ULUSAL MESLEK STANDARDI AYAKKABI ĠMALATÇISI SEVĠYE 4 REFERANS KODU / 13UMS RESMĠ GAZETE TARĠH-SAYI/ (Mükerrer)

Transkript

1 ULUSAL MESLEK STANDARDI AYAKKABI ĠMALATÇISI SEVĠYE 4 REFERANS KODU / 13UMS RESMĠ GAZETE TARĠH-SAYI/ (Mükerrer) Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 1

2 Meslek: AYAKKABI ĠMALATÇISI Seviye: 4 I Referans Kodu: 13UMS Standardı Hazırlayan KuruluĢ(lar): Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Standardı Doğrulayan Sektör Komitesi: MYK Tekstil, Hazır Giyim, Deri Sektör Komitesi MYK Yönetim Kurulu Onay Tarih/ Sayı: Tarih ve 2013/54 Sayılı Karar Resmi Gazete Tarih/Sayı: (Mükerrer) Revizyon No: 00 I Mesleğin yeterlilik seviyesi, sekizli (8) seviye matrisinde seviye dört (4) olarak belirlenmiģtir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 2

3 TERĠMLER, SĠMGELER VE KISALTMALAR ARA ĠġĠ: Ayakkabı parçalarını birleģtirirken topuk takma, çivi çakma gibi temel olmayan iģlerin yapılmasını, ARKA MONTAJ: Ayakkabı parçalarının arka kısımlarının monte edilmesini, ASORTĠ (ASORTLAMA): Derilerin kalitesi, cinsi, büyüklüğü, ayakkabı numarası gibi unsurlara göre sınıflandırılmasını, AYAKKABI: Ayakkabı parçaları (ayakkabı yüzü, iç astar taban ve dıģ taban) ve ayakkabı yapımında kullanılan malzemeler (deri, kaplanmıģ deri, doğal tekstil malzemeleri ve diğer bütün malzemeler) gibi ayrı ayrı pazarlanan parçaları içeren, ayağı kapatmak veya korumak amacıyla tasarlanmıģ tabanı olan tüm nesneleri, BĠLATO: Ayakkabının dıģ yüzeylerindeki kırıģıklıkları, BĠTĠM ĠġLEMLERĠ/FĠNĠSAJ: Derinin kullanım özelliklerini, kullanım süresini ve kalitesini arttıran son iģlemi, BOMBE: Sayanın ön kısmına deri ile astar arasına yapıģtırılan sertleģtirici ve koruyucu malzemeyi, ÇEKĠÇLEME: Ayakkabının deformasyonunu önlemek için pisterizma makinesi yardımıyla ya da ayakkabı çekici kullanarak elle ayakkabının dıģ yüzeylerindeki kırıģıklıkları gidermeyi, DANALYA: Tutucu pensi, HARAMA: Gizli dikiģi, FIRINLAMA: Arka montası tamamlanan ayakkabıyı derinin türüne göre ısısı ayarlanmıģ olan sıcak fırından geçirme iģlemini, FORT: Ayakkabının topuk kısmında deri ve astar arasına konan sayayı destekleyici/sertleģtirici parçayı, FORMELA: Fort ile bombe dıģında kalan yerlere yapıģtırılan malzemeyi, ISCO: Uluslararası Standart Meslek Sınıflamasını, ĠSG: ĠĢ Sağlığı ve Güvenliğini, KALIP: Ürüne biçim vermeye yarayan aracı, KAMARA: Ayakkabının topuk ve milobaģı arasında kalan orta bölümünü, KĠġĠSEL KORUYUCU DONANIM (KKD): ÇalıĢanı, yürütülen iģten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karģı koruyan, çalıģan tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmıģ tüm alet, araç, gereç ve cihazları, Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 3

4 MĠLOBAġI: Kalıbın tarak çevresinin en geniģ bölümlerini, MOSTRA: Ayakkabının taban astarı üzerine yapıģtırılan ve yüzü ayakkabının içine gelen tam veya yarım boyda doğal, tekstil ya da sentetik olarak imal edilmiģ malzemeye, ÖKÇE: Ayakkabı altının topuğa rastlayan yüksek bölümünü, ÖN MONTAJ: Ayakkabı parçalarına arka kısımlarının monte edilmesini, PĠSTERĠZMA: KırıĢıklıkları giderme iģlemini, PÜRMÜZ ALEVĠ: Tüpe takılan bir aparat sayesinde püskürtülerek oluģan alevi, RAGAPTA: Malzemelerin hazırlanmasını, RASPA: Ağaç törpüsünü, RĠSK: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da baģka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini, SAYA: Ayakkabının taban hariç üst bölümünü, ġerġt: Herhangi bir maddenin dar, düz ince ve uzun parçasını, ġoklama: YapıĢtırıcının etkisini artırmak için ayakkabının Ģoklama makinesinden geçirilmesi, ÜSTE ATMA: Saya ana malzemeleri ile yardımcı malzemelerin yapıģtırılarak dikime hazır hale getirilmesi iģlemini, VARDOLA: Ayakkabı derisi ile kösele arasındaki dikiģi, TABAN TIRAġI: Ayakkabının alt kısmını, yapıģtırıcının kolay sürülmesini sağlamak amacıyla zımpara makinesi ile pürüzsüz hale getirme iģlemini, TAVA GELME: Ayakkabının yapılacak iģlem için yumuģatılarak uygun hale gelmesini, TEFLON: Arka monte ve burun makinesinin sabitleme aparatını, TEHLĠKE: ĠĢyerinde var olan ya da dıģarıdan gelebilecek, çalıģanı veya iģyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini ifade eder. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 4

5 ĠÇĠNDEKĠLER 1. GĠRĠġ MESLEK TANITIMI Meslek Tanımı Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile Ġlgili Düzenlemeler Meslek ile Ġlgili Diğer Mevzuat ÇalıĢma Ortamı ve KoĢulları Mesleğe ĠliĢkin Diğer Gereklilikler MESLEK PROFĠLĠ Görevler, ĠĢlemler ve BaĢarım Ölçütleri Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman Bilgi ve Beceriler Tutum ve DavranıĢlar ÖLÇME, DEĞERLENDĠRME VE BELGELENDĠRME Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 5

6 1. GĠRĠġ Ayakkabı Ġmalatçısı (Seviye 4) ulusal meslek standardı 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca çıkartılan Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik ve Mesleki Yeterlilik Kurumu Sektör Komitelerinin KuruluĢ, Görev, ÇalıĢma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre MYK nın görevlendirdiği Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) tarafından hazırlanmıģtır. Ayakkabı Ġmalatçısı (Seviye 4) ulusal meslek standardı, sektördeki ilgili kurum ve kuruluģların görüģleri alınarak değerlendirilmiģ, MYK Tekstil, Hazır Giyim, Deri Sektör Komitesi tarafından incelendikten sonra MYK Yönetim Kurulunca onaylanmıģtır. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 6

7 2. MESLEK TANITIMI 2.1. Meslek Tanımı Ayakkabı Ġmalatçısı (Seviye 4) iģ sağlığı ve güvenliği ve çevre ile ilgili önlemleri alarak, kalite sistemleri çerçevesinde; iģ organizasyonu, ön hazırlık, çeģitli malzemeleri (deri, kaplanmıģ deri, doğal tekstil malzemeleri ve diğer bütün malzemeler) kullanarak ayakkabı montajı yapan, parçaları birleģtiren ve mesleki geliģime iliģkin faaliyetlere katılan nitelikli kiģidir Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri ISCO 08: 7536 (Ayakkabı yapımcıları ve ilgili iģlerde çalıģanlar) 2.3. Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile Ġlgili Düzenlemeler 2872 sayılı Çevre Kanunu 4857 sayılı ĠĢ Kanunu 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 6331 sayılı ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Ağır ve Tehlikeli ĠĢler Yönetmeliği ÇalıĢanların ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Güvenlik ve Sağlık ĠĢaretleri Yönetmeliği ĠĢ Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik ġartları Yönetmeliği Kimyasal Maddelerle ÇalıĢmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik KiĢisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği KiĢisel Koruyucu Donanımların ĠĢyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ayrıca iģ sağlığı ve güvenliği ve çevre ile ilgili yürürlükte olan kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uyulması ve konu ile ilgili risk değerlendirmesi yapılması esastır Meslek ile Ġlgili Diğer Mevzuat 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek KuruluĢları Kanunu Tüketicinin Satın Alacağı Ayakkabıların Temel Unsurlarının Yapımında Kullanılan Malzemelerin Etiketlenmesine Dair Yönetmelik Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 7

8 Ayrıca meslek ile ilgili yürürlükte olan kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uyulması esastır ÇalıĢma Ortamı ve KoĢulları Ayakkabı Ġmalatçısı (Seviye 4) çalıģmalarını kapalı, havalandırma ihtiyacı duyulan ve kısmen gürültülü bir ortamda; ayakkabı üreten fabrika ve atölyelerde gerçekleģtirir. Ayakkabı Ġmalatçısı (Seviye 4) çalıģma ortamında iģlenmiģ deri, kimyasal madde ve ilaç kokularına maruz kalma gibi iģ sağlığı ve güvenliği önlemleri gerektiren durumlar ile karģılaģabilir. ÇalıĢma esnasında yapılan iģin özelliğine göre uygun kiģisel koruyucu donanım kullanır. Bu alanda çalıģanlar görevlerini sayacı, dikiģçi ve kesicilerle iģbirliği içinde yürütürler Mesleğe ĠliĢkin Diğer Gereklilikler Mesleğe iliģkin diğer bir gereklilik bulunmamaktadır. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 8

9 3. MESLEK PROFĠLĠ 3.1. Görevler, ĠĢlemler ve BaĢarım Ölçütleri Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama A.1.1 Yasa ve iģ yerine özgü iģ sağlığı ve güvenliği kurallarını uygular. A ĠĢ yeri kalite, çevre, iģ sağlığı ve güvenliği çalıģmalarını desteklemek (devamı var) A.1 Acil durum ve iģ sağlığı ve güvenliği talimatlarını uygulamak A.1.2 A.1.3 A.1.4 A.1.5 A.2.1 Görev tanımı kapsamında gerçekleģtirdiği çalıģmalar kapsamında karģılaģılabilecek tehlikeleri belirler, riskleri değerlendirir ve tehlikeleri yetkisi dâhilinde önler. Anında giderilemeyecek veya yetki alanı dıģındaki acil durum veya kazayı derhal ilgili personel ve acil hizmet birimlerine bildirir. Yapılan iģe uygun kiģisel koruyucu donanım kullanır. Yanıcı ve parlayıcı malzemeleri güvenli bir Ģekilde bulundurur. Çevre korumaya karģı önlemleri yapılan iģin gereklerine uygun Ģekilde öğrenir ve azami ölçüde uygular. A.2 Çevre koruma önlemlerini almak A.2.2 Doğal kaynakların daha az kullanımı için tespit ve planlama çalıģmalarına katılır. A.2.3 DönüĢtürülebilen malzemelerin ayrımını yapar. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 9

10 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama A.3.1 ĠĢlem formlarında yer alan talimatlara ve planlara göre kalite gerekliliklerini inceler. A.3.2 Uygulamada izin verilen tolerans ve sapmalara göre kalite gerekliliklerini saptar. A ĠĢ yeri kalite, çevre, iģ sağlığı ve güvenliği çalıģmalarını desteklemek A.3 Kalite çalıģmalarını desteklemek A.3.3 A.3.4 Kalite sağlamadaki teknik prosedürleri, iģin kalite gerekliliklerine uygun Ģekilde yapar. Makine, alet, donanım ya da sisteminin kalite gerekliliklerine uygun çalıģır. A.3.5 Hata ve arızaları oluģturan nedenleri belirler ve ortadan kaldırılmasını sağlar. A.3.6 Kalite konusunda ilgili kiģilere rapor verir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 10

11 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama B.1.1 B.1.2 ĠĢ ortamını kullanılacak malzemelerin zarar görmemesi için uygun araçlar kullanarak temizler ve temizlenmesini sağlar. Yapılacak iģleme göre stok malzemelerini kontrol eder. B.1 ĠĢini planlamak B.1.3 Eksik olan malzemelerin temin edilmesini sağlar. B.1.4 MüĢteri talebine ve modele göre günlük üretimi planlar. B ĠĢ organizasyonu yapmak B.1.5 B.2.1 MüĢteri talebi ve modele göre maliyet hesabı yapar. Kullanılan araç, gereç ve makinelerin günlük ve genel bakımını yapar. Kapsamlı arızaları ilgililere bildirir. B.2 Araç, gereç ve ekipmanları hazırlamak B.2.2 Makine ayarını ve iğne, iplik değiģimini yapar/yaptırır. B.2.3 Modelin gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanları hazırlar/hazırlatır. B.3 Görev dağılımı yapmak B.3.1 B.3.2 Astlarının yeterliliklerine ve iģin niteliklerine göre iģ bölümü yapar. Astlarının verilen görevleri yerine getirip getirmediğini kontrol eder. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 11

12 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama C.1.1 Saya modeline uygun kalıbı seçer. C.1 Kalıbı ayarlamak C.1.2 C.1.3 Kalıbı model ve numaralara göre gruplara ayırır. Taban astarını kalıba çivi ile monte eder. C Ön hazırlık yapmak C.1.4 C.2.1 Taban astarını kalıba uygun biçimde falçata ile düzeltir. Sayaları asorti ve modele göre gruplara ayırır. C.2 Sayayı üretime hazırlamak C.2.2 C.2.3 Modele göre ihtiyaç duyulması haklinde fort, bombe ve formelayı yapıģtırır. Astar ve ana malzemenin arasına yapıģtırıcı sürer. C.2.4 Sayanın arka kısmına fort forma makinesinde Ģekil verir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 12

13 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama D.1.1 Sayayı ön yumuģatma makinesine yerleģtirir. D.1 Ön montaj yapmak D.1.2 D.1.3 D.1.4 Saya cinsine göre belirlenen süre kadar sayayı makinede tutar. MilobaĢına kadar olan monteyi yapmak için yumuģamıģ olan sayayı ön monte makinesine danalyalar yardımıyla montelenmek üzere yerleģtirir. Makineye yerleģtirilen sayanın orta ekseni ile kalıbın ekseninin (eğrilik doğruluk) uyumlu olmasını sağlar. D Sayanın kalıba montajını yapmak (devamı var) D.1.5 D.1.6 Saya ve kalıbın uyumlu olduğunu kontrol ederek kalan danalyarın sayayı kalıba sabitlemesini sağlar. Makinenin kullanma talimatına uyarak ön montaj iģlemini tamamlar. D.1.7 Makineden alınmıģ ön montesi tamamlanmıģ ayakkabının burun kısmının yapıģıp yapıģmadığını; taban astarının kırıģık olup olmadığını kontrol eder. D.2.1 Ayakkabının arka ve yan kısmının yüksekliklerini ayarlayarak fort yumuģatma makinesinde yumuģatır. D.2 Arka montaj yapmak D.2.2 D.2.3 Sayayı arka monte makinesinin danalyaları ile tutturarak teflon ve makaslar yardımıyla ayakkabının kamara ve arka kısmını kapatır. Makineden alınan arka montası tamamlanan ayakkabının yapıģtırıcı ve çivi yeterliliğini kontrol eder. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 13

14 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama D.3 Fırınlama yapmak D.3.1 Arka montesi tamamlanan ayakkabıyı ayakkabı saya malzemesine göre ısısı ayarlanmıģ olan sıcak fırından geçirir. D Sayanın kalıba montajını yapmak D.4.1 Ayakkabının özelliğine göre pisterizma ihtiyacını belirler. D.4 Pisterizma yapmak D.4.2 Derideki kırıģıklıkları ve deformasyonu önlemek için pisterizma makinesi yardımıyla ya da ayakkabı çekici kullanarak elle pisterizma iģlemini yapar. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 14

15 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama E.1 Taban traģı yapmak E.1.1 E.1.2 E.1.3 E.1.4 Ayakkabının özelliğine göre taban traģı ihtiyacını belirler. MontajlanmıĢ ayakkabının alt kısmının yapıģtırıcı kalıntılarını ve deri fazlalıklarını falçata ile temizler. Ayakkabının alt kısmını, yapıģtırıcının kolay sürülmesini sağlamak amacıyla zımpara makinesi ile pürüzsüz hale getirir. Taban malzemesinin kolay yapıģmasını sağlamak üzere makineyle veya elle tel ve raspa kullanarak ayakkabının alt kısmını pürüzlendirir. E Parçaları birleģtirmek (devamı var) E.2.1 E.2.2 Kullanılan taban malzemesinin türüne göre uygun yapıģtırıcı seçer. Ġhtiyaç duyulması halinde silme suyu ile suya el değdirmeden pamuk fırça ya da bez yardımıyla tabanı siler. E.2 Taban hazırlamak (devamı var) E.2.3 E.2.4 Taban türüne göre tek ya da çift yapıģtırıcıyı fırça yardımıyla sürer. YapıĢtırıcı sürülen taban ve ayakkabının alt kısmını kurutur. E.2.5 Kurutma makinesi yoksa yeteri kadar bekletir, tava gelmesini sağlar. E.2.6 El üretiminde kösele kalıbı Ģekline göre keserek, yarma makinesinden geçirir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 15

16 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama E.2 Taban hazırlamak E.2.7 E.2.8 E.2.9 E.2.10 El üretiminde yarma makinesinden geçirilen köseleyi tırpanlayarak ilaçlar. YapıĢma kıvamına geldikten sonra üste atma vaziyetine getirerek çekiçler. El üretiminde kalıbın Ģekline uygun falçata ile fazlalıkları alır. Fora dikiģi yapılabilmesi için harama (gizli dikiģ) açar. El üretiminde fora dikiģi yapıldıktan sonra haramayı tekrar yapıģtırıcı sürerek kapatır. El üretiminde fiyapalı tabanlarda fora dikiģi yapıldıktan sonra üste atar. E Parçaları birleģtirmek (devamı var) E.2.11 El üretiminde vardolalı üretimlerde vardolalar dönüldükten sonra üste atar. E.2.12 El üretiminde üste atılma iģlemi yapıldıktan sonra topuk takar. E.3.1 YapıĢtırıcının aktif hale gelmesini sağlamak için her iki parçayı aynı anda kurutma aktivite makinesine verir. E.3 Ayakkabı ile tabanı birleģtirmek E.3.2 Fırından çıkan iki parçayı simetrisine dikkat ederek birleģtirir. E.3.3 Pres makinesinde presleyerek iki parçanın birbirine yapıģmasını sağlar. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 16

17 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama E.4 ġoklama yapmak E.4.1 E.4.2 E.4.3 E.4.4 Ayakkabının özelliğine göre Ģoklama ihtiyacını belirler. Pres makinesinden çıkan ayakkabıyı yapıģtırıcının etkisini arttırmak için soğuk Ģoklama makinesinden geçirir. ġoklama yapılmayacaksa, presden çıkan ayakkabıyı uygun süre bekletir. Soğuk Ģoklamadan çıkan ayakkabıyı pürmüz alevinde gezdirerek ilaç ve iplik kalıntılarını giderir. E.5.1 Florentik derilerde sipariģe göre açma ve yakma iģlemi ile mum ve fırça yardımıyla istenen rengi elde eder. E Parçaları birleģtirmek (devamı var) E.5 Bitim iģlemleri (finisaj) yapmak E.5.2 E.5.3 Derinin iģlem özelliğine göre devri ayarlanan devir açma makinesi ile istenilen rengi elde eder. Devir açma makinesi ile deri üzerindeki pürüz ve gözenekleri dolgu mumu ile doldurur. E.6 Ayakkabıyı kalıptan çıkarmak E.6.1 E.6.2 BitmiĢ olan ayakkabıyı uygun aparat kullanarak kalıpdan çıkarır. Ayakkabının ağız kısmında kalan astar fazlalığını, ayakkabı malzemesini ve dikiģleri kesmemeye özen göstererek kesim bıçağı ile keser. E.7.1 Ökçe, aynalı ökçe ise kalıptan çıkmadan önce takar. E.7 Ara iģi yapmak E.7.2 E.7.3 Ökçe kalıptan çıktıktan sonra çivi montalamasını yapar. Ökçe, çakma ökçe ise kalıptan çıktıktan sonra yapıģtırır; kaydırmadan simetrisini bozmadan uygun ölçüde çivi çeģidi kullanarak iģlemi tamamlar. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 17

18 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama E.8.1 Ayakkabının modeline göre seçilen taban pedini, yapıģtırıcıyı ayakkabının iç yüzeylerine değdirmeden ayakkabı tabanının iç kısmına yapıģtırır. E.8 Mostra yapıģtırmak E.8.2 Ayakkabı tabanının iç astarını taban pedinin üzerine, kaydırmadan yapıģtırır. E.8.3 Ayakkabının iç kısmında boya, yapıģtırıcı artığı kalıp kalmadığını kontrol eder. E Parçaları birleģtirmek E.9 Vernik ve boya yapmak E.9.1 Kullanılan deri çeģidine göre seçilen boya ve verniği ayakkabının dıģ yüzeyine sünger yardımıyla dairesel hareketlerle, deri üzerinde leke bırakmamaya özen göstererek sürer. E.9.2 Ayakkabı bağcıklı ise; bağcıkları ve gereken aksesuarları takar. E.10 BitmiĢ ayakkabıyı kontrol etmek E.10.1 E.10.2 BitmiĢ ayakkabıyı gözle kontrol eder. BitmiĢ ayakkabıdaki hataları tespit eder. Varsa hataları giderir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 18

19 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama F.1.1 Meslek ile ilgili yenilikleri takip eder. F.1 Bireysel mesleki geliģimi konusunda çalıģmalarda bulunmak F.1.2 Yönetim tarafından belirlenen mesleki eğitim ve organizasyonlara katılır. F.1.3 Mesleği ile ilgili belirlediği eğitim eksikliklerini yönetime bildirir. F Mesleki geliģim faaliyetlerine katılmak F.2 Astlarına ve diğer çalıģanlara mesleki eğitimler vermek F.2.1 F.2.2 Bilgi ve becerilerini ilgili kiģilere aktarır. Astlarının mesleki geliģimini takip eder, yönetime bildirir. H.3 Sektördeki geliģmeleri takip etmek H.3.1 H.3.2 Mesleğe iliģkin fuar ve sergi gibi etkinlikleri takip eder ve katılır. Mesleğe iliģkin yazılı ve görsel basın-yayın organlarını takip eder. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 19

20 3.2. Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman 1. Aksesuar malzemesi (toka, halka, düğme vb.) 2. Arka monte makinesi 3. Astar 4. Bıçak 5. Bilgisayarlı kesim makinesi 6. Biye burma makinesi 7. Çekiç çeģitleri 8. Çivi 9. Danalya 10. Demir ağırlık 11. Deri boyası 12. Deri çeģitleri 13. Devir açma makinesi 14. Eğe çeģitleri 15. Falçata 16. Fırça çeģitleri 17. Fora kaģığı 18. Fort forma makinesi 19. Fort yumuģatma makinesi 20. GümüĢ kalem 21. Istampa-kesim kalıpları 22. Kanca 23. Kesim altlıkları (cam-lastik) 24. Kesim bıçağı 25. Kesim masası 26. Kıvırma makinesi 27. KiĢisel koruyucu donanım 28. Kurutma aktivite makinesi 29. Lateks makinesi 30. Masat 31. Mermer tezgah 32. Mezura 33. Ökçe 34. Ön monte makinesi 35. Ön yumuģatma makinesi 36. Örs 37. Pergel 38. Pisterizma makinesi 39. Pres kesim masası 40. Pres makinesi çeģitleri 41. Raspa 42. Regula mermeri Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 20

21 43. Saya çeģitleri 44. Saya dikim makinesi 45. Saya traģı makinesi 46. Sayacı makası 47. Soğuk Ģoklama makinesi 48. Solüsyon 49. Sünger 50. ġablon 51. ġerit 52. ġerit makinesi 53. Tekstil malzemesi 54. Tel 55. Tornavida çeģitleri 56. Tranta takma makinesi 57. YapıĢtırıcı 58. YapıĢtırıcı sürme makinesi 59. Yarma makinesi 60. Zımba çeģitleri 61. Zımpara makinesi 3.3. Bilgi ve Beceriler 1. Acil durum bilgisi 2. Araç, gereç ve ekipman bilgisi 3. Ayak anatomisi bilgisi 4. Çevre koruma yöntemleri bilgisi 5. Dikim teknikleri bilgisi 6. Doğrulama ve kıyaslama bilgi ve becerisi 7. Ekip içinde çalıģma becerisi 8. El becerisi 9. El-göz koordinasyonunu sağlama becerisi 10. Görsel hafıza becerisi 11. Ġlk yardım bilgisi 12. ĠĢ sağlığı ve güvenliği bilgisi 13. ĠĢyeri çalıģma prosedürleri bilgisi 14. ĠĢyeri düzenleme bilgisi 15. Kalıp bilgisi 16. Kalite kontrol bilgisi 17. Kayıt tutma ve raporlama bilgi ve becerisi 18. Maliyet hesaplama bilgisi 19. Malzeme (deri, suni deri, tekstil vb) bilgisi 20. Mesleğe iliģkin yasal düzenlemeler bilgisi 21. Mesleki resim bilgisi 22. Mesleki teknolojik geliģmelere iliģkin bilgi Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 21

22 23. Mesleki terim bilgisi 24. Moda bilgisi 25. MüĢteriye teknik bilgi verme becerisi 26. Öğrenme ve öğrendiğini aktarma becerisi 27. Ölçü bilgisi 28. Planlama ve organizasyon becerisi 29. Problem çözme becerisi 30. Renk bilgisi 31. Sözlü ve yazılı iletiģim becerisi 32. Süsleme teknikleri bilgisi 33. Temel çalıģma mevzuatı bilgisi 34. Temel düzeyde elektrik bilgisi 35. Temel düzeyde muhasebe bilgisi 36. Ürün bilgisi 37. Ürünün kalite gereklilikleri ve sürecin kalite güvence bilgisi 38. Zamanı iyi kullanma becerisi 3.4. Tutum ve DavranıĢlar 1. Bilgi, tecrübe ve yetkisi dahilinde karar vermek 2. ÇalıĢmalarında planlı, organize ve dikkatli olmak 3. Çevre korumaya karģı duyarlı olmak 4. Çevre, kalite ve ĠSG mevzuatında yer alan düzenlemeleri benimsemek 5. Deneyimlerini iģ arkadaģlarına aktarmak 6. Ekip içerisinde uyumlu çalıģmak 7. Görev tanımını, görevi ile ilgili talimatları ve sorumluluklarını bilmek ve yerine getirmek 8. Güvenli çalıģma Ģartlarına uymak 9. Ġlgili kiģi ve birimlere zamanında ve doğru bilgi aktarmak 10. Ġnsan iliģkilerine özen göstermek 11. ĠĢ disiplinine sahip olmak 12. ĠĢyeri çalıģma prensiplerine uyarak çalıģmak 13. ĠĢyerine ait araç, gereç ve ekipmanların kullanımına özen göstermek 14. Kaynakların verimli kullanılmasına özen göstermek 15. Mesleğine iliģkin yeniliklere ve yeni fikirlere açık olmak 16. Meslek etiğine uygun davranmak 17. Model üretiminde yaratıcı fikirler üretmek 18. Sorumluluğu dahilindeki iģ ve iģlemlerde inisiyatif almak 19. Sorunlar karģısında çözüme yönelik yaklaģımlarda bulunmak 20. Süreç ve ürün kalitesine özen göstermek 21. Tehlike durumlarını dikkatle algılayıp ilgilileri bilgilendirmek 22. Temizlik, düzen ve iģyeri tertibine özen göstermek Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 22

23 4. ÖLÇME, DEĞERLENDĠRME VE BELGELENDĠRME Ayakkabı Ġmalatçısı (Seviye 4) meslek standardını esas alan ulusal yeterliliklere göre belgelendirme amacıyla yapılacak ölçme ve değerlendirme, gerekli çalıģma Ģartların sağlandığı ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yazılı ve/veya sözlü teorik ve uygulamalı olarak gerçekleģtirilecektir. Ölçme ve değerlendirme yöntemi ile uygulama esasları bu meslek standardına göre hazırlanacak ulusal yeterliliklerde detaylandırılır. Ölçme ve değerlendirme ile belgelendirmeye iliģkin iģlemler Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği çerçevesinde yürütülür. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 23

24 Ek: Meslek Standardı Hazırlama Sürecinde Görev Alanlar 1. Meslek Standardı Hazırlayan KuruluĢun Meslek Standardı Ekibi Zehra KAYA- TESK, Eğitim ve Planlama Müdürü Ayfer TOPKAYA- TESK, Eğitim ve Planlama Uzmanı Zeynep GAZĠOĞLU-TESK, Eğitim ve Planlama Uzman Yardımcısı 2. Teknik ÇalıĢma Grubu Üyeleri Halil YALÇIN- Ayakkabı Ġmalatçısı Dursun ALTUN- Desen Kundura, Ayakkabı Ġmalatıçısı Hüseyin YEġĠLBEL-Usta Öğretici Selahattin KUTUCU-Usta Öğretici Celal DURAN- Ayakkabı Ġmalatçısı Mehmet ÖZDEMĠR-Özdemir Kundura, Ayakkabı Ġmalatçısı Yılmaz KATRAN- Ayakkabı Ġmalatçısı 3. GörüĢ Ġstenen KiĢi, Kurum ve KuruluĢlar Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi Gerede Meslek Yüksek Okulu Ankara Sanayi Odası Ankara Ticaret Odası Batı Anadolu Sanayici ve ĠĢadamları Dernekleri Federasyon Deri Sanayii ĠĢverenleri Sendikası De-sa Deri Devlet Personel BaĢkanlığı Dokuz Eylül Üniversitesi Tekstil Bölümü Ege Bölgesi Sanayi Odası Ege Ġhracatçı Birlikleri Esnaf ve Sanatkar Odaları Birlikleri (82 birlik) Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 24

25 Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Gezdo Çanta Hak-ĠĢ Konfederasyonu Ġstanbul Bahçelievler SiyavuĢ PaĢa Kız Tek. ve Meslek Lisesi Ġstanbul Küçükçekmece TASEV Tek ve End. Mes. Lisesi Ġstanbul Moda Akademisi Ġstanbul Tekstil ve Konfeksiyon Ġhracatçı Birlikleri Ġstanbul Ticaret Odası Ġstanbul Ticaret Odası Kız Teknik ve Meslek Lisesi Ġstanbul Zeytinburnu ĠMKB Kız Tek. ve Meslek Lisesi Ġstanbul Zeytinburnu ġehit Büyükelçi Galip BALKAR TL ve EML Ġzmir Elbiseciler ve Benzerleri Odası Ġzmir Terziler ve Konfeksiyoncular Odası Konya Meram Atatürk Kız Tek. ve Meslek Lisesi Küçük ve Orta Ölçekli ĠĢletmeleri GeliĢtirme ve Destekleme Ġdaresi BaĢkanlığı Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Hazır Giyim Öğretmenliği Matmazel Çanta MatraĢ Deri Öz-Ġplik ĠĢ Sendikası Selçuk Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (Sanayi Genel Müdürlüğü) T.C. ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü) T.C. ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Devlet Personel BaĢkanlığı T.C. Milli Eğitim Bakanlığı T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 25

26 T.C. Yükseköğretim Kurulu BaĢkanlığı Tekstil ĠĢçileri Sendikası Türkiye Ayakkabı Sektörü AraĢtırma GeliĢtirme ve Eğitim Vakfı Türkiye Devrimci ĠĢçi Sendikaları Konfederasyonu Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Türkiye Ġhracatçılar Meclisi Türkiye Ġstatistik Kurumu Türkiye ĠĢ Kurumu Türkiye ĠĢçi Sendikaları Konfederasyonu Türkiye ĠĢveren Sendikaları Konfederasyonu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye Tekstil Sanayi ĠĢverenleri Sendikası Türkiye Tekstil, Hazır Giyim, Deri Sanayii, Teknoloji ve Tasarım AraĢtırma GeliĢtirme Vakfı Türkiye Tekstil, Örme ve Giyim Sanayii ĠĢçileri Sendikası Türkiye Terziler Konfeksiyoncular ve Giyim Sanatkârları Federasyonu 4. MYK Sektör Komitesi Üyeleri ve Uzmanlar Doç. Dr. Saliha AĞAÇ, Leyla ÖZDEMĠR, Ahmet SARICA, Nesrin AKGÜN, Zehra BAYRAK, Deniz MEGUS, Atilla BAĞCUVAN, Pınar ÖZCAN, Halil Ergün ĠġERĠ, Adnan ATEġ, BaĢkan (Yükseköğretim Kurulu) Üye (Türkiye Ġhracatçılar Meclisi) Üye (ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) Üye (Milli Eğitim Bakanlığı) Üye (Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı) Üye (Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu) Üye (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) Üye (Hak-ĠĢ Konfederasyonu) Üye (Devrimci ĠĢçi Sendikaları Konfederasyonu) Üye (Türkiye ĠĢçi Sendikaları Konfederasyonu Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 26

27 Ahmet Aydın AKYOL, Firuzan SĠLAHġÖR, Üye (Türkiye ĠĢveren Sendikaları Konfederasyonu) Üye (Mesleki Yeterlilik Kurumu) Hilal DOĞRUÖZ ÖZER, Sinan GERGĠN, Sektör Sorumlusu (Mesleki Yeterlilik Kurumu) Sektör Komitesi Temsilcisi (Özürlüler Ġdaresi BaĢkanlığı) 5. MYK Yönetim Kurulu Bayram AKBAġ, Doç. Dr. Ömer AÇIKGÖZ, Prof. Dr. Mahmut ÖZER, Bendevi PALANDÖKEN, Dr. Osman YILDIZ, Mustafa DEMĠR, BaĢkan (ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Temsilcisi) BaĢkan Vekili (Milli Eğitim Bakanlığı Temsilcisi) Üye (Yükseköğretim Kurulu BaĢkanlığı Temsilcisi) Üye (Meslek KuruluĢları Temsilcisi) Üye (ĠĢçi Sendikaları Konfederasyonları Temsilcisi) Üye (ĠĢveren Sendikaları Konfederasyonu Temsilcisi) Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 27