TATİL REHBERİ KALBİNİZLE AYNI YAŞTA MISINIZ? Memorial Ortopedi Günleri. Bağışlanan Her Organ Kurtarılan Bir Hayattır. Keyifli Bir Hamilelik İçin

Transkript

1 Haziran / Temmuz / Ağustos 2012 Yıl:8 / Sayı 70 Memorial Sağlık Grubu tarafından sizin için hazırlanmıştır. TATİL REHBERİ KALBİNİZLE AYNI YAŞTA MISINIZ? Memorial Ortopedi Günleri Bağışlanan Her Organ Kurtarılan Bir Hayattır Keyifli Bir Hamilelik İçin

2

3 İÇİNDEKİLER 4-9 Tatil Rehberi Kalbinizle Aynı Yaşta mısınız? 12 İleri Yaş Aort Kapağı Hastalarında Ameliyatsız Tedavi 13 İleri Yaş Aort Kapak Hastalıklarında Cerrahinin Yerini TAVI Aldı Memorial Ortopedi Günleri 15 Boy Uzatma Ameliyatı İle Hayatı Değişti Bağışlanan Her Organ Kurtarılan Bir Hayat Demektir 18 Yumurtalık Kistleri Sinsice İlerliyor 19 Keyifli Bir Hamilelik Dönemi İçin 20 Bebek Hayalleriniz Embriyo Dondurma Yöntemi İle Gerçek Olabilir 21 Kardeşinin Hayatını Kurtaran Mucize Bebek 22 Çocuklarda Sinüzit Hafife Alınmamalı 23 Yazın Spor Yaralanmalarından Korunun 24 Bilinçli Gebelik Eğitim Programı İle Anne Adayları Doğuma Hazır 25 Organ Nakilli Çocuklarımızın İkinci Hayat Buluşması 26 Şeffaf Diş Telleri İle Eğriliklere Veda Edin 27 Yeni Çağın Hastalığı: Reflü 28 Yanık Tedavilerinde Doğru Bilinen Yanlışlar 29 Göz Sağlığınız İçin Bu Testleri Yaptırın 30 İlaca Dirençli Hipertansiyona Girişimsel Tedavi 31 Bypasslı Salsa Kralı 32 KBB Sağlığınız İçin Bilmeniz Gerekenler 33 Karaciğeri Hasta Eden 4 Neden 34 İnmemiş Testis Kısırlık ve Kansere Neden Olabilir 35 İsilik Bebeğinizin Tadını Kaçırmasın 36 Yarım Sünnet 1 Yaşına Kadar Tedavi Edilmeli 37 Çocuklarda Demir Eksikliği Sağlıklı Gelişimi Engelliyor 38 Guatr Hastalığında Düzenli Doktor Takibi Şart 39 Omurga Kırıklarının Tedavisinde Modern Yöntemler 40 Prostatla Gelen Cinsel İşlev Kaybı Sona Eriyor 41 Kadınların Kabusu Sistit Hakkında Bilmeniz Gerekenler 42 MS Kadınlarda 2 Kat Daha Fazla Görülüyor 43 Sıcak Havalar Baş Ağısını Tetikliyor Tatile Gitmeden Estetik Dokunuşlarla Güzelleşebilirsiniz 46 D Vitamininden Bilinçli Olarak Yararlanın 48 Memorial Sanat Memorial Geleneksel Çocuk Yarışması Sonuçlandı 50 Memorial Sağlık Grubu Anlaşmalı Kurumlar 20 BEBEK HAYALLERİNİZ EMBRİYO DONDURMA YÖNTEMİ İLE GERÇEK OLABİLİR 43 Sahibi Memorial Sağlık Yatırımları A.Ş. adına Turgut Aydın Yayın Sorumlusu Yeliz Soydan ŞENGÜN Medya ve İletişim Koordinatörü Yayın Kurulu Esra Aydemir, Ceren Erdem,Binhan Urfalı, Yasemin Aktaş, Yasemin Gül, Fulya Daldal, Selin Konu, Dilara Bedük, Elif Çetin, Hatice Yörük, Yılmaz Tarancı Tasarım Ekibi Zerrin Sogul, Ceren Yörük, Suna Baykal 4 YAZ TATİLİNE SAĞLIKLI MERHABA DEMEK İÇİN 6 TATİLDE SICAK HAVA KALBİNİZE DOKUNMASIN SICAK HAVALAR BAŞ AĞRISINI TETİKLİYOR

4 TATİL REHBERİ YAZ TATİLİNE SAĞLIKLA MERHABA DEMEK İÇİN Uz. Dyt. Şefika Aydın Selçuk - Memorial Ataşehir Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü Sağlıklı ve formda bir tatil sizi bekliyor Yaz geliyor tatil planları yapılıyor. Mekan, zaman ve aktivite seçimleri kadar önemle üzerinde durmanız gereken bir başka nokta da dengeli beslenme kurallarına göre hareket edebileceğiniz bir organizasyon yapmaktır. Tam pansiyon, yarı pansiyon, apart, yazlık veya her şey dahil gibi tatil alternatiflerinin beslenme açısından eksi ve artı yönlerini göz önünde bulundurmanız çok önemlidir. Tatil biçiminiz farklı beslenme planı aynı Özellikle yazlığında kalan ya da yarım pansiyonu tercih edenlerin en sık hatası, kahvaltıyı oldukça geç saatte ve aşırı miktarlarda yapıp öğle öğününü atlamaktır. Oysa öğün atlamak metabolizmayı yavaşlatır. Akşam hızlı tüketilen fazla yemek de kısa sürede harcanamayacağı için depolanır. Bu nedenle ilk adım ana öğünlerin atlanmaması olmalıdır. En çok atlanan öğle yemeğinde tost ayran, bir tabak sebze yemeği ve cacık, karışık bir salata ve limonata gibi alternatifler tercih edilmelidir. Her şey dahil ise sağlıklı gıdaları daha rahat bulabilirsiniz Tam pansiyon ve her şey dahil seçenekleri yani 24 saat her tür yiyecek ve içeceklerin bulunabilmesi daha sağlıklıdır. Burada öğünlerde; biri salata tabağı diğeri de az miktarda etin, sebze veya mezenin, makarna veya tahıllı besinlerin bulunduğu zengin ikinci tabak göz doldurucu ve sağlıklıdır. Bu tip tatil mekanlarının tek dezavantajı yemeğin hemen ardından yenilen ve dolu olarak alınan tatlı tabağıdır. Meyvenin suyunu değil kendisini tüketin Yaz ayları ile birlikte karpuz, çilek, erik, kiraz, vişne, kavun, üzüm gibi meyvelerin de sezonu açıldı. Ancak meyve tüketiminde bazı noktaları göz ardı etmemek gerekir. Meyvenin suyu yerine kendisinin tüketilmesinin daha faydalı olduğu bilinmektedir. Porsiyon ölçülerine dikkat edilmesi de çok önemlidir. Örneğin; 1 dilim karpuz (orta büyüklükte bir karpuzun sekizde biri), 10 adet orta boy erik, 12 adet orta boy çilek, 15 adet üzüm veya 12 kiraz 1 porsiyon meyve ölçüsüdür. Günlük sağlıklı diyetlerde 4-5 porsiyona kadar bu ölçüyü çıkarmak mümkündür. Tatlı isteğinizi dondurma ile bastırabilirsiniz Yaz sıcağında serinlemenizi sağlayan dondurma güzel bir tatlı alternatifidir ancak tüketim miktarına dikkat edilmelidir. Bu açıdan küçük bar dondurmalar alınmalı ya da 2-3 top miktarı aşılmamalıdır. Her akşam yemekten en az 2 saat sonrası 1 top ölçünün bir zararı olmasa da kilo vermek isteyenler için bu sıklık sakıncalıdır. Haftada 1-2 gün 2 top ölçü, kilo vermek isteyenler için daha sağlıklı bir öneridir. Saat başı bir bardak su için Günlük alınması gereken sıvı miktarı kadınlarda 2.7 erkeklerde 3.7 litredir. Çay, kahve, limonata, ayran, asitli içecekler, soda, cacık, çorba, süt, alkol, meyveler, sebzeler ve su sıvı almamızı sağlayan besin ve içeceklerdir. Özellikle sıcak hava ve yüzme gibi aktivitelerle beraber vücutta sıvı ihtiyacı artar. Saat başı 1 bardak su olacak şekilde oluşacak sıvı açığı giderilmelidir. Ayrıca gün boyu içilen limonata, alkol, asitli içecekler, soğuk kremalı kahveler ve kokteylli içecekler de içerilerinde yüksek düzeyde basit şeker ihtiva eder kısa süre doyma hissinin ardından acıkma hissi verirler ve yağlandırırlar. Bu sebeple günlük 2 bardağı geçmeyecek şekilde tüketilebilir. Kumsalda yürüyüş en güzel spor Yaza girerken metabolizmayı hızlandıran en temel faktör, fiziksel aktivitenin artmasıdır. Beden yorgunluğunu atmak için uyandıktan sonra kumsalda veya koşu bandında 40 dakika yürüyüş, gün içinde 2 kez 1 saat yüzme, aktivite ve animasyonlara katılmak kişiyi dinçleştirir, enerji verir. Tatilde yaptığınız kaçamak besinler için en iyi silah bu aktivitelerdir. 4 Memory Haziran - Temmuz - Ağustos 2012

5 TATİL REHBERİ BRONZLAŞMADAN GÜNEŞLENMEK CİLT SAĞLIĞINIZI KORUR Doç. Dr. Ahu Birol - Memorial Şişli Hastanesi Dermatoloji Bölümü Yaz aylarında deniz, havuz mevsiminin açılması ve dışarıda daha fazla vakit geçirilmesi ile birlikte güneşin zararlı ışınlarına daha fazla maruz kalınıyor. Güneş yanıklardan cilt kanserine kadar pek çok probleme yol açan zararlı ışınlara karşı koymak için alınacak basit önlemler ise büyük önem taşıyor. Kıyafet ile korunmak kremlerden daha etkili Kıyafet ve şapka güneş ışınlarına karşı %25 oranında koruma sağlamaktadır. Markası ve fiyatı ne olursa olsun hiçbir krem kıyafet ile korumadan daha etkili değildir. Açık renkli, pamuklu kıyafetler ve şapka ideal koruma için yeterlidir. Yazın havanın bulutlu olduğu zamanlarda bile korumaya ara verilmemesi gerekir. Güneş ışınlarının buluttan da geçebildiği unutulmamalıdır. Bronzlaştırıcı yağ kullanmayın Vücuda temas eden güneş ışınları deri tarafından emilir, bir kısmı deriden yansır, bir kısmı ise parçalanır. Kum, beton, deniz ve kar güneş ışınlarını yansıtmaktadır. Şemsiye altında durulsa bile yansıyan güneş ışınlarından etkilenilmektedir. Havuç ve kakao yağı deriden emilen güneş ışığı miktarını artırarak güneş yanığı riskini yükseltmektedir. Bu şekilde yağ sürüp ardından güneşlenen kişilerde ışık erupsiyonu (kaşıntılı, kırmızı döküntü) gelişme riski de vardır. Doğum kontrol hapları güneşe hassasiyeti artırır Tedavi amacı ile önerilen antibiyotikler ve doğum kontrol hapları güneşe karsı hassasiyeti artırır. Parfüm, kolonya ya da makyaj ürünü kullanarak güneşlenmek de güneş lekelerine neden olabilir. Güneş ciltte yanıklara neden olabilir Güneşin zararlı etkisi akut ve kronik olabilir. Akut güneş hasarı güneş yanığı olarak bilinmektedir. Kızarıklık, su toplama, soyulma aşamalarından oluşur. Kızarıklık oluşması 3 güne kadar uzayabilir. Şiddetli kaşıntı ve yanma yakınması vardır. Tedavide ıslak pansuman, aspirin, bazı nemlendiriciler, antibiyotik içeren kremler ve kaşıntıya yönelik uygulamalar önerilmektedir. Şikayetin geçmesi 7 güne kadar uzayabilir. Güneş yanığı gelişen bölgenin çok iyi korunması gerekmektedir. İleriki dönemde bu bölgede deri kanseri gelişebilir. Güneş kremi ile bronzlaşmak uzun dönemde kansere neden olabilir Bronzlaşmak derinin gösterdiği bir savunma mekanizmasıdır. Güneş koruma kremi ile bronzlaşmak sadece güneş yanığı oluşması olasılığını azaltmaktadır. Ancak kronik dönemde ortaya çıkacak deri yaşlanması, deri kanseri, güneş hasarı, güneş lekelerinin oluşma riskini ise artırmaktadır. Amaç güneş kremi kullanarak bronzlaşmamayı sağlamak olmalıdır. Güneş kreminin koruyuculuğu kişiden kişiye değişir Güneş kremi sürülmeden vücutta 30 dakika içinde kızarıklık ortaya çıkıyorsa, 15 faktörlü krem kullanıldığında bu süre 30*15 dakika olmamaktadır. Güneş kreminin koruyuculuğu; kişinin deri tipine, uygulanan miktara (min 2.2 mg/cm2 olmalı), uygulanan aktiviteye (sık yüzmek, fazla terlemek) bağlı olarak değişiklik göstermektedir. 8 güneş koruma faktörlü bir krem deriden D vitamini sentezini %95 oranında azaltmaktadır. 15 faktörlü bir krem ise bu oranı % 98 olarak artırmaktadır. Haftada iki kez güneş koruma faktörü olmadan 10 dakika el, yüz veya gövdeye alınacak güneş ışığı D vitaminini sentezlemek acısından yeterli olmaktadır. Memory Haziran - Temmuz - Ağustos

6 TATİL REHBERİ TATİLDE SICAK HAVA KALBİNİZE DOKUNMASIN Uz. Dr. Nuri Cömert Memorial Antalya Hastanesi Kardiyoloji Bölümü Yaz mevsiminin getirdiği sıcak hava kalp hastaları için taşımaları gereken ek bir yük anlamına gelir. Bu yük bilinen bir kalp hastalığı olan kişilerde belirtilerin kötüleşmesine neden olabilir. Sıcak havaların yol açtığı terleme ve derinin sıcaklığı vücuda eşit dağıtma çabası kalp hızını arttırır ve kan basıncını düşürür. Aşırı sıcaklarda vücut ısısının artışı sıvı kaybını da beraberinde getirir. Kalp hastalıklarını davet eden bu belirti ve bulgulara dikkat edilir, uygun önlemler alınırsa kalp rahatsızlığı bulunan kişiler yaz mevsiminin ve tatilin keyfini çıkarabilir. Yaz tatilinde kalp hastalıkları belirtileri kötüleşebilir Yaz sıcakları her insan için problem yaratabilir. Özellikle 50 yaş üzeri, aşırı kilolu ve kalp rahatsızlığı bulunan kişiler için tehlikeli olan sıcak havalarda vücudumuz normal vücut sıcaklığını korumak için çalışır. Terleme ve derinin sıcaklığı vücuda eşit dağıtma çabası temel olarak bunu sağlar. Bu çaba kalp hızını artırır ve kan basıncının düşmesine neden olarak kardiyovasküler sisteme ek bir yük bindirir. Bu yük bilinen kalp hastalığı olan kişilerde belirtilerin kötüleşmesine neden olabilir. Örnek olarak kalp damar hastalığı olan bir insanda göğüs ağrısı başlayabilir ya da kalp yetersizliği olan birinde nefes darlığı gelişebilir veya artabilir. Kalp hastalığı olan bireylerin sıcak havalarda sağlıklı kalması için alması gereken önlemler: Kalp hastalığı tedavisinde kullanılan ilaçların etkileri sıcak havalarda değişebilir. Havaların ısınmasıyla birlikte kalp hastalığı olan kişilerin ilaç tedavisini doktoruna danışarak düzenlemesi gerekir. Doktorunuza danışmadan herhangi bir kalp ilacınızı kesmeyiniz ya da dozu değiştirmeyiniz. Gün içerisinde özellikle öğle ve öğleden sonra saat 3 e kadar olan sürede açık havada bulunmayın. Eğer gününüzü açık ve güneşli bir havada geçirecekseniz mutlaka yeterli miktarda su içmeye dikkat edin. Yorucu fizik aktivitelerden kaçının, yaz aylarında düzenli bir egzersiz programına başlamadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Pamuklu, açık renkli giysiler giymek, şapka ve gözlük takmak sıcaktan sizi koruyacak sıvı kaybınızı azaltacaktır. Yürüyüş öncesi ve sonrası mutlaka sıvı alın. Tatil beldelerinde deniz ve havuz kenarında alkollü ve kafeinli içecek içme alışkanlığından vazgeçin. Yürüyüş aralarında gölge ve serin yerlerde dinlenerek ve nefes alarak kalp sağlığınızı koruyun. Kalp hastası olan kişiler yanlarında cep telefonu bulundurmalı ve acil durumda çağırabilecekleri bir yakınının numarasını kaydetmelidirler. 6 Memory Haziran - Temmuz - Ağustos 2012

7 TATİL REHBERİ ÇOCUĞUNUZ DA GÜNEŞİ ÖZLEDİ AMA DİKKAT! Uz. Dr. Gökhan Mamur - Memorial Etiler Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Çocuğunuzu yanıktan ve cilt kanseri riskinden koruyun Çocukları güneş yanığı ve cilt kanseri riskinden korumak için zararlı güneş ışınlarından uzak durmalarını sağlamak gerekir. Yaşamın ilk yıllarında cilt çok ince olduğundan ve 9-12 yaş grubu çocukları kontrol etmek zor olduğu için özellikle o yaşlarda güneş yanığı olasılığı artmaktadır. Dolayısıyla bu yaş gruplarına özellikle dikkat edilmelidir. Güneş kremi çeşitli kimyasallar içeren, güneşin zararlı ışınlarının cilde nüfuz etmesini önleyen, cinsine göre farklı özellikler taşıyan kremlerdir. Güneşten koruyucu ürünü yarım saat önce sürün 30 dakikanın üzerinde güneşte kalacak çocuğunuza, güneşe çıkmadan dakika önce güneş kremi sürmelisiniz. Unutmamanız gereken bir nokta da 80 dakikada bir güneş kreminin tekrar sürülmesi gerektiğidir. Bebeğiniz 6 aydan küçükse dikkat! Doktor önerisi olmadan altı ay altındaki çocuklara güneş kremi sürülmemelidir. Son önerilere göre; çinko oksit içeren (içerikte Zinc oxide veya Zn olarak anılmaktadır) güneş kremleri altı ay altındaki bebeklere uygulanabilmektedir. Bu yaş grubundaki bebeklerin doğrudan güneş ışığına maruz kalmaması, gölgede tutularak, hafif giysiler ve şapka ile korunması gerekir. Alerji riskine karşı minik bir güneş kremi testini uygulayın Bazı güneş kremleri önemli düzeyde cilt alerjilerine neden olabilmektedir. Özellikle önceki seneden kalan kremlerin kullanılmaması gerekir. Yeni alınan güneş kremi, tatilin ilk günü çocuğun tüm vücuduna ilk kez sürüldükten sonra alerji yaratırsa, bu durum hem çocuğun keyifsizliğine hem de tatilin kötü geçmesine neden olacaktır. Buna önlem olarak yeni krem, güneşe çıkmadan bir gün önce çocuğun koluna bir iki santimetrelik alana sürülür ve yara bandıyla kapatılır. Ertesi gün güneş altında iken yara bandı çıkarılır. Eğer 15 dakikada o bölgede kızarıklık, şişlik veya kaşıntı olmuyorsa, tekrar güneş kremi sürülebilir ve çocuğunuz gönlünce tatilin keyfini çıkarabilir. Güneş kremi haricinde çocuklarımızı koruyan çok önemli yöntemler şunlardır: Giysi: Tişört gibi hafif pamuk giysiler yaklaşık 7 faktörlük koruma sağlar (SPF 7) dolayısıyla kendi başına yeterli olmaz ama çok yardımcıdır. Şapka: Özellikle kulakları ve yüzü korur. Gölge: Doğrudan güneş ışınlarından korunmak için özellikle yaşamın ilk altı ayında şarttır. Saat 10:00-16:00 arası dışarı çıkmamak: Güneş ışınlarının en dikine dolayısıyla en etkili geldiği saatlerde güneşe çıkmamak en doğrusudur. Havanın bulutlu olması sizi yanıltmasın çünkü güneşin zararlı ışınları bulutları rahatça delip geçmektedir. Güneşi belki göremeyebilirsiniz ama emin olun, o sizi mutlaka görmektedir. Bu nedenle bu saatlere uymak her havada alınması gereken bir önlemdir. Memory Haziran - Temmuz - Ağustos

8 TATİL REHBERİ ASTIM VE ALERJİ HASTALARININ TATİL MEKANI ÇOK ÖNEMLİ Uz. Dr. İlkay Keskinel - Memorial Ataşehir Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Yaz mevsiminde astımlılar ve alerji hastaları pek çok açıdan tehdit altında olabilirler. Nemli ve sıcak hava, sorunun başlıca kaynağını oluşturur. Yaz aylarında artan tatil planlarında, seçilecek otel ya da yazlığın da alerjenler açısından gözden geçirilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Astımın ve alerjik nezle ile alerjik göz rahatsızlıklarının önde gelen tetikleyicilerinden olan polenler, sanılanın aksine sadece ilkbaharda değil; yaz ortasından sonbahara dek yayılma gösterirler. Dolayısıyla, kişinin bu grup polenlerden hangisine karşı alerjisi varsa, o dönemde yakınmaları artar. Otelinizi alerjiniz açısından değerlendiriniz Yazın dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri tatile gidilecekse seçilecek otelin ya da yazlığın alerjenler açısından gözden geçirilmesidir. Halılar ev tozu akarlarını barındırabildiklerinden otel odasının halı içermemesi ve mümkünse yüksek kalitede hava filtreleme sistemi olması tercih edilirken sigara içilmeyen odalar seçilmelidir. Yine akar alerjisi olan kişiler eğer varsa akar geçirmeyen yatak ve yastık kılıflarını yanlarında götürmelidir. Kuş tüyü yastıklar da alerjik kişilerde soruna neden olabileceğinden tercih edilmemelidir. Hastanın evcil hayvan alerjisi varsa, evcil hayvan kabul etmeyen otel seçilmelidir çünkü hayvanlardan dökülen alerjen maddeler ortamda varlıklarını uzun süre sürdürebilmektedirler. Gidilen bölgedeki polen örtüsü de önem taşımaktadır. Kişinin alerjik olduğu bitkilerin yoğun olduğu bölgeler, polen mevsiminde tatil için tercih edilmemelidir. Araba ile yolculuk ederken camı değil klimayı açın Yolculuk esnasında da, hasta alerjenlerle karşılaşabilir. Araba ya da otobüslerdeki döşemeler ve halılar ile havalandırma sistemleri, ev tozu akarları ve küflerin barınağı olabilir. Dış ortam alerjenlerine maruz kalınmasını engellemek açısından, araç camlarının açılması yerine, klima kullanılmalıdır. Araca binilmeden camların açılarak 10 dakika boyunca klimanın çalıştırılması, klima sistemindeki toz ve küfün boşaltılması açısından yararlı olacaktır. Uçak yolculuklarında astım hastalarının kabin içi havasından olumsuz etkilenmesi mümkündür. Fazlasıyla kuru hava kimi zaman burun kuruluğuna neden olabileceğinden, tuzlu su içeren burun spreyleri şikayetlerin önlenmesinde önerilir. Bu tür spreylerin uçuş boyunca saat başı tekrarlanması, burun mukozasının aşırı kurumasını engelleyecektir. Klor alerjinizi tetikleyebilir Yaz aylarında karşılaşılabilecek başka bir alerjen de havuz dezenfeksiyonunda kullanılan klordur. Klor alerjisi olan kişi havuza girdiğinde ciltte kızarma, kaşınma, gözlerde batma, öksürük, hapşırık ve hırıltı gibi belirtiler görülebilir. Bu belirtiler birkaç saatten birkaç güne kadar sürebilir. Klor alerjisi olmadan da kimyasal maddelere karşı duyarlı olan kişilerde benzer şikayetler görülebilir. Bu tür alerjilerden korunmada havuzdan çıkar çıkmaz duş yapmak, yüzme sonrası burnu temizlemek için tuzlu su spreyleri kullanmak, burna ve kulaklara su girmesini önlemek için tıkaç ve saç bonesi takmak uygun olur. İdeali, denizi ya da klor kullanılmadan dezenfekte edilmiş havuzları tercih etmektir. Dondurma da alerji nedeni Soğuk deniz ya da havuza girmek de alerjiyi tetikleyebilir. Buna soğuk alerjisi denir. Soğuk alerjisi olan kişilerde soğuk bir uyarana maruz kalma sonucu vücutta kızarma, kaşıntı ve şişme olabilir. Dondurma gibi soğuk yiyeceklerle dudaklarda şişme görülebilir. Ağır durumlarda baş ağrısı, karın ağrısı ve bayılma ortaya çıkar. Güneş alerjisi tatilinizi zehir edebilir Güzel güneşli günler içimizi ısıtsa da, güneş de alerji yapabilir. Kimi alerjik kişilerde güneş ışığına maruz kalma sonucu; kaşıntı, kızarıklık, hatta ciltte su toplaması gibi belirtiler görülebilir. Bu tipte alerjisi olan kişilerin özellikle saat ile arasında güneşte kalmamaları, kol ve bacaklarını örtecek uzun giysiler giymeleri, güneş gözlüğü ve şapka takmaları ve güneşe çıkmadan önce güneşten koruyucu kremler kullanmaları uygun olacaktır. Bazı antibiyotikler, doğum kontrol hapları gibi bazı ilaçların kullanımı sırasında güneşten kaçınılması önerilmektedir. Böcek sokmalarına karşı önleminizi alın Yazın açık havada karşılaşılan bir başka sorun da böcek ve arı sokmalarıdır. Daha önceden arı sokması sonucu alerji gelişmiş bir kişide yeniden sokma ile aynı şiddette veya daha ağır bir tablo gelişme olasılığı %60 kadardır. Arıları uzak tutmak için onları cezbedecek güzel kokular kullanılmamalı, açık renkli giysiler tercih edilmeli, yiyecek ve içecekler açıkta bırakılmamalıdır. Eğer arı sokması sonucu nefes darlığı, çarpıntı, tüm vücutta kızarma, şişme, tansiyon düşüklüğü gibi belirtiler görülüyorsa, kişi derhal bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. 8 Memory Haziran - Temmuz - Ağustos 2012

9 TATİL SAĞLIK ŞEKER HASTASIYSANIZ TATİLE GİDERKEN DİKKAT! Uz. Dr. Murat Görgülü - Memorial Etiler Tıp Merkezi Dahiliye Bölümü Havaların ısındığı ve güneşin kendini bolca gösterdiği yaz mevsimi, diyabet hastaları için gizli tuzaklar oluşturabilir. Tatil sezonunun açıldığı bu aylarda, diyabet hastalarının bazı konulara özellikle dikkat etmesi gerekir. Sıvı alımını artırın, öğün atlamayın! Hava sıcaklığının artması, günlerin uzaması ve aktivite artışı nedeniyle vücudumuzun sıvı kaybı kış aylarına göre hemen hemen iki kat artar. Bu, gerek terleme gerekse buharlaşma yolu ile olur ve sıvı kaybı ile birlikte vücudumuzun tuz dengesinde de bozulmalar görülebilir. Bu bozukluklar; halsizlik, fenalık hissi, kas ağrıları, kramplar hatta kalpte ritim bozukluklarına dahi neden olabilir. Bunun için diyabet hastalarının sıvı alımlarını mümkün olduğunca artırmaları ve beslenmelerine çok dikkat etmeleri gerekmektedir. Uzun süre aç kalınmamalı, bir kerede çok fazla yemek yenilmemelidir. Gerek insülin, gerekse oral olarak şeker düşürücü ilaç kullanan hastaların bu ilaçların etkilerinin maksimum olduğu dönemlerdeki ara öğünlerini atlamamaları çok önemlidir. Yaz meyvelerini dikkatli tüketin Yaz mevsiminde hastalarımız için sıkça karşılaşılan bir durum da lezzetli yaz meyvelerinin ve dondurmanın sık ve bol tüketilmesi sorunudur. Kalorisi ve şeker düzeyi yüksek olan; çilek, kiraz, kavun ve diğer tüm meyveler, ana ve ara öğünlerde kalori değerleri göz önüne alınarak doktor tavsiyesine göre tüketilmelidir. Uygun miktarda yenildiğinde büyük yarar sağlayan meyveleri de çok miktarda tüketirsek kan şekerimizde yüksekliğe ve buna bağlı rahatsızlıklara yol açabilir. Yaz aylarının en lezzetli yiyeceği dondurma da maalesef kan şekeri ayarımızı bozan yiyeceklerden biridir. Ancak şekersiz üretilmiş diyet dondurmaların doktor kontrolünde ve diyet değişim listesi ile kalorisi hesaplanarak kullanımı önerilebilir. Bunda da aşırıya kaçmamak gereklidir çünkü bu ürünlerde bildiğimiz normal şeker olmasa da fruktoz (meyve şekeri) gibi daha düşük kalorili şekerler ve dondurmanın yapıldığı besinlerin kalorileri vardır. Ayak sağlığınıza ekstra özen gösterin Yaz aylarında ayak bakımı da çok önemli bir konudur. Şeker hastalığına bağlı olarak duyu azalması ve damarlarda daralmalar olabileceğinden, yazın çorapsız ayakkabı ve terlik giyilmesi nedeniyle küçük travmalar bile ayaklarda yara açılmasına neden olabilir. O yüzden yazın da rahat kesimli, ortopedik tabanlı, iç astarlı ayakkabı ve yumuşak sıkmayan çorap giyip, ayaklarımızı her gün yıkayıp, herhangi bir yara ya da renk değişikliği var mı diye kontrol etmeliyiz. Kumsalda, taşlık kesimde ve kırlık arazide çıplak ayakla dolaşmamalı, kumsalda ayaklarımızın yanmaması için güneşlenirken üstünü ince bir tülbentle örtmeliyiz. Yine gerek ayaklarımız ve bacaklarımız gerekse vücudumuzun diğer bölgeleri böcek ısırmalarına karşı korunmalıdır, bu ısırık bölgeleri enfeksiyon kaynağı olabilir. Yaz aylarında dik gelen güneş ışınlarından özellikle kaçınmak önemli bir konudur. Şeker hastalığına bağlı olarak duyu kusuru oluşmuş hastalarda güneşlenirken ya da çalışırken uzun süre güneş ışınlarına maruz kalmaya bağlı olarak yanıklar oluşabilir ve bu yanıkların tedavisi büyük güçlükler doğurabilir. Hastalar sabah erken saatlerde ya da akşama doğru güneş ışınlarının eğik geldiği zamanlarda güneşlenmeli ve dakika gibi kısa sürelerle güneşte durmalıdırlar. Şapka ile başlarını korumalı ve tercihen güneşlenirken bile ince bir kıyafet giymelidirler. Çok sıcak ve nemli ortamlardan kaçının Diyabetik hastalar, tatilleri için çok fazla sıcak ve nemin olduğu kıyılar yerine, daha az nem ve daha bol oksijenin olduğu yayla turizmini ve kültür turizmini tercih etmelidirler. Ayrıca 24 saat yiyecek servisi olan açık büfe kahvaltı ve yemek veren tatil tesislerinde çok dikkat edip, gerekirse durumlarına uygun menü hazırlanmasını sağlamalıdırlar. Artmış aktivite ve öğün saatlerinin aksatılması hastalarda hipoglisemi denilen şeker düşüklüğüne neden olabilir. Bu durum hastalarımız için çok tehlikeli durumlar oluşturabileceğinden; uzun yürüyüş, yolculuk gibi durumlarda ara öğünlerini aksatmamaları için yanlarında yiyecek taşımaları, uyku saatine ve süresine dikkat etmeleri, alkol alımı da kan şekeri ayarını bozacağından alkolsüz ve şekersiz sıvı gıdaların tüketimine önem vermeleri gerekmektedir. Diyabetli hastaların tatile çıkmadan önce doktorlarına başvurup, genel kontrollerini yaptırmaları ve karşılaşacakları sorunlarda doktorları ile görüşüp önlem almaları da önemli bir konudur. Memory Haziran - Temmuz - Ağustos

10 KALP SAĞLIĞI KALBİNİZLE AYNI YAŞTA MISINIZ? Prof. Dr. Bingür Sönmez - Memorial Şişli Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Kalbinizin yaşı takvim yaşınızdan büyük olabilir! Sigara içiyorsanız 15 yıl daha yaşlısınız! Sigara içen kişiler, takvim yaşından 15 yaş daha yaşlı olduklarını bilmelidir. Çünkü sigara, kalp damar yaşını 15 yıl ilerletmektedir. Yani sigara tiryakilerinde damar yaşı, 15 yıl önden gider. 20 yıl günde 1 paket sigara içen bir insanın ömrünün 5-10 yıl daha kısa olduğu kesinlikle bilinmelidir. Yanlış beslenme kalbi 30 yıl ileri götürür Yanlış beslenme de kalbi yaşlandıran en önemli risk faktörlerinden biridir. Sağlıksız beslenme, kalp ve damar yaşını 30 yıl ileri götürmektedir. Amerikan Kalp Derneği nin yaptığı bir araştırmaya göre; yaşındaki obez çocukların damar yaşının 45 olduğunu saptanmıştır. Çocukların beslenmesine dikkat! Çocuklukta alınan kilolar ileri yaşlarda çok zor verilmektedir. Çocuklukta başlayan damar sertliği, orta yaşta başlayan damar sertliğinin hızından çok daha farklı seyretmektedir. 7-8 yaşlarındaki obez bir çocuğun kalp ve damar yaşı, takvim yaşının üzerine 30 yıl eklenerek hesaplanmaktadır. Bu durumda, 8 yaşındaki bir çocuğun kalp yaşı 38 dir. Çünkü obezite nedeniyle damar cidarında, damar sertliğinin başlangıcı olan yağlanma plakları başlayabilir. Sınav stresi kalpten 5 yıl götürüyor! Gençlerin üzerine yüklenen ağır sınav stresi, kalp yaşını olumsuz etkiliyor yaşındaki bir çocuk 3 yıl yarış atı gibi koşturuluyor, sürekli sınavlara hazırlanıyor. Her sınav dönemi çocukların damar yaşına 3-5 yıl ekliyor. 18 yaşına gelmiş ve en az iki sınav geçirmiş olan bir gencin kalp yaşı, yaklaşık oluyor. 10 Memory Haziran - Temmuz - Ağustos 2012

11 KALBİNİZİN YAŞI TAKVİM YAŞINIZDAN DAHA GENÇ OLSUN İSTİYORSANIZ Sağlıklı beslenin! Kalp sağlığınız için; Tereyağı, iç yağı gibi hayvansal kaynaklı yağlar yerine zeytinyağı tüketin. Kırmızı et yerine; balık, hindi, tavuk yiyin. Fasulye, mercimek, bezelye gibi kolesterolsüz protein kaynaklarını, yağsız veya az yağlı, süt ve süt ürünlerini tercih edin. Ayda bir kez retoks yaparak, aklınıza gelen her şeyi (işkembe gibi sakatatlardan vb) yiyebilirsiniz. Ama kesinlikle sosis, sucuk, salam gibi işlem görmüş gıdalardan uzak durun. Mümkün olduğu kadar fazla sebze (Akdeniz-Ege mutfağı) ve meyve tüketin. Beyaz un yerine işlenmemiş buğday unu (tam buğday unu), çavdar-yulaf ekmeği tercih edin. Köfte-pilavdan başka yemek yemeyen çocuklarınıza bamya, fasulye, salata, meyve yemesini öğretin. Çocuklarınızı fast food denilen çabuk tüketilen ve hazır gıdalardan, gazlandırılmış, renkli, şekerli içeceklerden uzak tutun. Belinizi inceltin! Yağlar karın çevresinde toplandığında özellikle kalp ve damar hastalıkları için risk oluşturmaktadır. Göbek deliği seviyesinde ölçülen bel çevresi artık kadınlarda 88, erkeklerde 102 santim değil; kadınlarda 80, erkeklerde ise 94 santimetre ve hatta altında olmalıdır deniyor. Fazla kilolarınızdan kurtulun. Kilo vermek; kan basıncını, kan şekerini, kan yağlarını ve erken ölüm riskini azaltır. Menopozu geciktirin! Östrojen hormonu kadınları damar sertliğine karşı korur. Ancak menopozla birlikte östrojen hormonu ortadan kalktığı için kadınlarda anormal bir damar sertliği süreci başlar. Bu nedenle menopozun geciktirilmesi için tedavi uygulanmalıdır. Egzersiz yaparak stresinizi kontrol altına alın! Düzenli egzersiz, kalp hastalıkları ve kalp krizinden korur. Kalbinizi, kemiklerinizi ve kaslarınızı güçlendirir. Ancak 30 yaşından sonra yoğun efor gerektiren bir spora başlayacaksanız, gizli kalp hastalığı riskine karşı mutlaka iyi bir kalp kontrolünden geçin. Egzersizin en ideali tempolu - uzun yürüyüşlerdir. Efor sırasında göğüs ağrısı, halsizlik, kramp, nefes darlığı gibi şikâyetlerle karşılaşırsanız egzersize derhal ara verin. İşinizde sınırlarınızı zorlamayın! Özellikle aile şirketlerinde en üst düzeyde eğitim alan genç insanlar yeterli deneyime sahip olmadan sorumlu pozisyonlarda görev alınca aşırı stres nedeniyle kalp krizi sorunuyla karşılaşmaktadır. 30 yaşınızdan itibaren check up yaptırın! Aile geçmişinizde kalp hastası varsa, şişmansanız, diyabet veya yüksek tansiyon hastasıysanız, sigara kullanıyorsanız 30, değilseniz 40 yaşından sonra total kolesterol, HDL (iyi huylu kolesterol), LDL (kötü huylu kolesterol), trigliserid ve kan şekeri ölçümlerini yaptırın. Ayrıca düzenli olarak tansiyonunuzu ölçtürün. Özellikle sorumluluğu yüksek olan üst düzey yöneticilerin ve aile hikâyesi olanların 40 yaşından sonra bilgisayarlı koroner angiografi çektirmelerini öneriyorum. Bu tetkik bize gerçek damar yaşını ve gelecek 5-10 yıl içindeki beklentileri gösterir. Psikolojik destek alın! Hastalığınızı, aileniz veya çevrenizle ilgili sorunlarınızı bir Liyezon Psikiyatri uzmanı (Bedensel hastalıkların ruhsal tedavisi ile ilgili uzman) ile görüşün. Liyezon psikiyatri uzmanı, organik bir hastalığın (kalp hastalığınızın) psikolojiniz üzerinde yaptığı bozuklukları inceler. Bunun tam tersi psikolojik sorunlar erken kalp hastalığının nedenidir. Aceleci olmayın! A tipi olmak başarının sırrıdır ancak önemli olan A tipi olmadan başarılı olmaktır. Kendinizle, yaşamla, ailenizle, eşinizle, dostlarınızla barışık olun. Çok çabuk karar veren, hızlı hızlı konuşan, merdivenleri birkaç basamak birden çıkmaya çalışan, sabırsız biriyseniz (A tipi kişilik) yavaşlayın. A tipi kişilikte kandaki adrenalin seviyesi çok yükselir, bu da damar spazmına ve çarpıntıya neden olur. Riskinizi azaltmak için daha yumuşak, sakin hareket eden, huzurlu biri olmaya özen gösterin. Alkolü sınırlandırın! Alkol kalp sağlığı için yararlıdır demiyoruz fakat eğer içki içecekseniz tercihiniz kırmızı rengi nedeni ile antioksidan özelliği olan kırmızı şaraptan yana olsun (günde bir su bardağı). Aşık olun! Aşık olmak kalbe iyi gelir. Çünkü aşk endorfin hormonu salgılanmasını sağlar. Zevk ve mutluluk veren endorfin, kalbe sağlık verir. Buradaki aşk sevmektir. Öncelikle kendinizi sevin, eşinizi, çocuklarınızı, işinizi, mesleğinizi, arkadaşlarınızı, akrabalarınızı ve kesinlikle ülkenizi sevin. Tasavvufi aşkın da kalp sağlığını olumlu etkilediğinden emin olun. Neşeli olun bol bol gülün! Gülmek ve ağlamak aslında aynı şeydir. Her ikisi de duyguların boşalması anlamına gelir. Genellikle aşırı üzüntü, öfke, aşırı yük gibi faktörler ağlama ya da gülmeye neden olur. Kişi gerçekten durumu kafasında algılayarak mizah duygusu ile hareket ederek gülerse, büyük oranda rahatlar. Gülmek, keyif hormonlarını salgılar ve stres hormonlarının baskılanmasına yardımcı olur. Bu sayede kalbe zararlı olan faktörler de ortadan kalkar. Ağlama da bir anlamda stresten arınmayı sağlar. Evliliğinizde mutluluğu yakalamaya çalışın! Düzenli ve mutlu bir evlilik kalp krizi riskini düşürmektedir. Memory Haziran - Temmuz - Ağustos

12 KALP SAĞLIĞI İLERİ YAŞ AORT KAPAĞI HASTALARINDA AMELİYATSIZ TEDAVİ: TAVI Prof. Dr. Servet Öztürk - Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölüm Başkanı Kalpte bulunan deliklerin kapatılmasından, kapak tamiri ya da kapakların değişimine kadar birçok sorun, ameliyat seçeneği sunulan hastalarda girişimsel yolla tedavi edilebiliyor. İleri yaşa bağlı olarak ortaya çıkan aort kapak daralması, kadınlarda % 30, erkeklerde ise % 70 oranında görülüyor. Bu hastalarda; açık ameliyat riski yüksek olduğundan, girişimsel yöntemlerle yapılan uygulamalar tercih ediliyor. Açık ameliyat riski olan hastalara girişimsel yöntem Aort kapağının kireçlenme ile birlikte olan darlığı ileri yaşlarda ortaya çıkmaktadır. Bu hastalar için açık ameliyat şansı genç hastalara göre daha düşük olduğundan, girişimsel işlemlerle kapak değişimi yöntemi uzun yıllardır geliştirilmiş, son yıllarda güvenli bir şekilde uygulanmaya başlanmıştır. Kalbi durdurmadan ve göğsü açmadan kalbe kateter yolu ile ulaşıp daralmış olan kapağın genişletilmesi ve yeni bir kapağın yerleştirilmesi işlemi olan TAVI, 80 yaşın üzerinde açık cerrahinin uygulanamadığı hastalarda kullanılan bir yöntemdir. Gelecekte genç kalp hastalarının da umudu olacak! Girişimsel yolla uygulanan kapak değişimi işlemi olan TAVI, öncelikle açık ameliyat yapılamayacak ileri yaş hastaları için yüksek ameliyat riskleri nedeniyle geliştirilen bir yöntemdir. Ancak teknoloji gelişerek bu işlemlerdeki deneyim arttıkça, daha genç hastalar için de uygulanabilir ve tercih edilen bir yöntem olacaktır. İşlem kalp açılmadan yapılır TAVI işleminde, anjiyo ya da stent uygulamasındaki gibi hasta kateter masasına yatırılır. Genel anestezi ya da etkisi kısa süreli olan bir takım ilaçlarla, hastanın kısmen uyutulması sağlanarak yapılır. İşlemin genel anestezi ya da sedasyon kullanılarak uygulanmasına, hastanın genel durum değerlendirmesi yapılarak karar verilir. Hasta uyuduktan sonra atardamardan girilerek kasık damarlarının çapı ölçülür. Damarlarda bir sorun olup olmadığı kontrol edilerek damar seçimi yapılır. Kateter damardan ilerletilerek aort kapağında hizalanır. Kapak bu şekilde tam yerine getirdikten sonra büyük bir stent üzerine monte edilmiş kapak yerleştirilir. İşlem, EKO eşliğinde gerçekleştirilir. Anjiyo ile kapağın iyi çalışıp çalışmadığının kontrolleri de yapılarak işlem sonlandırılır. İşlemin yapılacağı alana giriş için damar cerrahi olarak açılır veya iğne ile girilir. İşlem sonrası giriş yeri dikişle kapatılır. Yerine yerleştirilmiş ve açılmış aort kapağı Hasta üç günde taburcu olur TAVI işleme hazırlık ve hastanın işlem sonrası uyandırılma süreci ile birlikte 2 saat sürmektedir. Hasta işlem sonrası tedbir amaçlı olarak 1 gece yoğun bakımda kalır. Daha sonra normal odaya alınarak 3 gün sonra taburcu edilir. Dünyada ve Türkiye de yeni uygulanan, bir yöntem olduğu için hasta 3 gün hastanede kalmaktadır. İşlem sonrası yılda bir düzenli kontrol İşlem sonrası hastalar bir hafta içinde normal yaşamlarına dönebilir. Yeni kapak takıldıktan sonra bir süre düzenli olarak ilaç kullanılması gerekir. Kapağın stentinin aort duvarına tam olarak kaynaması ile tam bir iyileşme sağlanır. Bunun için hastanın ve 6. ay kontrolleri çok önemlidir. Kapağın vücuda tamamen adaptasyonu için ise 6 aylık bir süre gerekebilir. Yılda bir EKO yapılarak hasta kontrol altında tutulmalıdır. Yerine yerleştirilmiş ve açılmış aort kapağının anjiyo görüntüsü 12 Memory Haziran - Temmuz - Ağustos 2012

13 KALP SAĞLIĞI İLERİ YAŞ AORT KAPAK HASTAKALARINDA CERRAHİNİN YERİNİ TAVI ALDI Prof. Dr. Harun Arbatlı - Memorial Şişli Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü Kalp kapak hastalıklarında en geçerli tedavi yöntemi olan açık kalp cerrahisi, yaşlı hastalarda yerini girişimsel bir tedavi olan TAVI ye bıraktı. Anjiyo işleminde olduğu gibi hastanın kasık damarından kateter ile girilerek yapılan işlem, ameliyathane strerilizasyonuna sahip hibrid odalarda gerçekleştiriliyor. Hastanın açık ameliyata göre kalp fonksiyonları daha kısa sürede yerine geliyor, taburculuğu ve normal yaşamına dönüşü daha kısa sürede gerçekleşiyor. Genç hastalarda açık cerrahi ileri yaşta girişimsel yöntem İleri yaş hastalarında ortaya çıkan aort kapak kireçlenmelerine bağlı daralmalarda, klasik konvansiyonel yöntemler hala geçerliliğini korumaktadır. Aort hastalıklarında, özellikle genç hastaların tedavisindeki en geçerli yöntem, açık cerrahi ile aort kapağın tedavisidir. Ancak ileri yaştaki hastalarda kapağın genişletilmesi ve o bölgeye yeni bir kapak yerleştirilmesi, göğsü açmadan girişimsel olarak yapılabilmektedir. İşlemin uygulandığı hasta grubu genellikle 75 yaşın üzerinde hatta 80 li yaşlardaki kişilerdir. Ancak ileri yaş hastaları için mutlaka TAVI yöntemi ile tedavi geçerli değildir. Çok ileri yaşta olan bazı hastalar da eğer açık ameliyat riski taşımıyorsa, açık kalp ameliyatı ile tedavi edilebilir. Klasik cerrahi yapılabilecek bir hastaya mutlaka açık ameliyat yapmak gerekir. Çünkü açık cerrahinin uzun vadede sonuçları çok daha iyidir. Burada kullanılan kapağın, kısa vadede kazanımından yararlanılabilmektedir. TAVI uygulamasında üst yaş sınırı yok TAVI olarak adlandırılan girişimsel yöntem, ileri derecede yaşlı ve ameliyat riski taşıyan, cerrahiyi kaldırması mümkün olmayan hastalar için tercih edilmektedir. İleri yaş hastaları için ise belli bir yaş sınırı yoktur. Teknolojinin gelişmesi ile gelecekte 100 yaşın üzerindeki hastalarda da rahatlıkla uygulanabilecek. TAVI yi cerrah ve kardiyolog birlikte uyguluyor Kalp hastalıklarının tedavisinde, geçmişte kardiyolog ve kalp cerrahisi uzmanı arasında bulunan ciddi meslek ayrımı, günümüzdeki tıp teknolojileri sayesinde sona erdi. Her iki meslek grubunun yaptığı işlemlerin farkını ortadan kaldıran yöntemlerden biri de TAVI dir. TAVI işlemi; cerrahinin stresini azaltabilmek ve kateterin imkanlarından yararlanabilmek için kalp cerrahı ve kardiyoloji uzmanını bir araya getirdi. Ameliyathane ortamında anjiyo işleminden farksız TAVI işleminde hem cerrahi hem de girişimsel yöntemler birlikte kullanılmaktadır. Her iki branş bir arada olduğu için, ameliyathane sterilizasyonu sağlayan hibrit odalara ihtiyaç doğmuştur. Dünyanın önemli merkezlerinde kullanılan bu odalar artık Türkiye de de kullanılmaktadır. Hibrit odalarda hem kateter hem de cerrahinin strerilizasyonu sağlanabilmektedir. Böylelikle; hastaya işlem uygulanırken anjiyo yapmak, stentin takıldığı sırada küçük cerrahi girişim uygulayabilmek ya da endovasküler tedavi adı verilen büyük damar ameliyatlarını kapalı yöntemlerle gerçekleştirmek mümkün olabilmektedir. Cerrahi olarak, girişim yapılacak damarlar hazırlanır, cerrah ve kardiyolog işlemi gerekleştirir. Ekokardiyografi yapan bir kardiyolog da işlem sırasında bulunur ve o da EKO ile kapağın durumunu değerlendirir. Cerrahide 2 ay TAVI de 7 günde normal yaşama dönüş mümkün! TAVI, açık kalp ameliyatı ile karşılaştırıldığında hasta için büyük avantajları olan bir yöntemdir. Açık kalp ameliyatı sonrası hasta yoğun bakıma alının, uyur vaziyettedir ve solunum cihazına bağlanır. Uyandırıldıktan sonra yeterli solunum fonksiyonları ve nörolojik bulguları olduğu belirlendikten sonra solunum cihazından ayrılır. Cihazdan ayrılan hasta, bir ya da iki günü yoğun bakımda geçirir. Normal odaya alındıktan yaklaşık 7 gün sonra taburcu olur. Açık kalp ameliyatı olan hastaların normal yaşamlarına dönme süresi iki ayı bulur. Özellikle ileri yaş hastalarında süreç daha da uzun olabilir. TAVI yapılan hastalarda ise işlem sonrası hastanın hastanede kalış süresi kısadır. Hasta, sanki anjiyodan gelmiş gibi yalnızca bir gün yoğun bakımda tutulur. İşlem sonrası hemen yürümeye başlar ve 3 gün sonra da taburcu olur. Günlük yaşantısına dönüşü ise yaklaşık 1 hafta sürer. TAVI işlemi kalp durdurulmadan yapıldığı için, kalbin performansı işlem sonrası çok kısa bir sürede yerine gelmektedir. Açık kalp ameliyatları ise, kalbi durdurarak yapılan bir işlem olduğu için kalpte ekstra bir yük ve yorgunluğa neden olmaktadır. Kalbin ameliyat sonrası olduğu noktayı yakalaması için belli bir süre gereklidir. Daha iyi hale gelmesi için ise 6 aylık bir süreye ihtiyaç vardır. TAVI nin sonuçları açık cerrahiye göre; Avrupa ve Amerika da yapılan çalışmalar göz önüne alındığında kısa ve orta dönemde çok başarılıdır. Ameliyattan kaynaklanan komplikasyon riskleri de açık cerrahiye göre çok daha azdır. Memory Haziran - Temmuz - Ağustos

14 GÜNCEL 1. MEMORIAL ORTOPEDİ GÜNLERİ 1. Memorial Şişli Ortopedi Günleri nde boy uzatma ve uzuv düzeltme ameliyatlarında güncel teknolojiler masaya yatırıldı. Memorial Şişli Hastanesi nde gerçekleştirilen 1. Memorial Ortopedi Günleri, Türkiye den ve dünyanın çeşitli ülkelerinden ortopedistleri bir araya getirdi. Kısa ve eğri bacakları uzatmak ya da düzeltmek için kullanılan güncel teknolojilerin 21. yüzyılda kullanılan örneklerinin tartışıldığı toplantıya, dünyanın sayılı merkezlerinden New York taki Hospital For Special Surgery -Uzuv Rekonstrüksiyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Robert Rozbruch da konuk oldu. Boy uzatma ve uzuv düzeltme teknolojileri hakkındaki tecrübelerini meslektaşlarına aktaran Prof. Dr. Robert Rozbruch, Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Kocaoğlu ve Prof. Dr. Levent Eralp in gerçekleştirdiği ameliyata da gözlemci hekim olarak katıldı. 21 yaşındaki bir gence uygulanan uzuv düzeltme ameliyatı, katılımcılara canlı olarak izlettirildi. Ameliyatla, hastanın metabolik kemik hastalığı nedeniyle ortaya çıkan, yılan gibi kıvrılmış ve birçok noktada eğriliği olan bacağı düzeltildi. Dünya ile aynı anda! Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü nden Prof. Dr. Levent Eralp, dünyada, kısa ve eğri bacakların düzeltilmesi ile boy uzatma ameliyatlarında kullanılan son teknolojileri aynı anda Türkiye de de uyguladıklarını söyledi. Gerçekleştirdikleri uluslararası toplantıyla Atlantik in doğu ve batısından iki farklı bakış açısını bir araya getirdiklerini ifade eden Prof. Dr. Eralp, Türkiye de yapılan işlemlerin ve kullanılan teknolojilerin dünyadaki örneklerinden hiçbir farkı yok. Sonuçlar da dünya ile yarışır düzeyde ve işlemlerin kalitesi de aynı şekilde dedi. Ameliyatlar çivi prosedürüne takılıyor Türkiye de yapılan ameliyatlarda kullanılan ve kendi kendine uzayabilen elektromotorlu çivilere, hastaların maliyet nedeniyle ulaşma güçlüğü çektiğini hatırlatan Prof. Dr. Eralp, Türkiye de hemen herkes bu maliyetleri karşılayamıyor. Sadece o konuda, o cihaza erişebilme, yani maddi erişebilirlik konusunda sıkıntılar yaşanıyor. Yurt dışında birçok özel sigorta bunu ödemekle birlikte, Türkiye de bunun örneklerini görmek mümkün değil. Şu anda tek eksiğimiz bu. Biz de onu ortadan kaldıracak kendi geliştirdiğimiz teknolojileri kullanıyoruz ifadelerini kullandı. Referans merkeziyiz Boy kısalığı ve uzuv düzeltme ameliyatları için yurt dışının tercih edilmesine gerek olmadığını dile getiren Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Kocaoğlu da, Türkiye de özellikle bu alanda referans merkezi olduklarını ifade etti. Prof. Dr. Kocaoğlu, Bu konuda hem teknolojiyi çok iyi takip ediyoruz, hem de çok üst düzey tedaviler gerçekleştiriyoruz. Bu bölgenin çekim merkeziyiz. Kısa bacakları uzatmak, eğri bacakları düzeltmek, kaynamayan kırıkları kaynatmak; özetle kesilmesi gereken bacakları kurtarmak gibi bir branşta Türkiye de ilklere imza attık. Hastalar tedavi için yurt dışına gittiklerinde de işaret edilen merkez burası olacaktır diye konuştu. 14 Memory Haziran - Temmuz - Ağustos 2012

15 HAYATIN İÇİNDEN BOY UZATMA AMELİYATI İLE HAYATI DEĞİŞTİ 5 yaşındaki akondroplazi (Boy kısalığına yol açan kemik gelişim bozukluğu) hastası Ali Gökay Yüksel, geçtiğimiz Mayıs ayına kadar yaşıtlarına göre oldukça kısa olan boyu nedeni ile zor günler geçiriyordu. Yüksel in hayatı Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Kocaoğlu nun gerçekleştirdiği ameliyat ile değişti. Yüksel şimdi yaşıtları ile birlikte oyunlar oynayabilmenin keyfini çıkarıyor. 88 cm den 110 cm ye yükseldi Antalya da yaşayan ve üniversitede yabancı dil okutmanı olan Güzin Yüksel, hamileliğinin 30. haftasında bebeğinin akondroplazi hastası olarak dünyaya geleceğini öğrendi. Ali Gökay doğduğunda anne Güzin Yüksel konu ile ilgili her türlü zorluğa hazırlıklıydı. Hamileliği boyunca araştırmalar yapmış ve bu hastalık hakkında pek çok bilgi edinmişti. Ali Gökay belirli bir süre sonra boy uzatma ameliyatı olup, sağlığına kavuşacaktı. Her şey planladıkları gibi oldu. Oğulları 4,5 yaşına geldiğinde Prof. Dr. Mehmet Kocaoğlu ve ekibi tarafından ilizarov yöntemi ile gerçekleştirilen başarılı bir operasyonun ardından gün geçtikçe uzamaya başladı. Ameliyat öncesi 88 cm olan Ali Gökay ın şimdi 110 cm olduğunu görünce çok mutlu olduğunu söyleyen Güzin Yüksel ameliyat sürecini şu sözlerle anlatıyor: Ali Gökay çok özel bir çocuk. Ona her zaman dürüst davrandık. Bacak ve kolların kısa ama yaşıtlarının yapabileceği her şeyi sen de başarabilirsin dedik. Özgüvenli, kendiyle barışık yetiştirdik. Evde hayatımızı kolaylaştıracak önlemler aldık. Yetişebileceği kapı kolları taktık, her yere tabureler koyduk, bisikletinin pedallarını yükselttik. Aynı ameliyatı yaptıran ailelerle iletişime geçtiğimde çoğu olumsuz şeyler söyledi, çocuklarının ameliyattan sonra ağrılar ve hareket kısıtlılığı nedeniyle kendilerine küstüğünü anlattılar. Biz çok düşündük ve bu alanda en iyi isim olan Mehmet Kocaoğlu na ulaştık. Ali Gökay şimdi çok sağlıklı çok huzurlu bir çocuk. Rahatça top oynuyor, bisiklete biniyor. Oğlumla doğduğundan beri Almanca konuşuyorum. 3 yaşından beri İngiliz kreşine gidiyor. Piyano hocası bile kısa parmaklarla bu kadar iyi çalabildiğine şaşırıyor. Oğlum bazı şeyleri yaşıtlarından bile iyi yapıyor. Prof. Dr. Mehmet Kocaoğlu - Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü Başkanı Hedef boyu 150 cm Prof. Dr. Mehmet Kocaoğlu da boy uzatma ameliyatlarının çocukların hayatlarını değiştirdiğini belirterek, Ali Gökay gibi çocuklarda kemiğin uzama kıkırdağı yavaş çalışır ve yaşıtlarına göre daha yavaş uzar. Böylece cücelik oluşur. Bu hastalarda ameliyatlar seanslar şeklinde (her seansta santim) planlanır. Erişkinliğe kadar iki-üç kez ameliyat yapılır. Ali Gökay erişkinlikte 150 santim civarını hedefliyoruz. Kısa kollar da aynı yöntemle uzatılabiliyor. Bazı tip cüceliklerde bacak eğrilikleri de oluşur. Bu eğrilikleri de düzeltiyoruz diye konuştu. Memory Haziran - Temmuz - Ağustos

16 ORGAN NAKLİ BAĞIŞLANAN HER ORGAN KURTARILAN BİR HAYAT DEMEKTİR Prof. Dr. Kamil Yalçın Polat - Memorial Ataşehir Hastanesi Genel Cerrahi ve Organ Nakli Bölüm Başkanı Türkiye de organ nakli bekleyen hastaların sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Organ nakli ile ilgili en önemli sorun ise tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yeter sayıda organ bulamamaktır Son 10 yılda ülkemizde organ nakli sayısı ve kalitesi giderek artmaktadır. Ancak kadavra organ bağışı Batılı ülkelerle karşılaştırıldığında çok gerilerde kalmaktadır. Dünya standartlarındaki organ nakil merkezlerimiz ve Türk doktorların deneyimi sayesinde nakil olmak için yurt dışına gitme dönemi sona erdi. Aksine yabancı hastalar ülkemize gelerek organ nakli olmaktadır. Organ naklindeki bu gelişmeler yüz güldürücüdür fakat konunun toplumsal bir bilinçle ele alınması gerekmektedir. Organ bağışı 10 kat artmalı Organ bağışını artırmak için sivil toplum örgütlerinin yanı sıra; devletin de bu konuyu önemli sosyal projelerle ele alması gerektiği ciddi bir konudur. Ülkemizde canlıdan canlıya nakiller daha çok yapılmaktadır. Organ bağışının az olması bunun en önemli nedenidir. Batılı ülkelerle aynı seviyeye gelmek için Türkiye de bir yılda arasında kadavra donör bağışının olması gerekmektedir. Bu rakam maalesef ile sınırlıdır. Yani günümüz şartlarında 10 kat daha fazla bağışa ihtiyaç olduğu görülmektedir. Türkiye de canlıdan nakiller Avrupa dan daha fazla Avrupa ülkelerinde organ vericilerinin yüzde 80 i kadavra, yüzde 20 si canlı kaynaklıyken, Türkiye de tam tersine organ vericilerinin yüzde 75 i canlı, yüzde 25 si kadavra kaynaklıdır. Öyle ki canlı vericili karaciğer naklinde Türkiye çok başarılı sonuçlara ulaşmıştır. Son yıllarda yapılan organizasyonlar ile ülkemizde kadavra verici bulma oranı az da olsa artmış gözükmektedir. Ancak kadavradan nakillerin artması için hastaların beyin ölümünün gerçekleştiği merkezlere ve organ nakil koordinatörlerine bu konuda çok büyük sorumluluklar düşmektedir. Halkımızın da bu konuda duyarlı davranması gerekmektedir. 16 Memory Haziran - Temmuz - Ağustos 2012 Kalite güveni artırır Sağlık sisteminin her kademesinde çok iyi hizmet vermemiz gerekiyor. Kaliteli hizmet ile güven de kazanılacaktır. Hekim- hasta ilişkilerindeki güven, organ bağışında özel bir yere sahiptir. Diyanet İşleri Başkanlığı nın bu konuya açıklık getirmesi ile organ nakli dinen caiz midir sorusu da artık çok sık sorulmuyor. Kimi zaman da aileler sosyal baskı hissedebiliyor. İnsanlar çevrelerinden çekinip bağış yapmıyorlar. Bunlar yanlış ve dayanağı olmayan düşüncelerdir. Bağışlar ile birçok insanın hayatının kurtulabileceğinin unutulmaması gerekir. İnsanların nakil konusunda bilinçlenmesi ve bağışların artması ile yapılan karaciğer ya da böbrek nakilleri ile sağlıklarına kavuşan insanların sayılarının da aratacağına inanıyoruz. Örneğin; Memorial Ataşehir Hastanesi Organ Nakli Merkezi olarak son 7 ayda 40 karaciğer, 30 böbrek nakli gerçekleştirdik. Karaciğer nakillerinin 6 sı kadavradan 34 ü canlıdan, böbrek nakillerinin ise 3 ü kadavradan 27 si canlı vericiden idi. Her ne kadar yaşam sürvileri 1 yıldan önce değerlendirilmese de mevcut zaman diliminde karaciğerde başarı oranımız %94, böbrekte ise %97 dir. İstanbul Anadolu yakasının ilk canlı vericili karaciğer nakli, Memorial Ataşehir Hastanesi nde ekibimiz tarafından gerçekleştirildi. Halen İstanbul Anadolu yakasında en çok karaciğer nakli yapan merkezi konumdayız. Bu önemli başarı sadece bizim ekibimizin değil tüm Memorial Ataşehir Hastanesi doktor, hemşire ve personeli yanı sıra yönetim kadrosunun verdiği inanılmaz destek sayesinde ortaya konmuştur.

17 Op. Dr. Ramazan Dönmez, Uz. Dr. Can Kinalp, Uz. Dr. Hakan Korkut Atalan, Op. Dr. Didem Öncel Yakar, Op. Dr. Serdar Aslan, Prof. Dr. Kamil Yalçın Polat, Doç. Dr. Koray Güven, Doç. Dr. Duygu İbrişim, Tülin Türkan Karaciğer yetmezliğinin en etkin tedavisi nakildir Kronik karaciğer yetmezliğinde Hepatit B, Hepatit C ve alkol önemli nedenler arasında sıralanır. Kronik Hepatit B li hastaların %15 inde ileri evrelerde tümör ya da yetmezlik gelişebilir. Karaciğer yetmezliği ülkemizde de en çok Hepatit B ye bağlı olarak gelişir. Batı toplumlarında ise alkole bağlı gelişen karaciğer yetmezlikleri daha çok görülmektedir. Karaciğer yetmezliğinin son evresinde olan hastalar için nakil sayesinde uzun ve kaliteli bir yaşam sağlanır. Kansız karaciğer nakli riskleri azaltıyor Karaciğer nakli son derece teknik bir ameliyat olup, çok iyi bir anestezi takibi ve yoğun bakım desteği gerektirir. Nakillerde hastanın organ fonksiyonları ve kanama parametreleri çok yakından takip edilmelidir. Metabolizmayı olumsuz etkileyen faktörlerden kaçınılmalıdır. Aşırı kan kullanımı bunlardan biridir. Gerçekte karaciğer nakli kan kullanımının çok olduğu bir ameliyat olarak bilinir. Hastanın önceden kan ihtiyacı olmadığı durumda bizim hasta serimizde ortalama kan kullanma oranı oldukça düşüktür (2,1 ünite/hasta) Ne kadar çok kan kullanılırsa hastanın ameliyat ve ameliyat sonrası metabolik dengeleri o kadar çok bozulur. Her kan alımı kişi için bir travmadır. Tabi ki karaciğer naklinde çok kan kullanılması gereken durumlar da olabilmektedir. Böbrek nakli kronik böbrek yetmezliği hastalarının yaşam kalitesini artırıyor Kronik böbrek yetmezliği kişisel olarak insan hayatı için son derece zor bir yaşam şeklidir. Haftada üç gün 4-5 saat diyaliz makinesine bağlı kalınması, istenilen her aktivasyonun gerçekleştirilememesi, hastanın dilediği gibi su içip, istediği şekilde beslenememesi ve diyalizin olumsuz etkileri hastanın yaşam kalitesini oldukça düşürmektedir. Ancak başarılı bir böbrek nakli ve hastanın da nakil sonrası yaşam konusunda bilinçlendirilmesi sonrası kişi sosyal yaşamına kaldığı yerden devam edebilmektedir. Yoğun bakım desteği hayat kurtarır Nakil operasyonlarında anestezi ve yoğun bakım destekleri çok önemlidir. Örneğin; acil karaciğer yetmezliğine giren bir hastamız tam olarak 20 gün yoğun bakımda başarılı bir şekilde enfeksiyona maruz kalmadan takip edildi ve daha sonra kadavradan nakil ile hasta normal yaşamına geri döndü. Bu hastanın hayatta kalmasında yoğun bakımın çok önemli payı vardı. Bu, organ naklinde başarıyı etkileyen önemli faktörlerden biridir. Hastaların taburcu edildikten sonraki takipleri de önemlidir. Hastalar özellikle ilk 1 yıl çok yakın bir şekilde takip edilmelidir. Belirli periyotlarda mutlaka kontrollerini yaptırmalıdırlar. Nakil sonrası enfeksiyonların önlenmesi çok önemli Organ nakillerinde genellikle hastalar, en çok organ reddi durumunda ve enfeksiyon oluştuğunda kaybedilebilmektedir. Doktorların ve hemşirelerin yer aldığı özel bir enfeksiyon komitesinin denetimi ile hastalar enfeksiyon riskine karşı korunmalıdır. Nakil sonrası sağlıklı bir yaşam sizi bekliyor Bir nakil hastası için ilk bir yıl oldukça önemlidir. Nakil sonrası çoğu insan yapmakta olduğu işe geri dönerek günlük yaşantısına devam edebilmektedir. Ancak ameliyat sonrası dönemde dikkat edilmesi gereken bazı durumlar vardır. Hastalar naklin gerçekleştiği merkez ile bağlantılarını asla kesmemelidir. Ameliyat sonrası enfeksiyon riskini önlemek için doktorlarının talimatlarına kesinlikle uymalıdır. Organ nakli hastanın iş ve sosyal yaşamına sağlıklı bir şekilde dönebilmesini sağlamaktadır. Örneğin; organ nakli olan bir kadın 2. yıldan sonra hamile kalabilmektedir. Organ nakli yapabilmek her alanda üst düzeyde hizmet vermek demektir Bir hastanede organ nakli yapılabilmesi için o merkezin üst düzeyde hizmet veriyor olması gerekmektedir. Çünkü organ nakli sadece ameliyatla ilgili bir işlem değildir. Organ nakli multidisipliner bir çalışmayı gerektirir. Yanlış inanışlar organ bağışını engelliyor Türkiye de organ bağışının istenilen düzeye ulaşmamasında ve toplumda yeterli duyarlılığın oluşmamasında bilgi eksikliği, önyargılar ve yanlış inanışlar önemli rol oynamaktadır. Organ bağışı ve naklinde doğru zannedilip inanılan yanlışlar ile yıllarca diyalize bağlı kalan ya da organ bağışında bulunmayan birçok insan bulunmaktadır. İlerleyen zamanlarda bağış sayılarının artacağına inanıyoruz. Türkiye deki ilk yüz nakli ve beraberindeki el, kol nakil ameliyatları ile birlikte meslektaşlarım ve bilim dünyası adına çok mutlu olduk. Ancak her zaman ilkleri yapmak zor ve risklidir. Bir takım başarısızlıklar olabilir, büyük medikal hatalar olmadığı sürece bu konularda pozitif düşüncenin ülkemiz bilimine katkı sağlayacağını düşünüyorum. Medyada organ nakli ile ilgili yapılan olumlu haberlerin organ bağışını arttırdığı bilinen bir gerçektir. Organ bağışı konusunda yeterli ve doğru bilginin aktarılması çok önemlidir. Sağlık Bakanlığı son yıllarda bu konu üzerinde başarılı çalışmalara imza attı; ancak daha çok gidilecek yolumuz olduğu da bir gerçek. Toplum bilinçlendikçe organ bağışına yaklaşım da daha pozitif hale gelecektir organ naklinde denetimlerin yılı olacak Sağlık Bakanlığı organ nakli konusunda birçok alanda açılımlar yapmış ve ülkemizde bu konuyu belirli bir düzeye getirmiştir. Geçmiş yıllara oranla daha fazla sayıda nakiller yapılmaktadır. Hem daha çok organ bekleyen hastaya nakil yapmak, hem de bunu belirli kalite standartlarında yapmak temel hedef olmalıdır. Sağlık Bakanlığı da bu amaçla tüm nakil merkezlerini denetlemektedir. Hasta kayıt ve takip sistemleri ile tüm hastalar Sağlık Bakanlığınca yakından takip edilmektedir. Bu tür çalışmaların kaliteyi arttıracağına inanıyoruz. Memory Haziran - Temmuz - Ağustos

18 KADIN SAĞLIGI YUMURTALIK KİSTLERİ SİNSİCE İLERLEYEBİLİR Doç. Dr. Tolga Ergin - Memorial Ataşehir Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü Yumurtalık (over) kisti neredeyse her kadının hayatında en az bir kez karşılaştığı bir durumdur. Büyük bir çoğunluğu hiçbir belirti vermez ve başka bir nedenle yapılan jinekolojik muayene esnasında tesadüfen saptanabilir. Yumurtalık kistleri, sadece sağ veya sol yumurtalıkta olabileceği gibi her iki tarafta birden de olabilir. Bazen içi sıvı dolu kesecikler şeklinde bazen de kan veya daha yoğun içerikli olabilen yumurtalık kistleri çeşitli boyutlarda karşımıza çıkan oluşumlardır. Kasık ağrısı bir belirti olabilir Yumurtalık kisti bulunan hastaların bir çoğunda hiçbir şikayet bulunmayabilir. Muayene veya ultrasonografi sırasında tesadüfen de saptanabilmektedir. Hastaların birçoğunda sadece kasık ağrısı şikayeti bulunur. Yumurtalık kistlerine bağlı kasık ağrısı genellikle çok şiddetli değildir. Özellikle oturmak, dizleri karna çekmek gibi karın içerisini sıkıştıran hareketlerde ağrı birden hissedilir. Ancak kistte yırtılma (rüptür) veya kendi etrafında dönme (torsiyon) meydana gelirse bu durumda aniden başlayan şiddetli kasık ve karın ağrısı, bulantı, kusma, bayılma gibi şikayetler meydana gelebilir. Tümör belirteçleri araştırılır Yumurtalık kistinin tanısının konmasında nadiren de olsa ultrasonografinin dışında bazen bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MRI) ve kanda tümör belirteçleri incelenerek tedavi için bir karara varılır. Tümör belirteçlerinin yüksekliği ve diğer görüntüleme bulgularındaki kötü huylu olma olasılığının yüksek olması durumunda kistin tedavisi için operasyona karar verilmektedir. İlaç tedavisine yanıt alınamıyorsa Yumurtalık (over) kistlerinin birçoğu ilaç tedavisi veya ameliyat yapılmadan kendiliğinden birkaç ay içerisinde kaybolur. Ancak bazı kistlerde ilaç tedavisi veya ameliyat tedavisi gerekebilir. Bu noktada kistin kendiliğinden kaybolmasını takip etmek için beklemek, doğum kontrol hapı ile tedaviye başlamak veya ameliyat kararı vermek bazı faktörlere göre belirlenir. Bu faktörler; kistin boyutu, kistin görüntüsü, kan tahlilinde belirlenen tümör markerları, hastanın hikayesi, hastanın yaşı ve hastanın şikayetleri gibi faktörlerdir. Yumurtalık kisti aşırı ağrıya sebep oluyorsa, yırtılma, kendi etrafında dönme gibi şüpheler varsa bu durumda kistin boyu ve özellikleri, hastanın yaşı ve diğer özellikleri ne olursa olsun genellikle ameliyat kararı alınmaktadır. Operasyon kararı hangi durumlarda alınır? Günümüzde over kistlerinin cerrahi tedavisinde altın standart laparoskopik cerrahi dir. Laparoskopik cerrahi diğer jinekolojik problemlerde (miyomlar, dış gebelik vb ) olduğu gibi teknolojiyi yakından takip eden ve bu işin eğitimini almış olan uzmanlar tarafından başarı ile uygulanmaktadır. Laparoskopi iyileşme süresini kısaltması, iş ve sosyal yaşama daha hızlı dönüş imkanı tanıması gibi özelliklerinin yanı sıra; karın içi yapışıklıklara daha az sebep olmasından dolayı özellikle çocuğu olmayan hastalar için önem kazanmaktadır. Ayrıca laparoskopik cerrahi sırasında endoskop sayesinde ameliyat bölgesinin daha fazla büyütülebilmesi, ameliyatın daha dikkatli ve ayrıntılı yapılabilmesine de fırsat vermektedir. Vücuttaki kesiler daha az olduğu için ameliyat izi gibi kozmetik sonuçlar açısından da avantajlıdır. Bunların yanı sıra bazı ameliyatlardan sonra rastlanabilen fıtık ve enfeksiyon gibi riskler de çok daha azdır. 18 Memory Haziran - Temmuz - Ağustos 2012

19 KADIN SAĞLIĞI KEYİFLİ BİR HAMİLELİK DÖNEMİ İÇİN Op. Dr. Remzi Aydın - Memorial Şişli Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü Hamilelik döneminde artan hormonlar nedeniyle anne adayları; bulantı, kusma, sık idrara çıkma, baş ağrısı, aşırı yorgunluk,uykuya eğilim gibi şikayetler yaşayabilir. Tüm bu belirtilerin normal olduğu söylense de; tüm dengesi alt üst olan bir anne adayının her şeyin yolunda olduğunu düşünmesi pek mümkün olmamaktadır. Bulantı ve kusmaya neden olan yiyecek ve kokulardan uzak durun Gebeliğin özellikle başlarında oluşan bulantı ve kusmaların nedeni, gebelik ile artmış olan bazı hormonların sindirim sisteminde oluşturduğu değişikliklerdir. Bazı kokular, yiyecekler, kahve, koyu çay, ani hareketler, tansiyon düşmesi ve duygusal stresler bulantı hissini oluşturabilir. Bu hissi azaltmak için yapılması gereken, uyaranı uzaklaştırmaktır. Midenin boş kalmaması için sık yemek (en az 6 öğün), aşırı şişkinliği önlemek için yemek miktarını azaltmak, yağlı, hazmı zor ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmak ve duygusal gerginlik yaratan ortamlardan hızla uzaklaşmak gerekir. Bu bulguların tamamen normal olduğu ve zamanla mutlaka geçeceği unutulmamalıdır. Sırt ağrısını önlemek için egzersiz şart Omurgamızı dik tutmamızı sağlayan, sırt ve karın bölgesindeki kasların dengeli olması ve aynı güçte kasılabilmesıdır. Karın bölgesinde gebelik nedeniyle ortaya çıkan ağırlık artışını dengelemek üzere, sırt kasları daha fazla kasılmaya başlar ve bel kavisi artar. Kaslardaki aşırı yorgunluk ve bağlardaki gerginlik ağrı nedeni olabilir. Bu durumun engellenmesi için; karın kaslarını güçlendirici, sırt kaslarını uzatan egzersizler yapılmalı (hamile jimnastiği, yüzme, yoga v.s.) ergonomik koltuklar seçilmeli, düzgün oturma pozisyonunu bilinmeli ve dinlenme araları verilmelidir. Sık idrara çıkma gizli şeker belirtisi olabilir Hamilelik sürecinde oluşan yapım faaliyetleri metabolizma hızının yükselmesine, bu da atık madde artışına neden olur. Vücut bu maddeleri atmak üzere böbreklerin çalışma temposunu artırır. Hormonal etkilerin de yardımı ile idrar kesesi daha sık kasılır ve sık idrar yapma isteği duyulur. Bunun tamamen normal olduğunu bilmek ve sıvı alımını kısıtlamamak çok önemlidir. Bilinmesi gereken, idrar yaparken yanma hissi oluştuğunda ya da aşırı miktarda idrar olduğunda doktora başvurulması gerektiğidir. Bu gibi durumlarda idrar yolu enfeksiyonu ve gizli şeker gibi hastalıklar araştırılır. Göğüslerde aşırı hassasiyet varsa Gebelik süresince göğüslerlerde süt üretimini sağlamak üzere aşırı bir yapım ve gelişme yaşanır. Bu süreç meme dokusunda ısı artışı ve hassasiyet oluşumuna yol açar. Büyüyen göğüslerin ölçüsüne uygun sütyen kullanımı ve nemlendirici krem ile cilt bakımı ana önlemlerdir. Bu hassasiyetin geçici olduğu bilinmelidir. 10 dakikalık dinlenme molaları yorgunluğu engellemek için önemlidir. Hamilelik boyunca sürekli bir yapım faaliyeti olduğundan vücudun dinlenme ihtiyacı artar. Buna direnmek yerine günde en az 8 saat uykunun yanında 10 ar dakikalık dinlenme molaları almak ve açık havada yürüyüş yapmak en doğrusudur. Bu yorgunluk hissinin aşırıya kaçması durumunda enfeksiyon, depresyon gibi hastalıkların araştırılması için doktora başvurulması gerekir. Mide yanması şikayeti yaşıyorsanız Mide çeşitli sindirim faaliyetlerinin sürdürüldüğü üst ve alt çıkışlarının bu çalışma süresince kapalı tutulduğu bir organdır. Gebelik hormonlarının etkisi ile midenin boşalması zorlaşırken, midenin asidik içeriğinin yemek borusuna doğru çıkması ve burada yanma oluşturması sık rastlanılan bir durumdur. Bunu önlemek için midenin boşalmasını geciktiren yağlı ve hazmı zor yiyeceklerden uzak durmak, öğün miktarını azaltıp sıklığını artırmak ve yemek yedikten sonra en az 2 saat yatmamak gerekir. Memory Haziran - Temmuz - Ağustos

20 KADIN SAĞLIĞI BEBEK HAYALLERİNİZ EMBRİYO DONDURMA YÖNTEMİ İLE GERÇEK OLABİLİR Doç. Dr. Cem Demirel Memorial Ataşehir Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Üreme hücreleri olan yumurtaların ve spermlerin dondurulması uzun süredir tıpta bilinen bir uygulamadır. Laboratuvar ortamında yumurtaların, sperm hücreleri ile döllenmesini takiben oluşan embriyoların dondurularak saklanması, tüp bebek uygulamalarındaki en önemli yöntemlerden birini oluşturmaktadır. Dondurma işlemi hasta için büyük avantaj Tüp bebek uygulamalarında anne adayına bir veya iki adet döllenmiş yumurta (embriyo) transferi yapılmaktadır. Transfer edilmeyen yani kalan embriyolar eğer kalite açısından iyi olarak derecelendirilmiş ise; bu embriyolar dondurulup saklanmakta ve aileye ileriki zamanda tekrar bir gebelik şansı sunmaktadır. Yani geriye kalan her embriyo dondurulup saklanabilme özelliği taşımamaktadır. Geriye kalan embriyoların bu şekilde değerlendirilmesi hastalar için büyük fayda sağlamaktadır. Böylelikle embriyoların transferi için anne adayı yumurtalıkların uyarılması ve toplanması gibi meşakkatli süreçlerden geçmemektedir. Dondurma işlemleri pratik ve sonuçları olumlu Günümüzde embriyo dondurma işlemleri artık çok daha pratik ve iyi sonuç veren vitrifikasyon adını verdiğimiz yöntemle yapılmaktadır. Bu yöntemle dondurulan embriyoları çözdüğümüzde %80 nin üzerinde canlı kalım izlemekteyiz. Kısacası dondurulan embriyoların çözünmesinin ardından bu embryoların büyük oranda sağ kaldığı ve canlılıklarını koruduğu görülmektedir. Canlılığını koruyan bu embriyolar hücre sayılarını da tamamen korudukları takdirde, aile taze bir embriyonun verdiği gebelik şansına sahip olacaktır. Özellikle son yıllarda transfer edilen embriyo sayısının azalması ile birlikte her tüp bebek tedavi denemesinde elimizde çok sayıda dondurulacak embriyo kalmaktadır. Dondurulan embriyoların tutunma oranları Embriyo dondurma yönteminin pratikleşmesi ve çözdükten sonra bu embriyoların yüksek oranda canlılıklarını koruması artık tüp bebek tedavisi gören çoğu ailenin bu dondurulmuş embriyolar ile gebeliğe ulaşmasını sağlamaktadır. Nitekim günümüzde dondurulan embriyoların her birinin tutunma şansı olarak tanımlayabileceğimiz implantasyon oranlarının % 20 leri geçtiğini söylememiz mümkündür. Dondurma başarıyı artıran bir yöntem Embriyo dondurulması tüp bebek tedavisinin başarısını artıran en önemli yöntemdir. Ailelerin tüp bebek uzmanlarına en sık sorduğu soru ise; Bizim başarı şansımızı artıracak olan nedir olmaktadır. Bu soruya verilecek en iyi cevap, Embriyoların dondurulması işlemidir olacaktır. Dondurulmuş embriyoların transferi bitmeden bir tedavi denemesinin tamamlanmış olduğunu söylemek doğru değildir. Bu embriyoların sağlayacağı ilave gebelik şansı da tedavi başarısını toplamda artıran çok önemli bir faktördür. Tekrarlayan başarısız denemelerde Embriyoların dondurulup transfer edilmesi ayrıca ovarian hiperstimülasyon adı verilen tüp bebek tedavisinin ciddi bir komplikasyonunu da önlemekte ve tekrarlayan başarısız tüp bebek denemeleri olan hastalarda sorunun çözümünü sağlayabilmektedir. Embriyo dondurma işlemi tüp bebek uygulamalarının en önemli yöntemlerinden birini oluşturmakta ve tedavi başarısını belirgin şekilde artırmaktadır. 20 Memory Haziran - Temmuz - Ağustos 2012