ÖTV TAAHHÜTNAMELERİ VE DAMGA VERGİSİ

Transkript

1 ÖTV TAAHHÜTNAMELERİ VE DAMGA VERGİSİ 11

2 ÖTV TAAHHÜTNAMELERİ VE DAMGA VERGİSİ I - GİRİŞ 4760 numaralı Özel Tüketim Vergisi Kanunu tarihli numaralı Resmi Gazetede yayınlanmış ve tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bilindiği üzere bu Kanun birçok kanunun bir arada toplama özelliği nedeniyle öncesinde Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanunu ile kavranan vergiyi doğuran olaylar bu kanunun 1 sayılı listesine A ve B cetveli olarak eklenmek suretiyle vergiye tabi tutulmuştur. Akaryakıt ürünleri, petrol ve türevleri 4760 sayılı Kanunun kapsamında tarihinden buyana Özel Tüketim Vergisine tabi bulunmaktadır. İmalat sanayinin ve hizmet sektörünün girdisini oluşturan bu ürünlerin düşük oranlı ÖTV ödenmesi veya verginin tecil edilerek temin edilmesi bu kanun ile mümkün kılınmıştır. Bu nev i malları temin eden mükellefler vergi dairelerine veya gümrük idarelerine özel tüketim vergisi talep ve taahhütnamesi adı altında belge vermektedirler. Bu belgenin damga vergisine tabi olup olmadığı, taahhütname özelliği taşıyıp taşımadığı, maliye idaresinin uygulaması ve 1 adet yargı kararı birlikte ele alınarak konu değerlendirilmektedir. II - ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUN VE GENEL TEBLİĞLERİ Özel Tüketim Vergisi Kanununun verginin tecili başlıklı 8.maddesi, oran ve tutar başlıklı 12.maddesi, gümrük idarelerince alınan özel tüketim vergisine ilişkin hükümler başlıklı 16.maddesi konunun yasal çerçevesini oluşturmaktadır. Daha sonra yayınlanan 1 seri no.lu özel tüketim vergisi genel tebliğinde söz konusu kanun hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Bu tebliğ ile kanunun 8, 12 ve 16.maddeleri uyarınca vergisi tecil edilen, indirimli olarak özel tüketim vergisi uygulanan veya gümrük kanunu ve diğer kanunlar gereğince ithalatta vergileri teminata bağlanarak işlem gören mallar için özel tüketim vergisinin de hangi esaslar çerçevesinde uygulanacağı açıklanmıştır. Daha sonra çıkartılan 3,5,6,8,11 seri no.lu ÖTV tebliğleri bu maddelerin uygulanmasıyla ilgili düzenlemeler getirmiş bulunmaktadır. Bu tebliğlerde belirtilen taahhütname şekilleri yazımızın aşağıdaki bölümlerinde belirtilecektir. Taahhütname içeriğinde bu hükümlerden yararlanmak isteyenlere hükümleri ihlal etmeleri halinde zamanında alınmayan vergilerin 6183 sayılı yasanın 51.maddesinde belirlenen gecikme zammı ile birlikte alıcıdan tahsil edileceği şeklinde yapılan düzenleme ile yaptırım hatırlatılmış olmaktadır. III - ÖTV TALEP VE TAAHHÜTNAMELERİ DAMGA VERGİSİNE TABİ MİDİR? Özel Tüketim Vergisi talep ve taahhütnameleri özel tüketim vergisi beyannamesi ekinde vergi dairesine sunulmaktadır. Bunlara ilişkin damga 12

3 vergisi uygulaması Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı 15 ve 17 no.lu damga vergisi sirkülerleriyle açıklanmıştır. 17 no.lu Damga Vergisi sirküleri tarihinde yayınlanmış o- lup, bu tarihten sonraki Özel Tüketim Vergisi Beyannameleri ekinde verilen talep ve taahhütnameler tek tek belirtilmek suretiyle damga vergisine konu edilmeleri sirküler ile açıklanmıştır. Bu tarihe kadar olan talep ve taahhütnamelerde ise damga vergisi uygulaması 15 no.lu sirkülerde ki açıklamalara göre yürütülmüştür. 15 no.lu sirküler Özel Tüketim Vergisi Beyannamesi ekinde verilen taahhütnamelerin yalnızca belli parayı ihtiva etmesi durumunda 488 sayılı Kanuna ekli 1 sayılı tablonun I-A/1 fıkrasına göre binde 7,5 nispetinde damga vergisine tutulması, tarihinden itibaren belli parayı ihtiva etmeyen taahhütnamelerden ise damga vergisi aranılmaması gerektiğini açıklamıştır. Diğer bir deyişle 15 no.lu sirküler Özel Tüketim Vergisine ait taahhütnamelerin belirli parayı ihtiva eden ve etmeyen şeklinde ayırımına imkan vermiştir. Yasanın çıkış tarihi olan 2002 yılından 15 no.lu sirkülerin yayın tarihine kadar belirli parayı ihtiva edip etmeme ayırımı ile uygulama yapılmasını ancak ten itibaren de belirli parayı ihtiva etmeyen taahhütnamelerin damga vergisi dışında tutulması nedeniyle bunlardan vergi aranılmaması gerektiği 15 no.lu sirküler ile açıklanmış bulunmaktadır. Daha sonra yayınlanan 17 no.lu sirküler yukarıda da belirtildiği üzere tarihinde yayınlanmıştır. Bütün ÖTV taahhütnamelerini belli parayı ihtiva ettiği düşüncesiyle binde 7,5 oranında damga vergisine tabi olduğunu açıklamıştır. ÖTV Nedeniyle Düzenlenen Taahhütnameler: Sözü edilen talep ve taahhütnameler 17 no.lu sirkülerde belirtildiği ü- zere aşağıdaki gibidir. - 1 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Mallara Ait Özel Tüketim Vergisinin Tecil Edilmesine İlişkin Talep ve Taahhütname. - 3 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Aynı Cetvelindeki Malların İmalinde Kullanılmak Üzere Teslimine İlişkin Talep ve Taahhütname. - 3 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan (I) sayılı Listenin (B) Cetvelinde Yer alan Malların İthalinde Gümrük İdaresine Verilecek Talep ve Taahhütname. - 5 seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan Tarih ve 2003/6467 sayılı BKK Çerçevesinde ÖTV Kanunun 8. maddesinin (1) Numaralı Fıkrası Uyarınca Teslim Edilecek Madeni Yağların İmalinde Kullanılmak Üzere Satın Alınan Baz Yağlara İlişkin Talep ve Taahhütname. - 5 seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan Tarih ve 2003/6467 Sayılı BKK Çerçevesinde ÖTV Kanunun 8 nci Maddesinin (2) Numaralı Fıkrası Uyarınca Teslim Edilecek Madeni 13

4 Yağların İmalinde Kullanılmak Üzere Satın Alınan Baz Yağlara İlişkin Talep ve Taahhütname - 5 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliğ ekinde yer alan tarih ve 2003/6467 sayılı BKK Çerçevesinde ÖTV Kanununun 5 nci maddesinin (1) numaralı Fıkrası Uyarınca İhraç Edilecek Madeni Yağların İmalinde Kullanılmak üzere Satın Alınan Baz Yağlara İlişkin Talep ve Taahhütname. - 6 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan Tarih ve 2003/5868 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararına istinaden ÖTV si indirilmiş Yakıt Talep Formu ve Taahhütnamesi Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel tebliği ekinde yer alan Tarih ve 2003/5668 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararına İstinaden ÖTV si Sıfırlanmış Yakıt Talep Formu Ve Taahhütnamesi. - 6 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan Yakıt Dağıtım Taahhütnamesi. - 8 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan Biyoetanol Üretim Taahhütnamesi Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan İhraç Malı Taşıyan Araçlarına Motorin Teslimine İlişkin Talep ve Taahhütname. Bu formlar ilgili vergi dairesine verilmek suretiyle yasaların öngördüğü şekilde ÖTV si tecil edilerek veya indirilmiş tutarda ÖTV ödenmek suretiyle teslim gerçekleştirilmektedir. Bu talep ve taahhütname başlığını taşıyan form gerçek anlamda bir taahhütname midir? Taahhütname, yasal bir zorunluluk olmadığı halde, bir şeyi yapmayı ya da yapmamayı yazılı olarak ifade ederek kişinin kendisine borç edinmesidir. Verilen böyle bir taahhütname, taahhüt ü tazammum etmemekte, sadece mevzuatın tayin ettiği usullerin hatırlatılmasını ifade etmektedir, yürürlükteki ve tebliğlerle düzenlenmiş olan hukuki ve fiili durumlar teyit e- dilmektedir. Bu nedenle bu talep ve taahhütname adı altındaki formlar damga vergisine tabi taahhütname hüviyeti göstermemektedir. Platformda bu görüş çoğunlukla benimsenmiştir. IV - İDARENİN UYGULAMASI VE BİR YARGI KARARI Gelir İdaresi bugün geçmişe dönerek vergi ziyaı cezası istemek suretiyle bu işlemlerde damga vergisi tarhiyatı yapmaktadır. Bilindiği üzere Vergi Kanununu uygulama görevi Maliye Bakanlığı nın sorumluluğu içerisinde olup, mükelleflere uymaları gereken kurallar ve kanunun yorumu ve ne şekilde uygulanacağı tebliğ ve sirkülerler aracılığıyla Bakanlık tarafından açıklanmaktadır. Olayımızda da 15 no.lu sirkülerle, 17 no.lu sirkülerin yayın tarihine kadar olan 5 yıllık süreye ait uygulama da ÖTV beyannamelerinin belirli bir parayı ihtiva etmemesinin mümkün ol- 14

5 duğu kendilerince açıklanmıştır. Mükellefler işlemlerini 17 no.lu sirküler öncesi bu çerçeve de yapmıştır. Ancak Bakanlık daha sonra fikir değiştirerek 17 no.lu sirkülerde bütün ÖTV talep ve taahhütnamelerinin belirli parayı ihtiva ederek ÖTV ye tabi olduğunu belirlemiştir. Böylece bu fikir değişikliği ile yeni bir uygulamaya geçilmiştir. Bize göre bu uygulamayı geçmişe yürütmek hukuka uygun değildir. Ayrıca İdarenin görüş değiştirmesi halinde ceza uygulanmayacağına ilişkin Vergi Usul Kanunu 369/2 maddesi gereğince ceza uygulanması mümkün değildir. Yukarıda sayılan nedenlerle İdarenin Vergi Usul Kanunu 369.maddesi yanılma hükümleri çerçevesinde görüşünü değiştirmesinin mükellefi geçmişe yönelik mağduriyet yaratacak şekilde uygulanmasının mümkün olmadığı düşünülmektedir. ÖTV beyannamesi ekinde verilen talep ve taahhütnamelerin damga vergisi karşısındaki durumuna ait bilgimiz dahilinde 1 adet Vergi Mahkemesi Kararı bulunmaktadır. İzmir 4.Vergi Mahkemesinin raporumuza ekli Esas No:2007/634 Karar No:2007/1222 sayılı tarihli kararı bu taahhütnamelerin bilgi amaçlı verildiğini kabul etmiş bulunmaktadır. Vergi Mahkemesi bu taahhütnamelerle ilgili kararında gerekçe olarak yukarıda izah etmeye çalıştığımız hususları esas almıştır. Ancak belirli parayı ihtiva etmeyen taahhütname kapsamına sokmak suretiyle nispi vergiyi maktu vergi haline dönüştürmüştür. Bu yönüyle kararın gerekçesi ile sonucu arasında bir farklılık bulunmaktadır. Ancak bilindiği üzere tarihinden itibaren damga vergisi kanunu değiştirilmek suretiyle belirli parayı ihtiva etmeyen taahhütnamelerin damga vergisi dışında tutulduğu yine herkesçe bilinmektedir. V - SONUÇ ÖTV uygulaması nedeniyle verilen talep ve taahhütnamelerin taahhüt ü tazammum etmemesi sadece bilgilendirme amacı taşıması nedeniyle nasıl ki ihracatta Katma Değer Vergisi yükünü gösterir listelere yazılan ibarenin taahhütname sayılıp vergilenmemesi gibi bir yaklaşımın bu konuda da uygulanması yararlı olacaktır. Vergi Usul Kanunu 369/2. maddesi gereğince ceza uygulamasının mümkün olmaması ve geçmişe yönelik tarhiyatın mükelleflerden istenmesinin İdarenin yorum değiştirmesi nedeniyle doğru olmadığı düşünülmekte ve yayınlanacak bir sirkülerle bu konularda ki tereddütlerin giderilmesinin yararlı olacağına inanılmaktadır. Esasen ÖTV Kanunu talep ve taahhütname alınarak söz konusu maddelerin teslimini zorunlu tutmamıştır. İdare düzenleme yetkisini kullanmak suretiyle ek mali külfet yüklememelidir. Bu formların isminin Talep ve Bilgilenme formu olarak değiştirilmesinin bir çok sorunu çözebileceği kanaati taşınmaktadır. Tekrarlamak gerekirse yaptırımlar zaten yasa içeriğinde mevcut bulunmaktadır. 15

6 T.C. İZMİR 4. VERGİ MAHKEMESİ ESAS NO : 2007/634 KARAR NO : 2007/1222 DAVACI VEKİLİ DAVALI :. VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ /İZMİR DAVANIN ÖZETİ : Davacı şirket vekili tarafından; müvekkil şirket adına 2002/9 dönemine ilişkin olarak yapılan Damga Vergisi tarhiyatının, özel tüketim vergisi beyannameleri ekinde verilen "talep ve taahhütnameler" in 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu eki (1} sayılı tabloda yer alan "Akitlerle ilgili Kağıtlar" başlığı kapsamında değerlendirilmemesi gerektiği, bu nedenle salınan verginin hukuka aykırı olduğu öne sürülerek kaldırılması istenilmektedir. SAVUNMANIN ÖZETİ : Davacı şirket tarafından Özel tüketim vergisi beyannamesine ek olarak verdiği taahhütnamelerin belli bir parayı ihtiva etmesi nedeniyle 488 sayılı Yasanın (1) sayılı tablosu uyarınca damga vergisine tabi olduğu, bu nedenle salınan damga vergisinde hukuka aykırılık bulunmadığı öne sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır. TÜRK MİLLETİ ADINA EK Karar veren İzmir 4. Vergi Mahkemesi'nce dava dosyası incelenerek gereği, düşünüldü; Dava, davacı şirket adına 2002/9 dönemine ilişkin olarak salınan damga vergisinin kaldırılması istemiyle açılmıştır. 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1. maddesinde "Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga Vergisine tabidir." hükmüne yer verilmiştir. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na ekli(l) sayılı tablonun "Akitlerle İlgili Kağıtlar" başlıklı l/a bölümünde belli parayı ihtiva eden kağıtlar olarak mukavelenameler, taahhütnameler, temliknameler, kefalet, teminat ve rehin senetleri, tahkimnameler ve sulhnamelerin binde7.5, kira mukavelenameleri ile fesihnamelerin binde 1,5 oranında, 2/A bölümünde ise belli parayı ihtiva etmeyen kağıtlardan olarak tahkimnameler ve sulhnamelerin YTL, turizm işletmeleri ile seyahat acentelerinin aralarında düzenledikleri kontenjan sözleşmelerinden YTL damga vergisi alınacağı belirtilmiştir. Dosyanın incelenmesinden; şirketin özel tüketim vergisi beyannamesine ekli olarak vergi dairesine verdiği talep ve taahhütnameler ile. Solvent Distribütörlüğü A.Ş.'den satın aldığı "soivesso 150" adlı 4,500 kg 16

7 birim fiyatı YTL toplam tutarı 5.074,66 YTL ürünü 1 yıl içerisinde imalatçısı olduğu boya ve polimer imalinde kullanacağını taahhüt ederek Özel Tüketim Vergisi Kanunu hükümlerine göre ÖTV'nin kendisinden tahsil edilmemesini talep ettiği, bu taahhüdün belli bir parayı ihtiva ettiğinden bahisle ürünün toplam fatura toplamı üzerinden binde 7.5 oranında dava konusu damga vergisinin alındığı anlaşılmaktadır. Türk Borçlar Hukuku'na göre edim, alacaklının borçludan yerine getirilmesini talep etme hakkı bulunduğu ve borçlunun yerine getirmekle yükümlü olduğu hareket biçimidir Davacı şirketin özel tüketim vergisi beyannamesi ekinde vergi dairesine sunduğu taahhütname ile satın aldığı ürünü 1 yıl içerisinde imalatçısı olduğu boya ve polimer imalinde kullanacağını taahhüt edildiğinden taahhüdün konusu belli bir parayı ihtiva etmemektedir, Bir başka ifade ile taahhüt sahibi davacı şirket satın aldığı ürünü 1 yıl içerisinde boya ve polimer imalında kullanarak edimini yerine getirecek, vergi dairesi de bu edim yerine getirildiğinde özel tüketim vergisini buna göre hesaplayacaktır. Davacı şirketin taahhütnamede ürüne ilişkin belirttiği ifadeler bilgi mahiyetindedir. (I) sayılı tablonun l/a bölümünde taahhütnameler belli bir parayı ihtiva eden kağıtlar olarak sayılmış ayrıca I/B bölümünde belli bir parayı ihtiva etmeyen kağıtlar arasında sayılmamış ise de tablonun lafzıyla değil, amaç olarak yorumlanması gerekmekte olup, bu davada damga vergisine konu olan taahhütnamenin belli bir parayı ihtiva etmeyen kağıt olarak değerlendirilmesi gerekir. Bu durumda belli bir parayı ihtiva etmeyen taahhütnamelerin yukarıda, belirtilen (1) sayılı tablonun l/b bölümünde değerlendirilmesi ve maktu olarak YTL damga vergisi salınması gerekmektedir. Bu nedenlerle, davacı şirket adına 21,20 YTL maktu damga vergisi salınması gerekirken taahhütnamenin içinde edim olarak değil sadece bilgi olarak yer alan ütün toplam fatura değeri üzerinden binde 7.5 oranında YTL damga vergisi salınmasında hukuka isabet bulunmadığından satman vergi tutamım YTL kısmının onanması, bu miktarı aşan YTL kısmının kaldırılması gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle, DAVANIN KISMEN KABUL, KISMEN REDDİNE, dava konusu damga vergisinin 21,20 YTL kısmının ONANMASINA, bu miktarı aşan YTL lik kısmının ise kaldırılmasına, aşağıda dükümü yapılan 31,70 YTL yargılama giderinin YTL kısmının davacı üzerinde bırakılmasına, 14,00 YTL kısmı ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 2.02 YTL vekalet ücretinin davalı idarece davacıya ödenmesine, 13,10 YTL karar harcının davalı idarece davacıdan tahsiline, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içinde İzmir Bölge İdare Mahkemesine itiraz yolu açık olmak üzere tarihinde karar verildi. 17

8 18