Applications of Branched Software Simulation : Laboratory Applications of Information Technology Course

Transkript

1 Dalland r lm Yaz l m Simülasyon Uygulamalar : Bilgi Teknolojileri Dersi Laboratuar Uygulamalar Örne i Applications of Branched Software Simulation : Laboratory Applications of Information Technology Course U ur Y ld z * Serdar Solak ** Umut Alt n k *** Melih nal **** Abstract Nowadays, learning materials for teaching and assessment are improved by software development simulation tools. Although learning materials developed for evaluating these often can be solved with more than one scenario, the solution with a single forcing scenario. An evaluation of software learning, the solution method does not depend on the realization of the software process. In this respect, the widely-used applications disregard of the student s level of readiness, force single type of solution. Also, the student learning activities time are not reduced as appropriate their own level. With the usage of applications of branched software simulation, time for learning activities can be used most effectively as a student-centered and support self-learning. In this study, applications of branched of ce software (MS Word, MS Excel,etc.) simulation were realized on information technology course laboratory. The development, testing and implementation of simulations are examined and presented solution of problems. Keywords: E-Learning, SCORM, Simulation, Learning Management System Özet Günümüzde yaz l m simülasyonu geli tirme araçlar ile ö retim ve de erlendirmeye yönelik e itim materyalleri geli tirilmektedir. De erlendirmeye yönelik geli tirilen bu e itim materyalleri genellikle birden çok senaryo ile çözülebilecek olmas na ra men, tek bir senaryo ile çözüme zorlamaktad r. Yaz l m e itimlerinin de erlendirilmesinde, yaz l m i levinin gerçekle mesi çözüm yöntemine ba l de ildir. Bu ba lamda, yayg n olarak kullan lan uygulamalar ö rencinin haz r bulunu luk düzeyini dikkate almayarak tek tip çözümü zorlamakta ve ö rencinin ö renme faaliyeti için ay raca zaman kendi seviyesine uygun ekilde azaltmas na olanak sa lamamaktad r. Dalland r lm yaz l m simülasyonu ile ö renme faaliyeti zaman, ö renci merkezli olarak en etkin ekilde kullan labilmekte ve ke federek ö renmeyi desteklemektedir. Yap lan çal mada, Bilgi Teknolojileri dersi laboratuar uygulamalar nda kullan lmak üzere o s yaz l mlar n n (MS Word, MS Excel,vb.) dalland r lm yaz l m simülasyonu gerçekle tirilmi tir. Simülasyonlar n geli tirme, test ve uygulama süreçleri incelenmi, kar la lan problemler ve çözüm önerileri sunulmu tur. Anahtar Sözcükler: E-ö renme, SCORM, Simülasyon, Ö renme Yönetim Sistemi * Kocaeli Üniversitesi Enformatik Bölümü,41380 Umuttepe - KOCAELİ, uguryildiz@kocaeli.edu.tr ** Kocaeli Üniversitesi Enformatik Bölümü,41380 Umuttepe - KOCAELİ, serdars@kocaeli.edu.tr *** Kocaeli Üniversitesi Enformatik Bölümü,41380 Umuttepe - KOCAELİ, umuta@kocaeli.edu.tr **** Kocaeli Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Umuttepe - KOCAELİ, minal@kocaeli.edu.tr Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN:

2 1. G R Son y llarda teknoloji ve ileti im alan nda h zl geli meler meydana gelmi tir. Bu geli meler e itim ve ö retim alan nda da birçok yenili i beraberinde getirmektedir. E itim ve ö retim alan nda ö retmen merkezli e itimden ö renci merkezli e itime do ru bir kayma söz konusudur. Internet ve bili im teknolojilerinin e itimde kullan lmas ile bilgisayar destekli ö retimin olumlu yönleri geli tirilmi ve E-ö renme platformlar yayg n bir ekilde kullan lmaya ba lanm t r. E-Ö renme, Internet veya yerel a üzerinden, bireyin kendi kendine ö renmesi ile gerçeklesen, bilgiye ula mada zaman ve mekan s n r tan mayan, e -zamanl (senkron) veya e -zamans z (asenkron) olarak ö retici ve ö renenler aras nda ileti im kurulan, bilgisayar teknolojisinin sa lad görsel ve i itsel uygulamalar ile etkile imin sa land, bireylere ya am boyu e itim ve ö retim aktivitelerinden faydalanma imkan sa layan bir ö renmedir. E-ö renme de ö retici ve ö renenler aras nda ileti imin sa l kl ve etkin bir ekilde kurulmas, e itim materyallerinin sunulmas, geri dönüt ve de erlendirmelerle ilgili çe itli raporlamalar n al nmas amac Ö renme Yönetim Sistemleri (ÖYS) kullan lmaktad r. ÖYS, farkl zamanl (senkron/asenkron) veya karma (blended) e itimde ö rencilerin ders seçimi, derse kay t olmas, ders içeriklerinin sunulmas, ölçme ve de erlendirmelerin yap lmas, ö rencilerin aktivitelerinin raporlanmas ve yönetimsel i lemlerinin yap lmas na olanak sa layan web tabanl bir yaz l md r. Günümüzde Moodle, Atutor, Sakai, LRN, Macromedia Breeze, ETUDES, Teknical, Virtual Campus ve BlackBoard gibi ÖYS ler yayg n olarak kullan lmaktad r (Edutools 2012) E-ö renmede kullan lan ÖYS ler aras nda farkl standartlar n olmas e itim materyallerinin payla m n, yeniden kullan labilirli ini, devaml l n, birlikte çal abilirli ini, eri ebilirli ini, ölçeklenebilirli ini ve yönetilebilirli ini zorla t rmaktad r (Varlamis ve Apostolakis 2006). Bu nedenle, ÖYS ler için ortak standartlar n olu turulmas nda AICC (Aviation Industry), CBT (Computer-based Training Committee), IEEE LTSC, IMS Global (IMS Global Learning Consortium) ve ADL (Advanced Distributed Learning) yer alan ba l ca organizasyonlard r. ADL organizasyonu, IMS Global, IEEE LTSC, AICC gibi uluslararas organizasyonlarla yürüttü ü ortak çal malar sonucunda, e-ö renme geli tiricileri için yol gösterici olacak bir tak m teknik özellikler tan mlam ve bu özellikleri SCORM (Sharable Content Object Reference Model- Payla labilir çerik Nesnesi Ba vuru Modeli) alt nda sunmu tur (Fallon ve Brown. 2003, Bailey 2005). E-ö renmede e itim materyallerinin daha etkin bir ekilde kullan lmas amac ile simülasyonlar olu turulmaktad r. Simülasyonlar ö retim ve de erlendirmenin yap lmas nda önemli rol oynamaktad rlar. Farkl yaz l mlarla haz rlanan simülasyonlar e-ö renme platformlar nda SCORM paketlerine dönü türülerek kullan lmaktad r. Yap lan çal mada, bilgisayar yaz l m kullan m n n bireye ö retilmesi amac ile dalland r lm yaz l m simülasyon uygulamalar Adobe Captivate yaz l m kullan larak haz rlanm t r. Bu simülasyonlar bireyi tek bir çözüme yönlendirmeden, farkl çözüm yöntemlerini de kullanmaya yöneltmektedir. Bunun sonucunda bireylerin haz r bulunu luluklar de erlendirmeye dahil edilmekte ve ke federek ö renmeyi desteklemektedir. 2. YAZILIM S MÜLASYON ARACI E-ö renmenin tasar m, geli tirilmesi ve gerçekle tirilmesinde çe itli donan m ve yaz l m araçlar kullan lmaktad r. Adobe Flash, Adobe Dreamweaver, Adobe Captivate, Adobe Presenter, Articulate, TechSmith Camtasia, Assima yayg n olarak kullan lmakta olan ba l ca uygulama geli tirme araçlar d r. Adobe Captivate, Adobe rmas na ait olan bir yaz l md r. Adobe Captivate program yaz l m gösterileri ve multimedya bilgisine gerek olmadan, herkesin h zl bir ekilde senaryo tabanl e itim simülasyonlar gerçekle tirmesine olanak sa lar. Adobe Captivate program ile ses ve video içeren E-ö renme içerikleri, etkile imli sunumlar, simülasyonlar ve ö renme sonras de erlendirmeler olu turulmaktad r. SCORM ve AICC gibi e-ö renme standartlar na uyumlulu u sayesinde Adobe Captivate ile haz rlanan simülasyonlar herhangi bir ÖYS ile sorunsuz bir ekilde çal abilir Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN:

3 Adobe Captivate program bir yaz l m simülasyonunda 4 farkl kay t tipinde proje ç kt s üretebilmektedir. Bunlar; sunum (demonstration), de erlendirme (assesment), ö retim (trainining), özelle tirilmi (custom) olarak adland r lmaktad r. Her bir kay t tipinde etiketlerin, fare olaylar n n, t klama kutular n n ve metin giri kutular n n özellikleri de i tirilebilmektedir. Bir kay t tipinde bulunan tercihler a a da verilmektedir. Etiket: T klanan nesneyi tan tan metin etiketinin ve yönlendirici etiketlerin eklenip eklenmemesini belirler. Fare olaylar : Fare konumu ve hareketinin gösterilmesi, t klanan nesnenin vurgulanmas tercihlerini belirler. T klama Kutular : T klama kutular n n eklenmesi ve ilgili kutular n ba ar l ve ba ar s z t klama etiketleri, ba ar s z t klama durumunda gösterilecek ipucu etiketleri, t klama deneme s n r ve fare üzerine geldi inde el simgesinin gösterilmesi tercihlerini belirler. Metin Giri Kutular : Metin alanlar na metin giri kutular n n otomatik eklenmesi ve ilgili kutular n ba ar l ve ba ar s z giri etiketleri, ba ar s z giri durumunda gösterilecek ipucu etiketleri, giri deneme s n r tercihlerini belirler. 3. DALLANDIRILMI YAZILIM S MÜLASYON UYGULAMALARI Bu çal mada Kocaeli Üniversitesi Uzaktan E itim Ara t rma ve Uygulama Merkezi ve Enformatik Bölümü ile ortakla a yürütmekte oldu u Bologna Sürecinde Kocaeli Üniversitesi nde Okutulan Ortak Derslerin Elektronik Ders (E-Ders) eklinde haz rlanmas için Altyap Projesi (Örnek Uygulama: Temel Bilgi Teknolojileri Kullan m Dersinin E-Ders Olarak Haz rlanmas isimli proje kapsam nda ihtiyaç duyulan letim sistemi, Word, Excel ve Internet tabanl yaz l mlar n kullan ma dair de erlendirme yaz l m simülasyonlar gerçekle tirilmi tir (Solak ve dig., 2011). Dalland r lm yaz l m simülasyon uygulamalar geli tirme a amalar a a da belirtilmi tir. Proje ablonunun olu turulmas Senaryolar n olu turulmas Simülasyon kay tlar n n olu turulmas Dalland rma uygulamas E-Ö renme raporlama ayarlar ve yay nlama 3.1. Proje ablonunun Olu turulmas Simülasyon uygulamalar n n tümünde ayn özelliklerin kullan lmas için genel bir proje ablon dosyas olu turulmu tur. Adobe Captivate program kullan larak olu turulan ablon dosyas nda kay t, proje ve s nav ile ilgili ayarlar düzenlenmi tir. Adobe Captivate program nda proje ablonun olu turulmas için Düzenle-> Tercihler (Edit-> Preferences) yolu izlenerek ekil 3.1 deki Tercihler (Preferences) penceresi kullan lm t r. Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN:

4 ekil 3.1: Tercihler Tercihler penceresindeki ayarlar n yap lmas nda dikkat edilen hususlar a a da belirtilmi tir. Projede Türkçe dil deste inin sa lanmas için Adobe Captivate program na özgün XML tabanl Türkçe dil dosyas olu turulmu tur. De erlendirme Simülasyon Tipi ayarlar nda, fare t klama kutusu eklenmesi olay ve ba ar s z olma durumu uyar etiketi olay etkin olarak ayarland. De erlendirme Simülasyon Tipi ayarlar nda, metin alanlar na metin giri kutular n n otomatik eklenmesi ve ba ar s z giri etiketleri etkin hale getirildi. Proje ayarlar k sm nda proje yazar,e-posta, web sitesi,proje ad ve aç klama gibi bilgiler düzenlenmi tir. S nav ayarlar k sm nda SCORM raporlamas ile ilgili gerekli ayarlamalar yap lm t r Senaryolar n Olu turulmas Simülasyon uygulamas n n olu turma a amas nda, de erlendirmesi yap lacak simülasyon probleminin tüm çözüm yöntemleri tespit edilir. Her bir çözüm yöntemindeki ad mlar s ras yla listelenir ve çözüme yönelik söz dizimi haz rlan r. Windows XP i letim sisteminde ekran çözünürlü ünün 800*600 piksel olarak de i tirilmesine yönelik haz rlanan senaryo örne i Tablo 3.1 de gösterilmektedir Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN:

5 Tablo 3.1: Windows XP Çözünürlük Ayar Senaryosu 1.Yöntem 2.Yöntem 3.Yöntem Ekran üzerinde farenin sa tu u t klan r. Özellikler seçene i seçilir. Ayarlar sekmesi seçilir. Ekran çözünürlü ü aral k de erleri fare kullan larak 800*600 piksel olacak ekilde ayarlan r. Tamam dü mesine t klan r. Monitör ayarlar panelinde evet dü mesi t klan r Simülasyon Kay tlar n n Olu turulmas Ba lat menüsüne t klan r Denetim masas seçilir. Görüntü simgesi seçilir. Ayarlar sekmesi seçilir. Ekran çözünürlü ü aral k de erleri fare kullan larak 800*600 piksel olacak ekilde ayarlan r. Tamam dü mesine t klan r. Monitör ayarlar panelinde evet dü mesi t klan r. Bilgisayar m simgesi seçilir. Sol panelde bulunun denetim masas simgesi seçilir. Görüntü simgesi seçilir. Ayarlar sekmesi seçilir. Ekran çözünürlü ü aral k de erleri fare kullan larak 800*600 piksel olacak ekilde ayarlan r. Tamam dü mesine t klan r. Monitör ayarlar panelinde evet dü mesi t klan r. Senaryosu olu turulan simülasyona ait tüm çözüm yöntemlerinin ekran görüntüleri yakalanarak kay t edilir. Bu i lem gerçekle tirilirken a a da belirtilen ad mlar s ras ile uygulan r. 1. Birinci yöntemde bulunan tüm çözüm ad mlar gerçekle tirilir. 2. Kay t duraklat l r. 3. Yaz l m uygulamas ba lang ç durumuna tekrardan dönülür. 4. Kay t kald yerden çal t r larak farkl bir yöntemle çözüm ad mlar tekrardan gerçekle tirilir. 5. Bütün çözüm yöntemleri gerçekle tirilene kadar 2. ad mdan itibaren i lemler tekrarlan r Dalland rma Uygulamas Haz rlanacak yaz l m simülasyon uygulamas na ait bütün çözüm yöntemlerinin kay tlar tamamland ktan sonra, dalland rma i lemlerinin yap lmas gerekir. Dalland rma i lemi için i lem basamaklar a a da verilmektedir. 1. Her slayt üzerinde t klama noktalar na ait düzenleme i lemleri yap l r. 2. Pencere->Dallanma Gösterimi (Window->Braching View) seçene i kullan larak Dallanma Gösterimi aç l r. 3. Bütün çözüm yöntemlerine ait i lem ad mlar bu bölümde birbirine ba l tek bir s ra eklinde görülmektedir. 4. Ba lang ç slayt ayarlan r. 5. Çözüm yöntemine ait slaytlar için, t klamadan sonra hangi slayt a geçece i ayarlan r. 6. Biti slayt belirlenir ve çözüm yönteminin son slayt na ba lan r. 7. Di er çözüm yöntemleri için 4. ad mdan itibaren i lemler tekrarlan r. Dalland rma i lemini yap l rken simülasyon dosya kapasitesinin optimize edilmesi için farkl çözüm yöntemlerinde kullan lan ayn slaytlar silinerek tek bir yere dalland rma i lemi yapt r lmaktad r. ekil 3.2 de Windows XP çözünürlük ayarlar n n de i tirilmesi için haz rlanm olan simülasyon uygulamas n n dalland rma yap s verilmektedir. Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN:

6 ekil 3.2: Windows XP Çözünürlük Ayar Dalland rma Yap s 3.5 E-Ö renme Raporlama Ayarlar ve Yay nlama Adobe Captivate program kullan larak haz rlanan dalland r lm yaz l m simülasyon uygulamalar n n ÖYS uyumlu olmas için SCORM ç kt s üretilerek de erlendirme amac yla çe itli raporlar al nmaktad r. Simülasyon uygulamalar n n raporlamas ile ilgili ayarlar S nav-> S nav Tercihleri (Quiz -> Quiz Preferences) seçene inde bulunan Raporlama (Reporting) özelli inden ayarlanmaktad r. Raporlama ile ilgili ayarlar a a da verilmektedir. ÖYS Sistemlerinde yayg n ve etkin kullan m sebebiyle SCORM özelli i seçilmi ve Manifest k sm na klanarak SCORM ile ilgili versiyon (SCORM 1.2) ve tan m (Ba l k, Sahip ve Aç klama) bilgileri ayarlanm r. Simülasyon uygulamas n n sonunda sonuçlar al nd için Rapor Durumu bölümünde Tamamland / Tamamlanmad (Complete / Incomplete) olarak ayarlanm r. ÖYS Raporu bölümünde Puan (Skor) ayarlanm r. SCORM uygulamalar nda ÖYS performans n n verimli olmas için Veri Raporlar Seçimi seçene inde Sadece S nav Sonuçlar (Quiz Results Only) seçene i ayarlanm r. 4. TARTI MA VE SONUÇ Birey kendi kendine ö renme kavram ile hiçbir bask ve zorlama olmadan kendi kendinin denetleyicisi ve ö retmeni olabilmelidir. Her bir birey belli bir sorumlulu a sahiptir ve kendi ö renme becerilerini geli tirmelidir. Dalland r lm yaz l m simülasyon uygulamalar klasik ö renme yöntemlerinden farkl olarak, bireyi tek bir çözüme yönlendirmeden farkl çözüm yöntemlerini de kullanarak ö renme becerilerini geli tirmelerine olanak sa lamaktad r. Bunun sonucunda bireylerin haz r bulunu luluklar de erlendirmeye dahil edilmekte ve kendi kendilerine ke federek ö renmeleri desteklenmektedir. yi tasarlanm dalland rmal yaz l m simülasyonlar ile geleneksel s n f ortam na oranla ke federek daha h zl bir sürede ö renme sa lanmaktad r. 5.TE EKKÜR Bu çal ma 2011/008 say numaral Kocaeli Üniversitesi Bilimsel Ara t rmalar Projesi taraf ndan desteklenmi tir. 6. KAYNAKLAR Internet eri im tarihi:15 Ocak 2012 Varlamis, I., Apostolakis, I. (2006). The Present and Future of Standards for E-Learning Technologies, Interdisciplinary. Journal of Knowledge and Learning Objects, 2, Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN:

7 Fallon, C. and Brown, S., 2003, E-Learning Standards: A Guide to Purchasing, Developing and Deploying Standards- Conformant e-learning, BocaRaton, FL: St. Lucie Press W. Bailey (2005). What is adl scorm?, CETIS Standards brie ngs series. S. Solak, U. Y ld z, U. Alt n k, M. nal (2011). Kocaeli Üniversitesinde Elektronik Ders Olu turma Altyap Projesi (Örnek uygulama: Temel Bilgi Teknolojileri Kullan m Dersi ), Akademik Bili im 2011 nönü Üniversitesi Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN: