Çocuklara karşı şiddet ile mücadelede ilerlemeyi hızlandırmak Genel Sekreterin Ç ocuklara Karşı Şiddet konusunda Özel Temsilcisinin Beyanı

Transkript

1 Çocuklara karşı şiddet ile mücadelede ilerlemeyi hızlandırmak Genel Sekreterin Ç ocuklara Karşı Şiddet konusunda Özel Temsilcisinin Beyanı Bayan Marta Santos Pais Ankara, Kasım 2012

2 Ekselansları, Değerli katılımcılar Bugün sizlerle olmaktan ve Çocuklara karşı şiddet ile mücadelede ilerlemeyi hızlandırmak konusunda bu önemli konferansa katılmaktan çok memnunum. Bu toplantının düzenlenmesinde öncü bir rol oynamaları ve özellikle çocukların şiddetten korunmasını güçlendirmeyi tartışmalarımızın merkezine yerleştirmeleri nedeniyle Türkiye Hükümeti, UNICEF ve Avrupa Konseyini tebrik etmek isterim. Son birkaç yılda, çocuklara karşı şiddet politika gündeminde ve kamusal tartışmada belirleyici bir önem kazanmıştır. Çocuk Hakları Sözleşmesini temel alarak, Çocuklara Karşı Şiddet üzerine BM İncelemesi, ulusal uygulama çabalarını etkileyerek, kritik bölgesel süreçler oluşturarak, sivil toplum kuruluşlarıyla sağlam ortaklıklar kurarak ve çocukların kendi görüşleri ve tavsiyelerini ortaya koyması ve insan hakkı sahipleri olarak ciddiye alınması için sağlıklı platformlar geliştirerek, bu süreçte belirleyici bir katalitik rol oynamıştır. Genel Sekreterin Çocuklara Karşı Şiddet üzerine Özel Temsilcisi rolümde, bir katalizör ve köprü kurucu olarak hareket ederek, bilgi paylaşımını ve deneyimlerin karşılaştırılmasını teşvik ederek, süregelen sorunları önlemek ve bunlara çözüm bulmak için siyasal ve toplumsal desteği seferber ederek, hukuk, politika ve eylem alanlarında ilerlemeyi hızlandırmak için kanıta dayalı eylemi teşvik ederek, bu değişim sürecini beslemeye ve ondan öğrenmeye yönelik güçlü bir taahhüt içinde oldum. Görevimin başlamasından üç yıl sonra, bir yol ağzında bulunmaktayız. Bugüne kadar yapılan önemli gelişmelerden dolayı cesaretlenmek için haklı bir sebep olsa da, BM İncelemesinin vizyonunu gerçekliğe dönüştürmek ve kök salmasını ve çocuklar için, bütün çocuklar için, bütün zamanlarda sahici değişim getirmesini temin etmek amacıyla bu sürecin beslenmesi gerekiyor. Elde edilen başarıları sürdürmek, olumlu girişimleri arttırmak ve toplumsal değişim sürecinin sahipliğini genişletmek kritik önemdedir. Bugünkü toplantı, çocukların şiddetten uzak olma hakkının güvenceye alınmasında büyük bir ilerleme kaydetmek için benzersiz bir fırsat sunmaktadır. Gerçekten de, burada kayda değer bir uzmanlar grubuyla beraberiz ve önümüzdeki üç yıla ait çocuk hakları stratejisi dâhil Avrupa Konseyince geliştirilen sağlıklı norm ve politika çerçevesiyle görüşmelerimizi biçimlendirebilir ve UNICEF in yaygın varlığı ve programlı çalışmasından yararlanabiliriz.

3 Değerli dostlar, Her yıl 1,5 milyar çocuk şiddete uğramaktadır. Mağdurlar ve aileleri için maliyetler yüksek ve uzun sürelidir. Fakat toplum için maliyetler muazzamdır ve esas itibarıyla görmezden gelinmektedir. Bir ivedilik duygusuyla ilerlemek için acil bir ihtiyaç vardır! Avrupa dâhil dünyanın tüm bölgelerinde, şiddet milyonlarca çocuğun hayatını tehlike içine koymaya devam ediyor. Yaygın, büyük ölçüde gizlenen ve nadiren bildirilen veya soruşturulan şiddet toplumda bir disiplin şekli veya eğitim yöntemi olarak kabul edilmektedir. Çocukların en iyi şekilde korunmasının beklendiği ortamlar dâhil tüm ortamlarda meydana gelmekte ve çocukların tanıdığı ve güvendiği insanlar tarafından işlenmektedir. Erken yaştan itibaren, çocuklar istismar olaylarını gizlemek zorunda olduklarını hissetmekte ve konuşmaktan çekinmektedir; ve çoğu durumda, nereye başvuracakları ve destek ve çözüm için ne yapacakları konusunda bilgiye sahip değildirler. Şiddet kendini farklı biçimlerde gösterebilse de, her durumda çocukların haklarından yararlanmasını tehlike içine koyar. Çocukların onuru ve gelişimine zarar verir, olumlu ilişkilere engel olur ve düşük öz-saygıya, duygusal rahatsızlığa ve depresyona yol açar; bazen, risk almaya ve saldırgan davranışa sebep olur. Fakat bireysel çocuklar üzerindeki etkinin ötesinde, insan kapasitesini azaltarak ve toplumsal gelişmeyi tehlike içine sokarak çok yüksek toplumsal maliyetler getirir. Çocukları şiddetten korumak bir insan hakları mecburiyetidir, fakat aynı zamanda ekonomiyle ilgili bir konudur. BM İncelemesinden ve dünyadaki sayısız girişimlerden öğrenmiş olduğumuz gibi, şiddet kaçınılmaz değildir ve etkili biçimde önlenebilir ve çözüme kavuşturulabilir. Farkındalığı yükseltmek ve çocukların şiddetten korunmasını güçlendirmek için önemli girişimler olmasına rağmen, birçok sorun devam ediyor! Politika tedbirleri esas itibarıyla parçalı, dağınık ve reaktif olmayı sürdürmektedir. Devlet kurumları arasında koordinasyon genellikle zayıftır, kurumsal görev ve sorumluluklar iyi tanımlanmamıştır ve bütçe tahsisatı yetersizdir ve yerel yönetimlere genellikle ulaşamamaktadır. Bu sorunları aşmak için, her ülkenin şiddeti önlemeye ve çözümler bulmaya yönelik bütünsel bir yaklaşımla güçlü bir ulusal strateji geliştirmesi ve bunu ulusal çocuk koruma sisteminin temel bir bileşeni olarak ulusal politika ve planlama süreciyle bütünleştirmesi kritik önemdedir. Bu amacı gerçekleştirmek ve çocuklara karşı şiddetin önlenmesi ve buna çözüm bulunmasına yönelik ulusal entegre stratejiler geliştirilmesi ve uygulanmasını desteklemek için Avrupa Konseyi ile çok yakından çalışıyorum. Konsey tarafından kabul edilen Politika Esasları bu süreci

4 ilerletmek için güçlü bir temel sunmaktadır ve burada Ankara daki tartışmaların tüm bölgede iyi uygulamaları ve olumlu deneyimleri yaygınlaştırmakta bize yardım edeceğine inanıyorum. Çocuklara karşı şiddetin tüm biçimlerini açıkça yasaklamak, çocuk mağdurlar ve tanıkları korumak ve onların iyileşmesi ve yeniden entegre olmasını desteklemek ve şiddet olaylarında faillerin cezasız kalmasıyla mücadele etmek için Avrupa da ve diğer bölgelerde önemli yasal gelişmeler olmuştur. Bugün, 34 ülke çocuklara karşı şiddetin tüm biçimlerini yasal olarak kapsamlı bir şeklide yasaklamış olup bunların çoğunluğu Avrupa dadır. Giderek artan sayıda ülke, okullarda, bakım kuruluşlarında, adalet kurumlarında ve ayrıca ev içinde şiddet olaylarını yasaklamak için ayrıntılı mevzuat çıkarmaktadır. Savunuculuk ve bilinçlendirme faaliyetlerini geliştirmek, çocuklarla ve çocuklar için çalışan profesyonellere yönelik kapasite oluşturma girişimlerine yatırımda bulunmak ve en önemlisi, bir çocuk yetiştirme uygulaması veya disiplin şekli olarak şiddet kullanmayı haklı gören veya çocuk haklarından yararlanmayı tehlike içine sokan zararlı uygulamaları sürekli kılan yerleşik toplumsal gelenekleri aşmak için yasal reform süreci kritik önemde olmuştur. Fakat kanun çıkarma ile uygulama arasındaki mesafeyi kapatmak ve ortaya çıkan sorunları ve devam eden eksikleri gidermek için daha fazlasına ihtiyaç vardır. Çoğu ülkede, çocukların güvendiği ve kullandığı, onlara gerekli desteği sunmaya hazır olan, güvenli ve çocuğa duyarlı danışmanlık, bilirdim ve şikâyet mekanizmaları olmaması bu eksikliklerden biridir. Keza, şiddetin görünmezliğini kırmak, risk faktörlerini belirlemek ve bunlara karşı tedbir almak, etkili ve zamanında müdahaleleri bilgilendirmek için daha çok ve daha iyi veriler ve araştırmalara ihtiyacımız var. Ülkelerde, şiddetin boyutu ve çocuklar üzerindeki kümülatif etkisi hakkında sınırlı bilgi mevcuttur. Son dönemde bazı Avrupa ülkelerinde önemli incelemeler yapılmış olsa da, veriler yetersiz ve parçalı olmaya devam etmekte, nadiren yayımlanmakta ve kullanılmaktadır. Çoğu durumda, yapılan girişimler çocukların algılama, görüş ve deneyimlerini dikkate almamaktadır. Değerli dostlar, Bu konferansta, karşılıklı öğrenme ve deneyimleri karşılaştırma fırsatları eşsizdir. Yapılacak çalışmalar zorlu olabilse de, çocuklara karşı şiddetin olmadığı bir dünya yaratmak için yeterince bilgiye sahibiz. Hareketsiz kalmanın veya reaksiyon vermekten fazlasını yapmamanın maliyetinin önlemeye yönelik yatırım maliyetinden daha yüksek olacağını da biliyoruz. Sizleri bu işe kararlılık ve tutkuyla devam etmek ve BM Şiddet İncelemesinin aktarmış olduğu ivedilik duygusunda zayıflama olmasına izin vermemek için teşvik etmek istiyorum!

5 İlerideki adımlarda sizlerle yakın işbirliği halinde çalışmayı umutla bekliyorum! Teşekkür ederim.