Sorunlar b r b r çözülüyor

Transkript

1

2 4 ülke ran 10 Şubat 2015 / SALI Sorunlar b r b r çözülüyor ŞUBAT 2015 ülke dosyası Türk ye ve İran l şk ler g derek der nleş yor Turkey and Iran relat ons become deep ncreas ngly / 5 İRAN İslam c Republ c of İran Terc hl T caret Anlaşması le k ülken n kapıları karşılıklı açılıyor The Preferent al Trade Agreement mutually opens the gates of both countr es ŞUBAT 2015 Dü nya Sü per Veb Ofset AŞ adına imtiyaz sahibi Didem DEMİRKENT Genel Yayın Yönetmeni Hakan GÜLDAĞ Araştırma Servisi Mü dü rü Gü rhan DEMİRBAŞ Danışman Talip AKTAŞ Editörler İlhan DUMAN Yağmur BAHAR POLAT Tasarım ve Uygulama Hakkı AKARSU Hazırlayan Fulya KAZAKLI Ankara Bölge Temsilciliği (0312) ankara@dunya.com Reklam Mü dü rü Meral ÖGAT Merkez: Globus Dü nya Basınevi, 100. Yıl Mah Bağcılar-İSTANBUL Telefon: (0212) Fax: (0212) e-posta: dunya@dunya.com web: Dizgi ve Baskı: Dü nya Sü per Veb Ofset A.Ş Yıl Mah Bağcılar-İSTANBUL Araştırma Servisi: (0212) arastirma@dunya.com Ücretsiz Danışma Hattı: / 25 FERİT B.PARLAK / Ankara Temsilcisi Komşuyduk ama uzaktık. Son bir yıl içinde İran ve Türkiye arasında gerçekleşen görüşme trafiğine, bakan düzeyinde 30 a yaklaşan ziyaret sayısına bakınca, komşuluğun hakkını vermeye başladık. Birlikteliğin neler getirebileceğini artık biliyoruz. * * * 2013 yılı başında İran daki röportajlarımızı sabah saat 10 ile öğleden sonra arasına sıkıştırmak zorunda kalmıştık. Çalışma saatlerinin kısalığı nedeniyle zorlanmıştık yılı başında ise dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ın gezisi öncesi gittiğimiz İran da sabah ve akşam a röportaj randevuları verilince şaşırmıştık. Kamu görevlilerine de sormuş ve benzer yanıtlar almıştık: Eskiden üç ya da dört saat çalışıyorduk. İşler bitince çıkıyorduk. Seçimlerden sonra, artık akşam 20:00 hatta 21:00 a kadar çalıştığımız günler oluyor artık. * * * Bu yıla ise çok daha farklı girdi İran. Siyasi ve dolayısıyla ekonomik hareketlilik arttı.iran ile Türkiye arasındaki siyasi ve ekonomik birlikteliğe gelince; geçtiğimiz yıl İran Cumhurbaşkanı Yardımcılığı na atanan Nahavandiyan, iki yıl önce İran Ticaret Odaları Kurumu Başkanlığı görevini yürütürken yaptığımız sohbette, iki ülkenin 100 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşma potansiyeline sahip olduğunu ifade etmişti. İran Ekonomi Bakanı Yardımcısı ve Yatırım Ajansı Başkanı Behrouz Alishiri ise geçtiğimiz yıl yaptığımız sohbette, önümüzdeki beş yılda yapılacak 1.5 trilyon dolarlık yatırımın yüzde 20 sinin yabancı sermaye aracılığı ile olacağını tahmin ettiklerini belirterek, Senelik 300 milyar dolarlık kaynak ayıracağız. Bu yatırımlar sayesinde her yıl yüzde 8 büyüme hedefliyoruz. Bu yatırımlarda Türk kardeşlerimize de güveniyor ve projelerde rol almalarını bekliyoruz dedi. * * * Sonuç olarak 100 milyar dolarlık ticaret hedefi yakınımızdayken ve iki ülkenin çıkarınayken bekleme yolu tercih ediliyordu. Bu kadar yakınken, bu kadar uzak olan; karar alıp uygulamakta bu kadar ağırdan alan; birbirine şüpheyle bakan iki ülke olmak yerine avantajları ortaya koyup, bir an önce adım atmak gerekiyordu. İki ülke birlikteliğinin neler getirebileceği, iki ülke ayrılığının neler kaybettirdiği yıllardır konuşuluyordu. Karşılıklı basit adımlar atılıp orta yol bulunmazsa, yıllarca daha konuşulacağa benziyordu. Bir taraf enerjiye diğer taraf üretime aç beklemeye devam ediyordu. Uluslararası şirketler ise uzaklardan geliyor, bu anlaşmazlığın keyfini sürüyordu. * * * Bugün ise sorunların tartışıldığı, orta yolun bulunduğu ve somut adımların atıldığı bir süreç yaşanıyor. Bu iki ülkenin de kazanacağı anlamına geliyor. Problems are resolved one by one FERİT B. PARLAK / Ankara Representative It was spoken about for years what the association between two countries would bring and what the dissenting between two countries would lose. Unless mutual simple steps were taken and it was found a compromise, it would be spoken about for a longer time. International companies were coming from distant countries and enjoying of this disagreement. Today, in the process we experience all the problems are discussed, a compromise is found and abstract steps are taken. This means both countries will win.

3 ran 10 Şubat 2015 / SALI ülke 5 Türk ye ve İran l şk ler g derek der nleş yor CEVDET YILMAZ Kalkınma Bakanı Türkiye ve İran ilişkileri ekonomik, ticari, coğrafi ve kültürel boyutlarıyla günden güne derinleşen bir yapı arz ediyor. Ülkelerimiz İran ile yüzyıllar boyunca değişmeyen bir sınıra ve ortak bir tarihsel mirasa sahip. Siyasi ilişkilerimiz diyalog, anlayış ve iyi komşuluk üzerine inşa edildi. Bu temel üzerinde iki ülke ilişkilerinin son dönemde stratejik ve yükselen bir seyir izlemesi, her iki ülke halkının refahına olumlu katkılar sunuyor. Küresel ekonomik kriz nedeniyle 2009 yılındaki keskin düşüş hariç tutulduğunda, Türkiye ile İran arasındaki ticaret hacmi, son yıllarda toparlanma eğilimine girdi yılında Türkiye nin İran a ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 176 oranında artarak, 9.9 milyar doları buldu. Aynı dönemde Türkiye nin İran dan ithalatı ise yüzde 4 azalarak, 12 milyar dolar oldu. Böylece iki ülkenin dış ticaret hacmi 21.9 milyar dolara ulaştı yılında dış ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 33 lük bir düşüşle 14.6 milyar dolar oldu. Bu düşüş İran a yönelik uygulanan uluslararası yaptırımlar, altın ihracatının azalması ve para akışındaki sıkıntılardan kaynaklanıyor yılının ilk 10 aylık döneminde ise dış ticaret hacminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 10 luk azalma yaşandı. İki ülke arasındaki ticaret hacminin 30 milyar dolara çıkarılması konusunda, muhataplar açısından en üst düzeyde ortaya konulmuş siyasi bir irade mevcut. Söz konusu hedef ve iki ülkenin ekonomik potansiyeli, görünür ya da görünmez ticaret kısıtlamalarının kaldırılması ve ikili ticaretin geliştirilmesi konusunda her iki ülkenin de halen atacak adımları olduğunu ortaya koyuyor yılından bu yana Türk firmaları İran da toplam 531 milyon dolar değerinde, 22 adet proje üstlendi. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, İran Enerji Bakanlığı ile 14 Temmuz 2007 tarihinde imzalanan Ortak Mutabakat Zaptı çerçevesinde, Güney Pars Doğal Gaz Sahası nın Geliştirme ve Üretim Projesinin 22, 23, 24 no lu fazlarını üstlendi. Tahran da çoğu ithalat ve ihracat ile ilgilenen 100 e yakın Türkiye firması faaliyet gösteriyor. Tebriz de 2005 yılında kurulan, ülkenin ilk ve tek Serbest Yabancı Yatırımcı Bölgesi nde Türk iş insanlarına ait 38 yatırım bulunuyor. Bunların ikisi yüzde 100 Türk sermayesi ile kuruldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ın 2014 yılı Ocak ayında Başbakan olarak Tahran ı ziyareti sırasında Tercihli Ticaret Anlaşması imzalandı. Bu anlaşma uzun dönemde iki ülke arasında serbest ticareti mümkün kılma yolunda atılmış önemli bir adım. Ayrıca, gümrük kapılarının modernizasyonu çalışmaları da devam ediyor. Bu da gösteriyor ki iki ülke de çözüm odaklı bir anlayış ve işbirliği zemininde hareket edebiliyor. İk ülke de hedefler aşacak potans yele sah p Türkiye ve İran ortak hedeflere ulaşacak ve hatta bunu aşacak kapasiteye ve azme sahip. Bunun için iki ülke arasındaki dış ticaretin kolaylaştırılması, çeşitlendirilmesi, ticaretin önündeki engellerin kaldırılması ve dışa açılım süreçlerinin hızlandırılması gerekiyor. Öte yandan iş ve yatırım ortamının rekabetçi bir yapıya kavuşturulması, tercihli ticaret anlaşması ve ticaret ödemelerinin kolaylaştırılması gibi yeni mekanizmaların bir an önce işlevsel hale getirilmesine ihtiyaç var. Bununla birlikte karşılıklı yatırımların artırılması gerekiyor. Küresel kriz sonrasında, büyüme ve istihdam yaratmak için sanayi politikaları yeniden gündeme geldi. Bu ortamda ülkelerimizin rekabet gücünü ve dünya ihracatından aldığı payı artırmak üzere, yüksek katma değerli üretim yapmak ve yüksek teknoloji sektörlerinin payını yükseltmek amacıyla sanayide dönüşüm yapmak daha önemli hale geldi. Türkiye-İran sınır bölgesinde ortak bir sanayi bölgesi kurulması, hem bölge ülkelerine örnek teşkil eden bir model oluşturur hem de Türkiye ve İran ın güçlü işbirliğini gösterir. Bunların yanı sıra, dünyada artan enerji talebiyle birlikte enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi ihtiyacı ortaya çıktı. Bu bağlamda, geliştirilebilecek ortak enerji projeleri, hem İran ın uluslararası enerji piyasasına erişimini Turkey and Iran relations become deep increasingly CEVDET YILMAZ / Minister of Development Turkey and Iran relations have a structure deepening day by day in terms of economical, commercial, geographical and cultural dimensions. Our countries have a frontier with Iran not changing for centuries and a common historical heritage. Our political relations have established on dialogue, understanding and good neighboring base. Strategic increase in development of relations between these two countries recently makes positive contributions in welfare of both countries. Turkey and Iran has a capacity and determination to reach and even, to exceed their common targets. For this, new mechanisms such as facilitating and diversifi cation of foreign hem de Türkiye nin enerji koridoru olma hedefini destekler. Bunların dışında, hem ihracat-ithalat hem de transit geçişler bakımından iki ülke birbirinin ekonomisine önemli katkılar sağlıyor. Türkiye nin İran a gerçekleştirdiği ihracat; makine, teçhizat ve ana metal sanayii sektörlerinde yoğunlaşıyor. Tekstil ve kimyasal ürünler de ihracatı destekliyor. İran ın Türkiye ye gerçekleştirdiği ihracat ise enerji ürünlerinde yoğunlaşıyor. Son olarak vurgulanması gereken, Türkiye ve İran ın birbirinin tamamlayıcısı olduğudur. Tarihi ve kültürel derinlikleri, nüfusları ve ekonomik hacimleriyle itibarıyla bölgesinde ortak akıl oluşturabilecek potansiyele sahip olan İran ve Türkiye, ikili ilişkilerinde mevcut performanslarından daha fazlasını yapmaya gayret etmelidir. trade between these two countries, removal of obstacles before trade, acceleration of foreign expansion processes, making the business and investment environments competitive, facilitating of preferential trade agreement and trade payments must be made functional as soon as possible and mutual investments must be increased. Basically, there are two critical factors regarding to obtain such targets. Firstly, public sources of both countries must be used to encourage the private sector. Establishment of necessary economical, legal and diplomatic ground by these two countries is essential that the said ground has been constructed on the foundation of understanding union for a long time. The second factor belongs to the private sector and businessmen of both countries. The purpose is to reveal the economical potential owned by two countries and establish a model based on the historical and cultural background of the lands they live.

4 6 ülke ran 18 Şubat 2015 / SALI Terc hl T caret Anlaşması, d ğer anlaşmalarla da desteklenmel NİHAT ZEYBEKCİ Ekonomi Bakanı Komşu i ki ülke Türkiye ve İran ın, ekonomik ve ticari ilişkiler açısından önemli potansiyele sahip olduğunu düşünüyorum. Ancak, iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin siyasi ilişkilerimize kıyasla olması gerektiği yerde olduğunu söyleyemeyiz. Bu önemli potansiyeli değerlendirerek, 35 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi doğrultusunda çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu kapsamda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 29 Ocak 2014 tarihinde İran a ziyaret düzenledi. İran Sanayi, Ticaret ve Madenler Bakanı Rıza Nematzade ile imzaladığımız Türkiye-İran Tercihli Ticaret Anlaşması (TTA), 1 Ocak 2015 tarihinde yürürlüğe girdi. İki ülke arasında en üst düzeyde belirlenen anlaşma, 35 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşılması için önemli bir araç. TTA hakkında biraz bilgi vermek isterim. TTA kapsamında Türkiye, altılı gümrük tarife pozisyonu bazında, 140 tarım ürününde İran a tarife indirimi ve tarife kontenjanı açtı. İran ın ise altılı gümrük tarife pozisyonu bazında 125 sanayi ürününde Türkiye ye tarife indirimi sağlaması kararlaştırıldı. İran ın, Tercihli Ticaret Anlaşması ile Türkiye ye tarife indirimi sağlayacağı ürünler arasında temizlik ürünleri, plastik malzemeler, orman ürünleri, hazır giyim, ev tekstili, çelik ürünleri, demir ve demir dışı metaller, beyaz eşya ve elektrik-elektronik ürünleri yer alıyor. T car l şk ler vme kazanacak Türkiye-İran Tercihli Ticaret Anlaşması, yeni dönemde iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilere ivme kazandıracak, iki ülke arasındaki ekonomik işbirliğini güçlendirecek ve önümüzdeki dönemde artacak ekonomik işbirliğinin temelini oluşturacak. İran a taviz tanıdığımız tarım ürünlerinin birçoğunda gümrük vergilerinde yüzde 30 ile 100 arasında gümrük vergisi indirimi yaptık. TTA nın diğer araçlarla da desteklenmesi gerektiğine inanıyoruz. Bu çerçevede, ticaretin önündeki kısıtlayıcı engellerin kaldırılması için İran a Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması taslağı verdik. Anlaşmanın imzalanmasına yönelik olarak müzakerelere en kısa zamanda başlamak istiyoruz. Böylece ticaretin önündeki engelleri ve dış ticaret üzerindeki kısıtlayıcı engelleri kaldırma yönünde önemli bir adım daha atmış olacağız. Diğer taraftan, büyüyen ticaret hacmine yakışır şekilde gerekli altyapının kurulması gerekiyor. Özellikle ulaştırma altyapısının kolaylaştırılması, geçişlerin hızlandırılması, gümrük maliyetlerinin azaltılması, sınır kapılarının modernizasyonu ve fiziki altyapının güçlendirilmesi konularının altını çizmek istiyorum. Türkiye olarak kapılarımızı modernize ediyor ve sınır kapılarına ulaşan yolları ülkemize yakışacak bir seviyede tutmak istiyoruz. TTA ya her sene en az 15 ürün eklenecek İran ile ticari ilişkilerin geliştirilmesi için 31 Aralık 2014 tarihinde Tahran ı ziyaret ettim. İran Sanayi, Ticaret ve Madenler Bakanı Rıza Nematzade ile görüşmemde, TTA nın her sene en az 15 ürün eklenerek genişletilmesi hususunda mutabık kaldık. Bu konuda teknik bir heyet oluşturularak, TTA nın işleyişi ile ilgili performans değerlendirmesi yapması ve Terc hl T caret Anlaşması'yla Türk ye, altılı gümrük tar fe poz syonu bazında, 140 tarım ürününde İran a tar fe nd r m ve kontenjanı açtı. iki ülke bakanlarına rapor vermesi de kararlaştırıldı. 31 Aralık 2014 tarihli ziyaretim kapsamında İran ın Türkiye Özel Temsilcisi ve İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı Mahmud Vaizi ile de bir araya geldim. Kendisi ile ekonomik ilişkilerin geliştirilmesini hedefleyen birçok işbirliği alanında anlaştık. Son olarak Vaizi Ankara yı ziyaret etti ve 15 Ocak 2015 tarihinde Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ve Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı ve benim katıldığım kahvaltılı bir görüşme gerçekleştirdik. Bu görüşmede ulaştırma alanında yaşanan akaryakıt fiyat farkı sorununun çözümüne dair mutabakat sağlandı ve bir anlaşma imzalandı. Türkiye-İran arasındaki iş konseylerini daha aktif hale getirmek ve özel sektör arasındaki temasların daha da yoğunlaşması için, 3 Şubat ta, Tahran da DEİK in koordinasyonunda bir iş forumu düzenlendi. PTA must be supported with other agreements NİHAT ZEYBEKÇİ / Minister of Economy I think Turkey and Iran, as neighbor two big states, have an important potential in terms of economical and commercial relations. However, it is diffi cult to say the economical and commercial relations between these two countries are in the place they deserve when compared to our political relations. By making use of this potential, we continue our studies according to the target of 35 milliard -dollars trade volume. Within this scope, the Turkey- Iran Preferential Trade Agreement (PTA) we executed with Iran Industry, Trade and Mines Minister Rıza Nematzade during the visit of our President of Republic to Iran on January 29th, 2014 was entered into force on January 1st,2015. This agreement is a very important instrument to obtain 35 milliard-dollars trade volume determined between two countries in the top level. We believe the PTA must be supported with other instruments. Within this framework, we have submitted to Iran a draft for Agreement on Facilitating of Trade to remove the restricting obstacles before the trade. We want to commence the negotiations about signing of the agreement as soon as possible. In this manner, we will take an important step to remove obstacles before the trade and restrictions on foreign trade.

5 ran 10 Şubat 2015 / SALI ülke 7 Türk ye le k nc doğalgaz boru hattını hayata geç r yoruz MAHMOUD VAEZİ İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi ve Bilgi Teknolojileri İletişim ve Enformasyon Bakanı Türkiye ile olan ticari ilişkilerde 2015 sonuna kadar belirlenen rakam dışında geleceğe yönelik bir sınırlama olmayacak. Bizim Türkiye ile olan işbirliğimizde ve bu işbirliğini geliştirmek için herhangi bir sınırlamamız bulunmuyor. Türkiye ile çeşitli alanlarda ilişkilerimizin gelişmesi için çaba harcıyoruz. Otuz milyar gündeme geldiğinde Türkiye ye ikinci bir doğal gaz boru hattı yapımı, daha fazla petrol satılması ve bazı sınırlamaların kaldırılması söz konusuydu ki bunlar biraz gecikmeli olarak da olsa yapılıyor. Ayrıca Başbakan Ahmet Davutoğlu ikinci doğalgaz hattı konusuna, Ulaştırma Bakanı Lütfi Elvan da ikinci demir yolu hattı konusuna gerçekleştirdiğimiz görüşmelerde vurgu yaptılar. Dolayısıyla iki ülkenin potansiyelleri ve iki ülke üst düzey makamlarının bu yöndeki iradesi göz önüne alındığında bu alt yapının bir bölümünün mevcut bulunduğunu ve daha da gelişebileceğini gösteriyor. Biz yine de ortaya somut bir rakam koymak adına bu otuz milyarlık ticaret hacmini hedef olarak belirledik ve bunun için gayret sarf ediyoruz. Bu konuda Tercihli Ticaret Anlaşması nında yeni bir yol açacak. Şu anda hükümetler iki ülkenin özel sektörünü destekliyor ki buda aynı şekilde yardımcı olacak. Ulaştırma 'da mevcut sorunların aşılması için çalışıyoruz ki bu da yine aynı amaç için yapılıyor. İran Gümrükler Başkanı nın Türkiye'ye geldiğinde alınan kararlar da yine bu hedefe ulaşmak için yapıldı. Diğer bir konu ise karşılıklı yatırımlar. Bununla ilgili anlaşmalar imzalandı ve bazı kolaylıklar öngörüldü. Umarız 30 milyar dolara doğru ilerleriz. Şayet 2015 yılı sonuna kadar doğal gaz ve petrol sorunu hızlı bir şekilde çözülmezse bu rakama ulaşamayız. Dolayısıyla çaba sarf ediyoruz. TIR sorunu kalıcı olarak çözüldü Geçmişten günümüze gelen ve son zamanlarda krize dönüşmek üzere olan TIR sorunu geçtiğimiz ay gerçekleştirilen ziyarette alınan önemli karar ile kalıcı olarak çözüldü. Her iki ülkenin tır şoförlerinden geçiş ücreti olarak aldığı yüksek rakamları kaldırdık. Çok az miktarda akar yakıt fiyat farkının alınması üzerine anlaşma sağlandı. Türk tır şoförlerinin İran dan çıkmak için dört gün İran da kalmaları gerekiyordu ki bunu iki güne çektik. Türk tır şoförleri, Türkmenistan a girişlerinde bazı kurallar nedeniyle sınırda bekliyorlardı bunu da belirli bir çerçevede çözüme kavuşturduk. İran ı transit olarak geçecek olanlar için çok iyi kolaylıklar sağlandı. Genel olarak iki ülke şoförlerine yardımcı olacak konular üzerinde anlaşmaya vardık. İran ın 5+1 ülkeleri ile görüşmelerini birkaç aya kadar tamamlayacağız. İran'daki yatırım fırsatları şimdiden Türk yatırımcılar tarafından değerlendirilmeli. İran'ın son yıllarda karşı karşıya kaldığı ambargolardan ötürü şu anda İran'ın piyasası fırsatlar ile dolu. Dolayısıyla bizim bir kaç ay sonra 5+1 ile sorunlarımız çözülmeden İran piyasasına girecek olanlar büyük meziyet sahibi olacaklar. Bilhassa Türkiye'den gelecek yatırımcılar iyi ilişkilerden ötürü daha fazla imtiyaza sahip. Müzakerelerden sonra diğer ülkelerin hücum etmeleri ile belki alan biraz daralabilir. İran ve Türkiye geçmişten beri birbirinin topraklarında, diğer ülkenin güvenliği ve çıkarları aleyhine faaliyet gösteren terör ve aşırı gruplarla mücadelede işbirliği yaptı. Bugün artık terör sadece İran veya Türkiye topraklarında faaliyet yaşanmıyor. Bu durum artık bölgesel bir sorun olmaktan çıktı ve uluslararası bir tehdit haline geldi. Bu anlamda İran ve Türkiye ye büyük görevler düşüyor. Bölge ve bölge dışındaki ülkeler, bu iki büyük ve nüfuz sahibi ülkeye umut bağladı. Paris te meydana gelen olay hem Batı nın hem diğer ülkelerin ilgisizliğinden kaynaklanıyor. İran ve Türkiye bölgede aşırıcılık ve terör ile ciddi mücadele için işbirliğini artırmalı. Bu çerçevede terörist saldırılara ve aşırıcılığa karşı olduğumuzu resmi bir şekilde söylememiz lazım ve bu saldırıyı kınıyoruz. Diğer ülkelerde operasyon yapanları ve aynı şekilde Paris saldırısını kınıyoruz. İki müslüman ülke olarak İran ve Türkiye nin dikkate alması gereken önemli bir diğer konu ise şu: Bugün dünyada bazı akımlar kendilerini müslüman olarak tanıtan ve terör faaliyeti yapan grupları İslam ile irtibatlandırıyor. Bu grupların İslam ile hiçbir ilgisi olmadığını söylemek ve göstermek İran ve Türkiye nin görevi. Şu anda mevcut sorun İran la değil, bölgeyle ilgili. İran, çevresinde meydana gelen olaylar karşısında ilgisiz kalamaz. Önemli olan, bizim bölgemizde mevcut durumu nasıl yöneteceğimiz ve ne gibi tedbirler alacağımız. Doktor Ruhani nin politikası komşular ve bölge ülkeleri ile etkileşim halinde ve mevcut sorunlara gerçekçi bir bakış açısına sahip olmak üzerine kurulu. Bu ise krizlerin İran sınırlarına uzanmaması ve içeriye girmemesini sağlıyor. Komşu ülkeler ile etkileşim halinde ve iyi ilişkilere sahip olmamız, sorunların çözülmesine yardımcı olmamızı sağlıyor. Diğer bir önemli konu ise 5+1 ülkeleri ile müzakereler. Bugüne kadar süreç olumlu ilerledi. İran müzakere kadrosunun konuya hakim olması ve Dışişleri Bakanı Zarif in bu kadroda bulunması, İran halkının haklarının korunması ve İran ın çıkarlarının korunmasında ilerlemeler sağlanmasına vesile oldu. We will actualize the second natural gas line with Turkey MAHMOUD VAEZI / Special Delegate of the President of İslamic Republic of İran and Minister of İnformation Technologies Communication and Information Mahmoud Vaezi, Special Delegate of the President of Islamic Republic of Iran and Minister of Information Technologies, Communication and Information, stating that common infrastructure projects will be initiated to obtain the economical targets determined between Turkey and Iran, says that the second railway line and natural gas line projects will be actualized. Vaezi, stating that there will be no future oriented limitation in the commercial relations with Turkey other than the fi gure determined until the end of 2015, says We have not any limitation in our collaboration with Turkey and to develop such collaboration. We make attempts to develop our relations with Turkey in various areas. When thirty milliards was in the agenda, construction of a second natural gas line for Turkey, selling of more petroleum and removal of some limitations had been discussed and at present, they are being realized with some delay. In consideration of the potentials of both countries and the willpower of senior authorities of these countries on this matter, we can see that a part of this infrastructure exists and it can be developed further. In order to be able to indicate an abstract fi gure, we have determined this thirty-milliard trade volume as a target and we make attempts for this. The Preferential Trade Agreement will open a new road on this matter.

6 8 ülke ran 18 Şubat 2015 / SALI Kurdak farklılıklar t car hedeflere ulaşmamıza engel olmayacak MASUME EBTEKAR İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Türkiye ve İran arasında gümrük tarifeleri, kur farkı konularında yaşanan sıkıntıların iki ülke arasında belirlenen ticari hedeflere ulaşmada sıkıntı yaratmayacağını belirtmek istiyorum. Bu konuları çözülemez sorunlar gibi algılamamak, çözmek ve belirlenen hedeflere ulaşmak için ötesine geçmek gerekir. Türkiye ve İran arasındaki ilişkiler başta ekonomik olmak üzere kültürel ve sosyal alanda da hak ettiği yerde değil. Kültürel ya da başka konular olsun, Türkiye ve İran ilişkilerini hak ettiği yere getiremedik. Oysa iki ülke arasındaki ticari ekonomik ve kültürel işbirliği kapasitesi çok yüksek. İki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesini çok istiyoruz. İran da Türkiye ile iş yapmak isteyen iş insanlarımızın sayısı çok yüksek. İş insanları, geçmişte başlayan ilişkileri artırarak devamını getirmek istiyor. Ekonomik ve kültürel anlamda hatta çevre konusunda da ortaklaşa yapabileceğimiz birçok şey olmasına rağmen, bunlar gerektiği şekilde hayata geçirilemedi. Bunların nedeni geçmiş dönemde hükümetlerin tutumu olabilir. Ancak yeni İran Hükümeti Doktor Ruhani, hükümet ilişkilerini geliştirmeye istekli ve kararlı. Bu, çeşitli boyutlarda olabilir. Sadece ekonomik değil, kültürel siyasi ve sosyal konuları da kapsayan bir istek. Biz aynı zamanda çevre konusu ile ilgili olarak da ilişkileri geliştirmek istiyoruz ve bu konuyu da Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce ile görüştük. Bu anlamda geçmişte prensipte yapılan bir anlaşmayı ele aldık. Bu görüşmemizde konuyu nihai haline getirdik. Kendilerini imza için İran a davet ettik. Yine eğitim anlamında mevcut tecrübe ve bilgilerimizi birbirimize aktararak, işbirliği yapabiliriz. Biliyorsunuz ki iki ülkenin ortak çevresel sorunları var. Bunlar ortak hareket ederek çözülebilir. İşb rl ğ yapılmalı İki ülke arasındaki ticari ilişkiler, sanayinin farklı kollarında geliştirilebilir. Özellikle çelik, çimento, ağır sanayi ve gıda alanında işbirliği yapmak isteriz. Öte yandan turizm alanındaki kapasitemizi değerlendirmek istiyoruz. İran halkının Türk halkı ile ortak kültürel ve tarihi paydaları var. Sınır bölgemizden her gün onlarca İranlı vatandaşımız, Türkiye ye geçiş yapıyor. Aynı şekilde Türkiyeli yatırımcılar da İran a giriş yapıyor. Özellikle turizm alanında İranlılar için Türkiye nin ayrı bir önemi var. Vatandaşlarımız bu anlamda da Türkiye ile ilgililer. Hatta biliyorsunuz İran ın bazı eyaletlerinde konuşulan Türkçe, Türkiye Türkçesi ile çok yakın. Bütün bu avantajlarımızı iyi değerlendirmeliyiz. Small crises do not prevent big successes MASUME EBTEKAR / Deputy President of İslamic Rebuplic of İran Masume Ebtekar,Deputy President of Islamic Republic of Iran, stating that customs tariffs between Turkey and Iran and diffi culties experienced on rate of exchange difference will not create a problem in obtaining of commercial targets determined between two countries, said such matters must not be recognized as irresoluble problems, must be solved and moved beyond the limitations to obtain the determined targets. Ebtekar, pointing out that İran da kadınlar her geçen gün iş hayatında daha fazla söz sahibi oluyor. Ülkede yüksek eğitim oranına baktığımız zaman, kadınlar öyle hızlı yol kat etti ki erkeklerle aralarındaki mesafeyi çok kısa zamanda kapattı. Son 10 yıldır İran da üniversiteye giden öğrencilerimizin yüzde 60 ı kadın. İranlı kadınlar bu anlamda büyük bir çaba ve özveri gösterdi. Kadınlar, çok zorluk yaşadılar; ancak nihayetinde toplumda iyi bir yer edindiler. Elbette her toplumda olduğu gibi İran'da ve Türkiye'de de kadınların bazı sorunları var. Bu sorunları en aza indirebilmeyi umuyoruz. the relations between Turkey and Iran, mainly the economical relations as well as the cultural and social relations, are not in the place they deserve, says we could not take the relations of Turkey and Iran to the place they deserve. As a matter of fact, the capacity of commercial, economical and cultural collaboration between two nations is very high. In fact, both nations want to develop their relations so much. There are numerous businessmen in Iran who want to make business with Turkey. They want to continue their past business relations and increase their capacity. Though there are many things we can do on economical, cultural and even environmental areas, they could not be actualized as required. The reason of it may be the attitude Ekonom k ve kültürel anlamda, hatta çevre konusunda ortaklaşa yapab leceğ m z b rçok şey olmasına rağmen, bunlar gerekt ğ şek lde hayata geç r lemed. of governments of both parties. However, the government of new Iran-the government of Mr. Doctor Ruhani- is very determined and wishful to develop the relations. This may be realized in various dimensions. This is a wish not containing only the economical but also the political and social subjects. We also want to develop our relations in terms of environmental subjects. We have studied this subject with our Minister of Environment. Within this meaning, we have considered the agreement made in the past in principle. We can make collaboration by transferring our current information and experience to each other. As you know, both countries have common environmental problems. They can be settled by acting jointly.

7 ran 10 Şubat 2015 / SALI ülke 9 Altıncı Kalkınma Programı mızda Türk ye n n özel b r yer bulunuyor ALİ TAYİP NİYA İran İslam Cumhuriyeti Ekonomi ve Kalkınma Bakanı İran ın önümüzdeki 20 yıllık dönemde ekonomik hedeflerine ulaşmak için yürürlüğe koyduğu Altıncı Ekonomik Kalkınma Planı kapsamında Türkiye ile ilişkilerin geliştirilmesini önemsiyoruz. İki ülke tarafından bankacılık sistemi, ulaşım ve gümrük konularında yaşanan sıkıntıların çözümü için iki taraflı büyük çaba sarf ediliyor. Gelecek 20 yıllık hedeflerimizde İran ın ekonomik kalkınması ile ilgili birçok programımız var. Ekonomi Direnci dediğimiz bir politika ile ekonomik kalkınmanın sürekliliğine ve kalıcı olmasına odaklandık. Bu politika çerçevesinde İran ın ekonomik olarak dışarıya bağımlılığı azalacak ve ekonomik yapımız, yurtdışı kaynaklı dalgalanmalardan negatif olarak etkilenmeyecek. Bu şekilde en az dalgalanma ile ekonomik ivmeyi oluşturabileceğiz. Biz inanıyoruz ki bu programı uyguladığımızda, mevcut uluslararası ortam da göz önüne alınarak İran ın kendine yakışır bir şekilde ekonomik büyümesi sağlancak. İran, özellikle son bir yılda ambargolara rağmen ekonomik alanda büyük gelişme gösterdi. İran da yüzde 45 düzeyine çıkan enflasyonu yüzde 15 e indirdik. Bu politikaya devam ederek, enflasyon rakamını tek haneye çekeceğiz. İran ın ekonomik gelişimi, içerideki bazı tutarsız politikalarla ve ambargolar nedeniyle negatif bir eksene inmişti. Çabamız bunu düzelterek pozitif hale getirmek. Bu yıl ekonomik anlamda yüzde 3 büyüdük. Amacımız bu oranı yüzde 6 ya yükseltmek. Kalkınma programını buna göre oluşturduk. Şu anda ambargolar İran aleyhine devam ediyor. Umarız İran ın ekonomik büyümesi ambargolar kaldırıldıktan sonra çok daha fazla artacak. Bankacılık l şk ler m zde öneml gel şmeler yaşanacak Türkiye ve İran arasında hedeflenen 35 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmak için bankacılık işlemlerinin TL ve İran Riyali ile yapılması gerekiyor. İran Merkez Bankası, konu ile ilgili somut adım attı. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ndan da aynı adımı bekliyoruz. Belirtmeliyim ki çok yakın bir geçmişte gerçekleşen görüşmeler sonucunda, yine çok yakın bir gelecekte bankacılık ilişkilerimizle ilgili önemli gelişmelere şahit olacağız. İki ülkenin kendi para birimiyle yeni İran Riyali ve TL ile ticaret yapılması da ilişkilere katkı sağlamak açısından çok önemli bir konu. Türkiye ve İran arasında karayolu taşımacılığı alanında yaşanan sıkıntılar çözüldü. Türk tarafının talepleri doğrultusunda Türk TIR ları mühürlenecek ve bu TIR lardan ekstra vergi alınmayacak. İran ve Türkiye nin coğrafi açıdan transit geçiş avantajını iyi kullanması gerekiyor. İki ülke, Doğu ve Batı yı birbirine bağlayan bir güzergah üzerinde yer alıyor. Bu, iki ülkenin birbirine büyük kârlar kazandırabileceği, çok özel bir konum. Bizim 300 bin kara ulaşım seferimiz mevcut. Bu daha da artacak. Hiçbir zaman iki ülkenin çıkarlarını tehdit edecek yan etkilere izin vermemeliyiz. Uzun vadede Türk ye n n enerj ht yacını karşılayab l r z Türkiye nin gelişen dinamikleriyle, enerji ihtiyacı her geçen gün artıyor. İran çok uzun vadede Türkiye nin enerji ihtiyaçlarını karşılayabilir. Başka bir işbirliği zemini de Türkiyeli kardeşlerimizin İran daki yatırımları olacak. İran da başka ülkelerde olmayan özel yatırım avantajları var. İran da farklı enerji ve maden kaynakları yüksek miktarda bulunuyor. İran, hem ucuz hem de profesyonel işgücüne sahip bir ülke. Coğrafi konumumuz nedeniyle Asya nın doğusundaki ve kuzeydoğusundaki pazarlara rahatça ulaşabiliyoruz. Bu gibi avantajlar İran da öyle bir zemin yaratıyor ki bunlar Türkiyeli yatırımcılarımız için yeni fırsatlar sağlayabilir. Tarihimizde kültürel ve dil olarak ortak paydalarımız var. Bu yüzden Türkiye yi sadece bir komşu ülke olarak görmüyoruz. Özellikle Türkiye ile ilgili ilişkilerimizde dostça, samimi ve sürekliliği olan bir ilişki olsun istiyoruz. Enerji, altyapı ve konut projelerinde İran Kalkınma Planı çerçevesinde hayata geçirilecek birçok projemiz var. Eminim ki bu projeler tecrübeli Türk müteahhitler için büyük fırsat olacak. Türkiye ile tüm boyutlarda işbirliğimizi geliştirmek istiyoruz. Bu işbirliğinin geliştirilmesi sadece iki ülke için değil, bölge ülkelerinin de yararına olacak. Yakın gelecekte, Türkiye ve İran arasındaki ilişkilerın her boyutuyla olması gereken yerde olacağını umuyoruz. Turkey has a special place in the 6th development plan of Iran ALİ TAYYİP NİYA Minister of Economy and Development of Iran Niya, emphasizing that bilateral great efforts have been made to settle the problems experienced in areas of banking system, transportation and customs, said Our future 20-years targets contain many programs related to economical development of Iran. With a policy we call Economy Resistance, we have focused on durability and sustainability of economical development. Within the framework of this policy, we will decrease foreign dependency of Iran on economy and our economical structure will not be negatively affected from foreign source fl uctuations. In this manner, we will establish an economical acceleration with the least fl uctuation. We believe that once we apply this program, Iran will obtain the economical growth it deserves by considering the existing international environment. Niya, emphasizing that Iran has demonstrated a great development in economical area despite of the embargoes within last one year, said I would like to say happily that we have decreased the infl ation in Iran from 45 percent to 15 percent. And by continuing this policy, we will decrease the infl ation fi gure to one digit. The economical development of Iran has been negatively affected from instable policies and embargoes. Our struggle is to correct and make it positive. We have grown economically in rate of 3 percent this year. Our purpose is to increase this fi gure to 6 percent. We have established our development program accordingly. At present, embargoes continue against Iran. We believe that after the embargoes are removed, the economical growth of Iran will increase much more.

8 10 ülke ran 18 Şubat 2015 / SALI Tur zm, İran ve Türk ye l şk ler ndek değ ş m n temel d r ALİ REZA BİKDELİ İran İslam Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Türkiye'yi 2014 yılında 1.5 milyon İranlı turist ziyaret etti. İran ın Tahran, Tebriz, Erdebil, Meşhed, İsfahan ve Şiraz gibi şehirleri de Türk turistleri bekliyor. Turizm iki ülkenin de güçlü olduğu bir alan; zira iki ülke halkı arasındaki ortak bağlar, genel olarak, İran ve Türkiye ilişkilerindeki en önemli imtiyaz ve ayrıcalık. İki ülke ilişkilerinde var olan potansiyel, dostluk ortamında açığa çıkıp belirginleşiyor. İran-Türkiye ilişkileri niteliksel manada bir değişim yaşıyor. İki ülke halkı ve özel sektörü arasındaki ilişkilerin gelişmesi bu değişimin en önemli nedenlerinden. İran ile Türkiye, etkileşim söylemi çerçevesinde ilişkilerin gelişmesi önündeki bütün engeller için çözüm üretiyor. Başka bir ifadeyle iki ülke ilişkilerinde çözümü mümkün olmayan hiçbir sorun bulunmuyor. İki ülke sadece aralarındaki işbirliğini pekiştirmede değil, bölgede ve bilhassa Ortadoğu da istikrar ve barışa katkı sağlama konusunda da önemli sorumluluğa sahip. İki ülke arasındaki işbirliği halihazırda İslam dünyasında önemli ve belirleyici bir faktöre dönüşmüştür. İş adamlarımıza fırsat sunuldu İran-Türkiye Tercihli Ticaret Anlaşması nın imzalanması, İranlı ve Türkiyeli iş insanlarına eşsiz bir fırsat sundu. Çünkü İran ilk kez bu düzeyde başka bir ülke ile tercihli ticaret anlaşmasını yürürlüğe koydu. Ulaştırma alanındaki sorunların giderilmesi ve maliyetlerin aşağıya çekilmesi, Türk şoförlerine ekonomik ilişkilerde özel bir yer açtı. İran, Türkiye yi Orta Asya, Hint yarım adası ve Basra Körfezi'ne bağlayan önemli bir bağlantı noktası konumunda yer alıyor. Finans ve bankacılık iki ülke arasındaki işbirliğinin bir diğer boyutu. İki ülkenin ticari işlemlerde milli para birimleri ve Tourism is the basis of change in relations of Iran and Turkey ALİ REZA BİKDELİ/ Islamic Republic of Iran Ankara Ambassador In 2014, 1.5 million tourists from Iran visited Turkey. Cities of Iran like Tehran, Tabriz, Ardebil, Meshed, Esfahan and Şiraz wait tourists from Turkey. Tourism is an area both countries are powerful for; because common binds between the public of two countries are the most important privilege and benefit in relations of Iran and turkey in general. Potential existing in relations of two countries come out and become evident in friendship environment. Iran-turkey relations experience a change qualitatively. Development of relations between the public and private sector of Türk Lirasının kullanılması girişimi, müzakerelerin en önemli gündem maddesi. İki ülkenin merkez bankası yetkilileri ikili para politikası kullanılmasını onayladı. Böylece her iki ülke farklı koşullarla 2015 yılına girdi. both countries is one of the most important reasons of such change. Iran and Turkey produce solutions for all the obstacles before development of their relations within the framework of interaction discourse. In other words, there is not any problem that cannot be settled in relations of these two countries. Both countries have responsibility not only to reinforce the collaboration between them but also to make contribution to stability and peace in the region, especially in the Middle East. Collaboration between two countries has transformed to an important and determinative factor in the Islam world. Execution of Iran- Turkey Preferential Trade Agreement has presented a unique opportunity to Iranian and Turkish businessmen. Because Iran has enforced a preferential trade agreement with another country for the first time in this level.

9 ran 10 Şubat 2015 / SALI ülke 11 İran, dünya meden yetler m rasının öneml b r parçası İBRAHİM FETHOLLAHİ İran Kültür Müsteşarı Türkiye ve İran arasındaki çok yönlü ortaklığın iki ülke halkının sürekli iletişim halinde olması ile gelişeceğine inanıyorum. Türkiye halkının İran'ı dünya medeniyetini şekillendiren köklü bir uygarlık olarak olarak değerlendirmesi gerekiyor. Tüm medeniyetler gibi İran medeniyeti de dünya medeniyetler mirasının önemli bir parçası. Akademisyenler, gazeteci ve yazarlar elbette İran'ı daha çok tanıyor. Ancak önemli olan yeni neslin de İran'la ilgili doğru bilgiye sahip olması. İran medeniyetini dünya medeniyetinden ayrı tutmak imkansız. Bazıları batı medeniyetlerine sömürgeci oldukları gerekçesi ile karşı çıkıyor. Bu da yanlış bir tutum. Bu durum Avrupalı'lara özgü değil tüm insan toplumuna ait bir unsur. Herhangi bir medeniyeti kötülemeye karşıyım. İran'da 'medeniyetler arası diyalog' adında bir tezimiz var. Bu slogan İran'ın çalışmaları sonucu Birleşmiş Milletler tarafından kabul edildi. Türkiye halkından şunu bekliyorum: İran'a iki açıdan baksınlar. İslam medeniyeti ve kadim İran medeniyeti olarak. Hangi açıdan bakarlarsa yine kendileri ile birçok ortak nokta bulacaklarına inanıyorum. B r el n parmakları g b y z 600 yıl boyunca Osmanlı İmparatorluğu, geniş bir coğrafyada etkin oldu. Aynı dönemde İran yönteminde Safeviler vardi. Günümüz Türkiye'si Osmanlı'nın mirasçısı. Bugün dünyanın farklı bölgelerinden gelen turistler bu mirasın unsurlarını görmek için geliyor. Aynı şekilde İran 'da Safevi medeniyetinin mirasçısı. Elbette arzularımızın tamamını geçmişte aramamalıyız. Mezhepler farklı olabilir. Biz bir elin parmakları gibiyiz. Eğer hepsi aynı boy olsaydı yumruk yapma imkanımız olmazdı. Bizim beklentimiz iki ülkenin aydınlarının, sanatçılarının, yazarlarının ve gazetecilerinin birbiri ile sürekli iletişim halinde olması yönünde. Böylece yanlış anlaşılmaların önüne geçilecek. Tarafların doğru bilgilendirilmesini sağlamak için gazeteciler birliğinin kurulması gerektiğini düşünüyorum. Örneğin neden İran'la ilgili bir yayın yapılacaksa bu direkt olarak İran yayın organlarından değil de farklı dış yayın organlarından alınıyor? Bunu düşünmek gerekiyor. İran'dan senede yaklaşık 2 milyon turist Türkiye'ye geliyor. Bu gösteriyor ki İran halkı Türkiye halkını seviyor. The Turkish public must consider Iran as a deep-rooted civilization İBRAHIM FETHOLLAHI / Undersecretary of Culture of Ankara Embassy for Islamic Republic of Iran İbrahim Fethollahi, Undersecretary of Culture of Ankara Embassy for Islamic Republic of Iran, emphasizing that versatile partnership between Turkey and Iran will develop further in case the people of both countries are in continuous communication, mentioned that the Turkish public must consider Iran as a deep-rooted civilization shaping the World Civilization. Türkiye tarafından da bu tür grupların İran'a giderek İran gerçeğini yakından görmelerini bekliyoruz. İran'a gittiğinizde yakalarlar, hapse atarlar asarlar gibi önyargılar var. Artık bu önyargıların ortadan kalkması gerekiyor. Bizim Müsteşarlığımız bünyesinde Farsça öğretim merkezimiz var. Her sene Fethollahi, saying that frontiers between Turkey and Iran have not witnessed any political chaos for the last fi ve hundred years, stated that political authorities of both countries must support the social, cultural and economical relations with this regard. I believe in continuance of civilization Fethollahi, emphasizing that Iran civilization is an important part of the heritage of the world civilization just like all the civilizations in the world, said naturally, academicians, journalists and authors know Iran better. But the new generation must also have correct information about Iran. It is impossible to set Iran civilization apart from the World civilization. kişiyi tur kapsamında İran'a gönderiyoruz. Bu arkadaşlarımız geri döndüklerinde anılarını anlatırken 'neden daha önce İran'a gitmedik' diyorlar. İran'da gördükleri saygı ve misafirperverlik onlar için iyi hatıralar olarak kaldı. Bu gelip gitmeler artarsa halkın bakış açısının değişeceği düşüncesindeyim. Some people object to western civilization by thinking they are colonialists. This is also a wrong attitude. The western civilization is not peculiar to Europeans but it is an element that belongs to all the communities. For this reason, I m against discrediting of any civilization. We have a thesis named Dialog between civilizations in Iran. This slogan has been accepted by the United Nations as a result of studies of Iran. I expect from the Turkish people to consider Iran from two perspectives; as an Islam civilization and ancient Iran civilization. They must not separate them from each other. I believe they will fi nd a common point with them in both perspectives.

10 12 ülke ran 18 Şubat 2015 / SALI S yas anlaşmazlıklardan sonra t car l şk ler yoğunlaşıyor MAJID AKHAVAN İran Ulusal Yayın Kurumu (IRIB) Türkiye Müdürü Siyaset ve ekonomi, ayrılmaz iki kavram olmasına rağmen siyaset her zaman ekonominin gölgesinde kaldı. Bu nedenle herhangi iki ülke arasındaki siyasi ilişkilerin iyi ve kabul edilebilir düzeyde olması, ticari ilişkilerin de tatmin edici düzeyde olmasının önünü açar. Ülkeler siyasi çıkarlarının yanı sıra birbirlerinin ekonomik çıkarlarını da temin edebilmeli. Ticari ilişkilerin geliştirilmesi her ülkenin önemli öncelikleri arasında yer alıyor. Zira sabit bir pazar elde edilerek hem daha fazla kâr edilir hem de ülkeye döviz sağlanır. Ancak şunu bilmeliyiz ki dünya ülkeleri arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmesi, kesinlikle sadece ekonomi boyutlu olmadı ve olmayacak. Ekonomi ilişkilerinin büyük bir kısmı siyasi ilişkilerin perçinlenmesi için geliştirildi. Bu nedenle devletler her zaman ilk adım olarak komşu ülkeler ile ticari ilişkilerini geliştirmek için çaba gösteriyor. Çabaların bir kısmı ekonomik hedeflere yönelik olurken, büyük ölçüde de siyasi hedefler göz önünde bulundurulur. İran da ekonomik ilişkilerinin geliştirilmesi konusunda bu kuralın dışında değil. İran komşu ve bölge ülkeler ile ekonomi ilişkilerini geliştirmesini öncelikleri arasına koydu. Bu öncelikler 11 inci hükümet döneminde geçmişe nazaran daha da önem kazandı. İran ve Türkiye ekonomik ilişkilerinin geliştirilmesi de bu doğrultuda ele alınmalı. Yine de bu ilişkilerin geliştirilmesi için iki ülke arasındaki kültürel ve tarihi benzerlikler görmezden gelinmemeli. Türk ye, İran pazarını tutmak ç n çabalıyor İran ve Türkiye, geçmişten günümüze kadar siyasi ilişkilerini geliştirerek ve iyileştirerek, birbirlerinin ekonomik fırsatlarından yararlanmak için gerekli zemini oluşturdu. Ticari ilişkilerin sürekliliği, iki ülke açısından önem taşıyor. Bundan dolayı da iki ülke ticari alışverişlerini artırmaya yönelik her zaman çaba gösterdi. İran-Türkiye arasındaki ticaret hacmi geçen 10 yıl zarfında artarak devam etti yılları arasında İran ile Türkiye arasındaki petrol dışı ithalat-ihracat verilerine bakıldığında şunlar gözleniyor yılında İran dan Türkiye ye petrol dışı ihracat, 58 milyon dolarken, 2013 yılında 1.6 milyar doları buldu. Türkiye den İran a ihracat ise 2001 yılında 291 milyon dolar düzeyindeyken 2013 yılında 3.6 milyar dolara ulaştı. İran-Türkiye arasında son 10 yılda yapılan ticari veriler ve mal türünün kıyaslaması, siyaset ve ekonomi açısından iki önemli gerçeği gösteriyor. İkili ticaretin hacmi her daim Türkiye lehinde. Türkiye, İran dan petrol ve doğalgaz alıyor; buna karşılık İran a katma değeri olan ürünler ihraç ediyor. Oysa İran ın Türkiye ye son ürün ihracatı sıfır denecek kadar az. Türkiye; giyim deri ürünleri, çanta ve ayakkabı gibi İran ın söz sahibi olduğu ürün gruplarında dahi İran a ihracat yapıyor. İl şk ler artmaya devam edecek İran ve Türkiye'nin iyileşen siyasi ilişkilerinden sonra, ilk adım olarak, Tercihli Ticaret Anlaşması yürürlüğe girdi. Söz konusu anlaşma gereği İran dan Türkiye ye 120 kalem; Türkiye den İran a ise 140 kalem ürün, vergi ödemeden ihraç edilebilir hale geldi. Siyasi gerilimlerinin giderilmesinden sonra TBMM bu anlaşmayı onaylayarak, İran-Türkiye arasındaki ticaretin kolaylaştırılması için zemin hazırladı. Yine siyasi anlaşmazlıkların giderilmesinden sonra, iki ülkenin makamları, ticari ilişkilerin geliştirilmesi için gerekli iradeyi Relations will continue to increase MAJID AKHAVAN / Iran National Broadcasting Manager of Turkiye Though the policy and economy are two inseparable concepts, policy has always been in the shadow of economy. For this reason, in case political relations between any two countries are in good and acceptable level, their commercial relations will be defi nitely satisfactory. Countries must be able to ensure economical benefi ts of each other in addition to their political benefi ts. Development of commercial relations takes part among important priorities of both countries. Because by obtaining a constant market, both more profi t is gained and foreign exchange is provided in the country. However, we must know that development of commercial relations between the world countries has not been in the economical dimension and it will never be. sergileyerek, ikili ticaret hacmini 30 milyar dolara çıkarmak için gerekli çalışma ve planları yaptı. İran, hem petrol hem de doğalgaz üretici ve ihracatçısı. Türkiye de bu ürünlerin alıcısı. Bu nedenle Türkiye, İran ile ticari ilişkisini geliştirmek istiyorsa ekonomi alanında işbirliğini artırmalı. Çünkü, İran ın petrol ve doğalgazının her zaman alıcısı var. After the improving political relations of Iran and Turkey, the Preferential Trade Agreement was enforced as a fi rst step. As necessity of the said agreement, 120 items from Iran to Turkey and 140 items from Turkey to Iran would be exported free of duty. After all the political tensions were eliminated, the Grand National Assembly of Turkey prepared a ground to ease the trade between Iran and Turkey by approving the said agreement. Again, after eliminating the political tensions, authorities of both countries have exhibited necessary willpower to develop commercial relations and carried out necessary studies and plans to increase the bilateral trade volume to 30 milliard dollars. Iran is a manufacturer and exporter of petroleum and natural gas and Turkey is the purchaser of these products. For this reason, if Turkey wants to develop its commercial relation with Iran, it must increase the economical collaboration with Iran. Because Iran can always fi nd a purchaser for its petroleum and natural gas.

11 ran 10 Şubat 2015 / SALI ülke 13 S yas şb rl ğ sayes nde problemler kolayca çözülüyor MEHDİ CULAZADE İranlı Sanayici ve İşadamları Derneği (İSİAD) Yönetim kurulu Başkanı Komşu ve dost iki ülke olan Türkiye ile İran arasında, son günlerde ticari ambargonun da kısmen hafiflemesiyle yeni ticari gelişmeler söz konusu. Bu gelişmeler doğrultusunda, her iki ülkeyi de önemli iş ve yatırım fırsatları bekliyor. Bunun en önemli göstergesi uzun yıllardır gündemde olan ve Ocak 2015 itibarıyla yürürlüğe giren Tercihli Ticaret Anlaşması. Bu durum her iki ülke arasındaki ticarete ivme kazandırdı. Özellikle Türkiye den İran a yönelik tekstil, mobilya ve perakendecilik sektöründeki mal hareketinde yeni bir heyecan ve hareketlilik getirdi. Tercihli ticaret anlaşmasında ek olan bir maddeye göre her iki ülke tarafından yeniden gümrük indirimine gidilecek malların listesinin artırılması söz konusu. Dernek olarak bu konuyu yakından takip ediyoruz. Bu konu ile ilgili bundan sonraki beklentimiz, listenin daha da genişletilerek zamanla ortak gümrük birliğine gidilmesi. Her iki ülkenin yetkili bakanlarınca geçtiğimiz ay imzalanan anlaşma son derece memnuniyet verici. Bu anlaşmanın en önemli mesajlarından biri de şu: İki ülke arasındaki siyasi işbirliği alanı öyle seviyeye geldi ki, herhangi bir sorunu kolaylıkla çözebiliyor. Bu mutabakata göre akaryakıt fiyat farkını çok düşük seviyelere, 30 sentlere kadar düşüren bir uzlaşma sağlandı. Karşılıklı ulaşımda bu problem tamamen kalktı. Transit ticarette şubat ayından itibaren mühürleme suretiyle bu sorun aşılıyor. Türkiye plakalı araçlara Türkmenistan'dan İran a girmelerinden itibaren Türkiye ye kadar dört günlük transit süresi tanınıyordu. Bu süre iki güne indirilerek rahatlama sağlandı. Bunun yanı sıra her iki ülke arasında yıllardır hizmet veren devlet demir yolları taşımacılığında, karşılıklı olarak geçerli olan indirimlerin yeniden gözden geçirilmesinde fayda var. Özellikle Türkiye parkurunda kaldırılan indirimin yeniden devreye alınması, demiryolu taşımacılığının desteklenmesi, teşvik edilmesi gerekiyor. Bunun yanı sıra Van Gölü nde Mayıs 2015 itibarıyla deneme seferlerine başlanması planlanan yüksek hız ve kapasiteli feribotun, bölgeye ve yük taşımacılığına önemli bir katkı sağlayacağı tahmin ediliyor. Türkiye, İran a uluslararası yaptırımların uygulanmaya başladığından bu yana son derece ilkeli bir tutum sergiledi ve kararlı bir şekilde İran ın yanında durdu. Türkiye ve İran İş dünyası, bu sıkıntılı dönemde barter örneği gibi çeşitli yöntemler geliştirerek iş yapmaya devam etti. Bugün itibarıyla, her iki ülke arasındaki ticarette uluslararası hiçbir kısıtlamaya tabi olmayan gıda, ilaç ve tıbbı malzeme konusunda Türkiye deki birçok banka, maalesef işbirliğine yanaşmıyor. Bu durum iki ülke arasındaki ticaret hacmini sekteye uğratıyor. Bu konuda daha çok işbirliği beklentisindeyiz. Son zamanlarda Türk inşaat müteahhitlerinin İranlı ortaklarla işbirliğine girip, yol ve metro projelerine birlikte imza atmaları, son derece olumlu bir gelişme. Türkiyeli yatırımcıların konut, fabrika ve otel yatırımları da devam ediyor. Türk ye, Tahran da t caret merkez kuracağını açıkladı Turizm alanında birçoğu Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü nün (UNESCO) denetimi altında olan İran, dünyanın en eski medeniyet kültür ve tarihi eser mirasına sahip ülkelerden biri. İran a, Türkiye den son yıllarda özellikle inanç amaçlı turist akışında önemli bir artış görülüyor. Türkiye den birçok özel havayolu şirketinin yanı sıra Türk Hava Yolları nın (THY) başta Tahran, Tebriz, Meşhed, İsfahan, Şiraz ve Kermanşaha tarifeli seferleri yoğun bir şekilde devam diyor. Yakın zamanda da THY nin İran ın ilk serbest ticaret bölgesi ve en önemli turistik sayfiye adası olan Kiş adasına sefer koyması gündemde ve bu konuda görüşmeler devam ediyor. Bu gelişmelere ilaveten Problems are being settled easily thanks to political collaboration MEHDİ CULAZADE / Iran Industrialists and Businessmen s Association (İSİAD) Chairman of Board of Directors With consideration of new commercial developments between two neighbor and friend countries, Turkey and Iran, experienced recently because of more moderate commercial embargo policies, we can say that very important business and investment opportunities will arise for both countries. The most important indicator of this is the Preferential Trade Agreement enforced by year of January This has brought a new acceleration, excitement and 2014 yılında Türkiye ye gelen İranlı turist sayısı da geçmiş yıllara nazaran büyük bir artış gösterdi. Geçtiğimiz haftalarda İran ı ziyaret eden Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, ticari ilişkilerin gelişmesi ve karşılaşılması muhtemel sorunların hızlı bir şekilde çözülebilmesi için, İran ın başkenti Tahran da Türk Ticaret Merkezi nin kurulacağını belirtti. Böyle bir merkezin İran da iş yapmak isteyen Türkiyeli firmalara büyük bir fırsat ve destek olacağı, ticari ilişkilere önemli katkı sağlayacağını düşünüyoruz. dynamism for the businessmen and trade of both countries, especially for the textile, furniture and clothing retail selling sector from Turkey to Iran. According to an additional clause in the Preferential Trade Agreement, both countries will make a reduction in the tariffs again and the list of commodities will be increased. We as a Foundation follow this matter closely. Our expectations on this matter are to expand the list more and obtain a joint customs union in a time. It is very pleasant to eliminate this problem with an agreement signed by the authorized ministers of both countries last month. One of the most important messages of this agreement is that; the political collaboration between two countries is in such a high level that any problem can be settled easily.

12 14 ülke ran 18 Şubat 2015 / SALI Sınır kapıları ç ft taraflı daha etk n olmalı EMİN YAŞAR DEMİRCİ Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri İki ülke arasındaki ticaret hacmine bakıldığında 2005 yılında yaklaşık 1 milyar dolar ihracat rakamına karşılık yaklaşık 3,5 milyar dolar ithalat gerçekleştirmişiz. Takip eden yılda ihracat rakamında küçük bir artış görülürken ithalatta ise artış yüzde 63 dolaylarında seyretmiştir. Devam eden yıllar incelendiğinde sadece 2009 yılında ithalatın 2005 rakamında olduğu ama çoğunlukla bir artışın olduğu kolayca görülebilmektedir. Nitekim 2014 yılına gelindiğinde 9 milyar dolar ithalat karşılık 3,5 milyar dolar ihracat gerçekleşmiştir. Rakamlar dikkatle incelendiğinde 15 milyar dolar ticaret hacminin aslında ithalat menşeli bir ekonomik ilişki olduğu yani İran ın bu ilişkiden daha çok faydalandığı görülebilmektedir. Bu rakamlar, İran ı en çok ithalat yaptığımız ülkeler sıralamasında 5. ihracat sıralamasında ise 10. sıraya yerleştirmektedir. Bir diğer komşu ülke Irak ile ticaret hacmimiz 2014 yılı itibariyle 10 milyar dolar civarında ve bu rakamın yaklaşık %98 i ihracat olarak gerçekleşmiştir. Bu, Irak ı en çok ihracat yaptığımız ülke olan Almanya dan sonra ikinci sıraya yerleştirmektedir. İran dan çoğunlukla doğalgaz, benzin motor yağları, fuel oil, nafta ve benzin gibi ürün ithalatına karşılık makine ve aksamları, ağaç ve ahşap, elektrikli makine ve cihazlar, plastik ve mamulleri, demir ve çelik gibi ürünler ihraç etmekteyiz. İran'a ver len dış açıklar enerj kaynaklı İran ile yaptığımız ticaretin dış açık vermesinin en temel sebepleri arasında kuşkusuz enerji alımlarında Türkiye nin dışa bağımlı olmasının yanı sıra İran üzerindeki ambargo ve ekonomik yaptırımlar ve bilhassa İran ın izlediği ithal ikameci politikalar sayılabilir. Özellikle 1980 lerden itibaren ABD nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üzerinden diğer ülkelere de baskı yaparak İran a uyguladığı ticari, askeri, ekonomik ve bilim alanlarında ambargolar uygulaması ve uygulatması, Türkiye nin İran ile olan ticaretini etkilemektedir. Ülkenin hâlihazırdaki Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile beraber Avrupa ve ABD ile olan ilişkilerini iyileştirme politikası ile beraber İran, ekonomik bazı ambargolardan da kurtulmaya başlamıştır. Bu gelişmelerle beraber Türkiye nin de İran ile olan ticaretinde pozitif bir hava estirmesi beklenmektedir. Söz konusu gelişmelerle beraber tabi göz ardı edilemeyecek bir diğer husus da İran ile sınır kapılarımızın çift taraflı bir şekilde daha etkin ve kullanışlı hale getirilmesi gerekmektedir. Sınır kapılarındaki yığılma ve yoğunluğun önlenmesi ve ticaret kaybını önlenmesi için iki tarafta da alt yapının geliştirilmesi ve kapılardaki uygulamaların iki ülkenin menfaatine olacak şekilde geliştirilmesi gerekmektedir. Kısaca ifade etmek gerekirse, İran ile ekonomik ilişkilerimiz çoğunlukla siyasi ilişkilerimizle paralellik arz etmektedir. Avrupa ve Orta Asya pazarlarına giriş için birbirleri için adeta kapı olan İran ve Türkiye nin her yönüyle gelişmeleri, ortak hareket etmeyi kaçınılmaz hale getirmektedir. Öncelikle belirtmek gerekir ki bir ülkeyle isteyerek masa başında bir anlaşma sağlamak çok güzel bir gelişme. İran ile yaptığımız Tercihli Ticaret Anlaşması nı daha da güzel kılan şey ise bu anlaşmanın ilişkilerimizin çoğunlukla çalkantılı olan bir komşu ülke ile olması ve de ticari olması. Ticaretin önündeki engeller bu tarz anlaşmalarla beraber azaltılır ve kaldırılır. Böylelikle ticaret konu olan malların çeşitliliği artırılır ve beraberinde kalkınma dediğimiz hadise gerçekleşir. İran ile yaptığımız Tercihli Ticaret Anlaşması aslında on yıldan fazla bir süredir üzerinde çalışılan ve nihayet yaklaşık bir yıl önce imzalanıp bu yıl itibariyle yürürlüğe giren bir anlaşmadır.140 ürünün ithalatında ve 125 ürünün ihracatında karşılıklı gümrük tarifesi indirimine dayanan bu anlaşmayla elbette çift taraflı ticari faydalar elde edilecektir. Söz konusu anlaşmadan doğan avantajların Bölgemiz illeri açısından taşıdığı önemin farkındayız. Bu vesileyle 2014 yılının Ekim ayında Türkiye Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM) koordinatörlüğünde Van Valiliği, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, DAKA ve İran Dışişleri Bakanlığı Siyasi ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi bir araya gelerek Van da Türkiye-İran Sektörel ve Finansal Derinleşme temalı iki gün süren bir forum düzenlendik. Türkiye nin sadece İran ile değil aynı zamanda Ortadoğu, Kafkas

13 ran 10 Şubat 2015 / SALI ülke 15 Orta ve Güney Asya ile bağlantılarında jeo-politik bir öneme sahip Van ın böyle bir organizasyona ev sahipliği yapmış olması bizim için çok önemliydi. İki gün boyunca Türkiye ve İran dan katılan uzmanlar bilim ve teknoloji, kültür ve turizm, enerji ve petrokimya, Türkiye-İran Medeniyet Diyaloğu, bankacılık ve finans, ekonomi ve ticaret ve sanayi gibi birçok konuda genelde Türkiye ve İran özelde ise Van ın ekonomilerinin karşılıklı derinlik kazanmasına stratejik ne entelektüel katkı sağlamışlardır. Forum esnasında katılımcı kişi ve kurumlar hem ülkeleri hem de Türkiye-İran ortak yararına olacak çalışmaların genişletilerek kurumsallaştırılması ve sürdürülmesi kararı almışlardır. Ayrıca Türkiye-İran arasındaki ilişkilerin yüksek rekabet ve yüksek işbirliği olarak tanımlandığı forumda bu iki olgunun beraber ve ancak sivil ve siyasi etkileşimlerin artırılması yoluyla yönetilmesinin önemi yine bu forumda özenle vurgulandı. Van ve Hoy gibi sınır şehirlerinin Türkiye-İran arasındaki ekonomik ilişkilerden hak ettiği payı alamadıkları ve bunun için ulaşım ve iletişim olgularının yanı sıra finansal, bürokratik ve diplomatik hizmetlerin bir an önce devreye sokulması gibi önemli bir kararın alınması bölgemiz için ayrıca önem arz etmektedir. Tercihli Ticaret Anlaşması kapsamında İran ın çoğunlukla sanayi ürünlerinde Türkiye ye tarife indirimi ve buna karşılık Türkiye nin temel olarak tarımsal ürünlerde İran a benzer indirimi yapacağı göz önünde bulundurulduğunda, bölgemizde önemli bir üretim kalemi olan mobilyanın kolaylıkla İran a ihracatı gerçekleştirilebilecektir. Yine 2015 yılı ortalarında Van da hizmete girecek olan Tekstilkent Projesiyle hazır giyim ve ev tekstilinde önemli miktarlarda üretim gerçekleştirilecektir. Söz konusu ürünlerin de tarife indirimi kapsamına alınan ürünlerdir. Yine Muş ve Van da üretilen plastik ürünler ve borular İran a ihracat yapabileceğimiz ürünler arasında önemli bir yer tutmaktadırlar. Halihazırda bölgeden İran a ihraç edilen gıda ürünleri ve seramik gibi kalemlere az önce sözünü ettiğim ürünlerin dahil edilmesiyle Ajansımızın faaliyet gösterdiği iller ve İran arasındaki mevcut ticaret hacmi önemli ölçüde artacaktır. Sorunlar çözülmed kçe t caret stenen düzeye gelmeyecek İran özelinde ticaretimizi ele aldığımızda sık sık dile getirilen belli başlı problemlerin, sınır kapılarında özellikle de Gürbulak ta altyapı, personel, teknoloji ve donanım yetersizliği, kapılardaki bürokrasi ve mevzuat uygulamalarının fazlalığı ve keyfi uygulamalar olduğu görülüyor. Ayrıca, İran ın Dünya Ticaret Örgütü ne üye olmamasından dolayı yüksek gümrük vergileri ve bunlara ilave olarak özellikle sanayi ürünlerinde uygulanan bazı hususi vergiler, ulaşım ağı yetersizliği ve İran ın dışa kapalı ekonomik yapısı ve finansal sıkıntılar da dikkat çekiyor. Bunlara elbette ilave edilecek daha başka sorunlar da mevcuttur ancak ticareti olabildiğince yavaşlatan ve durduran bu temel sorunlara çözüm getirilmediği müddetçe, birbirleri için vazgeçilmez olan iki ülkenin ticari ilişkileri istenilen seviyelere yükselemeyecektir. Bu vesileyle son yıllarda iki ülkenin karşılıklı güven telkin edici beyanları, üst düzey ziyaretler, iki ülke arasında yapılan anlaşmalar- Tercihli Ticaret Anlaşması, Türkiye-İran arasında yeni demir yolunun hattı kurulması konusunda anlaşmaya varılması gibi- ve daha da önemlisi iki ülkenin siyasi iradesinin ikili ticaretin geliştirilmesi konusunda müteşebbislere cesaret ve güven verecek adımlar atması gibi somut gelişmeler tartışmasız önemli adımlardır. Banka ve finans sektörünün geliştirilerek para akışının hızlanması, telaffuz edilmesine rağmen oluşturulması yönünde henüz somut adımlar atılmaya ortak bir sanayi bölgesinin kurulması, yine lojistik ve ulaşım ağlarının geliştirilmesi, marka ve patent haklarının ihlaline yönelik tedbirlerin alınması ve istikrarı sağlamak açısından karşılıklı güven ortamının tesisi, söz konusu ticaret büyüklüğüne ulaşmak için önem arz eden enstrümanlar olarak karşımıza çıkmaktadır. ABD nin İran a yönelik ambargo ve yaptırımlarda esnekliğe gitmesi ve mevcut İran iktidarının Batı ve ABD ülkelerine yönelik uzlaşmacı bir üslup kullanması, İran ı yakın gelecekte özellikle Türkiye için bir fırsatlar ülkesi haline getirecektir. Siyasi ve ekonomik bir dönüşüm geçiren İran, bilhassa turizmini geliştirmek için ulaşım ağını ve altyapısını güçlendirmeye yönelik hamleler yapacaktır. Bu da Türkiye deki müteahhitlik ve müşavirlik firmaları için çok önemli fırsatlar doğuracaktır. Türk inşaat firmalarının Irak Bölgesel Kürdistan Yönetimi başarılı çalışmaları ve yürüttükleri projeleri İran da da uygulayabilmeleri halinde inşaat malzemeleri ihracatı ve istihdam açısından da çok önemli gelişmeler yaşanacaktır. Bununla beraber özellikle otomotiv sektörü, bilişim, bankacılık, turizm ve enerji gibi sektörler, gelecek vadediyor. İhracata yönel k e-t caret n gel şt r lmes gerek yor İkinci Dünya Savaşı sonrası ticaretle 80 li yılların sonrasındaki ticaret ne kadar farklıysa, son 10 yıldaki ticaret ve ticaret anlayışı da bir o kadar farklı. Elektronik ticaretin hızla yaygınlaştığı çağımızda, artık müşteriyle yüz yüze görüşmeden, telefonla dahi konuşmadan dünyanın öteki ucuna mal satmak normal hale geldi. KOBİ ler boyutları ne olursa olsun çevik yapılarıyla başka ülke pazarlarındaki taleplere karşılık verebiliyor. Ülkemizde e-ticaret, iç pazara yönelik kayda değer bir ivme kazanmış olsa da e-ihracata evrilememiştir. Orta Vadeli Program da ihracata yönelik e-ticaretin geliştirilmesi gerekliliğinin ortaya konulması bu bağlamda önemli bir gelişmedir. Ayrıca, yeni ticaret rejiminin önemli bir parçası olan sınır ötesi e-ticaret, dünya çapında da Türkiye de de büyüme izlencesinde aynı özellikleri gösteriyor. Ancak, sınır ötesi e-ticaretin yapılabilmesi için gerekli olan hazırlıklar düşünüldüğünde, ülkemiz ekonomik açıdan akranlarının gerisinde kalmaktadır. Bu bağlamda, bu alandaki potansiyelin ıskalanmaması için hedef pazardaki tüketici hakları gibi konulara vakıf, yabancı dil bilen, ödeme sistemleri ve web siteleri gibi hazırlıkları tesis edebilecek firmaları destekleyecek enstrümanlar geliştirilmelidir. Son olarak, gayet çarpıcı bir istatistiğe işaret etmek istiyorum. İran, 2013 yılı istatistiklerine baktığımızda geleneksel olarak ihracat yapılan ülkeler sıralamasında 10'uncu sırada yer alıyor. E-ihracat için bu sıralamayı tekrar yaptığımızda ise İran ı bu sıralamada göremiyoruz. 35 milyar dolarlık hedefe ulaşmak için İran ı e-ihracat yapılan ülkeler sıralamasında da üst sıralara taşımalıyız. Border gates must be more effective mutually EMİR YAŞAR DEMİRCİ / The East Anatolian Development Agency Secretary General Recent agreements made between Turkey and Iran especially on economic subjects are very pleasing. The main problems frequently mentioned in our trade with Iran are insuffi cient infrastructure, personnel, technology and equipment at border gates, especially in Gürbulak; exaggerated bureaucracy and legislation applications and arbitrary treatments at border gates, high customs duties as Iran is not a member of the world trade organization, some special taxes applied especially on industrial products in addition to customs duties, insuffi cient transportation network and undoubtedly, economical structure of Iran closed to foreign countries and fi nancial problems. There are many problems that can be contained in these problems but unless these basic problems that slow down and stop the trade are settled, the trade relations of these two countries will not raise to desired levels. The recent abstract developments such as mutual confi dence inspiring declarations of these two countries, senior level visits, agreements made between these two countries- Preferential Trade Agreement- coming to an agreement about establishment of new railway line between Turkey- Iran and most importantly, taking of steps by political wills of both countries encouraging and reassuring entrepreneurs about development of bilateral trade are undoubtedly important steps. Acceleration of money fl ow through development of banking and fi nance sector, establishment of a joint industrial zone for which no abstract steps have been taken though it was negotiated, development of logistical and transportation networks, taking of measures against infringement of brand and patent rights and establishment of mutual environment of trust in terms of ensuring stability are the important instruments to obtain the said trade volume.

14 16 ülke ran 18 Şubat 2015 / SALI İTO İran la terc hl t caret n kapısını fuarla açtı İran le Türk ye Arasında mzalanan Terc hl T caret Anlaşması, k ülke l şk ler nde yen b r dönem n kapısını aralıyor. İstanbul T caret Odası (İTO) Başkanı İbrah m Çağlar, 1 Ocak 2015 te İran le Türk ye arasında Terc hl T caret Anlaşması yürürlüğe g rd. İran a yönel k ambargo da gevşemeye başladı. Türk ye y de olumsuz etk leyen bu yaptırımlar tamamen kalktığında, komşumuz İran ı muazzam gel şmeler bekl yor. İran kabuğunu kırarken mevcut konjonktürden karşılıklı yararlanmamız şart. 1-4 Şubat 2015 te Tahran da lk kez düzenlenen Türk Hazır G y m ve Konfeks yon Fuarı yla İran ın hazır g y m pazarına Türk ye mzasını atmış olduk ded. İran-Türkiye ticaretinde iki önemli gelişme yaşandığını belirten İbrahim Çağlar, Bu gelişmelerin ilki geçen yıl Cumhurbaşkanımızın İran ziyaretinde İran Ticaret Bakanı ile birlikte ocak ayında imzalanan Tercihli Ticaret Anlaşması. Bu anlaşma, 1 Ocak 2015 te yürürlüğe girdi. Tercihli ticaretle birlikte hazır giyimde uygulanan yüzde 100 lük gümrük vergisi yüzde 40 a düştü. Diğer kritik gelişme ise İran ile BM Güvenlik Konseyi nin daimi üyeleri arasındaki nükleer müzakerelerin 30 Haziran 2015 e kadar uzaltılması bilgisini verdi. Bu süreçte İran a yönelik ambargonun esnetildiğini söyleyen Çağlar, Güven tazeleme aşamasında problemler yaşanmazsa, anlaşma kalıcı hale gelecek ve yaptırımlar daha da gevşeyecek. Çok açık ki bu iki gelişme İran ile ticari ilişkilerimizde yepyeni bir dönemin kapısını aralıyor. Bu işbirliği fırsatını çok iyi değerlendirmeliyiz diye konuştu. Signed Turkey and Iran Preferential Trade Agreement opens the door to a new term between the two countries. İbrahim Çağlar, Chairman of İstanbul Chamber of Trade and Industry (ITO), says The preferential Trade Agreement was signed between Turkey and Iran on January 1, Embargo on Iran has been loosened gradually. When these sanctions that also affect Turkey negatively are removed completely, excellent developments will happen in our neighbor Iran. While Iran is breaking its shell, we have to mutually make use of the existing conjuncture. Çağlar, stating that ready-made clothing is the leading sector Turkey is successful in Iran, says With the Turkish İTO DAN Tahran da hazır g y m fuarı İbrahim Çağlar, Tercihli Ticaret Anlaşması nın yürürlüğe girmesinin ardından İstanbul Ticaret Odası nın 1-4 Şubat 2015 te Tahran da düzenlediği Türk Hazır Giyim ve Konfeksiyon Fuarı nın büyük bir fırsat olduğunu söyledi. Çağlar, şunları kaydetti: Türkiye nin İran da en şanslı olduğu sektörlerin başında hazır giyim geliyor. Tekstil ve hazır giyim, Türkiye nin en önemli ihracat sektörü. Bu sebepler İTO nun Tahran da ilk kez düzenleyeceği bu fuara katılmanın önemini daha da artırıyor. Türk iş dünyası olarak 2015 te İran pazarında aktif olmalıyız. İran ın hazır giyim pazarına Türkiye imzasını atmanın tam zamanı. Fuara firmalarımızın gösterdiği büyük ilgi de bunu kanıtlıyor. Önümüzdeki yıllarda komşumuz kalkındıkça ticaretimiz daha da gelişecek. İTO nun Türk Hazır Giyim ve Konfeksiyon Fuarı; Bayrampaşa Tekstilci ve Sanayici İş Adamları Derneği, Laleli Sanayici ve İşadamları Derneği, Merter Sanayici ve İşadamları Derneği, Osmanbey Tekstilci İşadamları Derneği, Türkiye Triko Sanayicileri Derneği nin işbirliğiyle gerçekleştirildi. İTO has opened the door of preferential trade with Iran at the Exhibition Ready-Made Clothing and Garment Exhibition organized by our Chamber for the fi rst time in Tehran on February 1-4, 2015, Turkey has entered the ready-made clothing market of Iran. The great interest shown by our important and well known ready-made clothing brands to the Exhibition is the most beautiful prove of this. İbrahim Çağlar, stating that two important developments have occurred in the Iran Turkey trade, says First of these developments is the Preferential Trade Agreement signed between our President of Republic and Iran Minister of Trade in January month during his visit in Iran. This agreement was enforced after a little while on January 1, With the preferential Türk ye n n İran da en şanslı olduğu sektörler n başında hazır g y m gel yor. Tekst l ve hazır g y m, öneml b r hracat kalem. trade, 100 percent customs duty applied in the ready-made clothing was decreased to 40 percent. The other critical development is extension of nuclear negotiations between Iran and permanent members of BM Security Council until date of June 30, Within this process, embargo on Iran has been loosened. Unless any problem is experienced during the trust restoring phase, the agreement will be permanent and sanctions will be loosened further. It is very clear that this development opens the door of a very new period in our commercial relations with Iran. We have to benefi t from this collaboration opportunity.

15 ran 10 Şubat 2015 / SALI ülke 17 İran'la şb rl ğ dünya barışı ve ekonom s ç n öneml M. SUAT HACISALİHOĞLU Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Dünya coğrafyası ve şu anki politikaya baktığımızda bölgenin iki güçlü ülkesinin işbirliğinin, dünya barışı ve ekanamisi için önemini daha net görebiliriz. İki ülke arasında son dönemde ticari, ekonomik ve sosyal birçok anlaşma gerçekleştirildi. Ancak bu anlaşmaları hayata geçirecek olan bizleriz. Uygulamacılar olarak farklı davranırsak anlaşmalar havada kalır. Anlaşmaların uygulanması ile insanımız müreffeh ve ekonomimiz de güçlü hale gelebilecek. Türkiye ile İran arasında potansiyellerin değerlendirilmesi için iş insanlarının önünü açmak ve çalışmalarını kolaylaştırmak gerekiyor. Türkiye de hazırlanan yeni kanunlardan biri, yeni ticaret kanunu kapsamında yabancılara mülk satın alma hakkı getirilmesine yönelik. Uygulamaya giren bu haktan İranlıların da yararlanmasını bekliyoruz. Yine ticaretin gelişmesi için finans sektörüne ihtiyaç var. Bunun yolu da bankacılık alandaki çalışmalardan geçiyor. Ancak son dönemlerde dış baskılar nedeniyle bankacılık uygulamalarında iş insanlarımızın bazı sıkıntılar yaşadığı bir gerçek. Bankacılık sektörünün iki ülke arasında gelişmenin önündeki engeli kaldırmasını ve de sektörün iyileştirilmesine katkı sağlamasını bekliyoruz. Trabzon, k ülke arasında t caret n k l d konumunda Türkiye ve İran, İpekyolu koridoru üzerinde birbirine sınır olan yüksek stratejik önem taşıyan ülkeler. Bugün, tarihin yeniden tekerrür ettiği üretimin ve teknolojik gelişmelerin Doğu ya kayması, İpekyolunu yeniden hareketlendirdi. Dünya ticaretinin yüzde 19 u İpekyolu ülkelerinde gerçekleşiyor. Bu yükselen ticari potansiyel, Batı ile Doğu arasındaki ulaşım koridorları başta olmak üzere yeni işbirliklerini de dayatıyor. İran, Türkiye için Türk cumhuriyetleri ve Orta Asya ülkelerine geçiş sağlarken, Türkiye de İran a batı ülkelerine çıkış imkanı tanıyor. Bu anlamda da iki ülkenin ekonomilerini olumlu etkiliyor. Tarihten gelen ticaret geleneği, yakın geçmişte İran-Irak savaşı dönemlerinde Trabzon üzerinden yürütülen ve İran transiti olarak adlandırılan ticaret hız kaybetmiş olmasına karşın, son 12 yıldaki gelişmeler bu hattın yeniden önemini ortaya koyuyor. Her iki ülkenin dış ticaretinde önemli rolleri bulunan İran ve T caret n gel şmes ç n f nans sektörüne ht yaç var. Bunun yolu da bankacılık alanındak çalışmalardan geç yor. Ancak son dönemlerde dış baskılar neden yle bazı sıkıntılar yaşandığı b r gerçek. Türkiye ilişkilerinde Tebriz ve Trabzon kilit önem taşıyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu nun yoğun çalışmaları ve TOBB bağlı Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-İran İş Konseyi Başkan ve Yönetim Kurulu ile İran daki DEİK Türk-İran Konsey Eş Başkanı ve temsilcileri ile ticari ilişkilerin geliştirilmesinde önemli çalışmalar yürütülerek, bugünlere gelindi. Bu hususta iki ülke devlet yetkililerinden gördüğümüz ilgiye müteşekkir olduğumuzu da ifade etmek isterim. Türk-İran İş Konseyi olarak İran Ticaret, Sanayi ve Madenler odaları ile yürüttüğümüz ortak çalışmalar ikili ilişkilerimize olumlu katkılar sağlıyor. Trabzon Tebriz, Zencan ve Urumiye şehirleri arasında işbirliği için fırsatlar bulunuyor. 12 yıldan beri bu şehirler arasında ikili ilişkiler mevcut. Valilik, belediye ve ticaret ve sanayi odaları arasında görüşmeler devam ediyor. Bu şehirler arasında kardeş şehir protokolleri uygulanıyor. Bugüne kadar birçok protokol ve anlaşmalar imzalanarak işbirliğinin önünü açacak girişimlerde bulunuldu. Biz de bu işbirliğinin daha üst seviyelere taşınması için karşılıklı ziyaretler gerçekleştirdik. Bölgemizdeki yatırım fırsatlarını, İranlı iş insanlarını Trabzon da ağırlayarak anlatmak ve işbirliğini geliştirmek istiyoruz. Ayrıca, İran ın Doğu Azerbaycan bölgesindeki yabancı yatırımcıların 85'ini Türklerin oluşturması, bizler açısından sevindirici. Bu alandaki işbirliğimizin yapılacak toplantılar ile daha da artacağına inanıyorum. Collaboration with Iran is important for the world s peace and economy M. SUAT HACISALİHOĞLU / Chairman of Trabzon Chamber of Trade and Industry, With consideration of the world s geography and current policy, the collaboration of two important and powerful countries in the region is important for the world s peace and economy. Recently, many commercial, social and economical agreements have been realized between these two countries. However, these agreements will be actualized just by us. If we behave different as implementers, agreements will hang in the air. With implementation of agreements, our people will be prosperous and our economy will become more powerful. We have to pay the way for the businessmen and facilitate their studies to make use of the potentials between Turkey and Iran. One of the new laws regulated in Turkey is about giving of right to foreigners to purchase property under the scope of the new trade law. We expect Iran people will also make of this enforced right. Finance sector is needed for development of trade. This can be done through studies in the banking sector. However, our businessmen experience some problems in banking applications because of the existing foreign pressures. It is necessary to remove the hindrance before the development of two countries in the banking sector and improve the sector. Trabzon is the key of trade between Turkey and Iran;Turkey and Iran have a frontier to each other on the Silk Road corridor possessing high strategic importance. Today, moving of production and technological developments to the East as in the past has reactivated the Silk Road. 19 percent of the world trade is being realized in the Silk Road countries. This rising commercial potential enforces new collaborations, mainly in terms of transportation corridors between the West and East. While Iran ensures passage for Turkey to Turkic and Middle Asia countries, Turkey ensures exit possibility to the West countries, Europe for Iran. This fact positively affects the economies of both countries. Though this trade tradition coming from the past and the trading carried out via Trabzon in Iran-Iraq war periods, called as Iran transit, has lost its acceleration, developments in the last 12 years emphasizes the importance of this line again. Tebriz and Trabzon play an important role in foreign trade of these two countries.

16 18 ülke ran 18 Şubat 2015 / SALI İran yatırımımızdan aldığımız cesaretle yen pazarlarda yatırım arayışındayız Gübre Fabr kaları Türk AŞ'n n (GÜBRETAŞ), 2008 yılında İran Raz Patrok mya tes sler n 656 m lyon dolarlık yatırımla satın aldığını bel rten Yönet m Kurulu Başkanı İrfan Güvend, İran tecrübes yle farklı coğrafyalara açılma konusunda cesaretlend kler n fade ett. İran'dak yatırımın kend ler n n lk yurtdışı adımı olduğunu kaydeden Güvend, Yen uluslararası yatırım arayışlarını, İran'dan aldığımız özgüvenle sürdürüyoruz d ye konuştu. Fosfat hammaddes ne sah p bölgelerde arayış çer s nde olduklarını kaydeden Güvend, Fosfat kayası, Kuzey Afr ka bölges nde çok bulunan b r madde. O bölgedek ülkelerle görüşüyoruz ded. Fosfatlı ürünler üreten bir tesis satın alma ya da sıfırdan bir proje fırsatı kolladıklarını vurgulayan İrfan Güvendi, Fas tan Irak a kadar olan bölgedeki ülkelerde süren görüşmelerimiz var. Kârlılık ve fizibilite anlamında çalıştığımız birkaç proje var bilgisini verdi. İran daki yatırımları Razi Petrokimya nın 877 dönüm arazi üzerinde kurulu, 11 fabrikası ve 2 bin 500 ün üzerinde çalışanı olan büyük bir tesis olduğunu belirten Güvendi, Yaklaşık 3.6 ton kurulu kapasiteye sahip Razi Petrokimya da amonyak, kükürt, sülfürik asit ve fosforik asit gibi gübre hammaddeleri ile DAP, üre gibi gübreler üretiliyor. Bu ürünler, ağırlıklı olarak ihraç ediliyor yılı sonunda Razi Petrokimya nın iştiraki olarak Raintrade Dış Ticaret A. Ş. İstanbul da kuruldu bilgisini verdi. Razi Petrokimya nın yıllık 126 bin ton fosforik asit üretim kapasitesine sahip Arya Posphoric Co. firmasının hisselerini de 2012 de bünyesine kattığını kaydeden Güvendi, Razi Tesisleri, İran ile Türkiye arasında önemli bir buluşma noktası, iki ülke arasında önemli bir ticari köprü olma anlamı taşıyor. Biz de bu tesisin verimli hale gelmesi için çok gayret gösterdik. Razi, tarım sektörüne girdi sağlayarak, katma değer üreten önemli bir tesis ve sektörde global bir marka şeklinde konuştu yılında gübre tüketiminin önceki yıla oranla yüzde 5 daraldığını kaydeden İrfan Güvendi, Buna rağmen 2014 te bir önceki yıldaki satış rekorumuzun da üstüne çıkan bir performans gösterdik. Yılı 1 milyon 740 bin ton satışla kapattık. Bunun sonucunda pazardaki konumumuzu daha da güçlendirdik dedi. Razi Petrokimya nın ise yine 1 milyon 400 bin ton gübre ve gübre hammaddesi satışı gerçekleştirdiğini aktaran Güvendi, 2014 yılı için 2.8 milyar TL civarında bir konsolide satış geliri bekleyen GÜBRETAŞ ın, bu alanda da yeni şirket rekoruna ulaştığını tahmin ediyoruz. Tüm bu faaliyetler sonunda yaklaşık 170 milyon TL de net kâr elde etmeyi bekliyoruz açıklamasını yaptı yılının ise kendileri açısından daha iyi bir yıl olmasını beklediklerini söyleyen İrfan Güvendi, 2015 yılında yaklaşık yüzde 4 lük büyüme hedefiyle 1.8milyon ton katı gübre satışı ve 1.7 milyar TL ciro bütçeledik. Razi Petrokimya da ise bu yıl 1.9 milyon ton gübre ve gübre hammaddesi üretimi ile 1.6 tonluk satış hedefleniyor. Bunların neticesinde konsolide ciromuzun 3 milyar TL bandına doğru yükselmesini bekliyoruz diye konuştu. Satış ve finansal alanda yakaladıkları ivmeyi, yeni yatırımlarla güçlendirmek istediklerini kaydeden Güvendi, Özellikle tamamlanmak üzere olan Kocaeli-Yarımca daki yeni NPK fabrikası yatırımı ve yılsonuna doğru tamamlamayı hedeflediğimiz amonyak tankı inşa projesiyle 2015 yılında üretim gücümüzü artıracağız dedi. Iran has encouraged GÜBRETAŞ in international investments İrfan Güvendi, Chairman of the Board of Directors of Gübre Fabrikaları Türk Anonim Şirketi, stating that they have realized the biggest foreign investment of Turkey in Iran, expresses that they are encouraged for investment in different geographies because of their Iran experience. Güvendi, stating that GÜBRETAŞ, established in 1952 as one of the long-established corporations in Turkey and one of the fi rst companies offered to the public, purchased Iran Razi Petrokimya plants in 2008, says GÜBRETAŞ that purchased Iran Razi Patrokimya plants in 2008 with the consortium it was the leader of put its signature under the biggest foreign industrial investment of Turkey abroad though it is a company that ensures input in the agriculture sector. Razi Petrokimya is a big plant established on 877 decares land with its 11 factories and more than 2500 employees. At Razi Petrokimya, having about 3.6 tons installed capacity, fertilizer raw materials such as ammonium, sulfur, sulfuric acid and phosphoric acid and fertilizers such as Dap and urea are manufactured and mainly being exported abroad. Raintrade Dış Ticaret A.Ş was established in İstanbul at the end of 2010 year as a subsidiary of Razi Petrokimya. In 2012, Razi Petrokimya incorporated the shares of Arya Posphoric Co Company that manufactures phosphoric acid in the same region and has annual 126 thousand tons phosphoric acid capacity. Razi Plant is an important meeting point between Iran and Turkey and as well, it is an important commercial bridge between these two countries. We have made a maximum effort to make this plant productive. Razi is an important plant that produces added value by providing an input to the agriculture sector and it is a global brand in the sector. For this reason, we are very happy with our current situation.

17 ran 10 Şubat 2015 / SALI ülke 19 S bel Loj st k, verd ğ h zmetler çeş tlend rmey hedefl yor İstanbul, İzm r ve Trabzon l manlarından yaptıkları taşımalarla İran pazarında adı geçen f rmalardan b r olan S bel Loj st k, özel proje sevk yatları başta olmak üzere gümrükleme ve depolama alanında da h zmetler n çeş tlend recek. S bel Loj st k Genel Müdürü Erhan Gültek n, Dünya genel nde 5 b nden fazla acente le sevk yat traf ğ ne sah b z. İran ve komşu ülkelere neredeyse her türlü emt ayı taşıyoruz. Med kal malzemeler, mak neler, yedek parçalar, plast k emt a, nşaat malzemeler, dayanıklı tüket m malları, kıymetl malzemeler, tehl kel maddeler, kuru gıda, özel veya taşmalı proje yükler bunlardan lk akla gelenler ded. Lojistik sektöründe faaliyet gösteren yeni bir firma olduklarını belirten Erhan Gültekin, Kuruluş olarak genç, fakat personel olarak deneyimli bir yapıya sahibiz. Bu iki dinamiği birleştirerek, hem yapısal hem de uluslararası taşımacılık sektöründeki hizmet sahamızı geliştirdik ve UTİKAD üyeliği, R2, FIATA ve IA- TA belgeleriyle taşımacılık sektöründeki yerimizi yeterlilik ve yasallık zeminiyle sağlamlaştırdık şeklinde konuştu. Havayolu ve denizyolu taşımalarında güçlü bir yapıya sahip olduklarının altını çizen Gültekin, Yüklemeleri İstanbul, İzmir, Mersin ve Trabzon limanlarından organize ediyoruz. Müşterilerimize, en uygun taşıma şekli ve fiyatla yüklerini nasıl alıcılarına ulaştırabilmeleri içinyardımcı oluyoruz. Tüm ülkelerden gelen malzemeleri hava, kara ve deniz yolu ile Türkiye ye getiriyor ve İran a taşıyoruz ifadelerini kullandı. İhracata yönelik taşımacılığının yanı sıra ithalat sevkiyatlarında da hizmet verdiklerini söyleyen Erhan Gültekin, Altyapı, iletişim ağı ve memnuniyet odaklı hizmet içeren lojistik anlayışı ile sadece ihracata değil ithalata da yönelik taşıma hizmetleri de veriyoruz. İran dan Türkiye ye petrol türevi hammadde, çinko veya blok mermer gibi malzemelerin ithalatında hızlı ve güvenli servis sunuyoruz diye konuştu. İki ülke yetkili makamlarının, ilişkileri çok yönlü geliştirmek için çaba gösterdiğini aktaran Erhan Gültekin, konuşmasına şöyle devam etti: İki ülkenin de ekonomik potansiyelleri çok yüksek. Karşılıklı 30 milyar dolarlık bir dış ticaret hedefinde anlaşılmış olması ve imzalanan Tercihli Ticaret Anlaşması kapsamında birçok üründe gümrük vergilerinin düşürülmesi; hatta sıfırlanması ile ekonomik işbirliği yeni bir düzeye taşınmış oldu. "Türk ye, İran'ın Avrupa'ya açılan kapısı" İran'ın, Türki cumhuriyetleri ve Doğu Asya'ya yapılan taşımalarda önemli bir geçiş noktası olduğunu belirten Gültekin, Türkiye nin de İran ın Avrupa ya açılan kapısı konumunda olması, lojistik sektörünün bu bölgenin ekonomisi için ne kadar hayati önem taşıdığını gösteriyor. Biz, Sibel Global Lojistik olarak iki ülke arasında köprü olma vazifesini en iyi şekilde yapmaya çalışıyoruz. İki ülke arasında taşımacılığı etkileyebilecek her gelişmeyi sürekli izliyor ve taşımalarımızı müşterilerimiz için en uygun şekilde gerçekleştiriyoruz dedi. Tüm ülkelerden gelen malzemeler ; hava, kara ve den z yolu le Türk ye ye get r yor ve İran a taşıyoruz. Sibel Logistic will improve its service network Sibel Logistic that has become specialized in Iran market with transportations they organize from İstanbul, Trabzon, İzmir and Trabzon ports ensures transportation to every region of Iran. Sibel Logistic General Manager Erhan Gültekin, stating that they have activities in logistic sector since 2011, says We as an establishment has a young but experienced structure. By combining these two dynamics, we have developed fast our service area both in structural and international transportation sector and secured our position in transportation sector in terms of effi ciency and legitimacy with UTİKAD membership and R2, FIATA and IATA certifi cates. By being the member of international prestigious, reliable and comprehensive agency networks, we have possessed transportation traffi c with more than 5000 agencies in all around the world. We transport almost all commodities to Iran and neighbor countries.

18 20 ülke ran 18 Şubat 2015 / SALI Darkoob Emrooz, Türk ye de İran halısı eğ t m verecek İran halılarını Türk ye de gerek satış gerekse eğ t mle tanıtmayı amaçlayan Darkoob Emrooz Halı ve El Sanatları, önümüzdek aylarda halı dokuma kurslarına başlayacak. İran ın el sanatlarında dünya çapında en çok pek dokuma halılar le tanındığını fade eden Emrooz Halı ve El Sanatları Genel Müdürü Om d Reza Khorasan, B z İran ın bu tecrübes n sadece t caret değ l, eğ t m olarak da Türk ye le paylaşmak st yoruz. Bu doğrultuda geçt ğ m z yıl lk halı satış mağazamızı açtık. Bu yıl ç nde Ankara da k mağaza daha açacağız açıklamasını yaptı. İpek ve yün halı üretiminin, İran da önemli ölçüde istihdam sağladığını dile getiren Omid Reza Khorasani, bu kapsamda İran da her yaş grubuna istihdam sağlamaya çalıştıklarını belirtti. Khorasani, İstihdam faaliyetlerimizin karşılığını aldık. Firmamız İran Devleti tarafından Üstün Milli Girişimci ödülüne layık görüldü. Çünkü son beş yıl içinde 500 den fazla kişiye dokuma eğitimi verdik ve en az 10 bin kişi için iş imkanı sağladık dedi. İran'da 400 bay le çalışıyor Sadece dokuma için yünün ve ipeğin çizimi, renklendirilmesi ve hazırlanması aşamasında fabrikalarında 120 çalışanın bulunduğunu kaydeden Omid Reza Khorasani, Dokuma işi İran da eğitim alan dokumacılarımız tarafından evlerinde, ustaların gözetiminde yapılarak fabrikamıza gönderiliyor. Yurt içi ve dışında şimdiye kadar birçok sergi konferans ve festivallere katılarak büyük ilgi gördük diye konuştu. İran da 400 bayi ile çalıştıklarını aktaran Omid Reza Khorasani, İran sanatıyla ilgilenenler için hem üretim We will give Persian Carpet Training in Turkey The general director of Darkoob Emrooz Carpet and Handicrafts Limited Company, Omid Reza Khorasani, aiming to introduce Persian carpets in Turkey both with sale and training, says carpet weaving courses will begin next month. Khorosani, stating they are active in Iran since 2003 under name of Darkoob Emrooz şinketi, says that Among the Persian handicrafts, silk weave carpets are the most known carpets worldwide. This is also an important employment subject in Iran. We want to share this experience of Iran with Turkey not only in terms of trade but also of t raining. With this regard, we opened our fi rst carpet store last year. We will open two showrooms in Ankara this year. Khorasani, stating that they, as Darkoob Emrooz, are the leading company in Persian hand woven carpet sector in terms of production and employment, says We commenced production in Iran with carpet and tapestry. At present, we are one the companies that has the biggest production capacity and distribution network in the sector. Khorasani, emphasizing that they have about 50 percent share in hand woven tapestry market in Iran, says At present, yapıyor, hem de eğitim vererek, meslek sahibi yapıyoruz. Şubelerimiz, halı ustalarımız veya bu alanda özel eğitim almış mezunlarımız tarafından yönetiliyor diye konuştu. Bugüne kadar yüzlerce halının üretimini gerçekleştirdiklerini aktaran Khorasani, Halılarımızın her birinin kendine özgü tasarımı var. Yaptığımız tasarımları arşivliyoruz. Bu tasarımlar şirketimizin kültür ve sanat uzmanları tarafından belirlenerek, ustalarımız tarafından hayata geçiriliyor dedi. Arşivlerinde yüzlerce farklı tasarım bulunduğunu aktaran Khorasani, arşivlerine her hafta yenileri eklediklerini söyledi. Khorasani, bu anlamda kültürel bir hazine olma özelliği taşıdıklarını aktardı. İran da üretime halı ve duvar halısı ürünleri ile başladıklarını belirten Omid Reza Khorasani, Şu anda sektörün en büyük üretim kapasitesine ve dağıtım ağına sahip olan şirketlerinden biriyiz diye konuştu. through our more than 400 dealers, we both make production for people who are interested in this royal Persian art and give professional training. Our branches are managed by our carpet craftsmen or our graduates who have taken special training in this fi eld. Each of hundreds of carpets we produced has a peculiar design. We archive all of our designs. These designs are determined by the culture and art specialists of our company and realized by our craftsmen. At present, new designs are added in our archive consist of hundreds of different designs. Within this framework, our archive has a characteristic to be a cultural treasury.

19 ran 10 Şubat 2015 / SALI ülke 21 ENV-EX, İran le ortak kurulacak OSB'de yer almak st yor Dem r cevher üret m yapan b r f rma ç n kurdukları s stem le İran pazarına g rd kler n bel rten ENV- EX Pazarlama Toz Kontrol S stemler Yönet m Kurulu Başkanı Hasan Sarıgül, "Bu f rmanın başka sahalardak dem r cevher tes sler ç n proje bazında görüşmeler m z devam ed yor. İran pazarında Türk ye'n n faydalanab leceğ nsan gücü ve enerj avantajı var. Türk ye de se İran'ın faydalanab leceğ n tel kl nsan gücü ve teknoloj le desteklenen b r sermaye bulunuyor. Bu avantajlar karşılıklı olarak değerlend r lmel " şekl nde konuştu. Türk ye ve İran arasında ortaklaşa kurulması planlanan OSB'den de bahseden Sarıgül, burada yer almak sted kler n söyled. Firmanın 2010 yılında Açık Alan Toz Kontrol Sistemlerinin (ATS) üretimine başladığını söyleyen Hasan Sarıgül, "2013 yılında imalatına başladığımız otomatik kamyon tekerleği ve damper yıkama sistemleri ile de çevreye duyarlı ürün yelpazimizi genişlettik. Tüm bu alanlarda imalatları kendi fabrikamızda yapıyoruz diye konuştu. Sarıgül, ayrıca açık alan toz sistemleri yoğun toz konsantrasyonu olan fabrikalar, besleme bunkerleri, tünel çalışmaları, açık stok sahaları, kentsel dönüşüm bina yıkımları, kamyon, kepçe, gemi, vagon yükleme-boşaltma esnasında meydana gelen tozu bastırma, suni kar yapma, koku giderme gibi alanlarda da çalıştıklarını aktardı. ENV-EX will increase its trade with Iran Enveks, realizing the manufacturing of dust control systems for cement plants, iron-steel plants, thermal plants and about 1000 crushing-sieving facilities, will increase its Iran market activities. Hasan Sarıgül, Chairman of Board of Directors for ENV-EX Pazarlama Toz Kontrol Sistemleri Limited Company, stating they entered in Iran market with a system they installed for a company making iron ore production, says our negotiations on project basis for iron ore facilities of this company in other fi elds still continue. There is a manpower and energy advantage in Iran market that can be utilized by Turkey. In the Turkish market, there is a qualifi ed manpower and capital supported with technology that can be utilized by Iran. These advantages must be assessed mutually.

20