ARGEM TERSANECİLİK TURİZM SANAYİ VE TİCARET LTD.ŞTİ.

Transkript

1 ARGEM TERSANECİLİK TURİZM SANAYİ VE TİCARET LTD.ŞTİ. TERSANE (TEKNE İMAL, YAT ÇEKEK YERİ, GEMİ BAKIM-ONARIM) KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ İSTANBULİLİ, PENDİK İLÇESİ,GÜZELYALI MAHALLESİ ÇED BAŞVURU DOSYASI ÇED RAPORU ANKARA-2015 NİHAİ ÇED RAPORU

2 PROJE SAHĠBĠNĠN ADI: ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SAN. VE TĠC. LTD. ġtġ. ADRESĠ: TELEFON, GSM VE FAKS NUMARASI: E-POSTA: PROJENĠN ADI: PROJE BEDELĠ: Sahilyolu Caddesi Yakut Sokak No Güzelyalı/Pendik/ĠSTANBUL TEL: FAX: GSM: Tersane (Tekne Ġmal, Yat Çekek Yeri, Gemi Bakım-Onarım) Kapasite ArtıĢı TL PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN AÇIK ADRESĠ (ĠLĠ, ĠLÇESĠ, MEVKĠĠ): Ġstanbul Ġli, Pendik Ġlçesi, Güzelyalı Mahallesi tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği PROJENĠN ÇED YÖNETMELĠĞĠ KAPSAMINDAKĠ YERĠ (SEKTÖR, ALT SEKTÖR): EK 1 Listesi Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi: 9- Suyolları, limanlar ve tersaneler: c) Tersaneler, ç) 24 m ve üzerinde yat veya teknelerin imalat, bakım ve onarım hizmetlerinden birini yapan tesisler Sektör: Kıyı Alt Sektör: Tersaneler, Çekek Yerleri Nace Kodu PROJENĠN NACE KODU: YOLCU GEMĠ VE TEKNELERĠ, FERĠBOTLAR, TANKERLER, FRĠGORĠFĠK GEMĠLER, KURU YÜK GEMĠLERĠ, ÇEKĠCĠ VE ĠTĠCĠ RÖMORKÖRLER, TARAK GEMĠLERĠ, AÇIK DENĠZ GEMĠLERĠ, HOVER KRAFTLARIN VE DĠĞER GEMĠLERĠN ĠNġASI (SPOR VE EĞLENCE AMAÇLI OLANLAR HARĠÇ)

3 Nace Kodu: GEMĠLERĠN VE TEKNELERĠN BAKIM VE ONARIMI (YÜZEN YAPILAR, SANDAL, KAYIK, VB. BAKIM VE ONARIMI ĠLE BUNLARIN KALAFATLANMASI DAHĠL) RAPORU HAZIRLAYAN ÇALIġMA GRUBUNUN / KURULUġUN ADI: RAPORU HAZIRLAYAN ÇALIġMA GRUBUNUN / KURULUġUN ADRESĠ: RAPORU HAZIRLAYAN ÇALIġMA GRUBUNUN / KURULUġUN TELEFON VE FAKS NUMARALARI: ġehġt CEVDET ÖZDEMĠR MAH. ÖVEÇLER 4. CAD SOK. NO:1/ ÇANKAYA/ANKARA TEL: 0 (312) FAKS: 0 (312) E-POSTA: mgs@mgsmuhendislik.com BAġVURU DOSYASININ SUNUM TARĠHĠ: 06 Nisan 2015

4 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI ĠÇĠNDEKĠLER LĠSTESĠ Sayfa No: ġekġller DĠZĠNĠ... ii TABLOLAR DĠZĠNĠ... ii EKLER DĠZĠNĠ... iii PROJENĠN TEKNĠK OLMAYAN ÖZETĠ...1 BÖLÜM I: PROJENĠN TANIMI VE ÖZELĠKLERĠ...2 a) Proje konusu yatırımın tanımı, özellikleri, ömrü, hizmet maksatları, önem ve gerekliliği...2 b) Projenin yer ve teknoloji alternatifleri, proje için seçilen yerin koordinatları...10 BÖLÜM II: PROJE YERĠ VE ETKĠ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLĠKLERĠ...17 BÖLÜM III: PROJENĠN ĠNġAAT VE ĠġLETME AġAMASINDA ÇEVRESEL ETKĠLERĠ VE ALINACAK ÖNLEMLER...32 Projenin; a) Çevreyi etkileyebilecek olası sorunların belirlenmesi, kirleticilerin miktarı, alıcı ortamla etkileģimi, kümülatif etkilerin belirlenmesi...32 b) Sera gazı emisyonların belirlenmesi ve iklim değiģikliğine etkileri...39 c) Projenin çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin azaltılması için alınacak önlemler...40 ç) Ġzleme Planı (inģaat dönemi)...44 BÖLÜM IV: HALKIN KATILIMI...46 a) Projeden etkilenmesi muhtemel ilgili halkın belirlenmesi ve halkın görüģlerinin çevresel etki değerlendirmesi çalıģmasına yansıtılması için önerilen yöntemler...46 b) GörüĢlerine baģvurulması öngörülen diğer taraflar...46 NOTLAR VE KAYNAKLAR...47 i

5 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI ġekġller DĠZĠNĠ Sayfa No: ġekil 1. Tersane Alanı (2004 Yılında Hazırlanan Proje Tanıtım Dosyasında Planlanan Alan).2 ġekil 2. Günümüzde Argem Tersane Alanı...3 ġekil 3. Örnek Yüzer Havuz Gövdesi...4 ġekil 4. Örnek Yüzer Havuza Alınan Gemi Görünümü...5 ġekil 5. Tuzla Tersaneler Bölgesi Genel Görünümü...10 ġekil 6. Yer Bulduru Haritası...12 ġekil 7. Proje Alanı Uydu Genel Görünümü...13 ġekil 8. Proje Alanı Uydu Görüntüsü...13 ġekil 9. Tersane Alanı Görünümü (4094 önü dolgu alanı)...14 ġekil Parsel Önü Dolgu Alanı...14 ġekil Parsel Önü Dolgu Alanı...15 ġekil 12. Atık Depolama Alanları...15 ġekil 13. Ġdari Bina Alanları...16 ġekil 14. Depolama Alanları...16 ġekil 15. Ġstanbul Deprem Bölgeleri Haritası...23 ġekil 16. Diri Fay Haritası...24 ġekil 17. Ġstanbul Ġli Sıcaklık Grafiği...25 ġekil 18. Ġstanbul Ġli YağıĢ Grafiği...26 ġekil 19. Ġstanbul Ġli Bağıl Nem Grafiği...26 ġekil 20. Ġstanbul Ġli Rüzgar Hızı Grafiği...27 ġekil 21. Ġstanbul Ġli Rüzgar Gülü...28 TABLOLAR DĠZĠNĠ Sayfa No: Tablo 1. Proje Kapsamında Ġhtiyaç Duyulacak Hammadde Cins ve Miktarları...8 Tablo 2. Proje Bedeli Analizi...8 Tablo 3. Tersane Alanı Koordinatları...11 Tablo 4. Yüzer Havuz Alanı Koordinatları...11 Tablo 5. Ġstanbul Ġli ve Ġlçelerine Ait Nüfus Bilgileri (TUĠK, 2014)...17 Tablo 6. Uzun Yıllar Aylık Sıcaklık Değerleri...25 Tablo 7. Uzun Yıllar Aylık YağıĢ Değerleri...26 Tablo 8. Uzun Yıllar Bağıl Nem Değerleri...26 Tablo 9. Rüzgar Verileri...27 Tablo 10. Uzun Yıllar Arası Esen Rüzgar Hızları...27 Tablo 11. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Değerleri...28 Tablo 12. Sektör: Tersaneler ve Gemi Söküm Tesisleri(*)(Tablo18.3)...33 Tablo 13. Sintine Suları Karakteri (KabdaĢlı, Vd., 1998)...33 ii

6 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI EKLER DĠZĠNĠ EK-1 KOORDĠNATLAR EK-2 RESMĠ BELGELER ÇED Gerekli Değildir Belgesi Kısmi ĠĢletme Ġzni Faaliyet Durdurma Yazısı Faaliyet Alanı Tapuları 4094 Önü Dolgu Alanı Kullanma Ġzin SözleĢmesi Ġlk Kira SözleĢmesi, Ecrimisil Ġhbarnameleri Ve Ödeme Dekontları Pendik Belediye BaĢkanlığı Ġmar Yazısı Ġl Müdürlüğü Uygunluk Yazısı B Grubu Emisyon Ġzin Belgesi EK-3 TERSANE YERLEġĠM PLANI EK-4 FAALĠYETĠN KAPASĠTE RAPORU EK-5 1/ ÖLÇEKLĠ TOPOĞRAFĠK HARĠTA EK-6 ĠMAR PLANI ve TEKLĠF ĠMAR PLANI EK-7 ÇEVRE DÜZENĠ PLANI EK-8 METEOROLOJĠK BÜLTENLER EK-9 VEKÂLETNAME iii

7 PROJENĠN TEKNĠK OLMAYAN ÖZETĠ

8 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI PROJENĠN TEKNĠK OLMAYAN ÖZETĠ ARGEM Tersanecilik Turizm San. Ve Tic. Ltd. ġti. tarafından Ġstanbul Ġli, Pendik Ġlçesi, Güzelyalı Mahallesinde kurulu bulunan tersane (tekne imal, yat çekek yeri, gemi bakımonarım) tesisine ilave üniteler eklenmesi planlanmaktadır. Gemi inģa sanayi; çelik sanayi, makine imalat sanayi, elektrik-elektronik sanayi, boya sanayi ve lastik-plastik sanayi gibi pek çok sanayi kollarınca da beslenen bir sanayi dalı olması sebebiyle çok yönlü fayda yaratma özelliğindedir. Bu anlamda emek yoğun karakteri ve yarattığı geniģ faaliyet alanı ile Türkiye'deki istihdam sorununun çözümüne önemli katkılarda bulunmaktadır. Endüstrinin ağır sanayi kolunda yer alan Türk Gemi ĠnĢa Sanayi yılda; yeni gemi inģasında 1,5 Milyar Dolar, bakım onarımda 1 Milyar Dolar olmak üzere toplam 2,5 Milyar Dolar döviz girdisi sağlamaktadır. Bu sektörde doğrudan kiģilik istihdam ve yan sanayi ile birlikte kiģiye iģ imkânı ve ayrıca ortalama 500 civarındaki yan sanayi iģ kolunda yaratılan diğer katma değerlerle, Türkiye ekonomisi için büyük bir potansiyel oluģturmaktadır. Mevcut Tersane 1999 yılında Tuzla Tersaneler Bölgesinde kurulmuģtur. Mevcut tersane ile ilgili olarak Yat-Tekne Karaya Çekme, Bakım, Onarım, Konaklama Denize Ġndirme ve Yat-Tekne Ġmalatı olarak Mülga Ġstanbul Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından 27/07/2004 tarih ve 706 nolu Valilik Oluru ile ÇED Gerekli Değildir Belgesi verilmiģtir. Proje kapsamında 2004 yılında ÇED Gerekli Değildir Belgesi alındıktan sonra 2227 nolu parsel ve önünde yer alan dolgu alanı tersane bünyesine katılmıģtır. Bu aģamadan sonra proje alanında kızak inģa edilmiģtir. Kızak inģa edilmesi (dolgu alanının üzeri % 3 eğimle betonlanmıģtır.) iģleminde sahanın betonlanması sırasında rıhtım inģaatı da gerçekleģtirilmiģtir. Proje Tanıtım Dosyasında yer almamasına rağmen ilave alanlar ve üniteler eklenmiģ olmasından dolayı T.C. Ġstanbul Valiliği Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü tarafından 2004 senesinden sonra ilave edilen kısmı için T.C.Çevre ve ġehircilik Bakanlığı ÇED Ġzin ve Denetim Genel Müdürlüğü 23/09/2013 tarih ve sayılı yazısı doğrultusunda durdurma kararı alınmıģ olup, ÇED Yönetmeliği EK III te yer alan Çevresel Etki Değerlendirmesi Genel Formatı na göre hazırlanacak ÇED BaĢvuru Dosyasının Bakanlığa sunulması gerektiği belirtilmiģtir. ÇED BaĢvuru Dosyası kapsamında 2004 senesinden sonra ilave edilen üniteler ve 130 m x 30 m boyutlarında ilave edilmesi planlanan Yüzer Havuz incelenmiģtir. Rapor içerisinde söz konusu faaliyetin inģaat ve iģletme aģamalarında meydana gelebilecek çevresel etkilerin genel değerlendirmesi yapılmıģ olup, alınacak önlemler hakkında bilgiler verilmiģtir. 1

9 BÖLÜM I PROJENĠN TANIMI VE ÖZELĠKLERĠ

10 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI BÖLÜM I: PROJENĠN TANIMI VE ÖZELĠKLERĠ a) Proje konusu yatırımın tanımı, özellikleri, ömrü, hizmet maksatları, önem ve gerekliliği Proje Konusu Yatırımın Tanımı ve Özellikleri ARGEM Tersanecilik Turizm San. Ve Tic. Ltd. ġti. tarafından Ġstanbul Ġli, Pendik Ġlçesi, Güzelyalı Mahallesinde kurulu bulunan tersane (tekne imal, yat çekek yeri, gemi bakımonarım) tesisine ilave üniteler eklenmesi planlanmaktadır. Tersane 1999 yılında Tuzla Tersaneler Bölgesinde kurulmuģtur. Mevcut tersane ile ilgili olarak Yat-Tekne Karaya Çekme, Bakım, Onarım, Konaklama Denize Ġndirme ve Yat-Tekne Ġmalatı olarak Mülga Ġstanbul Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından 27/07/2004 tarih ve 706 nolu Valilik Oluru ile ÇED Gerekli Değildir Belgesi verilmiģtir. ÇED Gerekli Değildir Belgesi EK-2 Resmi Belgeler de verilmiģtir. ARGEM Tersanecilik Turizm San. Ve Tic. Ltd. ġti. tarafından Yat tekne karaya çekme, bakım, onarım, konaklama, denize indirme ve yat-tekne imalatı tesisi projesi için hazırlanan Proje Tanıtım Dosyasında tesis kapasitesi olarak 50 adet yat inģa belirlenmiģtir. Dosyada yer alan mevcut ve planlanan üniteler aģağıda verilmiģtir nolu parselin üzerinde idari ve sosyal bina ve atölye, nolu parselin önünde bulunan ve dolgusu yapılmıģ ve Milli Emlak Müdürlüğünden kiralanmıģ 2400 m 2 lik alan üzerinde üretim-montaj atölyeleri, - ĠĢletme için 1400 m 2 lik ilave dolgu, - Dolgu alanı üzerinde 4*30 metre büyüklüğünde yat çekek yeri, - 5 m*60 m (300 m 2 ) boyutlarında iskele. Tersane alanının, 2004 senesinde planlanan kesimi aģağıda ġekil 1 olarak verilmektedir. ġekil 1. Tersane Alanı (2004 Yılında Hazırlanan Proje Tanıtım Dosyasında Planlanan Alan) 2

11 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI Proje kapsamında 2004 yılında ÇED Gerekli Değildir Belgesi alındıktan sonra 2227 nolu parsel ve önünde yer alan dolgu alanı tersane bünyesine katılmıģtır. Bu aģamadan sonra proje alanında kızak inģa edilmiģtir. Kızak inģa edilmesi (dolgu alanının üzeri % 3 eğimle betonlanmıģtır.) iģleminde sahanın betonlanması sırasında rıhtım inģaatı da gerçekleģtirilmiģtir. Proje alanında 62,41 m rıhtım ilavesi yapılmıģtır. Tersane alanı için Kısmi ĠĢletme Ġzni alınmıģtır. Ġzin Belgesi EK-2 Resmi Belgelerde verilmektedir. Tersane alanının günümüzdeki alanı aģağıda verilmektedir. ġekil 2. Günümüzde Argem Tersane Alanı Proje Tanıtım Dosyasında yer almamasına rağmen ilave alanlar ve üniteler eklenmiģ olmasından dolayı T.C. Ġstanbul Valiliği Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü tarafından 2004 senesinden sonra ilave edilen kısmı için durdurma kararı alınmıģtır. Durdurma yazıları EK-2 Resmi Belgelerde verilmektedir. Projede yapılan ilavelerin ÇED Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmesi amacıyla T.C. Ġstanbul Valiliği Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü ne görüģ sorulmuģ ve alınan görüģte ÇED Yönetmeliği EK III te yer alan Çevresel Etki Değerlendirmesi Genel Formatı na göre hazırlanacak ÇED BaĢvuru Dosyasının Bakanlığa sunulması gerektiği belirtilmiģtir. Bu bağlamda tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği EK 1 Listesi Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi: 9- Suyolları, limanlar ve tersaneler: c) Tersaneler, ç) 24 m ve üzerinde yat veya teknelerin imalat, bakım ve onarım hizmetlerinden birini yapan tesisler kapsamında ÇED BaĢvuru Dosyası hazırlanmıģtır. 3

12 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI ÇED BaĢvuru Dosyası kapsamında 2004 senesinden sonra ilave edilen üniteler ve 130 m x 30 m boyutlarında ilave edilmesi planlanan Yüzer Havuz incelenmiģtir. Tersane Alanı Üniteleri Faaliyet alanında mevcut tersane alanında yer alan genel üniteler aģağıda verilmektedir. Mevcut Tesiste; - Dolgu alanları - Rıhtım, - Kızak 1, (60 m x 24 m) - Kızak 2, (100 m x 24 m) - Depolama alanları, - Hangar, - Ġdari ve sosyal üniteler yer almaktadır. Tersane YerleĢim Planı EK 3 olarak verilmektedir. Tersane alanında mevcut ünitelere yüzer havuz (130 m x 30 m) ilave edilmesi planlanmaktadır. Yüzer havuza ait örnek görüntü ġekil 3-4 te verilmiģtir. ġekil 3. Örnek Yüzer Havuz Gövdesi 4

13 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI ġekil 4. Örnek Yüzer Havuza Alınan Gemi Görünümü Yüzer havuzun denize indirilmesi ve yüzeye çıkarılması iģlemleri, havuzun balast tanklarına su alınması ve boģaltılması ile gerçekleģtirilecektir. Kesiti U Ģeklinde olan bir yüzer havuz içine su alınarak önce yüzen geminin su seviyesinin altına kadar batırılır. Daha sonra gemi yüzer havuzun içine çekilir. Bu durumda yüzer havuzun içindeki su boģaltılarak havuzun yukarı kalkması sağlanır. Yapım Tekniği Proje kapsamında ilave edilmesi planlanan yüzer havuz piyasadan satın alınması planlanmaktadır. Yüzer havuzun monte iģlemleri 3 ayda tamamlanması planlanmaktadır. Yüzer havuzun montajının bitmesinin ardından 2 ay test edilecek ve daha sonra kullanıma açılacaktır. Yüzer havuz inģası sırasında su ortamında herhangi bir amaçla kazı, dip taraması vb. iģlemlerin yapılması söz konusu değildir. Yüzer havuzun monte edilmesi sırasında; havuzun baģ tarafından demir atılacak, rıhtıma bakan kısımları ise halatlarla bağlanacaktır. Ayrıca denize bırakılacak tonozlar ile havuzun sabitlenmesi sağlanacaktır. Yüzer havuzun montesi sırasında vinç kullanılması planlanmaktadır. Tersane Alanı Mülkiyet Durumu Proje kapsamında; - 29 ada 4094 parsel, - 29 ada 2227 parsel, - 29 ada 4274 parsel, parsel ve 2227 nolu parsel önünde yer alan dolgu alanları kullanılmaktadır. 5

14 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI Proje alanında yer alan, 4094, 2227 ve 4274 nolu parseller faaliyet sahibine ait tapulu arazilerdir. Faaliyet alanı tapuları EK-2 Resmi Belgelerde verilmektedir nolu parsel önünde yer alan 2958 m 2.lik dolgu alanı, hazine arazisi olup, Milli Emlak Genel Müdürlüğünden 49 yıllığına kullanma izni alınmıģtır. Kullanma Ġzin SözleĢmesi EK-2 Resmi Belgelerde verilmektedir nolu parselin önünde yer alan 2428 m 2.lik dolgu alanı, hazine arazisidir. Bu alanla ilgili olarak ilk etapta 1.892,21 m 2.lik kısmı için 1 yıllığına kiralama iģlemi yapılmıģtır.(bkz. EK-2) Sonrasında dolgu alanı toplam 2428 m 2 ye ulaģmıģtır. Dolgu alanları için T.C. Ġstanbul Valiliği Defterdarlık Anadolu Yakası Milli Emlak Dairesi BaĢkanlığı tarafından yapılan Ecrimisil Ġhbarnamesi yapılmıģ ve firma tarafından gerekli kira ödemeleri yapılmıģtır. Ġlk Kira SözleĢmesi, Ecrimisil Ġhbarnameleri ve ödeme dekontları EK-2 Resmi Belgelerde verilmektedir. Proje kapsamında planlanan Yüzer Havuzun, dolgu alanı önünde yer alan deniz kesiminde yerleģtirilmesi planlanmakta olup, deniz kesimi Devletin Hüküm ve Tasarrufunda yer alan arazilerdir. Bu alan ile ilgili olarak kullanım öncesi gerekli kiralama iģlemi gerçekleģtirilecektir. Tersane Alanı Kapasitesi Yeni gemi/yat inģa kapasitesi: Proje alanında 2 adet kızak bulunmakta olup, tesis bünyesinde aynı anda 2 adet gemi/yat inģa edilmesi mümkündür. Kızak boyutları dikkate alındığında tesiste inģa edilebilecek en büyük boyutları; 1 nolu kızakta DWT, 2 nolu kızakta ise DWT dur. Gemi inģa süreleri inģa edilecek gemi boyutlarına göre değiģiklik arz etmekle birlikte maksimum gemi için maksimum 136 günde tamamlanacağı kabul edilmiģtir. Bu kabuller doğrultusunda yıllık toplam DWT yeni gemi inģası yapılması planlanmaktadır. Bakım-onarım iģlemleri: Proje kapsamında yıllık 6 adet deniz aracına (gemi, yat) bakım-onarım iģlemi yapılması planlanmaktadır. Proje alanında bakım-onarım iģlemi yapılabilecek en büyük gemi uzunluğu 120 m.dir. Çekek yeri: Proje alanında yer alan dolgu alanlarında talep doğrultusunda tekne çekek hizmeti verilmesi planlanmaktadır. Faaliyetin Kapasite Raporu EK 4 olarak verilmektedir. Proje Hizmet Maksatları ARGEM Tersanesi bünyesinde yeni gemi/yat inģası, bakım-onarım prosesleri ve çekek hizmeti verilmesi planlanmaktadır. 6

15 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI Yeni gemi/yat inģası: 1.AĢama: Malzeme Ġstifi ve Parçaların Kesimi: - Saç veya Profil GeliĢi: Proje kapsamında gerekli saçlar ve HP ler, (ebat, kalınlık ve kalite bazından) istenilen adette ve boyanmıģ olarak tersaneye nakledilecektir. - Malzemenin Ġstifi: Tersaneye nakledilen saç ve profiller istif sahasına götürülerek istifleri sağlanacaktır. - Saç ve Profillerin Ön Ġmalat Sahasına Götürülmesi: Kesilen ve markalanan parçalar ön imalat sahasına götürülerek imalata hazır hale getirilirler. 2.AĢama: Ön Ġmalat-Blok Ġmalat: - Parçaların Montajı: Kesimhaneden gelen parçaların montajı gerçekleģtirilir. o Blok TaĢlama ve Raspalama: ĠĢçilik kalitesi amacıyla blok taģlama ve raspalama iģlemi gerçekleģtirilmektedir. o Boyama: DeğiĢtirilecek parçanın uygun renge boyanması iģlemidir. Boya iģlemi aynı zamanda yüzey korunması amacıyla yapılacaktır. - Kontrol: OluĢturulan bloklar kontrol iģlemine tabi tutularak, montaja sevk edilecektir. 3. AĢama: Montaj AĢaması: - Montaj ve Kaynak: ĠnĢa edilmesi planlanan teknenin kızaklar üzerinde montaj iģlemlerinin yapılması - Kontrol: Son kontrol iģlemlerinin yapılması. Bakım-Onarım ĠĢlemi: Bakım-Onarım ĠĢlemleri sırasında; Gemi yüzeylerinin temizliği, Saç değiģimi, Boru değiģimi, Raspa-boya, Makine tamiri, Seyir cihazları tamiri, Ambar kapak onarımı, ġaft ve pervane çekme, Knistin bakımı vb. iģlemlerin yapılması planlanmaktadır. Bakım-Onarım Çalışmaları Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Tersane bünyesinde bakım-onarım iģlemleri toplam 6 aģamada gerçekleģtirilecektir. Bunlar; 1- Bakım Onarımı yapılacak geminin yüzer havuza veya tersane bünyesine alınması, 2- Yapılacak bakım-onarım iģlemlerinin tespiti, 3- Bakım-onarımın yapılacağı kısımların atölyelerde hazırlanması, 4- Hazırlanan kısımların gemi üzerine taģınması 5- HazırlanmıĢ kısımların montajlarının yapılması 6- Son Kontrolleri Yapılan Gemilerin Teslimi Ģeklindedir. 7

16 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI Tersane Bünyesinde Kullanılması Planlanan Hammadde Miktarları Tersanenin iģletilmesi sırasında ihtiyaç duyulacak hammadde türleri ve miktarları Tablo 1 de verilmiģtir. Tablo 1. Proje Kapsamında Ġhtiyaç Duyulacak Hammadde Cins ve Miktarları Hammadde Türü Çelik Saç Çelik Profil Paslanmaz Çelik Boru Hammadde Miktarı 250 ton/yıl 150 ton/yıl 176 ton/yıl Çalışacak Personel Sayısı Proje kapsamında inģaat faaliyeti olarak sadece satın alınarak temin edilecek olan yüzer havuzun tersane alanına montajı yapılacaktır. Bu iģlemler sırasında mevcut tersane personeli çalıģacak olup, ilave personel istihdam edilmeyecektir. Mevcut tersanede günümüzde 5 personel istihdam edilmekte olup, tersanenin tam kapasite çalıģması durumunda toplam 30 personelin çalıģtırılması planlanmaktadır. Proje Bedeli Analizi Proje bedeli; 2004 senesinde alınan ÇED Gerekli Değildir Kararı sonrasında tersane bünyesine ilave edilen yapılar ve ilave edilmesi planlanan Yüzer Havuzu kapsamaktadır. Proje alanında Yüzer Havuz ile ilgili herhangi bir inģaat iģlemi yapılmamıģtır. Tablo 2. Proje Bedeli Analizi Tesis Ünitesi Proje Bedeli Rıhtım ilavesi (bu iģlem sırasında kızak ilavesi de yapılmıģtır.) TL 2227 parsel ve önünde yer alan dolgu alanının tersane bünyesine eklenmesi TL Hangar (gemi ön imalat atölyesi), vinç ilavesi, TL 130 m x 30 m yüzer havuz ilave edilmesi TL Toplam TL Proje Konusu Yatırımın Ömrü Proje kapsamında ilave edilmesi planlanan yüzer havuzun ekonomik ömrü 50 yıldır. Projenin ekonomik ömrünün sonunda yüzer havuzda gerekli revizyonların yapılacak ve yüzer havuzun kullanım süresi uzatılacaktır. Projenin Önem ve Gerekliliği Gemi inģa sanayi, değiģik endüstri ürünlerinin birleģimini içeren bir imalat sanayidir. Diğer bir deyiģle, çelik sanayi, makine imalat sanayi, elektrik-elektronik sanayi, boya sanayi ve lastik-plastik sanayi gibi pek çok sanayi kolunun mamullerinin bilimsel ve teknolojik temellere dayalı olarak, belirli bir sistematik ve disiplin içerisinde, tersanelerde bir araya getirilmesi ve birleģtirilmesi sonucunda, gemi inģa sanayinin ürünü olan gemi ortaya çıkmaktadır. Gemi inģa sanayi, döviz ikame eden, yan sanayi sürükleyen, teknoloji transferini cezbeden, istihdam sağlayan ve savunma ihtiyaçlarına katkıda bulunan sanayi kolu olarak hem deniz ticaretine hem de sanayiye önem veren ülkelerde benimsenmiģ, desteklenmiģ bir endüstri koludur. 8

17 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI Ülkemizde; yeni gemi inģaatı, yat inģaatı, gemi onarımı, gemi yan sanayi ve teknik hizmetlerden oluģan beģ ayrı grupta faaliyet gösteren ve 1960 lı yıllardan itibaren hem devlet sektörü hem de özel sektör tarafından yürütülmekte olan gemi inģa sanayi, Türk ağır sanayinin önemli bir parçasını oluģturmuģtur. BaĢlangıçta Türk deniz ticaret sektörünün ihtiyaçlarını karģılamak üzere faaliyet gösteren bu sektör, zaman içinde büyük ihracat potansiyeli göstermiģ, özellikle finansal olarak desteklendiği takdirde ülke ekonomisine katkılarda bulunabileceğini kanıtlamıģtır. Bilindiği gibi dünya ticaret hacminin yaklaģık olarak % 95 i deniz yolu ile taģınmaktadır. En ucuz taģımacılık deniz yoluyla yapılan taģımacılıktır. Dolayısıyla zaman içinde dünya ticaret hacminin büyümesine paralel olarak deniz taģımacılığına talep de artmaktadır. Deniz taģımacılığının öğesi olan gemiler gerek teknik ve gerekse ekonomik yönden ömürlü yapılardır. ÇalıĢma Ģartları ve özellikle deniz suyunun korozif etkileri altında yıpranan gemiler yaģlandıkça bakım-onarım talepleri artmaktadır. Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) gibi uluslararası kuruluģların yanı sıra ABD ve Avrupa Birliğinin denizlerde can, mal emniyeti ve çevre güvenliğinin artırılmasına yönelik olarak, gemilerin standartlarının ve teknik özelliklerinin yükseltilmesi amacıyla bir dizi tedbirler almaya yönelik çalıģmalar yapılmakta ve bu yönde bazı kararlar alınmaktadır. Tüm bu kararlar ve tedbirler göz önüne alındığında yakın gelecekte, dünya deniz ticaret filosunun hem gençleģtirilmesi hem de teknik standartlarının artırılması gerekmektedir. Bu duruma bağlı olarak gemilerde bakım-onarım-iyileģtirme faaliyetlerinde artıģ olacaktır. Sonuç olarak, projenin gerçekleģmesi ile ARGEM Tersanecilik Turizm San. Ve Tic. Ltd. ġti. ne ait olan gemi/yat yapım tersanesinin, gemi sanayine eksiksiz (inģa, bakım, onarım) olarak hizmet verilmesi amaçlanmıģtır. 9

18 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI b) Projenin yer ve teknoloji alternatifleri, proje için seçilen yerin koordinatları Projenin Yer ve Teknoloji Alternatifleri Proje alanı olarak, Ġstanbul Ġli, Pendik Ġlçesi, Tuzla Tersaneler Bölgesi seçilmiģtir. Tuzla Tersaneler Bölgesi içinde yer alan faaliyet alanında, ARGEM Tersanecilik Turizm San. Ve Tic. Ltd. ġti.ne ait mevcut tersane bulunmaktadır. Proje kapsamında mevcut ünitelere ilaveten 1 adet 130 m x 30 m ebatlarında yüzer havuz ilave edilmesi planlanmaktadır. Bu nedenle faaliyet için alternatif alan belirlenmemiģtir. Proje kapsamında mevcut ünitelere yüzer havuz ilavesinin yapılması planlanmıģtır. Yüzer havuzların suya batırılabilmesi ve bu sayede gemilerin havuza daha rahat alınması mümkün olmaktadır. Gemiler havuza alındıktan sonra havuzun içindeki su boģaltıldıktan sonra havuz kuruya alınmakta ve bakım-onarım iģlemleri için hazır hale gelmektedir. Bu özelliği yüzer havuzların tercih edilmesinin en önemli nedenlerindendir. Ayrıca mevcut tersane alanında yeni hangar, hol, kızak vb. ünitelerin ilave edilmesi için yeterli alan bulunmadığı için deniz alanının kullanımı yeni alan kazanma açısından önem arz etmektedir. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu ve Koordinatları Proje alanı Tuzla Tersaneler Bölgesi içinde yer almaktadır. Tuzla Tersaneler Bölgesi; 80.li yılların sonunda Ġstanbul da Haliç ve Boğaz civarında yerleģik tersane ve çekek yerlerinin Ģehir dıģına taģınması amacıyla Devlet tarafından Gemi ĠnĢa Sanayicilere tahsisi yapılan Tuzla Aydınlık Koyunda yer almaktadır. Bölge aradan geçen uzun seneler boyunca geliģmesini sürdürerek günümüzde Bölgenin en büyük gemi inģa ve bakım yeri haline gelmiģtir. ġekil 5. Tuzla Tersaneler Bölgesi Genel Görünümü 10

19 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI Argem Tersanesi çevresinde Tersane alanları, Güzelyalı Mahallesi konutları yer almaktadır. Proje alanı, 1/1000 Ölçekli Ġstanbul Tuzla Tersaneler Bölgesi Dolgu Ġlave Ġmar Planında 4094 nolu parsel alanı (eski parsel no 2226) Tersane Alanında kalmaktadır. Proje alanı için Teklif Ġmar Planı hazırlanmıģ ve tüm alan Tersane alanı olarak iģaretlenmiģtir. 1/1000 Ölçekli Ġmar Planı ve Teklif Ġmar Planı EK 6 olarak verilmektedir. Proje alanı Ġmar Durumu ile ilgili olarak Pendik Belediye BaĢkanlığından yazı alınmıģ olup, EK-2 Resmi Belgelerde sunulmaktadır. Proje alanı, Ġstanbul BüyükĢehir Belediye BaĢkanlığı tarafından hazırlanan 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planında Tersane alanında kalmaktadır. Çevre Düzeni Planı EK 7 olarak verilmektedir. Proje kapsamında mevcut bulunan tersane alanı ve yüzer havuzuna ait koordinat bilgileri aģağıda verilmektedir. Tablo 3. Tersane Alanı Koordinatları No Y X , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,442 Tablo 4. Yüzer Havuz Alanı Koordinatları No Y X , , , , , , , ,017 Proje alanının; - Yer Bulduru Haritası ġekil 6, - Proje alanına ait uydu görüntüleri ġekil 7-8, - Proje alanı görüntüleri ġekil 9-14, - 1/ Ölçekli Topoğrafik Haritası Ek-5, - Ġmar Planı ve Teklif Ġmar Planı Ek-6, - Çevre Düzeni Planı Ek-7, olarak verilmiģtir. 11

20 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI ġekil 6. Yer Bulduru Haritası 12

21 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI Proje Alanı ġekil 7. Proje Alanı Uydu Genel Görünümü Proje Alanı ġekil 8. Proje Alanı Uydu Görüntüsü Proje alanına ait görüntüler aģağıda verilmiģtir. 13

22 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI ġekil 9. Tersane Alanı Görünümü (4094 önü dolgu alanı) ġekil Parsel Önü Dolgu Alanı 14

23 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI ġekil Parsel Önü Dolgu Alanı ġekil 12. Atık Depolama Alanları 15

24 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI ġekil 13. Ġdari Bina Alanları ġekil 14. Depolama Alanları 16

25 BÖLÜM II PROJE YERĠ VE ETKĠ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLĠKLERĠ

26 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI BÖLÜM II: PROJE YERĠ VE ETKĠ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLĠKLERĠ Proje alanının ve önerilen proje nedeniyle etkilenmesi muhtemel olan çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet durumu, toprak, su, hava, atmosferik koģullar, iklimsel faktörler, mülkiyet durumu, mimari ve arkeolojik miras, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet derecesi (EK-5 deki Duyarlı Yöreler Listesi de dikkate alınarak) benzeri özellikleri Nüfus Ġstanbul Ġl inde toplam kiģi ikamet etmektedir. Bu nüfusun kiģi erkek, kiģisi ise kadından meydana gelmektedir. Proje alanının yer aldığı Pendik Ġlçesi ise toplam kiģiden meydana gelmektedir. Bu nüfusun kiģisi kadın, kiģisi erkekten meydana gelmektedir. TUĠK, 2014 verilerine göre Ġstanbul Ġli ve Ġlçelerine ait nüfus bilgileri Tablo 5 de verilmiģtir. Tablo 5. Ġstanbul Ġli ve Ġlçelerine Ait Nüfus Bilgileri (TUĠK, 2014) Ġl/Ġlçe Merkezi Nüfus Verileri ĠSTANBUL TOPLAM ERKEK KADIN Adalar Arnavutköy AtaĢehir Avcılar Bağcılar Bahçelievler Bakırköy BaĢakĢehir BayrampaĢa BeĢiktaĢ Beykoz Beylikdüzü Beyoğlu Büyükçekmece Çatalca Çekmeköy Esenler Esenyurt Eyüp Fatih GaziosmanpaĢa Güngören Kadıköy Kağıthane Kartal Küçükçekmece Maltepe Pendik Sancaktepe Sarıyer Silivri Sultanbeyli

27 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI Ġl/Ġlçe Merkezi Nüfus Verileri ĠSTANBUL TOPLAM ERKEK KADIN Sultangazi ġile ġiģli Tuzla Ümraniye Üsküdar Zeytinburnu TOPLAM Jeoloji Pendik - Kartal - Tuzla ve çevresinde Ġstanbul da yaygın olarak görülen Paleozoyik birimler izlenir. Bu bölgede genel olarak Ġstanbul Grubu görülmektedir. İstanbul Grubu: Ġstanbul Grubu bölge çökel istifinin en alt kesimini oluģturur. Genelde Ordovisiyen- Karbonifer zaman aralığı içerisinde geliģmiģ bir pasif kıta kenarı çökelleri ile geliģen okyanusun kapanma evresinde depolanmıģ filiģ istifini kapsar. Daha yaģlı ünitelerle alt sınırı bölgede gözlenmez. Üstten Kuvaterner yaģlı alüvyonlar ve güncel yamaç molozları ile örtülüdür. Ġstanbul Grubu kendi içerisinde formasyon mertebesinde birçok litostratigrafik birime ayrılmıģtır. Bunlardan en yaygın olarak görülen Kurtköy Formasyonu inceleme alanında bölgenin temeldeki en yaģlı birimi oluģturur. Kurtköy Formasyonunun üzerine yatay ve düģeyde geçiģli olan Aydos Formasyonu gelmektedir. Stratigrafik olarak Kurtköy ve Aydos formasyonlarının üzerinde olması gereken Dolayoba ve Kartal formasyonları bindirme ile bu formasyonların altında kalmıģtır. Ġstanbul Grubuna bağlı Dolayoba ve Kartal formasyonları, Volkanik dayklar ile yamaç molozları ve alüvyonlar da yörede görülmekte olup, bu birimler inceleme alanının jeolojisi bölümünde detaylı olarak anlatılmıģtır. Proje Alanının Jeolojisi Kartal Formasyonu ( KF ) : Dolayoba Formasyonu üzerinde sarımsı kahve-gri renkli, iyi yapraklanmalı düzeyler halinde brakyopod, mercan ve bryozoa vs. fosilleri içeren ve seyrek silttaģı ile kumtaģı aratabakalıģeyller yer alır. Kocaeli ve Ġstanbul yarımadalarında geniģ yüzlek veren bu birim, Önalan ( 1982 ) tarafından Kartal Formasyonu olarak ayrılmıģtır. Kartal, Pendik, Tuzla, Yakacık, Beykoz-Çengelköy arası ve Ġstinye kuzeyinde geniģ alanlarda mostra verir. Kartal çevresinde yaklaģık 750 m kalınlıkta ve yukarıdaki tanıma uygun Ģekilde silttaģı ve seyrek kumtaģı ara tabakalı, laminalı-ince tabakalı Ģeyller Ģeklindedir. Bunlar, üste doğru kırıntılı kireçtaģı ara katkılıdır. Kırıntılı kireçtaģlarının alt yüzeyleri keskin ve aģınmalı, paralel ve akıntı ripillaminalı üstende Ģeyllere geçiģlidir. Tabaka kalınlıkları 10 cm 2 m arasında değiģir. Formasyon içinde ara katkıların sayı ve kalınlıklarının artması, Ģeyllerde tabakaların daha da incelmesiyle üstteki Tuzla Formasyonu na geçilir. ġeyller iyi ayrılma özellikli, genelde silt boyutlu kuvars taneli, feldspat ve mikalıdır. Mostraların üst kesimlerinde yerel olarak metrelerce kalınlıkta altere zonlar mevcuttur. Su aldıklarında kolaylıkla çamur haline geçebilmektedirler. 18

28 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI KumtaĢı ara tabakalarının genellikle alt yüzeyleri keskin, içleri paralel ve mikro çapraz, bazen de konvolut laminalıdır. Ġnce orta kum boyutlu kuvars, feldspat ve serizit muskovit türü mikalar baģlıca kayaç oluģturan minerallerdir. Bunlar matriksile tutturulmuģtur. Matriks içinde çörtleģme, serizit iğneleri ve illit bileģimli kil minerali geliģmeleri yaygındır. Bu formasyon dalga tabanı altındaki düģük enerjili ve açık derin denizel koģullarda çökelmiģtir. ġeyller süspansiyondan, kaba kırıntılar ise türbit akıntılarla ortama getirilmiģledir. Formasyonun alt ve üst sınırları uyumlu ve yanal geçiģ tedricidir. Geometrisi de genelde örtü Ģeklindedir. Ġçerdiği fosillerden yaģının Alt-Orta Devoniyen olduğu tahmin edilmektedir. Bu birim yer altı suyu içermemektedir. Dolayoba Formasyonu ( DF ) : Pendik kuzeyindeki Dolayoba çevresinde Gözdağ Formasyonu nun kuvars arenit mercekli Ģeylleri ile girik, koyu mavi mavimsi koyu gri renklerde ve çeģitli karbonat fasiyeslerinden oluģan bu birim izlenir. Bu karbonat istifi literatürde çeģitli adlar altında incelenmiģ, litostratigrafik birimleme açısından Önalan ( 1982 ) tarafından çeģitli üyelere bölünmüģtür. Bu çalıģmada ise, söz konusu formasyon kireçtaģları ile inceleme alanında temsil edilmektedir. Bu istifi fasiyeslerinin en iyi görüldüğü Dolayoba çevresine izafeten Dolayoba Formasyonu adı altında incelenecektir. Formasyonun Kartal-Pendik ve Tuzla çevresi yanında Beykoz ve Ġstinye dolaylarında da yaygın mostraları bulunmaktadır. Birim, Gözdağ Formasyonu ile geçiģ bölgelerinde genelde mercan parçaları, krinoid sapları ve brakyopod kavkı ve parçalarından oluģan bir kırıntılı kireçtaģı ile baģlar. Mavimsi gri-pembe renkli olan bu fasiyes genelde birkaç metre kalınlıktadır. Bu fasiyesin üzerinde, tablalı mercanlardan oluģan ve kalınlığı bölgesel olarak farklılıklar gösteren; kısmen yama, baskın olarak set resifi türünde resifal kireçtaģı oluģmuģtur. Koloniler arasında ise, çeģitli bentik fosil içeren karbonatlı çamur taģlarından ibaret bir fasiyes bulunur. Bu fasiyes içinde yalnızca karbonat çamurtaģlarında tabakalaģma özellikleri belirgindir. Resif çekirdekleri ise masiftir. Fasiyesin kalınlığı Dolayoba çevresinde 50 m kadardır. Ġstinye çevresinde ise, birkaç on metre tahmin edilmiģtir. Resif fasiyesi üzerinde bazı bölgelerde kalınlığı 500 m nin üzerinde olan ince Ģeyl ara tabakalı koyu mavimsi gri-pembemsi gri renklerde, balık sırtı çapraz laminalı, dalgalımerceksi ve flaser tabakalı kireçtaģları gelir. Gelgit etkisindeki bir karbonat dolgu sahası koģullarını yansıtan bu fasiyes içinde yoğun olarak çeģitli organizma parçalarının karbonat çimento ile çimentolanmasından oluģmuģ ara tabakalar da yaygındır. Bir diğer deyiģle, bu ortam gelgit etkisinde bir resif önü dolgu sahası Ģeklindedir. OluĢum çeģitli mercan kolonilerinin arasına ve üzerine karbonatlı çamurtaģı çökelmesi ile oluģmuģ bir kireçtaģıdır. Dolayoba Formasyonu içinde bu fasiyes üzerinde ince paralel laminalı koyu mavimsi gri mikrit ve ince pembemsi renkli laminalı çamurtaģı ardıģımından oluģan, dalga taban altı ve düģük enerjili dolgu sahası içi derin çukurluk koģullarını yansıtan bir diğer fasiyes yer alır. Önalan ( 1982 ), tarafından Sedef Adası formasyonu olarak bilinen seviyeler Dolayoba formasyonunun bir üyesi olarak ayırtlanmıģtır. Bu üye genel istif içinde mercekler Ģeklinde yer alır. Formasyonun üst seviyeleri cm-dm kalınlıkta Ģeyl mikrit ardıģımından oluģmuģtur. 19

29 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI KireçtaĢı ara tabakaları budinajlanma sonucu iri yumrular haline dönüģmüģtür. 12 m kalınlıklı bu zon üzerinde Kartal Formasyonunun sarımsı kahverengi renkli Ģeyllerine geçilir. Formasyon içinde gözlenen değiģik türde kireçtaģları ileri derecede diyajenezile bazen tümüyle yeniden kristallenmiģ ve dolayısıyla birincil dokusal özelliklerini geniģ ölçüde yitirmiģlerdir. Bu rekristalizasyonun yanısıra; basınç erimeleri ile geliģmiģ stilolitleģme, ikincil dolomitleģmeve daha sonra didolomitleģme bu kireçtaģlarını sert kaya haline getiren baģlıca diyajenetik olaylar olarak sayılabilir. Formasyonun genel geometrisi örtü tipindedir. Alt ve üst birimlerle sınırları uyumludur. Alttaki Gözdağ Formasyonu ile girik, üstteki Kartal Formasyonu ile dikey geçiģlidir. Formasyon doğudan batıya doğru transgresif olarak oluģmuģtur. Bir diğer değiģle, Kartal- Pendik yöresinde Venlokiyen Jediniyen (Alt Silüriyen Alt Devoniyen); Ġstinye yöresinde ise, Ludloviyen ve Sigeniyen (Üst Silüriyen Alt Devoniyen) yaģındadır. Bu birim iyi bir akifer özelliği göstermez, ancak tektonize bir yapısı olup, kırık ve çatlaklarında az da olsa yer altı suyu bulundurmaktadır. Gözdağ Formasyonu Birim kahve renkli, kıt feldispatlı, mikalı, ince-orta tabakalı, çoğun Ģeyl (yer yer silisli), grovak ile ince taneli kumtaģlarından oluģur. Birime ayırtlanabildiği yerlerde araģtırıcılar genelde grovak, silisli Ģeyl, feldispatik kuvarsit ve grovak, silisli Ģeyl ve subarkoz, ĢeylkumtaĢı-grovak gibi litolojik adlamalar yapmıģlardır. Önalan (1981) sedimentolojik ağırlıklı çalıģmasında Gözdağ Formasyonu adını vermiģtir. Büyükdere adı tipik bir mevki olmasına karģın sedimentolojik bir çalıģmaya dayandığından Gözdağ adı benimsenmiģtir. Gözdağ Formasyonu esas yayılım ve tipik yerlerini Ġstanbul Boğazı doğusunda ve Kocaeli Yarımadası'nda gösterir. Ġstanbul Boğazı batısında Aydos Formasyonu'nun yüzeylendiği Sarıyer Hünkar Tepe ve KocataĢ Tepe güney yamaçlarıyla Ġstinye vadi içinde, Aydos Formasyonu'na geçiģli küçük yüzeylenmeleri bulunur. Alttaki kuvarsarenit (Aydos Formasyonu) birimine yanal ve düģey yönde geçiģlidir. Birimin kalınlığı bölgeden bölgeye değiģkendir. Çoğunlukla düzlük ve derelerde gözlenir. Kızılırmak (1985) ve Köksal (1989) çalıģmalarında Aydos Formasyonu (Ayazma Formasyonu) üzerine Gözdağ Formasyonu olmaksızın doğrudan Ġstinye Formasyonu'nun alt seviyelerini oluģturan Ģeylli mercanlı kireçtaģlarının geçiģli geldiğini belirtmiģlerdir. Gözdağ Formasyonu üstten Dolayoba Formasyonu tarafından geçiģli olarak örtülür. Gözdağ Formasyonu üst birimi, üst grovakların üzerine halysitesli kireçtaģlarıyla yanal ve düģey geçiģli Üst Landoveriyen yaģlı feldispatlı kuvarsitlerin uyumlu olduğu gözlenmiģtir. Feldispatlı kuvarsit ve/veya subarkoz biriminin çökelmediği kesimlerde Dolayoba Formasyonu çökelmiģtir. Gözdağ Formasyonu ortalama kalınlığı 250 m civarındadır. Birim genellikle bozumsu ve yeģilimsi kahve renkli, ayrıģmıģ kesimlerde gözenekli ve açık yeģil-sarımsı, bazı kesimleri iyi çimentolanmıģ oldukça sert, bazı kesimlerde ise daha gevģek tutturulmuģtur. Grovak, silisli Ģeyl ve yer yer çamurtaģlı birim; ince-orta katmanlı, yer yer paralel laminalı, bol çatlaklı ve üst kısımları ayrıģmıģtır. Feldispatlı vakeler de feldispatlar yer yer kaolenleģmiģ ve killi siltleri oluģturmuģtur. Birimde yer yer mikalar gözlenir. Gözdağ Formasyonu bol kuvars kırıntılı Ģeyl, feldispatlı vake, demirli arenit, oolitikģamozit, kireçli vake taģları gibi birbirine geçiģli değiģik fasiyeslerden oluģmuģtur. Birim genel olarak killi, iyi boylanmamıģ az olgun Kayaçlardan oluģur. Birimin bazı kesimleri fosil bakımından oldukça zengindir. Pendik kuzeyi Kayalıdere'de yaptığı incelemede grovaklar olarak tanımladığı Gözdağ Formasyonu'nu; gri, mavimsi gri, yoğun, az çatlaklı ve ince taneli, küçük brakiyopod - diplograptidzonlu alt grovaklar ile kahve boz renkli, çatlaklı, çoğun mm taneli, bazen 20

30 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI daha iri taneli, daha iri boylu bol brakiyopodlu ve mercanlı üst grovaklar olarak ayırmıģtır. Alt Landoveriyen yaģlı Kayalıdere grovakları, Tuzla, Cumaköy, Mollafenari çevresinde Üst Landoveriyen'dir. Ternek (1987) Büyükdere Silisli Teyl-Grovak Formasyonu adını verdiği Gözdağ Formasyonu'nu; laminalı, kompakt ve fosilsiz olup alttaki orto kuvarsite geçiģ zonlarında Ģeyler mikalı ve kumlu olup 200 m kalınlıkta ve a)protokuvarsit b) feldispatlı grovak olarak iki üyesinin olduğunu, birimde Ģamozit ile bantlı kireçtaģı seviyelerinin bulunduğunu ve bu kireçtaģlarında (Çengelköy D'su ve Dolayoba GD'su) halysites bulunduğunu bildirmiģtir. Önalan (1981), Aydos Formasyonu'na yanal ve düģey geçiģli ve çoğunlukla Ģeyllerden oluģan Gözdağ Formasyonu'nun kalınlığının bölgeden bölgeye değiģken olduğunu çoğunlukla düzlük ve derelerde görüldüğünü, Büyükdere, Çengelköy, Zırhlıtugay, Gözdağ, Dolayoba, Alemdağ ve Gebze çevrelerinde bir çok mostralarının bulunduğunu, ±250 m kalınlıkta ve En Üst Ordovisiyen - Landoveriyen yaģlı olduğunu, kuvarslarının %60-70'inin plütonik kökenli olduğunu bildirmiģtir. Baykal ve Kaya (1966), Hünkar Tepe güney yamaçlarında silisli Ģeyllerin K80B doğrultulu 50 m kadar geniģlikte fay breģli ve 35 m kalınlıkta andezit dayklı olduğunu bildirirler. Gözdağ Formasyonu brakiyopod, graptolit bakımından zengin, mercan, krinoit, bryozoa ve ostrakod bakımından fakirdir. Gözdağ Formasyonu'na Önalan (1981) Landoveriyen (Alt Silüriyen) yaģını vermiģtir. Silisli Ģeyl - grovak biriminin iyi gözlendiği yerlerden Çengelköy dolaylarında, birimin Ģamozit düzeylerinde Sayar (1964) saptadığı Conularia'lara göre birime Landeliyen - Alt Karadosiyen yaģını vermiģtir. Aynı bölgede silisli Ģeyller üzerine gelen grovaklara Alt Silüriyen (Alt Landoveriyen) yaģını vermiģtir. Sayar (1979) Gözdağ biriminde trilobitin bulunmadığını belirtip, "Birim ne tipik bir Ordovisiyen, ne de tipik bir Silüriyen faunalıdır, En Üst Ordovisiyen'den baģlar, Alt Landoveriyen'e geçer ve Ordovisiyen - Silüriyen geçiģini gösterir" demiģtir. Ternek (1987), Sayar (1964)'a göre birime Orta Ordovisiyen, Baykal ve Kaya(1965) Orta Ordovisiyen - Üst Valensiyen, Kaya (1973) orto kuvarsitle birlikte Kocaeli Grubu demit, Ordovisiyen - Silüriyen yaģını vermiģtir. Okay (1987) birimin yaģını Alt Landoveriyen kabul etmiģtir. Birimin killi, tanelerin kötü boylanmıģ ve az olgun olması düģük enerji koģullarında çökeldiğini belirtir. Ayrıca içerisinde olitikģamozit ve hematitik kumtaģı gibi bazı demirce zengin birimler bulundurması bunların fazla derin olmayan sularda ( m) oluģtuğunu belirtir. Ġçerisinde bulunan fosillerden Leangella, Hindella vs. gibi brakiyopodlar ile halysites, favosites gibi tablalı ve rugosa mercanlarda denizin fazla derin olmadığını (40-50 m) ve ılıman bir iklimin buralarda egemen olduğunu belirtir. Silisli Ģeyl - grovak birimi yer yer açık denizle veya belki de Ģelf tipi ortamla ilitkililagüner ortamlarda çökelmiģtir (Önalan,1981). Sayar (1979) çalıģmasında Kayalıdere grovaklarının tipik graptolitli fasiyes tortulları gibi koyu renkli killi Kayaçlar olmaması ve daha sığ bir deniz tortusu tipini göstermesi, çökelme ortamının sakin olmadığını, kıyıdan oldukça uzakta, açık denizle iliģkili derince bir çökel ortamında oluģtuğuna iģaret eder. Gözdağ Formasyonu'nu Ģeyl, kumtaģı, grovak olarak tanımlamıģ ve Ordovisiyen Silüriyen geçiti olarak göstermiģ, O1 (Kurtköy Formasyonu) ve O2 (Aydos Formasyonu) birimlerinin OS1 (Gözdağ Formasyonu) üzerine veya yer yer üç birimin birlikte Devon-Karbon birimleri üzerine Ģariye olduğunu göstermiģtir. Yapısal Jeoloji: Proje alanında çeģitli dönemlerde meydana gelmiģ tektonik etkiler izlenmiģtir. Çok yönlü kıvrım ve kırıklanma görülen formasyonlarda, herhangi bir faz tespit edilememiģtir. 21

31 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI Ancak daha önce yapılan araģtırmalarda bölgenin Paleozoyik sonundan, Üst Miyosen sonuna kadar geliģen aktif tektonik etkilere maruz kaldığı belirtilmektedir. Tektonik etkiler sonucu tabakalar çok fazla kıvrımlı, kırıklı ve yer yer ezik bir yapı kazanmıģtır. Genel olarak tabaka doğrultusu tüm birimlerde güney doğu kuzeybatıdır. Eğimler ise güney ve güney-batı yönünde olup yer yer birkaç derece ile 60 arasındadır. Tesis sahasının içinde bulunduğu Dolayoba formasyonunun tabakalanması kabaca Kartal Formasyonuna paralellik göstermektedir. KireçtaĢlarında killerin bol olması nedeniyle erime boģlukları iyi geliģmemiģtir. Sert sağlam iyi bir temel niteliği taģımaktadır. Depremsellik Marmara Bölgesi nin güncel tektonik özelliklerini açıklayabilmek için Türkiye ve çevresindeki levha hareketlerine kısaca değinmek gerekmektedir. Türkiye Alp-Himalaya KuĢağı olarak adlandırılan bir dağ oluģum sistemi üzerinde yer almaktadır (Ketin, 1977). Genç ve aktif tektonik hareketlerin gözlendiği bu kuģak üzerinde Arap Yarımadası nın yılda ortalama cm kuzeye doğru hareket etmesi sonucu Türkiye levhasında kabuksal hareketleri meydana gelmektedir. Bu hareketler Türkiye de Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Fay Zonları ile Ģekillenen tektonik yapıyı ortaya çıkarmıģtır. Bu çerçevede arz kabuğu yer yer alçalmakta, yükselmekte, kıvrımlanmakta ve kırılmaktadır. Depremler bu kırılmalar sonucu meydana gelmektedir. Ege-Anadolu levhasının kuzey sınırını Kuzey Anadolu Fay Zonu oluģturmaktadır. Kuzey Anadolu Fay Zonu doğuda Karlıova dan baģlayarak batıda Ege Denizi ne kadar uzanmaktadır. Fay zonunun toplam uzunluğunun km yi bulduğu araģtırmacılarca iddia edilmektedir. Kuzey Anadolu Fay Zonu nun Karlıova ile Adapazarı arasındaki yaklaģık 1000 km lik bölümü morfolojik olarak oldukça iyi tanımlanmıģtır ve iyi bir rift morfolojisi gösterir. Fay kuģağı içinde fayın hareketi ile oluģmuģ tepecikler, gölcükler, sırtlar, ötelenmiģ dere yatakları ve sıcak su kaynakları bulunmaktadır. Kuzey Anadolu Fayı ( KAF ) Ġzmit in doğusunda iki ana kola ayrılmaktadır. KAF ın kuzey kolu Marmara Denizi içerisinden geçerken, güney kolu ( Akyazı-Geyve-Mekece-Ġznik Gölü ve Gemlik Körfezi hattı ) ise güneyinde karada devam etmektedir. Bu kollar üzerinde 1900 yılından 17 Ağustos 1999 Gölcük depremi öncesine kadar büyüklüğü 6 M 7 olan beģ, M 7 olan üç deprem meydana gelmiģtir. Bu dönemde M 7 depremlerin her birinde birden fazla fay parçası kırılmıģtır. Barda ve Kadinsky Cade nin ( 1988 ) görüģlerine göre Adapazarı nın batısında Kuzey Anadolu Fay Zonu muhtemelen üç kola ayrılarak Marmara Denizi ve Biga Yarımadası üzerinden kuzey Ege Denizi ne kadar devam etmektedir. Marmara Denizi kuzeyindeki uzantı muntazam olmayıp, ötelenmiģ sağ yönlü doğrultu atımlı fay parçaları ile çek ayır tipinde havzalar oluģmuģtur. Ayrıca bölgede fay düzlemi çözümlerinde yanal atımlı faylanmalar yanında düģey atımlı faylanmalara da ( normal faylanmalar ) rastlanmaktadır. Kuzey Anadolu Fayı; Akyazı dan baģlayarak Ġzmit Körfezi ne ulaģır ve burada ikiye ayrılarak; biri Marmara Denizi nin kuzey sahilini izleyerek Tekirdağ-Mürefte ġarköy üzerinden Saroz Körfezi ne ve kuzey Ege Denizi ne ulaģırken güney kol ise körfez içinden devam ederek Gölcük yarımadasını keser ve tekrar denize dalar, kıyıya paralel ilerleyerek Hersek Deltasını keser ve Yalova sahillerinden batıya doğru Çınarcık a ulaģır. Ġstanbul Ġline ait deprem bölgeleri dağılım haritası ġekil 15 de, diri fay haritası ise ġekil 16 da verilmiģtir. 22

32 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI PROJE ALANI *Kaynak; ġekil 15. Ġstanbul Deprem Bölgeleri Haritası 23

33 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI *Kaynak; ġekil 16. Diri Fay Haritası 24

34 ARGEM TERSANECĠLĠK TURĠZM SANAYĠ VE TĠCARET LTD. ġtġ. TERSANE (TEKNE ĠMAL, YAT ÇEKEK YERĠ, GEMĠ BAKIM-ONARIM) KAPASĠTE ARTIġI PROJESĠ ÇED BAġVURU DOSYASI Hidrolojik ve Hidrojeolojik Özellikler Ġnceleme alanında herhangi bir akarsu veya kuru dere bulunmamaktadır. Bölgede yapılan temel sondajlarında bölgenin yer altı su seviyesinin kapileritiye ve litolojilerin seviyelerinde geçirimli zona bağlı olarak 1.5 metredir. Meteorolojik ve Mevsimsel Özellikler Ġstanbul Ġlinde; Akdeniz, Karadeniz, Balkan ve Anadolu kara ikliminin tesiri altında bulunur. KıĢın Akdeniz den gelen ılık lodosları, Balkanlar üzerinden gelen soğuk veya Karadeniz den gelen yağıģlı havalar takip eder. Devlet Meteoroloji ĠĢleri Genel Müdürlüğü teģkilatına dâhil Ġstanbul Kartal Meteoroloji istasyonuna ait meteoroloji bülteni incelenerek aģağıdaki bilgiler elde edilmiģtir (Bkz. Ek-8). Ġstasyonun adı :Ġstanbul-Kartal Enlem :40 derece 54 dakika Rasat süresi :30 Yıllık Boylam:29 derece 11 dakika Yükseklik(H) :28 m Sıcaklık: Kartal Meteoroloji Ġstasyonu gözlem kayıtlarına göre; bölgenin ortalama sıcaklığı 14,9 o C, yıllık ortalama en yüksek sıcaklık 18,9 o C, ortalama en düģük sıcaklık ise - 6,4 o C olarak tespit edilmiģtir. Tablo 6. Uzun Yıllar Aylık Sıcaklık Değerleri Meteorolojik Elem. Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Sıcaklık Ortalama Yüksek Sıcaklık Ortalama DüĢük Sıcaklık En Yüksek Sıcaklık En DüĢük Sıcaklık ġekil 17. Ġstanbul Ġli Sıcaklık Grafiği Yağış: Kartal Meteoroloji Ġstasyonu gözlem kayıtlarına göre bölgenin ortalama toplam yağıģ miktarı 638 mm olup, en yüksek günlük ortalama toplam yağıģ miktarı 72 mm ile Temmuz ayında gerçekleģmiģtir. 25