GiRi$ Gerek antrenmangerekse yafl!?malardanonce sporculaflnbir sore Ismma

Transkript

1 DicLE TIP DERGiSi (JOURNAL OF MEDICAL SCHOOL) C:29 S: SPORDA ISINMANIN SICRAMA HAREKETiNE ETKisiNiN ARA$TIRILMASI AhmetKARAKURT1 Mehmet CELiK 2 6ZET Ya lan arasmda degi en 40 sporcu Ozerinde, sporda /smmanm;/smma oncesi ve ISllln1a sonrasl su;rama hareketine etkisini kar /Ia tmlmal/ olarak inceledik. Ara t/rmada, Ismma ile Slyrama harekelinin art/p artmayacaglm test ederek, Ismmadan onceki Slyrama hareketi ile Ismmadan sonraki Slyrama hareketleri sonrasmda elde edilen degerler istatistiksel olarak incelenmi, /smma oncesi ve /smma sonras/ degerfer arasmda onemli (arklar bulunmu tur.!joyle ki; Ismma oncesi bayanlarda s/yrama degeri 31, 15 cm iken /smma sonras/ deger bu degerin 41,15 cm'ye yokseldigi, erkek sporcularda da /smma once si su;rama degeri 57,368 cm iken, /smma sonrasmda 63,9 cm'ye yokseldigi tespit edil- -mi tir. Aynca bu iki grup sporcuda Ismma oncesi ve /smma sonrasl (arkl/ltk (p<o, 05) dozeyinde anlamll bulundu. Anahtar Kelimeler: Ismma, S/yrama, Hareket. GiRi$ Gerek antrenmangerekse yafl!?malardanonce sporculaflnbir sore Ismma sporunu yaptlklafl bilinmektedir. Spor mosabakalanndayoksek performansa ula!?mak Ozere, oncelikle tam ve yeterli Ismmanm saglanmasl onemlidir (4). BOtOn spor dallarmda Ismmanm yeterli yapllmadlgl zaman sakatliklar olu!?abilecegigibi istenilen performansa da ula!?ilmadlgl bilinir (5). Kimi fizyolog, antrenbr ve,>porcularagore Ismma sporcunun dola!?lm, sinir, kas iskelet sistemini yan!?manm temposuna hazlrlamak, sakatlanmalara kar!?1 korunmak amaclm ta!?lrken, kimilerine gore ise aym zamanda mentol olarak aktiviteyi motive eder (3). Ismma ile ilgili c;:ali!?malardakar!?lla!?llanen onemli problemlerden bir tanesi Ismmanm standartla!?masl konusudur, insanlar her torlodegi!?ik aktivite ic;:in farkll bir on hamlik yapmak ihtiyacmdadlr (2). <;OnkO;Ismmanm toro,soresive dozu bireylere gore farkli olabilir. Kimi sporcular bu konuda daha fazla mentol hazlrligl gereksinimi duyarken, kimileri ise daha yogun bir fiziki hamllk yapmayi tercih eder (7). Spor bran!?lannm; ozellikle taklm oyunlan ve ferdi sporlarda slc;:rama hareketinin c;:okbnemli bir yeri vardlr. Ornegin yoksekatlama, voleybol, basketbol, (1) Dicle Unlversitesi Beden Egitiml ve Spor Yuksek Okulu (2) Dicle Universitesi Beden Egiliml ve Spor Yuksek Okulu mezunu DiYARBAKIR DiYARBAKIR

2 50 futbol vb. oyunlar incelendigi zaman oyun it;inde bu hareketin t;ok onemli bir yer tuttugu goroior.bu nedenle ara!?tlrmamlzda slt;ramanm sportif hareketler Ozerine etkisini belirlemeyi amat;ladlk. MATERYAL VE METOT Uygulamaya Tabi Tutulan Sporcular ve Ozellikleri : Ara!?tlrmada; deney Onitesi olarak, aynl ya!?larda(18-25) ve benzeri fiziki ozelliklerde 20 klz, 20 erkek voleybol taklm sporcusu denek olarak almml!?tlr.deneyler spor salonunda sabah saatlerinde 12 QC slcakllkta ve sporculann performanslanna etki etmesin diye en rahat olduklan donemlerde yapllml!?tlr., Ismma Programl Ot; a!?amaliyaplldl. 1. A!?ama: Bu a!?amadasporcular spor klyafetlerim giydikten ve 1 dakikalik nablz degerleri almdlktan sonra dikey slt;rama testi 2 defaya mahsus olmak Ozere uygulandl. En yoksekslt;rama degeri 1.a!?amanmslt;rama degeri olarak almdl. 2. A!?ama: Sporcular 5 dakikalik Ismma hareketleri yaptlktan sonra (bel, boyun ve ayak bolgeleri) 2 defa slt;rama hareketi uygulandl ve en yoksek slt;rama degeri 2. a!?ama slt;rama degeri olarak kabul e-dildi. Aynca, slt;ramadan hemen sonra 1 dakikalik nablz degerleri alindl ($ekii1). 3. A!?ama: Bu a!?amadasporculara 20 Dakikanm altmda olmayacak!?ekilde hem ko!?ularhem de at;ma-germe Ismma yaptlnlml!?tlr. Daha sonra sporculardan 2 defaya mahsus olmak Ozere dikey slt;rama testi uygulanlp yoksek olan deger 3. A!?amaslt;rama degeri olarak kabul ederek, sporculann slt;ramadan sonra 1 dakikalik nablz degerleri almdl ($ekil 2). Ara!?tlrmada Kullamlan Olc;u Aletleri ve Testier: Ara!?tlrmada kullanllan olt;o aleti metre ve spor salonu da dikey slt;rama alanl olarak kullanlldl. Yapilan testlerdeher sporcuyabir test it;in tt;;j hak tanmml!? olup, en yoksek deger test sonut; degeri olarak almdl. Dikey SIc;rama: Dikey Slt;rama testi ozellikle, taklm sporlan ve sporcu set;iminde uygulanlr. Ara!?tlrmamlzda bu testi a!?aglda belirtildigi!?ekilde uyguladlk. Uygulama!?ekli sporcu, doz bir duvara ayaklan biti!?ik vaziyette, duvarla kendisi arasmda mesafe kalmayacak!?ekildeyakla!?tlnlir. Duvara iyice yakla!?an sporcunun

3 51 kolunun biri duvara biti:;;tirecek :;;ekilde yukanya dogru uzatlldl. Burada sporcunun el parmak uc;:lanndan ayagma kadar olan mesafe kaydedildi. 01c;:0yapllan bu sporcuya bir adlm serbest blrakllmak kaydlyla slc;:rama yaplp elindeki tebe:;;irle en Ost noktayi i:;;aretlenmesi istendi Daha soma en Ust nokta ile sporcunun kolunu duvara biti:;;ik halde yoksege kaldlrdlgl nokta arasmdaki mesafe blc;:oiopelde edilen sonuc;: slc;:rama degeri olarak yazlldl. BULGULAR Tablo:1 Erkek Sporculann SIc;:rama Degerleri +++ OGRENCi Ismma Oncesi 5 Dakika Ismma Somasl Tam Ismma Somasl (20 Ok. ADI Ve OSW) SIrama Degeri (cm) SIrama Degeri (cm) SIrama Degeri (cm) V.Max V.Min C::"'nlbrt C::"nm" <;li<;q R??? 7 <;7A nrt"l"m" <;7 RA Rn R Q \/""I"n<::?Q An1 A 711 <; Erkek sporcularln ISlnma bncesi, 5 dakikallk ISlnma sonrasl ve tam ISlnma sonucunda elde edilen degerler tablosundaki bulgulara ula~mak i~in her sporcuya iki hak tanmml~ ve en yuksek deger baz almml~tlr.

4 52 Tablo:2 Bayan Sporculann Sl<;:rama Degerleri bgrenciadi Ismma Oncesi 5 Dakika Ismma Tam Ismma Somasl Sonrasl (20 Ok. Ve UstO) Slyrama Degeri (cm) Slyrama Degeri (cm) Slyrama Degeri (cm) o V.Max V.Min Standart Sapm. 2,183 2,186 3,897 Ortalama 31,15 33,4 41,15 Varyans 4,766 4,779 15, Bayan sporcularm Ismma bncesl. 5 dakikallk Ismma somasl ve tam ISlnma sonucunda elde edilen degerler tablosundaki bulgulara ula$mak icin her sporcuya iki hak tanmml$ ve en yuksek deger baz almml$tlr. Erkek sporculann nablz degerleri ortalamasl ba~langl<;:ta 76 iken tam Ismma sonucunda 97'ye, Bayan sporculann nablz degerleri ortalamasl ise ba~langl<;:ta 68 iken, tam Ismma sonucunda 81'e <;:Ikml~tlr Erkek sporculannm sl<;:rama degerleri ortalamasl ba~langl<;:ta 57,368 cm iken tam Ismma sonucunda bu deger 63,9 cm' ye Bayan sporculannm sl<;:rama degerleri

5 53 ortalamasl ba$langlc;:ta31,15 cm iken, tam Ismma sonucunda bu deger 41,15 cm' ye C;:lkml$tlr. Her iki taklmm; Ismma or,,~esi, 5 dakikallk Ismma sonrasl ve tam Ismma sonucundaki slc;:ramadegerleri Tablo 1-2'de sunuldugu gibi Ismma suresi ile orantlll olarak arttlgl gozlenmi$tir. TARTI$MA Bazl ara$tlrmalann antrenmanlara ve spor musabakalarma ba$lamadan once Ismmaya gerek olmadlglm soylemelerine kar$1c;:oguara$tlrmacllar ve spor adamlan bu du$uncenin aksine musabakalardan once Ismma c;:all$malannm$art oldugunu, c;:unku Ismma sonucunda ba$ta esneklik olmak uzere vucudun ve sporcunun psikolojik ve fizyolojik olarak yapllacak aktiviteye hazlrlanma olanagma kavu$tugu iddia edilmektedir (6,7). Bu iddialarm dogruluk dereceleri saptamak ic;:in,20 bayan ve 20 erkeksporcu uzerinde testier yaplldl. Test uygulamalannda; - Ismma oncesi slc;:rama degerleri - 5 dakikallk Ismma sonrasl slc;:rama degerleri - Tam Ismma somasl slc;:ramadegerleri almdl. A$agldaki degerler, gruplar ve cinsler arasmda tespit edildi. Erkek sporcularmm; Ismmadan once ortalama; Ismmadan (5 dakikallk) soma ortalama; Tam Ismma (20 dk ve ustu)somasl ortalama; Bayan sporcularmm; Nablz : 76, SIc;:rama; cm Nablz : 86, SIc;:rama: 60 cm Nablz: 97, SIc;:rama : 63,90 cm Ismmadan once ortalama; Nablz : 68, SIc;:rama : 31,15 cm Ismmadan (5 dakikallk) soma ortalama; Nablz : 76. SIc;:rama : 33,40 cm Tam Ismma (20 dk. ve ustu) sonrasl ortalama; Nablz: 81, SIc;:rama : 41, 15cm Yukanda tespit edilen degerler arasmdaki farkllllk istatistiksel olarak (P<0,05) duzeyinde anlamll bulundu. Bu degerler, slc;:rama veya herhangi bir sportif harekette sakatllklara meydan vermemek ic;:in; Vucut ISlsmm yukselmesi Kaslann veya eklemlerin kan ihtiyacmm kar$llanmasl Kllcal damarlann ac;:llipqeni$lemesi

6 54 Solunumun kuvvetlenmesi Verimin maksimum duzeye ula~tlrllmasl Daha iyi performans saglanmasl ic;inismma programlanna mutlak gerek oldugu ara~tlrmamlzm sonucunda elde ettigimiz degerlerle teyit edildi (1,3,7,8). SUMMARY WE HAVE CONDUCTED STUDiES ON THE EFFECTS OF THE WARM UP EXERCisES in SPORTS Carrying out our research on 40 male and female students between the ages of 18 and 25, on the volleyball team at Dicle Univer-sity physical training department sport Collage, we Compared the effects of pre-warming and post-warming up on physical jumping activi-ties. During our research testing whether jumping movements increased by warm up exercises, figures were obtained before warm up activity and after. These figures were then examined statistically and noticeable differences were found between the two in this way, our results showe(: that the effects of warm up exercises on woman caused an increase from cm to cm. As tor make volleyball team, figures prior to warm up activity were cm, but after, increased to 63.9 cm. moreover a difference of (p< 0,05) was noticed between the two groups. We have there fare, through the research we carried out, proved that jumping activity Could be increased through warm up exercises. As a resuit it can be conceded that the height of jump which in tum has considerable effects on the performance and efficiency on the sports person, can be increased through warming up exercise. Key Words: Biomechanics, Sports, Movement.

7 55 KAYNAKLAR 1. BAMFORD, M, 1985, The value ofwarm-up, Athietics coach, 19,3, GAMBETTA V. 1982, Warm-up. Track and field Research Quarter Review, 82, GUYTON A.C., 1977, Fizyoloji, Cev. Aykut Kazanclgil ve Arkada~lan 1. Baskl, GOven Kitabeyi Yay., Ankara, Cilt-3, ss.31,36,225,228,231,232, KNEBEL, K. P. 1991, Funktionsgymnastik, Rowohlt Verlag, Hamburg. 5. KONiG, S. 1982, Schwugvolles Aufwaermen mit Musik, Handball-spieis mag, 4,7, MCARDLE, W.D. and KATCH, F.J, 1986, Exercise Developing and Streching, W.B.Saunders, New York. 7. POLLOCK, A. and WILMORE, E.,1990. Exercise in Health and Disease, Second Edition, Mc. Graw Hill Company, New York. 8. TERZiOGLU, M., 1980, Fizyoloji, Cilt-1,2. Baskl istanbul.