bu husustaki görüşünü istirham ediyorum. Acaba Bakanlar Kurulunca bir yönetmeliğin yapılmasını mı tercih ederler, yoksa bu yönetmeliğin Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanıp yürürlüğe konmasını kifayetli bulurlar mı? Çünkü ona göre bir tâdil önergesi vereceğim. Ya, «Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelik.» ibaresiyle iktifa etmeli veyahutta «Millî Savunma Bakanlığından» ibaresini çıkarıp, Bakanlar Kurulunca Millî Savunma Ba :1 kanlığının teklifi üzerine yapılacak yönetmelikten bahsedilmelidir. BAŞKAN Sayın Özoğul. NAZMI ÖZOĞUL (Edime) Muhterem arkadaşlarım, kanunun esprisi, seferde tecil edilecek kilit personelin Erkânı Harbiyei Umumiye Riyasetince teshilidir. Yani, evvelce tecil edilecek şahıslar, bakanlıklarca - biraz evvel 'konuşan Sayın Kırca arkadaşımızın da ifade ettiği gibi - evvelce bakanlıklarca tesbit edilmekte idi ve <bilâhara muayyen prosedür tamamladıktan sonra tasdiki yoluna gidiliyordu. Millî Savunma Komisyonunda yapılan geniş münakaşalardan sonra bunun seferde bâzı kayırmalara sebebolabileceği mülâhazası düşünülmüş, bilhassa teknik makam olarak Erkânı Habiye Riyasetinin millî savunma hizmetinde hangi kilit noktalarda bulunan şahısların, personelin mutlaka millî savunmamız için lüzumlu olduğunu tesbit edebilmek bakımından, işte Millî Savunma Bakanlığına bu yönetmeliği hazırlama görevini, tasarının hazırlanma görevini vermiş bulunuyor. Yine Coşkun Kırca arkadaşımızın ifade ettiği gibi, Bakanlar Kurulunca Ibu tasarı hazırlandıktan sonra, Bakanlar Kurulunca Erkânı Harbiyei Umumiye Riyasetinin hazırladığı plân gereğince Bakanlar Kurulunca onaylanmış olacaktır. Bu madde yerinde hazırlanmıştır. Bilhassa bugünkü savaşlarda yalnız muharebe cephesinde takım kumandanlığı görevi yaparak memleket savunması yapılacak değildir. Bugünkü savaş, topyekûn savaştır. Memleketin anakaynakları da, memleketin derinliğinde bulunan bütün personel de, memleketin savunması için bütün imkânlarını kullanacaktır. Binaenaleyh, bunun dik plânlama yeri, memleketin savunmasiyle vazifeli, görevli Erkânı Harbiyei Umumiye Eiyasetince hazırlanması uygundur. Bu madde yerinde hazırlanmıştır, maddenin lehimleyim, kabulünü arz ederim. Hürmetlerimle. BAŞKAN Açık oylamalarda oyunu kullanmamış arkadaşlarımız lütfen oylarını kullansınlar. Madde üzerinde konuşmak iıstiyen var mı efendim? Yok. Millî Savunma Komisyonu Sözcüsü Sayın Eren, buyurun. MÎLLÎ SAVUNMA KOMİSYONU ADINA ASIM EREN (Niğde) Pek muhterem arka-

14 M. Meclisi B : 72 duşlarım, eskiden askerlik görevinden uzak bırakılan insanlar da var idi. Meselâ medreselerde okumakta olduğu tasdik edilen insanlar veya İstanbul'da doğmak meziyetini hiç haberi dahi olmadan kazanan insanlar, bu arada sayılabilirdi. Bittabi hanedan mensupları da bunlar, arasında, kanun haricinde askerlikten muaftırlar. Cumhuriyet kanunları Anayasanın herkese eşit olarak hak ve vecibe veren hükümleri arasında, bu mukaddes görevi de 'bütün vatandaşlara şeref verecek bir* görev olarak tahsis ve tevdi edince, bu görev genellcşince erteleme meseleleri de (»nem kazandı. Bu kanun tasarısı erteleme hususundaki 1111 sayılı Kanunun bâzı hükümlerini muaddildir. Yalnız ertelemeyi tasrih etmiyor, ertelemenin kaldırılması gereken zorunlu durumları da sayıyor. Ertelemeyi smırlıyan hüküm birinci maddede tesbit edilmiştir. Biz, Muhterem Hükümet, kanun koyucularından gel'mi tasarı üzerinde Millî Savunma Komisyonu olarak, bilhassa kilit noktaları tâbirini tasarıya koymak suretiyle, alelıtlak en küçük memurların dahi filân sektörde çalıştığı için 'askerlikten muaf tutulması icabettiğine dair ıbir genelleme olmasın, vücuduna mutlak lüzum olan insanların, idareci, yönetici insanların anc'ak askerlikten muaf tutularak o görevde savaş halinde, olağanüstü hallerde ve seferberlik hallerinde kalmasını sınırlamak suretiyle iltizam ettik ve bu suretle Huzuru Âlinize kanun tasarısı geldi. Ertelemenin kaldırılması icabeden savaş zorunluğıı durumları da, ayrıca Hükümetten geldiği şekilde kabul edildi, Komisyonumuzda ve Huzuru Âlinize sevk edildi. Şimdi, muhterem arkadaşlarımızdan ikisinin buradaki, kıymetli konuşmalarına değineceğim. Sayın Coşkun Kırca arkadaşımızın hakkı vardır. Anayasamızın 113 ncü maddesi gereğince yönetmelik yapmak hakkı 'bakanlıklara verilmiştir ve 113 ncü madde aynen şöyledir: «Bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulamasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartiyle, yönetmelikler çıkarabilirler.» Yalnız, bu noktayı şu bakımdan tasrih ederek Sayın Kırca arkadaşıma arz etmek isterim : Bu gibi konular ve ıbetahsis bu tasarı Millî 'Güvenlik Kurulundan geçmiştir. Millî Güvenlik Kurulu malümuâlileri, millî güvenliği ilgilendi O : 1 ren bütün konuları kapsıyan bakanları da bulunduğu bir kuruldur. Ve sadece Millî Savunma Bakanının değil, diğer onları ilgilendiren konularda daima bulunmaları gereken bakanlar da, Millî Güvenlik Kurulunun normal toplantılarında ve kararlarında toplantıya iştirak etmek karara iştirak etmek hakkına sahiptirler. Bu tasarı Millî Savunma Bakanlığının teklifiyle, Millî Güvenlik Kurulunda Başkanlık voliyle gcçmiştii'. Bununla beraber bendeniz de komisyon adına Muhterem Kırca arkadaşımızın iki şıkkından sonuncusuna iştirak ediyorum. Lütfetsinler «Millî Savunma Bakanlığının teklifi üzerine» ibaresini ihtiva eden bir tadille Bakanlar Kurulundan çıktığını yine buradan geldiği şekildeki espiriyi kabul etsinler. Zira- Baikanlar Kurulunda, filhakika Kanunlaşmadan evvel Millî Güvenlik Kurulunda ilgili bakanların onayından geçtiği için fithal geçmiş oluyordu. O itibarla bu fiilî vakıayı burada da d île getirmek, ama Anayasaya aykırı bir tasarrufta bulunmadan, «Millî Savunma Bakanlığının teklifi üzerin'e.» ibaresiyle bu işi çözümlemek doğru olacaktır, kanaatindeyim. Bu teklifi yazılı olarak lûtefderlerse komisyon olarak memnuniyetle katılırız. Pek muhterem arkadaşlarım, Sayın özoğul arkadaşımızla Millî Savunma Komisyonunda beraber çalıştık ve bu erteleme hususunda çok hassas davrandık. Eski, askerlikten kaçma zihniyetini öldüren Cumhuriyet Devrinde, yeniden o zihniyetin hortlamasına imkân vermemek için bu kanun tasarısı üzerinde hem esprisinde hem, kelimelerinde ve hem de ibarelerinde çok dikkatli bulunduk. O itibarla kendilerinin bu tasarı ürerinde vâki güzel konuşmasını, komisyon a d ma naçizane takdir ve tahriklerimizle karşılarız. Hakikaten çok esaslı bir erteleme ve ertelemenin kaldırılması hallerini bildiren bir kanun tasarısı önümüze gielmiştir. Bunun bu şekilde kabul, edilmesinin muvafık olacağı kanaatindeyim. Takdir pek Muhterem Meclisini izin di i-. Hürmetlerimle. KIRCA (İstanbul) Söz isti COŞKUN yorum. BAŞKAN Sayın Kırca. COŞKUN KIRCA (İstanbul) Sayın Özoğul arkadaşımızın konuşması üezrine bir hususu belirtmek istedim. Kendileriyle aramızda

15 M. Meclisi B : 72 bir görüş ayrılığı yoktur. Elbetteki bir yönetmeliği bir Bakanın kendisi oturup hazırlamaz. Bunu anlayan teknik daireler hazırlar. Ve bunu hazırlıyan dairenin de yine Anayasamızın muvacehesinde Genelkurmay Başkanlığından başka bir daire olmıyacağı da şüphesizdir. Elbette Genelkurmay Başkanlığı bunu hazırlıyacaktır. Ancak Anayasamızın 113 ncü maddesi muvacehesinde, bir yönetmelik, bir bakanlık olmıyan Genelkurmay Başkanlığı tarafından yürürlüğe konamaz. Bunun ancak Millî Savunma Bakanlığı tarafından kendi başına yürürlüğe konması gerekir. Sayın sözcünün de ve bendenizin de burada ikinci bir şık olarak huzurunuzda arz ettiğim şekilde, bir bakanlık yönetmeliği kendi başına yapılabildiğine göre, evleviyetle birkaç, bakanlık veya bütün bakanlıklar bir araya gelerek, Bakanlar Kurulu halinde de yönetmelik yapabilirler. Bu itibarla Genelkurmay Başkanlığı elbetteki bu yönetmeliği hazırlıyacaktır. Madem ki, sayın komisyon sözcüsü bu yönetmeliğin Bakanlar Kurulundan çıkmasını tercih etmektedirler ve işin maslahatı bakımından da birçok bakanlığı ilgilendiren bir husus mevzuübahsolduğu cihetle, doğrusu da budur. Bakanlar Kuruluna teklif yetkisi münhasıran yine bir bakandır. Sivil idare prensibinin cari olduğu bir memlekette Bakanlar Kuruluna bakanlardan başka hiçbir merci teklifte bulunamaz arkadaşlar. Bu itibarla ben bir takrir Verdim. «Millî Savunma Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca hazırlanacak bir yönetmelik şeklinde» ibarenin değiştirilmiesini istiyorum. Yalnız, maalesef elimde metin mevcut değil. Metne yazdığım şey tamamyle cümle bakımından, gramer bakımından uymuyorsa sayın komisyon bunu münasip şekilde tedvin imkânına sahiptir. Tekrar arz 'edeyim; verdiğimiz teklif hiçbir surette, bu işin Anayasaya göre yetkili dairesi olan Genelkurmay Başkanlığınca hazırlanacağına ve Bakanlar Kurulunun bir komitesi olarak çalışan Millî Güvenlik Konseyinden geçeceğine dair zaten Anayasamızda mlevcudolan hükümleri ortadan kaldırır mahiyette değildir, efendim. BAŞKAN Sayın özoğul, buyurun tavzih edin :1 NAZMÎ ÖZOĞUL (Edirne) Muhterem arkadaşlar, evvelce, tecil edilecek şahısların listesi Bakanlıkça hazırlanır, Millî Savunma Bakanlığı vasıtasiyle teknik bir makam olan Erkânı Harbiyei Umumiye Riyasetine giderdi. Malûmu âlileri Türkiye'nin savunma plânlarını memleketimizin savunma plânlarını ve gücünü esas kullanma tekniğine saihibolan Erkânı Harbiyei Umumiye Riyasetidir. Binaenaleyh, teknik çalışma evvelce Bakanlıkların ilgili dairelerinde yapılır, listeler hazırlanır ve oradan da Erkânı Harbiyei Umumiye Riyasetine giderdi. Şimdi bu kanunun esprisinde bakanlıklarca hazırlanan listeler teknik yer olan Erkânı Harbiyei Umumiye Riyasetine gelecek ve burada bakanlıkların temsilcileriyle yapılacak toplantı sonunda, savunma gücünün en kuvvetlisi olan, yani hiç kimseyi 'kayırmadan, - çünkü biliyorsunuz ki, bâzı şahıslar kayırılabiliyor, - ilgili şubeler, hattâ küçük daireler de seferde vazife almaması için listelere dâhil edilebiliyordu ve edilebilir. Binaenaleyh, buna ımâni olmak için yegâne değişiklik, memleketin savunma gücünü plânlıyan Erkânı Harbiyei Umumiye Riyasetinde, bakanlıklardan gelen personel teklifleri son şekliyle plânlanıp, netice itibariyle Millî Savunma Bakanlığına gelecek ve Millî Savunma Bakanlığının, - biraz evvel Kırca arkadaşımızın da ifade ettiği gibi - teklifiyle Millî Güvenlik Kuruluna gidecek ve ondan sonra bu yönetmelik haline gelecektir. Bunu tevzih ederim. BAŞKAN Buyurun Sayın Komisyon. MÎLLÎ SAVUNMA KOMİSYONU ADINA ASIM EREN (Niğde) Pek muhterem arkadaşlarım, Sayın özoğul arkadaşımız haklıdırlar. Filhakika Genelkurmay Başkanlığının millî güvenliği ilgilendiren hususlar sorulmadan, fikri alınmadan hiçbir tasarının tedvin edilmesi doğru değildir, mümkün de değildir. Mümkün değildir, çünkü Millî Güvenlik Kurulundan geçtiği için Millî Güvenlik Kurulunun da teibiî üyesi olarak Genelkurmay Başkanı, ilgili diğer Millî Savunma Bakanlığı dışında olan bakanlarla birlikte hazır bulunduğu için, onun vukufu, onun onayı dâhilinde tasarı hazırlanmıştır. Bu itibarla müsterih olsunlar. Genelkurmay Başkanlığından geçmiştir, yani kendileri onayını vermişlerdir bu tasarıya. Kuruldan sonra Millî Savunma Bakanlığı bunu tanzim etmiştir.

16 M. Meclisi B : 72 O erek şimdi Geçici Komisyonda bulunan Genelkurmay Başkanlığı görev ve teşkilâtına ait kanun tasarısında, gerekse Millî Savunma Bakanlığı teşkilât ve görevlerine ait kanun tasarısı uda da prosedür bu şekildedir. Yani hukukî ve malî hususlarda, Millî Savunma Bakanlığı yetkili kılınmaktadır. Diğer hususlarda Başbakanlığa bağlı dan Genelkurmay Başkanlığı gereken işleri Başbakanlığa arz ederek kendi yetkisini kullanmaktadır. Yani filhal Ibugün mevcudolan durum da budur. Onu teyideder tasarılar da bugün özoğul arkadaşımızın beyanlarını teyidetmektedir. Genelkurmay Başkanlığından ve Millî Güvenlik Kurulundan geçmemiş olsa idi hakları vardı. Ama geçtiği için kendilerini de teyideder bir durum filhal mevcuttur. Bu itibarla müsterih olmalarını rica ediyorum. Hürmetlerimle. BAŞKAN Madde üzerinde başka söz istiyen var mı? Yok. Sayın Kırca'nın önergesini okutuyorum. Yüksek Başkanlığa 1 nci maddede yer alan yönetmeliğe müteallik hükmün, «Millî Savunma Bakanlığınca teklif edilmek suretiyle Bakanlar Kurulunca hazırlanacak bir yönetmelik» olarak değiştirilmesini arz ve teklif ederim. İstanbul Coşkun Kırca BAŞKAN Komisyon katılıyor mu bu değişti rge önergesine? MÎLLÎ SAVUNMA KOMİSYONU ADINA ASIM EREN (Niğde) Komisyona verilmesini yeni bir tedvin ile takdim edeceğimizi arz ederim. BAŞKAN Komisyona veriyorum, yeni bir tedvin yapacaktır, önergeyi komisyona veriyoruz. Bekliydim Komisyon iştirak şekliyle tedvin ediyor. Zaten diğer maddeler tatbikat maddeleridir. Açık oylamalara katılmıyan arkadaşlarımız varsa lütfen katılsınlar. Sayın Eren; maddeyi yeniden tedvin mi ettiniz, yoksa şeklinde mi değişiklik yaptınız? MÎLLÎ SAVUNMA KOMİSYONU ADINA ASIM EREN (Niğde) Yeniden tedvin ettik efendim. ; :1 BAŞKAN Maddenin yeni tedvin okutuyorum. şeklini Sayın Başkanlığa Tasarının 1 nci maddesinin (d) bendinin aşağıdaki şekilde tadilini arz ve teklif ederim. «d) Yedek Subay ve Yedek Askerî memurluk hizmet kadrolarından hangilerinin kilit mevkii olarak ertelenme yeri sayılacağı ve erteleme ile ilgili işlerin yürütülme sekilileri Genelkurmay Başkanlığının göstereceği lüzum üzerine Millî Savunma Bakanlığınca teklif edilecek ve Bakanlar Kurulunca hazırlanacak bir yönetmelikle tesbit edilir» Millî Savunma Komisyonu Adına Niğde Aslım Eren BAŞKAN Sayın Kırca tatmin oldunuz mu efendim? COŞKUN KIRCA (İstanbul) Tamamiyle efendim. BAŞKAN Komisyon, Sayın Kırcanın teklifi üzerine yaptığı (d) bendindeki değişikliği oyunuza sunuyorum. Kabul edenler... Kabul etmiyenler... Kabul edilmiştir. Maddeyi bu değişiklikle beraber oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Kabul etmiyenler... Kabul edilmiştir. MADDE 2. Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. BAŞKAN Madde üzerinde ısöz istiyen var mı? Yok. Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir. Ba MADDE 3. Bu kanun hükümlerini kanlar Kurulu yürütür. BAŞKAN Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir. Tasarının tümü hakkında rey izharı bakımdan lehte, aleyhte konuşacak arkadaşımız var mı Yok. Tasarının tümünü oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Tasarı Meclisimizce kabul edilmiştir. Açık oylarını kullanmıyan arkadaşlarımız varışa lütfen iştirak etsinler oylamalara. Gündemimize devam ediyorum.

17 M. Meclisi B : Cumhuriyet Senatosu Üyesi Ragıp Üner'in, Türkiye'ye gerek hariçten ithal suretiyle giren ve gerekse memlekette imal edilen eşya ve malzeme içerisine Türkçe prospektüs konulmasına dair kanun teklifi ile Bursa Milletvekili Ziya Uğur'un, ithal edilip satt a arz edilecek mallara ait katalog ve izahnamelerin Türkçeleştirilmesi hakkında kanun teklifi ve Sanayi ve Ticaret komisyonları raporları (2/579, 2/580) (S. Sayısı : 622) (1) BAŞKAN Ticaret Komisyonu? Sayın Vahyi özarar buyurun. Bakan bir defa daha bulunmadığı için görüşebileceğiz bu tasarıyı. Tasarının tümü hakkında söz istiyen arkadaşımız var mı? Buyurun Sayın Gökay. FAHRETTİN KERÎM GÖKAY (İstanbul) Sayın Başkan, muhterem arkadaşlarım, bu kanun teklifini çok önemli buluyorum. Bilhassa ilâçlar mevzuunda son zamanlarda tatbik edilmektedir ve tal&ik edilmek suretiyle hem halk, hem de hastalar bundan istifade ediyor. Diğer taraftan birçok tıbbi aletlerin, bu meyanda zirai ' aletlerin kullanılış tarzlarında bir prospektüsün bulunmayışı, daha işe başlarken birtakım arızaların doğmasına sebebiyet vermektedir. Bu cihetten bu kanunun biran evvel çıkarılmasında fayda olduğunu arz ederken, bu vesile ile Türkçeye ehemmiyet verilmesinde rastladığım bir konuyu ortaya koymak isterim. j Memlekete turist celbediyoruz, bu güzel. Pekçok istasyonlarda üç tane kelime görüyorum. Birisi İngilizce olarak hoşgeldiniz, birisi Fransızca olarak lıoşgeldmiz, birisi Almanca olarak hoşgeldiniz... Bte; bir taraftan prospektüslerin adını Türkçe islerken kendi memleketimizde, müsaade ederseniz, bunların başına Türkçe olarak bir hoşgeldiniz koj^alım da ondan sonra diğerleri konsun. Onun için Türkiye'de diğer memleketlerde olduğu gibi, kendi memleketimizde, kendi yurdumuzda, bu prospektüslerde de olduğu gibi bütün kusurlarda daima Türkçenin ön safta gelmesini en önemli millî bir mevzu olarak arzu ediyorum. Hürmetlerimle. BAŞKAN Buyurun Sayın Gürer. MUSLİHİTTÎN GÜRER (Sakarya) (1) 622 S. Sayılı basmayazı tutanağın sonundadır, O : 1 I Muhterem Başkan, muhterem arkadaşlarım. Benden evvel konuşan değerli hocamız hakikaten dokunacağım bütün hususlara dokundular. Şahsan bu kanunun çıkmasında çok zaruret olduğuna kaaniim. Çünkü bu prospektüsler, ithal edilen mallardaki, eşyalardaki katologlar, memleketimizde maalesef şimdiye kadar tatbikat görmemiştir. Haddizatında böyle temin edilecek prospektüslerin ve ilgili katologlarm, hocamızın güzel esprisiyle gayet güzel Türkçe cümleleri ihtiva etmesi ve aynı zamanda turizm bakımından bilhassa son zamanlarda Türkiye'mizi yegane istikbalini bağladığı turizm sahasında, büyük bir reklâm mahiyetinde ve tanıtma mahiyetinde olacağından bu tasarının lehindeyim. Daha evvel esbabı mucibesiyle arz edildiği için başka ilâve edecek söz bulamıyorum. Hürmetlerimle. BAŞKAN Sayın Çulha tümü hakkında söz sırası sizde. Buyurun. TURGUT ÇULHA (Bolu) Muhterem Başkan, muhterem arkadaşlarım, kanun tasarısının lehindeyim, söyliyecek fazla birşey yoktur. Ancak, bâzı ilâçlarda ve diğer tıbbi yahut zirai araçlarda, aletlerde tıbbi malzemenin prospektüsler içinde, Türkçe olduğu halde, izahı güç olan, anlaşılması kolay ol mı yan bâzı terimler vardır. Bunların da prospektüsleri Türkçe olduğundan, Türkçe anlaşılacak şekilde öztürkçe olarak yazılmasında fayda vardır. Zabıtlara geçmesinde fayda umduğum için arz ediyorum, hürmetlerimle. BAŞKAN Sayın Eren. ASIM EREN (Niğde) Pek muhterem arkadaşlarım, bir milletin dili bütün uygulama alanlarında bir vahdet arz etmek gerekir. Bu bakımdan gerek ticari gereksee turistik şekilde her nevi prospektüslerin, yani gerek ithalâtta, gerekse imalâtta kullanılan mamûlâta, eşyaya taallûk eden prospektüslerle - tasarıda olmamakla beraber ilgisi dolayısiyle arz ediyorum - turistik bütün prospektüslerin dili bir vahdet arz etmek icabeder. Sonra arkadaşlarımın dokunmadıkları bir noktaya daha temas etmek isterim. Bu vahdet icabı bir nevi millî eğitim dalı sayılır. Hergün okulları, okul insanları artan bir milletin içinde prospektüslerde bir nevi eğitim aracıdır ve bilhassa turistik bakımlardan tanzim ediei olan prospektüslerde kullanılan dil ve verilecek olan bilgi, resimler, şekil ve nefaset, bütün bunların halkın anlıyacağı dile tamamiyle intibak etmesi

18 M. Meclisi B : 72 gerekir. Halkın büyük kütlesinin kullandığı dile, anlıyacağı dile intibak ederek gerekir. Bu zaviyeden mütalâa edilmemiş olduğunu gerekçede gördük. Yalnız Ticaret Odalarının, Ziraat Odalarının değil, Millî Eğitim Bakanlığının da mütalâasını almak suretiyle bu prospektüslere, onun da eğitim açısından etkisini katmak icabederdi. Düşünülmemiş olması bir noksanlıktır. Ama maruzatım zabıtlara geçer ve Senatoda nazarıdikkate alınırsa, ümidederim ki, tatbikatçılar olarak Hükümetimiz, Millî Eğitim Bakanlığının da bu işlerden en az ticaret odaları ve ziraat odaları kadar ilgili bir makam olduğunu kabul eder-ve o yolda kanun bu şekilde uygulanır. Hürmetlerimle. BAŞKAN --.Açık oylamalara katılmıyan arkadaşlarımız lütfen oylarını kullansınlar. Tasarının tümü hakkında başkaca görüşme istiyen arkadaşımız? Yok. Maddelere geçilmesini oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Kabul etmiyenler...k abul edilmiştir. ivedilik teklifi vardır, ivedilik teklifini oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Kabul etmiyenler;.. Kabul edilmiştir. ithal veya yurt içinde imal edilen nakil vasıtaları, Ziraat makina ve aletleri, makina, cihaz, motor ve benzeri eşyanın türkçe tanıtmalık (Prospektüs) ile birlikte satışı hakkında kanun MADDE 1. Türkiye'ye ithal veya Türkiye'de imâl edilen nakil vasıtaları, ziraat makina ve aletleri, makina, motor ve benzeri eşyanın satışta : a) ithal edilmişse imalâtçının, kullanma ve bakıma ait tanıtmalığın (Prospektüs) türkçe tercümesinin; b) Türkiye'de imal edilmişse bakını ve kullanışını gösterir türkçe tanıtmalığın (Prospektüs) birlikte verilmesi mecburidir. BAŞKAN Madde hakkında söz istiyen var mı? Buyurunuz Sayın Tiyenşan. HÜSAMETTİN TlYENŞAN (istanbul) Muhterem arkadaşlar, bu' prospektüs ve katologlar konusunda ilâç ve diğer malzemelere arkadaşlarım değindiler,- ben sadece motorlu vasıtalar konusunda görüşmek istiyorum. Türkiye'de prospektüs ve katoloıglann Türkçe olmaması yüzünden halen e yakın motorlu vasıta trafik tüzüğüne uygun ölçülerde O : 1 olmadığı kaydiyle Türkiye'de çalıştırılamamak durumundadır rakamının içerisinde değişik kataloglarla, Türkiye'de kullandığımız terimlere uymıyan ölçü adlariyle Türkiye'ye ithal edildiğinden, buradaki dingil ağırlığı, şase uzunluğu ve saire deyimlerinize orada tam tekabül etmiş kelimeler kullanamadığından türlü itirazlara, türlü anlaşmazlıklara yol açılmış bulunmaktadır. Hakikaten bu maddenin bu şekilde tedvini suretiyle Türkçeleştirilmesi cihetine gidilerek bu kabîl ithalâta firmalarla imalâtçı montaj sanayii müesseseleriyle Bakanlıklar arasındaki bu münakaşaların da sonu gelmiş olacaktır. Bu bakımdan, maddenin lehinde oy kullanmanızı rica ediyorum. Teşekkür ederim. BAŞKAN Buyurunuz Sayın Zeytinoğlu. AZİZ ZEYTÎNOĞLU (Eskişehir) Muhterem arkadaşlarım, bu hususta iki mevzu vardır. Birisi ithalâtçılar, birisi de imalâtçılardır. Zaten ithal edilen mallarda bugijn gelen malların içinde Avrupa firmaları bunu yapmaktadırlar. Yalnız bunun ithal edenler tarafından Türkçeye tercümesi kalıyor. Esasen bu prospektüsler ve katologlar Almanca, Fransızca ve ingilizce olarak hepsinde vardır. Şimdi bunun ithalâtçılar tarafından Türkçeleştirilmesi çok yerinde olur. Çünkü Türkiye'deki bütün alıcılar, bunu kullananlar, diğer lisanları tamamen 'bilemedikleri için, Türkçeleştirilmesi gayet faydalı olur. Şimdi bir de ikinci mevzu olarak memleketimizde imal edilen, mamuller kalıyor. Bu maddeye göre yalnız sınai mamuller burada mevzuuibahis. Bence Türkiye'mizde imal edilen bütün maddelere teşmil edilmeli ve bu teşmil bugün meselâ ilâçlarımızın içinde Almanca, Fransızca, bâzısında yalnız Fransızca, bâzısında yalnız ingilizce var, bunlar bugün karmakarışık bir vaziyette, bu maddeyi biz öyle tedvin etmeliyiz ki, memleketimizde imal edilen maddeleri yalnız sınai maddeleri değil, bütün imalâtı âdeta bir- reçete gibi içine alan prospektüs ve kato- 'loğların her lisanda; Fransızca, İngilizce, Almanca ve Türkçe olması ve bunların tamamen konulması icabeder. Çünkü memleketimizde bunları kullananlar yalnız Türkler değil, Türkiye'de bulunan ecnebiler de bunları kullanmaktadırlar. Binaenaleyh, kendi dilleriyle bu ecnebilere hitabetmeliyiz ve aynı zamanda kendi vatan-

19 M. Meclisi B : 72 daşlarımıza da gayet tabiî Türkçe hitabetmeliyiz. Onun için yalnız sanayi mamullerine değil, bütün diğer imalâta teşmil etmeliyiz. Üç lisanı ihtiva eder şekilde Avrupa'dan bize gelmektedir. Biz de bunları memleketimizde imâl ederken bunlara Türkçeyi de dâhil etmek üzere dört lisanda olmak üzere hepsine bir katolog koymak mecburiyetini uygulıyarak hu davranışın çok faydası olacağı kanaatindeyim. Hürmetlerimle... BAŞKAN Madde üzerinde başka söz istiyen arkadaşımız var mı? Yok. Arkadaşlar, 1 nci madde üzerinde bir önerge vardır, okutuyorum. Sayın Başkanlığa günkü M. M. gündeminin 21 nci maddesindeki «... katolog ve izahnamelerin» «Prospektüs» Türkçeleştirilmesi hakkındaki kanun teklifine ait Ticaret Komisyonu değiştirişinin hirinci maddesinin Motorlu taşıt kelimesi ile Ziraat makina ve aletleri kelimeleri arasına (tıp veteriner ve) ibaresinin ilâvesi teklifimin umumi heyete arzını rica ederim. istanbul Zeki Zeren BAŞKAN Komisyon katılıyor mu efendim? TİCARET KOMİSYONU BAŞKANI VAH Yİ ÖZ ARAR (istanbul) Komisyon iştirak ediyor efendim. BAŞKAN Komisyon katılıyor. HÜSAMETTİN Tİ YANŞAN (istanbul) Nakil vasıtaları deyimi kalkmıştır, motorlu taşıtlar şeklinde... BAŞKAN Nakil vasıtaları yerine motor- I lu taşıtlar... önerge sahi'bi bu şekilde katılıyor mu efendim? (Zeki Zeren 'burada yok sesleri) TÎCARET KOMİSYONU BAŞKANI VAHYÎ ÖZ ARAR (istanbul) Bu şekilde katılıyoruz. BAŞKAN Komisyon Başkanı bu şekliyle kabul ediyor, arkadaşımız Tiyanşan'm teklifi ile. Bu şekliyle değiştirgeyi oylarınıza sunuyorum. Kahul edenler... Kabul etmiyenler... Kabul edilmiştir. 10, :1 MADDE 2. Birinci maddede yazılı nakil vasıtası, ziraat makina ve aletleri, cihaz, motor ve hemzen eşyadan hangilerinin tanıtmalıkla ' satılması gerektiği, ilgili Bakanlığın teklifi üzerine «Türkiye Ticaret ve Sanayi Odaları, ve Ticaret Borsaları Birliği ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği» nin de mütalâası alınmak suretiyle Tarım, Ticaret ve Sanayi Bakanlıklarınca müştereken, tâyin ve Resmî Gazetede ilân olunur. BAŞKAN Madde hakkında söz istiyen var mı? Yok... Bir değiştirge önergesi var, okutuyorum. ASIM EREN (Niğde) Benim hir önergem vardı. BAŞKAN Bu önergenizi okutuyorum, efendim. Yüksek Başkanlığa 2 nci maddenin 7 nci satırının başındaki («Birliği» nin de) kelimesinden sonra (Ve Millî Eğitim Bakanlığının da) ilâvesinin motorlu taşıt ibaresinin eklenmesini saygı ile arz ve te'klif ederim. Gerekçe : Şifahen arz edildi. Niğde Asım Eren BAŞKAN Komisyon kaıbul ediyor mu? TİCARET KOMİSYONU BAŞKANI VAH Yİ ÖZARAR (istanbul) Katılıyoruz. BAŞKAN Komisyon katılıyor. Bu önergeyi ka'bul edenler... Kabul etmiyenler... Kabul edilmiştir. Bir önergeniz mi var Sayın Bînay? ŞADI BİNAY (Bilecik) -- Cihaz kelimesinin Türkçe karşılığı yok mu acaba? (Araç, sesleri) BAŞKAN Araç başka mânalara da gelir. Bu şekliyle kabul edelim. Maddeyi kabul buyurduğunuz değiştirge önergesi ile birlikte oylarınıza sunuyorum. Kahul edenler... Kabul etmiyenler... Kabul edilmiştir. MADDE 3. İkinci madde hükmüne tevfikan tanıtmalıkla satılması Ticaret ve Sanayi Bakanlıklarınca müştereken tâyin ve ilân edilmiş bulunan eşyayı her ne suretle olursa olsun, Maddeyi hu değiştirge önergesiyle birlikte oyunuza sunuyorum. Kabul edenler.,. Kabul etmiyenler... Kabul edilmiştir, sıfatı ile sattıran veya satanlar, 100 ithalâtçı, imalâtçı, toptancı veya perakendeci liradan 257

20 M. Meclisi B : liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılırlar. BAŞKAN Madde hakkında söz. istiyen? Buyuruz Komisyon. TİCARET KOMİSYONU BAŞKANI VAH Yİ ÖZARAR (Istanlbul) Efendim ikinci maddeye, ticaret ve sanayiden sonra millî eğitimin de ilâvesi lâzımdır. BAŞKAN 2 nci madde bitti efendim. Sayın Asım Erenin önergesinde millî eğitim tâbiri vardır. Zaten onu kabul ettik. O önergeyle tedvin edersiniz TİOARET KOMİSYONU BAŞKANI VAH Yİ ÖZARAE (İstanbul) 2 nci maddede değil efendim. Bu okunan 3 ncü maddede. BAŞKAN Bir defa daha okuyalım maddeyi. Neresine işaret etmek istiyorsanız belirtiniz. (Üçüncü madde tekrar okundu) BAŞKAN «Ticaret ve Sanayi Bakanlıklarınca» kelimelerinden sonra «Millî Eğitim Bakanlığınca» ibaresinin konmasını teklif ediyorlar. AHMET AYDIN BOLAK (Balıkesir) Sayın Başkan, 'bu. madde hakkında buradan sual tevcih edebilir miyim? BAŞKAN Madde hakkında mı, yoksa, şu teklifler 'hakkında mı? AHMET AYDIN BOLAK (Balıkesir) Hayır efendim, bu madde hakkında. BAŞKAN öyleyse siz bir dakika kalınız efendim, sonra rica edeyim. Sayın Gökay, Komisyonun bu teklifi hakkında evvelâ size söz veriyorum. Yani, Sanayi Bakanlığından sonra bir de Millî Eğitimi ilâve ettiler. Buna bir diyeceği var mı arkadaşların? FAHRETTİN KERİM GÖKAY (İstanbul) Şimdi, Komisyon Başkanı birşey söylediler; eğitim araçları da varsa o zaman olur. Eğitim araçları 'bahi3 mevzuu değildi burada. Zirai konularda... Ondan dolayı, eğitim araçları tâbirini koymayı zait bulurum. Yalnız Eskişehir Milletvekili arkadaşlarım, memlekette yapılan maddelere diğer üç lisanın konulmasını tavsiye buyurdular. Bu, imalâtı pahalılaştırır. Eğer Türkiye'den ihraç yapılacaksa öyle «bir şey düşünülebilir. Fakat Türkiye'de yapılacak ve ilıraçedilmiyecek olanlar için, müsaade buyurunuz da Türkçe olsunlar, ("»elen ecnebiler Tiirkçesinden O : 1 istifade edebilirler. Böyle bir kayıt maliyeti paha! ılaştıracağı için buna gitmemek faydalı olur zannediyorum. Hürmetlerimle. BAŞKAN Sayın Eren. ASIM EREN (Niğde) Pek muhterem arkadaşlarım; bendeniz ikinci maddenin anlamını pek Muhterem Üstadımız Gökay gibi dar anlamadım. «Ziraat makina ve aletlerinden» sonra virgül, geliyor. «Cihaz» virgül, «motor ve benzeri eşyadan» Bu son üç kelime bendenize her nevi cihaz yani eğitim araçları dâhil bunda şüphesiz. Motorlar, ki bugün eğitim araçlarında, buhar nıakinaları, filân hepsi var, ilkokullara, köylere kadar girmiştir. Binaenaleyh bendeniz geniş mânada anlıyorum. Bu suretle zapta geçmesi ve eğer sayın komisyon başka türlü anlıyorsa tahdidi anlıyorsa, izah etmesi bana iştirak ediyorsa bu şekilde kabul buyurmaları faydalı olur kanaatindeyim. Yani tatbikatçılar bunları sadece ziraat makinası ve âletleri, bunların motor ve cihazları gibi anlamayacaklardır. Virgül, ile bir birinden ayrılan bağımsız anlamlar vardır, burada. Her birisi ayrı bir nüanstır. O itibarla bunları bu şekilde anlamakta fayda olduğu kanaatindeyim. Hürmetlerimle... BAŞKAN Sayın llyas Kılıç? Yok... Sayın Reşit Ülker, buyurunuz. REŞİT ÜLKER (istanbul) Muhterem arkadaşlar, Sayın Zeki Zeren Hocamızın teklifi kabul edildiğine göre, buraya tıbbi cihazlar da girecek Sayın Asım Eren arkadaşımızın da ifade ettiği gibi, bir kısım millî eğitimi ve üniversiteleri ilgilendirecek hususların da, bu cihazlarla gayet teknik, karışık ve ilmî zarureti olan bu cihazlar her ne kadar ticaret mctaı gibi satılmakta ise de bunların prospektüslerinde yapılacak ufak bir hata insan hayatına, meselâ bir bayıltma cihazında veya buna benzer bir ameliyat cihazında yapılacak ufak bir hata veya tercüme hatası büyük neticeler doğuracağına göre, hakikaten millî eğitiminin de buraya katılmasında büyük fayda vardır. Bendeniz bir başka noktaya daha temas etmek istiyorum. Bütün aldığımız ilâçların prospektüslerini hepimiz gibi bendeniz de dikkatle okumaktayım. Fakat bazan öyle ilâç prospek* tüsleri çıkmaktadır ki, bunu nasıl anlıyacağı-. ııız hususunda, Türkçeyi iyi bildiğiniz halde, te^