TRANSFER OF LEARNING MANAGEMENT SYSTEM STUDENTS GRADES TO STUDENT INFORMA- TION SYSTEM BY WEB BROWSER PLUG

Transkript

1 Ö RENME YÖNET M S STEM DE ERLEND RME V ER LER N N WEB TARAYICI EKLENT S LE Ö RENC B LG S STEM NE AKTARILMASI TRANSFER OF LEARNING MANAGEMENT SYSTEM STUDENTS GRADES TO STUDENT INFORMA- TION SYSTEM BY WEB BROWSER PLUG Serdar SOLAK * Umut ALTINI IK ** U ur YILDIZ *** Melih NAL ********* Abstract Nowadays, distance learning and computer-based training applica ons are widely used as a web-based assessment tools. However, educa onal ins tu ons are using informa on systems to handle their own student informa on. Learning management systems give student grades in a variety of le formats. But, the list in the form of manual data entry using web forms are usually permi ed in the informa on systems for the security issues. In this study, Web browserbased plug-in developed to transfer data from learning management systems to student informa on systems.also, analysis of web forms types, iden ca on of needs are presented. With this plugin, data input is provided automa cally and the security weakness does not occur on the server side. Keywords: E-Learning, Web Browser Plugin, Learning Management System Özet Günümüzde uzaktan e itim ve bilgisayar destekli e itim uygulamalar nda de erlendirme araçlar web tabanl olarak yayg n biçimde kullan lmaktad r. Bununla beraber e itim kurumlar ö rencilerin bilgilerini i lemek için kendilerine özgü ö renci bilgi sistemleri kullanmaktad rlar. Ö renme yönetim sistemleri, ö renci bilgi sistemlerine de erlendirme verilerinin aktar labilmesi için çe itli dosya biçimlerinde ç kt verebilmektedirler. Fakat bu bilgi sistemlerinde genellikle güvenlik sorunlar nedeniyle, sadece liste biçimindeki web formlar kullan larak el ile veri giri ine izin verilmektedir. Bu çal mada, ö renme yönetim sistemlerinden al nan verilerin web taray c tabanl eklenti ile ö renci bilgi sistemlerine aktar lmas için web form tiplerinin analizi, ihtiyaçlar n tespiti ve bu yönde eklenti geli tirilmesi gerçekle tirilmi tir. Bu eklenti sayesinde, liste biçimindeki web formlar na veri giri i ö renme yönetim sisteminden al nan dosya ile otomatik olarak gerçekle tirilebilmekte ve eklentinin istemci web taray c taraf nda çal mas nedeniyle sunucu taraf nda güvenlik za yeti olu mamaktad r. Anahtar Sözcükler: E-Ö renme, Taray c Eklentisi, Ö renme Yönetim Sistemi * Kocaeli Üniversitesi Enformatik Bölümü,41380 Umuttepe - KOCAELİ, serdars@kocaeli.edu.tr ** Kocaeli Üniversitesi Enformatik Bölümü,41380 Umuttepe - KOCAELİ, umuta@kocaeli.edu.tr *** Kocaeli Üniversitesi Enformatik Bölümü,41380 Umuttepe - KOCAELİ, uguryildiz@kocaeli.edu.tr **** Umuttepe - KOCAELİ, minal@kocaeli.edu.tr ***** Kocaeli Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN:

2 1.G R Günümüzde e itim teknolojilerinin h zla geli mesi ile birlikte ÖYS ler (Ö renme Yönetim Sistemi / Learning Management System) de e itim kurumlar nda yayg n olarak kullan lmaya ba lanm t r. Ö renme süreçlerinin yürütülmesi ve de erlendirilmesinde bu sistemlerin kullan lmas ile birlikte de erlendirme sonuçlar n n kurumlar n kendilerine özgü kullanmakta olduklar ÖBS lere (Ö renci Bilgi Sistemi) aktar lmas ihtiyac ortaya ç km t r. ÖYS ler de erlendirme sonuçlar n n yayg n olarak xls, xml veya csv gibi dosya biçimlerinde d a aktar m na imkan sa lamaktad r. Fakat d ar aktar labilen bu verilerin kurumlar n kendilerine özgü kullanmakta olduklar ÖBS lere aktar lmas nda, web teknolojilerinin h zl geli imine ba l olarak ayn oranda güvenlik tehditlerinin de ortaya ç kmas nedeniyle bu tehditlere kar bir önlem olarak de erlendirme sonuçlar n n el ile giri ine izin verilmektedir. Bu noktada ö renme süreçlerinin kalitesini, verimini ve maliyetini artt rmay hede eyen ÖYS lerin de erlendirme sonuçlar n n ÖBS lere aktar lmas nda ö retim elemanlar n n i yükü ve zaman maliyetleri, kurumlar n güvenlik politikalar na ba l olarak artmaktad r. Bu çal mada web teknolojilerinin h zla geli mesi ile birlikte ki isel bilgisayarlarda yayg n olarak kullan lmakta olan yeni nesil web taray c lar n n sunmakta oldu u eklenti geli tirme araçlar ile ÖYS lerden al nan de erlendirme sonuçlar n n ÖBS lerin veri giri formlar na otomatize edilerek aktar lmas na, bununla birlikte ö retim eleman n n i yükü ve zaman maliyetlerinin dü ürülmesine imkan sa layan bir web taray c eklentisinin geli tirilmesi ve uygulanmas na yer verilecektir. 2.Ö RENME YÖNET M S STEM VE Ö RENC B LG S STEM E-Ö renme de içeriklerin yönetimi için geli tirilen yaz l mlara Ö renme Yönetim Sistemi denir (Toper, 2004). Ö retim Yönetim Sistemleri, a üzerinden e zamanl olmayan ö renme materyali sunma, sunulan ö renme materyalini de i ik biçimlerde payla ma ve tart ma, derslere kay t olma, ödevler alma, s navlara girme, bu ödev ve s navlara ili kin dönüt sa lama, ö renme materyallerini düzenleme, ö renci ve ö retmen ve sistem kay tlar n tutma, raporlar alma gibi olanaklar n a üzerinden otomatik olarak gerçekle mesini sa layan yaz l mlard r (Duran N., Önal A. ve C. Kurtulu C.,2006). Bu sistemler ö renci ile e itim içerikleri ve ö renci ile ö retmen aras ndaki etkile imi izleyebilmekte ve çe itli ç kt biçimlerinde (xml, xls ve csv) raporlayabilmektedir. E itim kurumlar nda maliyetlerinin dü ük olmas nedeniyle yayg n olarak aç k kaynak kodlu yaz l mlar kullan lmaktad r. A a da aç k kaynak kodlu ÖYS yaz l mlar n adresleri bulunmaktad r. Moodle ( ATutor ( Claroline ( Docebo Suite ( Dokeos ( DrupalEd ( Interact ( SiteAtSchool (siteatschool.sourceforge.net) SyndeoCMS ( Ö renci Bilgi Sistemleri (ÖBS), e itim kurumlar n n ö renci verilerin yönetimi için kulland yaz l mlard r. ÖBS ler kullan larak ö rencilerin s nav ve di er de erlendirme notlar elektronik ortamda tutulabilmektedir. Bununla birlikte ÖBS leri ders programlar, devam takibi ve birçok di er verinin elektronik ortamda kay tlar n n tutulmas na ve yönetilmesine imkan sa lamaktad r (Church Z., 2007). A a da ÖBS lerin ortak fonksiyonlar ndan baz lar listelenmi tir. Ö renci kay tlar ve buna ba l tüm di er i lemlerin kay tlar Otomatik s n f ve ö retmen programlar olu turma 2196 Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN:

3 S navlar, de erlendirmeler, notlar ve akademik ilerleme kay tlar Devams zl k ve kat l m kay tlar Ö rencilerle ileti im Disiplin kay tlar n n tutulmas Istatistiksel raporlar sunmak Muhasebe ve bütçeleme hizmetleri Ö renci sa l k kay tlar 3.WEB TARAYICI EKLENT S nternet üzerindeki bir kayna n al nmas ve gösterilmesi için kullan lan yaz l mlara Web Taray c yaz l m denilmektedir (Wikipedia, 2012). Yaz l mlara özel yetenekler eklemek için geli tirilen ek uygulamalara eklenti (Plugin) denmektedir. Web taray c lar ek uygulamalar n geli tirilmesi için bir programlama arayüzü (API - Application Programming Interface) sunmaktad r. Birçok web taray c s Netscape Plugin Application Programming Interface (NPAPI) mimarisini kullanmaktad r (Wikipedia, NPAPI, 2012). Bu mimariyi destekleyen web taray c lar unlard r: Google Chrome Safari Konqueror WebOS Isis browser Epiphany Mozilla project applications, including o Camino o Firefox o Mozilla Application Suite o SeaMonkey Netscape Navigator and Communicator Opera Internet Explorer 5.5SP2 üstü 4.ÖYS DE ERLEND RME VER LER N N ÖBS YE AKTARILMASI Kocaeli Üniversitesi Uzaktan e itim Ara t rma ve Uygulama Merkezi EDS olarak adland rd portal üzerinden uzaktan e itim programlar, elektronik seçmeli dersler ve örgün e itime destek vermek amac yla Moodle temelli bir ÖYS yi ö retim elemanlar ve ö rencilerin hizmetine sunmaktad r. Bu sistemi kullanan ö retim elemanlar tüm de erlendirme verilerini belirli zamanlarda (vize ve nal dönemleri vb.) Kocaeli Üniversitesi Bilgi lem Daire Ba kanl taraf ndan geli tirilmekte olan ÖBS ye aktarmas gerekmektedir. Bu çal mada Kocaeli Üniversitesi ÖYS den al nan de erlendirme verilerinin web taray c eklentisi ile Kocaeli Üniversitesi ÖBS ne otomatik olarak aktar lmas i i gerçekle tirilecektir. 4.1.Form Analizi ve htiyaçlar n Tespiti Kocaeli Üniversitesi ÖBS ö retim elemanlar n n notlar girebilmesi için ekil 4.1 de görülmekte olan formu sunmaktad r. ekil 4.1 de görülen forma her bir ö rencinin notu ö renci ad n n hizas nda bulunan metin giri kutusuna el ile yaz larak girilebilmektedir. Sistem güvenlik nedeniyle dosya yükleme yolu ile veri giri ini kabul etmemektedir. Ö renci notlar n n girilmesinde html form tiplerinden sadece text tipindeki form nesneleri, de erlendirme verilerinin giri i için kullan lmaktad r. Bir yar y l içerisinde her ö renci için en az 2 not girilmektedir. Baz durumlarda ise Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN:

4 ö retim eleman veri girilmi formdaki de erleri ba ka bir forma aktarma ihtiyac duymaktad r. Form içerisinde ö renci notlar n n giri i için kullan lan metin kutular d nda ö retim eleman n n ifresi, ö renci ve ders ile ilgili birçok ba ka gizli ve metin kutusu biçiminde veri giri ö eleri bulunmaktad r. Forma veri giri lerinin eklenti ile gerçekle tirilmesinde grade metin kutular ve ogrenciid isimli gizli girdi alanlar kullan lmaktad r. Bu veri giri nesnelerinin isimleri ÖBS ye göre farkl l k gösterebilmektedir. ekil 4.1. Kocaeli Üniversitesi ÖBS Not Giri Ekran Yap lan analiz ve ihtiyaçlar do rultusunda geli tirilecek olan eklentinin i levleri a a da maddeler halinde tespit edilmi tir. Bir formadaki veriler oturum bazl olarak taray c haf zas na kaydedilebilmelidir. Taray c haf zas na kaydedilen veriler ile form otomatik olarak doldurulabilmelidir. Olu turulacak 2 sütunlu liste ile (ö renci no, not) form otomatik olarak doldurulabilmelidir. Doldurulmu form verileri temizlenebilmelidir. 4.2.Not Giri Eklentisi Bu çal mada ekil 4.1 de görülen forma verilerin otomatik olarak girilmesi için Google Chrome web taray c üzerinde çal an web taray c eklentisi geli tirilmi tir. Google Chrome web taray c eklentisi HTML, CSS ve JavaScript teknolojileri kullan larak geli tirilebilmektedir (Google Chrome Extensions (Lab),2012). Google Chrome sa lad programlama arayüzü (API) ile taray c arayüzüne eri ime ve etkile imlere izin vermektedir. Eklenti arayüzünün olu turulmas için standart HTML etiketleme, biçimlendirme i lemleri için CSS ve programlama için ise JavaScript kullan lmaktad r. Bir Google Chrome eklentisi geli tirebilmek için a a daki ad mlar izlenmelidir Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN:

5 1. Eklentinin geli tirilece i bir klasör olu turulur. 2. Klasör içerisinde a a daki kodu bar nd ran manifest.json dosyas olu turulur. { } name : Not Giri, version : 1.0, description : Not Giri eklentisi., browser_action : { default_icon : icon.png, popup :popup.html }, permissions : [ ickr.com/ ] 1. Eklentinin ikon dosyas klasör içerisine icon.png ismiyle kaydedilir. 2. Google Chrome penceresinde anahtar simgesine t klanarak Araçlar > Uzant lar menüsünden Geli tirici Modu etkinle tirilir. 3. Paketlenmemi Uzant y Yükle dü mesine t klanarak eklenti klasörü hedef olarak gösterilir. 4. Eklentinin görünümü ve programlama i lemleri popup.html dosyas içerisinde gerçekle tirilir. 5. Eklenti dosyas nda yap lacak her de i iklikten sonra eklenti kald r larak 5. Ad m tekrar uygulanmal d r. Yap lan analiz ve ihityaçlar do rultusunda ekil 4.2. de görülen eklenti arayüzü geli tirilmi tir. Arayüzde 1 adet çok sat rl metin kutusu ve 4 adet html dü me ö esi bulunmaktad r. Çok sat rl metin kutusu ekil 4.3 de görülen ÖYS den al nan de erlendirme verilerinin eklentiye aktar lmas için kullan lmakta, dü meler ise bölüm 4.1 de tespit edilen i levleri tetiklemek için kullan lmaktad r. Eklenti arayüzündeki dü melerin i levleri a a da aç klanm t r. Mevcut Notlar Kaydet: Doldurulmu metin kutular ndaki veriler taray c haf zas na indisleri ö renciid de erleri grade metin kutusu de eri olacak ekilde s ral bir diziye aktar l r. Mevcut Notlar Doldur: Taray c haf zas nda dizi eklinde tan mlanm verilerin, formdaki ogrenciid ve grade isimli dizi tipinde olu turulmu metin kutular na ogrenciid referans ile e le tirme yap larak grade de erlerinin atamas yap l r. Kaydedilmi Notlar Temizle: Taray c haf zas nda olu turulmu dizi silinir. Notlar Listeden Doldur: ekil 4.3 de görülen listenin eklenti arayüzündeki çok sat rl metin kutusuna kopyalan p yap t r ld ktan sonra Ö renci No ve Not sütunundaki de erlerin, indisleri Ö renci No sütunu de erleri Not sütunundaki de erler olacak ekilde s ral bir diziye aktar l r. Ard ndan taray c haf zas nda dizi eklinde tan mlanm verilerin, formdaki ogrenciid ve grade isimli dizi tipinde olu turulmu metin kutular na ogrenciid alan Ö renci No referans ile e le tirme yap larak grade de erlerinin atamas yap l r. Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN:

6 ekil 4.2 ÖYS den Al nan De erlendirme Verileri ekil 4.3.Eklen Arayüzü 5.TARTI MA VE SONUÇ Ö renme Yönetim sistemlerinden al nan de erlendirme verilerin aktar lmas nda, Ö renci Bilgi Sistemlerinin veri giri formlar n n k s tlamalar ve dosya yükleme tabanl güvenlik tehditleri yeni nesil web taray c lar n n sunmakta oldu u eklenti mimarisi ile a labilmektedir. Bununla beraber veri giri lerinin el ile gerçekle tirildi i ortamlarda web taray c eklentilerinin sunmu oldu u programlama arayüzü (API) ile otomatize olarak h zl bir ekilde giri i gerçekle tirilebilmektedir. Di er yandan ÖYS lerin xls, xml veya csv gibi standart dosya biçimlerinde de erlendirme verilerini ç kt olarak verebilmesine ra men ÖBS ler kendilerine özgü web formlar n kullanmalar nedeniyle her bir ÖBS için ayr bir programlama yap lmas gereklili i ortaya ç kmaktad r. Gelecek çal malarda ÖBS lerin sunmu olduklar formlar n otomatik olarak analiz edilmesi, ÖYS den al nan verilerin ÖBS form alanlar ile e le tirmelerinin eklenti arayüzünden esnek olarak gerçekle tirilmesi olanaklar incelenebilir Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN:

7 6.KAYNAKLAR Wikipedia, Web Browser, Adres: Ziyaret Tarihi: Toper, Ö. E itim Yönetim Sistemi Nedir ve Niçin Önemlidir?, Duran N., Önal A. ve C. Kurtulu C., E-Ö renme Ve Kurumsal E itimde Yeni Yakla m Ö renim Yönetim Sistemleri, Akademik Bili im, Wikipedia (Church Z., 2007), Student information system, Site Adresi: Ziyaret Tarihi: Wikipedia, NPAPI, Ziyaret Tarihi: Google Chrome Extensions (Lab), Ziyaret Tarihi: Pegem Academy Publising (Pegem Akademi Yay nc l k) Ankara Turkey ISBN: