KIRSAL ALANDA YAŞAYAN BİREYLERİN RÜZGAR ENERJİ SANTRALLERİ HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİ: HATAY İLİ ÖRNEĞİ *

Transkript

1 KIRSAL ALANDA YAŞAYAN BİREYLERİN RÜZGAR ENERJİ SANTRALLERİ HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİ: HATAY İLİ ÖRNEĞİ * Thougts On Wind Power Plants Of Individuals Living In Rural Areas: The Case Of Hatay Zehra EREN Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Dilek Bostan BUDAK Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı ÖZET Türkiye de ki elektrik talebi her gün artmaktadır. Dolayısıyla, Türkiye dışarıdan elektrik enerjisini ithal etmek ya da yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak zorunda kalmaktadır. Rüzgar enerjisi Türkiye deki elektrik enerjisinin gelişimine yardımcı olabilecek alternatif enerji kaynaklarından biridir. Yenilenebilir enerji kaynaklarına halkın katılımı ise başarı için önemlidir. Bu nedenle, bu çalışmada, Hatay da yaşayan halkın rüzgar enerji santralleri hakkında ki düşüncüleri araştırılmıştır. Belen ve Samandağ ilçelerinde veri toplamak amacıyla 130 kişiyle yüz yüze görüşme yapılmıştır. Katılımcıların büyük çoğunluğu, yabancı enerji kaynaklarına bağımlılığı azaltmada ve toplumsal ekonomik faaliyet de rüzgar enerjisinin önemli olduğunu kabul etmişlerdir. Ama insanlar kuşları öldürme potansiyeli, yarasaları öldürme potansiyeli ve radar sinyallerini etkilemesi konularında oldukça endişe duymaktadırlar. İnsanların çoğunun kendi toplulukları içerisinde rüzgar enerji santrallerinin inşaatını destekledikleri ve rüzgar enerjisi hakkında olumlu bir tavır sergiledikleri tespit edilmiştir. Ve de katılımcıların yaklaşık %50 sinin rüzgar enerjisi için daha fazla ödemeye istekli oldukları saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Rüzgar enerjisi, Kırsal alan, Hatay ABSTRACT The demand of electricity in Turkey grows everyday. Turkey has to import electric energy from outside or use renewable energy resources. Wind energy is one of those alternative energy resources which help development in Turkey. People s participation in renewable energy resources is important for success. Fort his reason, in this research, people s opinions about wind power plants in Hatay was examined. In Belen and Samandağ provinces face to face interviews were conducted to collect data from 130 people. Majority of respondents were agreed that wind energy is important to reduce dependence on foreign energy sources and economic activity in the community. But people are somewhat concern about potential for killing birds, potential for killing bats and interfere with radar signals. It is found out that, most people had a positive attitude about wind energy and * Yüksek Lisans Tezi-MSc. Thesis

2 support to built wind power plants in their community. And almost 50 percent of participants were willing to pay more for wind energy. Key Words: Wind energy, Rural area, Hatay Giriş Son yıllarda ülkeler fosil kökenli kaynakların olumsuzlukları nedeniyle yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretme yoluna gitmişlerdir. Yenilenebilir enerji kaynakları arasında maliyet ve verim parametreleri dikkate alındığında %92 lik deneyim eğrisi değerine sahip rüzgar enerjisi sistemleri araştırma geliştirme aşamasını tamamlamış bir ticari ürün olarak diğerlerinden bir adım öndedir (Sevim ve Varlıklı, 2009). Yapılan çalışmalarda rüzgar enerjisinin toplum tarafından diğer enerji kaynaklarına göre oldukça yüksek oranda bir destek aldığı görülmektedir. Ancak kişiler kendi bölgeleri söz konusu olunca (NIMBY sendromu) çeşitli sebeplerle desteklerini azalttıkları görülmektedir. NIMBY sendromu, ilk defa 1980 yılında Emilie Travel Livezey tarafından ifade edilmiştir. İngiliz bir politikacı olan muhafazakâr partili çevre bakanı Nicholas Ridley daha sonraki yıllarda NIMBY sendromunun yaygınlaşmasını sağlamıştır. NIMBY kelimesi, "Not in My Back Yard" deyiminin baş harfinden üretilmiş ve "Arka Bahçemde Bile Olmasın" anlamında kullanılmaktadır, NIMBY sendromuna sahip bireyler (NIMBY listler), çevreye zarar veren işletmelerden (özellikle nükleer santraller) ve çeşitli projelerden rahatsızlık duyan, bunların gelişmesini durduran, sabote eden, sarsan insanlardır (Gökbunar, 1995). NIMBY listler sadece nükleer enerjiye değil kimyasal tesislere, sanayi parklarına, askeri üslere, rüzgar türbinlerine ve çiftliklerine, deniz suyu arıtma tesislerine, enerji santrallerine ve cep telefonu ağ direklerine de karşıdırlar. Bu çalışmada, Türkiye nin geniş bir din ve kültürel mozaiğini oluşturan, değişime-gelişmeye açık ve rüzgar enerjisi potansiyeli (3414 MW) yüksek olan Hatay ilinin Belen ve Samandağ ilçelerinde işletilmeye alınan rüzgar enerjisi santrallerinin, yakınında yaşayan bireyler üzerindeki etkilerinin araştırılması hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda NIMBY sendromundan yola çıkılarak bireylerin rüzgar enerjisi hakkındaki düşüncelerinin saptanması amaçlanmıştır. Materyal ve Metot Materyal Araştırmanın ana materyalini, Hatay iline bağlı Belen ve Samandağ ilçelerinde işletilmeye alınan rüzgar enerjisi santrallerinin yakınlarında yaşayan insanlarla yüz yüze görüşme yöntemiyle yapılan anketlerden elde edilen veriler oluşturmaktadır. Ayrıca, ikincil verilerden (IEA, WWEA, EPDK, TÜİK, vb.) ve konu ile ilgili önceden yapılmış çeşitli yerli ve yabancı literatürden de yardımcı materyal olarak yararlanılmıştır. Metot Araştırmanın yapılacağı köylerin belirlenmesinde gayeli örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Gayeli örnekleme, anket formlarının ön testi, çerçevenin belirlenmesi

3 veya tüm birimlerden bilgi alınamaması ve benzeri gibi durumlarda kullanılmaktadır. Kırsal alandaki çalışmalarda örnek hacminin işletme olması yeterli görülmektedir (Yang, 1964). Bu nedenle Belen den 70 ve Samandağ dan 60 olmak üzere 130 bireyle yüz yüze görüşülerek anket formları doldurulmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket tekniğinden yararlanılmıştır. Hazırlanan anket formunun amacına uygunluğunu test etmek amacıyla Hatay ilinde yaşayan 30 kişi ile ön anket çalışması yapılmıştır ve anketin bazı kısımları düzeltilerek son halini almıştır. Anketin ilk kısmı, ankete katılan kişilerin demografik özelliklerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır ve bu kısımda açık uçlu ve çoktan seçmeli sorulara yer verilmiştir. Anketin ikinci kısmında ankete katılan kişilerin rüzgar enerjisi hakkındaki düşünceleri ile ilgili sorular yer almıştır. Anket uygulaması 2011 yılının Temmuz - Ağustos aylarında araştırıcı tarafından bizzat yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak kullanılan anket, güvenilirlik analizine tabii tutulmuştur. Yapılan güvenilirlik analizi sonucunda bulunan Cronbach s Alpha (α) değerleri Çizelge 1 de gösterilmiştir. Çizelge 1. Güvenilirlik analizi sonuçları Değişkenler Yargı Sayısı Cronbach s Alpha (α) Rüzgar enerjisinin özellikleri Rüzgar enerjisinin olası sakıncaları Enerji hakkında genel düşünceler Çizelge 2. Cronbach s Alpha (α) katsayısının bulunabileceği aralıklar (Akgül ve Çevik, 2003) Aralıklar Güvenilirlik Durumu 0.00 α<0.39 Güvenilir Değil 0.40 α<0.59 Düşük Güvenilir 0.60 α<0.79 Oldukça Güvenilir 0.80 α<1.00 Yüksek Derecede Güvenilir Çizelge 1 de hesaplanan Cronbach s Alpha (α) değerleri Çizelge 2 deki aralıklarla karşılaştırıldığında, ilk iki grubun değişkenlerinin birbirleriyle tutarlılıkları yüksek derecede güvenilir, üçüncü gruptaki değişkenlerin tutarlılıkları ise oldukça güvenilir olduğu görülmektedir. Araştırma Bulguları ve Tartışma Ankete katılanların; %53,8 i Belen ilçesinde, %46,2 si ise Samandağ ilçesinde ikamet etmektedir. Ayrıca, %43,1 i kadınlardan ve %56,9 u da erkeklerden oluşmuştur. Halkın rüzgar enerjisinin özellikleri hakkındaki düşünceleri yaşadıkları yere göre değerlendirildiğinde; Samandağ ilçesinde yaşayanlar enerji üretiminde sera gazı emisyonunun olmamasını ve enerji üretiminde suyun kullanılmasına gerek duyulmamasını Belen ilçesinde yaşayanlara göre daha önemli bulmuşlardır. Belen

4 ilçesinde yaşayanlar ise rüzgar enerjisinin üreticisine vergi indirimi sağlamasını Samandağ ilçesinde yaşayanlara göre daha önemli bulmuşlardır (Çizelge 3). Bu bulgulardan görüşme yapılan bireylerden Samandağ ilçesinde yaşayan bireylerin rüzgar enerjisi kullanımına daha çevreci yaklaştıkları söylenebilir. Çizelge 3. Rüzgar enerjisinin özellikleri ile yaşanılan yer arasındaki ilişki Bağımsız Değişken : Yaşanılan Yer Bağımlı Değişken : Rüzgar Enerjisinin Özellikleri Özellikler Düşük maliyetlidir. 0,58 Enerji üretiminde sera gazı emisyonu yoktur. 0,00 S Enerji üretiminde suyun kullanılmasına gerek duyulmaz. 0,00 S Tribünlerin kurulum aşamasında yeni iş imkanları yaratır. 0,39 Tribün kurulan yerde sürekli iş olanakları vardır. 0,27 Toplumsal ekonomik faaliyetlere katkı sağlar. 0,06 Arazi sahiplerine gelir kaynağı olur. 0,37 Rüzgar enerjisi üreticisine vergi indirimi sağlar. 0,00 B Enerji üretimine alternatif sunar. 0,08 Enerjide dış kaynaklara bağımlılığı azaltır. 0,67 p = 0,05, S = Samandağ, B = Belen Halkın rüzgar enerjisinin özellikleri hakkındaki düşünceleri cinsiyetlerine göre değerlendirildiğinde; kadınlar enerji üretiminde sera gazı emisyonunun olmamasını ve tribün kurulan yerde sürekli iş olanaklarının var olmasını erkeklere göre daha önemli bulmuşlardır (Çizelge 4). Çizelge 4. Rüzgar enerjisinin özellikleri ile cinsiyet arasındaki ilişki Bağımsız Değişken : Cinsiyet Bağımlı Değişken : Rüzgar Enerjisinin Özellikleri Özellikler Düşük maliyetlidir. 0,24 Enerji üretiminde sera gazı emisyonu yoktur. 0,02 K Enerji üretiminde suyun kullanılmasına gerek duyulmaz. 0,50 Tribünlerin kurulum aşamasında yeni iş imkanları yaratır. 0,34 Tribün kurulan yerde sürekli iş olanakları vardır. 0,00 K Toplumsal ekonomik faaliyetlere katkı sağlar. 0,92 Arazi sahiplerine gelir kaynağı olur. 0,68 Rüzgar enerjisi üreticisine vergi indirimi sağlar. 0,44 Enerji üretimine alternatif sunar. 0,17 Enerjide dış kaynaklara bağımlılığı azaltır. 0,78 p = 0,05, K = Kadın Ek (2005) rüzgar enerjisi ile ilgili İsveç te yaptığı bir çalışmada, çevresel sorunlarla ilgilenen insanların rüzgar enerjisi santrallerinin kurulumunu daha çok olumlu baktıklarını belirlemiştir. Bu araştırmada ise Samandağ ilçesinde

5 yaşayanlar ve kadınlar enerji üretiminde sera gazı emisyonu olmamasını Belen ilçesinde yaşayanlara ve erkeklere göre daha önemli bulmuşlardır. Halkın rüzgar enerjisinin olası sakıncaları hakkındaki düşünceleri yaşadıkları yere göre değerlendirildiğinde; rüzgar tribünlerinin gürültüsü ve titreşimi, görüntü kirliliği, yollara zarar verme potansiyeli, yerel halkın sahip olduğu taşınmaz malların değeri üzerine negatif etkisi, rüzgarın sürekliliği açısından güvenilir olmayan bir enerji kaynağı olması, titrek gölge potansiyeli, enerji üretim maliyetinin pahalı olması, haberleşme araçlarının kullanımını aksatması (radyo, TV, internet, cep telefonu, vb.), radar sinyallerini aksatması ve tarımsal ilaçların uygulanmasını ve etkinliğini azaltması gibi olası sakıncaları konularında Samandağ ilçesinde yaşayanlar biraz endişeli iken Belen ilçesinde yaşayanlar endişem yok demişlerdir (Çizelge 5), Çizelge 5. Rüzgar enerjisinin yaratabileceği olası sakıncalar ile yaşanılan yer arasındaki ilişki Bağımsız Değişken : Yaşanılan Yer Bağımlı Değişken : Rüzgar Enerjisinin Olası Sakıncaları Olası Sakıncalar Rüzgar tribünlerinin gürültüsü ve titreşimi 0,05 S, B Görüntü kirliliği 0,00 S, B Kuşları öldürme potansiyeli 0,51 Yarasaları öldürme potansiyeli 0,19 Yollara zarar verme potansiyeli 0,03 S, B Yerel halkın sahip olduğu taşınmaz malların değeri üzerine negatif etkisi 0,02 S, B Rüzgar, sürekliliği açısından güvenilir olmayan bir enerji kaynağıdır. 0,03 S, B Titrek gölge potansiyeli 0,00 S, B Tarım arazilerinin kaybı 0,67 Enerji üretim maliyetinin pahalı olması 0,00 S, B Haberleşme araçlarının kullanımını aksatması (radyo, TV, internet, cep telefonu, vb.) 0,00 S, B Radar sinyallerini aksatması 0,04 S, B Tarımsal ilaçların uygulanmasını ve etkinliğini azaltması 0,04 S, B p = 0,05, S = Samandağ biraz endişeli, B = Belen endişe yok Warren ve McFadyen (2010) güney batı İskoçya da yaptıkları çalışmalarında, halkın büyük çoğunluğunun ortak mülkiyetli rüzgar enerjisi santrallerini kabul ettiğini varsaymışlardır. Ayrıca ortak mülkiyetli rüzgar enerjisi santrallerine sahip halkın rüzgar enerjisi hakkında ki tutumlarının daha tutarlı olduğunu gözlemlemişlerdir. Halkın, rüzgar enerjisi santrallerinde ki üretimin kesikli olması ve onların görsel etkisinden dolayı çok önemli derecede kaygılandığını, fakat halkın çoğunluğuna göre, rüzgar enerjisi santrallerinin görsel etkisinin yinede olumlu olduğunu saptamışlardır. Haggett (2011) yaptığı bir çalışmasında, halkın rüzgar enerjisi santralleri ile ilgili tutumlarının belirleme de görsel etki rolünün

6 önemli olduğunu vurgulamıştır. Waldo (2011) ise İsveç te yaptığı bir çalışmada halkın rüzgar enerjisi santrallerinin görsel etkisine karşı oldukça olumsuz bir tutum içinde olduklarını belirlemiştir. Bu araştırmada ise rüzgar enerji santrallerinin görüntü kirliliği ve rüzgarın sürekliliği açısından güvenilir olmayan bir enerji kaynağı olması gibi olası sakıncaları konusunda Samandağ ilçesinde yaşayanların biraz endişeli olduğu Belen ilçesinde yaşayanların ise endişelerinin olmadığı saptanmıştır. Halkın rüzgar enerjisinin olası sakıncaları hakkındaki düşünceleri cinsiyetlerine göre değerlendirildiğinde; görüntü kirliliği, titrek gölge potansiyeli ve tarımsal ilaçların uygulanmasını ve etkinliğini azaltması gibi olası sakıncaları konularında kadınlar erkeklere göre daha az endişeli iken yerel halkın sahip olduğu taşınmaz malların değeri üzerine negatif etkisi ve rüzgarın sürekliliği açısından güvenilir olmayan bir enerji kaynağı olması olası sakıncaları konularında erkeklerin kadınlara göre daha endişeli oldukları saptanmıştır (Çizelge 6). Çizelge 6. Rüzgar enerjisinin yaratabileceği olası sakıncalar ile cinsiyet arasındaki ilişki Bağımsız Değişken : Cinsiyet Bağımlı Değişken : Rüzgar Enerjisinin Olası Sakıncaları Olası Sakıncalar Rüzgar tribünlerinin gürültüsü ve titreşimi 0,36 Görüntü kirliliği 0,01 K Kuşları öldürme potansiyeli 0,76 Yarasaları öldürme potansiyeli 0,33 Yollara zarar verme potansiyeli 0,22 Yerel halkın sahip olduğu taşınmaz malların değeri üzerine negatif etkisi 0,00 E Rüzgar, sürekliliği açısından güvenilir olmayan bir enerji kaynağıdır. 0,00 E Titrek gölge potansiyeli 0,01 K Tarım arazilerinin kaybı 0,08 Enerji üretim maliyetinin pahalı olması 0,56 Haberleşme araçlarının kullanımını aksatması (radyo, TV, internet, cep telefonu, vb.) 0,16 Radar sinyallerini aksatması 0,16 Tarımsal ilaçların uygulanmasını ve etkinliğini azaltması 0,01 K p = 0,05, K = Kadın daha az endişeli, E = Erkek daha endişeli Halkın genel enerji konularıyla ilgili düşünceleri yaşadıkları yere göre değerlendirildiğinde; Samandağ ilçesinde yaşayanlar insan faaliyetlerinin küresel ısınma üzerinde önemli etkisi vardır ve küresel ısınma gelecekteki refahımız için önemli bir risk oluşturmaktadır ifadelerine, Belen ilçesinde yaşayanlar ise yaşadığım yerde rüzgar tribünlerinin kurulmasını destekliyorum, rüzgar enerji üretimi için kurulan rüzgar tribünleri çevre açısından olumludur, rüzgar enerjisi kırsal kesimin ekonomik olarak büyümesine katkı sağlar, bitkisel ürünlerden elde

7 edilen biyolojik yakıt yakın bir zamanda diğer yakıtlarla rekabet edebilecek duruma gelecektir ve teknolojik yenilikler enerji krizini çözmede etkili olacaktır ifadelerine kesinlikle katılmaktadırlar (Çizelge 7). Çizelge 7. Genel enerji konularıyla ilgili düşünceler ile yaşanılan yer arasındaki ilişki Bağımsız Değişken : Yaşanılan Yer Bağımlı Değişken : Genel Enerji Hakkındaki Düşünceler İfadeler İnsan faaliyetlerinin küresel ısınma üzerinde önemli etkisi vardır. 0,00 S Küresel ısınma gelecekteki refahımız için önemli bir risk oluşturmaktadır. 0,00 S Yaşadığım yerde rüzgar tribünlerinin kurulmasını destekliyorum. 0,00 B Rüzgar enerji üretimi için kurulan rüzgar tribünleri çevre açısından olumludur. 0,00 B Rüzgardan enerji üretimi yeni iş sahalarının yaratılmasında önem arz eder. 0,46 Rüzgar enerjisi tarımsal üretim açısından önemlidir. 0,35 Rüzgar enerjisi kırsal kesimin ekonomik olarak büyümesine katkı sağlar. 0,04 B Yaşadığım yerde bitkisel ürünlerden elde edilen biyolojik yakıt üretim tesisinin kurulmasını desteklerim. 0,62 Benzine kıyasla bitkisel ürünlerden elde edilen biyolojik yakıt kullanımı çevresel açıdan daha iyidir. 0,49 Bitkisel ürünlerden elde edilen biyolojik yakıt tarımsal üretim açısından oldukça iyidir. 0,88 Bitkisel ürünlerden elde edilen biyolojik yakıt üretimi yeni iş sahaları yaratmada önemlidir. 0,77 Bitkisel ürünlerden elde edilen biyolojik yakıt üretimi kırsal alanın gelişmesinde oldukça önemlidir. 0,77 Bitkisel ürünlerden elde edilen biyolojik yakıt yakın bir zamanda diğer yakıtlarla rekabet edebilecek duruma 0,05 B gelecektir. Teknolojik yenilikler enerji krizini çözmede etkili olacaktır. 0,03 B p = 0,05, S = Samandağ, B = Belen Halkın genel enerji konularıyla ilgili düşünceleri cinsiyetlerine göre değerlendirildiğinde; Kadınlar insan faaliyetlerinin küresel ısınma üzerinde önemli etkisi vardır ve küresel ısınma gelecekteki refahımız için önemli bir risk oluşturmaktadır ifadelerine, Erkekler ise rüzgar enerji üretimi için kurulan rüzgar tribünleri çevre açısından olumludur ve teknolojik yenilikler enerji krizini çözmede etkili olacaktır ifadelerine kesinlikle katılmaktadırlar (Çizelge 8)

8 Çizelge 8. Genel enerji ile ilgili düşünceler ile cinsiyet arasındaki ilişki Bağımsız Değişken : Cinsiyet Bağımlı Değişken : Genel Enerji Hakkındaki Düşünceler İfadeler İnsan faaliyetlerinin küresel ısınma üzerinde önemli etkisi vardır. 0,00 K Küresel ısınma gelecekteki refahımız için önemli bir risk oluşturmaktadır. 0,00 K Yaşadığım yerde rüzgar tribünlerinin kurulmasını destekliyorum. 0,54 Rüzgar enerji üretimi için kurulan rüzgar tribünleri çevre açısından olumludur. 0,03 E Rüzgardan enerji üretimi yeni iş sahalarının yaratılmasında önem arz eder. 0,96 Rüzgar enerjisi tarımsal üretim açısından önemlidir. 0,30 Rüzgar enerjisi kırsal kesimin ekonomik olarak büyümesine katkı sağlar. 0,89 Yaşadığım yerde bitkisel ürünlerden elde edilen biyolojik yakıt üretim tesisinin kurulmasını desteklerim. 0,24 Benzine kıyasla bitkisel ürünlerden elde edilen biyolojik yakıt kullanımı çevresel açıdan daha iyidir. 0,98 Bitkisel ürünlerden elde edilen biyolojik yakıt tarımsal üretim açısından oldukça iyidir. 0,53 Bitkisel ürünlerden elde edilen biyolojik yakıt üretimi yeni iş sahaları yaratmada önemlidir. 0,51 Bitkisel ürünlerden elde edilen biyolojik yakıt üretimi kırsal alanın gelişmesinde oldukça önemlidir. 0,79 Bitkisel ürünlerden elde edilen biyolojik yakıt yakın bir zamanda diğer yakıtlarla rekabet edebilecek duruma 0,19 gelecektir. Teknolojik yenilikler enerji krizini çözmede etkili olacaktır. 0,04 E p = 0,05, K = Kadın, E = Erkek Wolsink (2000) yaptığı çalışmada, rüzgar enerjisi projelerinin NIMBY sendromundan zarar görmesine rağmen halkın genel olarak rüzgar enerjisini desteklediklerini ama rüzgar enerjisi santralinin kurulacağı yerin seçiminin santrallerin gelişiminde çok önemli olacağını iddia etmiştir. Ek (2005) yılında İsveç te yaptığı çalışmasında, çevresel sorunlarla ilgili olanların NIMBY sendromunu desteklemediklerini gözlemlemiştir. Jobert ve ark. (2007) Fransa ve Almanya da yaptıkları çalışmalarında, halkın rüzgar enerjisini desteklemelerinde kurumsal (ekonomik teşvikler ve mevzuat) ve yerel (yerel ekonomi, coğrafya, yerel etmenler ve yerinde planlama) koşulların önemli olduğunu saptamışlardır. Jones ve Eiser (2009) Birleşik Krallıkta yaptıkları çalışmalarında, halkın genel ve özel

9 tutumlarının farklılaşmasında NBIMBY sendromunun etkili olduğunu ifade etmişlerdir. Ayrıca rüzgar çiftliklerine yakın yerde yaşayan halkın NIMBY sendromundan azda olsa etkilendiklerini belirlemişlerdir. Swofford ve Slattery (2010) Amerika nın Teksas eyaletinde yapmış oldukları çalışmalarında rüzgar enerji santrallerine uzak yerde yaşayan halkın rüzgar enerji santrallerine yakın yerde yaşayan halka göre daha fazla desteklediklerini saptamışlardır. Jegen ve Audet (2011) in Kanada nın Quebec kentinde yaptıkları bir çalışmaların da rüzgar enerjisi santrallerine karşı olanların NIMBY sendromundan dolayı değil inançlarından dolayı karşı olduklarını açıklamıştır. Bu araştırmada ise sadece Belen ilçesinde yaşayanların yaşadığı yerde rüzgar türbinlerinin kurulmasını kesinlikle desteklediği saptanmıştır. Samandağ ilçesinde yaşayanlarda NIMBY sendromuna yakın bir davranış gözlemlenmiştir. Sonuç ve Öneriler Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji elde edilmesiyle ilgili çalışmalar özellikle de RES lerin kurulu kapasitelerinin artması ve devletin enerji verimliliği kanunu ile enerji elde edilmesinde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına verdiği desteklerin son yıllarda artmasından dolayı halkımızın yenilenebilir enerji kaynakları konularında bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Literatürde yapılan çalışmalar incelendiğinde Dünya da rüzgar enerji santrallerinin kurulduğu yerdeki kişiler üzerindeki etkileri ve NIMBY sendromu araştırılırken ülkemizde ise rüzgar enerjisinin potansiyeli ile ilgili araştırmaların yapıldığı ama rüzgar enerji santralleri ile ilgili olarak kişilerin tutumlarının araştırılmadığı saptanmıştır. Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynakları ile özellikle rüzgar enerji santralleri ile ilgili kamunun tutumlarının daha sonraki araştırmacılar tarafından araştırılması önerilmektedir. Her iki ilçede ki halkın hem yenilenebilir enerji kaynakları hem de rüzgar enerji santralleri konusunda yeterince bilgilendirilmedikleri ve kulaktan dolma dogmalarla (rüzgar enerji santrallerinin kurulduğu yerde hayvanlar ve gebeler düşük yapar, tarım arazilerinde verim düşer vb. gibi) bilgilendirildikleri saptanmıştır. Burada yaşayan halkın yenilenebilir enerji kaynakları ve özellikle Rüzgar enerji santralleri konusunda bilgilendirilerek bilinç düzeyi arttırılabilir. Yüz yüze yapılan görüşmeler sırasında özellikle Samandağ ilçesinde yaşayanların hem politik görüşlerinden hem de rüzgar enerji santralleri inşaatlarında yerel halktan herhangi bir işçi çalıştırılmamasından dolayı rüzgar enerji santrallerine karşı oldukları ve eleştirdikleri gözlenmiştir. Bu olumsuz düşünceleri ortadan kalktığında rüzgar enerji santrallerine karşı olan olumsuz tutumları yok olabilir. Özellikle her iki ilçedeki halkın en büyük sorununun işsizlik olduğu gözlemlenmiştir. Eğer buralarda kurulacak olan rüzgar enerji santrallerinin inşaatında yöre halkından bireylerin çalışması sağlanabilirse buralardaki işsizliğe bir nebze de olsa çare olabilir

10 Kaynaklar AKGÜL, A., ÇEVİK, O., İstatiksel analiz teknikleri. Emek Ofset Ltd. Şti., , Ankara. EK, K., Public and private attitudes towards green electricity: the case of Swedish wind power. Energy Policy, 33 (13), GÖKBUNAR, A. Z., İşletmelerin çevrenin korunmasında sosyal sorumluluğu. Ekoloji Çevre Dergisi, Sayı: 14, 1. HAGGETT, C., Understanding public responses to offshore wind power. Energy Policy, 39 (2), JEGEN, M., AUDET, G., Advocacy coalitions and wind power development: insights from Quebec. Energy Policy, 39 (11), JOBERT, A., LABORGNE, P., MIMLER, S., Local acceptance of wind energy: Factors of success identified in French and German case studies. Energy Policy, 35 (5), JONES, C. R., EISER, J. R., Identifying predictors of aattitudes towards local onshore wind development with reference to an English case study. Energy Policy, 37, (11), SEVİM, C., VARLIKLI, C., İklim değişikliği ve rüzgâr enerjisi. Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Türkiye 11. Enerji Kongresi, İzmir. SWOFFORD, J., SLATTERY, M., Public attitudes of wind energy in Texas: local communities in close proximity to wind farms and their effect on decision-making. Energy Policy, 38 (5), WALDO, A., Offshore wind power in Sweden-a qualitative analysis of attitudes with particular focus on opponents. Energy Policy, In Press. WARREN, C. R., McFADYEN, M., Does community ownership affect public attitudes to wind energy? a case study from South-West Scotland. Land Use Policy, 27 (2), WOLSINK, M., Wind power and the NIMBY-Myth: Institutional capacity and the limited significance of public support. Renewable Energy, 21 (1), YANG, W. Y., Zirai işletmecilikte tetkik ve araştırma metotları. E.Ü. Ziraat Fakültesi Matbaası (Çeviren, Metin Talim), İzmir