FEDERAL ALMANYA EKONOMİK GELİŞMELER RAPORU Yılı. II. Çeyrek Dönem Değerlendirmesi. Berlin Ekonomi Müşavirliği

Transkript

1 FEDERAL ALMANYA EKONOMİK GELİŞMELER RAPORU Yılı II. Çeyrek Dönem Değerlendirmesi Berlin Ekonomi Müşavirliği

2 İÇİNDEKİLER Yönetici Özeti (Genel Görünüm) Sektörel Gelişmeler... 5 Cari Denge... 6 Tüketim İstihdam Fiyatlar Finansal Göstergeler Bütçe Verileri ve Mali Tahminler T.C. Berlin Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği / II Sayfa 1

3 YÖNETİCİ ÖZETİ Genel Görünüm Federal Almanya ekonomisi yılı ikinci çeyreğinde stabil bir hızda büyümeye devam etmiştir. Bu dönemde Alman ekonomisi bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,4 oranında, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 1,6 oranında büyümüştür. Hem çeyrek dönemli hem de yıllık bazlı ekonomik büyümeye en büyük katkının dış ticaretten geldiği görülmüştür. Buna göre dış ticaretin büyümeye katkısı çeyrek dönemde yüzde 0,7 oranında, yıllık bazda ise yüzde 0,9 oranında olmuştur. Tüketim harcamaları bu dönemde de ekonomik büyümeye pozitif katkısını sürdürmüştür. Çeyrek dönem bazında özel tüketim harcamaları yüzde 0,2 oranında, kamu tüketim harcamaları ise yüzde 0,3 oranında artmıştır. Yıllık bazda ise özel tüketim harcamaları yüzde 1,8 oranında, kamu tüketimi harcamaları ise 1,9 oranında artış göstermiştir. Çeyrek dönem bazında ticari stoklar ve makine-ekipman yatırımları yüzde 0,4 oranında azalarak büyümeyi olumsuz yönde etkilerken, diğer yatırım kalemleri (yüzde 0,7 oranında artış) ve inşaat yatırımları (yüzde 1,7 oranında artış) olumlu katkı sağlamıştır. Yıllık bazda ise makine-ekipman yatırımları ile inşaat yatırımları büyümeye pozitif katkı sağlarken, stoklardaki azalışın devam etmesi nedeniyle büyüme negatif yönlü etkilenmiştir. yılı birinci yarısında Almanya nın ithalatı yüzde 2,99 oranında artarken ihracatı yüzde 6,95 oranında artmıştır. Buna göre Alman dış ticareti Ocak-Haziran döneminde 123,7 milyar Avro dış ticaret fazlası vermiş olup, söz konusu fazla geçen yıl aynı dönemde 98,7 milyar Avro olarak hesaplanmıştır. Buna göre Almanya nın dış ticaret fazlası yüzde 25 oranında artmış görünmektedir. Almanya nın yılı ilk yarısındaki ihracat/ithalat rakamları ülkeler bazında incelendiğinde, Almanya nın yılı ilk çeyreğindeki dış ticaretinin AB ülkeleri, Avro bölgesi ülkeleri, üçüncü ülkeler ve Türkiye aleyhine gelişim gösterdiği görülmekte olup, T.C. Berlin Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği / II Sayfa 2

4 özellikle Türkiye ye yaptığı ihracat miktarı yüzde 22,3 oranında dramatik olarak artarken Türkiye den yaptığı ithalatın sadece yüzde 6 oranında artması dikkat çekicidir. Almanya da üç yıldır devam eden işsizlik oranındaki azalış trendi yılı Haziran ayında da devam etmiş olup, işsizlik oranı yüzde % 4,8 olarak gerçekleşmiş, iş verimliliği ise kişi başına göre yüzde 1,2 oranında artmıştır. Almanya daki enflasyon oranı Haziran ayı itibariyle bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,3 oranında artmış olup, düşük oranlı enflasyon seyrinde enerji fiyatlarındaki yüzde 5,9 luk ve gıda fiyatlarındaki yüzde 1 lik azalmanın büyük etkisi olmuştur. Enerji fiyatları dikkate alınmaksızın yapılan hesaplamalara göre ise çekirdek enflasyon oranı yüzde 1,1 olarak gerçekleşmiştir. AB Merkez Bankası, Eylül ayındaki kararından sonra politika faizi seviyesinde tekrar değişikliğe gitmemiş, ancak yılı için, uzun vadeli refinansman programlarında kullanılan faiz oranlarını politika faizi seviyesine indirmiştir. Ayrıca AB Merkez Bankası Mart ayı itibariyle, parasal genişleme (quantitative easing) politikası çerçevesinde her ay 60 milyar Avro tutarında uzun vadeli tahvil alımına (Extended Asset Purchase Programme) başlamıştır. Federal Maliye Bakanlığı nın sıfır net borçlanma hedefine karşın, Ocak- Haziran ayı içerisinde 5,4 milyar Avro tutarında net borçlanma gerçekleştirdiği görülmektedir. T.C. Berlin Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği / II Sayfa 3

5 Sektörel Gelişmeler Çeyrek Dönemler İtibariyle GSYH Büyümesi (%) 2013 I II III IV. I. II. III. IV. I. Çeyrek Bazlı Karşılaştırma* 0,0 0,7 0,3 0,4 0,7-0,2 0,1 0,7 0,3 0,4 Yıllık Bazlı Karşılaştırma** -1,6 0,9 1,1 1,3 2,5 0,8 1,2 1,6 1,1 1,6 Kaynak: Federal İstatistik Bürosu 1 * Mevsimsellikten ve takvimsel etkilerden arındırılmıştır. ** Mevsimsellikten ve takvimsel etkilerden arındırılmamıştır. II. Destatis (Alman İstatistik Enstütüsü) tarafından açıklanan verilere göre, yılının ikinci çeyreğinde Alman Ekonomisi bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,4 oranında, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 1,6 oranında büyümüştür. Çeyrek dönemli büyüme dikkate alındığında özellikle dış ticaretin ekonomik büyümeye olumlu katkıda bulunduğu görülmüştür. Bir önceki çeyreğe göre ihracat yüzde 2,2 oranında artarken, ithalat yalnızca yüzde 0,8 oranında büyümüştür. Açıklanan rakamlara göre, Almanya nın dış ticaret performansı, yüzde 0,7 oranıyla ekonomik büyümeye en fazla katkıda bulunan etken olmuştur. Aynı dönemde özel tüketim harcamaları yüzde 0,2 oranında artarken, kamu tüketim harcamaları yüzde 0,3 oranında artmıştır. Bir önceki çeyrek döneme göre hem ticari stoklarda hem de makine ve ekipman yatırımlarında yüzde 0,4 oranında azalma görülmüş olup, bu durum büyümeyi olumsuz yönde etkilemiştir. Diğer taraftan diğer yatırım kalemleri yüzde 0,7 oranında, inşaat yatırımları ise yüzde 1,7 oranında artış göstererek olumlu gelişme göstermiştir. Yıllık bazlı değerlendirme yapıldığında da ekonomideki yükseliş trendinin yüzde 1,6 oranıyla devam ettiği görülmektedir. Yıllık bazda görülen büyümenin, özellikle dış ticaretten kaynaklandığı, bu dönemde ihracatın yüzde 6,6 oranında, ithalatın ise yüzde 5,6 oranında arttığı görülmüştür. Buna göre, dış ticaretin büyümeye katkısı yüzde 0,9 oranında olmuştur. Bu dönemde özel tüketim yüzde 1,8 oranında, kamu tüketimi ise 1,9 oranında artış göstererek büyümeye olumlu katkı yapmıştır. Yıllık bazda makine ve ekipman yatırımları yüzde 3,0 1 T.C. Berlin Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği / II Sayfa 4

6 oranında ve inşaat yatırımları ise yüzde 0,8 oranında artarken, stoklarda yüzde 1,0 oranında azalış ortaya çıkmıştır. 2 Yıllık bazda işsizlik oranındaki düşüş devam ederken, ikinci çeyrekte toplam 42,8 milyon kişi istihdam edilmiştir. İş verimliliği ise kişi başına göre yüzde 1,2 oranında artmıştır. Cari Denge Federal Almanya Cari Dengesi (milyar Avro) Ocak-Haziran Ocak-Haziran Değişim (milyar Avro) Değişim (%) İhracat 556,6 595,3 38,7 6,95 İthalat 457,9 471,6 13,7 2,99 Dış Ticaret Dengesi 98,7 123,7 25,0 25,33 Mal Ticareti 108,1 130,1 21,0 19,25 Hizmetler -15,6-15,0 0,6-3,85 Esas Gelir 23,3 22,4-0,9-3,86 Ek Gelir -21,7-22,9-1,2 5,53 Cari İşlemler Dengesi 94,0 114,6 20,6 21,91 Kaynak: Federal İstatistik Bürosu T.C. Berlin Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği / II Sayfa 5

7 Almanya nın İhracat ve İthalatının Dağılımı (Milyar Avro) (%) Ocak-Haziran 4 Ocak-Haziran 5 İhracat İthalat İhracat İthalat Miktar Oran Miktar Oran Miktar Oran Değişim Miktar Oran Değişim (%) (%) (%) (%) (%) (%) Toplam 558, , , ,0 471, ,0 Avro alanı 208, , ,5 37 4,7 213,0 45 2,4 Diğer AB 118, , ,7 21 8,5 96,0 20 3,1 Diğer Ülkeler 231, , ,8 42 8,2 162,7 35 3,8 Türkiye 9,4 1,6 6,6 1,4 11,5 1,6 22,3 7,0 1,4 6 Kaynak: Federal İstatistik Bürosu yılı Ocak-Haziran döneminde Almanya toplam 595,3 milyar Avro tutarında ihracat, 471,6 milyar Avro tutarında ithalat yapmıştır. Buna göre yılı ilk yarısında ihracat yüzde 6,95 oranında artarken ithalat yüzde 2,99 oranında artmıştır. Geçici verilere göre Alman dış ticareti Ocak-Haziran döneminde 123,7 milyar Avro dış ticaret fazlası vermiş olup, bu rakam yılı Ocak-Haziran döneminde 98,7 milyar Avro tutarındaydı. 6 yılı ilk yarısında Almanya, Avrupa Birliği üyesi ülkelere 347,2 milyar Avro tutarında ihracat, bu ülkelerden ise 308,9 milyar Avro tutarında ithalat yapmıştır. Avro Para Birliği üyesi ülkelere 219,5 milyar Avro tutarında ihracat, bu ülkelerden 213,0 milyar Avro tutarında ithalat yapmıştır. Almanya nın Avrupa Birliği ve Avro Para Birliği ne yaptığı ithalat ile bu ülkelerden yaptığı ihracatın toplam ithalat ve ihracatı içerisindeki oranı değişiklik göstermemiştir. Üçüncü ülkelere yapılan ihracat 248,8 milyar Avro ile önceki yıla göre yüzde 8,2 oranında artarken, üçüncü ülkelerden yapılan ithalat 162,7 milyar Avro ile önceki yıla göre yüzde 3,8 oranında artmıştır. Destatis in dış ticaret istatistiklerine göre Almanya, Türkiye den Ocak-Haziran döneminde 7,0 milyar Avro tutarında ithalat yaparken, aynı dönemde Türkiye ye 11,5 milyar Avro tutarında ihracat yapmıştır. yılının aynı zaman dilimi ile karşılaştırıldığında, Almanya nın Türkiye ye bu dönemdeki ihracatı yüzde 22,3 oranında artarken, Türkiye den T.C. Berlin Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği / II Sayfa 6

8 yaptığı ithalatı yüzde 6,0 oranında artmış ve yılı II. çeyreğinde Almanya Türkiye ye karşı 4,5 Milyar Avro tutarında dış ticaret fazlası elde etmiştir. Almanya nın Dış Ticaret ve Cari Dengesi (Fazla) (Milyar Avro) Haziran Ocak- Haziran Haziran Ocak- Haziran Dış Ticaret Dengesi (Fazla) 24,0 123,7 16,2 98,7 Cari Denge (Fazla) 24,4 114,6 16,9 94,0 Almanya İstatistik Bürosu verilerine göre, Almanya nın Ağustos ayı cari dengesi aylık bazda 12,3 milyar Avro, ilk yedi aylık dönem bazında ise 151 milyar Avro fazla verdi. İş bu değerlendirme raporunun hazırlandığı tarih itibariyle Almanya nın en son açıklanan cari fazla rakamı ise (-Ağustos itibariyle) 151 milyar Avro olarak gerçekleşmiştir. Tüketim Tüketim Harcamaları (Milyar )* Bir önceki yıla göre Değişim I. II. III. IV. I. II. (%) Özel Tüketim Harcamaları ,8 Kamu Tüketim Harcamaları ,9 Toplam Tüketim Harcamaları ,8 Kaynak: Federal İstatistik Bürosu 7, * Mevsimsel ve takvimsel olarak düzeltilmiş rakamları içermektedir. Bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam tüketim harcamalarında yüzde 1,8 oranında artış gözlemlenmiş olup, buna paralel olarak özel tüketim yüzde 1,8 oranında ve kamu tüketimi yüzde 1,9 oranında artmıştır. Diğer taraftan Toplam sabit sermaye içerisindeki makine ve ekipman yatırımı yüzde 3 oranında, inşaat yatırımları yüzde 0,8 oranında artarken, stoklarda görülen azalış trendi devam etmiştir T.C. Berlin Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği / II Sayfa 7

9 İstihdam ILO İstihdam Verileri Haziran 2013 Haziran Haziran İstihdam (milyon) 39,46 39,77 39,91 İşsiz (milyon) 2,18 2,09 1,95 İşsizlik Oranı (%) 5,2 5,0 4,7 Kaynak: Almanya İstatistik Kurumu. 9 ILO istatistikleri doğrultusunda (X-12 Arima Trend) mevsimsel etkilerden arındırılmış rakamlara göre, yılı Haziran ayı itibariyle Almanya da istihdam edilen kişi sayısı 39,91 milyon kişi, çalışabilir durumda olduğu halde iş bulamayan kişi sayısı 1,95 milyon kişi ve işsizlik oranı yüzde 4,7 olarak gerçekleşmiştir. Yukarıdaki tablodan da görüldüğü üzere işsizlik oranındaki azalış trendi bu dönemde de devam etmiştir. Bir önceki yılda 39,77 milyon kişi istihdam edilirken, bu sayı Haziran ayında 39,91 milyon kişiye yükselmiştir. Çalışabilir kişi sayısı ise 41,86 milyon kişi ile sabit kalmıştır. Diğer taraftan, Almanya ya yönelik olarak ortaya çıkan mülteci akını nedeniyle işsizlik oranının gelecek dönemlerde artacağı tahmin edilmektedir. 9 Genesis Veri Tabanı ( Tablo T.C. Berlin Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği / II Sayfa 8

10 Fiyatlar 12 Aylık Fiyat Artışları (%) Haziran Haziran F. Almanya (CPI) 12 0,4 1,1 2,3 2,0 1,5 0,9 1,0 13 0,3 14 F. Almanya (HICP) 15 0,2 1,2 2,5 2,1 1,6 0,8 1,0 16 0,1 17 Avro Alanı (HICP) 0,3 1,6 2,7 2,5 18 1,4 19 0,4 20 0,5 21 0,2 22 Kaynak: Federal İstatistik Bürosu (Destatis) Federal İstatistik Bürosu na göre, Almanya daki tüketici fiyatları Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,3 oranında artış göstermiştir. Özellikle enerji fiyatlarındaki (yıllık bazda) yüzde 5,9 oranındaki azalma enflasyon oranındaki düşüş trendini sürdürmüştür. Enerji fiyatları harici hesaplanan çekirdek enflasyon (core inflation) ise yüzde 1,1 oranında artış göstermiştir. Bu dönemde hizmet fiyatları yüzde 0,9 oranında artmış, ancak gıda fiyatları yüzde 1,0 oranında ve mal fiyatları 0,5 oranında düşmüştür. Hizmet sektöründeki fiyat artışının özellikle kira bedellerindeki yükselişten (yüzde 1,2 oranında) kaynaklandığı belirtilmektedir pdf? blob=publicationfile(s. 83) pdf? blob=publicationfile(s. 98) Statisticspocketbook (ECB) June 2013 (s. 16) 19 (s.16) 20 (s.5) T.C. Berlin Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği / II Sayfa 9

11 Finansal Göstergeler Çeşitli Faiz Oranları (%) Haziran Haziran Asgari Rezerv Oranı yıl vadeli ev kredisi faiz oranı 24 2,48 1,65 ECB, Refina.Rate (Politika faizi) 25 0,15 0,05 ECB, Dep. Facility (depo oranı) -0,10-0,20 ECB Marginal ON Lending Rate (gecelik faiz) 0,40 0,30 EONIA (AB Gecelik Endex Ortalaması) 0,06-0, Aylık-EURIBOR 0,24-0,01 10 yıl vadeli DİBS faiz oranı 1,3 27 0,8 28 Kaynak: Federal Merkez Bankası blob=pu blicationfile (s. 46 İstatistik Bölümü ) 25 blob=pu blicationfilee (s. 43 İstatistik Bölümü ) 26 blob=pu blicationfilee (s.43 istatistik bölümü) 27 blob=pu blicationfile (s.43/53 istatistik Bölümü ) 28 blob=pu blicationfile (s.53 İstatistik Bölümü ) 29 blob=pub licationfile (İstatistik Bölümü ) T.C. Berlin Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği / II Sayfa 10

12 Bütçe Verileri ve Mali Tahminler Federal Bütçe Gerçekleşme Verileri (Milyon Avro) 30 Gerçekleşme Tahmin Ocak-Haziran Gider , ,444 Cari Harcamalar 266, , ,848 Faiz Giderleri 25,916 23,145 9,675 Personel Giderleri 29,209 29,995 15,552 Personel Dışı Cari Giderler 23,174 24,455 9,614 Cari tahsisler ve Hibeler 187, , ,552 Diğer Sermaye Transfer Giderleri Yatırım Harcamaları 29,275 30,053 9,596 Mali Yardımlar 21,411 22,218 7,178 Sabit Sermaye Giderleri 7,865 7,836 2,418 Harcamalardaki Genel Artış/Azalış Toplam Gelir 295, , ,872 Vergi Geliri 270, ,970 60,084 Diğer Gelirler 24,373 22,396 17,692 Finansman Açığı -0,3-0,3 0,5 Net Borçlanma 0,0 0,0-5,4 Kaynak: Federal Maliye Bakanlığı 31 Federal Maliye Bakanlığı nın sıfır net borçlanma hedefine karşın, Ocak-Haziran ayı içerisinde 5,4 milyar Avro tutarında net borçlanma gerçekleştirilmiştir. Federal Hükümet Borçlarının Vadeye Göre Dağılımı (milyon Avro) Haziran 32 Payı (%) Haziran Payı (%) 1 yıla kadar yıl arası yıldan fazla Toplam Kaynak: Federal Maliye Bakanlığı _deutsch.pdf? blob=p ublicationfile&v=4 (s. 52, 54-55) _deutsch.pdf? blob= publicationfile&v=3 (s. 47/48/49) _deutsch.pdf? blob= publicationfile&v=3 =3 (s.105) T.C. Berlin Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği / II Sayfa 11

13 AB tanımlı Genel Kamu Borç Seviyesi (milyar Avro) GSYH ye GSYH ye GSYH ye GSYH ye 1. çeyrek Oranı (%) 2. Çeyrek 34 Oranı (%) 3. Çeyrek Çeyrek 36 Oranı (%) 1. Çeyrek 37 Oranı (%) Genel Kamu 2.139,4 77, ,7 75, , ,0 74,7 2175,9 74,4 Federal Hükümet 1.269,8 49, ,4 48,3 1377,4 1383,6 47,6 1389,3 47,5 Eyaletler 638,6 23,1 640,2 22,4 644,2 653,0 22,5 651,9 22,3 Yerel Yönetimler 145,7 5,3 148,3 5,2 148,7 151,1 5,2 156,0 5,3 Sosyal Güvenlik 1,2 0,0 1,1 0,0 1,1 1,4 0,0 1,4 0,0 Kaynak: Alman Merkez Bankası _deutsch.pdf? blob= publicationfile&v=3 (s.65) 34 blob=publicatio nfile (s.58) 35 blob=pub licationfile (s. 58 ) 36 blob=pub licationfile (s. 58 ) 37 blob=pub licationfile (s. 58 ) T.C. Berlin Büyükelçiliği Ekonomi Müşavirliği / II Sayfa 12