Süs balıkları nasıl saapplelıklı ya atılır

Transkript

1 67 rehber Süs balıkları nasıl saapplelıklı ya atılır Kapsamlı bir te his Áizelgesi iáermektedir Hastalıkların tanınması Nedenlerin belirlenmesi ve ortadan kaldırılması Bilimsel Danı man: Dieter Untergasser

2 Áindekiler Áindekiler Balık hastalıkları iáin te his Áizelgesi 3 1 Akvaryum doappleal bir rahatlama kaynaappleıdır 10 2 Dahili ve harici hastalıklar (iá ve dı ): Te histen tedaviye 11 3 Balık nasıl nakledilir ve sera aqutan nakil esnasında balıappleınızı nasıl korur 12 4 Siliatların neden olduappleu hastalıklar Ichthyophthirius multifiliis (beyaz benek hastalıappleı) Cryptocarion irritans (tuzlu su beyaz beneapplei) Brooklynella hostilis Glossatella Trichodina Tetrahymena Chilodonella Flagellatelerin neden olduappleu hastalıklar Oodinium (kadife hastalıappleı) Costia Baappleırsak flagellateleri Kurtların neden olduappleu hastalıklar Gyrodactylidea Dactylogyridea Balık sülükleri Viral hastalıklar Lymphocystis Sazan ÁiÁek hastalıappleı Bahar virosis Sazanda olu an ödem Bakteriyel hastalıklar Vitiligo YüzgeÁ Áürümesi Bakteriyel solungaá Áürümesi Columnaris Deri üzerindeki kanlı iltahaplanmalar Akvaryum balıklarında ödem Erythrodermatitis Mantar hastalıkları Karma enfeksiyon Krustaseler Lernaea Argulus Ergasilus Yetersiz beslenmenin yol aátıappleı hastalıklar Mineral eksikliapplei Kafadaki delik hastalıappleı Karaciappleerin yaapplelanıp bozulması yot eksikliapplei Ozmotik ok Vitamin kürü Önlem tedaviden daha iyidir Nedenlerin bulunması iáin kontrol listesi Endeks 55 2

3 Balık hastalıkları iáin te his Áizelgesi A aappleıdaki te his Áizelgesi süs balıklarında görülebilecek önemli hastalıklar ve olası nedenleri hakkında genel bir bakı saapplelayacaktır. Tedaviden önce doappleru bir te his iáin Áizelgenin tamamını ayrıntılı olarak gözden geáiriniz. Hastalıkların Áoappleu aynı türde belirtilere sahiptir, fakat farklı tedavi yöntemleri gerektirir. 100 x 100 x 20 x 400 x 50 x 40 x Belirtiler Ichthyophthirius multifiliis sera ectopur + sera costapur Deri ve yüzgeá Cryptocarion irritans üzerinde aáık bir (tuzlu su beyaz beneapplei): ekilde görünen beyaz sera cyprinopur benekler Bir büyüteá yardımıyla deri üzerinde (0,4 1,5 mm) dola an protozoalar görebilirsiniz. syf Derinin bazı kısımlarında gri ya da beyaza doappleru renk deapplei imleri; balıappleın uzun yüzge- Áleri varsa, yüzgeálerde saáaklanma ba lar; balık yüzgeálerini kapatır Mukoza zarı üzerinde ayrı ayrı beyaz kalınla mı bölgeler görülür Deri üzerinde küáük soluk renkli alanlar; cansızlık ve i tah kaybı; mukoza salgılaması (sadece tuzlu suda) Mukoza zarî zarar gördükten sonra balîk üzerinde kürkümsü bir tabaka olu mas na neden olur olası te his kar ı tedbirler Costia necatrix: 300 x büyütmeyle steril pamuk üzerine alınan deri örneappleini inceleyiniz; küáük, fasülye tanesine benzeyen flagellateler oldukáa hızlı ekilde hareket eder. sera costapur syf. 19 Chilodonella (eliptik ya da yuvarlak bölgelerde): x büyütmeyle steril pamuk üzerine alınan deri örneappleini inceleyiniz; düz, kalbe benzer ekilli hareketli protozoalar. sera ectopur + sera costapur syf. 17 Tetrahymena: x büyütmeyle steril pamuk üzerine alınan deri örneappleini inceleyiniz; armut ekilli hareketli protozoalar. sera ectopur + sera costapur syf. 17 Trichodina: En az x büyütmeyle steril pamuk üzerine alınan deri örneappleini inceleyiniz; dairesel, apkaya benzer ekilli hareketli protozoalar. sera ectopur + sera costapur syf. 16 Tuzlu su Brooklynellasî: x büyütmeyle steril pamuk üzerine alınan deri örneappleini inceleyiniz; düz, kalbe benzer ekilli hareketli protozoalar. sera cyprinopur syf. 16 Glossatella ya da Heteropolaria colisarum: Kuvvetli bir büyüteále bakıldıappleında ufak bir sap üzerinde pek Áok uzamı protozoa görebilirsiniz. sera costapur syf. 16 Balık hastalıkları iáin te his Áizelgesi 3

4 40 x Belirtiler Kimi bölgelerde mantar olu umuyla birlikte güálü mukoza salgılaması olası te his kar ı tedbirler Karma enfeksiyon: x büyütmeyle steril pamuk üzerine al nan deri örneappleini inceleyiniz; pek Áok farkl hareketli protozoa, mantar ve bakteri. sera ectopur + ilaáların bir kar ımı syf x Ayr k duran uzun filamentler ile birlikte deri üzerinde beyaz pamuksu olu umlar Mantar: 50 x büyütmeyle steril pamuk üzerine al nan deri örneappleini inceleyiniz. sera ectopur + sera mycopur syf. 36 Balık hastalıkları iáin te his Áizelgesi 400 x Beyaz aappleız Áevresi; beyaz kenarlı pullar; birkaá saat iáinde yayılır; kısık yüzgeáler Kenarları beyazla mı gittikáe k salan yüzgeáler Deri ve yüzgeáler üzerinde 0,5 ile 1 mm arasında olan sert, küre biáiminde kistler Patlak gözler ve pullarda kalkma (tüm belirtilerin görülmesi gerekmez) Havuz balıappleı kontrolsüz bir ekilde yüzer; deriyle, yüzgecin birle im noktasında ve pullarda anlık ya da uzun süreli kanamalar; soluk renkteki solungaálar; gövdedeki kanamalar, pullardaki kalkmalar, patlak gözler ile son a amaya gelinir (Exophthalmus), C de Columnaris bakterisi: x büyütmeyle steril pamuk üzerine alınan deri örneappleini inceleyiniz; 8 µm olan bakteri ileri geri sallanır. sera baktopur syf. 32 YüzgeÁ çürümesi: 400 x büyütmeyle pek Áok hızlı hareket eden bakteri görebilirsiniz. sera baktopur syf. 31 Lymphocystis: Parmakla dokunulduappleunda kistler sert olarak hissedilir ve dökülmez. önlemek iáin: sera cyprinopur syf. 23 Ödem ya da böbrek enfeksiyonu, organik olarak kirli su syf. 33 Bahar virosis, ödem Özellikle nitrat aáısından suyu kontrol ediniz; yeni ölmü bir balık incelenmek üzere kesilmi tir (küáük resme bak n z: gövde bo luappleu). sera cyprinopur, sera baktopur direct ya da sera KOI BAKTO TABS syf. 25 den itibaren 4

5 Belirtiler olası te his kar ı tedbirler 40 x Deri altînda beyaz bölgeler Bakteriyel enfeksiyon: x büyütme saapplelayan bir mikroskopta steril pamuk üzerine alınan deri örneappleini inceleyiniz. sera baktopur direct syf. 30 Resimler Ergasilus: Dr. Dirk Kleingeld 100 x 40 x Deri ve yüzgeáler Oodinium: 100 x büyütmeyle steril pamuk üzerinde Áok küáük üzerine alınan deri örneappleini inceleyiniz; beyaz noktalar hareketsiz oval olu umlar. (< 0,3 mm); balık una sera oodinopur batırılmı gibi görünür syf Deriye yapı an, ucunda küáük keseler bulunan beyaz, Áubuk eklindeki olu umlar Düz, neredeyse effaf, kalkan ekilli derideki krustaseler; kanlı delikler Koi ve sazan balıapple üzerinde derin, beyaz kenarlı deliklere dönü en k rm z benekler SolungaÁ filamentleri üzerinde 0,5 2 mm arasındaki beyaz krustaseler Anchorworm Lernaea: Çıplak gözle saptanabilir. sera cyprinopur syf. 38 Bal k kenesi Argulus: Çıplak gözle saptanabilir. sera cyprinopur syf. 39 Erythrodermatitis: Çıplak gözle saptanabilir. sera cyprinopur, sera baktopur direct ya da sera KOI BAKTO TABS syf SolungaÁ krustasesi Ergasilus: Çıplak gözle saptanabilir. sera cyprinopur syf. 39 Balık hastalıkları iáin te his Áizelgesi Deri üzerinde 3 8 mm arasındaki dairesel kanlı iltihaplı bölgeler Balık sülükleri: BirkaÁ santimetre boyundaki sülükleri Áıplak gözle görebilirsiniz. sera ectopur, sera cyprinopur syf. 22 5

6 Belirtiler olası te his kar ı tedbirler Ba ve etraf nda delikler Ba taki oyuklar cichlids hastalıappleı, mineral eksikliapplei hastal apple genellikle baappleırsaklarda flagellate istilası ile birlikte geráekle ir: Çıplak gözle saptanabilir. sera baktopur direct veya sera bakto Tabs syf Balık hastalıkları iáin te his Áizelgesi Hasta solungaç Karşılaştırma için: Sağlıklı (solungaç kapakçığı solungaç (solungaç kapakçığı çıkarılmıştır) çıkarılmıştır) Büyüyen balıkta opercula, yüzgeá ve omurga deformasyonları Balık su yüzeyinin altında asılı olarak durur her geáen gün soluma daha fazla hale gelir ve hîzlan r; tek yönlü soluma; solungaá kapaklarından bir ya da her ikisi 40 x aáılır ya da sıkı ır; balık solungaá kapaappleını sürter 10 x 50 x SolungaÁ bölgeleri beyaz ya da gri bir renk alır; solungaá filamentleri azal r ya da Áürür Soluk renkteki solungaálar, deride bulanık alanlar; son a amada solungaá filamentleri Áürür Balık etrafa sürtünür ve ilgisizle ir Balık, yüzgeáleri kapalı olarak sadece su yüzeyinin altında durur ve sallan r ya da bir yerlere saklanır; görülen ba ka belirti yoktur Yumu ak suda mineral eksikliapplei: Belirtiler Áıplak gözle saptanabilir. sera mineral salt, sera fishtamin, sera activant syf. 40 Alkalosis, amonyak zehirlenmesi ya da Áok yüksek ph deappleeri: ph deappleerini kontrol ediniz ve sera ph-minus kullanarak 7 ye indiriniz. Bakteriyel solungaá Áürümesi: Mikroskop altında steril pamuk üzerine al nan deri örneappleini inceleyiniz. sera baktopur syf. 31 SolungaÁ sülükleri, Dactylogyridea: x büyütmeyle solungaátan alınan örneapplei inceleyiniz. sera ectopur + sera mycopur syf Deri sülükleri, Gyrodactylidea: Çıplak gözle görülebilecek deri üzerindeki küáük hareketli kurtlar. sera ectopur + sera mycopur syf. 21 Bakteriyel deri enfeksiyonu/dahili bakteriyel enfeksiyon: Parazitler ve bakteriler aáısından deriden alınan örneapplei inceleyiniz. sera baktopur, sera baktopur direct ya da sera bakto Tabs, sera costapur syf

7 Belirtiler Çürüyen yüzgeáler 800 x Spironucleus sp. olası te his kar ı tedbirler Baappleırsaklardaki flagellate istilası ya da vitamin ve mineral eksikliapplei: Yiyecek kabas yönünden zengin FD yemlerinden veriniz. sera baktopur, sera bakto Tabs, sera fishtamin, sera activant, sera mineral salt syf. 20, 40, 41, 46 Resimler: Hava kabarciğı hastaliği: Dr. Lechleiter Sümüksü deri; beyazımsı ve bulanık; kanayan yaralar; gözler üzerinde kalın bulanık bir tabaka; solungaálar üzerinde kahverengi bir tabaka Soluk renkler Deri altında küáük belirgin kabart lar (0,5 2 mm) YüzgeÁlerde kopma Acidosis: ph deappleerini ve karbonat sertliappleini kontrol ediniz, sera ph-plus ilave ediniz ve ph deappleerinin dengelenmesi iáin sera khplus ile yeterli karbonat sertliappleini saapplelayınız; daha sonra sera aqutan ilave ediniz. Su deappleerleri uygun deappleil, Áok fazla ı ık var, saklanma yeri yok, yem uygun deappleil: Balıappleın gereksinimlerini göz önünde bulundurunuz ve kaliteli sera yemlerini kullanınız. Hava kabarcıappleı hastalıappleı, suyun gaz ile a ırı doyurulmas : Hava motorunu kuvvetli olarak Áalı tırınız. Balıappleın yeni bir yere ta ınmasının ardından ozmotik ok: Iletkenliapplei öláünüz; sera ectopur ile tuzlar suya ekleyiniz, böylece ta ımada kullanılan suyla aynı iletkenliapplei saapplelayabilirsiniz. syf. 45 Balık hastalıkları iáin te his Áizelgesi 7

8 Belirtiler olası te his kar ı tedbirler Amonyak zehirlenmesi? ph deappleerini kontrol ediniz ve deappleeri sera ph-minus kullanarak 7 ye dü ürünüz. Balıkların tümü ya da a n türdekilerin hepsi birkaá saat iáinde ya da bir gün iáinde, ölür Akut zehirlenme: Kontrolsüz CO 2 verilmesi? Hava motorunu Áalı tırınız seramik CO 2 kontrol sistemi kurunuz. A ırı nitrit? BirkaÁ defa büyük miktarlarda suyu deapplei tiriniz, daha sonra suya sera aqutan ve sera nitrivec ilave ediniz. 8Balık hastalıkları iáin te his Áizelgesi Bal k, akvaryumda ani hareketler yap yor ve z pl yor Zehirlenme: Renklerde anormallik, koyula ma; bal klar kolay korkuya kap l yor; akvaryumun cam na vurduappleunuzda bal k panik iáinde ani hareketler yap yor Gizli zehirlenme: Bal k, su yüzeyinin alt nda as l gibi duruyor ve oldukáa h zl soluyor Oksijen yetersizliapplei ya da a r CO 2: A ırı bakır? Böcek ilacı? Çift doz sera aqutan ilave ediniz, sera super carbon kullan n z. ph deappleeri Áok mu yüksek? sera ph-minus kullanarak 7 ye dü ürünüz. ph deappleeri Áok mu dü ük? sera ph-plus ve sera kh-plus kullanarak yükseltiniz; bir saat sonra balıappleı sakinle tirmek iáin suya sera aqutan ilave ediniz. Böcek ilac : Suyu birkaá defa deapplei tiriniz; sera super carbon kullanınız. Toksin salg layan dekoratif objeler var m? Objeleri Áıkartınız, suyu deapplei tirip sera super carbon ile filtre ediniz. A r bak r ya da klor var m? Suyu deapplei tiriniz, Áift doz sera aqutan ilave ediniz ve su klor kokuyorsa sera chlorvec kullanınız. Borulardan gelen suda toksin, dezenfektan ya da deterjan olabilir mi? Kullanmadan önce 24 saat musluk suyunu sera super carbon kullanarak filtre ediniz. Filtre sirkülasyonu az m? Filtreyi temizleyiniz, hava motorunu Áalı tırınız. Kontrolsüz CO 2 verilmesi? seramik CO 2 kontrol sistemi kurunuz. sera oxygen-test sera oxypur kullanınız. Dikkat: A ırı CO 2 durumunda, sudaki oksijen miktarı hala normal olabilir. oksijen iáeriapplei 0,5 mg/l 2 mg/l 4 mg/l ve fazlası deappleerlendirme tehlikeli tehlike i areti yeterli

9 Belirtiler olası te his kar ı tedbirler Balıappleın gövdesinin kimi kısımlarında koyula malar olur Zarar görmü ya da sıkı mı sinirler: Balıappleı bir karantina akvaryumuna alarak iyile tiriniz, stresi azaltmak iáin sera aqutan ilave ediniz. Gövdenin kimi bölümleri koyula r ya da solar; a ırı durumlarda gövde eapplerilir; denge kaybı görülür Tüm gövde de sürekli koyula ma Mukoza zar nda yara, deri üzerinde Áizikler 55, x Pleistophora hastalıappleı (neon tetra hastalıappleı): Sporlarla birlikte kistler; doku örneappleini büyütme saapplelayan bir mikroskopla inceleyiniz; hastalanan balıappleı ayırınız. Balık, yeterli ko ulları saapplelamayan ya da kirli su yüzünden kendini kötü hissediyor: Balıappleın ihtiyaálarını göz önünde bulundurunuz; su deappleerlerini test ediniz, suyu deapplei tirip sera aqutan ve sera nitrivec ekleyiniz. Sert bir aapple ile balık yakalanırken ya da sürtünme sonucu olu an doku bozuklukları: sera balık kepáesi kullanınız; iki doz sera aqutan ilave ediniz; daha kötü yaralanmalarda sera mycopur; baháe havuzlarında sera omnisan kullanınız. Bahar virosis, bakteriyel enfeksiyon: sera baktopur direct ya da sera KOI BAKTO TABS, sera cyprinopur syf. 25 Balık hastalıkları iáin te his Áizelgesi Kanayan doku bozuklukları SolungaÁ veya boappleaz etrafında tümör Tiroid bezi tümörü, iyot eksikliapplei: Haftada üá kez sera GVG-mix, sera GVG-mix marin, sera granumarin, sera FD Krill veriniz; suya sera mineral salt ilave ediniz. 9

10 1 Akvaryum doappleal bir rahatlama kaynaappleıdır Önsöz Kaygı ve stres ya amlarımızda yer alan baskın iki öapplee. Bu durumda bo zamanlardaki rahatlama isteappleini anlamak hiá de güá deappleil. Akvaryumlardaki sakinlik ve canlılıappleın mükemmel birle imi ba ka hiábir hobinin sunmadıappleı rahatlama fırsatını insanlara saapplelamaktadır. te her geáen gün daha Áok insanın akvaryum edinmesinin nedeni de budur. Akvaryum ruhunuzu rahatlatacaktır. Bir akvaryumun bakımını üstlenmek kelimenin tam anlamıyla eapplelenceli bir hobidir. Bir akvaryumun bakımını sürdürürken aynı zamanda balıkların saapplelıklarından da sorumlu olursunuz. KüÁük bir biyotop olan akvaryumu saapplelıklı olarak korumak oldukáa kolaydır. Biz, sera olarak en zor sorulara bile cevap verebilecek i inde profesyonel pek Áok balık uzmanı ile Áalı maktayız. Bu ki ilerin profesyonellikleri olu abilecek her türlü sorunu te his edip Áözmeleri iáin en uygun zemini hazırlamaktadır. sera takımı, bu büyüleyici hobi ile ilgilenen herkesi sık sık kar ıla ılan sorunları kolay anla ılır bir dille yanıtlayan bir dizi rehberle desteklemektedir. Bu rehber balıklarınız hasta olduappleunda size yardımcı olacak ve tavsiyelerde bulunacaktır. Rehber en önemli balık hastalıklarının hızlı ve doappleru tanımlanmasını, doappleru ilaáların kullanımını ve tabii ki hastalıklardan kaynaklanan sorunları önlemek iáin kapsamlı bir hastalık önleme programını iáermektedir. Size hastalıklara kar ı yapacaappleınız sava ta ba arı, balıklarınıza da saapplelık diliyoruz. 10

11 2 Dahili ve harici hastalıklar (iá ve d ): Te histen tedaviye yi bakılan akvaryumlarda hastalıklara nadiren rastlanır. Yine de deneyimli akvaryumcuların Áoappleu bu problemle kar ıla mı tır. Akvaryumunuzda bir hastalık görüldüappleünde dü ünerek ve hızla atılan adımlar her zaman en kötüsünün olmasını engelleyecektir. Harici balık hastalıkları dahili hastalıklardan farklıdır. Özellikle yüzgeáler ve deri üzerinde harici hastalıkları farketmek ve tedavi etmek genellikle kolaydır. Dahili hastalıkları saptamak ise bu kadar kolay olmayacaktır, fakat hastalıkların çoappleu davranı larda anormalliklere neden olur, bunlar da balık incelenerek saptanabilir. tah eksikliapplei, yüzmede anormallik, cansızlık ve renk deapplei ikliapplei özellikle renkteki koyula malar, bunlara örnek olarak verilebilir. Böylece, dahili hastalıklar da dahil olmak üzere bir akvaryumcu yanlı giden eyleri kolayca fark edebilir. A aappledıdaki sıraya göre hareket etmek gerekmektedir: A gözlem B te his C tedavi Te histen tedaviye Sık sık yapılan dikkatli gözlemlerle hastalıkların Áoappleu daha ilk etaptayken saptanabilir. Hastalanan balık henüz zayıf dü memi tir ve saapplelıklı balıkların zarar görmemesi iáin hala ans vardır. Ba arılı bir tedavi iáin doappleru te his arttır. Doappleru bir te histen sonra uygun ilaá kullanımı balık ve bitkilerin zarar görmelerini önlemi olur. Tedavi yöntemi te hise baapplelıdır. Farklı hastalıklar iáin farklı ilaálar bulunmaktadır. Fakat tüm hastalıklarda temel bir nokta gözden kaáırılmamalıdır: hızlı davranmak tam iyile me ansını büyük öláüde artırır. Bu özellikle de bula ıcı hastalıklarda geáerlidir. En azından sera costapur ve sera baktopur u stokta bulundurmanızı öneriyoruz. Böylece hafta sonlarında ya da tatillerde ortaya Áıkan hastalıklarda Áok deappleerli olan zaman aáısından kayıp ya anmayacaktır. 11

12 3 Balık nasıl nakledilir ve sera aqutan nakil esnasında balıappleınızı nasıl korur Balıkları yakalarken ve bir yerden bir yere naklederken deride olu abilecek yaralanmalar bazen kaáınılmaz olur. Uygun su ko ulları altında suya sera aqutan eklemek yaraları hızla iyile tirecektir. Bu yüzden balıappleı naklettiappleiniz torbaya birkaá damla sera aqutan ilave etmenizi öneriyoruz. Balık akvaryuma konulurken suya sera aqutan ilave etmek faydalı olacaktır. sera aqutan balıappleı be biáimde korur: Bal klar n nakledilmesi Suyu temizler Biyolojik olarak mukoza zarını korur Aappleır metalleri birle tirerek zararsız hale getirir Klor ve kloramini nötralize eder Nakil sırasında ve akvaryumda stresi azaltmak iáin idealdir * Vitamin B Kompleks sera pul ve granül yem ile süs balıappleınız iyot ve diappleer önemli mineraleri alarak saapplelıklı bir diyete tabi olacaktır. Bu düzenli besleme ve bakım ile süs balıappleınız hastalıklar kar ısında en iyi biáimde korumu olacaksınız. Daha fazla bilgi iáin lütfen Doappleal akvaryum bakımı ve su filtrelemesi ba lıklı sera rehberine bakınız. 12

13 4 Siliatların neden olduappleu hastalıklar Siliatlar tek hücreli mikro organizmalard r. Her akvaryumda Áoappleu Áıplak gözle görülemeyecek kadar küáük olan pek Áok farklı türü vardır. Bakteri ve yüzen küáük partiküller üzerinde ya arlar. KüÁük balıklar iáin güzel bir ek besin olu tururlar. Fakat, bazı siliatlar parazittir. Bunlar ya amlarının Áoappleunu balıappleın üstünde geáirir ve balıappleın gövdesinde asalak olarak ya ar, balıapplea zarar verirler. 20 x 4.1 Ichthyophthirius multifiliis (beyaz benek hastalıappleı) Tek hücreli Ichthyophthirius 1,5 mm ye kadar öláülebilir ve Áıplak gözle deri üzerinde görülebilir. Balıappleın üzerini kaplayan bu beyaz benekler balıappleı kum ya da kaba kum ile kaplanmı gibi gösterir. Ichthyophthirius dan genellikle beyaz benek hastalıappleı olarak söz edilir. Hastalık önce yüzgeálerde ya da balıappleın sırtında ortaya Áıkar. Hastalıappleın ilk etaplarında balık yüzgeálerini kapatır ve bitkilere ve dekoratif objelere sürtünerek yüzgeálerini parazitlerden kurtarmaya Áalı ır. Daha ilerki a amalarda derideki parazit miktarı artar ve sarımsı-beyaz geni lekeler olu turur. Hastalık te his edildiappleinde derhal sera costapur ile tedaviye geámek gerekir. sera costapur kalabalık ve donanımlı akvaryumlarda her zaman kullanılır. Bu ekilde, parazitler serbest yüzü dönemlerinde (yumurtadan Áıkmı olan parazitler balık üzerine henüz yerle memi oldukları dönem) öldürülmü olur. sera costapur balıklara ya da bitkilere zarar vermez. Siliatların neden olduappleu hastalıklar 13

14 Diappleer parazitlerin aksine Ichthyophthirius deri üzerinde kalmaz, mukoza zarı iáinde ya ar bu yüzden ilaálarla ula ması daha zordur. Siliatların neden olduappleu hastalıklar Ichthyophthirius un tedavisinde sera ectopur u sera costapur ile birlikte kullanmak bir zorunluluk deappleildir, fakat yararlı olacak ve diappleer ectoparazitlerle yapılan sava ı destekleyecektir. sera ectopur parazitleri balıappleın derisinden söker; ayrıca yava Áa oksijeni serbest bırakarak bir dezenfektan olarak da rol oynar. Bu ekilde, sera costapur daha etkinle ir ve parazitleri daha Áabuk öldürebilir. Bu birle im hastalıappleın daha Áabuk iyile mesine yardımcı olacaktır. Ichthyophthirius daha sonra da uzunca bir süre akvaryumda kalabilir. Stres durumunda, örneapplein yeni bir balık geldiappleinde, hastalık herhangi bir zamanda yeniden ortaya Áıkabilir. ÜÁ gün boyunca tedaviyi desteklemek iáin sıcaklıappleı hafifáe yükseltmenizi (maksimum 2 C; balıappleın tolerans seviyesini gözlemleyiniz!) ve suyu havaland rmanızı öneririz. Ichthyophthirius un ya am döngüsü 1 Yeti kin parazitler balıappleı terkederek serbest yüzerler ve su akı ının az ya andıappleı iyi korunan yer arayı ına girerler. 2 Parazit sert bir kapsül (kist) olu turur ve pek Áok defa bölünür. Yüzlerce serbest parazitler bu kist iáinde geli ir. 3 Serbest yüzen parazitler kapsülü deler, akvaryum iáinde yüzer ve tekrar bölünür. 4 Serbest yüzen parazitler deriye nüfuz ederek tekrar aynı balıappleın ya da bir ba ka balıappleın mukoza tabakasına yerle irler. Su sıcaklıappleını artırarak parazitlerin geli imi hızlandırılır ve balıappleın baappleı ıklık sistemi aktif duruma getirilir. Bu yolla ilaálar da daha etkili olabilir. 14

15 Deride Ichthyophthirius nedeniyle olu mu beyaz benekler. 40 x 4.2 Cryptocarion irritans (tuzlu su beyaz beneapplei) Tuzlu suda görülen Cryptocarion hastalıappleı tatlı suda görülen Ichthyophthirius hastalıappleına oldukáa benzemektedir. Bu nedenle bu hastalıapplea da tuzlu su beyaz beneapplei denir. Hastalıapplea derinin oldukáa altına yerle en siliat neden olur. AÁık biáimde görünen beyaz ve gri benekler iyi korunan tekhücreli organizmaların ya adıappleı mukoza zarının epitel i likleridir. Bunlardan örnek almak oldukáa güátür ve inceleme iáin pamuklu Áubukla örnek al rken genelde yarılır. sera cyprinopur, dört altı gün arasında günlük olarak suya eklenir. Protein süzücüler, ozonizatör ve UV su dezenfektanları kapatılmalıdır. Dozu tam olarak hesaplamak iáin filtrenin de dahil olduappleu toplam su miktarını, ilave su tankı gibi unsurları dikkate almanız gerekmektedir. Bu tedavide gerekli olabilecek küáük miktarları (0,2 ve 2 ml arası) eczaneden alınan bir insulin enjektörü ile öláebilirsiniz. Ayrı bir akvaryumda ya ayan balıklar sera costapur ile tedavi edilebilir. Tedavinin ardından balıappleı direkt diappleer omurgasızların bulunduappleu akvaryuma koymamalısınız, Áünkü bu ilacın Áok küáük miktarları bile omurgasız hayvanlar iáin ölümcül olabilir. Bu nedenle balıappleı kendi akvaryumu dı ında temiz deniz su doldurulmu bir ba ka kapta yakla ık on dakika yüzmesine olanak saapplelayınız ve bu i lemin ard ndan nihai akvaryuma koyunuz. Siliatların neden olduappleu hastalıklar OldukÁa bula ıcı olan Cryptocarion hastalıappleı sera cyprinopur ile ba arılı bir ekilde iyile tirilir, bu tedavi sırasında suda yüzmekte olan serbest yüzen parazitler de ölür. sera cyprinopur bazı omurgasız hayvanlara zarar verir (örn. mercan, salyangoz, karides), bu nedenle bir önlem olarak karantina akvaryumunda uygulanmasında fayda vardır. 15

16 40 x 4.3 Brooklynella hostilis Brooklynella görünü ve büyüklük bakımından Chilodonella ya benzer. Siliat deride ve denizde ya ayan tropik balıappleın solungaálarında görülen bir parazittir. Siliatların neden olduappleu hastalıklar Ba langıáta deri üzerinde küáük soluk bölgeler görebilirsiniz, balık i tahını kaybeder, hızlı solur, gittikáe daha uyu uk bir hal alır ve mukoza salgılar. Bu soluk bölgeler gittikáe daha büyür ve son a amada deriden büyük paráalar dü er. Derinin büyük bölümü yok olduappleunda birkaá gün iáinde ölüm geráekle ir. Bu nedenle acil tedavi gerekmektedir. Omurgasızların bulunmadıappleı tuzlu su akvaryumlarının talimatlarına göre dört ila altı gün arasında hergün suya sera cyprinopur ilave ediniz (ya da karantina akvaryumuna). Su miktarını hesaplamanız gerekmektedir ve ilacın miktarını Cryptocarion hastalıappleında olduappleu gibi ayarlamalısınız. Omurgasızların olmadıappleı tuzlu su akvaryumlarında Brooklynella ile sera costapur aracılıappleıyla mücadele etmek de mümkündür. Dozu talimatlara göre ayarlayınız. 40 x 4.4 Glossatella Glossatella ve Heteropolaria colisarum derideki doku bozukluklarına ya da yaralara yerle en oldukáa benzer protozoalardır. Bu tür doku bozukluklarının kenarlarına kendilerini ili tirdikleri ufak saplar olu tururlar, böylece tedaviyi engellerler. Bu tek hücreli organizmalar hızla üreyerek bozuk doku üzerinde Áoapplealırlar. Tüylü bir tabaka gibi görünür. Mantarla karı tırılması zordur, Áünkü mantar daha uzun filamentler olu turur. Bir büyüteá ile hareketli protozoaların saptanması kolaydır. Bozuk doku bir kez kaplandıktan sonra organizmalar yava Áa Áevredeki saapplelıklı deri üzerine yayılmaya ba lar. Direkt bozuk dokudan deappleil, tahri olan dokunun hücrelerinden ve ikincil bakterilerden beslenirler. sera costapur parazitlerle hızla mücadele eder ve doku bozukluappleunun tekrar iyile meye ba lamasına olanak saapplelar. 100 x 4.5 Trichodina Trichodina siliat n neden olduappleu deri enfeksiyonunu tanımak zordur. Balık bazen sürtünür ve yüzgeáleri ile geri Áekilir. Trichodina geráek bir parazit deappleildir. Bu tekhücreli organizmanın aappleız bo luappleu balıappleın tersine yan taraftadır; buradan aldıappleı bakteri ve ayrı hücre paráalar ile beslenir. Bu nedenle, Trichodina ba ka deri hastalıkları ile birlikte ikincil olarak ortaya Áıkar. Protozoa balıappleın derisi üzerine tutunur ve hücrenin alt tarafında kancalar kullanarak balıappleı rahatsız eder. Bu derinin kalınla masına ve Trichodina nın beslendiapplei mukozanın salgılamasına yol aáar. Ba ka enfeksiyonlar yüzünden japon balıappleının ya da Koi nin derisi zaten kalınla mı sa, organizma, kancaları ile mukoza zarının derinliklerine girer. 16

17 sera costapur yardımıyla Trichodina ile etkin biáimde mücadele etmek mümkündür. BahÁenizdeki havuzda kullanım talimatlarına uygun olarak sera omnisan kullanınız. ba tan itibaren ikinci bir enfeksiyon olarak mantar ya da bakteri olu umunu engellemelisiniz. 4.6 Tetrahymena 40 x 50 x Tetrahymena protozoa da geráek bir parazit deappleildir ve sadece mukoza zarı ba ka bir mantar ya da bakteriden zarar gördüappleünde ortaya Áıkar. Bakteri ve derinin zarar gören paráaları ile beslenir. Kalabalık akvaryumlarda su kirliliapplei nedeniyle Tetrahymena n n yoappleun biáimde üremesi mümkündür. Daha sonra tekhücreli organizmalar büyük miktarlarda balıappleın mukoza zarını istila eder. SonuÁ, deride olu an Áizgi halindeki beyazımsı kalınla malardır. Son a amada deri dökülür ve balık ölür. sera costapur ile yapılan tedavi kararlı ve verilen talimatlara uygun biáimde yürütüldüappleünde patojen mikropları öldürür. A ırı durumlarda, ph deappleeri 8 civarında olduappleunda ya da Áok güálü biyolojik filtreler kullanıldıappleında, üá gün boyunca suya temel dozu günlük olarak eklemelisiniz. lac eklemeden önce her zaman suyun % 30 unu deapplei tirin. sera mycopur ya da sera baktopur kullanarak 4.7 Chilodonella Kalp ekilli organizma Chilodonella derinin dalgalı görünmesine ve 1 3 cm büyüklüappleünde kalınla mı mukoza zarında beyazımsı, effaf lekelerin ortaya Áıkmasına neden olur. Balıklar hastadır ve kendilerini bir yerlere sürterler. Hastalık iyile tirilmezse deri üzerindeki lekeler tüm deriyi kaplar, beyaza dönüp kalınla ıncaya kadar artar. Bu durumda balık hareketsiz durur ve filtrenin su akı ından sallanır, gittikáe daha ilgisizle ir. Parazit, bir balıktan bir diappleerine rahatlıkla yüzebilir; bu nedenle hastalıappleı hızla yayar, sera costapur ile hemen tedavi edilebilir. sera costapur, Chilodonella ile etkili bir biáimde sava ır. BahÁe havuzlarında Chilodonella ile mücadelede sera omnisan kullanınız. Siliatların neden olduappleu hastalıklar 17

18 5 Flagellatelerin neden olduappleu hastalıklar Flagellateler oldukáa farklı bir tekhücreli organizma sınıfıdır. Bazıları oldukáa ufaktır, bakteriden Áok az büyük ve sadece birkaá tane flagellaya sahiptir. Yine de o kadar hızlı hareket ederler ki mikroskopla inceleme yaparken izlerini kaybedebilirsiniz. Diappleer türler ise o kadar büyüktür ki Áıplak gözle bile görebilirsiniz. Flagellatelerin Áoappleu zararsızdır, fakat bazıları evrim süreci iáinde parazitlere dönü ür. Flagellatelerin neden olduappleu hastalıklar 100 x 5.1 Oodinium (kadife hastalıappleı) Oodinium, tekhücreli balık parazitleri arasında özel bir vakadır, Áünkü bu organizman n bitkisel bir kökeni vardır (adı dinoflagellate olarak bilinir). Balık, ilk etapta nesnelere ve bitki yapraklarına sürtünür, fakat hastalık sadece daha ileriki etaplarda anla ılabilir. Oodinium ocellatum tuzlu suda görülürken, tatlı su akvaryumlarındaki enfeksiyonlar genellikle Oodinium pillularis nedeniyle olu ur. Oodinium yüzünden balıappleın derisi beyaz-sarı küáük beneklerle kaplanır. Patojen mikroplar deri üzerindedir; en fazla 0,3 mm ye kadar büyürler, Ichthyophthirius dan Áok daha küáüktür ve rahatlıkla ayırt edilebilirler. Oodinium istilası genellikle yüzgeálerde ba lar ve daha sonra gövdenin tamamına yayılır. Daha ilerki etaplarda balık una bulanmı gibi görünür; deri üzerinde kadifemsi bir tabaka vardır. Bu nedenle kadife hastalıappleı denilmektedir. Tabaka, özellikle uzunlamasına bakıldıappleında net bir ekilde görülebilir. Hastalıappleın ilerleyen etaplarında deri paráaları dökülür ve gözler dumanlı bir tabakayla kaplanır. Oodinium hastalıappleı oldukáa bula ıcıdır. Bitkisel yapısı nedeniyle Oodinium ile tekhücreli hayvanlardan daha farklı aktif maddeler kullanılarak mücadele etmek gerekmektedir. sera oodinopur özellikle bu hastalık iáin geli tirilmi tir; tatlı su ya da tuzlu suda kullanılabilir ve patojenik organizmaları 3 ile 5 gün iáinde öldürür. Bakır iáeriappleinden ötürü 18

19 sera oodinopur omurgasız canlıların bulunduappleu akvaryumlarda kullanılmamalıdır. Uygun bakır konsantrasyonunu (0,3 mg/l) sürdürmek iáin bakır seviyesini sera bakır test ile tedavi öncesinde, süresince ve sonrasında kontrol ediniz. 0,25 ile 0,3 mg/l arasındaki Cu (bakır) dozları günde bir kez ayarlanmalıdır. 100 x Yetersiz bakır seviyesi veya yüksek seviyenin neden olduappleu zehirlenme sonucunda ba arısız olacak bir tedaviyi engellemek iáin bakır seviyesine ili kin kapsamlı kontrol yapılması gerekmektedir. 0,1 ml ile 2 ml arasındaki dozlar en iyi eczaneden edineceappleiniz insülin enjektörleri kullanılarak ayarlanabilir. Tedavinin ardından suyun bir kısmı deapplei tirilerek fazla bakır temizlenmelidir. Bunun ardından, sera super carbon üzerinden üá günlük bir filtreleme geráekle tirin. sera aqutan dan Áift doz ekleyerek kalan bakırı zararsız hale getirmi olursunuz. 600 x 5.2 Costia Fasülye benzer ekilli Costia necatrix, deride düzenli beyazımsı bulanıklıkların olu masına neden olur. BirkaÁ yıl önce parazit «Ichthyobodo necatrix» olarak yeniden adlandırıldı. Fakat Costia adı hala kullanımda ve bu ad akvaryumcular iáin daha tanıdıktır, burada da bu ekilde kullanılmı tır. Costia, az miktarlarda pasif bir ekilde balıappleın üzerinde ya ar. Parazit oldukáa küáüktür, bu yüzden sadece mikroskopla görülebilir. Costia sadece balık gergin olduappleunda ya da güásüzle tiappleinde üreyebilir. Parazit mukoza zarından beslenir. Kısa bir süre iáinde serbest suda ölür. Büyük istilalarda derinin geni bölgeleri zarar görebilir ve bu da balıappleın ölümüne yol aáar. sera costapur patojen mikroplar öldürür. Aynı zamanda sera ectopur kullanarak tedaviyi destekleyebilirsiniz. Flagellatelerin neden olduappleu hastalıklar 19

20 Flagellatelerin neden olduappleu hastalıklar 5.3 Baappleırsak flagellateleri 800 x Bazı flagellate cinsleri balıappleın baappleırsaklarında ya amak üzere deapplei im gösterir. Genellikle burada yararlanıcı olarak ya arlar ve önceden sindirilmi besinler ile beslenirler. Çoappleu balık türü bunlardan etkilenmez, yoappleun bir istila altında kaldıklarında bile kendilerini rahatsız hissetmezler. Fakat diappleer balık türleri baappleırsak flagellatelerinin saldırısına uappleradıklarında a ikar belirtiler gösterirler. Çoappleu cichlid türü, yetersiz beslenme, mineral ve vitamin eksikliapplei ya da stres gibi diappleer güásüzle tirici faktörlerle birlikte baappleırsak flagellateleri tarafından sarıldıappleında belirtiler sergilerler (ayrıca sayfa 40 taki yetersiz beslenme hastalıklarına bakınız). Balıappleın rengi koyula ır, kolayca irkilir ve i tahını kaybeder. Baappleırsak flagellateleri özellikle yiyecek kabas aáısından zayıf olan yetersiz beslenme ile birlikte ürer. Bu nedenle, sıcakkanlı hayvanların etiyle beslemek flagellatelerin hızlı yayılmasına neden olmaktadır. A ırı yayılma durumunda hayvanlar zayıflar ve yüzgeá kenarlarında Áürüme görülür. Bunun nedeni besin, vitamin ve minarel eksikliappleidir, Áünkü flagellateler baappleırsaklardaki besin sularından bunları alırlar. Balık türlerinin büyük Áoappleunluappleu evrimleri süresince sıcakkanlı hayvanların etlerini sindirme üzerine adapte olamamı tır. Mide ve baappleırsaklar su organizmalarını sindirmek iáin etkindir. Sıcakkanlı hayvanların etlerinden yaapple ve proteini sadece yetersiz bir düzeyde sindirebilmelerinin de nedeni budur. Kalan proteinler flagellatelerin ve ayrıca bakterilerin beslenmesi iáin zemin hazırlar. Dı kılar, suda bakterilerin Áoapplealmasına neden olan, sindirilmeyen proteinleri iáerir. Bu da filtrenin kirlenmesine ve nitrat deappleerinin hızlı artı ına neden olur. sera yem uygun ve Áe itli bir beslenme biáimi saapplelar ve baappleırsak flagellatelerinin Áoapplealmasını önler. Besinin iáindekiler balıkların beslenmesi iáin en iyi ekilde hazırlanmı tır ve tamamen sindirilir. Uzun süreli deneylerde hasta discus sürüleri uygun beslenme düzeni ile bakılmı, stresten uzak tutulmu ve ilaá verilmemi tir. Bu durumda balık normal olarak geli imini sürdürmü ve on ila on iki aylıkken üreme olgunluappleuna eri tikten sonra üremeye ba lamı tır. SonuÁta, baappleırsaklarındaki flagellatelerin Áoapplealmasını kendi savunma mekanizmaları ile engellemeleri bir sorun yaratmamı tır. 20

21 Genellikle, hastalanan balıappleın baappleırsakları sadece flagellateler tarafından zarar görmez, farklı türdeki hareketli bakterilerden de etkilenir. Balık stresli olduappleunda hastalıklara kar ı olan direnci zayıflar, böylece patojenik organizmalar a ırı derecede üreyebilir. SonuÁ olarak, balık kendini kötü hisseder ve dı kısı beyazla ır. Bu hastalıappleı sera baktopur direct ya da sera bakto Tabs ile tedavi edebilirsiniz. Aktif madde, bakteri ile sava ır ve flagellate istilasını azaltır. Uzun süreli bir ba arıyı yalnızca balıappleın beslenme düzenini deapplei tirdiappleinizde ve balıkların bulunduappleu ko ulları iyile tirdiappleinizde yakalayabilirsiniz. 6 Kurtların neden olduappleu hastalıklar 10 x 6.1 Gyrodactylidea Canlı doappleuran Gyrodactylidea türü, havuz balıklarında daha sık, sıcak su akvaryumlarında ise daha nadiren görülür. SolungaÁlardan ziyade deri üzerinde rastlanması daha büyük bir olasılıktır. Bazı türler 3 mm ye kadar geli ebilir ve yakından bakılappleıappleında Áıplak gözle görülebilir. Kurtlar, dokuya derin bir biáimde tutunduklar kancaları ile balıapplea zarar verir. lk etaplarda balık akvaryumun zeminine ve dekoratif objelere sürtünür, daha sonra mukoza zarı kalınla ır, balık hareketsiz kalır ve su akı ında sallanır ya da zeminde hareketsiz ekilde yatar. Deri üzerindeki belirtilerin varlıappleından üphelendiappleiniz takdirde hemen sera mycopur ile tedaviye ba lamalısınız. Bu tedavinin etkisi sera ectopur ile güálendirilir. 6.2 Dactylogyridea 100 x Dactylogyridea türünün yumurtlayan ta ıyıc ların farklı türleri parazitler gibi balıappleın solungaáları ve derisi üzerinde ya ar. Akvaryum balıkları genellikle solungaálar üzerinde ya ayan parazitlerden etkilenirler. BahÁe havuzunda ya ayan balıklarda deri ta ıyıcıların yanı sıra farklı Kurtların neden olduappleu hastalıklar 21

22 Kurtların neden olduappleu hastalıklar türde solungaá ta ıyıcıları ile de kar ıla abilirsiniz. Balık küáük miktardaki istilalarla mücadele edebilir ve bu durumda bir sorun ya- anmaz. Ancak, hijyenik ko ulların kötü olduappleu, stres ve a ırı kalabalıappleın bulunduappleu ortamlarda solungaátaki ta ıyıcılar yoappleun biáimde Áoapplealır ve balık etrafa sürtünmeye ve daha hızlı solumaya ba lar. Hastalıappleın yayılmasından daha fazla etkilendiappleinde su yüzeyinin altında solungaálarını aáık tutarak ve güálükle soluyarak durur. SolungaÁtaki ta ıyıcılar deriye tutundukları kancaları ile balıapplea zarar verir. Kancalarını solungaáların hassas mukoza zarına yapı tırarak incinmelere neden olur. SonuÁ olarak mantar, bakteri ya da farklı protozoalar nedeniyle olu an ikincil enfeksiyonlar görülebilir. Bu yüzden deri ya da solungaátaki ta ıyıcılardan üphelendiappleinizde derhal sera mycopur ile tedaviye ba lamanız gerekmektedir. Aynı anda sera ectopur un da uygulanması tavsiye edilmektedir, tedavinin verimini artıracaktır. Yukarıda tanımlanan tek hücreli organizmalar ve ta ıyıcılar havuz balıklarında Áe itli karı ık enfeksiyonlarda ortaya Áıkar. Havuz sahibi iáin kesin bir te his Áoappleu zaman imkansız olduappleundan, sera omnisan tedavisi geli tirilmi tir. yi dengelenmi aktif maddelerin bile imi Oodinium u öldürdüappleü gibi tüm tekhücreli hayvanları da öldürür. Ayrıca deri ve solungaá ta ıyıcılarla da etkili biáimde mücadele eder. 6.3 Bal k sülükleri Sülükler bazen yeni satın alınan balıkların beraberinde gelirler ya da su ku ları onları baháe havuzlarına ta ır. BirkaÁ santimetre boyundadırlar, dolayısıyla Áıplak gözle rahatlıkla görülebilir. Aappleız vantuzları ile balıappleın üzerine tutunur ve bir damarı aáarak dı arı gelen kanı emerler. Balıappleın üzerinden ayrıldıklarında deri üzerinde kanlı emi izleri bulunur. Sülükler balıktan balıapplea geátikleri iáin tehlikeli hastalıkları da beraberlerinde ta ıyabilirler. Balıapplea yapı mı sülükler alkole batırılmı pamuk yardımıyla alınabilir. sera cyprinopur baháe havuzlar ndaki parazitlerle mücadele eder. 22

23 7 Viral hastalıklar Virüsler Áok küáük oldukları iáin normal bir mikroskop ile saptanamazlar. Sadece elektron mikroskoplarla ve kompleks bir hazırlıappleın ardından görülebilir. Canlı hücreleri sararak onları yeni virüsler üretmeye zorlar. Bunu yapınca hücreler dokuda normal görevlerini yerine getiremeyecek biáimde etkilenir. 100 x 7.1 Lymphocystis Lymphocystis balıappleın derisini istila eder ve mukoza zarının hücrelerini deapplei tirir. Büyüklük olarak yüz kat büyürler, böylece Áıplak gözle görülebilecek boya gelirler. Bir milimetreden daha büyük olan hücreler deriye yapı an balık yumurtaları gibi görünür. Parmakla deriye dokunulduappleunda üzerindeki yükseltiler sert i likler olarak algılanır. Hücreler virüs üretmeye zorland klar iáin büyürler. En sonunda, hücre yarılır ve milyonlarca yeni virüs suyun iáine daappleılır, etrafta yüzer ve diappleer balıkları sarar. Genellikle hastalık önce yüzgeálerin dı uálarında görülür daha sonra tüm gövdeye yayılır. Zamanında farkedildiappleinde yüzgeáin zarar gören bölümleri keskin bir makas ile kesilebilir. YüzgeÁ tabanına zarar vermediappleinizden emin olunuz. YüzgeÁlerin diappleer patojenlerden zarar görmesini engellemek iáin balıappleı sera baktopur ile tedavi ediniz. sera cyprinopur bir dezenfektan olarak görev yaparak hastalıappleın bula masını engeller. Her iki tedavi e zamanlı olarak uygulanmalıdır. sera cyprinopur u eczaneden alacaappleınız bir insülin enjektörü ile küáük dozlarda kullanabilirsiniz. Viral hastalıklar 23

24 7.2 Sazan ÁiÁek hastal apple Viral hastalıklar Genellikle baharda Koi ile ortaya Áıkan sazan ÁiÁek hastalıappleı da virüslerin neden olduappleu bir hastalıktır. GerÁek ÁiÁek hastalıappleı deappleildir ve insanlara geámeyen bir tür uáuk hastalıappleıdır. Hastalanan balıappleın gövdesinde yuvarlak ya da oval ekilli büyüklüappleü be ila on milimetre arasında olan soluk renkli ya da pembe i likler görünür. Bazen enfeksiyon ve hastalıappleın ba göstermesi arasında aylar geáer. Hastalık Áok ileri boyutlara ula madıkáa balık bundan Áok etkilenmiyor gibi görünür. Balıappleı uygun ko ullar altında tuttuappleunuzda derideki kalınla malar zaman iáersinde iyile ecektir. Fakat, hastalık uzun süre organizmada varl apple nı sürdürür ve bal k güásüz dü tüappleünde yeniden ortaya Áıkar. Bu genellikle balıappleın soappleuk mevsim ardından güásüzle tiapplei bahar aylarında görülür. Talimatlara uygun olarak yapılacak sera cyprinopur un iki önleyici tedavisi ile hastalıappleın diappleer balıklara bula ması engellenebilir. Tedavi, havuz s caklıappleı 12 C nin üzerine Áıktıappleında geráekle tirilmelidir. Aappleır geáen hastalık durumlarından etkilenen balık be gün boyunca normal dozdaki sera cyprinopur ile birlikte balıapplea verilen sera KOI BAKTO TABS ile bir tedavi akvaryumunda tedavi edilmelidir. Bu iyile meyi hızlandıracaktır. sera KOI BAKTO TABS üá haftaya kadar talimatlara uygun olarak sorunsuz biáimde balıklara verilebilir. Balıappleın kendi baappleı ıklıappleını güálendirmek iáin sera KOI MULTIVITAMIN ya da sera activant vermeyi asla unutmayınız. 24

25 7.3 Bahar virosis Sazan balıappleının bahar virosis i ciddi bir bula ıcı viral enfeksiyondur. Havuza sadece hastalıklı bir balık konulduappleunda bula abilir. Balık hastalıappleı geáirirse buna baappleı ıklık kazanır; fakat tüm ya amı boyunca potansiyel ta ıyıcı olarak kalır. Bu nedenle, zamanında hareket edebilmek iáin belirtilerin bilinmesi Áok önemlidir. Tedbir olarak baharda, sıcaklıklar 12 ile 15 C arasında olduappleunda havuzun üá hafta boyunca hafta da bir kez talimatlara uygun olarak sera cyprinopur kullanarak bakımını yapmalısınız. Havuzun sıcaklıappleı 20 C nin üzerinde kaldıappleı sürece hastalık patlak vermez. Virüsler sadece sonbaharda, sıcaklıklar dü tüappleünde aktif hale gelir. Ta ıyıcı balıappleın kendisi hastalanmaz fakat atık ve idrar ile virüsleri vücudundan Áıkarır. Diappleer balıkların virüsleri nasıl aldıappleı henüz netlik kazanamamı tır, fakat solungaálar yoluyla kan dola ımına karı tıappleı dü ünülmektedir. Balık kene ve sülüklerinin kan emerken virüsleri ta ıdıkları ise kanıtlanmı tır. Virüsler dü ük sıcaklıklarda az miktarda Áoappleal r ve kı ın aktif deappleildir. Sadece baharda sıcaklık 6 C nin üzerine Áıktıappleında yoappleun biáimde Áoapplealmaya ba larlar ve balıappleın baappleı ıklık sistemini zayıflatırlar. Bahar virosis sıcakl kların 15 ve 17 C aras nda olduappleunda ciddi bir hal alır. Gerekli önlemleri almadıappleınız takdirde tüm balıkların bir hafta iáinde ölmesi olasıdır. Genellikle, bahar virosis inin ilk belirtisi balıkların filtrenin Áıkı akıntısında toplanmasıdır. Kontrolsüz olarak yüzmeye ba larlar ve dengelerini korumakta problem ya arlar. Daha sonra deride, solungaálarda ve yüzgeálerin baapplelantı noktalarında ani kanamalar görülür. SolungaÁ kapakáıappleı kaldırıldıappleında solungaálar soluk renklidir. Son a amada balık i gövdesi (ödem) ve patlak gözleri yüzünden acı Áeker, anüs i er ve yapı kan dı kı Áıkarır. Viral hastalıklar 25

26 Su sıcaklıappleı 20 C veya daha yüksek olduappleunda, hastalık hafifler ve s cakl k 25 C nin üzerine Áıktıappleında balık ölmez. Hastalıappleı ne kadar Áabuk fark ederseniz önleme ansınız o kadar yüksek olacaktır. fiimdiye kadar hiá kimse balıktaki aktif virüsleri öldürmek iáin bir ilaá bulamamı tır. lk ve en önemli tedbir, 24 saatten daha uzun bir sürede sıcaklıappleı yava Áa C ye yükseltmek olacaktır. Bunun bir havuz iáinde geráekle tirilmesi pek mümkün olmadıappleından balıappleın bir tedavi akvaryumuna alınması gerekecektir. Su sıcaklıappleı 20 C ye ula tıappleında her 100 litre su iáin 3 tablet sera baktopur direct ve 8 ml sera cyprinopur ilave ediniz. Daha sonra sıcaklıappleı yava Áa 25 C ye yükseltiniz. sera baktopur direct ikincil bakteriyel enfeksiyonları önler ve sera cyprinopur sudaki aktif olmayan virüsler üzerinde dezenfektan etkisine sahiptir. 25 C de virüsler artık aktif olmadıappleından ve baappleı ıklık sistemi daha güálendiappleinden dolayı balık iyile ebilecektir. Viral hastalıklar 26

27 lerleyen günlerde günde bir defa her 100 litre iáin 8 ml sera cyprinopur ilave ediniz. Tedavi süresince su kalitesinin iyi olduappleundan emin olunuz. Balıapplea yeterli oranda oksijen saapplelamak iáin suyun havalandırılması gerekmektedir. Balıappleın beslenmesi süresince sera KOI MULTIVITAMIN ile ıslatılmı yüksek kalitede yem vermelisiniz. sera KOI ROYAL STAPLE DIET, sera biogranulat, sera KOI SPIRULINA ya da sera goldy Royal mükemmeldir, Áünkü sera KOI MULTIVITAMIN i en iyi ekilde emer. Yem ıslatıldıktan hemen sonra balıapplea verilmelidir. Viral hastalıklar 27

28 Tedavi plan : 1. gün: OldukÁa yava biáimde sıcaklıappleı 20 C ye yükseltiniz, daha sonra 3 tablet sera baktopur direct ve her 100 litre su iáin 8 ml sera cyprinopur ilave ediniz. 2. gün: Sıcakl apple yava Áa 25 C ye yükseltiniz, her 100 litre suya 8 ml sera cyprinopur ilave ediniz Günde bir kez olmak üzere her günler: 100 litre suya 8 ml sera cyprinopur ilave ediniz. Balık havuzun soappleuk suyuna geri konulmamalıdır. Balıappleı aynı sıcaklıktaki temiz suyla dolu bir tedavi akvaryumuna koyunuz. A ırı yava hareket etmek biráok balıappleın ölmesine neden olabilir, Áünkü bahar virosis oldukáa bula ıcıdır ve uygun sıcaklık altında salgın biáimde havuza yayılır. fii en balıklar genellikle kurtarılamaz ve oldukáa büyük miktarlarda virüs ve bakteri yayar. Bu nedenle tedavi süresince diappleer balıklardan ayrılmalı, bir ba ka tedavi akvaryumuna aktarılmalıdır. 6. gün: Suyu deapplei tiriniz ve sera super carbon yardımıyla filtre ediniz. Viral hastalıklar 28

29 800 x 7.4 Sazanda olu an ödem Sazanlardaki bula ıcı ödem daha önce baappleımsız bir hastalık olarak nitelenmekteydi. Ancak, daha ileri yöntemlerle yapılan ara tırmalar ileri etaplarında bunun bahar virosis in belirtileri olabileceappleini ortaya koydu. Ancak, akvaryum balıkları ile aynı ekilde, sazanlar da dahili bakteriyel bir enfeksiyonun sonucu olarak ödem belirtileri gösterebilir. Zayıf dü mü balıklarda patojenler kolaylıkla çoapplealabildiapplei iáin bu ödem aáık bir ekilde tek bir nedene baapplelanamaz. Belirtilerin Áoappleu böbrek rahatsızlıkları sonucunda ortaya Á kar, Áünkü böbrek yeterli miktarda sıvı i leyememektedir. Sıvı, dokuya ve beden bo luappleuna yayılır, patlak gözlerin olu masına ve bedenin i mesine neden olur. Hastalanan balıappleın genellikle kurtarılması güátür. Acilen hastalıklı balıappleı havuzadan ayırınız; bir karantina akvaryumuna koyarak sera baktopur direct ten Áift doz uygulayarak tedavi ediniz. Talimatlara uygun olarak aynı anda sera cyprinopur uygulayarak tedaviyi destekleyebilirsiniz. Be gün boyunca baháe havuzlarına normal dozda sera cyprinopur ilave ediniz. Viral hastalıklar sera baktopur direct uygulamak yerine sabah ve ak am sera KOI BAKTO TABS da verebilirsiniz. 29

30 8 Bakteriyel hastal klar Bakteriyel hastal klar Bakteri her akvaryumda ya ar ve pek Áok önemli i levi yerine getirir, örn. amonyum, nitrit ve nitratın ayrı tırılması. Ancak, zararlı bakteriler de vardır, örn. patojenik bakteri. Bunlar da her akvaryumda ya ar, fakat bakım ve dikkat sayesinde herhangi bir soruna neden olmaz, Áünkü saapplelam bir baappleı ıklık sistemi olan güálü bir balık bakteriyel enfeksiyonlardan korunmak iáin yeterli güce sahiptir. Stres, kötü su ko ulları, yanlı beslenme ya da varolan hastaliklar bal apple güásüzle tirir ve bakteriyel enfeksiyonlara eappleilimli hale getirir. Bakteri her zaman saptanması kolay olmayan biráok hastalıapplea neden olur. 40 x 8.1 Vitiligo 1500 x Vitiligo ya farklı bir bakteri neden olur. Deride ve yüzgeálerde olu an beyaz ya da gri-beyaz, donuk ya da bulanık lekelerden farkedilir. Mukoza zarı yırtıkları aáılır ve pulsuz olan kısımlar görünür hale gelir. Hastalık derinin yok olduappleu a amaya ula mı sa, sera baktopur sıvısı yetersiz kalabilir. sera baktopur direct ile yapılacak ek tedavi gerekli olacaktır. Tam dozdaki iki ilaá verimi artıracaktır. 30

31 8.2 YüzgeÁ Áürümesi Bakteriyel yüzgeá Áürümesi her akvaryumda ya ayabilen bakteriler nedeniyle olu ur. Saapplelıklı balık bundan etkilenmez, Áünkü bakteriden korunmak iáin yeterli savunmaya sahiptir. Hastalık stresli olan balıklarda, nakilde olu an olası bir zedelenmeden sonra ya da a ırı kalabalık akvaryumlarda ortaya Áıkar. YüzgeÁ Áürümesi Columnaris hastalıappleı, mantar, doku bozukluappleu ya da bir parazit istilası gibi diappleer hastalıklarla baapplelantılı olarak da görülebilir. Olumsuz hijyenik ko ullar nedeniyle bakterilerle kirlenen su da hastalıappleı körükler. YüzgeÁlerin uálar Áürümeye ba lar ve en son a amada birle tikleri noktada tamamen yok olur. Tedavi geciktirilmemelidir. sera baktopur bakteri ile mücadele eder ve yüzgeáin tahrip olan k s mlar n n h zla yeniden büyümesini saapplelar. YüzgeÁ Áürümesi Hasta solungaá (solungaá kapakáıappleı Áıkarılmı tır) Kar ıla tırma iáin: Saapplelıklı solungaá (solungaá kapakáıappleı Áıkarılmı tır) 8.3 Bakteriyel solungaá Áürümesi Bakteriyel solungaá Áürümesi, solungaá filamentlerinin hassas mukoza zarı, parazitler tarafından zarar gördüappleünde ortaya Áıkabilir. Bakteri sudan girer ve dokuyu Áürütür. Ölü solungaá filamentleri beyazımsı-gri bir renge sahiptir. SolungaÁ kapakáıappleı kaldırıldıappleında net bir biáimde görülebilir. sera baktopur hızlı bir biáimde patojenlerle mücadele eder ve doku bozukluappleunun iyile mesini saapplelar. Ancak, zarar gören solungaá filamentleri tekrar büyümez. SolungaÁlar kanla beslendiapplei iáin bakteri kan dola ımına karı arak iá organları etkileyebilir. Bu yüzden ayn anda sera baktopur direct i de kullanmalısınız. Böylece kana karı an bakteri organizmaya yayılamaz. Bakteriyel hastal klar Dört hafta sonraki iyile mi hali Neden olumsuz hijyen ko ullarıysa, tedaviye ba lamadan önce hijyenik ko ullar iyile tirmelisiniz. 31