Uluslararas Spor Bilimleri Dergisi / Cilt: 2 Say :1 Journal of International Sport Sciences / Volume: 2 Issue:

Transkript

1 Uluslararas Spor Bilimleri Dergisi / Cilt: 2 Say :1 Journal of International Sport Sciences / Volume: 2 Issue: ÜN VERS TE Ö RENC LER N SPORDA DDET VE STENMEYEN DAVRANI LARA N GÖRÜ LER N C NS YETE GÖRE KAR ILA TIRILMASI (S RT ÜN VERS TES BEDEN E VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖRNE ) THE COMPARISON OF THE OPINIONS OF UNIVERSITY STUDENTS ABOUT VIOLENCE AND OTHER UNWANTED BEHAVIORS BASED ON GENDER (S RT UNIVERSITY, SCHOOL OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORTS SAMPLE) 1 Servet REYHAN 1 Siirt Üniversitesi, Beden E itimi ve Spor Yüksekokulu, Siirt, Türkiye reyhan_servet@hotmail.com ÖZET Bu ara rmada Siirt Üniversitesi Beden E itimi ve Spor Yüksekokulu ö rencilerinin sporda iddet ve istenmeyen davran lara ili kin görü lerinin tespit edilmesi amaçlanm r. Ara rmaya e itim ve retim y nda Siirt Üniversitesi Beden E itimi ve Spor Yüksekokulu ö rencisi olan toplam 114 ö renci (43 kad n, 71 erkek) kat lm r. Ara rmaya kat lan ö rencilerin sporda iddet ve istenmeyen davran lara ili kin görü lerinin belirlenmesinde eker (2011) taraf ndan geli tirilen anket kullan lm r. Ara rmada elde edilen verilerin istatistiksel analizlerinde SPSS 22.0 veri analiz program nda frekans ve ki-kare analizlerinden yararlan lm r. Ara rman n sonunda, ö rencilerin sporda istenmeyen davran lara ili kin görü lerinin cinsiyete göre istatistiksel olarak anlaml bir farkl k göstermedi i tespit edilmi tir (p>0.05).bunun yan nda, ara rmaya kat lan ö rencilerin Taraftarlar n tak n ba ar zl nedeniyle kulüp yönetimine kar sald rgan ekilde hareket etmelerini uygun buluyor sorusuna verdikleri cevaplar n cinsiyete göre istatistiksel olarak anlaml farkl k gösterdi i tespit edilmi tir (p<0.05). Sonuç olarak, beden e itimi ve spor yüksekokulu rencilerinde cinsiyetin sporda istenmeyen davran lara ili kin görü leri etkilemedi i, buna kar k cinsiyetin sporda iddet hakk ndaki görü leri etkileyen bir unsur oldu u söylenebilir. Anahtar kelimeler: Spor, cinsiyet, sporda istenmeyen davran lar, sporda iddet ABSTRACT The aim of this research is to find out the opinions of the students studying at Siirt University School of Physical Education and Sports about violence and unwanted behaviors in sports. 114 participant (43 Female, 71 Male) studying at Siirt university School of Physical Education and Sports department in academic year. The survey invented by eker (2011) was used in this research to determine the opinions of participants about violence and unwanted behaviors in sports. In the analysis of the data obtained in this research, the frequency and chi-square analysis of SPSS 22.0 data analysis program was used. At the end of the research, it was found out that the opinions of the participants about violence and unwanted behaviors in sports did not differ statistically from each other based on gender (p>0.05). Besides, the answers given for the question: Do you approve the aggressive behaviors of the fans towards the management because of the failure of the team? differ statistically based on gender (p<0.05). As a result, it can be said that for students studying in School of Physical Education and sports department, gender does not affect the opinions about unwanted behaviors in sports. In addition, it can be said that gender is an element affecting the opinions about violence in sports. Keywords: Sport, gender, unwanted behaviors in sport, violence in sport JEL CODE: L83 Tüm dünyada popüler bir spor dal haline gelen futbol oyunu insan ve toplum ya am birçok aç dan etkilemektedir. Profesyonel düzeyde ele al nd zaman futbol oyunu ciddi bir ekonomik pazar olarak de erlendirilmekte, ekonomik canl içinde bar nd ran bir oldu olarak de erlendirilmektedir. Bireysel aç dan ele al nd zaman futbol, insanlar n serbest zamanlar de erlendirmek için yöneldikleri spor etkinliklerinin ba nda gelmektedir. Aktif olarak futbola kat lan bireylerin hem genel sa k düzeyleri geli mekte hem de temel motorsal 1

2 kapasiteleri yükselmektedir. Bunun yan nda serbest zamanlar de erlendirme amac yla futbol maçlar nda seyirci olan insanlar stresten uzakla makta ve psikolojik olarak rahatlamaktad rlar. nsan ve toplum ya am için birçok yarar olan futbol spor ahlak na ve toplum yap na uygun olmayan birçok olumsuzlu u da içinde bar nd rmaktad r. Söz konusu olumsuzluklar n ba nda taraftar iddeti, holiganizm, ike ve doping gelmektedir. Futbolda s kl kla kar la lan bu olumsuz davran lar n içerisinde sadece futbolcu ve taraftarlar de il, ayn zamanda futbol yöneticileri ve kitle ileti im araçlar da yer almaktad r. Futbolda ortaya ç kan olumsuz davran biçimlerinin temelinde birçok unsur yer almaktad r. Tanr veri ye (2012) göre futbolda iddet ve sald rganl k gibi olumsuzluklar özellikle futbol oyunu ticari bir hale geldikten sonra yayg nla r. Çünkü futbol oyunu ticari bir yap ya büründükten sonra futbolda temel amaç kazanma haline gelmi, futbol oyunu içindeki insani ve ahlaki de erler gözden ç kar lmaya ba lam r. Buna paralel olarak spor etkinliklerinin üzerine kuruldu u bar, sevgi, sportmenlik ve dostluk gibi de erler yozla, sporla ba da mayan sald rganl k ve iddet davran lar artm r. Futbol sahalar nda s kl kla kar la lan ve spor ahlak na uygun dü meyen davran lar n ba nda taraftar iddeti gelmektedir. Baz ara rmac lar futbolda taraftar iddetini önemli bir sosyal sorun olarak tan mlamaktad rlar (Van Der Meij ve ark., 2015). Taraftar iddeti genellikle sözlü (küfür, hakaret vb.) olarak gerçekle mektedir (Reyhan, 2015). Taraftar iddetini önlemeye yönelik birçok tedbir al nmas na ve yasal düzenlemelere gidilmesine ra men taraftar iddetini tamamen bitirmek mümkün olmam r. Özsoy (2001), holiganizm ve fanatizm yüzünden futbol maç izlemeye giden taraftarlar n statlarda öldü ünü, yaraland veya psikolojilerinin bozuldu unu ifade etmektedir. Gerçekten de dünya genelinde ve Türkiye de taraftar iddeti hala önüne geçilememi bir sorun olarak görülmektedir. Piquero, Jennings & Farrington a (2015) göre spor alan nda önemli bir sorun haline gelen taraftar iddeti ve holiganizm su te kil eden anti-sosyal bir davran olarak de erlendirilmektedir. Yak n tarihteki olaylar gözden geçirildi inde, 1967 y nda Kayseri-Sivas aras nda yap lan 2. Lig maç nda 34 ki inin öldü ü olaylar, 2000 y nda UEFA Kupas nda Galatasaray-Leeds United maç öncesinde stanbul da iki ngiliz taraftar n öldürülmesi, 2004 Kas m ay nda bir Be ikta taraftar n tribünde b çaklanmas, yak n tarihimizde ya anan stadyum olaylar aras nda yer almaktad r (Özsoy, 2001). Günümüzde futbol taraftarlar üzerine yap lan ara rma bulgular da (Ta tan, 2009; Bilir & Sangün, 2014; Tutkun ve ark., 2012) taraftarlar n iddet e ilimlerinin hala yüksek oldu unu göstermektedir. Sporda iddeti etkileyen birçok unsur bulunmakta olup (Yücel, Atalay & Gürkan, 2015), taraftar iddetini tetikleyen unsurlar içerisinde rakip tak m taraftarlar n, tak n kötü oyununun (Kuru & Var, 2009), medyan n (Yücel, Atalay & Gürkan, 2015; Demirel, 2013; lhan & Çimen, 2011), kulüp yöneticilerinin (Ta tan; 2009; Bahad r, 2006), hakemlerin (Özen, Eygü & Kabaku, 2013) ve taraftarlar n sahip olduklar sosyo-demografik özelliklerin (Koçer, 2012) ön planda oldu u belirtilmektedir. Yücel, Atalay & Gürkan (2015) taraf ndan yap lan ara rmada sporda iddetin temelinde taraftar ve seyircilerin yer ald belirtilmi, taraftarlar iddete yönelten unsurlar n ba nda e itim durumu, ekonomik durum, alkol kullan ve aile içi ileti im gibi sorunlar n geldi i ifade edilmi tir. Futbol oyunu ba ta olmak üzere taraftar iddeti di er spor dallar nda da s kl kla görülmektedir. Taraftar iddetinin yan nda spor alan nda kar la lan birçok istenmeyen durum bulunmaktad r. Spor alan nda istenmeyen durumlar n ve olaylar n önüne geçmek için birçok önlem ve yasal tedbir al nmaktad r. Bunun yan nda sporda istenmeyen olaylar n en aza 2

3 indirilmesi için birçok akademik ara rman n yap ld, yap lan çal malarda sporda istenmeyen olaylara neden olan de kenlerin de erlendirildi i görülmektedir. Ancak yap lan ara rmalarda genellikle taraftar görü lerinin ele al nd göze çarpmaktad r. Literatürde yer alan ara rmalardan farkl olarak, yap lan bu ara rmada sporda istenmeyen olaylara ili kin olarak beden e itimi ve spor yüksekokulu ö rencilerinin görü lerinin incelenmesi amaçlanm r. MATERYAL ve METOT Ara rmaya e itim ve ö retim y nda Siirt Üniversitesi Beden E itimi ve Spor Yüksekokulu ö rencisi olan 43 kad n ve 71 erkek olmak üzere toplam 114 üniversite rencisi kat lm r. Ara rmaya kat lan ö renciler yüksekokul bünyesinde tesadüfü yöntem ile belirlenmi tir. Ara rmaya sadece gönüllü ö renciler dâhil edilmi tir. Hiçbir ö renci ara rmaya kat lmas için zorlanmam r. Ara rmaya kat lan ö rencilerin cinsiyet ve renim gördükleri s f düzeylerine göre da mlar Tablo 1 de sunulmu tur. Tablo 1. Ara rmaya kat lan ö rencilerin ö renim gördükleri s f ve cinsiyetlerine göre da mlar De ken Seçenek n % 1. S f 65 57,0 f 2. S f 49 43, ,7 Cinsiyet 71 62,3 Tablo 1 incelendi i zaman, ara rmaya kat lan ö rencilerin %57 sinin 1. s f, %43 ünün ise 2. s f ö rencilerinden meydana geldi i tespit edilmi tir. Ö rencilerin cinsiyetlerine göre da mlar incelendi i zaman, %37,7 sinin kad n, %62,3 ünün ise erkek ö rencilerden meydana geldi i belirlenmi tir. Verilerin Toplanmas Ara rmaya kat lan ö rencilerin sporda iddet ve istenmeyen davran lara ili kin görü lerinin belirlenmesinde anket kullan lm r. Kullan lan anket iki bölümden olu maktad r. Anketin ilk bölümünde ö rencilerin demografik özelliklerinin tespit edilmesinde kullan lan iki soru yer almaktad r. Bu sorular ile ö rencilerin cinsiyet ve ö renim gördükleri s flara göre da mlar n tespit edilmesi amaçlanm r. Anketin ikinci bölümünde ö rencilerin sporda iddet ve istenmeyen davran lara ili kin görü lerini belirlemek amac yla haz rlanm toplam 12 soru yer almaktad r. Bu bölümde yer alan ilk 5 soru sporda istenmeyen davran lar, son 7 soru ise sporda iddet içeren davran lar içermektedir. Ö renciler bu bölümde yer alan sorulara Evet ya da Hay r eklinde cevap vermektedir. Bu bölümde yer alan sorular eker (2011) taraf ndan geli tirilen anketten al nm r. statistiksel Analiz Ara rmada elde edilen verilerin istatistiksel analizlerinde SPSS 22.0 program kullan lm r. rencilerin ö renim gördükleri s flar ve cinsiyetlerine göre yüzdelik da mlar n belirlenmesinde frekans analizi kullan lm r. Ö rencilerin anket sorular na verdikleri cevaplar n cinsiyetlerine göre kar la lmas nda ise ki-kare analizinden yararlan lm r. 3

4 BULGULAR Tablo 2. Ara rmaya kat lan ö rencilerin sporda istenmeyen davran lara ili kin görü lere kat lma s kl klar Sporda istenmeyen davran lara ili kin sorular Seçenek n % Taraftarlar n sahaya yabanc madde atmas uygun buluyor Sporcular n bahis oynamalar uygun buluyor Sporcular n maç kazanmak için hile yapmalar uygun buluyor Fair-Play aç ndan spora ike olaylar n kar mas uygun buluyor Sporcular n doping kullanmas uygun buluyor Evet 10 8,8 Hay r ,2 Evet 30 26,3 Hay r 84 73,7 Evet 11 9,6 Hay r ,4 Evet 11 9,6 Hay r ,4 Evet 11 9,6 Hay r ,4 Tablo 2 incelendi i zaman, ara rmaya kat lan ö rencilerin büyük bir bölümünün sporda istenmeyen davran lar genel olarak onaylamad klar görülmektedir. Tablo 3. Ara rmaya kat lan ö rencilerin sporda iddet içeren davran lara ili kin görü lere kat lma s kl klar Sporda iddet içeren davran lara ili kin sorular Seçenek n % Sporcular taraf ndan hakemin hatal kararlar neticesinde hakeme yap lan sald rgan ekilde itiraz uygun buluyor Spor yöneticileri taraf ndan hakemlere yönelik sald rgan davran lar uygun buluyor Hakem kararlar n hatal oldu u gerekçesiyle antrenörlerin hakemlere kar sald rgan tepki göstermesini uygun buluyor Hakem kararlar n hatal oldu u gerekçesiyle taraftarlar n hakeme kar sald rgan tepki göstermesini uygun buluyor Taraftarlar n tak n ba ar zl nedeniyle kulüp yönetimine kar sald rgan ekilde hareket etmelerini uygun buluyor Taraftarlar n tak n ba ar zl nedeniyle kendi tak na kar sald rgan bir ekilde hareket etmelerini uygun buluyor Taraftarlar n tak n ba ar zl nedeniyle kendi antrenörüne iddet içerikli eylemlerde bulunmalar uygun buluyor Evet 40 35,1 Hay r 74 64,9 Evet 19 16,7 Hay r 95 83,3 Evet 35 30,7 Hay r 79 69,3 Evet 22 19,3 Hay r 92 80,7 Evet 16 14,0 Hay r 98 86,0 Evet 10 8,8 Hay r ,2 Evet 11 9,6 Hay r ,4 4

5 Tablo 3 incelendi i zaman, ara rmaya kat lan ö rencilerin Sporcular taraf ndan hakemin hatal kararlar neticesinde hakeme yap lan sald rgan ekilde itiraz uygun buluyor sorusuna %35,1 inin evet, %64,9 unun hay r cevab verdikleri, Spor yöneticileri taraf ndan hakemlere yönelik sald rgan davran lar uygun buluyor sorusuna ö rencilerin %16,7 sinin evet, %83,3 ünün hay r cevab verdikleri, Hakem kararlar n hatal oldu u gerekçesiyle antrenörlerin hakemlere kar sald rgan tepki göstermesini uygun buluyor sorusuna ö rencilerin %30,7 sinin evet, %69,3 ünün hay r cevab verdikleri, Hakem kararlar n hatal oldu u gerekçesiyle taraftarlar n hakeme kar sald rgan tepki göstermesini uygun buluyor sorusuna ö rencilerin %19,3 ünün evet, %80,7 sinin hay r cevab verdikleri, Taraftarlar n tak n ba ar zl nedeniyle kulüp yönetimine kar sald rgan ekilde hareket etmelerini uygun buluyor sorusuna ö rencilerin %14 ünün evet, %86 s n hay r cevab verdikleri, Taraftarlar n tak n ba ar zl nedeniyle kendi tak na kar sald rgan bir ekilde hareket etmelerini uygun buluyor Sorusuna ö rencilerin %8,8 inin evet, %91,2 sinin hay r cevab verdikleri, Taraftarlar n tak n ba ar zl nedeniyle kendi antrenörüne iddet içerikli eylemlerde bulunmalar uygun buluyor sorusuna ö rencilerin %9,6 s n evet, %90,4 ünün ise hay r cevab verdikleri sonucuna ula lm r. Tablo 4. Ara rmaya kat lan ö rencilerin sporda istenmeyen davran lara ili kin görü lerinin cinsiyete göre kar la lmas Sporda istenmeyen Frekans davran lara ili kin Cinsiyet / yüzde sorular Evet Hay r x 2 p f 2 41 % 4,7 95,3 Taraftarlar n sahaya yabanc f 8 63 madde atmas uygun % 11,3 88,7 buluyor f % 8,8 91,2 1,465,226 f 8 35 % 18,6 81,4 Sporcular n bahis f oynamalar uygun buluyor % 31,0 69,0 f % 26,3 73,7 2,117,146 f 5 38 % 11,6 88,4 Sporcular n maç kazanmak f 6 65 için hile yapmalar uygun % 8,5 91,5 buluyor f % 9,6 90,4,310,578 f 2 41 % 4,7 95,3 Fair-Play aç ndan spora f 9 62 ike olaylar n kar mas % 12,7 87,3 uygun buluyor f % 9,6 90,4 1,978,160 Sporcular n doping f 3 40 kullanmas uygun buluyor % 7,0 93,0,566,452 f

6 % 11,3 88,7 f % 9,6 90,4 Tablo 4 incelendi i zaman, ara rmaya kat lan ö rencilerin sporda istenmeyen davran lara ili kin görü lerinin cinsiyete göre istatistiksel olarak anlaml bir farkl k göstermedi i tespit edilmi tir (p>0.05). Elde edilen bu bulgulara göre, sporda istenmeyen davran lara ili kin görü ler üzerinde cinsiyetin önemli bir belirleyici olmad söylenebilir. Tablo 5. Ara rmaya kat lan ö rencilerin sporda iddet içeren davran lara ili kin görü lerinin cinsiyete göre kar la lmas Sporda iddet içeren Frekans davran lara ili kin Cinsiyet Evet Hay r x 2 p / yüzde sorular f Sporcular taraf ndan % 39,5 60,5 hakemin hatal kararlar f neticesinde hakeme yap lan,600,439 % 32,4 67,6 sald rgan ekilde itiraz f uygun buluyor % 35,1 64,9 Spor yöneticileri taraf ndan hakemlere yönelik sald rgan davran lar uygun buluyor Hakem kararlar n hatal oldu u gerekçesiyle antrenörlerin hakemlere kar sald rgan tepki göstermesini uygun buluyor Hakem kararlar n hatal oldu u gerekçesiyle taraftarlar n hakeme kar sald rgan tepki göstermesini uygun buluyor Taraftarlar n tak n ba ar zl nedeniyle kulüp yönetimine kar sald rgan ekilde hareket etmelerini uygun buluyor Taraftarlar n tak n ba ar zl nedeniyle kendi tak na kar sald rgan bir ekilde hareket etmelerini uygun buluyor f 4 39 % 9,3 90,7 f % 21,1 78,9 f % 16,7 83,3 f % 27,9 72,1 f % 32,4 67,6 f % 30,7 69,3 f 5 38 % 11,6 88,4 f % 23,9 76,1 f % 19,3 80,7 f 1 42 % 2,3 97,7 f % 21,1 78,9 f % 14,0 86,0 f 2 41 % 4,7 95,3 f 8 63 % 11,3 88,7 f % 8,8 91,2 6 2,696,101,253,615 2,608,106 7,846,005 1,465,226

7 Taraftarlar n tak n ba ar zl nedeniyle kendi antrenörüne iddet içerikli eylemlerde bulunmalar uygun buluyor f 3 40 % 7,0 93,0 f 8 63 % 11,3 88,7 f % 9,6 90,4,566,452 Tablo 5 incelendi i zaman, ara rmaya kat lan ö rencilerin Taraftarlar n tak n ba ar zl nedeniyle kulüp yönetimine kar sald rgan ekilde hareket etmelerini uygun buluyor sorusuna verdikleri cevaplar n cinsiyete göre istatistiksel olarak anlaml farkl k gösterdi i tespit edilmi tir (p<0.05). Buna göre, erkek ö rencilerle k yasland zaman kad n ö rencilerin Taraftarlar n tak n ba ar zl nedeniyle kulüp yönetimine kar sald rgan ekilde hareket etmelerini uygun bulmama düzeylerinin daha yüksek oldu u tespit edilmi tir. Ara rmaya kat lan ö rencilerin sporda iddet içeren davran lara ili kin di er görü lerinin cinsiyete göre istatistiksel olarak anlaml farkl k göstermedi i sonucuna ula lm r (p>0.05). TARTI MA ve SONUÇ Ara rmaya kat lan ö rencilerin sporda istenmeyen davran lara ili kin görü leri de erlendirildi i zaman, gerek kad n gerekse de erkek ö rencilerin Taraftarlar n sahaya yabanc madde atmas, Sporcular n bahis oynamalar, Sporcular n maç kazanmak için hile yapmalar, Fair-Play aç ndan spora ike olaylar n kar mas ve Sporcular n doping kullanmalar gibi sporda istenmeyen davran lar genel olarak onaylamad klar tespit edilmi tir. Cinsiyetler aras ndaki kar la rma sonuçlar de erlendirildi i zaman, kad n ve erkek ö rencilerin sporda istenmeyen davran lara ili kin görü lerinin benzerlik gösterdi i sonucuna ula lm r. Elde edilen bu bulgulara göre hem kad n hem de erkek spor bölümü rencilerinin sporda istenmeyen davran lar onaylamad klar söylenebilir. eker (2011) taraf ndan yap lan benzer bir ara rmada, lise ve üniversite ö rencilerinin sporda istenmeyen davran lara ili kin görü lerinin incelenmesi amaçlanm r. Ara rmada hem kad n hem de erkek ö rencilerin sporda istenmeyen davran lar büyük oranda onaylamad klar sonucuna ula lm r. Bu ara rma bulgular bizim çal ma sonuçlar desteklemektedir. Literatürde yer alan birçok ara rma bulgusu da taraftarlar n iddet ve sald rganl k olaylar onaylamad klar göstermektedir. Kuru & Var (2009) taraf ndan yap lan ara rmada, futbol taraftarlar n büyük bir bölümünün (%83,4) müsabaka öncesi, esnas ve sonras nda iddet olaylar na kar mad klar tespit edilmi tir. Ta tan (2009) taraf ndan yap lan ara rmada ise futbol taraftarlar n iddet e ilimlerinin (sahaya yabanc madde atma, antrenöre küfretme, futbolculara küfretme) yüksek düzeyde oldu u tespit edilmi tir. Ara rmada elde edilen bulgular ve literatürde yer alan ara rma sonuçlar de erlendirildi i zaman, farkl co rafi bölgelerde ya ayan taraftarlar n sporda iddet ve istenmeyen olaylara yönelik yakla mlar n birbirinden farkl oldu u söylenebilir. Ara rmaya kat lan spor bölümü ö rencilerinin büyük bir bölümünün sporda iddet içeren birçok davran onaylamad klar tespit edilmi tir. Cinsiyet de kenine göre incelendi i zaman, hem kad n hem de erkek ö rencilerin sporda iddet içeren birçok davran a yönelik tutumlar n benzerlik gösterdi i tespit edilmi tir. Ara rmada hem kad n hem de erkek kat mc lar n özellikle hakemlere yönelik fiziksel ve sözlü iddet giri imlerini büyük oranda onaylamad klar sonucuna ula lm r. Bu sonucun ortaya ç kmas n temelinde, ara rmaya 7

8 kat lan ö rencilerin spor bölümlerinde ö renim görmelerinin ve sporda de erler konusunda bilinçli olmalar n yatt dü ünülebilir. Koçer (2012) taraf ndan yap lan ara rmada, taraftarlar n sald rganl k e ilimleri üzerinde cinsiyetin önemli bir belirleyici oldu u tespit edilmi tir. Elde edilen bulgulara göre kad n taraftarlar n iddet ve sald rganl k e ilimlerinin erkek taraftarlardan daha dü ük oldu u tespit edilmi tir. Kuru & Var (2009) taraf ndan yap lan ara rmada kad n ve erkek taraftarlar n sporda sald rganl k e ilimlerinin incelenmesi amaçlanm r. Ara rmada kad n taraftarlar ile yasland zaman erkek taraftarlar n daha fazla iddet olay na kar klar tespit edilmi tir. Ara rmada elde edilen bulgular ve literatürde yer alan çal malar de erlendirildi i zaman, cinsiyetin taraftar iddetini farkl boyutlarda etkiledi i görülmektedir. Bu sonucun ortaya kmas n temelinde, kad n ve erkek taraftarlar n futbola bak aç lar n ve futboldan beklentilerinin farkl olmas n yatt dü ünülebilir. Sonuç olarak, ara rmaya kat lan spor bölümü ö rencilerinin sporda istenmeyen davran lar ile sporda iddet içeren davran lar büyük ölçüde onaylamad klar belirlenmi tir. Bunun yan nda ö rencilerin sporda istenmeyen davran lar ve iddet içeren davran lara ili kin görü lerinin cinsiyete göre anlaml farkl k göstermedi i bulunmu tur. Ara rmada elde edilen bulgular n genel olarak literatürle paralellik gösterdi i görülmü tür. Bu kapsamda sporda iddet ve istenmeyen davran lara ili kin görü ler üzerinde cinsiyetin önemli bir belirleyici olmad söylenebilir. KAYNAKLAR Bahad r, Z. (2006). Futbol seyircisinin sosyo-ekonomik-kültürel yap n iddet eylemine etkisi (Konyaspor örne i). Yay mlanmam yüksek lisans tezi, Ni de Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ni de. Bilir, P. & Sangün, L. (2014). Adana Demirspor ve Adanaspor futbol taraftarlar n iddet ilimleri. Spor ve Performans Ara rmalar Dergisi, 5(1), Demirel, G. (2013). Emniyet mensuplar na göre futbol seyircisini sald rganl k ve iddete yönlendiren futbol etkenlerinin ara lmas. Yay mlanmam yüksek lisans tezi, Bal kesir Üniversitesi Sa k Bilimleri Enstitüsü, Bal kesir. lhan, E., & Çimen, Z. (2011). Spor alanlar nda iddet ve spor medyas n etkileri: Spor yazarlar n alg lar. Ni de Üniversitesi Beden E itimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), Koçer, M. (2012). Futbol derneklerine üye olan taraftarlar n iddet ve holiganizm ilimlerinin belirlenmesi: Kayseri örne i. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, Kuru, E., & Var, L. (2009). Futbol seyircilerinin spor alanlar ndaki sald rganl k davran lar hakk nda betimsel bir çal ma (K ehir ili örne i). Ahi Evran Üniversitesi K ehir itim Fakültesi Dergisi, 10(2), Özen, Ü., Eygü, H., & Kabaku, A. K. (2013). Üniversite ö rencilerinin sporda iddet ve sald rganl k alg lar. Gümü hane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 7, Özsoy, S. (2011). Spor gazetelerinin ba klar nda militarist ve iddet içerikli metaforlar. Gümü hane Üniversitesi leti im Fakültesi Elektronik Dergisi, 1, Piquero, A. R., Jennings, W. G., & Farrington, D. P. (2015). The life-course offending trajectories of football hooligans. European Journal of Criminology, 12(1), Reyhan, S. (2015). Türk futbolunda taraftar iddetinin boyutlar ve taraftar iddetini etkileyen unsurlar n de erlendirilmesi. Uluslararas Spor Bilimleri Dergisi, 1(1),

9 eker, R. (2011). Lise ve üniversite düzeyinde ö renim gören gençlerin, sporda iddet ve istenmeyen davran lara kar görü lerinin incelenmesi. Yay mlanmam yüksek lisans tezi, Kahramanmara Sütçü mam Üniversitesi Sa k Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmara. Tanr verdi, H. (2012). Spor ahlak ve iddet. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), Ta tan,. (2009). Futbol Taraftarl ve iddet olgusu farkl taraftar gruplar nda iddet ilimleri üzerine kar la lmal sosyolojik bir ara rma. Yay mlanmam yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi Sa k Bilimleri Enstitüsü, Mersin. Tutkun, E., Ta mektepligil, M. Y., Canbaz, S., Acar, H., & Çon, M. (2012). Samsunspor taraftarlar n sosyo- ekonomik özellikleri ve iddete e ilimleri. Selçuk Üniversitesi Beden E itimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(1), Van Der Meij, L., Klauke, F., Moore, H. L., Ludwig, Y. S., Almela, M., & Van Lange, P. A. (2015). Football fan aggression: the importance of low Basal cortisol and a fair referee. PloS One, 10(4), DOI: /journal.pone Yücel, A.S., Atalay, A., Gürkan, A. (2015). Sporda iddet ve sald rganl etkileyen unsurlar. Uluslararas Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Ara rmalar Dergisi, 2(2), EXTENDED ABSTRACT Football which has become a popular game all over the world affects the lives of the people and the society in many ways. When approached at professional level, football game is considered as great market, and a phenomenon including economic buoyancy in itself. When approached personally, football is one of the main activities with which people spend their free times. Individuals who actively participate in football both improve their health and enhance their basic motor skills. Additionally, people spending their free time by participating in football matches as a fan get away from stress and relieve psychologically. Football with lots of benefits for human and society life also consists of lots of negativity against social structure and sport ethics. At the top of the negativities mentioned, there comes violence, hooliganism, match fixing and doping. Not only football players and fans but also managements and media take part in these common negative behaviors. There are a lot of underlying factors in these negative courses of action. There are lots of demographic variables among these factors and a great number of researches existing in the literature deals with the effects of demographic characteristics in hooliganism and unwanted behaviors in sports. Investigation of gender effect on unwanted behaviors and violent behaviors in sports were aimed in this research, as well. In total, 114 university students, 43 of which was female and 71 of which male studying in Siirt University School of Physical Education and Sports department in academic year took part in this research. A survey was used in determining the opinions of the participants about violence and unwanted behaviors in sports. The survey used composed of 2 main parts. In the first part of the survey, there were two questions used in determining the demographic features of the participants. With the help of these questions, it was aimed to determine the distribution of the participants based on their gender and their grades. In the second part of the survey, There are 12 questions in total prepared with the aim of determining the opinions of the participants about the violence and unwanted behaviors in sport. In this part, the first 5 questions consists of unwanted behaviors and the last 7 questions deals with the behaviors of violence in sports. Students answer questions in this part with two possible answers: Yes or No. The questions in this part was taken from the survey invented by eker (2011). 9

10 In the statistical analysis of the data obtained from the survey, SPSS 22.0 was used. In the analysis of the students, frequency analysis was used to determine the percentage of the participants based on their grades and gender. In the comparison between the genders and the responses given, chi-square analysis was used. When the opinions of the students participating in the research about unwanted behaviors in sports was evaluated, both men and women was confirmed to be against of Throwing things on to the field of play, Sport players betting, Sport players cheating to win a match, match fixing scandals and sport players using doping. When the results were evaluated based on gender, it was found out that both sexes have similar opinions about unwanted behaviors in sports. Based on the data obtained, it can be said that both sexes of the School of Physical Education and Sports department does not approve the unwanted behaviors in sports. In a similar research carried out by eker (2011), it was aimed to investigate the opinions of the university and high school students about the unwanted behaviors in sports. In the research mentioned, it was resulted that both male and female students does not approve the unwanted behaviors in sports. The discoveries of this research support our results. A great deal of research findings in the literature also shows that fans do not approve violence and hooliganism. In a research carried out by Kuru & Var (2009), a great percentage of the football fans (%83,4) was found not to involve in violence before, during and after the match. In another research carried out by Ta tan (2009), the tendency of the football fans to violence (throwing something to the playing field, using an abusive language towards the manager and the footballers) was found out to be at a high level. When the findings obtained from the study and the results of the studies in the literature compared, it can be said that fans living in different geographical regions have a different attitude towards football. Most of the students participating in this research were found out that they do not approve most of the behaviors containing violence. When studied according to the gender variable, the attitudes of both male and female students are found to show some similarities. It was resulted in this research that both male and female participants do not mostly approve physical and verbal violence attempts especially towards the referees. The reason underlying this result is that the participants are studying at the School of Physical Education and Sports department and it can be thought that they are conscious about the values in sport. In a research carried out by Koçer (2012), it was found out that gender has an important effect on the tendency of violence of the fans. Based on the results obtained, female fans have a lower tendency to violence and aggression than men. In a research carried out by Kuru & Var (2009) It was aimed to investigate the tendency of violence of male and female fans. In that research, it was found out that male fans, when compared with females, involved more in violence in sport. When the results obtained from the research and other researches in the literature analyzed, it is seen that gender affects violence at different sizes. The reason underlying this result is that it can be thought that male and female fans have different perspective about football and their expectancy from football is different. To sum up, it was defined that students studying at the School of Physical Education and Sports department do not approve behaviors including violence and other unwanted behaviors. Additionally, it was found out that there is no gender difference about violence and unwanted behaviors in sport. The results of the research are found be parallel with the 10

11 literature. In this context, it can be said that gender is not a determiner about the thoughts of people about violence and unwanted behaviors. 11