SELÇUK ÜNiVERSiTESi VETERiNER FAKÜLTESi NiN KURULUŞU VE ilk ON YILLIK GELiŞiMi

Transkript

1 Vet. Bil. Derg. (1995), 11,1: SELÇUK ÜNiVERSiTESi VETERiNER FAKÜLTESi NiN KURULUŞU VE ilk ON YILLIK GELiŞiMi Aşkn Yaşar1 Establishment of Faculty of Veterinary Medicine of University of Selçuk and Development Within First Ten Years Summary: Veterinary Faculty of Selçuk University was established (By the force of 2547th. code of Higher Education Laws) in The faculty has shawed a good performanca in development through first decade of its history. Key words: Faculty of Veterinary Medicine, History. Özet: 2547 Sayl Yükseköğretim Kanunu ile 1982 ylnda Konya'da Selçuk Üniversitesi'ne bağl Veteriner Fakültesi kuruldu. Fakülte, ilk on yllk tarihinde hzl bir gelişme kaydederek 112 akademik personele ulaşmş ve 393 mezun vermiştir. Anahtar Kelimeler: Veteriner Fakültesi, Tarihçe. Giriş Dünyada ilk Veteriner Okulu 13 şubat 1762 tarihinde Claude Bourgelat tarafndan Fransa'nn Lyon kentinin bir banliyosu olan Guillotiers'de "Evcil hayvanlarnn anatamilerinin ve hastalklarnn öğretilmesi " amac ile açld. ikinci Veteriner Okulu da yine Bourgelat tarafndan Fransa'da Alliort yaknlarnda Charenton'da açld (Freves.l908). 1762'de ilk Veteriner Okulunun açlmasndan 38 yl sonra Avrupa'nn çeşitli ülkelerinde veteriner okulu saylar 35'i aşmştr. 19. yy'da hayvan ürünlerinin değer kazanmas, 20 yy'da hayvanclğn sanayi sektörüne dönüşümü,. ve ll. Dünya Savaşlarnda sağlk ve beslenmede Veteriner Hekimliğin olağanüstü etkisinin anlaşlmas veteriner hekimliği öğretimi yapan kurumlarda ve öğrenci saysnda olağanüstü artşlara yol açmştr verilerine göre dünyada veteriner hekimliği öğretimi yapan 241 okul ya da fakülte vardr (Doğu Almanya ve Çin hariç). Bunlarn 114'ü 183 ylda ( aras) açlmşken, ll. Dünya Savaş'ndan sonraki 26 yl içinde ( aras) 127 yeni kurum daha eklenmiştir(erk, 1974). Osmanl imparatorluğunda, Abdülmecit Prusya Prensi Augusnan. bütün yüksek okullarda olduğu gibi, ordu içinde yürütülmesi düşünülen eğitime ve istanbul'da bir veteriner okulu açlmasna yardm etmesi için bir veteriner hekim gönderilmesini istemişti. Prens August'un ordu veterinerianne yaymladğ bildiri üzerine askeri veteriner Godlewsky bu işe istekli çkmş ve 1841 yl sonunda istanbul'a gelmiştir (Erk ve Dinçer. 1970). Godlewsky'e göre (1972) "1842 ylnda orduda hayvan hastalkianna merakllar arasnda seçilen 12 öğrenci ile başlayan ilk öğretim dönemi 1845 ylnda bitti. ikinci dönem için okula 32 öğrenci gönderilmiş ise de 15'i okuma yazma bilmedikleri için okula alnmadlar." 1849 yl veteriner hekimliği öğretiminin yeni bir evresidir. Harp Okulunun 7. Nazr Ahmet Paşa. Abdülmecit tarafndan Londra'ya gönderilmiş, burada veteriner hekimliği eğitim ve öğretimi ile de ilgilenerek yurda dönüşünde veteriner snflarnn Harp Okuluna alnmasn sağlamştr. Ayn yl Fransa'dan Dubroca getirilmiş ve öğretim süresi 4 yl olarak saptanmştr (Dinçer,1974; Dinçer,1980). Bekman'a göre (1945) Yarbay Mehmet Ali Bey sivil veteriner örgütünü gerçekleştirmek amacyla yllar arasnda 15 günde bir Vastai Servet adl dergiyi çkarmştr ylnda kurulan "Umumi Baytariye Müfettişi Umumiliğinin" başkanlğna atanan Yarbay Mehmet Ali Bey'in planl çalşmalar sonucu 1889 ylnda Ahrkap 'da Mülkiye Tp Mektebinde ilk Sivil Veteriner Okulu açld (Bekman, 1940; Dinçer, 1974; Erk ve Dinçer.1970). Sivil Veteriner Okulunun 1920 ylnda yanmas nedeniyle askeri ve sivil okul birleştirilerek "Baytar Me~tebi Alisi" ad altnda Selimiye'deki veteriner okuluna aktanld ve sekiz sene sonra ad "Yüksek Baytar Mektebi" olarak değiştirildi ( TOzdil, 1955). istanbul'da Darülfünun ve ona bağl bütün kuruluşlar 31 Mays 1933 tarih ve 2252 sayl kanunun kadro kuruluş ve düzenlemeleri ile kaldrlarak. istanbul Üniversitesine çevrilm iş (Hirş, 1950) ve bu köklü değişiklik yükseköğretimin yapsnda yeni bir devir açmştr (Widmann, 1981). Ankara'da se 10 Haziran 1933 tarih ve 2291 sayl kanunla Yüksek Ziraat Enstitüsünün kunulmasna karar verilmiştir (Erk, 1973). Ankara Üniversitesi 1946 ylnda 4936 sayl ilk Üniversiteler Kanunu ile kuruldu ve 30 Haziran 1948 tarih ve 5234 sayl kanunla Veteriner Fakültesi'de buraya bağland (Çadrc ve Süslü, 1982; Erk,1961; Widmann. 1981) yl veteriner fakültesi tarihinde önemli bir dönüm noktasdr. Daha önce enstitüler şeklinde olan bölümler o yln başnda kürsüler durumuna getirilmiştir (Erk ve Dinçer, 1970). Geliş Tarihi: S.Ü.Vet.Fak.,Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Bilim Dal, KONYA.

2 YAŞAR 22 Nisan 1970 gün ve 1253 s_~yl kanunla kabul edilen kadro tasars ile Ankara Universitesine bağl Elazğ Veteriner Fakültesinin kurulmas kabul edildi ve 7 Kasm 1970 de açld (Yerlikaya, 1970). 11 nisan 1975 gün ve 1873 sayl kanunla Elazğ'da Frat Üniversitesi kurulmas ile Elazğ Veteriner Fakültesi de Frat Üniversitesine bağland (Anon., 1975). Elazğ'da açlan bu fakülteye laveten, 1972 ylnda istanbul'da ve 1978 ylnda da Bursa'da birer veteriner fakültesi açld (Anon., 1982; Dinçer, 1981). Materyal ve Metot _ Araştrmann materyalini Selçuk Üniversitesi arşv, S.U. Veteriner Fakültesi arşivi, T.B.M.M. tutanak dergileri, fakülteele görev alan, ayrlan ve halen göreve devam eden öğretim üye ve yardmclar ile yaplan kişisel görüşmeler ve S.Ü. Veteriner Fakültesi Kurucu Dekan Prof.Dr. Hümeyra özgen' in özel dosyalarndan sağlanan bilgi ve belgeler oluşturdu. Çalşma hekimlik tarihi araştrma ve yaynlarnn kendine özgü primer kaynak araştrmalar,belge analizi ve kurumun tarihi bir çerçeve de faaliyetlerinin diğer ve~~riner fakülteleriyle karşlaştrlmas şeklinde yapld. S.U. Veteriner Fakültesinin kuruluşu ve on yllk gelişimini kapsayan öğretim, eğitim ve araştrma konularnda bilgiler verildi. Bu bilgiler gerektiğinde tablolar halinde özetlendi. 1. S.Ü. Veteriner Fakültesi'nin Kuruluşu : Konya'da modern anlamda yükseköğretim kurumlar açma yolunda ilk adm 1962 ylnda atld. Selçuk eğitim Enstitüsü ve Yüksek islam Enstitüsü olmak üzere iki yüksek öğre tim kurumu açld. Milli Eğitim bakanlğ'na olarak açlan bu enstitüler üniversite formasyonundan uzak, birer yüksek okul hüviyeti taşmaktaydlar (Anon., 1986). Konya'da üniversite olay 1970 ylnda "Üniversite Kurma ve Yaşatma Derneği'nn" faaliyete geçirilmesiyle gündeme geldi (Anon., 1986) ve 5 Temmuz 1971 gün ve 1418 sayl kanuna bağl olarak Konya Devlet MühendislikMimarlk Akademisi kuruldu (Anon., 1971 ). Konya'da yükseköğretimin başlangc bu üç öğretim kurumu üzerinde odaklanr. Üniversite kuruluşunun hazrlk dönemini teşkil eden bu okullardan asl üniversiteye geçiş 11 Nisan 1975 gün ve 1873 sayl "Dört Üniversite Kurulmas Hakknda Kanun" ile olur ve Konya'da 1750 sayl Üniversiteler Kanununa tabi Selçuk Üniversitesi Kurulur (Anon., 1975). Selçuk Üniversitesi için hamle yl 1982 'dir (Anon., 1986). Yükseköğretim Kurumlar teşkilatnn 2547 sayl Yükseköğretim Kanununun geçci 28. maddesi uyarnca yeniden düzenlenmesi 17 Haziran 1982 gün ve 2680 sayl kamu kurum ve Kuruluşlarnn Kuruluş, Görev ve Yetkilerinin yeniden düzenlenmesi ile ilgili Yetki Kanununun verdiği yetkiye dayanlarak Bakanlar Kurulunca 22 Haziran 1982 tarihinde kararlaştrlan 41 sayl Kanun Hükmündaki Kararname (Anon., 1982) ile 27 üniversitede yeniden teşkilatlanmaya gidildi. Bu çerçevede S.Ü. Veteriner Fakültesinin kurulmas kararlaştrld. Kurucu Dekanlğa 31 Ağustos 1982 tarihinde atanan 132 Prof.Dr. Hümeyra Özgen tarafndan imkanlarn elverdiği ölçüde eğitimöğretim için gerekli hazrlklar tamamlanarak fakülte 1 Kasm 1982 tarihinde açld ( Anon., 1986). ik yl F.K.B. ders sistemine göre düzenlenen programla eğitimöğretim yln FenEdebiyat Fakültesinde tamamlayacak olan fakülteye Tarm ve Orman Bakanlğ Veteriner işleri Genel Müdürlüğü'nün 23 Aralk 1982 gün ve 1863 sayl olur yazlarna dayanlarak S.Ü. Veteriner Fakültesi Dekanlğ ile T.O. Bakanlğ adna Konya Hayvan Sağlğ Memurlar Meslek Lisesi arasnda imzalanan protokol' ile "S.Ü. Veteriner Fakültesinin bina ve tesisleri hizmete girineeye kadar Konya Hayvan Sağlğ Memurlar Meslek Lisesi Müdürlüğü'nün bugün için ihtiyaç fazlas olan yerlerin geçici olarak S.U. Veteriner Fakültesi Dekanlğna braklmasna karar verildi. Protokoldevarlan anlaşma 8 Nisan 1983 gün ve E.O.Y.VII D:22 sayl T.O. Bakanlğ Veteriner işleri Genel Müdürlüğü'nün yazs ile kabul edildi. Elli öğrenci, bir profesör, bir doçent, bir yardmc doçent ve üç asistanla öğretima başlayan fakülteele Yükseköğretim Kurulu Başkanlğ'nn 22 Eylül 1982 gün ve 3939 sayl yazs ile şu anabilim ve bilim dallar kuruldu': 1 Veteriner Hekimliği Temel Bilimleri Bölümü 1Morfoloji Anabilim Dal a Anatomi Bilim Dal b HistolojiEmbriyoloji Bilim Dal 2BiyokimyaFizyoloji Anabilim Dal a Biyokimya Bilim Dal b Fizyoloji Bilim Dal llhastalklar ve Klinik Bilimleri Bölümü 1Mikrobiyoloji Anabilim Dal a Bakteriyoloji Bilim Dal b Viroloji Bilim Dal 2 Parazitoloji Anabilim Dal 3 iç Hastalklar ve Farmakoloji Ana bilimdal a iç Hastalklar Bilim Dal b FarmakolojiToksikoloji Bilim Dal 4 Doğum ve Dölerme Hastalklar Anabilim Dal a Doğum ve Reprodüksiyon Hastalklar Bilim Dal b Reprodüksiyon ve Sun'i Tohumlama BilimDal 5 Cerrahi Anabilim Dal 6Patoloji Anabilim Dal?Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dal lll Zootekni ve Hayvan Besleme Bölümü 1 Zootekni Anabilim Dal 2 Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalklar Anabilim Dal Yükseköğretim Kurulu'nun 24 Ağustos 1989 gün ve sayl yazs ile Biyokimya Anabilim Dal, Fizyoloji Anabilim Dal, iç Hastalklar Anabilim Dal ile Farmakoloji ve Toksikoloji Anablim Dallar haline geti rildi. 14 Aralk1988 gün ve sayl yaz ile de' Biyometri Bilim Dal eklendi.

3 Selçuk Ünl'lersitesi Veteriner Fakültesi'nin Kuruluşu Ve lik On Yllk Gelişimi Belirtilen anabilim ve bilim dallar Hayvan Sağlğ Memurlar Meslek Lisesinden geçici olarak alnan binalarda kuruldu. Buradaki mevcut binalar ilaveten yllar arasnda yaplan dersane ve laboratuvar binalarnda fakültenin tüm birimleri 1991 ylna kadar öğretima devam etti. Üniversite Rektörlüğü tarafndan 1991 ylnda Kampüs'te dersane ve laboratuvarlar tamamlanan Temel Bilimler Bölümü hizmete girdi. Ayn yl Buzlukbaş Mevkiinde ki Kredi ve Yurtlar Kurumu'ndan devir alnan prefabrik binalara Zootekni ve Hayvan Besleme Bölümü taşnd. Ayn alanda fakültenin Besi Sğrclğ Deneme Ahr inşaat tamamlanarak faaliyete geçirildi. 2.S.Ü. Veteriner Fakültesi'nin On Yllk Gelişimi 2.1. Veteriner Hekimliği Eği tim Öğretimi Veteriner Hekimliği Lisans Öğretimi S.Ü. Veteriner Fakültesinde lisans öğretimi 19 Mart 1983 gün ve sayl Resmi Gazetede yaynlanarak yürürlüğe giren "S~Içuk Üniversitesi Önlisans, Lisans, Kayt, Oğretim ve Imtihan Yönetmeliği"uyarnca devam ettirildi. Bu Yönetmelik 11 Temmuz 1984 gün ve sayl Resmi Gazetede yaynlanan "S.Ü. Önlisans. Lisans. Kayt, Öğretim ve imtihan Yönetmeliği" şeklinde ç!eğiştirilerek ikinci bir yönetmelik olarak yürürlüğe girdi. Uçüncü yönetmelik ise 20 Haziran 1984 gün ve sayl Resmi Gazetede yaynlanan "S.Ü. Öğretim ve Snav Yönetmeliği" ad ile yürürlüğe girdi ve 17 Ekim 1987 tarihinde değişikliğe uğrad. S.Ü. Öğretim ve Snav Yönetmeliği 26 Şubat 1989 gün ve sayl Resmi Gazetede dördüncü kez yeniden düzenlendi ve 24 Ekim 1989 ve 4 Ekim 1991 tarihlerinde değişikliklere uğrad. 24 Ekim 1989 gün ve sayl Resmi Gazetede yaynlanan "S.Ü. Veteriner Fakültesi Öğretim ve Snav Yönetmeliği" beşinci kez yeni bir yönetmelik olarak yürürlüğe girdi. Bu yönetmelik snf geçme sistemini getirmiş ve o dönemki 1., 2., 3., 4., ve 5. snflarda uyguland. Alttan ders alan öğrencilere ise 26 Şubat 1989 tarihli yönetmelik uyguland Öğrenci Durumu S.Ü. Veteriner Fakültesine 1982 ylnda 50 öğrenci kayt yaptrmştr. Ayn yl veteriner fakültelerine toplam 755 öğrenci kayt yaptrmştr Yllar arasnda Türkiye'de ÖSYM araclğ ile veteriner fakültelerine kayt yaptran öğrencilerin dağlm Tablo 1'de gösterildi yllan arasnda S.Ü. Veteriner Fakültesine kaydn yaptran öğrencilerin Konya ve komşu iliere göre dağlm ise Tablo 2'de verildi Mezuniyet Durumu S.Ü. Veteriner Fakültesi ilk mezunlarn 1987 ylnda verdi Ylnda fakülteden 28 kişi mezun olurken veteriner fakültelerinden toplam 565 kişi mezun oldu. Veteriner fakültelerinden yllar arasndaki beş yllk dönemde mezun olanlarn fakültelere göre dağlm Tablo 3'te verildi Lisansüstü EğitimÖğretimi 1982 ylnda öğretime başlanlan fakülte de araştrma görevlileri öğretim döneminde faaliyete geçen S.Ü. Sağlk Bilimleri Enstitüsü kuruluncaya kadar kendi ~nabilif11 dallaryla ilgili diğer v_eteriner fak.91teleri (Ankara Univ., Istanbul Univ. ve Frat Univ.) ve S.U. Tp Fakültesi anabilim dallarnda lisansüstü eğitimlerini sürdürmüşlerdir. Ancak 10 Aralk ün ve sayl Resmi Gazetede yaynlanan "S.U. Lisansüstü Öğretim ve Snav Yönetmeliği" fakültede daha önce Tablo Yllar arasnda Veteriner Fakültelerine Giren Öğrenci Saylar. YILLAR A.Ü.V.F. F.Ü.V.F. i.ü. V.F. U.Ü.V.F. S.Ü.V.F. Y.y. Ü.V.F. K.Ü.V.F TOPLAM

4 YAŞAR Tablo Yll ar Arasnda S.Ü. Veteriner Fakültesine Kayt Yaptran Öğrencile rin Konya ve Komşu iliere Göre Dağlm (Doğum Yerleri Dikkate A lnarak): \\.\.~9. YILLAR TOPLAM ' Kişi % KONYA ANKARA E.ŞEHiR AFYON ISPARTA ANTALYA KARAMAN i ÇEL NiÖDE b.I<'C::A:t.,.y DiÖER TOPLAM Tablo Yllarnda Veteriner Fakültelerinden Mezun Olan Öğrencilerin Dağlm : G IRIŞ YILI M EZ. KAYIT YA PTRAN ÖRENCI SAYISI YILI MEZUN OLAN O<'lRENCI SAYISI AU FU. u. u u. SÜ YYU AU AU... F.U % IÜ ' u. o % so... Yy.U.... AÜK TOP TOP

5 Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nin Kuruluşu Ve lik On Yllk Gelişimi kurulmuş olan anabilim dallarnda yüsek lisans ve doktora yaplmasna olanak sağlamştr. 16 Haziran 1992 gün ve sayl Resmi ~azetede ayr_ bir yönetmelik olarak yürürlüğe giren S.Ü. Lisansüstü Öğretim ve Snav Yönetmeliği halen uygulanmaktadr Yllar arasnda fakültede 27 doktora çalşmas yapld. S.Ü. Sağlk Bilimleri Enstitüsüne bağl olarak tamamlanan yüksek lisans ve doktora çalşmalarnn fakültelere göre dağlm şöyledir: FAKÜLTELER Yllar arasnda yaplan çalşmalar YÜK. LISANS DOKTORA Diş Hekimliği Fakültesi Tp Fakültesi Veteriner Fakültesi Öğretim ve_ Yönetim Kadrosu Oğretim Uyeleri ve Yardmclar TOPLAM Öğretim ylnda 6 öğretim eleman bulunan fakültenin 1992 ylndaki öğretim eleman says 11?Ye ulaşmştr Yllar arasnda A.Ü. ve U. U. Veteriner Fakültelerinden 1750 sayl Üniversiteler Kanununun 40b maddesi ile S.U. Veterinerlik Fakültesinde geçici görev alan öğretim üyelerinin says yllar itibariyle Tablo 4'te gösterildi Fakülte Yönetim Kadrosunda Görev Alan Öğretim Üyeleri Yükseköğretim Kurulu tarafndan 31 Ağustos 1982 tarihinde S.U. Veteriner Fakültesi Kurucu Dekanlğna atanan Prof. Dr. Hümeyra Özgen 1 O Eylül 1985 ve 2 Eylül 1988 tarihlerinde tekrar dekanlğa atand. 2 Eylül 1991 tar ihi_r.de ise Prof. Dr. Leyla Kalaycoğlu dekanlğa atand. S.U. Veteriner Fakültesi 6 öğretim üyesinden oluşan ilk Fakülte Kurulu ve 4 öğretim üyesinden oluşan ilk Yönetim Kurulu toplantlar 30 Kasm 1983 tarihinde yapld. Fakültede kuruluşundan 1992 yl sonuna kadar dekan yardmclğ görevinde bulunan öğretim üyeleri aşağda belirtilmiştir : ÜO>!a[)l 6a Slx:ac Ia.!i.b1m Doç. Dr. Leyla Kalayc~ l u Doç. Dr. Mehme Kocabalmaz Doç Dr. Şakir D. Tuncer i Prof.Dr. O. Cenap Teknşen ll Doç. Dr. Şakir D. Tuncer Prof.Dr. EroiAiaçam Prof Dr Şakir D Tuncer Prot.Dr. Mehmet Kocabalmaz Prof Dr. ReşatAşt Doç Dr. Veys Aslan Doç. Dr. Behiç Coşkun Tablo 4 S.Ü. Veteriner Fakültesinde y~rleşik kadroda görev alan ve geçici olarak görev alan öğretim üye ve yardmclarnn yllara göre dağlm 1 ÖGRETiM ÜYE VE YARDIMCILARI YILLAR YERLEŞIK KADAODA GÖREV ALAN GEÇ. OL GELEN Prof. Doç. Y.D. Ö.G. A.G. V.H. Uz m. TOPLAM 40b Md.Gö > s

6 YAŞAR Öğretim Üyelerinin Üniversite Gelişimine ve Diğer Kurulan Veteriner Fakültelerine Katklar S.Ü. Veteriner Fakültesi öğretim üyelerinden rektör yardmclğ yapanlarn isimleri şöyledir : Prof. Dr. Hümeyra Özgen Prof. Dr. O.Cenap Tekinşen Prof.Dr. Şakir D. Tuncer sayl yasann 13, 19, 38, 39, 40a, 40b ve 41. maddeleriyle ilgili olarak görevlendirilen öğretim üyeleri şunlardr: ünvan Ad Soyad ligili Madde Doç.Dr. Ersin istanbulluoğlu 38 Prof.Dr. O.Cenap Tekinşen 38 Yrd.Doç.Dr. Sadettin Tprdamaz 41 Prof.Dr. Erol Alaçam 41 Yrd.Doç.Dr. Behiç Serpek 41 Yrd.Doç.Dr. Kemal Çiftçi 41 Yrd.Doç.Dr. Mursayettin Eksen 41 Yrd.Doç.Dr. ihami Çelik 41 Yrd.Doç.Dr. Zafer Durgun 41 Yrd.Doç.Dr. Zafer Durgun 40b Yrd.Doç.Dr. Memduh Gezici 39 Prof. Dr. O.Cenap Tekinşen 19 Prof.Dr. Şakir D. Tuncer 19 Prof.Dr. Mehmet K.batmaz 19 Prof. Dr. Leyla Kalaycoğlu 13 Prof. Dr. Mehmet K.batmaz 13 Doç.Dr. Hüdaverdi Erer 13 Doç.Dr. Tevfik Tekeli 13 Görev Yeri T.O.K.Bak. TÜBiTAKVHAG YYÜ Vet. Fak. U.Ü. YYÜ " AÜ Kars " " YYÜ Tarih Her Yl , 2. Dönem , 2. Dönem 1. Dönem AÜ Kars " SÜ Fen Bii.Ens.Md H.D.Edi. " Sağ. " " Kz Sanat Ok." " Mes. Eğt.Fak. Dek H. D. Ediyor " BESYO Md Sarayönü MYO Md "" 2.3. Bilimsel Çalşma ve Araştrmalar S.Ü. Veteriner Fakültesi tarafndan yllar arasnda 27 doktora tezi, 17 kitap ve ders kitab, 224 araştrma makalesi yaynlanmş ve 1 O adet bilimsel sempozyum ve panel düzenlenmiştir. Fakülte bir taraftan gelişimini tamamlarken diğer taraftanda akademik kadroyu daha iyi yetiştirmek için fakültenin imkanlaryla yurt dşna doktora yapmak üzere araştrma görevlileri de göndermektedir. Bu amaçla yurt dşna gönderilanierin listesi aşağdadr Adi Soyad Osman Çataloluk E.Sami Polat Mustafa Arca n US a t Uçan Zuhal Dinçer Gj!ljğj Yer G ll Ü nivers tesi Melbome Lv erpoo l Bnstol Lv erpool Gldjs Tarjhl PlnOs Tarih! Tartşma ve Sonuç ilk veteriner okulunun açlmasndan 38 yl sonra Avrupa 'nn çeşitli ülkelerinde veteriner okullar says 35'iWHO ve FAO' ya göre; dünyann birçok yerinde, özellikle gelişmekte olan ülkelerde hzla artan veteriner hekim açğ vardr. Bu açğ gidermek ve büyümesiniönlemek için standart eğitim ve öğretim metodlar uygulanarak veteriner hekim saylar arttrlmaldr. WHO ve FAO'nun 1973 yl verilerine göre Türkiye'de bir veteriner hekime büyük ve küçük baş, kümes hayvan düşerken 1991 verilerine göre (WVA. 1991) büyük ve küçük baş, kümes hayvan düşmektedir. Hollanda'da bu oran 1598 büyük ve küçük baş, kanat l, Almanya'da ise 1136 büyük ve küçük baş kanatl şeklindedir. aşmştr. 19. yy.da hayvan ürünlerinin değer kazanmas, 20. yy.da hayvanclğn sanayi sektörüne dönüşümü (Dinçer, 1981) hayvan üretim artşn, dolays yle yeterli ve sağlkl 136 besienmeyi sağlayacak elemanlarn yetiştirilmesi bunda temel neden olmuştur. Dünya Sağlk Örgütü (WHO) ve Gda Tarm Organizasyonu (FAO)'na göre özellikle ll. Dünya Savaşndan sonraki 26 ylda açlan 127 öğretim kurumu, veteriner hekimliği öğretiminin dünyann hemen tüm ülkelerinde ne kadar büyük önem kazandğnn somut örneğidir (Erk, 1974). Ancak her on ylda veteriner fakülteleri ya da okullarnn saysnda %48.84 oranndaki bu artşla Türkiye'nin pay yoktur (WHO ve FAO. 1974).Görülüyor ki bir veteriner hekime düşen hayvan say s bakm ndan ülkemizde büyük bir potansiyel vardr. potansiyeli birim başna düşen verim düzeyini arttrp (Islah çalşmalar ile) hayvan sahiplerini bilinçlendirerek, mer'a l ar çevre faktörlerini iyileştirerek ve veteriner hekim say sn avrupadaki düzeylere getirerek değerlendirmek gerekir.

7 Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nin Kurulüşu Ve lik On Yllk Gelişimi Ülkemizde bilimsel anlamda ilk veteriner hekimliği öğretiminin, Tanzimat Döneminde ve Bat biçimi yüksek okullarn açldğ bir ortamda başladğ görülür (Dinçer, 1974). Askeri Veteriner Okulu yannda Sivil Veteriner Okulunun ancak 1889 ylnda açldğ ve 1920 ylnda iki okulun birleştirilmesiyle tek öğretim kurumuna indirgendiği bildirilmektedir (Dinçer, 1980; Erk ve Dinçer, 1970) ylnda çkartlan 1873 sayl Dört Üniversite Kurulmas Hakknda Kanunla kurulan Selçuk Üniversitesi ve 1982 ylnda çkartlan 41 sayl KHK ile 27'ye ulaşan üniversite says 11 Temmuz 1992'de çkartlan 3837 sayl kanunla 2 yüksek teknik enstitüsü ve 21 yeni üniversite kurulmasyle 48 üniversiteye ulaşmştr. 6 Kasm 1981 'de çkartlan Yükseköğretim Kanununa bağl 1982 ylnda çkartlan 41 sayl KHK ile 1982 ylnda Konya'da Selçuk Üniversitesine bağl ve Van'da Yüzüncü Yl Ünversitesine bağl, 1985'te Kars'ta Atatürk Üniversitesine bağl üç teni veteriner fakültesi açlmştr sayl kanunla ye i kurulacak üniversitelere bağl olarak da yedi yeni veteriner fakültesinin açlmas kararlaştrlmş ve bunlardan ikisi Aydn ve Diyarbakr'da faaliyete geçirilmiştr (An.n ; Anon : Anon., 1992; dinçer, 1991)... Eğitim ve öğretim Y...~ netmelikleri açsndan S.U. Veteriner Fakültesi ile A.U. veteriner Fakültes arasnda büyük ölçüde benzerlik r.runmaktadr. Bu durum veteriner hekimliği öğretimije bir örneklilik açsndan olumlu bir yön olarak belirtilebilir (Dinçer, 1981). _Tablo 2 incelendiğinde kuruluşundan bugüne kadar S.U. Veteriner Fakültesi öğrencilerinin %46's Konya Bölgesinden. %34'ü diğer illerden ve %20'si de komşu i!.lerden gelen öğrencilerin oluşturduğu görülür. Oğrencilerin %66's Konya ve komşu illerden gelmiştir. Buna göre öğrencilerin fakülteyi sosyoekonomik sebepleri de göz önünde tutarak tercih ettiklerini ve Iç Anadolu Bölgesinin özellikleri ve ihtiyaçlar gözönüne alnarak kurulmasna karar verilen S.Ü. Veteriner Fakültesinin bu talebe cavap verdiği söylenebilir. Ayrca Konya ve ilçelerinden gelen öğrenciler 1982 ylnda %23'1ük bir paya sahipkan 1992'ye doğru artarak %42'ye ulaşmştr. 24 Ekim 1 ~89 gün ve sayl Resmi Gazetede yaynlanan S.U. Veteriner Fakültesi Öğretim ve Snav Yönetmeliği ile gelen Snf Geçme Sisteminde veteriner hekim adaylarna 1. snfla snfla 686, 3. snfla 798, 4. snfla 980 ve tamamen staj ve uygulama olarak programlanan 5. snfla ise 1200 toplam 5 yl boyunca 4434 kredi saati ders verilmektedir'. Ancak Dünya Veteriner Hekimleri Birliği Eğitim Komisyonunun (Anon, 1994) 5000 kredi saati üstü olarak uygun gördüğü düzeye ulaşlamadğ da belirtilmelidir.. Tablo 3 incelendiğinde yllar arasnda A. U. Veterin~r Fakültesine kayt yaptran öğrencilerin %88.49'u. F.U. Veteriner Fakültesine Kayt yaptranlarn %81.56's. i.q. Veteriner Fakültesine kayt yaptiranlarn %76.21 'i, U.~. Veteriner Fakültesine kayt yaptranlarn %86.18'i, S.U... Veteriner Fakültesine kayt yaptranlarn %90.55'i, Y.Y.U. Veteriner Fakültesine kayt yaptranlarn %71.59'u, yllar arasnda Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesine (Atatürk Üniv. Kars Vet. Fak.) kayt yaptranlarn %64.28'i mezun olmuştur. Bu veriler uygulanmakta olan eğitimöğretim standartlar içerisinde en yüksek mezuniyet orannn S.Ü. Veteriner Fakültesinde gerçekleştiğini göstermektedir. 137 Tablo 4 incelendiğind~ 1982 ylnda bir öğretim üyesi ile öğretime başlayan S.U. Veteriner Fakültesine ayn yl sonuna doğru A.U. Veteriner Fakültesinden bir öğretm üyesi daha eklenmiştir yllarnda Ankara ve Elazğ'dan geçici görevle gelen ve daha sonra yerleşik kadroya geçen 4 öğretim üyesi ile birlikte S.Ü. Veteriner Fakültesi öğretim üye ve yardmclar says hzla artarak yükselmiş ve öğretim ylnda 12 profesör, 18 doçent, 26 yardmc doçent, 1 öğretim görevlisi, 47 araştrma görevlisi, 4 veteriner hekim ve 4 uzmana ulaşmştr. S.Ü. Veteriner fakültesinde 1992 ylna kadar öğretim üyeliği yapan veya bu ünvan yükselmiş olan toplam 63 öğretim üyesinin 15'i öğretim üyesi 18'i araştrma görevlisi olmak üzere 33'ü A.Ü. Veteriner Fakültesinden. 11 'i Öğretim üyesi 9'u araştrma görevlisi olmak üzere 20'si F.Ü. Veteriner Fakültesinden. 4 öğretim üyesi i.ü. Veteriner Fakültesinden, 1 'i araştrma görevlisi olarak U.Ü. Veteriner Fakültesinden ve 3'ü yurt dşnda doktoralarn tamamlayarak drekt öğretim.görevliliğine atanmşlardr. Tablo 5'te görüldüğü gibi A.U. Veteriner Fakültesi Türkiye'de veteriner hekimliği eğitimöğretiminde ilk fakülte olmas nedeniyle diğer veteriner fakültelerinde olduğu gibi S.Ü. Veteriner Fakültesinin kuruluş ve gelişmesinde büyük katklarda bulunarak üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmiştir. Faaliyete 1986 ylnda geçen S.Ü. Sağlk Bilimleri Enstitüsünde Veteriner Fakültesine bağl 27 doktora ve 18 yüksek lisans çalşmas yapldğ belirtilmişti. S.Ü. Sağlk Bilimleri Enstitüsünün eğitimöğretim döneminde 31 Veteriner Fakültesine bağml, 6's Diş Hekimliği Fakültesine bağml, 18'i Tp Fakültesine bağml toplam 55 yüksek lisans ve doktora öğrencisi vardr. Görülüyor ki Veteriner Fakültesi on yl gibi ksa bir sürede gelişmesini tamamlayp lisansüstü düzeyde akademik kadro elemanlarnn yetiştirilmesinde de çok yoğun çabalar sarfetmiş ve verimli sonuçlar alnmştr. Yerleşik kadrodaki öğretim elemanlarnn yllar arasnda yaptklar bilimsel yaynlarn toplam 17 kitap ve ders kitab, 224 bilimsel makaledir. Fakültenin düzenlediği bilimsel toplantlardan çevreye, toplum sağlğna ve bölge hayvanclğna yaptğ katklar görülebilir. Bu veriler ksa bir geçmişe sahip olan bir fakülte için küçümsenemiyecek rakamlardr. Yükseköğretim Kurumlar 1990 yl Bilimsel Yaynlar Kataloğunda fakültelerle ilgili verilen bilgiler tablo 6'da toplanmştr. Tablo 6'da görüldüğü gibi 1990 yl akademik kadro ve.. bilimsel çalşmalar açsndan S.Ü. Veteriner Fakültesi A.U. Veteriner Fakültesinden sonra ikinci sradadr denilebilir. Buradan, S.Ü. Veteriner Fakültesinin yalnz Türk Veteriner Hekimliği öğretimine katkda bulunmakla kalmayp eğitim ve araştrma alannda da kesintisiz ve yoğun bir hizmet ürettiği ileri sürülebilir. Konya ili doğal yaps, sosyoekonomik özellikleri ve i~limi bakmndan hayvanclğa en uygun illerden biridir. Ulkemiz hayvan varlğnn %16's Konya'da barndrlmaktadr. Konya ili ve çevresindeki endüstriyel faaliyetler yeni başlamş olduğundan ve bölgede kurak bir iklim hüküm sürdüğünden hayvanclk işiitmeleri yöre halknn her türlü ekonomik faaliyetinde bir güvence olarak değerlendirilmekle ve dolaysyle hakim işletmecilik şekli olarak varlğn sürdürmekteder. Belirtilen nedenlerle hayvanclk bölge halknn beslenme ve ekonomik yönden dengeli kalknabitmesi için son

8 YAŞAR derece büyük öneme sahiptir. YILLAR S.Ü. V.F.Mz. T.S. S.V.H.S.(1) V.H.S.(2) Toplam Y.K. i.s.(3) (1 ) S.Ü. Veteriner Fak. Mezunu Serbest Veteriner Hekim Says. (2) Toplam Serbest Veteriner Hekim Says (3) Yeni Kurulan işletme Says Konya Bölgesinde 1987 ylna kadar Serbest veteriner hekimliği yapanlarn says 14 iken bu say zamanla ve hayvanclk işletme says ile orantl olarak artmş ve 21'i S.Ü. Veteriner Fakültesi mezunu toplam 48'e yükselmiştir. S.Ü. Veteriner Fakültesi mezunu veteriner hekimlerin Konya Bölgesinde serbest veteriner hekimliğinin yaygnlaşmasndaki katklar ortadadr. Tablo 7'de S.Ü. Veteriner Fakültesi kliniklerine yllar arasnda ylda ortalama olarak 2363 ve toplam hasta hayvan getirildiği görülmektedir. Bu rakamlar fakültenin çevre hayvanclğna ve halk sağlğna katksnn bir göstergesi olarak değerlendiri leblir. Bölge hayvan varlğnn giderek arttrlmas, mevcut rklarn slah edilmesi, birim başna düşen verimin 83 yükseltilmesi, bakteriyel ve paraziter hastalklarla, özellikle zoonotik hastalklarla mücadele bakmndan fakültenin çevreye verdiği ve verabiieceği hizmetler ortadadr. S.Ü. Veteriner Fakültesi ksa sürede kuruluş ve gelişmesini tamamlayarak, bölge hayvanclğ ve halkn ekonomik olarak kalknmas yönünden kendisinden beklenen hizmetleri büyük ölçüde verdiği yaplan araştrmalarla ortaya konmaktadr. Sonuç olarak iç Anadolu Bölgesinin ihtiyaçlar gözönüne alnarak ve ülkemizde artan veteriner hekim ihtiyacn karşlamak, hayvanclkla ilgili eğitimöğretim ve araştrma hizmetlerinde kaynak yaratabilmek amacyla kurulan ve 41 sayl KHK'nin kuruluş esaslar Madde 6'da' belirtilen şartlar ksa zamanda tamamlayan S.Ü. Veteriner Fakültesi'nin kuruluş amaçlar doğrultusunda eğitimöğretim, uygulama. araştrma, yayn ve Yükseköğretim Kurumlarnn başlca görevlerinden birisi olan bilimsel araştrmalardan elde edilen yenilikleri çeşitli toplantlarla toplumun yararna sunma ve toplumu bilgilendirme konularnda kendisinden beklenen görevleri yerine getirme gayreti içinde bulunduğu söylenebilir. Tablo 5. S.Ü.Veteriner Fakültesinde Görev alan Öğretim Eelemanlarnn Diğer Veteriner Fakültelerine Göre Dağlm: Öğre tim Üyeliği FAKÜLTELER Öğretim Üyesi Toplam Olarak Gelenler Ünvanna Yükselenler A.Ü. Vet. Fak n F.Ü.Vet.Fak i.ü. Vet.Fak U.Ü. Vet. Fak 1 1 S.Ü.Vet.Fak Y. Dş.Gelen 3 3 TOPLAM S.ü. Vet. Fak.. Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Bilim Dal Arşivi'nden 138

9 Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nin Kuruluşu Ve Ilk On Yllk Gelişimi Tablo 6 Veteriner Fakültelerinn Öğretim Elemanlar ve blimsel Yaynlar Dağlm (YÖK, Bi.Yay. Kataloğu 1990) A.Ü. V.F F.Ü. V.F. U.Ü. s.u. Yy.Ü. V.F. V.F. V.F. ~ Prof. Dr. 44 Doç. Dr. 5 Yrd.Doç. 27 ' Öğr.GrOk OGR. ELEM. Arş.Gör. 90 Uzman I MAKALE TOPLAM 170 Türkçe 51 Y.Dil 3 Türkçe 41 BILDIRI Y.Dl 3 Yurd. D. s KITAP 9 DOKT. Türkçe 6 TEZi Y.Dil ~ Tablo 7 S U Veteriner Fakültesi Klink lerne Gelen Hayvan Saysnn Yllara GöreDa~lm YIL HA 1 ~ ~~GA Y./GÜN =' ' ~ TOP Kaynaldar Anan ( s.y* y.,_ AÇIIK&l< o... Mmank "'"'"...,., KurulufU. Hazrl k ve &ulln Karun.!> r..., 1$71 r.,., ve 1:eee Say' Ae&m oazee. Anan (1975) 1873 s.y* K..., H&Uanca Kanun,l Nun 1111~ T.,., ve 1!>2<» Say' Resmi Gazete ~2 Anan (19811 ~7Say' YUI<MkogttlmKi'tln 8Kasml981 Tanhvei7500Sayt AesmHlaze. 130 Anan (1982) 41 Sayl Y»cet<<Qnm Kurumlin T... Hakknca Kanu 1~ Kata"*"" 20 Terrmuz 1982 r arit ve 1 noo Seyl n..tt'li Gaztt H 11 Anon (1986) Selçuk U,...rtleel KatiQ9u S U Yfr'l No:29, Selçuk ~ w.un.vt. Konya MM (1992) 3837 Say~ Y()< T.. kiioii llekknda 41 Say k I(H('rjn ~~ KaCiJI(ne Sap Kanun ile 78 ve 100 Say~ KHKtroe ~illklk Yapolmas Haldanla Kanu rant ve Sayl Aesm Gazete 2640 Aoon. (1994). Ve«ennary Eduat1on...., Aeq.totemerU. Wl/o\ BtAielr. (8) Betanan. M (19401 Velenne<Tanhi ~ras.mveoieyt. Belcrnen. M (t!i(s) V tte~r lluyuclen. Manlel Bas., ~ Çdua,., SCs:IU."' (llll:1)..._. ~ Geom Tarh o\ ü l!a$me\1, Anlara On;a. f (1974) T~'de llllmlll vetelclrnl)r Başla~. Evrete< ve lm antrnzdel<i Yen A ü Baztg ve Fak Oerg a 111 Tam Üeonr:le o\raflrmatar ll Bo«m. A Ü V81Fak0erg, 27( ,_21'2 On;a. F (1980) Tlrl<lyo'de A V On;a. F (19111) t<...,.. o. VHak 0grerww Br 0rne<.ttrm.A.U. Vet fak 0er 28{1_.) Dnçer. f (1991) A St.rvey ol Vetet,.ry Edueei>On and MIIWIISitton r T.,._oyO.U. IIOllltl'IIWSCtv., Erk. N (1961) Vetenner Fouetnon,..,..ra~ KabiŞI Tarli ve Son Orlo< Yti OOnomlluu'nu AU Ve«FakDetg,8(2) 1!>8 187 Et1< N, OIN;oe. f (1970) Tl.lyo'de Vetenner Hekimlle ~ve...,._,. ~1 V.ne< Fa.:Ale$1 Tarihi Au Vet Fak Yay No ~9. o\ U lletme'll. Ntl<.ara_ Et1< N.,(t974) lletarinerltelumioin~kl~veyetl Vei.HekOerOerg «(11 12) 1315 Freves, v (Ed 1908) Hollor. ce r ECOII d'o\llotl, Pens ~ and Somme(ID72) TIINye'de Volemer Helamlol< (ID yy Orltarnda Çev N.Erlc). " u ve Fak. Yfr'l No 281 " u 11n>mro11...,...,...,.E. (1950) llonyl u.ve TIMI</)'e'de ~elerin Gelişimi Crll Ht AU Y1y No 23, isanb<ji Tlldf, AN (1955) Vet Hr"'""''' Tanto o\ 0 VeLFalt.Yfr'I.No 73, AU Batrmov.,..,.._.,. WVA (1991) World V~ "ooaalo<\ Fo\0. WHO 1W1C1 OIE Madnd WHOanc FAO (1973) World Ot«::oryol v...ry $chools 1971 Gelev WHO and Fo\0 (197 1 World Drec:lory Ol Vry School World Heelh ()ga,_.n, cer Widmann. H (1981) Atacrt ~ n.lonnu. (Çev AJ<azancgil. S Boll<ut)...,..,., M.. lllartu. Yer1iluya. H (1982) Etez1 Vr F81<'*'tlt KU'IAJşu. On nlk Galpnt ve ha ~ HeUn1ik OOrehrninOeld Yen Frat ~. $a01k Btlmlen EI'ISIIUsU. 139