Mirbad Kent Toplum Bilim Ve Tarih Araştırmaları Enstitüsü. Kadına Şiddet Raporu

Transkript

1 Mirbad Kent Toplum Bilim Ve Tarih Araştırmaları Enstitüsü Kadına Şiddet Raporu 1

2 MİRBAD KENT TOPLUM BİLİM VE TARİH ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ KADINA ŞİDDET RAPORU BASIN BİLDİRİSİ KADIN SORUNU TÜM TOPLUMUN SORUNUDUR! Şiddet insanoğlunun dünyadaki varoluş süreci ile birlikte başlayan en kadim sorunlardan biridir. İnsanlık tarihiyle başlatabileceğimiz şiddet, tarihten bugüne biçimi ve yoğunluğu değişse de gelişmiş azgelişmiş, modern geleneksel hemen her toplumda görülmektedir. Şiddetin evrensel olması onu mazur ve meşru kılmaz, ancak bir olgu olarak şiddetin yaygınlığı onu bütün insanlığın temel bir sorunu haline getirmektedir. Şiddetin evreselliği onun herhangi bir ırk, din, mezhep bölge veya kültüre münhasır bir olgu olmadığını da ortaya koymaktadır. Özellikle kadına yönelik şiddet olayında, gerek bölgelere göre gerekse kurban ve şüphelilerin nüfusa kayıtlı oldukları yer itibariyle bakıldığında şiddetin bir bölge veya etnik gruba özgülenemeyecek bir toplumsal sorun olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu anlamda Türkiye de ve Dünyada kadınlara yönelik şiddetin; özne konumlarının karşı karşıya getirilerek ötekileştirici bir söylem bağlamında tartışılması da bir tür şiddet türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Şiddet evrensel olmakla beraber, görülme sıklığı ve biçimi olarak zaman ve mekan bağlamında farklıklılar gösterir. Bu durum toplumsal değerlerin şiddet ve kadına yönelik şiddet üzerindeki kolaylaştırıcı veya zorlaştırıcı etkisini görmezden gelmeye, etkisini küçümsemeye neden olmamalıdır. 2

3 Zira şiddet olgusu, bireysel/psikolojik ve toplumsal/kültürel unsuru olan karmaşık bir yapıya sahiptir ve Şiddet üzerinde genetik, biyolojik, psikolojik, demografik, kültürel, ekonomik, sosyal, politik birçok etmenin etkisi vardır. Şiddet ile birlikte başlayan insanlık tarihinin, en eski, en yaygın olarak şiddete maruz kalan toplumsal grubu ise kadınlardır. En fazla şiddete maruz kalan kesim/ler olmasına rağmen yine insanlık tarihinin en az dile getirilen, üzerinde yeterince konuşulmayan şiddet türü ise kadınlara yönelik şiddettir. Birleşmiş Milletler kadına yönelik şiddeti cinsiyete dayalı ve kadınlarda fiziksel, cinsel, psikolojik herhangi bir zarar ve üzüntü sonucunu doğuran veya bu sonucunu doğuran veya bu sonucu doğurmaya yönelik özel yaşamda veya kamu yaşamında gerçekleşebilen her türlü davranış, tehdit, baskı veya özgürlüğün keyfi biçimde engellenmesidir şeklinde tanımlamaktadır. Belgelenen şiddet eylemlerinde tüm kadınların ¼ ünün şiddeti bir biçimi ile yaşadığı, bu şiddetin ¾ ünün kadına eşi tarafından yöneltildiği, buna karşın erkeğe yönelik şiddetin 4/5 inin eşi dışında kişilerce ve evin dışında gerçekleştirildiği belirtilmektedir. Kadınların ve tüm toplumun eşitlik, gelişme ve barış amaçlarına ulaşmasında uluslararası camia tarafından da kabul edilmiş öncelikli bazı kritik alanlar belirlenmiştir. Bu kritik alanlar özellikle kadınların en fazla etkilendiği temel alanlardır. Bunlardan önemli bazıları: 1- Kadın ve Yoksulluk: Tüm dünya da erkek ile kadın arasında bir ekonomik eşitsizlik sonudur ve bu anlamda yoksulluktan en çok kadınlar etkilenmekte, diğer bir ifadeyle yoksulluğun ağır yükünü en fazla kadınlar çekmektedir. 2- Kadın ve Eğitim: Cinsiyete dayalı farklılığın görüldüğü temel alanlardan birisi eğitimdir. Dünya ve ülkemizde de kadınların eğitime katılmaları erkeklere orana geri bir konumdadır. Bu anlamda eğitimin, cinsiyet eşitliğini sağlamada en önemli yollardan birisi olduğu ortak kabul gören bir yaklaşımdır. 3- Kadın ve sağlık: Kadın ile ilgili tartışmalarda önemli bir diğer konu da kuşkusuz sağlıktır. Kadın sağlığı ise, aile planlaması, cinsel sağlık, üreme sağlığı, kürtaj vb. duyarlı konulardır. Doğumda anne ölümleri, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, 3

4 ergenlik çağındaki kız çocukların cinsellik ve üreme sağlığı ile ilgili bilgilere, eğitime, hizmetlere ulaşamaması halen kadın sağlığı önündeki ciddi engellerdir. 4- Kadın ve silahlı çatışma: Silahlı çatışmaların kadınlar ve erkekler üzerinde farklı etkileri bulunmaktadır. Diğer tüm olumsuz koşullardan olduğu gibi savaşlardan da en çok çocuklar ve tabii ki kadınlar olumsuz etkilenmektedir. Bu durum hemen bütün çatışma durumları için geçerlidir. Bu tür zamanlarda zorla tecavüz, fuhuşa zorlama ve para karşılığı zorla evlilikler kadınların karşılılaştıkları yaygın insan hakları ihlalleridir. Özellikle uzun yıllardan beri çatışma alanı haline gelen ve son zamanlarda da yanı başında kirli bir savaşın canlı tanığı olan bölge insanlarının bu konudaki tecrübeleri de bu tespiti doğrulamaktadır. 5- Kadın ve karar mekanizması: Kadınların karar mekanizmalarının dışında tutulması kadına yönelik şiddetin bir biçimidir. Kadının yönelik şiddetin toplumsal sonuçları da ağır olmaktadır. Şiddeti yaşayan kadınların çocuklarında istismarın daha yüksek oranda gözlendiği, bu çocukların %85 inin şiddete çocukluk döneminde tanık olduğu ve potansiyel şiddet uygulayıcıları veya kurbanları olarak yetiştikleri bildirilmektedir. Fiziksel ve mental hastalıklarda artış, kendi ve yakın çevresinin yaşam kalitesinin bozulması, üretkenliğinin azalması yaşanan şiddetin toplumsal boyutunun ve toplum içinde sürekliliğinin göstergeleridir. Elbette ki şiddeti yeryüzünden tamamen silmek belki imkânsızdır. Ama şiddeti azaltmak, dünyayı daha yaşanılabilir bir yer haline getirmek için yapılabilecek bazı şeyler de elbette vardır. Bunun için; - Şiddet öğrenilen, kültürel olarak aktarılan bir olgudur. Dolayısı ile bizzat çocuklarımıza ve yakınlarımıza şiddetten kaçınarak iyi örnek olunması, - Eğitimin seferber edilmesi: Temel sorumluluklarından biri, öğrencilere, istenmeyen davranışlardan ve modellerden arındırılmış bir çevre sunmak olan okullarda meydana gelen şiddet olaylarına bakıldığında iyi organize edilmemiş bir eğitim sistemin faydadan ziyade zarar verebileceği unutulmamalıdır. Bunun için en genel anlamda bütüncül bir yaklaşıma sahip, insanın maddi boyutu kadar belki daha fazla manevi boyutunu da dikkate alan bir eğitim yaklaşımının tesis edilmesi, 4

5 - Toplumda kadını pasifleştiren, nesneleştiren ve şiddeti üreten toplumsal değerlerin teşhir edilerek mahkum edilmesi ve ilim, irfan ve vicdan süzgecinden geçirerek değiştirilmesi, - Medyanın kadını metalaştıran, şiddeti teşvik edici yayınların özenle kaçınarak bu konuda sorumluluk üstlenmesi, - Kadınlara yönelik her türlü şiddetin yasalar tarafından yasaklanması ve kadınların konumlarının yasal güvence altına alınması konusunda bütün toplumsal kesimler olarak birlikte haraket edilmelidir. Unutulmamalıdır ki; KADIN SORUNLARI, SADECE KADINLARIN DEĞİL, TÜM TOPLUMUN SORUNUDUR! MİRBAD KENT TOPLUM BİLİM VE TARİH ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ/ Tarih Toplum Araştırmaları Kürsüsü 5