BÖLGESEL GÖSTERGELER TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak 2010

Transkript

1 TÜİK BÖLGESEL GÖSTERGELER TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak 2010 ISSN TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

2 TÜİK

3 BÖLGESEL GÖSTERGELER 2010 TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak İstatistiki veri ve bilgi istekleri için Bilgi Dağıtım Grubu Tel: + (312) Faks: + (312) Yayın istekleri için Döner Sermaye İşletmesi Tel: + (312) Faks: + (312) Yayın içeriğine yönelik sorularınız için TÜİK Manisa Bölge Müdürlüğü Tel: + (236) (Md) + (236) (Strl) Faks: + (236) İnternet E-posta bilgi@tuik.gov.tr Yayın No 3539 ISSN Türkiye İstatistik Kurumu Yücetepe Mah. Necatibey Cad. No: Çankaya-ANKARA / TÜRKİYE Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre her hakkı Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığına aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara Tel: * Faks: Haziran 2011 MTB: Adet ISBN

4 Önsöz ÖNSÖZ Türkiye İstatistik Kurumu, ülkemizin ekonomik, sosyal, demografik ve kültürel yap s ile ilgili say m ve araşt rmalardan elde ettiği bilgileri, başta kamu kurum ve kuruluşlar ve araşt rmac lar olmak üzere kamuoyunun kullan m na sunmaktad r. Yay nlar, tutarl l k, zamanl l k, şeffafl k ve gizlilik ilkeleri çerçevesinde kaliteli veri üretimi ve hizmet sunumu ilkelerine göre haz rlanmaktad r. Dünyada ve ülkemizde istatistiki bilgiye duyulan ihtiyac n her geçen gün artmas na paralel olarak, üretilen istatistiklerin iyileştirilmesi, geliştirilmesi, bölgesel istatistiklerin toplanmas, bölgelerin sosyoekonomik analizlerinin yap lmas, bölgesel politikalar n çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemi ne uygun karş laşt r labilir istatistiki veri taban oluşturulmas amac yla, ülke genelinde İstatistiki Bölge Birimleri S n fland rmas (İBBS) tan mlanm ş, bu kapsamda Kurumumuzun Bölge Teşkilatlar n n güçlendirilmesi ve daha fonksiyonel hale getirilmesi için gereken altyap kurulmuştur. Yerel düzeyde kalk nma projeleri üretildikçe, veriye olan talep de artacakt r. Bu yay nda yer alan bölgesel veriler İBBS ye göre s n fland r lm şt r. Bölgesel düzeyde ayr nt l verilerin üretilmesi, kay tlara dayal verilerin geliştirilmesine bağl d r. Ulusal kay t sisteminin güncel olarak sürdürülmesi için TÜİK taraf ndan yürütülen faaliyetler devam etmektedir. Bölgesel düzeyde veri talebinin yüksekliği göz önünde bulundurularak haz rlanan bu yay n, değişik zamanlarda yay nlanan resmi istatistikler bir araya getirilerek, her aşamadaki karar al c ve kullan c lara kolayl k ve zaman tasarrufu sağlayacakt r. Bu yay n, ayn zamanda bölge yöneticilerinin verdikleri hizmetteki gelişmeleri ve eksiklikleri tesbit etmek amac yla, üretilen verileri göstergelere dönüştürerek karar almada kolayl k sağlayacak, İBBS ye göre Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, ve Uşak illerini kapsayan 2. düzeyde TR33 bölgesi bilgilerini içermektedir. Ayr ca yay nda, kullan c lar n karş laşt rma yapabilmelerini sağlamak üzere TR331 (Manisa), TR332 (Afyonkarahisar), TR333 (Kütahya) ve TR334 (Uşak) 3. düzeyde bölge birimleri olan illerin göstergelerine de yer verilmektedir. Yay n n tüm kullan c lara kolayl k sağlamas n ve faydal olmas n dilerim. A. Ömer TOPRAK Ba kan V. A. Ömer TOPRAK Başkan V. III

5 İçindekiler Ç NDEK LER Sayfa Önsöz çindekiler Aç klama Genel Bilgiler III V VII IX 1. Temel Göstergeler 1 2. Nüfus ve Sosyal Yap 29 Nüfus E ilimleri ve Demografi 35 Sa l k 53 E itim 55 Kültür 60 Adalet 64 Seçim 70 Çevre 72 gücü 76 Gelir Da l m 79 Tüketim Harcamalar Ekonomik Yap 81 Milli Gelir 86 D Ticaret 87 Fiyat ve Endeksler 89 statistikleri 90 Enerji 92 n aat 93 Ula t rma 95 Tar m 98 Turizm 108 Ek 1. Veri kaynaklar lgili Bilgilere Ula mak için 110 V

6 Simge ve Kısaltmalar Simge ve K saltmalar... Bilgi elde edilememi tir - Bilgi yoktur 0 Kullan lan birimin yar s ndan azd r TL Türk Liras $ ABD Dolar BBS TÜ K statistiki Bölge Birimleri S n fland rmas Türkiye statistik Kurumu TÜFE Tüketici Fiyatlar Endeksi GSYH GSKD Gayri Safi Yurtiçi Has la Gayri Safi Katma De er 2009/ 10 01/10/2009 ile 31/09/2010 aras ndaki ö renim dönemi % 20 lik gelir grubu Toplam hane gelirlerinin küçükten büyü e do ru s ralanarak, hanehalk say lar n n 5 e it parçaya bölünmek suretiyle gelir gruplar n n olu turulmas ISIC; Rev.3 CPA Not. 1 Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararas Standart Sanayi S n flamas Faaliyetlere Göre Ürünlerin statistiki S n flamas Tablolardaki rakamlar yuvarlamadan dolay toplam vermeyebilir VI VI

7 Açıklama AÇIKLAMA 1. Giri Bölgesel düzeyde kullan c talebi dikkate al narak seçilen belirli de i ken ve göstergelerden olu an bu yay n kullan c lar n bölgesel veriye daha kolay ula abilmesi amac yla haz rlanm t r. Ayr ca grafiklerle verinin daha kolay anla labilmesi amaçlanm t r. 2. Kapsam Yay n, 2000 y l ndan ba layarak mevcut en son y l verilerini içermekte, TR33 2. düzey bölgesi (Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, ve U ak) ile TR331 (Manisa), TR332 (Afyonkarahisar), TR333 (Kütahya) ve TR334 (U ak) 3. düzey illerinin yan nda, BBS 2. düzey (26 Bölge), BBS 3. düzey (81 il) göstergelerini kapsamaktad r. 3. Veri Kaynaklar Yay nda sunulan verilerin önemli bir k sm Türkiye statistik Kurumunun çal malar ya da ilgili kurumlarla yap lan i birli i ile elde edilmi tir. Bir bölümü ise ilgili kurumlar n yay nlar ndan oldu u gibi al nm t r. Yay n n ilk k sm nda bu verilerden yararlan larak göstergeler hesaplanm t r. Veri Güncelleme: Bu yay nda yer alan verilerin son güncelleme tarihi 21/03/2011 dir. 4. S n flamalar statistiki Bölge Birimleri S n fland rmas : Bölgesel istatistiklerin toplanmas, geli tirilmesi, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yap lmas, bölgesel politikalar n çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birli i Bölgesel statistik Sistemine uygun, kar la t r labilir istatistiki veri taban olu turulmas amac yla ülke çap nda statistiki Bölge Birimleri S n fland rmas tan mlanm t r. statistiki Bölge Birimleri S n fland rmas nda iller 3. düzey olarak tan mlanm ; ekonomik, sosyal ve co rafi yönden benzerlik gösteren kom u iller ise bölgesel kalk nma planlar ve nüfus büyüklükleri de dikkate al narak 1. düzey ve 2. düzey olarak grupland r lmak suretiyle hiyerar ik statistiki Bölge Birimleri S n fland rmas yap lm t r. Buna göre: 1. düzey: 2. Düzey Bölge Birimlerinin grupland r lmas sonucu tan mlanm olup, 12 adettir 2. düzey: 3. düzeydeki kom u illerin grupland r lmas sonucu tan mlanm olup, 26 adettir 3. düzey: l düzeyinde 81 adet statistiki Bölge Birimi yer almaktad r. Her il bir statistiki Bölge Birimini tan mlamaktad r. S n fland rmaya ili kin ayr nt l bilgi statistiki Bölge Birimleri S n fland rmas tablosunda verilmektedir. VII

8 Açıklama statistiki Bölge Birimleri S n flamas ( BBS) 1. Düzey 2. Düzey 3. Düzey 1. Düzey 2. Düzey 3. Düzey TR1 stanbul TR10 stanbul TR100 stanbul (Zonguldak, TR811 Zonguldak (Tekirda, TR211 Tekirda TR81 Karabük, TR812 Karabük TR21 Edirne, TR212 Edirne Bart n) TR813 Bart n TR2 Bat K rklareli ) TR213 K rklareli (Kastamonu, TR821 Kastamonu Marmara ( Bal kesir, TR221 Bal kesir Bat TR82 Çank r, TR822 Çank r TR22 Çanakkale ) TR222 Çanakkale TR8 Karadeniz Sinop) TR823 Sinop TR31 ( zmir) TR310 zmir (Samsun, TR831 Samsun (Ayd n, TR321 Ayd n Tokat, TR832 Tokat TR32 Denizli, TR322 Denizli TR83 Çorum, TR833 Çorum Mu la) TR323 Mu la Amasya) TR834 Amasya TR3 Ege (Manisa, TR331 Manisa (Trabzon TR901 Trabzon Afyonkarahisar, TR332 Afyonkarahisar Ordu, TR902 Ordu TR33 Kütahya, TR333 Kütahya Do u Giresun, TR903 Giresun U ak) TR334 U ak TR9 Karadeniz TR90 Rize, TR904 Rize (Bursa, TR411 Bursa Artvin, TR905 Artvin TR41 Eski ehir, TR412 Eski ehir Gümü hane) TR906 Gümü hane Bilecik ) TR413 Bilecik (Erzurum, TRA11 Erzurum Do u ( Kocaeli, TR421 Kocaeli TRA1 Erzincan, TRA12 Erzincan TR4 Marmara Sakarya, TR422 Sakarya Bayburt ) TRA13 Bayburt TR42 Düzce TR423 Düzce TRA Kuzeydo u (A r, TRA21 A r Bolu, TR424 Bolu Anadolu Kars, TRA22 Kars Yalova ) TR425 Yalova TRA2 I d r, TRA23 I d r Bat TR51 ( Ankara) TR510 Ankara Ardahan ) TRA24 Ardahan TR5 Anadolu ( Konya, TR521 Konya (Malatya, TRB11 Malatya TR52 Karaman) TR522 Karaman Elaz, TRB12 Elaz TRB1 ( Antalya, TR611 Antalya Bingöl, TRB13 Bingöl TR61 Isparta, TR612 Isparta Ortado u Tunceli ) TRB14 Tunceli TRB Burdur) TR613 Burdur Anadolu (Van, TRB21 Van TR62 (Adana, TR621 Adana Mu, TRB22 Mu TR6 Akdeniz Mersin) TR622 Mersin TRB2 Bitlis, TRB23 Bitlis TR63 (Hatay, TR631 Hatay Hakkari ) TRB24 Hakkari Kahramanmara TR632 Kahramanmara (Gaziantep, TRC11 Gaziantep Osmaniye) TR633 Osmaniye TRC1 Ad yaman, TRC12 Ad yaman TR71 (K r kkale, TR711 K r kkale Kilis ) TRC13 Kilis Aksaray, TR712 Aksaray ( anl urfa, TRC21 anl urfa Ni de, TR713 Ni de TRC2 TRC Güneydo u Diyarbak r ) TRC22 Diyarbak r Orta Nev ehir, TR714 Nev ehir Anadolu (Mardin, TRC31 Mardin TR7 Anadolu K r ehir) TR715 K r ehir Batman, TRC32 Batman TR72 (Kayseri, TR721 Kayseri TRC3 rnak, TRC33 rnak Sivas, TR722 Sivas Siirt) TRC34 Siirt Yozgat) TR723 Yozgat Top VIII VIII

9 Genel Bilgiler GENEL B LG LER Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya ve U ak illerinden olu an bölge, km² lik yüzölçümü ile Türkiye yüzölçümünün % 5,8 ine denk gelmektedir. Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi 2010 verilerine göre bölgenin kilometrekareye 67 ki i olan nüfus yo unlu u, 96 olan ülke nüfus yo unlu unun alt ndad r. Bölgenin 2010 y l y ll k nüfus art oran 21,73 dir. Ege k y lar na nazaran iklimi daha serttir. Yazlar s cak ve kurak, k lar l k ve ya l geçer. Afyonkarahisar a yakla t kça kara iklimi kendini gösterir. Da l k olan kuzey ve kuzeydo u bölgesinde yazlar serin ve k lar so uk geçer. MAN SA Tarihçesi Manisa ve yöresinin tarihinin M.Ö y llar na kadar indi i, Tantalis ve Spylos Magnesias gibi adlarla an lan yerle imlere sahne oldu u bilinmektedir. Yörede ç kan buluntulardan ve yaz l kaynaklardan Manisa ve çevresinin Hitit, Aka, Frig, Lidya, Roma ve Bizans uygarl klar na sahne oldu u anla lmaktad r. Daha sonra Saruhan ve Osmanl egemenli ine girmi tir. Manisa 16. Yüzy lda sosyal, ekonomik ve idari aç dan önemli bir merkez haline gelmi tir. 27 May s Eylül 1923 tarihleri aras nda Yunan i gali alt nda kalan kent, Kurtulu Sava s ras nda tarihinin en kötü dönemini ya am t r. Co rafi Durumu Manisa ili topraklar n n büyük bölümü Gediz Havzas içinde, küçük bir bölümü de kuzeybat da Ege (Bak rçay) Havzas içinde bulunmaktad r. dari yönden bat dan zmir, kuzeyden Bal kesir, güneyden Ayd n, güneydo udan Denizli, do udan U ak ve Kütahya illeri ile çevrilidir. l'in yüzölçümü km²'dir. l do al aç dan ise, kuzey ve kuzeydo udan Demirci Da lar ve uzant lar, do udan Kula-Gördes- U ak platolar, güneyden Bozda lar, bat dan Spil Da, Yamanlar Da uzant lar, Menemen Bo az ve Yunt Da uzant lar yla s n rlanm durumdad r. l in topraklar çok büyük bir a rl kla da lar ve platolardan olu mu tur. Salihli ilçesinde Bozda lar üzerinde bulunan Kump nar Tepe 2070 metre ile ilin en önemli yükseltisidir. Gölmarmara Gölü, Demirköprü Baraj ile Gediz ve Bak rçay nehirleri ilin önemli su kaynaklar d r. Bat dan do uya do ru yükseklik ve orman alanlar artmakta, Akdeniz ikliminden karasal iklime geçi görülmektedir. Gediz ve kollar nca sulanan ovalar, ülkemizin en verimli ovalar d r. Ege bölgesi içinde geni bir alan kapsayan Manisa ilinde, Akdeniz iklimi ile beraber ç Anadolu'nun karasal iklim özellikleri egemendir. Ovalar ve ovalar çevreleyen vadilerde, karasal nitelikli Akdeniz iklimi görülürken, yüksek da l k bölgeler ve platolar ile kuzey ve kuzey do usundaki da lar ve platolarda ç Anadolu'nun karasal nitelikli ikliminin etkileri görülür. IX IX

10 Genel Bilgiler Bitki örtüsü bat dan do uya do ru ova bitkileri, makiler, ormanlar ve alpin bitkilerinden olu ur. Egemen bitki örtüsü ormanlar ve makilerdir. Do al bitki örtüsünün büyük ço unlu u, kurakl a dayan kl, sert yaprakl, sürekli ye il kalan Akdeniz bitki türleridir. dari ve Sosyo - Ekonomik Durumu Manisa ilinin nüfusu, 2010 Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi (ADNKS) sonuçlar na göre ki idir. Nüfusun ki isi ehirlerde ya arken, ki isi belde ve köylerde ya amaktad r. ehirde ya ayanlar n oran % 67, köyde ya ayanlar n oran % 33 dür. Yine ADNKS sonucuna göre, il merkezi nüfusu , ilin nüfus yo unlu u ise km² ba na 105 ki idir. Nüfus bak m ndan en büyük ilçeleri s ras yla Merkez, Akhisar, Salihli ve Turgutlu dur. Nüfus bak m ndan en küçük ilçe ise Köprüba d r. Yüzölçümü bak m ndan en büyük ilçesi, Akhisar, en küçük ilçesi ise Gölmarmara d r. Manisa daki ilçe say s 16, belediye say s 84 ve köy say s ise 780 dir. Manisa ilinde yer alan Celal Bayar Üniversitesi Ege bölgesinin en büyük 3 üniversitesinden biridir. Nitelikli kadrosu, h zla büyüyen alt yap yat r mlar ile Manisa'n n üniversite e itimi için elveri li ko ullara sahip olmas, Celal Bayar Üniversitesi'ni binlerce genç insan için tercih edilir bir hale getirmektedir. ehirle me oran, y ll k nüfus art h z ve sanayi i kolunda çal anlar n toplam istihdama oran ki i ba na gayri safi yurtiçi hâs la ve tar m kolunda çal anlar n toplam istihdam oran ise Türkiye ortalamalar n n üstündedir. Manisa, Türkiye nin en önemli tar msal üretim merkezlerinden biridir. l de modern tar m teknikleri uygulanmaktad r. Manisa, üzüm ve tütün üretiminde ülkemizde çok önemli bir yere sahiptir. Manisa n n geleneksel ve tar msal a rl kl sanayi yap s 1970 li y llarda de i meye ba lam t r. Merkezde Organize Sanayi Bölgesinin kurulmas, yat r m ve ihracata verilen te vikler, tar m ve ticaret sektörlerinde sa lanan sermaye birikiminin sanayiye dönü ümünü h zland rm t r. lde beyaz e ya, plastik ve tar m ürünleri sanayi geli mi tir. AFYONKARAH SAR Tarihçesi Afyonkarahisar ili ad n ehrin güneyinde bulunan kaleden ve afyon bitkisinden alm t r. M.Ö y l ndan ba layarak günümüze kadar ilin s n rlar içerisinde Kalkolitikten, Eski Tunç Devri'ne geçi kültürlerinden sonra Hitit, Frig, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanl medeniyetleri konumlanm t r. Selçuklu Türklerinin 1071 y l nda Anadolu'yu fethinden sonra Afyonkarahisar Türk egemenli ine geçti. Bu tarihten itibaren Afyonkarahisar, s ras yla Selçuklu Devleti Sahipo ullar Beyli i, Germiyano ullar Beyli i hükümdarl alt nda ya ad ktan sonra 1428'de Osmanl mparatorlu u topraklar na kat lm t r. Büyük Taarruzun en büyük sava lar Afyonkarahisar ve Kütahya illerinin s n rlar nda yap lm t r. Mustafa Kemal'in yönetti i, Kocatepe Sava olarak bilinen ve Türk ordular na zaferi müjdeleyen, ünlü sava da 1. ve 2. ordu aras nda s k t r lan dü man birlikleri Afyonkarahisar ili s n rlar içinde yok edildiler. Bu nedenle Afyonkarahisar, Kurtulu Sava m z n simgesi olmu kentlerimizden biridir. X X

11 Genel Bilgiler Co rafi Durumu Afyonkarahisar do uda Konya, bat da U ak, kuzeybat da Kütahya, güneybat da Denizli, güneyde Burdur, güneydo uda Isparta ve kuzeyde Eski ehir illeri ile kom udur. Afyonkarahisar ili arazisinin % 47,5 ini da lar, % 32,6 s n platolar ve %19,9 unu ovalar olu turur. Yüzölçümü km² dir. Afyonkarahisar ili, ortalama yüksekli i metre olan ve tektonik hareketlerin olu turdu u vadilerle yar lm bir yayla görünümündedir. Afyonkarahisar' n en ilginç yüzey ekli, üzerinde bir de kale bulunan kentin içindeki Sivritepe'dir. Yüksekli i 1200 metre olan Sivritepe, ovadaki volkanik olu um sonucu ortaya ç km kaya kütlesidir. Afyonkarahisar ilinde kara iklimi hüküm sürer. Ancak bu kara ikliminin yan s ra Ege Denizi'nden gelen ve iklime az da olsa yumu atan hava ak mlar n n etkisi alt ndad r. Afyonkarahisar Ege bölgesinde olmas na ra men Ege iklimiyle ba da maz. Yükselti ve denizden uzakl k sebebiyle Afyonkarahisar' n iklim artlar nda ç Anadolu iklimine benzerlik görülür. Afyonkarahisar iklimi yazlar s cak ve kurak, baharlar l k ve ya l, k lar so uk ve kar ya l olarak tan mlan r. Afyonkarahisar' n bitki örtüsü kara ikliminin elverdi i kuru orman topluluklar d r. Da l k alanlarda varl n sürdürmekte olan bu ormanlar düzlüklerde tamam yla ortadan kald r lm t r. Ormanlar n yok edilmesi sonucu ilin oval k alanlar bozk r görünümünü alm t r. Afyonkarahisar çevresinin bitki örtüsü daha çok step özellikleri gösterir. Platolar ve yaylalar daha çok bozk r bitkileriyle kapl d r. dari ve Sosyo - Ekonomik Durumu Afyonkarahisar ilinin nüfusu, 2010 Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi (ADNKS) sonuçlar na göre ki idir. Nüfusun ki isi ehirlerde ya arken, ki isi belde ve köylerde ya amaktad r. ehirde ya ayanlar n oran % 52,39, köyde ya ayanlar n oran % 47,61 dir. Yine ADNKS sonucuna göre, il merkezi nüfusu , ilin nüfus yo unlugu ise km² ba na 49 ki idir. Nüfus bak m ndan en büyük ilçeleri s ras yla Merkez, Sand kl, Dinar, Bolvadin d r. Nüfus bak m ndan en küçük ilçe ise K z lören dir. Yüzölçümü bak m ndan en büyük ilçesi, Emirda, en küçük ilçesi ise Evciler dir. Afyonkarahisar daki ilçe say s 18, belediye say s 107 ve köy say s ise 388 dir. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, 3 Temmuz 1992 tarihinde ö retim faaliyetlerine ba lam t r ehirle me oran, y ll k nüfus art h z, ki i ba na gayri safi yurtiçi has la ve sanayi i kolunda çal anlar n toplam istihdama oran bak m ndan Türkiye ortalamalar n n alt ndad r. Tar m kolunda çal anlar n toplam istihdam oran ise Türkiye ortalamas n n üstündedir. Afyonkarahisar ilinde geçim kayna genel olarak tar m ve hayvanc l a dayanmaktad r. Tar m, öncelikle da lar aras nda yer tutan ovalarda bahçe tar m tipindedir. Mevsimlik sebze üretimi ile birlikte meyve üretimi de büyük oranda yap lmaktad r. Sulu tar m n yap ld yerlerde sebze üretimi hakimdir. Di er yandan iklim artlar na ve toprak özelliklerine göre tah l üretimi de çok miktarda yap lmaktad r. Bunun yan nda ha ha, ekerpancar, patates, ayçiçe i gibi endüstri bitkileri de yeti tirilir. Geleneksel hayvanc l n azald ve buna kar l k modern hayvanc l n artmaya ba lad Afyonkarahisar'da et ve et ürünleri üretimi geli me göstermi tir. Besi hayvanc l kapal mekânlarda ve XI XI

12 Genel Bilgiler hemen her ilçede olmak üzere, merkez ve çevresinde yo un bir biçimde yap lmaktad r. Tavukçuluk ve buna dayal yumurta üretimi fazla miktarda yap lmaktad r. Yumurta borsas Afyonkarahisar'da belirlenmektedir. Hayvanc l k alan nda Afyonkarahisar, kom u illere göre daha yüksek bir potansiyele sahiptir. Süt s rc l, küçük ve büyük ba hayvanc l k, ar c l k ve tavukçuluk yap lmaktad r Afyonkarahisar, ülkemizdeki co rafî konumuna ra men y llarca sanayile me sürecine girememi tir. Son y llarda Afyonkarahisar, özel sektörün de yat r mlara yönelmesiyle sanayile mede yeni bir döneme girmi tir. Afyonkarahisar'da büyük bir geli me gösteren geçim kaynaklar ndan biri de imalat sanayidir. Eskiden beri bilinen kaymak ve kaymakl eker üretimi ile birlikte sucuk üretimi, ehir ekonomisinde önemli bir yer tutmaktad r. Özellikle scehisar ve çevresinde ç kar lan mermer ise farkl biçimlerde i lenmek suretiyle yurt içine ve yurt d na sat lmakta, yörenin geçim kayna özelli ini korumaktad r. Bunun yan nda makarna, un, yem, tu la, ya ve lastik vb. imalat sektöründeki yat r mlar sanayile me sürecini belirgin olarak ortaya koymaktad r. Ba lang çta tar ma dayal olarak geli me gösteren sanayi sektörü, günümüzde çe itlilik göstererek geli imini sürdürmektedir. KÜTAHYA Tarihçesi M.Ö y llar nda kurulmu medeniyetlerin ve kültürlerin harman oldu u Kütahya'n n antik ça da ilk ev sahipleri Friglerdir. Daha sonra Roma, Bizans, Germiyano ullar, Osmanl egemenli ine girmi tir. Anadolu da Türk hakimiyeti ba lad nda Kütahya ve çevresi Germiyano ullar Beyli i ne verilmi tir. Kütahya iki kez Germiyano ullar Beyli i ne ba kentlik yapm ve bu dönemde yap lan pek çok eser günümüze kadar ula m t r. Kütahya ve çevresi Osmanl Devletine Devlet Hatun un çeyizi olarak verilmi ve bu nedenle ehzadeler ehri olarak an lm t r. Kütahya Osmanl mparatorlu u döneminde de Anadolu Beylerbeyli i ne merkezlik etmi tir. Kütahya'n n Milli Mücadele tarihimizde çok önemli bir yeri vard r. Cumhuriyetimizin kurulmas için verilen ba ms zl k mücadelesi il s n rlar içerisinde de ya anm ve Kütahya 30 A ustos Zaferi ile dü man i galinden kurtar lm t r. Bunu 1 Eylül de Gediz, 3 Eylül'de Emet ve Tav anl 'n n kurtulu lar izlemi tir. Co rafi Durumu Kütahya ilinin yüzölçümü km² dir. Kütahya, kuzeyinde Bursa, kuzeydo usunda Bilecik, do usunda Eski ehir ve Afyonkarahisar, güneyinde U ak, bat s nda Manisa ve Bal kesir illerimizle çevrilidir. Kütahya ilinde ortalama yükselti 1200 metredir. Da lar n ve platolar n a rl kta oldu u ilde yeryüzü ekillerinin % 57,5 ini da lar, % 11 ini ovalar, % 31,5 ini platolar olu turmaktad r. Kütahya ili; Ege Bölgesi nde yer almas na ra men, denizden uzakl k ve yükseltiye ba l olarak iklimi k y Ege den daha farkl d r ve geçi iklimi özelli i göstermektedir. lde yazlar s cak ve kurak, k lar so uk ve ya l geçer. XII XII

13 Genel Bilgiler Kütahya da kuru ormanlar ço unluktad r. Bunu bozk r bitki topluluklar takip etmektedir. lin ormanlar, daha çok da eteklerindeki platolarda yer al r. Kütahya da orman alt alanlar nda toprak artlar ndan dolay bozk r bitki örtüsü hakimdir. dari ve Sosyo - Ekonomik Durumu Kütahya ilinin nüfusu, 2010 Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi (ADNKS) sonuçlar na göre ki idir. Nüfusun ki isi ehirlerde ya arken, ki isi belde ve köylerde ya amaktad r. ehirde ya ayanlar n oran % 64,96, köyde ya ayanlar n oran % 35,04 dir. Yine ADNKS sonucuna göre, il merkezi nüfusu , ilin nüfus yo unlu u ise km² ba na 49 ki idir. Nüfus bak m ndan en büyük ilçeleri s ras yla Merkez, Tav anl, Simav ve Gediz dir. Nüfus bak m ndan en küçük ilçe ise Dumlup nar d r. Yüzölçümü bak m ndan en büyük ilçesi, Merkez, en küçük ilçesi ise Pazarlar d r. Kütahya daki ilçe say s 13, belediye say s 72 ve köy say s ise 511 dir. Kütahya ilinde bulunan Dumlup nar Üniversitesi tarihinde 4 Fakülte ve 2 Enstitü olarak kurulmu tur. Daha önce Anadolu Üniversitesine ba l olarak faaliyetini sürdüren Kütahya ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi ve Meslek Yüksekokulu Üniversite nin çekirde ini olu turmu tur. ehirle me oran, y ll k nüfus art h z, ki i ba na gayri safi yurtiçi has la ve sanayi i kolunda çal anlar n toplam istihdama oran bak m ndan Türkiye ortalamalar n n alt ndad r. Tar m kolunda çal anlar n toplam istihdam oran ise Türkiye ortalamas n n üstündedir. Termal Turizm Merkezi ile Türkiye'nin en zengin termal kaynaklar na sahip olan Kütahya, bir çok hastal a derman olan termal sular ile yerli ve yabanc turistlere ifa da tmaktad r. lin simgesi ve onu bütün dünyaya tan tan "Çinicilik" Kütahya'da en önemli sanat dal olman n yan s ra halk n önemli bir geçim kayna olma özelli i de ta r. Seramik ve Çinicilik yap m Kütahya'da ilk olarak Friglerle ba lay p günümüze kadar geli erek gelmi tir. Kütahya ilinin ula m ve altyap sorunu y llar önce çözülmü ve bir altyap sorunu yok gibi görünmekle birlikte co rafik konumu, fiziksel büyüklü ü ve önemli sektörlerin yap s dikkate al nd nda, ula t rma altyap s n n yetersiz oldu u çok aç k görülmektedir. Dü ük standarttaki yollar önemli ölçüde iyile tirmeye ihtiyaç duymaktad r. lçelerin il merkezi ve birbirleriyle olan karayolu ba lant lar ndaki eksiklikler, ilçelerdeki ekonomik ve sosyal hayat olumsuz etkilemektedir. U AK Tarihçesi Antik dönemdeki ad "Temenothyrea" olan U ak, ç Ege Bölgesinde Bat ve Orta Anadolu'yu birbirine ba layan bölgede yeralmaktad r. U ak önce Frigya, sonra Lidya hakimiyeti ve M.Ö.330'da Büyük skender'in hakimiyetine girer. M.Ö. 189'da Roma mparatorlu u, M.S. 395'te ise imparatorlu un ikiye ayr lmas yla Do u Roma mparatorlu una geçmi tir. Yakla k M.Ö. 4000'den sonra yerle ik düzenin görüldü ü alanda kesintisiz yerle imin eski Tunç Ça nda ba lad tespit edilmi tir. XIII XIII

14 Genel Bilgiler 1071'den sonra yöre Selçuklular ile Bizans aras nda de i tirilmi tir. 1176'da bölge kesin olarak Selçuklu hakimiyetine girmi tir. Selçuklu Devletinin y k lmas yla Germiyan Beyli i ne, 1429 y l nda ise Osmanl topraklar na kat lan U ak, Kütahya sanca na ba l bir kaza olmu, 29 A ustos 1920 de iki y l iki gün süren Yunan i galinden Kurtulu Sava ile 1 Eylül 1922 günü kurtulmu bu dönemde tarihinin en kötü dönemini ya am t r. Cumhuriyet döneminde ise 1953 y l nda il merkezi haline gelmi tir. Co rafi Durumu U ak ili, kuzeyde Kütahya, do uda Afyonkarahisar, güneyde Denizli ve bat da Manisa illeri ile çevrilmi tir. lin yüzölçümü 5363 km² dir. Murat Da, Bulkaz Da ve Ah r Da ilin kuzey, kuzeydo u ve do udaki do al s n rlar n olu tururlar. l topraklar bir çok vadiyle yar lm dalgal yaylalar görünümündedir. Bu yaylalar kuzeydo udan güneybat ya do ru alçalarak baz kesimlerde hafif dalgal bir görünü al rlar. l arazisi genel olarak dalgal plato görünümündedir. Kuzey ve do u kesimleri da l k, güney ve bat kesimleri ise ovalar ve dalgal arazilerden olu maktad r. l topraklar n n % 57,5 i platolardan, % 37 si da lardan ve % 5,5 i de ovalardan meydana gelmektedir. Akdeniz iklimi ile karasal iklim aras nda geçi özelli i gösteren bir iklime sahiptir. K lar Ege ye göre daha sert geçmektedir. Ya larda ilkbahara do ru bir kayma dikkati çekmektedir. dari ve Sosyo - Ekonomik Durumu U ak ilinin nüfusu, 2010 Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi (ADNKS) sonuçlar na göre ki idir. Nüfusun ki isi ehirlerde ya arken, ki isi belde ve köylerde ya amaktad r. ehirde ya ayanlar n oran % 66,73, köyde ya ayanlar n oran % 33,27 dir. Yine ADNKS sonucuna göre, il merkezi nüfusu , ilin nüfus yo unlu u ise km² ba na 63 ki idir. Nüfus bak m ndan en büyük ilçeleri s ras yla Merkez, Banaz ve E me dir. Nüfus bak m ndan en küçük ilçe ise Karahall d r. Yüzölçümü bak m ndan en büyük ilçesi, E me, en küçük ilçesi ise yine Karahall d r. U ak taki ilçe say s 6, belediye say s 24 ve köy say s ise 244 dür. U ak Üniversitesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Rektörlü üne ba l iken ad ve ba lant s de i tirilerek olu turulan ve rektörlü e ba lanan fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullar ile rektörlü e ba l olarak yeni kurulan enstitülerden olu maktad r. ehirle me oran, y ll k nüfus art h z, ki i ba na gayri safi yurtiçi has la ve sanayi i kolunda çal anlar n toplam istihdama oran bak m ndan Türkiye ortalamalar n n alt ndad r. Tar m kolunda çal anlar n toplam istihdam oran ise Türkiye ortalamas n n üstündedir. l alan n n % 45,34 ü tar ma elveri lidir. Tar m alanlar n n % 93 ü tarla arazisidir. Gerek tar m alanlar n n azl, gerekse bu alanlar n sadece % 8 kadar n n sulanmas, ilde sanayile meyi zorunlu hale getirmi tir. l genelinde arpa, bu day, nohut, yulaf ve m s r üretilmektedir. lin endüstriyel bitki üretiminde de söz sahibi oldu u söylenemez. Hayvanc l k olarak E me ilçesi, çay r ve mera alanlar n n sa lad imkanlarla il içinde önemli a rl a sahiptir. XIV XIV

15 Temel Göstergeler Sayfa Açıklama 2 Grafik 1.1 ehir-köy nüfusunun toplam nüfus içindeki oran, Nüfus yo unlu u, Toplam ya ba ml l k oran, Y ll k nüfus art h z, Ö retmen ba na dü en ö renci say s (ilkö retim), 2010/' Yüz bin ki i ba na dü en hastane yatak say s, Belediyelerde ki i ba na temin edilen günlük su miktar, Ki i ba na toplam elektrik tüketimi, Ki i ba na gayri safi katma de er, gücü göstergeleri, Çal an say lar n n Türkiye toplam içindeki pay, Maa ve ücretlerin Türkiye toplam içindeki pay, Ki i ba na bitkisel üretim de eri, Ki i ba na canl hayvanlar de eri, Ki i ba na d ticaret, TÜFE-Bir önceki y l n ayn ay na göre de i im oran (%), Tablo 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve s ralamalar, BBS üçüncü düzey (81 il) gösterge ve s ralamalar,

16 Temel Göstergeler 1. TEMEL GÖSTERGELER Bu bölümde bölgedeki geli melere ait temel göstergeler BBS 2. düzey (26 bölge) ve BBS 3. düzey (81 il) ayr m nda verilmi tir. Ki i ba na göstergeler hesaplan rken her bir düzey için ilgili y la ait Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi (ADNKS) sonuçlar kullan lm t r. Tan m ve Kavramlar Nüfus art h z : Birbirini izleyen iki say m n kesin sonuçlar na dayan larak, do al art ba nt s n n yard m ile hesaplanmaktad r. Do al art ba nt s n n gösterimi öyledir: P n =P o.e rn Bu ba nt daki terimlerden: P n : iki ard l say mdan ikincisini, P o : iki ard l say mdan birincisini, e : (sabit say ), n : iki say m aras nda bulunan zaman birimi say s n, r : iki say m aras nda, zaman birimi içerisindeki nüfus art h z n göstermektedir. Nüfus yo unlu u: Bir kilometrekareye dü en nüfustur. Nüfus yo unlu u hesaplan rken göl hariç yüzölçümü verileri kullan lm t r. ehir nüfusu: l ve ilçe merkezleri belediye s n rlar içindeki nüfustur. Köy nüfusu: Belde ve köylerdeki nüfustur. Ya : Ki inin bitirmi (tamamlam ) oldu u ya t r. Cinsiyet oran : Her 100 kad n için erkek say s d r. Toplam ya ba ml l k oran : ya grubundaki her 100 ki i için 0-14 ve 65 ve daha yukar ya gruplar ndaki ki i say s d r. (0-14 ya taki nüfus)+(65 ve daha yukar ya grubundaki nüfus) Ba ml l k Oran = * 100 (15-64) ya taki nüfus Net göç: Belirli bir alan n ald göç ile verdi i göç aras ndaki farkt r. Belirli bir alan n ald göç verdi inden fazla ise net göç pozitif, verdi i göç ald göçten fazla ise göç negatiftir. Net göç h z : Göç edebilecek her bin ki i için net göç say s d r. 2 2

17 Temel Göstergeler gücüne kat lma oran : gücünün kurumsal olmayan çal ma ça ndaki nüfus içindeki oran d r. sizlik oran : gücündeki her 100 ki i içinde i siz olanlar n n say s d r. Bir ba ka deyi le, i siz hanehalk nüfusunun i gücüne oran d r. hracat: Bir ülkede yerle ik ki i ve kurumlar n di er ülkelere mal satmas d r. thalat: Bir ülkede yerle ik ki i ve kurumlar n di er ülkelerden mal sat n almas d r. Bölgesel Ki i Ba Gayri Safi Katma De er: Bölgesel gayrisafi katma de erin y l ortas bölge nüfusuna bölünmesi ile elde edilen de erdir. Yerel birim: Co rafi olarak tan mlanan bir yerdeki mal ve hizmetlere ili kin faaliyetleri ya da bunlar n bir k sm n yürüten bir giri im ya da giri imin bir parças d r. Yerel birim giri imin; merkez, büro, ma aza, büfe, fabrika, atölye, maden oca, antiye, otel, lokanta, kafe, okul, hastane, depo gibi adresi co rafi olarak tan mlanabilen bir yerdeki yerle ik olan bölümüdür. Bu yerde ekonomik faaliyet tek ve ayn giri im için bir ya da daha çok ki inin tam gün ya da k smi olarak çal mas yla yürütülür. Giri im merkezinin bulundu u yer de bir yerel birimdir. Çal anlar say s : Ücretle çal anlar n y ll k ortalama say s na i sahibi ve ortaklarla, ücretsiz çal an aile fertlerinin ve ç raklar n y ll k ortalama say s n n eklenmesi ile bulunur. Maa ve ücretler: Hesap dönemi boyunca yap lan i kar l nda, bordroda say lan (evde çal anlar dahil) bütün ki ilere ödenebilir ayni veya nakdi toplam kar l klar olarak tan mlan r. Trafik kazas : Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla arac n kar t ölüm,yaralanma ve zararla sonuçlanm olan olayd r. Belediyelerde ki i ba temin edilen günlük su miktar : Belediyeler taraf ndan içme ve kullanma suyu ebekesi ile da t lmak üzere temin edilen günlük ortalama su miktar n n, içme ve kullanma suyu ebekesine ba l nüfusa oran d r. lkö retim: 1997/`98 ö retim y l ndan önce ilkokullarda 5 y ll k zorunlu e itim uygulanmakta, 6-10 ya grubundaki çocuklar kapsamakta idi tarihinde ç kan 4306 say l yasa ile 1997/`98 ö retim y l ndan itibaren 8 y ll k kesintisiz zorunlu ilkö retime geçilmi tir. Devlet okullar paras zd r. Bu okullar bitirenlere ilkö retim diplomas verilmektedir. lkö retim 6-13 ya grubundaki çocuklar n e itimini kapsamaktad r. Halk kütüphaneleri: Kad n, erkek, her ya ta, her düzeyde ve her meslekten okuyucunun çe itli konularda haz rlanm eserlerden ücretsiz ve serbestçe yararlanmas n sa layan, hizmet verdikleri bölgenin kültürel, sosyal ve teknik alanda kalk nmas na yard mc kaynak olu turan kurumlard r. 3 3

18 Temel Göstergeler

19 Temel Göstergeler

20 Temel Göstergeler

21 Temel Göstergeler

22 Temel Göstergeler

23 Temel Göstergeler

24 Temel Göstergeler 10

25 Temel Göstergeler 11

26 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve s ralamalar (%) S ra S ra S ra ( ) S ra (%) S ra 76, ,9-15,88-100,99 - TR10 stanbul 98, , , ,83 14 TR21 Tekirda, Edirne, K rklareli 67, ,5 25 6, ,95 6 TR22 Bal kesir, Çanakkale 58, , , ,94 7 TR31 zmir 91, , , ,11 11 TR32 Ayd n, Denizli, Mu la 57, , , ,87 13 TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak 63, , , ,05 3 TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik 87, , , ,05 12 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 80, , , ,67 15 TR51 Ankara 97, , , ,45 20 TR52 Konya, Karaman 73, ,1 9 9, ,95 26 TR61 Antalya, Isparta, Burdur 69, , , ,19 2 TR62 Adana, Mersin 83, ,5 15 8, ,10 22 TR63 Hatay, Kahramanmara, Osmaniye 57, ,1 7 15, ,10 5 TR71 K r kkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, K r ehir 62, ,5 12-5, ,22 24 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 75, , , ,94 9 TR81 Zonguldak, Karabük, Bart n 51, , ,06 18 TR82 Kastamonu, Çank r,sinop 55, ,5 8-3, ,29 23 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 64, ,7 14 0, ,42 21 TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane ehir nüfusunun toplam nüfus içindeki oran 2010 Nüfus yo unlu u 2010 Toplam ya ba ml l k oran 2010 Y ll k nüfus art h z , ,3 13-4, ,20 25 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 61, ,8 6 5, ,72 8 TRA2 A r, Kars, I d r, Ardahan 46, ,4 4-1, ,17 1 TRB1 Malatya, Elaz, Bingöl, Tunceli 65, ,9 10-0, ,60 19 TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari 48, ,1 2 5, ,82 4 TRC1 Gaziantep, Ad yaman, Kilis 80, ,3 5 21, ,62 16 TRC2 anl urfa, Diyarbak r 63, ,5 3 20, ,34 17 TRC3 Mardin, Batman, rnak, Siirt 63, , ,20 10 Not. 1. Nüfus yo unlu u için göl hariç alanlar kullan lm t r /12/2010 tarihi itibariyle Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi sonuçlar ndan elde edilmi tir. 3. l, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatanda l k leri Genel Müdürlü ü taraf ndan, ilgili mevzuat ve idari kay tlar uyar nca Ulusal Adres Veri Taban (UAVT)nda yerle im yerlerine yönelik olarak yap lan; idari ba l l k, tüzel ki ilik ve isim de i iklikleri dikkate al nm t r. Cinsiyet oran

27 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve s ralamalar (devam) Binde S ra S ra S ra S ra TR10 stanbul 7, TR21 Tekirda, Edirne, K rklareli 7, TR22 Bal kesir, Çanakkale 1, TR31 zmir 2, TR32 Ayd n, Denizli, Mu la 1, TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak -5, TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik 5, TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 5, TR51 Ankara 10, TR52 Konya, Karaman -4, TR61 Antalya, Isparta, Burdur 8, TR62 Adana, Mersin -1, TR63 Hatay, Kahramanmara, Osmaniye -3, TR71 K r kkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, K r ehir -13, TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat -5, TR81 Zonguldak, Karabük, Bart n -8, TR82 Kastamonu, Çank r,sinop -9, TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya -12, TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane -9, TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt -10, TRA2 A r, Kars, I d r, Ardahan -16, TRB1 Malatya, Elaz, Bingöl, Tunceli -7, TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari -10, TRC1 Gaziantep, Ad yaman, Kilis -1, TRC2 anl urfa, Diyarbak r -4, TRC3 Mardin, Batman, rnak, Siirt -5, Kaynak: (1) Milli E itim Bakanl (2) Sa l k Bakanl (3) Kütüphaneler ve Yay mlar Genel Müdürlü ü Net göç h z lkö retimde ö retmen ba na ö renci say s (1) 2010/'11 Yüz bin ki i ba na hastane yatak say s (2) 2007 Bin ki i ba na halk kütüphanelerinden yararlanan say s (3) 2009 TÜİK, Bölgesel Göstergeler 2010, TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, 13 Uşak 13

28 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve s ralamalar (devam) (litre/ ki i-gün) S ra (kwh) S ra S ra S ra TR10 stanbul TR21 Tekirda, Edirne, K rklareli TR22 Bal kesir, Çanakkale TR31 zmir TR32 Ayd n, Denizli, Mu la TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova TR51 Ankara TR52 Konya, Karaman TR61 Antalya, Isparta, Burdur TR62 Adana, Mersin TR63 Hatay, Kahramanmara, Osmaniye TR71 K r kkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, K r ehir TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat TR81 Zonguldak, Karabük, Bart n TR82 Kastamonu, Çank r,sinop TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt TRA2 A r, Kars, I d r, Ardahan TRB1 Malatya, Elaz, Bingöl, Tunceli TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari TRC1 Gaziantep, Ad yaman, Kilis TRC2 anl urfa, Diyarbak r TRC3 Mardin, Batman, rnak, Siirt Kaynak: (4) Türkiye Elektrik Da t m Anonim irketi (5) Emniyet Genel Müdürlü ü Belediyelerde ki i ba na temin edilen günlük su miktar 2008 (6) Emniyet Genel Müdürlü ü, Jandarma Genel Komutanl Ki i ba na toplam elektrik tüketimi (4) 2009 Bin ki i ba na özel otomobil say s (5) 2010 Bir milyon nüfusta trafik kaza say s (6)

29 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve s ralamalar (devam) Ki i ba na Gayri Safi Katma De er 2008 sizlik oran 2010 gücüne kat lma oran 2010 ($) S ra (%) S ra (%) S ra ,9-48,8 - TR10 stanbul ,3 4 47,8 17 TR21 Tekirda, Edirne, K rklareli , ,6 5 TR22 Bal kesir, Çanakkale , ,3 15 TR31 zmir ,1 3 50,1 13 TR32 Ayd n, Denizli, Mu la , ,8 4 TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak , ,2 16 TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik , ,1 19 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova ,0 8 50,3 12 TR51 Ankara ,1 9 46,7 20 TR52 Konya, Karaman , ,5 9 TR61 Antalya, Isparta, Burdur , ,6 2 TR62 Adana, Mersin ,7 2 52,9 6 TR63 Hatay, Kahramanmara, Osmaniye ,6 6 49,3 14 TR71 K r kkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, K r ehir , ,3 21 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat ,7 5 44,2 23 TR81 Zonguldak, Karabük, Bart n , ,2 8 TR82 Kastamonu, Çank r,sinop , ,3 3 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya , ,6 11 TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane , ,2 1 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt , ,8 7 TRA2 A r, Kars, I d r, Ardahan , ,9 10 TRB1 Malatya, Elaz, Bingöl, Tunceli , ,4 18 TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari ,0 1 43,9 24 TRC1 Gaziantep, Ad yaman, Kilis ,1 9 44,8 22 TRC2 anl urfa, Diyarbak r ,1 7 33,5 26 TRC3 Mardin, Batman, rnak, Siirt , ,0 25 TÜİK, Bölgesel Göstergeler 2010, TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, 15 Uşak 15

30 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve s ralamalar (devam) Sanayi ve hizmetler sektörü göstergeleri, 2008 Yerel birim say lar n n Türkiye toplam içindeki pay Çal an say lar n n Türkiye toplam içindeki pay Maa ve ücretlerin Türkiye toplam içindeki pay Maddi mallara ili kin brüt yat r mlar n Türkiye toplam içindeki pay (%) S ra (%) S ra (%) S ra (%) S ra 100,0-100,0-100,0-100,0 - TR10 stanbul 23,7 1 31,1 1 38,8 1 35,2 1 TR21 Tekirda, Edirne, K rklareli 2,3 18 2,5 12 2,3 10 2,5 8 TR22 Bal kesir, Çanakkale 2,6 16 1,7 17 1,2 18 1,6 13 TR31 zmir 6,5 3 6,3 3 6,5 4 5,0 5 TR32 Ayd n, Denizli, Mu la 4,9 5 4,0 7 2,8 8 2,1 10 TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak 4,0 9 3,2 9 2,6 9 2,1 10 TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik 5,0 4 6,3 3 7,0 3 6,9 4 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 4,2 8 5,1 5 6,5 4 9,1 3 TR51 Ankara 6,9 2 8,7 2 10,4 2 13,8 2 TR52 Konya, Karaman 3,0 13 2,6 10 1,6 13 1,4 14 TR61 Antalya, Isparta, Burdur 4,5 7 4,1 6 2,9 6 3,6 6 TR62 Adana, Mersin 4,6 6 3,7 8 2,9 6 3,1 7 TR63 Hatay, Kahramanmara, Osmaniye 3,2 12 2,4 13 1,7 12 2,4 9 TR71 K r kkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, K r ehir 1,8 19 1,2 20 1,0 19 1,0 18 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 2,7 15 2,6 10 1,9 11 1,4 14 TR81 Zonguldak, Karabük, Bart n 1,3 22 1,2 20 1,4 15 1,2 16 TR82 Kastamonu, Çank r,sinop 0,9 24 0,6 25 0,4 24 0,4 24 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 3,4 10 2,4 13 1,4 15 1,2 16 TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane 3,3 11 2,3 15 1,5 14 1,0 18 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 0,9 24 0,7 24 0,5 23 0,4 24 TRA2 A r, Kars, I d r, Ardahan 0,8 26 0,5 26 0,3 26 0,2 26 TRB1 Malatya, Elaz, Bingöl, Tunceli 1,7 20 1,3 19 0,9 21 0,6 22 TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari 1,4 21 0,8 22 0,4 24 0,7 21 TRC1 Gaziantep, Ad yaman, Kilis 2,8 14 2,2 16 1,3 17 1,8 12 TRC2 anl urfa, Diyarbak r 2,5 17 1,7 17 1,0 19 0,5 23 TRC3 Mardin, Batman, rnak, Siirt 1,2 23 0,8 22 0,6 22 0,

31 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve s ralamalar (devam) Ki i ba na bitkisel üretim de eri 2009 Ki i ba na canl hayvanlar de eri 2009 Ki i ba na hayvansal ürünler de eri 2009 (TL) S ra (TL) S ra (TL) S ra TR10 stanbul TR21 Tekirda, Edirne, K rklareli TR22 Bal kesir, Çanakkale TR31 zmir TR32 Ayd n, Denizli, Mu la TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova TR51 Ankara TR52 Konya, Karaman TR61 Antalya, Isparta, Burdur TR62 Adana, Mersin TR63 Hatay, Kahramanmara, Osmaniye TR71 K r kkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, K r ehir TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat TR81 Zonguldak, Karabük, Bart n TR82 Kastamonu, Çank r,sinop TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt TRA2 A r, Kars, I d r, Ardahan TRB1 Malatya, Elaz, Bingöl, Tunceli TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari TRC1 Gaziantep, Ad yaman, Kilis TRC2 anl urfa, Diyarbak r TRC3 Mardin, Batman, rnak, Siirt TÜİK, Bölgesel Göstergeler 2010, TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, 17Uşak 17

32 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve s ralamalar (devam) Ki i ba na ithalat (7) 2009 Ki i ba na ihracat (7) 2009 TÜFE - Bir önceki y l n ayn ay na göre de i im oran (Aral k 2010/Aral k 2009) ($) S ra ($) S ra (%) S ra ,40 - TR10 stanbul ,36 26 TR21 Tekirda, Edirne, K rklareli ,11 12 TR22 Bal kesir, Çanakkale ,64 8 TR31 zmir ,25 10 TR32 Ayd n, Denizli, Mu la ,99 16 TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak ,68 7 TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik ,49 20 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova ,62 25 TR51 Ankara ,29 22 TR52 Konya, Karaman ,37 2 TR61 Antalya, Isparta, Burdur ,11 23 TR62 Adana, Mersin ,13 11 TR63 Hatay, Kahramanmara, Osmaniye ,10 13 TR71 K r kkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, K r ehir ,86 4 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat ,70 5 TR81 Zonguldak, Karabük, Bart n ,31 21 TR82 Kastamonu, Çank r,sinop ,55 9 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya ,59 19 TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane ,00 15 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt ,17 3 TRA2 A r, Kars, I d r, Ardahan ,83 1 TRB1 Malatya, Elaz, Bingöl, Tunceli ,95 17 TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari ,06 14 TRC1 Gaziantep, Ad yaman, Kilis ,84 18 TRC2 anl urfa, Diyarbak r ,70 5 TRC3 Mardin, Batman, rnak, Siirt ,85 24 (7) hracat ve ithalat verileri, firma vergi kimlik numaralar n n ba l oldu u ile göre olu turulmu tur

33 Temel Göstergeler 1.2 BBS üçüncü düzey (81 il) gösterge ve s ralamalar ehir nüfusunun toplam nüfus içindeki oran 2010 Nüfus yo unlu u 2010 Toplam ya ba ml l k oran 2010 Y ll k nüfus art h z Cinsiyet oran 2010 (%) S ra S ra S ra ( ) S ra (%) S ra 76, ,89-15,88-100,99 - TR100 stanbul 98, , , ,83 37 TR211 Tekirda 68, , , ,93 19 TR212 Edirne 67, , , ,08 34 TR213 K rklareli 65, , , ,82 26 TR221 Bal kesir 60, , , ,87 35 TR222 Çanakkale 54, , , ,96 6 TR310 zmir 91, , , ,11 33 TR321 Ayd n 59, , , ,17 42 TR322 Denizli 68, , , ,23 56 TR323 Mu la 42, , , ,63 23 TR331 Manisa 67, , , ,31 7 TR332 Afyonkarahisar 52, , , ,76 72 TR333 Kütahya 64, , , ,29 8 TR334 U ak 66, , , ,89 60 TR411 Bursa 88, , , ,62 49 TR412 Eski ehir 89, , , ,92 69 TR413 Bilecik 76, , , ,79 1 TR421 Kocaeli 93, , , ,12 29 TR422 Sakarya 74, , , ,03 44 TR423 Düzce 57, , , ,80 61 TR424 Bolu 62, , , ,60 75 TR425 Yalova 68, , , ,59 50 TR510 Ankara 97, , , ,45 51 TR521 Konya 73, , , ,88 70 TR522 Karaman 68, , , ,49 63 TR611 Antalya 70, , , ,61 27 TR612 Isparta 69, , , ,80 2 TR613 Burdur 61, , , ,59 16 TR621 Adana 88, , , ,23 56 TR622 Mersin 77, , , ,93 59 TR631 Hatay 50, , , ,39 18 TR632 Kahramanmara 60, , , ,44 28 TR633 Osmaniye 72, , , ,57 40 TR711 K r kkale 84, , , ,23 56 TR712 Aksaray 60, , , ,11 66 TR713 Ni de 48, , , ,34 65 TR714 Nev ehir 54, , , ,14 79 TR715 K r ehir 70, , , ,36 64 TR721 Kayseri 86, , , ,42 31 TR722 Sivas 67, , , ,58 17 Not. 1. Nüfus yo unlu u için göl hariç alanlar kullan lm t r /12/2010 tarihi itibariyle Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi sonuçlar ndan elde edilmi tir. 3. l, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatanda l k leri Genel Müdürlü ü taraf ndan, ilgili mevzuat ve idari kay tlar uyar nca Ulusal Adres Veri Taban (UAVT)nda yerle im yerlerine yönelik olarak yap lan; idari ba l l k, tüzel ki ilik ve isim de i iklikleri dikkate al nm t r

34 Temel Göstergeler 1.2 BBS üçüncü düzey (81 il) gösterge ve s ralamalar (devam) ehir nüfusunun toplam nüfus içindeki oran 2010 Nüfus yo unlu u 2010 Toplam ya ba ml l k oran 2010 Y ll k nüfus art h z Cinsiyet oran 2010 (%) S ra S ra S ra ( ) S ra (%) S ra TR723 Yozgat 56, , , ,79 47 TR811 Zonguldak 46, , , ,53 62 TR812 Karabük 77, , , ,03 5 TR813 Bart n 34, , , ,98 81 TR821 Kastamonu 54, , , ,10 67 TR822 Çank r 61, , , ,44 52 TR823 Sinop 52, , , ,62 74 TR831 Samsun 65, , , ,00 68 TR832 Tokat 58, , , ,84 36 TR833 Çorum 66, , , ,82 71 TR834 Amasya 65, , , ,88 14 TR901 Trabzon 54, , , ,52 76 TR902 Ordu 56, , , ,33 53 TR903 Giresun 58, , , ,27 77 TR904 Rize 61, , , ,73 80 TR905 Artvin 54, , , ,86 46 TR906 Gümü hane 47, , , ,69 39 TRA11 Erzurum 63, , , ,05 43 TRA12 Erzincan 59, , , ,07 4 TRA13 Bayburt 50, , , ,68 21 TRA21 A r 50, ,88 4 8, ,27 9 TRA22 Kars 40, , , ,35 11 TRA23 I d r 51, , , ,97 13 TRA24 Ardahan 31, , , ,04 12 TRB11 Malatya 64, , , ,32 54 TRB12 Elaz 72, , , ,27 77 TRB13 Bingöl 54, , , ,81 30 TRB14 Tunceli 61, , , ,81 3 TRB21 Van 52, , , ,17 25 TRB22 Mu 35, ,71 5 5, ,68 21 TRB23 Bitlis 51, ,76 9 0, ,82 15 TRB24 Hakkari 54, , , ,46 10 TRC11 Gaziantep 88, , , ,18 32 TRC12 Ad yaman 58, , , ,63 48 TRC13 Kilis 69, , , ,68 73 TRC21 anl urfa 55, , , ,93 45 TRC22 Diyarbak r 71, , , ,79 38 TRC31 Mardin 57, ,81 8 9, ,31 55 TRC32 Batman 73, , , ,32 41 TRC33 rnak 62, ,65 1-0, ,92 20 TRC34 Siirt 60, ,02 2-9, ,