OCAK - ŞUBAT - MART 2014 SAYI: 150

Transkript

1 OCAK - ŞUBAT - MART 2014 SAYI: 150 SABR OTA TESETTÜR - DEFİLE - MODA ZEHRA HEKİMOĞLU TESETTÜR ALGISININ DEĞİŞİMİ MERYEM İLAYDA ATLAS YOZLAŞMANIN ANALİTİĞİ ZEYNEP BAYRAMOĞLU BEN GÖRÜNDÜĞÜM ŞEY DEĞİLİM ZÜBEYDE KAMALAK RÖPORTAJ: POLİTİKTEN, POPÜLERE... ALEV ERKİLET - AHMET AYTEP TOHUM DAN ÇINARA KÜBRANUR BAŞARAN DOĞUDAN-BATIDAN SERKAN NERGİS AFETLER ÜLKESİ FİLİPİNLER FATMATÜZZEHRA ERBELİ KARİYE MÜZESİ TUBA AYDIN ANİMASYON FİLM NE KADAR MASUM

2 02 TOHUM OCAK - ŞUBAT - MART 2014

3 Rahman ve Rahim olan Allah ın adıyla; Tesettür, türban, başörtüsü Adına her ne dersek diyelim İslam dininin izharının nasıl olacağı, en görünür olan örtünmek üzerinden konuşuldu hep. Yıllardır ülkemizde ve dünyada dinin en çok yasaklanan, üzerine derin sosyolojik araştırmalar yapılan ve tartışılan sembolü oldu örtünmek. Kısa Cumhuriyet tarihimiz içinde, bazen bez parçası denildi adına, bazen füruat. ÖNDER ADINA İMTİYAZ SAHİBİ Dr. Hüseyin Korkut YAYIN DANIŞMANI İsmihan Şimşek YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Tuba Aydın YAYIN KURULU Mustafa Canbey, Halit Bekiroğlu, Emine Ramazanoğlu, Ekrem Torun, Sabri Otağ, Zehra Hekimoğlu, Ahmet Bolat, Kübranur Başaran, Saliha Şahin, Fatmatüzzehra Erbeli, Firdevs Büşra Kaluç REDAKTÖR Hüsna Baka GRAFİK TASARIM Origami Reklam (0539) (0544) BASKI Akabe Form Matbaacılık TOHUM Dergisi, ÖNDER İmam Hatip Liseleri Mezunları ve Mensupları Derneği yayınıdır. ADRES Alemdar Mh. Hükümet Konağı Sk. No: Cağaloğlu - İstanbul Tel: (0212) Faks: (0212) onder@onder.org.tr tohum@tohumdergisi.com Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. Yazılarda kısaltma yapılabilir. Hukuki sorumluluk yazara aittir. Gerekliliği veya gereksizliği gibi, farklı pencerelerden bakanların görüşlerini yansıtan bir tesettür mücadelesi dönemi geçirdik. Siyasi arenalarda oy malzemesi yapılan tesettür, sekülerleşen dünya ile birlikte kimliğinden sıyrıldı, çağın gereklerine ayak uydurdu. Yaşadığımız ülkenin tarihi ise tesettür öncesi ve tesettür sonrası tasnifi ile örtünün yasak ve serbest olduğu zamanları içeren dönemlere ayrıldı. 31 Ekim 2013 tarihi ile Cumhuriyet tarihimizin derin yaralarından olan bu hassas konu, eski ehemmiyetini kaybederek ülke gündeminin ilk maddesi olmaktan kurtuldu. Üniversitede örtünün artık sorun olmaması, kamuda durumun netlik kazanmasının ötesinde, meclise tesettürleri ile giren vekiller 90 yıllık bir direnişe son verdiler. Yakın demokrasi tarihimize damgasını vuran bu gelişmeler, geçmişte yaşanan sıkıntıların şahidi olmayan gençler için pek anlam içermese de özellikle, 28 Şubat post modern darbesi ile yaralanmış, tecrit edilmiş, ötekileştirilmiş olan toplumun büyük bölümü için tarif edilemez bir heyecan oldu. Tesettür kavgası ile büyümüş, sosyologlarca ideoloji çocukları olarak da isimlendirilen neslin, önünde duran yeni ve önemli bir konu ise Tesettür ne idi? tartışması oldu. Mevcut durumda Müslüman kadının istediği gibi giyinmesine izin verilmişti, ama özgürlüğü istenilen tesettür modeli bu muydu? Özden ayrılan/ koparılan, etrafında neredeyse bir asırdır mücadele ettiğimiz tesettür, siyasi sürtüşmeler sonucu inatlaşmalara dönüştürülen bir ideoloji miydi, yoksa uğruna mücadele verilen, bizim imanımız gereği dava olarak gördüğümüz bir tesettürümüz mü vardı? Ortada tesettür var mıdır; yoksa, bu kelimenin vitrine konan yeni şeklinin yansıtıldığı bir tuzak mı vardır? Şüphesiz ki tüm bunlar çok su kaldırır tartışmalar. Önümüzdeki yıllar bu gündem ile yoğrulacağa benzemekteyiz. Biz de Tohum Dergisi ekibi olarak tesettür/inanç/moda kavramlarından yola çıkarak dilimizin/kalemimizin yettiğince Değişen Tesettür Algısı nı işlemeye çalıştık. Son bir soru ile şimdilik veda edelim; Arap ülkelerinde tesettür yerine Hicap kelimesi kullanılır. Peki, bizim örtümüz hicabımız mıdır? Selam ve dua ile Tuba AYDIN EDİTÖRDEN TOHUM 01

4 içindekiler 04 Dr. Hüseyin KORKUT: İmam-Hatip Sevdalıları Sabri OTAĞ: Tesettür, Defile, Moda Meryem İlayda ATLAS: Yozlaşmanın Analitiği TOHUMDAN ÇINARA Alev ERKİLET Değer, Taklit ve Gösteriş Tüketimi Bağlamında İslami Moda Dergileri Ahmet AYTEP Din ve Gelenek Arasında Tesettür 12 Mustafa CANBEY: Asıl Meselenin Farkında mıyız? Nedir Altın Kural? 20 Ender KORKMAZ: Kamuda Tesettür Vizesi ve İslam ın Geleneksel Kadın Rolleri 14 Zehra HEKİMOĞLU: Tesettür Algısının Değişimi 24 Sema SİLKİN: Tesettür Prezantabl Olabilir mi? 02 TOHUM OCAK - ŞUBAT - MART 2014

5 ??? 26 Cihan AKTAŞ, Serra KARAÇAM, Yıldız RAMAZANOĞLU Türban, Tesettür Örtü Üstüne Saliha ŞAHİN: Soru-Yorum 58 Zeynep BAYRAMOĞLU: Ben Göründüğüm Şey Değilim! 62 Tuba AYDIN: RÖPORTAJ: Zübeyde Kamalak ile Politikten, Popülere 70 Kübranur BAŞARAN: DOĞUDAN -BATIDAN İmam Şafii 76 Halit BEKİROĞLU: DÜŞÜNCE ATLASI Said Halim Paşa da Ahlak Ve Siyaset Düşüncesi 80 Serkan NERGİS: PANORAMA Afetler Ülkesi Filipinler 92 - KÜLTÜR-SANAT 94 - KİTAP 84 Fatmatüzzehra ERBELİ: Kariye Müzesi Tuba AYDIN: Sinema 88 İÇİNDEKİLER TOHUM 03

6 ÖNDER olarak bizler şimdiye kadar hep hak arama mücadelesi verdik ve bu mücadeleyi yürütürken önemli roller üstlendik. Ancak bundan sonra yapacağımız çalışmalar, daha çok imam-hatip camiasının nitelikli ve derinlikli hale getirmeye dönük olacaktır. Dr. Hüseyin KORKUT ÖNDER Genel Başkanı Kıymetli İmam Hatip Sevdalıları; Türkiye özellikle son 10 yılda önemli kazanımlar elde etti. Kazanımlarımızın kıymetini bilelim! Ülkenin sivilleşmesi, gelişmesi ve kalkınması yönünde atılan adımlar her alanda kendini hissettirdi. Milletimiz, yeniden geleceğe umutla bakmaya başladı. İslam dünyasının gözü üzerimizde olduğu için onlarda da büyük bir heyecan dalgası oluştu. Kuşkusuz ülkenin bu noktaya gelmesinde imam hatiplilerin ve ÖNDER in payı çok büyük. ÖN- DER olarak bizler şimdiye kadar hep hak arama mücadelesi verdik ve bu mücadeleyi yürütürken önemli roller üstlendik. Ancak bundan sonra yapacağımız çalışmalar, daha çok imam-hatip camiasının nitelikli ve derinlikli hale getirmeye dönük olacaktır. Bu yönde gayretlerimiz var ve çabalarımızın en önemli hedefi devletimizin ve milletimizin uluslar arası düzeyde gelişmiş bir ülke olmasını sağlamaktır. Hedefimiz, ümmeti içine düştüğü bu mazlum ve mahsun durumdan kurtarmak için çalışmaktır. Hedefe doğru yürüyebilmek için, öncelikle kendi içimizde güçlü, bir ve beraber olmamız, kardeşlik hukukuna riayet etmemiz gerekir. Son günlerde bu noktada bazı sıkıntılar yaşanıyor ve baş gösteren bu sıkıntılar, ülkemizin geleceğine yönelik çalışmalara darbe vuruyor. Türkiye yine zorlu süreçlerin içinden geçiyor. Tam da normalleşmeye başladık, ötekileştirmelerden, ayrımcılıklardan kurtulduk derken, ülkemiz yeni zorluklarla karşı karşıya bırakılıyor. İmam Hatip okullarının tarihi, Türkiye nin sivilleşme tarihiyle paralel gelişmiştir. Ülkemizin yaşadığı zor dönemlerde okullarımız da aynı zorlukları yaşamış ve metazori mühendislik uygulamalarına maruz kalmıştır. Her zorluk döneminde İmam Hatip camiası bir taraftan itidali temsil etmiş, diğer taraftan o zorlukları aşmak için ciddi fedakârlıklar yapmıştır, yapmaya da devam edecektir. Gezi Parkı olayları ile başlayan milli iradeyi yok sayma, toplumun seçimlerini görmezden gelme ve Türkiye nin yükselişinin önünü kesme çabalarını doğru 04 TOHUM OCAK - ŞUBAT - MART 2014

7 bulmuyoruz. İyi bilinmektedir ki İmam Hatipler 100 yıla yaklaşan tarihlerinde her zaman milli iradeden yana tavır almışlardır ve bundan sonra da böyle davranacaktır. Biz, kapalı kapılar ardındaki hesaplardan değil, açık ve sivil siyasetten yanayız. 28 Şubat karanlığına benzer karanlıkları yeniden yaşamak istemiyoruz. İmam Hatip Lisesi mezunlarının üniversitelere erişimindeki katsayı adaletsizliği kaldırılmış, İmam Hatiplerdeki ve üniversitelerdeki çağdışı başörtüsü yasağı tarihe karışmış, kesintisiz sekiz yıllık eğitim kademeli hale gelerek, ikinci dört yılda İmam-Hatip Ortaokulları yeniden açılmış, diğer ortaokul ve liselerde Kur an-ı Kerim, Peygamber Efendimizin Hayatı ve Temel Dini Bilgiler seçmeli ders olarak okutulmaya başlanmıştır. Bütün bunlar önemli kazanımlardır ve elde edilen kazanımların yeniden kaybedilmesini istemiyoruz. Balkanlar dan Afrika ya, dünyanın tüm mahsunları, bir kez daha zulme baş koyan zalimlerden Rab lerine sığınmakta, O ndan yardım dilemektedir. İmam Hatip camiası da her İslam iradesini tanıyan Mümin gibi tavrını belli etmiştir. Elinden bir şey gelmeyen en çaresiz olanımız dahi, zalimlere ve müşevvişlere kalplerden buğz ediyor, zalime hizmet eden oyunların karşısında duruyoruz. Türkiye büyük ülke, bu büyük millet nice zorlukların üstesinden geldi, bundan sonra da zorlukların üstesinden gelmeye devam edecektir. Ancak iyi bilinmelidir ki, bizler bu ülkenin vatandaşları olarak ülkemizin kıymetini, elde ettiğimiz kazanımların kıymetini bilmezsek, zayıf düşmemiz için her türlü oyunu reva gören düşmanlar kazanır. Mü minler ağlarken onlar güler. Tüm sözlerin yücesi olan Allah ın ayeti ile sözümüz hitam bulsun. Araplar, İnandık dediler. De ki: Siz iman etmediniz, bari boyun eğdik deyin. Henüz iman kalplerinize yerleşmedi. Eğer Allah a ve elçisine itaat ederseniz, Allah işlerinizden hiçbir şeyi eksiltmez. Çünkü Allah bağışlayan, çok esirgeyendir. BAŞKAN DAN TOHUM 05

8 -Tesettür Ümmet - Defile Şuuru - Moda Sabri OTAĞ Yaratma, yaşatma, ilahi kanunları ile âlemleri idare etme hakkının yegâne sahibi Rabbimiz, rahmetinin ve hikmetinin yansıması olarak, her canlıya, kendini tehlikelerden koruma donanımı ve özünü muhafaza hissi bahşetmiştir. Var edilen her nesnede, özünü koruyan bir zar, bir deri, bir kabuk mevcuttur. Varlıklar, özlerinin yaratılış gayelerine uygun muhafaza edilmeleri ile değer kazanırlar, hayatiyetlerini ideal manada devam ettirebilirler. Bir misal vermek gerekir ise; karpuzun özünü koruyan kabuğudur, kabuğu darbe almış veya çatlamış bir karpuz kokuşmaya yüz tutar, müşterisiz meta olarak zâyi olur. Zerreden küreye her şey emrine âmâde kılınan insanoğlunun özünü hilkatini koruması, dünya ve ahret huzuru için elzemdir. Rabbimiz, imanla şereflendirdiği kullarını, onları dış etkenlerden koruyucu donanımların yanında hayâ duygusu, iffet ve setr-i avret gibi ihsanlarıyla taltif etmiş ve insan-ı kâmil olma yolunu onlara kolaylaştırmıştır. Her değerli şeyin düşmanı çok olduğu gibi, imandan bir cüz olan hayânın, onun göstergesi olan iffetin, ibadet ve kulluğun lâzımesi ve Müslüman ın alamet-i fârikası olan tesettürün düşmanları da hep olagelmiştir. Müslüman kadının tesettürüne, lâl olası dillerin ilk musallat olduğuna, İslam ın simgesi başörtüsüne kanlı ellerin ilk uzandığına Peygamber Efendimiz (SAV) döneminde şahit oluyoruz. Lânetli kavme mensup bir yahudinin böyle bir mel anete cür et ettiğini tarihten öğreniyoruz. İnsanlığı ve tarihi kirleten bu tür olaylar, her devirde maalesef vuku bulmuştur. Ecdâdımız Osmanlı, batılılaşma sürecine girmezden evvel, İslâmi her konuda olduğu gibi, giyim-kuşam konusunda da çok hassas davranmış ve zaman zaman konu ile ilgili fermanlar yayınlamıştır. Bu fermanlarda; a) Müslümanların kıyafetinin gayr-i müslim kıyafetine benzeyemeceği, b) Dine ve ahlaka aykırı, nevzuhur kıyafetlerle dolaşılamayacağı, c) İsrafa yol açacak giyim tarzlarından uzak bulunulması gerektiği gibi hükümler yer almaktadır. Batı mukallitliği, batıya özenti ve kadın kıyafetlerinde dejenere ve değişiklik, Tanzimat ile başlamış, II. Meşrutiyetten sonra hız kazanmıştır. Öncelikle, Fransız modasının saraydan başlayarak aşağı ta- 06 TOHUM OCAK - ŞUBAT - MART 2014

9 Kıyafet, zihniyetin dışa vurulmuş halidir. Gönül haneleri tarumar olanların perişanlıklarını kıyafetleri ilan eder. bakalara doğru yayıldığını, toplumu te sir altına aldığını görmekteyiz. Osmanlıda fitne ateşinin ülkeyi kasıp kavurduğu II. Abdülhamit Han zamanında kadın kıyafetlerinin en önemli gündem maddesi oluşu, tesettürün, batının kininde, modanın girdabında boğulmak üzere olduğunun acı bir göstergesidir. Kıyafet, zihniyetin dışa vurulmuş halidir. Gönül haneleri tarumar olanların perişanlıklarını kıyafetleri ilan eder. Osmanlı nın mânevi değerlerini red üzere kurulan, kurdurulan genç Cumhuriyet, gardırop devrimleri ve diğer inkılâplar ile yönünü tamamen batıya çevirdiğinin sinyallerini veriyor ve İslâmi kıyafeti yasaklıyordu. İslâma taban tabana zıt bir hayat dayatılıyor, mânevi gıda alınacak tüm kurumların kapılarına kilit, Hakkı tebliğ edecek tüm mânevi dinamiklerin ellerine kelepçe, ağızlarına mühür vuruluyordu. Yarım asrı aşkın süren bu fetret döneminden sonra, bir bahar esintisi hissedilmeye başlansa da, yerli ve yabancı din ve mukaddesat düşmanları, özellikle cemiyetin mimarları konumunda bulunan kadınlarımıza yönelik sinsi tuzaklar kurmayı ve yapımıza uygun olmayan eğitim sistemiyle kimyalarını bozdukları kadınlarımızın ekseriyetini bu tuzaklara düşürmeyi başardılar. 90 lardan itibaren, tesettürün, art arda yapılan defileler marifetiyle modayla tanıştığına şahit olmaktayız. Podyumlarda arz-ı endam eden, adından başka İslâmi tesettürle asla bir bağı bulunmayan, sözde tesettür kıyafetleriyle kötü örnek olan mankenlerin, onları bu şekilde teşhir eden sektör sahiplerinin, tesettürün revizyona uğramasında ve modanın tesirinde kalmasında veballeri vardır ve bu vebal, o defilelerdeki kıyafetleri, İslâmi kıyafet gibi algılayıp giyenlerin sayısı oranında artacaktır. Defile, moda, reklam, diziler, dergiler, televizyon gibi etkenler, ülkemizde zihin fesadına yol açmıştır. Zihni ifsat edilenler için moda, modern ve çağdaş olmaktır. Ölçüyü yitiren, kimyası bozulan neyi, niçin yaptığının farkına varamayan güruhlar vasıtasıyla, moda, alt kültürleri bir hortum gibi yutmakta, bir ejderha gibi mahvetmektedir. Moda zehrinin kanımıza zerk edilmediği dönemlerde kıyafet; mevcut güzelliği yabancı bakışlardan korumayı hedefleyen ve örtülmesi emredilen azaların, Allah (CC) ın emri gereği örtülmelerini sağlayan bir libas, bir cilbâb, bir hicaptı. Hayatın her safhasında olduğu gibi, kıyafetle ilgili de dini kurallar mevcuttur. Batı patentli moda, bu kuralları tanımazlığın bir göstergesi ve Rahman a meydan okuyuşun bir tezahürüdür. KAVRAMLAR TOHUM 07

10 Aynı zamanda moda, dini hükümlerin süreklilik arz eden yapısını, tesettür hususundaki kuralların, tüm hükümlerde olduğu gibi kıyamete kadar geçerli ve sürekli olduğu gerçeğini inkâr ve iptali hedeflemektedir. Modayı otorite olarak kabul edenler, tüm kutsallarla çatışma halinde olduklarının çoğu kere farkında bile olamazlar. Böylelerinin Bu zamanda bu da olur mu? diyerek birçok konuda inanç değerleriyle çatıştıklarına, onları inkâr ettiklerine maalesef şahit olmaktayız. Burnunun devam ettirecek kızlarımıza musallat olan bu büyük belaya hiçbir Müslüman ın seyirci kalma lüksü olamaz. Bu husustaki Kur ani hükümlere, Peygamberi buyruklara, fıkhi kaidelere hep birlikte uyma zorunluluğumuz var. Tesettür konusunda, Mevlâmız ın buyruklarına kulak verelim: Ey Rasûlüm, Muhammed im! Mü min kadınlara söyle: Gözelerini bakılması yasak olandan çevirsinler, iffetlerini korusunlar. Ziynetlerini, kendiliğinden görünen Ölçüyü yitiren, kimyası bozulan neyi, niçin yaptığının farkına varamayan güruhlar vasıtasıyla, moda, alt kültürleri bir hortum gibi yutmakta, bir ejderha gibi mahvetmektedir. ucunu, yabancı erkeğe göstermekten hicâp eden ninelerimizin, yatak kıyafeti olarak kabul edemeyecekleri kıyafetlerle, Allah ın kendilerine emanet ettiği vücutlarını teşhir edenler, örtündüğünü zannedip, modanın esaretindeki tesettürle iyi örnek olamayanlar, din ve mukaddesat düşmanlarını sevindirmekte, ecdadın kemiklerini sızlatmakta ve bu vahameti dert edinen Allah dostlarının uykularını kaçırmaktadırlar. Bunları uzaklarda aramayalım, yakın çevremizde örneklerini görebileceğimiz bizim insanlarımız, bizim yakınlarımız bu tuzakların kurbanları. Neslimizi mahveden bu yangına, iffet ve hayâmızı bitirmeyi hedefleyen bu moda ejderhasına, ayakları altına cennet serilen analarımıza, geleceğin anaları bacılarımıza, neslimizi kısmı (el, yüz, ayaklar) müstesna, aşmasınlar. Başörtüleri yakalarının üzerine (saçlarını ve boyunlarını tamamen örtecek şekilde) salsınlar. (Nur Sûresi31) Ey Peygamber! Eşlerine, kızlarına ve mü minlerin kadınlarına, dışarı çıkarken üstlerine örtü almalarını söyle; bu, onların hür ve namuslu bilinmelerini ve bundan dolayı incitilmemelerini daha iyi sağlar. Allah bağışlar ve merhamet eder. (Ahzap 59) Yukarıdaki âyet-i kerimelerin muhatabı, mü mine hanımlardır. Rabbimiz, onlara sesleniyor. Bu çağrıya kulak vermek, bu hükme uymak inancın gereğidir. İslâm a göre örtünmeden amaç; hanımların ziynetlerini muhafaza etmeleri ve kendile- 08 TOHUM OCAK - ŞUBAT - MART 2014

11 İktisadi yönden rahata erenlerin, İslâmi hükümleri dejenere etme, çiğneme lüksleri yoktur. rine nikâhı düşen yabancı erkeklerden saklanmalarıdır. Âyet-i Kerimelerin nurlu ışığında, Müslüman bir hanımın, yabancı erkekler yanında giydiği elbisenin taşıması gereken özellikleri dikkatlerinize ve idraklerinize arz ediyorum: Mü mine bir hatunun giydiği elbise el ve yüz dışında tüm vücudu örtmeli, dış örtüsü, vücut hatlarını belli etmeyecek şekilde bol olmalı, ince ve şeffaf olmamalıdır. Dar giysiler, şeffaf ve ince giyimler, İslâmi tesettüre asla uygun değildir ve Peygamber Efendimiz (SAV) in ifadeleriyle, böyleleri giyinik çıplaklar hükmünde ve lânetliler sınıfındadırlar. Müslüman hanımları ilâhi emirlerin koruyuculuğundan çıkarıp, onları cazibe merkezi haline getiren ve Allah ın emaneti olan kadınlarımızı âdeta sokak mankenine çeviren moda belâsının eseri, sözde tesettürlü hanımlarımızın üzerinde maalesef görülmektedir. İslâm ın kitabında, Rasûlullah (SAV) in buyruklarında, sahabe annelerimizin uygulamalarında yerini bulamayacağımız öyle kıyafetler, tesettür kıyafeti olarak teşhir ediliyor, tesettür defileleriyle özendiriliyor ki, bu hal, ümmet için büyük tehlike, neslimizin İslam üzere devamı için ciddi bir engeldir. İslâm a göre, bir mü mine hanım teninin rengini gösteren kıyafetler giyemez, dışarıdan bakıldığında elbisenin veya çorapların içinden insan teni görünüyorsa, böyle bir giyimle setr-i avret hâsıl olmaz, setr-i avret olmadığı için de böylelerinin namazları kabul edilmez. KAVRAMLAR TOHUM 09

12 Müslüman hanımın kıyafeti dininin şiarı, inancının simgesi olmalıdır. Modayı değil, İslâmi hükümleri yansıtmalı, gayr-i Müslim kadınların kıyafetlerine benzememelidir. Kıyafetin, israftan ve kibir vesilesi olmaktan uzak bulunması da önemlidir. Sade, güzel, temiz ve koyu renk olması da İslâm ın özüne uygundur. Çekiciliği, cezp edici, özendiren renk cümbüşü kıyafet ve başörtülerden uzak bulunulmalıdır. Metrelerce uzaktan dikkat çeken, ben buradayım dercesine cazibe vesilesi olan rengârenk başörtülü halleri, Müslüman hanımların ağırbaşlılığı ve İslâm ın sadelik özelliği ile asla bağdaşmamaktadır. Mütesettir hanımların örtülerinden parfüm ve güzel kokuların etrafa yayılması, günümüzün büyük afetlerindendir. Müslüman Hanım, ancak helâline karşı süslenebilir. Bugün, hayatımızı şekillendiren olgular gayr-i İslâmi olduğu için, dışarıda süslenmek bidatı, hepimizi tehdit eder hale gelmiştir. Müslüman hanımlar, Peygamberlerinin şu ikazına kulak vermek ve işittik, itaat ettik demek zorundadırlar; Bir kadın güzel koku sürünerek erkeklerin arasında dolaşır ve erkekler bu kokuyu hisseder ise; o kadın zina eden gibidir. (Kütüb-ü Sitte, İ. Canan 7/521) Hanımların setr-i avret kısmı bacakları da kapsamakta olup ayaklara kadardır. Elbiselerin topuk hizasında olma zarureti vardır. Kalın ve cildi belli etmeyen çoraplar giyilmediği takdirde setr-i avret yerine getirilmiş ve tesettüre uygun giyinilmiş olmaz. Moda! asrın zevklerine, nefis putumuzun isteklerine göre değil, inancımızın gereklerine göre giyinmeliyiz. Giyimlerimizle kimleri taklit ediyor isek, onlarla beraber haşrolacağımızı asla unutmayalım. Dinimize göre, vahşi hayvanların derilerinden yapılan kürk ve samurdan mamul elbiselerin giyilmesi haramdır. İktisadi yönden rahata erenlerin, İslâmi hükümleri dejenere etme, çiğneme lüksleri yoktur. Zamanımıza, asırlar ötesinden söz Sultanı Efendimiz şöyle seslenmektedir: Âhir zamanda, ümmetimin hanımları, vücutlarını gösterecek elbiseler giyecekler, saçlarını da deve görgücü gibi (topuz) yapacaklar. İşlet onlar lânetliktir, onlar cennete giremeyecekler, cennetin kokusu bile onlara haramdır. (Ebu Davud, libas 125) Ey ülke yöneticileri, ey aile reisleri, ey İslâmi eğitim alanlar, ey okullarımızda dini eğitim verenler, ey toplumun önünde, ÖNDER olanlar, ey cennet ayakları altına serilen anneler, ey geleceğin anaları, Gönüller Sultanı Önderimiz (SAV) in, hâl-i pürmelâlimizi haber veren bu ikazına ne zaman toptan kulak verecek, İslâmın hayat veren hükümlerine ne zaman sarılacağız? Siyaset rakımlarındaki kişiler ve onların ehl-ü iyâli, her meşu konuda olduğu gibi, tesettür konusunda da güzel örnek olmalılar, hâl ilmiyle düzgün tesettür mesajı vermelidirler. Bu şekilde davranmaları- 10 TOHUM OCAK - ŞUBAT - MART 2014

13 Aile reisleri, Allah ın kendilerine emanet ettiği ailesine, İslâm ı öğretmeli, dini hayatı sevdirmeli, İslâm düşmanı modacıların şerrinden ehl-û iyâlini koruyabilmelidir. Müslümanlar olarak, Paris li modacılar kadar ev halkına sözümüzün geçmediği de maalesef bir gerçektir. nın, asrımızda hakkı tebliğ olduğu unutulmamalıdır. Aile reisleri, Allah ın kendilerine emanet ettiği ailesine, İslâm ı öğretmeli, dini hayatı sevdirmeli, İslâm düşmanı modacıların şerrinden ehl-û iyâlini koruyabilmelidir. Müslümanlar olarak, Paris li modacılar kadar ev halkına sözümüzün geçmediği de maalesef bir gerçektir. İslâmi eğitim alanlar, İmam-Hatipliler, sizler gönül doktorları olmak durumundasınız, Çalmadık kapı, elinden tutulmamış insan bırakmamalısınız. İHL lerde okuyan ve buralardan mezun olan kızlarımız, hanımefendiler, sizler, benliğini yitirmek, moda batağında boğulmak üzere olan hemcinslerinize, öncelikle halinizle, İslâmi kıyafetiniz ve özde tesettürünüzle örnek olmakla mükellefsiniz. İmam-Hatipli olmanın şuuruna ermek ve bunun şükrünü eda etmek gibi bir sorumluğunuz var. İHL ler ve diğer okullarımızda dini ve ahlâki ders veren bayan öğretmenlerimiz, muallimelerimiz, mübarek görevleriniz var. Allah ın dinini Allah ın kullarına öğretme gibi bir şerefe ermişsiniz. Bu kutsi görevin, bu ulvi şerefin ehli olabilmek ne güzeldir. İyilikte, hakta, marufta çığır açmak, ona kıyamete kadar uyacak kişilerin sevaplarına ortak olmaktır. Bu gerçekten hareketle; iman aşısını vurmaya, dini değerleri sevdirmeye çalıştığınız körpe dimağlara, öğrencilerinize birer emanet şuuruyla yaklaşmanız, haliniz, giyiminiz ve İslâmi tavrımızla güzel örnek olmamız çok, çok önemlidir. Kıyafetinizin, inancınızın tezahürü, dininizin simgesi olması hayati önemi haizdir. Unutmayınız ki, kız öğrencileriniz sizi taklit edecek ve sizler gibi olmayı hedefleyeceklerdir. Sizler de ashap hanımları gibi, Allah ın veliye kulları gibi giyinmeye, onlar gibi güzel örnek olamaya gayret ediniz ki, kazanan sizler olabilesiniz. Kanaat önderleri, cemaât liderleri, müftüler, hocalar, toplumun önünde ÖNDER olanlar. Önderliğinizi, değişmeyen Önderimiz Hz. Muhammed Mustafa (SAV) in ölçüleri doğrultusunda yapmak, kısır çekişmeleri kenara iterek ve günümüz haçlı ruhunun kimliğimize, değerlerimize, neslimize, cemiyetin mimarları konumundaki kadınlarımızın iffet, hayâ ve tesettürüne yönelik toptan saldırılarına karşı, toptan müdafaaya ve Allah ın sağlam ipi olan hayat kitabımız Kur an a toptan, sımsıkı sarılmaya mecburuz. Müslüman hanımları, moda ejderhasına yem etmemek için acil seferberlik ilan etmeliyiz. Batıdan esen lâdini rüzgâra göre değil, vahyin nurlu ışında, mü mine hanımların tesettür kıyafetlerini tasarlayacak modacılara, bu kıyafetleri, sadece kâr için değil, hizmet için hayata yansıtacak müteşebbislere, kıyafette modayı değil Rahman ın hükümlerini uygulayacak mü minelere ihtiyacımız var. İşimiz, vaktimizden çok. KAVRAMLAR TOHUM 11

14 Asıl Meselenin Farkında mıyız? Nedir Altın Kural? Mustafa CANBEY Bize yakışan büyük bir medeniyetin temsilcisi olarak yaslandığımız o köklü geçmişin gücünü arkamızda hissederek gelecek adımlarını atmaktır. Bize yakışan bir miras yedi gibi davranmak değil, bize emanet edilen bu güzel ülkenin kıymetini bilerek bugünümüzü değerlendirmek nesillerimizi kendi medeniyetimizin kodları ile şuurlandırmaktır. Bize yakışan Mevlana nın dediği gibi, iyi değil demek ne haddimize, şükürler olsun her halimize diyerek çalışmak daha iyi bir gelecek tasarlamaktır. Bizim üzülmek tasalanmak ve kavga etmek yerine, enerjimizi çok dikkatli kullanarak, bu enerjimizi ülkemiz ve milletimiz adına değerlendirmemiz gerekmez mi? Yıllardır hatta yüzyıllardır çekilen sıkıntılar, atlatılan badireleri hatırlamak, ülkemiz ve milletimiz adına elde edilen kazanımları kartopu gibi büyüterek insanlığın huzur ve saadetine katkıda bulunmak gerekmez mi? Yaşam gayemiz nedir? Eğer hedefte Allah ın rızasını kazanmak, ümmetin selameti insanlığın huzur ve saadeti için çalışmak yoksa biz, niçin mücadele ediyoruz? Ülkemizin 100 yıldır biriktirdiği kazanımları ve insan kaynağını doğru bir şekilde kanalize etmek, sürdürülebilir bir kalkınma ve gelişme açısından hayati bir öneme sahip. Hiç kuşkusuz bu milletin en önemli kazanımlarından biri İmam Hatip neslidir. Yaşadığı ülkenin ruh köklerini bilen ve kadim geçmişinden aldığı güçle gelecek inşa etmeye çalışan bir nesildir Yorulduk mu? O zaman Üstadın Şahdamar şiirindeki şu muhteşem mısrayı hatırla: Biz yangında koşuyu kaybeden atlarız Biz koşu bittikten sonra da koşan atlarız 12 TOHUM OCAK - ŞUBAT - MART 2014

15 İmam Hatip nesli Celalettin Ökten Hoca nın büyük gayretleri ve emekleri ile temelleri atılan bu nesil, gecesini gündüzüne katarak ülkesi ve milleti için çalışan bir nesil Adaleti, vicdanı önceleyen bir nesil Kur an-ı hayatının merkezine alan, insan hakkı denildiğinde titreyen bir nesil Bu milletin donanımlı insan havuzuna ihtiyacı var. Hakkı ve hakikati arayan, mü min duruşuna sahip bir nesil yetiştirme noktasındaki tecrübelerimizi daha iyi değerlendirerek, daha nitelikli ve derinlikli bireyler yetiştirmek zorundayız. Eğer gelecekte, atalarımızın bize bıraktığı bu güzel vatanın daha müreffeh, daha huzurlu ve daha güçlü olmasını istiyorsak, ümmetin yeniden diriliş umudu olmak istiyorsak, insan yetiştirmek zorundayız. Bilgiye ve eğitime önem vermek zorundayız. İlim Çin de bile olsa alınız, Hadis-i Şerif ini bizim için söylemiştir Efendimiz. Çinli bir atasözü der ki, Bir yıl sonrasını düşünüyorsan tohum ek, Ağaç dik on yıl sonrası ise tasarladığın, Ama yüz yıl sonrası ise düşündüğün, halkı eğit. Bir kez ürün verir ekersen tohum, Bir kez ağaç dikersen on kez ürün verir Yüz kez olur bu ürün eğitirsen halkı. Balık verirsen bir kez doyurursun halkı, Öğretirsen balık tutmasını hep doyar karnı. Uzun söze ne hacet MÖ 1000 yılında söylemiş Çinli bilgin bu sözü Aradan bin yıllar geçse de değişmeyen bir altın kural İNSAN YETİŞTİR Uzun vadeli düşünmek ve insan yetiştirmek için imkânlarımızı seferber etmeliyiz. Bugün dünyanın birçok yerinde İslam ülkeleri çatışma, savaş, yoksulluk ve yoklukla boğuşuyor. Her gün patlayan bombalar ve ölen yüzler binler Anasız, babasız kalan öksüz ve yetimler Gündüzler gece olmuş Ümmetin yarası derin Kısa vadeli pansuman tedavileri ile iyileşmez bu yara Zaman lazım, uzun uzun düşünmek ve uzun uzun plan yapmak lazım. İşte onun için bugünü anlayan, geleceği okuma basiretine sahip, hikmet sahibi insan yetiştirmek, insan biriktirmek lazım. Gün olur karamsarlık basar üzerimize, üzülürüz, olmayacağını düşünürüz, sıkıntılar yorar zihnimizi, bunaltır içimizi yaşanan talihsiz olaylar Ama medeniyet yürüyüşü uzun soluklu bir yürüyüştür. Yılmadan, bıkmadan ve üşenmeden yola devam etmek gerekir. Hem Allah (c.c) kendi dinini koruyacağını vaat ederken bize ne oluyor ki? Biz düşen çalışmak ve kulluk görevimizi yerine getirmektir. Üstad Sezai Karakoç Şahdamar şiiri nde ne güzel söylemiş: Biz yangında koşuyu kaybeden atlarız Biz kirli ve temiz çamaşırları Aynı zaman aynı minval üzere katlarız Biz koşu bittikten sonra da koşan atlarız Üstadın söylediği bu azim ve gayreti kuşanabilmek... Koşu bittikten sonra da koşan atlar olabilmek Aslında bütün mesel bu GÜNCELE DAİR TOHUM 13

16 Tesettür Algısının Değişimi Zehra HEKİMOĞLU Türkiye de kılık kıyafetin dönüşümünü gündeme aldığımızda bunu, Batılılaşma sürecini işlemeden ele almak mümkün değildir. Bu bağlamda Türkiye de batılılaşma sürecini ve araştırmanın yapıldığı dönemin iyi okunmasının gerekli olduğunu düşünüyorum. Türkiye de batılılaşma sürecini genel anlamda değerlendirdiğimizde ise batılılaşma sürecinin iki şekilde anlamlandırıldığını görürüz. Bunlardan birincisi; batılılaşmanın batının hem medeniyetini hem de kültürünü edinmeyi gerektirdiğini savunan görüştür. İkincisi ise Batılılaşırken batının sadece medeniyetini alıp kendi kültürümüzü korumamız gerektiğini salık veren görüştür. Türkiye deki aydınlar ikinci tür batılılaşmayı genel anlamda öngörmüş olsalar da zamanla sadece batının medeniyetinin alınıp kültürünün yadsınabileceğinin mümkün olmadığı anlaşılmıştır. dönüşür. Bu ise Doğu ve Batı uygarlıklarının karşılaştığı bu kültürel alanda iki kültür arasında bir etkileşimle değil, Doğu nun İslami kimliğini zayıflatmasıyla şekillenir. Modernleşme meselesine kadın meselesin üzerinden baktığımızda ise modernleşmenin ve ilerlemenin kadının etkin olmadığı toplumlarda etkin bir biçimde gerçekleşemeyeceğini düşünen seçkin aydınlarla karşılaşırız. Onlar, kadını modernleşme sürecinde önemli bir yere koyarlar. Bu ise zamanla batının kültürünü de benimseyen bir batılılaşma hareketini doğurmuştur. Bu anlayış bizde var olan kültürün de reddedilmesiyle perçinlenmiştir. Dolayısıyla bu topraklarda batılılaşma; bir nevi modernizmden geleneğin soyutlanmasına denk gelir diyebiliriz. Batılılaşma hareketi içerisinde geleneğin dışlanması geleneğin kök saldığı dinin de dışarıda bırakılması anlamına gelmiş ve bir anlamda sekülerizme ışık tutmuştur. Modernliğin yerli kültürden ve doğal gelişimden kaynaklanmadığı toplumlarda tarih yaratmak siyasi ve entelektüel seçkinlerin arzularıyla şekillenen sürekli bir modernleşme ve Batılılaşma çabasına 14 TOHUM OCAK - ŞUBAT - MART 2014

17 Çalışkan, çağdaş, dinamik, modern kadının giyecekleri ise elbette ki geleneksel, evinden çıkmayan, eğitimsiz, kendisini sadece evine, eşine ve çocuklarına adamış, siyasi hiçbir eyleme katılmayan, pasif kadından farklı olacaktır. Burada kadının önemli iki duruşu üzerinden bir modernleşme algısı oluşturulduğu söylenebilir. Bunlardan ilki kadının bir anne olarak yetiştireceği nesilleri göz önünde bulundurarak varlıklarına yaptıkları önemi kapsamaktadır. Zira modern, ilerici zihniyete sahip bireyler; kadınlar tarafından yetiştirilecektir ve buna bağlı olarak da bir toplumun durumu kadınlarının durumuyla doğru orantılıdır diyebiliriz. Bu ise kadının kendini geliştirmesi, kendini evin dışında faaliyetlerle modern kılmasını gerektirmektedir. İkincisi ise kadının ekonomik faaliyetlere katılımının ilerlemeye sağlayacağı ivme göz önünde bulundurarak kadının evin dışına çıkması ve perdelerin arkasından kurtulması gerektiğini vurgulayan düşünceyi kapsamaktadır. Tüm bu sebeplerle kadın meselesi sadece kadınların yaşam koşullarına ilişkin olarak tanımlanmamakta, bir kültür meselesi, medeniyet meselesi haline gelmektedir. Kadın geleneksel olan örtüsünden, kılığından kıyafetinden uzaklaşarak modern kıyafetler giymeye başladığında kamusal alanda daha rahat hareket edebilecektir. Veblen in deyişiyle.. etek giyene her hareketinde engel olur ve her yararlı girişiminde onu köstekler. Kadın dolayısıyla geleneksel görüntüsünden uzaklaştıkça toplum için daha yararlı olacak ve kamusal alanda boy gösterecektir. TESETTÜR MÜ DEDİNİZ? TOHUM 15

18 1980 li yıllarla birlikte kırsal geleneksellikle özdeşleştirilen, cehalet ile bir tutulan İslamcılık kabuk değiştirmeye başlamıştır. Çalışkan, çağdaş, dinamik, modern kadının giyecekleri ise elbette ki geleneksel, evinden çıkmayan, eğitimsiz, kendisini sadece evine, eşine ve çocuklarına adamış, siyasi hiçbir eyleme katılmayan, pasif kadından farklı olacaktır. Aslında tüm bunları Fatma Karabıyık Barbarosoğlu nun şu ifadesiyle daha da netleştirebiliriz: Kıyafet sahip olunan dünya görüşünün aynasıdır. İnsanların sahip oldukları dünya görüşünün ise yaşadıkları mekân ve çevre ile doğrudan bir ilişki içerisinde olduğunu söyleyebiliriz. Yani köyde yaşayan insan ile kentte yaşayan insanın zihniyeti aynı değildir. Zihniyet bir toplumsal grubun örtük referans sistemidir. Belki de Türkiye deki modern- geleneksel ayrımını kent- kır ayrımını göz önünde bulundurarak okumalı ve modern olanın kentte yaşayan, eğitimli, okur- yazar, aktif olanla özdeşleştiğini hatırlamalıyız. Bu oyunda geleneksel olana düşen rol ise kırsal kesimde olmak, eğitimsiz ve pasif olmaktır li yıllara kadar tüm bu batılılaşma ve modernleşme düşüncesinden hareketle İslami olan insanın özel hayatına ait bir mesele olarak algılandı. Jenny B.White ın Seçkin kentli kadınlar Batı tipi giysiler giymeye, üniversiteye gitmeye, meslek hayatında ve kamu işlerinde erkeklerle rekabet etmeye başladılar. Kırsal bölgedeki kadınlarsa başörtülerini takmaya, tarlada çalışmayı kolaylaştıran şalvarlarını giymeye devam ediyorlardı, ama yüzlerini ancak köye bir yabancı gelirse örtüyorlardı. ifadesi de kent ve kır ayrımıyla birlikte modern kadın ve geleneksel kadının ayrı saflarda yer aldığını vurgulayan ifadelerdir. Bu görüşe göre İslami olanı simgeleyen başörtüsünün ve başörtülü kadının kamusal alanda var olamaz ve özel 16 TOHUM OCAK - ŞUBAT - MART 2014

19 80 li yıllarda Müslümanların mevcut düzen çerçevesinde değerlerine sahip çıkma çabaları olgusunda somutlanmış olan başörtüsü 90 lı yıllarda bir moda metası, kapitalist bir meta haline dönüşmüştür. alanda kalmaktadır. Bir nevi Kadınlar için kamusal alana dâhil olmanın koşulu çarşafı ve başörtüsünü çıkarmaya bağlanmıştır. Fakat 1980 li yıllarla birlikte kırsal geleneksellikle özdeşleştirilen, cehalet ile bir tutulan İslamcılık kabuk değiştirmeye başlamıştır. Gerek türbanlı kızların üniversite kapılarında boy göstermeleri gerekse Müslüman girişimcilerin kapitalist ekonomide yer edinmeleri ve zenginleşmeleri islamı ve İslamcı kimliği kırsal alana hapsetmiş zihniyetin teorileriyle çelişki arz etmeye başlamıştır. Yael Navaro- Yashin; tüm bu değişimin temelinde 1980 sonrası iktidara gelen Özal ve politikalarının yer aldığının altını çiziyor. Özal, ona göre Müslüman kapitalistleri, iş adamlarını ve küçük esnafı destekliyordu ve bu sayede laik burjuvazi ile bu yeni sınıfı rekabete sokarak piyasayı canlandırmayı hedefliyordu. Zamanla kasabalı muhafazakar sermaye sahipleri büyüyerek küçük kentli dükkan sahipleri ya da büyük metropol şirketlerinin kurucuları oldukça, kendi yaşam tarzları ve ideolojileri için bir pazar yarattılar. Amaç Batılı ürünler karşısında dışlandığını hissedenler ve kendi yaşam tarzına karşılık uygun ürünler bulamayanlar için bir pazar oluşturmaktı. Müslümanlara yönelik yayınlarda İslami usullere uygun giyim, İslami usullere uygun kesim, İslami usullere uygun diş tedavisi.. şeklinde ibareler giderek çeşitlenmektedir. Oluşan bu yeni pazardaki en göze çarpan ürünlerden biri de tesettür giyime yönelik ürünler olmuştur. Zira, 1980 li yıllarda türbanlı kızların üniversite kapılarında boy gösteriyor olmaları onları hem geleneksel bağlarından hem de modern söylemin savunucusu seçkinlerden farklı bir duruşa sahip olduklarını anlatıyordu. TESETTÜR MÜ DEDİNİZ? TOHUM 17

20 Bu kızlar pasif, eğitimsiz, kendini aile hayatına adamış ve uysal olarak tarif edebileceğimiz geleneksel Müslüman kadın imajıyla hiçbir ortak nokta taşımamaktadırlar. Aksine Müslüman kızların genç, şehirli ve eğitimli grubu siyaseten aktiftir ve kamu alanlarında görülmektedir. Tercih ettikleri İslami şartlara uygun kıyafetleri de kadınların geleneksel giyimlerinden stil, renk ve kumaş açısından farklıdır. Geleneksel kadından farklı olarak örtünen bu kızların tesettür anlayışına da 80 sonrası oluşan yeni Müslüman girişimciler tesettür giyim ile yeni bir piyasa oluşturmuş oluyorlardı. Böylece kentli, Müslüman, aydın ve modern tesettürlü kadının kendini ve kimliğini görünür kılma mücadelesinde imaj çok önem kazandı. Çünkü modern insan, kimliğini en ziyade imajı yoluyla oluşturmaktadır. Tesettür giyim üreticilerinin oluşturmaya çalıştığı imaj da hem örtülü hem de güzel olunabileceğine yönelik bir imajdır. Burada aslında örtünmenin başka bir boyut kazandığını da görmekteyiz. Başlangıçta sadece dininin gereği olarak örtündüğünü söyleyen ve aslında örtünmenin güzelliği örtmek anlamını taşıdığını belirten Müslüman kadınlar, örtülü de güzel olunabilir sloganıyla hizmet eden firmaların ürünlerini almaya mecbur kalmıştır. Çünkü pazarın onlara sunduğu budur. Yani siyasi İslam, sosyo-ekonomik İslâma boyun eğmiştir. Tüketimciliği ve materyalizmi eleştiren 18 TOHUM OCAK - ŞUBAT - MART 2014