Selahattin POLAT 1 Yıldız GÜNEY 2 TÜRK FINDIĞI NIN (Corylus colurna) TÜRKİYE DEKİ YENİ BİR YAYILIŞ ALANI

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 18, Aralık2015, s Selahattin POLAT 1 Yıldız GÜNEY 2 TÜRK FINDIĞI NIN (Corylus colurna) TÜRKİYE DEKİ YENİ BİR YAYILIŞ ALANI Özet Sivaslı ilçesi Eldeniz köyü doğusunda Bulkaz Dağı (1839 m) üzerinde Suçıkan Dere havzasında metre yükseltileri arasında münferit ya da küçük topluluklar halinde Türk Fındığı (Corylus colurna L.) bulunmaktadır. Bir Avrupa- Sibirya elemanı olan Türk Fındığı (Corylus colurna L.) nem bakımından daha elverişli bir ortam sunan vadide yayılış gösterir. Türk Fındığı bireylerinin gövde çapı cm arasında değişmektedir. Anıtsal nitelikte ağaçlar bulunmaktadır. Oldukça yaşlı olan Corylus colurna fertleri insanlar tarafından tahrip edilmektedir. Bu nedenle bir an önce bu genetik rezervimizin korumaya alınması gerekmektedir. Bu makalede Corylus colurna'nın Bulkaz (Bulgaz) Dağı ndaki doğal yayılış alanı açıklanmıştır. Böylece, bitkinin ülkemizdeki doğal yayılışına ilişkin bilgilere yeni katkılarda bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Türk Fındığı, Corylus colurna, Vejetasyon Coğrafyası, Bulkaz Dağı, Uşak A NEW DISTRIBUTION AREA OF TURKISH FILBERT (Corylus colurna) IN TURKEY Abstract Corylus colurna L. exists in disjunctive and gregarious way in eastern part of Eldeniz village of Sivaslı county, on the Bulkaz Mountain (1839 m), in the Suçıkan Stream basin between m elevations. Corylus colurna L., a European- Siberian element, expands in a valley presenting better aura in terms of humidity. Body diameters of Corylus colurna L change between cm. Monumental trees are seen. Members of Corylus colurna being very old are destroyed by people. Thus, it is urgent this genetic reserve be taken under protection. In this 1 Yrd.Doç.Dr., Uşak Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Fiziki Coğrafya ABD., spolat@usak.edu.tr 2 Arş.Gör., Uşak Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Fiziki Coğrafya ABD., yildiz.guney@usak.edu.tr

2 Selahattin Polat - Yıldız Güney 450 study Corylus colurna is describe the natural distribution area on the Bulkaz (Bulgaz) mountain. Thus, new contributions have been made to the information related to the plants natural range in our country. Keywords: Turkish Filbert, Corylus colurna, Vegetation Geography, Bulkaz Mountain, Uşak 1. GİRİŞ Dünya üzerindeki mevcut fındık türünden Adi Fındık (Corylus avellana L.) ve Türk Fındığı (Corylus colurna L.) ülkemizde doğal olarak yetişmektedir. Kültürü yapılan Lambert Fındığı (Corylus maxima Mill.) ise yerli değildir (Yaltırık, 1997). Corylus avellana L. ve Corylus maxima Mill. çalı ve ağaççık formunda iken Corylus colurna metre boylarında bir ağaçtır. Tek gövdeli oluşu ile ülkemizdeki diğer fındık türlerinden ayrılmaktadır. Düzgün bir gövdeye sahip olan Corylus colurna bu özelliğinden dolayı, Ağaç Fındığı olarak da bilinmektedir. Corylus colurna ülkemizde çok tanınmamaktadır. Olgunluk döneminde piramit formunda, ileriki yaşlarda geniş tepeli bir ağaç olup, kışın yapraklarını döker. Türk Fındığı, Ayı Fındığı, Balkan Fındığı, Kaya Fındığı gibi adlarla anılmaktadır. Meyve örtüsünün kenarları ince şeritler halinde düzensiz olarak yırtılmış olması, sivri uçarlarının geriye doğru kıvrılması ve üzeri yapışkan tüylerle kaplı olması ile diğer fındık türlerinden kolayca ayrılır. Bunun yanında 15-20x10-18 mm. boyutundaki meyveler, üstten hafif basık, geniş yumurta şeklindedir. Perikarp, diğer fındık meyvelerine kıyasla, çok kalın kabukludur. Meyvenin örtüye bağlandığı dip taraftaki mat kısım fındığın hemen hemen yarı boyuna ulaşır ki, bu özellik Türk Fındığı için karakteristiktir (Yaltırık ve Efe. 2000;192). Kuraklığa dayanma kabiliyeti yüksektir. -5 o C hatta -30 o C soğuklara dayanabilir (Tosun, 2012;23). Ülkemizde m yükseltileri arasında yayılış gösterir. Türk Fındığı, yetişme ortamı isteği bakımından kanaatkârdır. Balçıklı toprakları sever, aşırı alkalileşen topraklara bile tahammülü yüksektir. Hem dikey ve hem de yatay yönde kuvvetli kök yapısı oluşturur. Nem isteği yüksektir. Genel olarak Karadeniz ikliminin hüküm sürdüğü yerlerde yayılış gösterir. Sağlam, dayanıklı, ince tekstürlü, iyi cila kabul eden odunları kırmızı renkli olup mobilyacılıkta kıymetlidir. Orta ve Batı Karadeniz bölümlerindeki orman köylüleri tarafından hediyelik eşya yapımında kullanılır. Bu makalede, Corylus colurna'nın Bulkaz (Bulgaz) Dağı ndaki doğal yayılış alanı açıklanmıştır. Böylece, bitkinin ülkemizdeki doğal yayılışına ilişkin bilgilere katkıda bulunulmuştur. Yaptığımız literatür taramalarına göre, söz konusu çalışmanın dışında bu bitkinin Bulkaz Dağı, Suçıkan Dere vadisinde bulunduğunu ortaya koyan başka bir çalışma tespit edilememiştir. Vadide, Türk Fındığı (Corylus colurna ) nın varlığı, ilk defa tarafımızdan ortaya konulmuştur. 2. Materyal ve Yöntem Türk Fındığı (Corylus colurna), Sivaslı İlçesi Eldeniz köyü doğusunda yükselen Bulkaz Dağı Suçıkan Dere vadisinde ilk defa 12/09/2015 tarihinde yapmış olduğumuz arazi çalışmaları sırasında tespit edilmiştir. Daha sonraki zamanlarda sahaya gidilerek bitkinin yayılış gösterdiği alanlar tespit edilmiştir. Taksonun, GPS ile yükselti değerleri kayıt edilmiştir. Alanın jeolojik, jeomorfolojik özellikleri ve toprak yapısına dair gözlemlerde bulunulmuştur. Akarsu havzasındaki Corylus colurna fertlerinin göğüs seviyesinde boy ve gövde çapları ölçülerek,

3 451 Türk Fındığı nın (Corylus Colurna) Türkiye deki Yeni Bir Yayılış Alanı sahadaki toplanan bitkilerin teşhisi yapılmıştır. Ayrıca dünyada ve Türkiye de bitkinin yayılışı ile ilgili literatür taraması gerçekleştirilmiştir. 1/25000 ölçekli topografya haritalarının K23-c4 ve K23-d4 paftalarından 10 metre çözünürlüklü sayısal yükseklik modeli elde edilerek, araştırma alanının bakı ve eğim analizleri yapılmıştır. 3. Dünya da ve Türkiye de Yayılış Alanı Vatanı güneydoğu Avrupa ile batı Asya (Kayacık, 1981;77) olan Türk Fındığının doğal yayılış alanı mevcut literatür bilgilerine göre, Balkanlar (Sırbistan, Bulgaristan ve Romanya), kuzeybatı ve batı Kafkasya, İran ın kuzey ve kuzeybatısı, Hazar Denizi nin doğu kıyısı, Afganistan, Pakistan ve Himalaya Dağları ndan Çin e kadar geniş bir sahadır (Irmak ve Gülçur, 1974, Yaltırık vd.,2000). Anadolu da ise en yaygın bir şekilde bulunduğu saha Kuzeybatı Anadolu ormanlarıdır (Şekil 1). Ülkemizdeki yayılışı doğuda Gürcistan sınırından başlayıp, tüm Karadeniz Bölgesi dağları boyunca devam ederek Istıranca Dağları vasıtasıyla Bulgaristan sınırına değin uzanır. Düzce-Yığılca, Ankara-Nallıhan Köstebek ormanı (1600 m), Balıkesir-Edremit Kazdağı, Kastamonu nun Azdavay-Cide arası, Tosya-Gavur Dağı, ayrıca Araç ilçesi Göller (1360 m) ve Dereyayla bölgesinde Cennetdere (1700 m), Amasya nın Sarı Dağı (1600 m), Sinop un Ayancık-Zindan bölgesi (1160 m) ve Çingen Konağı yöreleri, Eskişehir in Mihalıççık ilçesi Çatacık ormanı (800 m), Çorum-Oğuzlar ilçesi Kavak Dağı ( m) ve Afyon Sultandağı ilçesi Derecine Kasabası Kapıkayası mevki, Afyon Hocalar ilçesi Yağcı köyü doğusu, Istıranca Dağları Demirköy-Dereköy çevresi, Doğu Karadeniz Bölümü (Rize ve Trabzon), Azmak Dere- Çukurören (Gediz-Kütahya), Budağan Dağı (Tavşanlı-Kütahya), Fındıcık Deresi-Oysuköyü (Dumlupınar-Kütahya) bitkinin münferit veya topluluklar halinde Türkiye de doğal olarak yetiştiği yerlerden bazılarıdır (Irmak ve Gülçur;1974, Anşin ve Özkan;1993, Yaltırık ve Efe ;2000, Dursun Çetinkaya;2000, Demirtaş ;2003, Kargıoğlu ;2003, Atalay ;1994, Genç ve Diğerleri ;1998, Yücel ;2003, Aydınöz, 2004, Polat, 2014). Şekil 1. Türkiye de Corylus colurna nın Yayılışı. 4.Türk Fındığı'nın (Corylus Colurna) Budağan Dağı'nda Yayılış Alanı Corylus colurna ları tespit ettiğimiz yer, Uşak İli doğusunda yükselen Bulkaz (Bulgaz) Dağı üzerindeki Suçıkan derenin bir kolu olan Çamlı Dere vadisidir. İdari açıdan Sivaslı ilçesi Eldeniz köyü sınırları içinde olup yerleşmenin 6 km doğusundadır (Şekil 2).

4 Selahattin Polat - Yıldız Güney 452 Şekil 2.Araştırma Sahasının Lokasyon Haritası. Bulkaz Dağı, Hocalar (Afyon) ile Sivaslı ilçesi (Uşak) arasında yükselir. En yüksek yeri 1930 m olan bu dağın üzerinde Kafayurt Tepe (1797 m), Kocaölüsü Tepe (1820 m), Karanlıcak Tepe (1878 m) başlıca zirvelerdir. Bulkaz Dağı, Sandıklı depresyonu ile Uşak-Banaz platosu arasındaki düşey yönlü faylarla sınırlandırılmış tipik bir horsttur. Kütlenin Uşak-Banaz platosuna bakan batı yamaçlarının eğim değeri yüksek olup, fay dikliğine denk gelir. Fay, Cabar-Gürpınar-Pınarbaşı-Sivaslı-Eldeniz-Hanoğlu-Cinoğlu hattı boyunca uzanır. Bu tektonik hareket nedeniyle kütle doğuya doğru çarpılmıştır. Fay sarplığının önünde Akdere, Suçıkan Dere, Kovdu Dere, Payamalanı Dere ve Yılan Dere gibi akarsuların oluşturduğu birikinti koni ve yelpazeleri sıralanır. Bunların üzerinde Gürpınar, Pınarbaşı, Sivaslı, Eldeniz, Hanoğlu gibi yerleşmeler kurulmuştur. Bulkaz Dağı, metamorfik ve tortul kayaçlardan yapılıdır. Dağlık kütlenin temelinde gnays, mikaşist, kloritli şist, kalkşist, mermer, metaofiolit ve fillat gibi metamorfikler bulunur. Şistler, özellikle Cinoğlu-Hanoğlu-Eldeniz-Özbeyli arasındaki sahada aflöre olur. Şistlerin üzerine ise Permo-Triasa ait mermerler gelir (Aysal, 2002;3). Beyaz, gri, mavi renge sahip olan mermerler dağlık kütlenin büyük bir kısmında yüzeylenir. Dolin, mağara, lapya gibi karstik şekiller gelişmiştir. Bulkaz Dağı nda Türk Fındığı, mermerler üzerinde yayılış gösterir. Bitki coğrafyası açısından Bulkaz Dağı ve çevresi, Akdeniz fitocoğrafya bölgesi ile İran- Turan fitocoğrafya bölgesinin birbirlerine geçiş yaptığı ve bu flora bölgelerine ait bitkilerin bulunduğu kesimde yer alır. Kuru ormanların yayılış gösterdiği bir alandır. Kuru ormanın hâkim türünü ardıçlar oluşturur. Dağ üzerinde yer alan dolinlerin tabanları hariç diğer yerlerde toprak örtüsü, eğim değerinin yüksek olmasından dolayı oldukça sığdır. Mermerler çoğu yerlerde yüzeye çıkmış olup taşlık-kayalık bir görünüme sahiptir. Akarsu vadi yamaçlarında fiziksel ayrışma ürünü olan yamaç döküntüleri gelişmiştir.

5 453 Türk Fındığı nın (Corylus Colurna) Türkiye deki Yeni Bir Yayılış Alanı Bulkaz Dağı nın hâkim bitkisi örtüsünü Juniperus oxycedrus L. ssp. oxycedrus, Juniperus excelsa ve Juniperus foetidissima oluşturur. Özellikle bu türler dağın üst kesimlerine kadar çıkar. Dağın üst kesimlerinde Pinus nigra ile karışır. Suçıkan havzasının yukarı kesimlerinde karaçamlar, 1550 metreden sonra sahaya hâkim olur. Karanlıcak Tepe (1876 m) batısında Çamlı Dere vadisi içlerinde Titrek Kavak (Populus tremola) yer yer karaçamların içinde görülmektedir (Fotoğraf 1). Fotoğraf 1. Suçıkan Dere Yukarı Havza Kesiminde Anadolu Karaçamı (Pinus nigra), Ardıç (Juniperus excelsa Ve Juniperus foetidissima) ve Türk Fındığı (Corylus colurna) Cabar-Gürpınar-Sivaslı-Eldeniz-Hanoğlu doğusunda görüleceği gibi dağın birikinti konisi ve yelpazelerinin bulunduğu alanlarda kolüvyal topraklar üzerinde meşeler (Quercus coccifera, Quercus italicumssp.macrolepis, Quercus pubescens) yayılış gösterir. Meşeler, 1400 metreye kadar çıkar. Tahrip edildiği yerlerde ise defne yapraklı ladenler (Cistus laurifolius) yayılış gösterir. Corylus colurna, Bulkaz Dağı nda Suçıkan derenin bir kolu olan Düşüklü Dere ve Çamlı dere vadisinin Karayaprak Tepe (1717 m) ile Karagöl Tepe (1726 m) kuzeyinde yer alan isimsiz tepe (yöre halkının Gücük mevki olarak söylediği) arasındaki vadi yamaçlarında yayılış gösterir. Bitkinin bulunmuş olduğu yamaçların eğim değerleri çok yüksektir (Şekil 3-5). Düşüklü Dere vadisinde 9 adet Corylus colurna ağacı bulunmaktadır. Çamlı dere vadisinin hem kuzey hem güney yamacında görülür (Fotoğraf 1). Ancak, kuzey yamaçta birey sayısı oldukça azdır ve 1482 m yükseltisine kadar çıkarlar. Güney yamaçta ise metre yükseltileri arasında yayılış gösterir (Fotoğraf 2). Türk Fındığı nın Bulkaz Dağı ndaki yayılış alanının yükseltisi taksona ait söz konusu yükselti aralığının içinde kalır.

6 Selahattin Polat - Yıldız Güney 454 Şekil 3.Araştırma Alanının Sayısal Yükseklik Modeli ve Türk Fındığı'nın (Corylus colurna) Dağılımı. Fotoğraf 2. Suçıkan Dere Vadisi Güney Ve Kuzey Yamaçlarında Corylus colurna lar. Fındıklar, çok belirgin mermerlerden yapılı sırtlarla ayrılan korunaklı yamaçta Juniperus excelsa ve Juniperus foetidissima ile birlikte bulunmaktadır (Fotoğraf 3). Papaz külahı (Eunonymus latifolius (L.) Miller ssp. latifolius), yabani badem (Amygdalus orientalis), kuş kirazı (Prunus avium L.), dişbudak (Fraxinus angustifolia), karamuk (Berberis vulgaris), kuşburnu (Rosacanina) bunların içinde tek tük olarak rastlanılan taksonlardır (Fotoğraf 3). Dağın büyük bir kısmında ardıçlar yayılış gösterir. Vadinin güney yamacında Corylus colurna lar 200 ün üzerinde sayıya sahiptir. Kahverengi orman toprakları, Bulkaz Dağı üzerinde geniş yayılış gösterir (Dursun Çetinkaya, 2000;48). Bu topraklar oldukça sığdır. Çoğu yerde eğim değerinin yüksek olması

7 455 Türk Fındığı nın (Corylus Colurna) Türkiye deki Yeni Bir Yayılış Alanı nedeniyle (30-45 derece) toprak örtüsü aşağıya taşınmış ve ana kaya olan mermerler yüzeye çıkmıştır. Corylus colurna lar mermerlerin çatlakları arasında yayılış gösterdiği dikkati çeker. Çamlıdere akarsu vadisinin kuzey ve kuzeydoğuya bakan yamaçlarında dağılış gösterir. Bununla birlikte az da olsa söz konusu vadinin güneye bakan yamaçlarında da Corylus colurna lar bulunmaktadır (Şekil 4). Şekil 4.Araştırma Alanının Bakı Haritası. Şekil 5.Araştırma Alanının Eğim Haritası.

8 Selahattin Polat - Yıldız Güney 456 Bir Avrupa-Sibirya elemanı olan Corylus colurna bireyleri üzerinde yaptığımız ölçümlerde göğüs yüksekliğinde gövde çevresi cm., çapları ise cm arasındadır. Boyları ise 4-15 metre arasında değişmektedir. Sahada anıtsal nitelikte bireyler bulunmaktadır (Fotoğraf 3). Türk Fındığı olgunluk döneminde piramit formunda, ileriki yaşlarda geniş tepeli bir ağaç formuna sahiptir. Sahadaki bireylerin büyük bir kısmı geniş tepeli olup oldukça yaşlıdır. Konik forma sahip birey sayısı ise çok azdır. Ağaç gövdelerin büyük bir kısmı çürümüş haldedir. Bunun yanında eğri gövdelidir. Fotoğraf 3. a)corylus colurna bireyleri İçinde Yer Alan Eunonymus latifolius (L.) Miller ssp.latifolius. b)çamlı Dere Vadisinin Güneye Bakan Yamaçlarında Corylus colurna ve Ardıçlar (Juniperus excelsa ve Juniperus foetidissima). c) Corylus colurna Bireyleri İçinde Yer Alan Eunonymus latifolius (L.) Miller ssp. latifolius. d) Anıtsal Nitelikte Corylus colurna. Gövde Çevresi 480 cm, Çapı 150cm. Yöre halkı, bitkinin meyvelerini besin maddesi olarak değerlendirmektedir. Meyveler Eylül-Ekim ayında toplanmaktadır. Ağaçlar çok büyük olduğundan meyve hasadı, uçunda çengel bulunan uzun ahşap sırıklarla yapılmaktadır (Fotoğraf 4). Yöre halkı, ağaç sayısının kaçak kesimler sonucunda gün geçtikçe azaldığını dile getirmektedir.

9 457 Türk Fındığı nın (Corylus Colurna) Türkiye deki Yeni Bir Yayılış Alanı Fotoğraf 4. a)yöre Halkı, Uçunda Çengel Bulunan Ahşap Aletlerle Corylus colurna Meyvelerini Toplanmaktadır. b) Corylus Colurna Meyveleri Toplanarak Gıda Maddesi Olarak Değerlendirilmektedir. Fındıkları Taşıyan Yöre İnsanları. 5.Sonuç ve Öneriler Bir Avrupa-Sibirya elemanı olan Türk Fındığı nın (Corylus colurna L.) Anadolu da doğal yayılış gösterdiği alanlardan biri de Bulkaz Dağı ndaki Suçıkan Dere vadisidir. Türkiye de bilinen yayılış sahasının en güneye indiği yerlerden biri olması açısından önemlidir. İç Anadolu Bölgesi ile Ege Bölgesi arasında yükselen, kuzeybatı-güneydoğu hattı boyunca uzanan Budağan Dağı, Şaphane Dağı, Murat Dağı, Ahır Dağı, Akdağ gibi kütleler üzerinde geçmişte bu türün daha geniş yayılış alanına sahip olması kuvvetle muhtemeldir. Nem isteği yüksek olan Corylus colurna nın Suçıkan Dere vadisinin bu kesiminde varlığını günümüze kadar sürdürmesi jeomorfolojik yapının hazırladığı şartların bir sonucu olmalıdır. Türk Fındığı, kuru ormanın hâkim olduğu alanda, nem bakımından daha elverişli bir ortam sunan Suçıkan vadisi içinde metre yükseltiler arasında yayılış gösterir. Sahada 200 ün üzerinde Corylus colurna bireyi bulunmaktadır. Yaptığımız ölçümlere göre göğüs yüksekliğinde (yerden 130cm yüksekte) gövde çapları cm, boyları ise 4-15 metre arasında değişmektedir. Corylus colurna, nesli tehlike altına girmiş olan türler içerisinde yer almasa da bu gruba aday türlerdendir (Arslan, 2009;172). Sahadaki Türk Fındığı fertleri de yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Nitekim yöre halkı, önceden çok sayıda Corylus colurna nın olduğunu dile getirmektedir. Yakacak temini, küçükbaş hayvanlara dallarının yem amaçlı olarak kesilmesi, ayrıca yüksek boya sahip olması nedeniyle meyvelerinin yanlış hasat sırasında uzun çengelli aletlerle kırılması nedeniyle ağaçlar zarar görmekte ve yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bırakılmaktadır (Fotoğraf 10). Diğer bir tehdit unsuru ise son yıllarda hızla sayısı artan taş ocaklarıdır. Bir an önce bu genetik rezervimizin korumaya alınması gerekmektedir.

10 Selahattin Polat - Yıldız Güney 458 Fotoğraf 5.Hayvanlara Yem Amacıyla Dalları Kesilmiş Olan Corylus colurna. Türk Fındığı, tohumdan üretilebilmektedir. Park ve bahçe düzenlemeleri ile ağaçlandırma çalışmalarında kullanılabilir. Nitekim Eldeniz köyü içinde kültüre edilmiş bireyler bulunmaktadır (Fotoğraf 6). Bu tür çalışmalar ile bitkinin varlığı korunmuş olacaktır. Fotoğraf 6. Eldeniz Köyünde Kültüre Edilmiş Corylus colurna Bireyi TEŞEKKÜR Arazi çalışmalarımız sırasında bizlere yardımcı olan Sayın Süleyman DEMİRHAN a ve Eldeniz köyü halkından Sayın Hasan TEKİN e teşekkür ederiz.

11 459 Türk Fındığı nın (Corylus Colurna) Türkiye deki Yeni Bir Yayılış Alanı KAYNAKLAR ANŞİN, Rahim; ÖZKAN, Zafer Cemal, (1993), Tohumlu Bitkiler (Sperma tophyta), Odunsu Taksonlar, Orman Fakültesi Yayın No: 27, Trabzon. ARSLAN, Mustafa, (2005), Batı Karadeniz Bölgesindeki Türk Fındığı (Corylus colurna L.) Populasyonlarının Ekolojik ve Silvikültürel Yönden İncelenmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bolu. ATALAY, İbrahim, (1990), Vejetasyon Coğrafyasının Esasları, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir. ATALAY, İbrahim, (1994), Türkiye Vejetasyon Coğrafyası, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir. ATALAY, İbrahim, (2002), Türkiye nin Ekolojik Bölgeleri, Orman Bakanlığı Yayınları, İzmir. AVCI, Meral, (1990), Göller Yöresi Batı Kesiminin Bitki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. AVCIOĞLU, Başak, (2002), Kale-Bolu Fındığı Örneğinde Tabiatı Koruma Alanlarının Eğitim ve Araştırma Etkinlikleri Açısından Alan Kullanım Planlaması, Kırsal Çevre Yıllığı 2002, s , Ankara. AYDINÖZÜ, Duran, (2004), Kasnak Meşesi (Quercus vulcanica (Boiss.and Heldr.Ex. Kotschy) nin Türkiye deki İkinci Bir yayılış Alanı, Marmara Coğrafya Dergisi, S.9, s AYSAL, Namık, (2002), Özbeyli (Sivaslı-Uşak) Metaofioyolitinin Jeolojisi, Mineralojisi ve Petrografisi, İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yerbilimleri Dergisi, C.15 (1), s ÇAĞLAR, Yücel, (2003), Dendroloji (Ağaçbilim) ve Orman Ekolojisi Okulu Ders Notları, Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Yayınları, Ankara. DAVIS, Peter Hadland, (1982), Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Volume 7, Edinburg University Press, Edinburg. DEMİRTAŞ, Ahmet, (2003), Oğuzlar İlçesi ndeki Kavak Dağı nda Doğal Türk Fındığı Topluluğu, Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği, Kırsal Çevre Yıllığı 2003, 25-31, Ankara. DÖNMEZ, Mehtap, (2005), Bulkaz Dağı nın (Uşak) Flora ve Vejetasyonunun İncelenmesi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. DÖNMEZ, Yusuf, (1985), Bitki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları, İstanbul. DURSUN ÇETİNKAYA, Sevda, (2000), Yukarı Büyük Menderes Havzasının Bitki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. ERİNÇ, Sırrı, (1977), Vejetasyon Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları, İstanbul.

12 Selahattin Polat - Yıldız Güney 460 GENÇ, Musa; GÜNER, Şükrü Teoman; GÜLCÜ, Süleyman ve FAKİR, Hüseyin, (1998), Afyon Dereçine Türk Fındığı Bükü, Orman ve Av Dergisi, C.74 (6), GÜNAL, Nurten, (1997), Türkiye de Başlıca Ağaç Türlerinin Coğrafi Yayılışı, Ekolojik ve Floristik Özellikleri, Çantay Kitapevi, İstanbul. GÜNAL, Nurten, (2013), Türkiye de İklimin Doğal Bitki Örtüsü Üzerindeki Etkileri, Acta Turcıca Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, C.5 (9) s KARGIOĞLU, Mustafa, (2003), The Flora of Ahırdağı (Afyonkarahisar) and Ist Environs, Turkish Journal of Botany, S. 27,s KASAPLIGİL, Baki, (1963), Corylus colurna L. And Its Varieties, California Horticultural Society Journal, Vol. XXIV, s KASAPLIGİL, Baki, (1972), A Bibliography on Corylus (Betulaceae) with Annotations Annual Report of the Northern Nut Growers Association, S. 63, s KAYACIK, Hayrettin, (1967), Orman ve Park Ağaçlarının Özel Sistematiği, Cilt: I, II, III, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, (1997), Uşak İli Arazi Varlığı, KHGM Yayınları, Ankara. POLAT, Selahattin, (2014), Türk Fındığı (Corylus colurna) nın Türkiye deki Yeni Bir Yayılış Alanı, Marmara Coğrafya Dergisi, S. 29, s TOSUN, Suat ve ARSLAN, Mustafa, (2007), Göreni Şaşırtan Görkemli Türk Fındığı, Çevre ve İnsan Dergisi. 2007/2, S. 69, Ankara. TOSUN, Suat, (2012), Cadde (Yol) Ağacı Olarak Amerika da ve Avrupa da Popülerleşen Türk Fındığı (Corylus colurna L.), Orman ve Av Dergisi, S.3, 22-25, Ankara. YALTIRIK, Faik, (1997), Orman ve Park Ağaçlarımız (İğne yapraklılar), Atlas Dergisi, Nisan Eki, İstanbul. YALTIRIK, Faik, (2000), Dendroloji Ders Kitabı Gymnospermae-Angiospermae. (Orman Endüstrisi Mühendisliği Bölümü Öğrencileri İçin), İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul.