Yarýna bir deðer býrak

Transkript

1 Yarýna bir deðer býrak TURÝZM SEKTÖRÜ MEHMET KEMAL DEDEMAN ÖZEL TEÞVÝK ÖDÜLÜ

2 Mehmet Kemal Dedeman Araþtýrma ve Geliþtirme POZÝTÝF BÝLÝMLE BERABER MÜZÝKTERAPÝ'NÝN KULLANILACAÐI, ULUSLARARASI BOYUTTA BÝR PSÝKÝYATRÝ HASTANESÝNÝN ÝÞ PLANI HAZIRLAYAN PEYMAN OZAN 2006

3 ÖNSÖZ Yarışmayı ilk duyduğum zaman dikkatimi çekti ama, ilanın verildiği ilk günler değildi. Daha uzun zamana ihtiyacım olabilir diye düşündüm. Geniş kapsamlı bir konuydu. Eğer Sağlık Turizmini, tamamen Türkiye boyutunda ele alırsam, bir ekip çalışmasına ihtiyacım olacaktı. Ya da spesifik bir konuya odaklanacaktım. Bir konuya derinlemesine odaklanabilmem için, konuya kendimi yakın hissetmem lazım. Kültürümüz ve öz değerlerimizin olabileceği bir proje yapmaya karar verdim. Çağımızın bilimsel teknikleriyle birlikte, müzikterapiyi esas alacağımız bir psikiyatri hastanesi kurarak, dünya çapında bir marka olabileceğimiz inancındayım. Süre yeterli olabilir mi, endişesini hissettim? Ama, "İçime sinerse gönderirim, yoksa okuduklarım, araştırıp öğrendiklerim yanıma kar kalır" diye düşündüm. Edirne'yi seçmemin nedeni, kentin ruhunun böyle bir projeye uygun olması ve batıda olmasına rağmen göç vermesi. Proje içinde bahsettiğim gibi Edirne'den sonra Sivas ve Amasya'da da birer şube açılmasını düşündüm. Bu iki kentin de böyle bir tedaviyi geçmişte uygulamaları, ikisinin de göç vermesi, Sivas'ta işsizliğin büyük boyutlara ulaşması ve kalkınmada öncelikli iller içine alınmasından ötürü yatırım için avantajlı olması. Ve, birde duygusal yakınlığım. Ailemin Sivas'ın Zara ilçesinden olması ve çocukluğumun Sivas'ta geçmesi. Türk müziğine olan ilgim bir dinleyici olmanın ötesinde değil. Ailemde bulunan bir taş plak kolleksiyonu küçük yaşlarda kulağımın Türk Müziği ile dolmasını sağladı. Ayrıca Sivas ve çevresindeki aşıklık geleneği de türküleri anlamama yardımcı oldu. Lisans eğitimimi mühendislik üzerine yaptım. Analitik düşünmenin gelişmesine, mühendislik eğitimi sırasında alınan yoğun matematiğin katkısının olduğuna inanlardanım. Daha sonra bir yurt dışı deneyimim oldu. ABD'de, spesifik alanı Otel ve Turizm İşletmeciliği olan MBA yüksek lisansı yaptım.insanın kendinin dünya insanı ile, kültürünün diğer yabancı kültürlerle buluşmasında böyle bir yurt dışı deneyiminin katkısı şüphesiz. Mesela; ABD'de bir kütüphanede keşfettiğim Osmanlı Nakısını döndükten sonra öğrenme çabası gösterdim. Projenin kapağında kullandığım, planlanan hastanenin simgesi olmasını düşündüğüm stilize çiçek desenini "Osmanlı Nakış" tekniklerine göre işledim. Böyle bir yarışmayı düzenlediği için Dedeman Grubuna, jüride bulunarak emek ve zaman harcayan jüri üyelerine teşekkür ederim. 1

4 İÇİNDEKİLER ÖZET... TÜRK TURİZMİNE GENEL BAKIŞ... SAĞLIK TURİZMİ VE TÜRKİYE... MÜZİKLE TERAPİ, TÜRK MUSİKİ TARİHİ VE TÜRK TEDAVİ MUSİKİSİ... I - ORGANİZASYON PLANI... İşin Tanımı... Yasal Düzenlemeler... Ürün Hakkında Genel Bilgi... Bilgi Yönetimi ve Muhasebe... Sigorta... II - PAZARLAMA PLANI... Hedef Kitle... Rakipler... Reklam ve Pazarlama... Fiyat... Yer... Ürün Analizi... III - FİNANS PLANI... Finansal İhtiyaçların Özeti... Üç Yıllık Gelir Durumu... Bilanço... Başabaş Noktası... Özet... IV - SONUÇLAR... V- KAYNAKLAR... 2

5 ÖZET Bu projede, Edirne'de kurulmak üzere, Anadolu Psikiyatri & Müzikterapi Hastanesi adı altında, 1 Ekim 2006 tarih itibarıyla bir iş planı yaptım. Vizyonumuz; Darüşşifa'yı yeniden canlandırmak. Edirne merkez olmak üzere, Sivas ve Amasya Darüşşifalarını (Bimarhane) güncelleyerek, Türkiye'de bir model ve marka oluşturmanın onuruyla hizmetlerimizi, sınır ötesinde ihtiyacı olan tüm ülkelere sunarak küresel sağlık hizmeti vermek. Misyonumuz; Çağdaş bilgi ve son teknolojiyi kullanan uluslararası standartları ve meslek ahlakını benimseyen, bununla birlikte müzikle tedavi yöntemini de esas alarak, hastaların ve yakınlarının insani ihtiyaçlarının farkında olarak, öncü ve yaratıcı çözümlerle hastaların ve hizmet almak isteyenlerin yaşamlarına değer katan, onları yaşamla barıştırıp kaynaştıran hizmetler sunmaktır. Bu iş planı sadece fizibil değil, aynı zamanda kısa süre içinde başabaş (break-even) noktasına ulaşarak kar edebileceğini göstermiştir. Hastanenin kendi finans kaynaklarının dışında Unesco Kültürleri Koruma ve Yaşatma Fonundan bağış, AB Fonları, Dünya Sağlık Örgütü Uyuşturucu İle Mücadele Fonu ve Türkiye'deki bankalardan kredi alınması plan dahilindedir. 3

6 TÜRK TURİZMİNE GENEL BAKIŞ Türkiye'de üstüne en çok söz söylenen konulardan biri, turizmdir. Bir çok uzmanları ve söz sahiplerinin bulunduğunu gördüğümüz turizmdeki söz kapasitemiz, yapılan işlerin birkaç mislidir. Turizm dediğimiz ilişkiler bütünü, bir taşın yer değiştirmesi gibi fizik değil, sosyal bir iştir. Yani bir toplum var olduğu için var olan olaylardandır ve bu yüzden de, toplumların yapılarına ve dokularına sıkı sıkıya bağlıdır. Turizm ancak topluma mal olduğu zaman ondan bir gelişme ve kazanç beklenir. Bir yerin halkı kendi öz parası ile yatırımlar yaparak, turizme katılmaz ise, devletin, yerli ve yabancı kapitalin dikeceği iki üç blokla iş yürümez. Günlük hayattaki konforun azlığı veya çokluğu, rahat yaşama ve temizlik alışkanlıkları, turizme de yansır. Turizm, eğitim ve öğretim. Bunların ilişkisinin önemi hakkında fazla söze gerek yok. Özellikle eğitimle bir ülkede farklı bir sosyal yapı ve yeni bir kuşak yetiştirilmesi amacı devletin temeli ise, halkın sağlığı, tekniği, kültürü ve kalkınmasıyla beraber turizm gelişmesi de yüzde yüz eğitim faktörüne bağlıdır. Turizmden sadece para kazanılması değil, uygarlığa da bir pencere açılması gerekmez mi? Bir kutupta sırf ticaret anlayışı ile turizm ele alınıyor ve bazen aldatılmasına kadar giden kapkaççılığa varıyor. Öbür kutupta ise iyi halkımız turistten bir kazanç beklemeden onu, ikrama boğuyor. Turizmin ekonomik fonksiyonunun, bunların ikisi de demek olmadığını, halka zamanla anlatmak gerekir. Bir ülkedeki sağlıklı bir çalışma ve üretim faaliyeti içinde her şey birbirine bağlı olduğu gibi, turizmde de, biri öbüründen ilgisiz anılan bir çok görüntü aynı nedenlere bağlıdır. Toprak reformu ile, döviz geliri; hilesiz tereyağı ile, kazasız belasız bir trafik; karnı doymuş dil bilir memur ile temiz yatak çarşafı gibi. Bunların hepsi, bileşik kapların aynı düzeydeki suyu gibidir. Biri öbüründen yukarı çıkamaz (Gülersoy,1966). Sosyal yapının, eğitim gibi, gelir azlığı gibi, gecekondu gibi nice problemleri el değmemiş dururken, turizmden sağlıklı sonuçlar alınamaz. Alınır denirse, bu bir bahçede herkese yetecek çiçek tarhları yetiştirmekten vazgeçip birkaç mevsimliğine bir- iki saksıya fideler tutturtmaya benzer. Turizm işinde de, Türk halkının yararına olarak yakın ve uzak vadede sonuç alınabilecek işler ayrı ayrı durmaktadır. Fakat hepsinin, daha değişik kurallar ve enerjik bir düzen istediği, şüphesizdir. 4

7 SAĞLIK TURİZMİ VE TÜRKİYE Kanuni Sultan Süleyman bir şiirinde şöyle demişti. "Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi, Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi." Gerçekten de, sağlık mutlu bir hayatın ayrılmaz parçasıdır. Hastalık ve sağlık kavramları, kültürlere bağlıdır. Oysa insan her yerde insandır. Bu nedenle insan sağlığının evrensel bir tanımı olmalıdır. Dünya Sağlık Örgütü sağlığı şöyle tanımlıyor: "Sağlık, yalnızca hasta veya sakat olmamak değil bedenen, ruhen ve sosyal yönlerden tam bir iyilik halidir." Sağlık bir sosyal olaydır. Bu nedenle, sağlık olaylarından ve sağlıklı olmak için yapılması gereken çabalardan söz ederken; sağlığı etkileyen biyolojik, psikolojik ve fiziksel nedenlerin yanı sıra sosyal olayları da göz önünde bulundurmak gerekir. Sağlıkla ilgili çalışmalar bir masraf değil, insan gücü yatırımıdır. Çünkü üretim ve katkı gücü yaratmayı amaçlar (Kocaoğlu,1995). Türk Turizmini ardı arkası kesilmeyen krizlerden kurtarmak, gelirlerini artırmak adına alternatif turizm yolları geliştirmek en başta gelen eğilimlerden. Kuşkusuz alternatif turizm dendiğinde hemen herkesin dilinden düşmeyen sağlık turizmi en basit tanımıyla tedavi almak amacıyla kullanılan bir terim. Fakat yaygın kullanımı ile sağlık turizmi daha çok klasik tıp uygulamasının dışında toplanabilecek çeşitli uygulamalar ve kaplıca turizmi için kullanılır. Diğer taraftan klasik tıbbın konusu içinde yer alan hekimler tarafından hastanelerde gerçekleştirilen birtakım tedavi yöntemlerini almak adına yapılanı ise "Medikal Turizm" olarak adlandırmak daha uygun olacaktır. Bu grup içerisinde plastik-estetik ameliyatları, açık kalp cerrahisi, her türlü diş estetiği, göz ameliyatları gibi çeşitli tıbbi tedaviler yer alıyor (Özgen, 2005). Sağlık Turizmi dendiğinde ilk akla gelen SPA sözcüğünün, iki kelime anlamı var. "Sudan Gelen Sağlık" anlamında Latince kelimelerin baş harflerinden oluşan kısaltma. Diğeri ise; Belçika'nın Liege bölgesindeki sıcak, şifalı su kaynaklarıyla ünlü SPA kaplıca kenti. Kökeni hangisi olursa olsun SPA terimi günümüzde otel yada tatil köyü içindeki buhar banyoları,sauna,masaj yapılan bölüm olarak tanımlanmakta. Talassoterapi; Yunanca deniz anlamına gelen" Thalasso" ve gelen "Therapeia" sözcüklerinin birleşmesinden oluşan bir tedavi. Hipokrat'a kadar uzanan talassoterapi özellikle Fransa'da popüler. Isıtılan deniz suyunun içerdiği yararlı minerallerin insan vücudu tarafından emilebilmesi prensibine dayanıyor. Aromaterapi; Şifalı bitkiler kullanılarak yapılan bitkisel öz yağları, banyo,buğu, kompres uygulamalarında kullanılıyorlar. Otelde iyi bir SPA merkezi olması yeterli değil. Turist bu merkezlerin uygulamaları için gelmeli. Ancak o zaman sağlık turizminden yararlanabiliriz. Duvarda asılı hekim diploması yerine gerçek hekimler sağlık bakanlığınca ruhsatlandırılmış SPA eğitimi almış ve bunun benzeri personel çalıştıran merkezler iyi tanıtılırsa sağlık turizminden söz edilir ( Medikal turizmin popülerliğinin gittikçe artmasında etken; gelişmiş ülkelerdeki tedavi edici sağlık hizmetlerinin haddinden fazla pahalı olması, sağlık sistemlerinin eskimesi ve yaşlı nüfus 5

8 oranının artması ve bekleme sürelerinin uzaması ilk akla gelenler. Ayrıca günümüzde uluslararası seyahatin iyice düşen maliyet haline gelmesi ve artık dünyanın pek çok bölgesindeki tıp merkezlerinin olanaklarının ve standartlarının kalitesinin artması Medikal Turizmi geliştiren faktörlerdir. Bu konuda Hindistan oldukça iyi bir örnek. Hindistan; açık cerrahi, eklem protez cerrahisi ve diş tedavileri konularında oldukça iyi. Özellikle ABD'den her yıl çok sayıda hasta Hindistan'daki merkezlere seyahat ediyor. ABD'deki tedavi hizmetinin dünyanın en pahalısı olduğu biliniyor. Hindistan'daki maliyetler ABD'ye göre 4-5 kat ucuz yılında Hindistan sağlık turizminden 2 milyar dolar bekliyor ( Türkiye olarak Medikal Turizmin neresindeyiz. Bence henüz başındayız. Bu işi yapan, bu konuda bireysel başarı elde edenler var ama Hindistan örneği ile kıyaslamaya çok var. Bugün Türkiye; tedavi edici sağlık hizmetleri konusunda çok iyi. Hatta Avrupa'da bu konudaki yeri en iyiler arasında. Kalp nakli, eklem-protez ameliyatları, plastik-estetik ameliyatlar, göz ameliyatları oldukça başarılı. Üniversite hastanelerimizin ve bazı özel hastanelerimizin Avrupa'daki, hatta Amerika'daki eşdeğerlerinin hiç de gerisinde olmadığı, hekimlerimizin batılı meslektaşları arasında biliniyor artık. Ayrıca ülkemizin mükemmel iklim koşulları ve ülkemize özellikle ulaşım olanaklarının çokluğu düşünülürse Türkiye dünyada ön plana çıkacaktır. Türkiye'ye sağlık turizmi için yılda 200 bin turist geliyor. Bunların büyük çoğunluğunu kaplıca ve termal tesisleri ziyaret edenler oluştururken, saç ektirme, yüz ameliyatları, tüp bebek gibi cerrahi yöntemler için gelenlerin sayısı artmaya başladı. Avrupa'da yaşayan Türklere, Türkiye'deki sağlık hizmetleri konusunda özel danışmanlık hizmeti veren şirketler de kurulmaya başladı. Almanya, Hollanda, Fransa gibi Avrupa Ülkelerinde yaşayan Türkler, kaliteli sağlık hizmetini daha ucuza alabilmek için Türkiye'yi seçiyorlar. Yaşadığı ekonomik sorunlar nedeniyle sağlık politikalarını değiştiren çeşitli Avrupa ülkeleri diş ve göz bakımını sigorta kapsamından çıkarıyor.amerika'da 43 milyon sigortasız, 120 milyon diş sigorta dışı insan var. Britanya Parlamentosu'ndan kabul edilen kanunla iflas ettiği resmen kabul edilen İngiliz Sağlık Sistemine üye milyonlarca hasta serbest kaldı. Açık kalp ameliyatı hizmetini özel bir hastanede bile dolara alan emekli bir Türk vatandaşının sorunlarını, ülkesinde dolar ödeyen bir İngiliz anlamayacaktır. İngiltere'de her hafta paylaşılmayı bekleyen 1 milyar sterlin var (Günaydın, 2006). Türkiye'deki sağlık sistemine girebilecek sıcak bir paranın ortalama kaliteye de katkısı olur. Elbette tanıtım ve organizasyon Türklerin karşısındaki en büyük engel olarak görünüyor. Rekabetin acımasız olduğu böyle bir ortamda her türlü politik, ekonomik, legal veya illegal yaptırımlarla karşı karşıya kalmamız işten bile olamayacaktır. Sağlık Turizmi krizdeki ülkemiz için yepyeni finansal açılımlar sağlayabilecek beklenmedik bir umut kapısı belki de. Türkiye'nin termal tesisleri, sağlık ve güzellik merkezleri "welness "başlığı 6

9 altında pazarlanıyor. Ilıcalar Birliği Genel Sekreteri Hüseyin Baraner "10 yıl içinde 15 milyar dolar döviz girdisi sağlanabilir", diyor. Ege Bölgesi'ndeki sağlık turizmi hareketlendi, başta Almanlar olmak üzere turistlerin Ege'ye olan taleplerinde büyük artış olmuştur. Ege bölgesi Antalya'ya yakın, turist talebi ile karşı karşıyadır. Ege kıyılarının 2000 yıl önce termal merkez olduğu, bu bölgelerin yeniden sağlık turizmi merkezi olacağı bir gerçektir. 10 yıl içinde Ege, 10 milyon turist çekebilir. Bölgenin motoru termal turizm olacaktır. Türkiye Sağlık Turizmi Derneği Başkanı Sinan İbiş'e göre Türkiye'nin Termal Kaynak kapasitesinin maksimum düzeye taşınması halinde yılda en az 20 milyar dolar daha turizm girdisi sağlanabilir. Termal kaynakların birçok alanda katma değere dönüştürülebileceğini, tek eksiğin uygulama olduğunun altını çizen İbiş, Türkiye'deki termal kaynakların, ısıtma, enerji, ilaç ve kozmetik sanayi ile sağlık sektörlerinde kullanıldığını söyledi. Devlet sağlık turizmini bir politika haline getirmeli, AB normlarını dikkate alarak altyapı, hizmet kalitesi, personel eğitimi, sağlık hizmetlerinin tedavi listelerinde yer alması gibi konularda düzenlemeler yapılabilir. Türkiye AB'nin tam üyesi olmadığı için gelenler tedavi ücretlerini ceplerinden karşılıyorlar. ABD ve Batı Avrupa'da "Entegre Tıp" terimi bazı klinikler ve hastaneler seçilmiş TM/CAM (Geleneksel Tıp/Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp) Uygulamasının Günümüz batı tıbbıyla birleştirerek kullanılması olarak tanımlanır. Aslında bu tarz bir entegrasyon yeni değildir. Batı dışında, Hindistan, Tibet ve Çin gibi binlerce yıl değilse de en azından yüzyıllardır süregelen geleneklerine dayanan, güçlü bir tıbbi teori, pratik ve eğitim temelleri olan ülkelerde, batı tıbbı geleneksel tıbbın yerine değil, ona yardımcı olarak kabul edilmiştir. Uygulama alanları, ölümcül hastalıklarda bakımdan genel cerrahiye ve sonuç olarak ameliyatlara geldiğimiz takdirde epey azalmaktadır. Sağlanan bakım türü daha doğrudan olmaya başladıkça doktorlarda TM/CAM tedavi sürecine belirgin bir katkıda bulunmasını bekliyorlar. Ameliyat durumunda TM/CAM in kullanımı, hastanın ameliyat öncesi, esnası ve sonrasında rehabilitasyon süreçlerinde doğrudan desteklenmesi şeklinde olacaktır. Bunun örneği: Mehmet Öz New York Columbia Üniversitesi Tıp Merkezinde Cerrahi Tıp Departman'ındaki "Entegre Tıp Programının kurucularından ve tıbbi yöneticilerindedir (Adams, 2006). Bu tür holistik bir sağlık programının varlığı, uluslararası pazar liderleri ve sağlık hizmetlerindeki takipçileri arasında farkı yaratan bir rekabet konusu olacağı açıktır. Bu bağlamda "Sağlık Turizmi'nden pay almak isteyenler için esas ameliyatın başarısı ve fiyatı kadar, sunulacak holistik bakımın kalitesi ve kapsamı da önem kazanacaktır. Bir çok önde gelen tıp okulu TM/CAM'leri müfredatlarına dahil etme yolunda ilerlerken dünyanın bazı okullarında şimdiden TM/CAM uygulamalarının etkileri üzerinde araştırma yapılan "Entegre Tıp Departmanları" bulunmaktadır. 7

10 MÜZİKLE TERAPİ, TÜRK MUSİKİ TARİHİ VE TÜRK TEDAVİ MUSİKİSİ Müzikle tedavi çok eski bir Türk geleneğidir. Kam ve Baksı adı verilen Türk hekimlerinin uyguladıkları bir tedavi şeklindedir. Pentatonik (5 notadan oluşan) müzik formu ile ritim enstrümanlarının eşliğinde yapılır. Kazakistan, Kırgızistan, Altay, Moğolistan, Sibirya bölgelerinde hala devam eden bu müzik terapi şekli kol, omuz ve baş hareketleri ile ruh enerjisinin vücuda yayılmasını sağlar. Kıl, kopuz dombra, şan kopuz, astayak, davul gibi aletlerle tedavi gerçekleştirilir. Pentatonik müzik 5 notadan oluşur. Bu tür müzik insanda kendine güven ve kararlılık hissi uyandırır. Beyin elektrosu çekildiği zaman alfa ve teta ritimlerinin arttığı gözlenmiş, bu transın göstergesi oluyor yani bizim dilimizde ise vecd ve iştiyak dediğimiz manevi bir olgu. Beyinde limbik sistem denilen duyguların merkezi olan bir merkez var. Ve bunun işitme sinirleri ile yakından alakası var. Çünkü bir ilaç aldığınız zaman kana karışıp da netice vermesi için beklemek gerekiyor ama seste böyle değil. Ses ulaştığı zaman kişide anında değişim gösteriyor. Müzik ile hareket çok alakalıdır. Mevlana'nın bir sözü vardır. "Harekette bir sır vardır. Onun için kuyu suyu ile akarsuda fark vardır." diye Mevlana buyurmuştur (Güvenç, 1991). Müzikterapi kimlere daha uygundur? Müzikal eğilimi güçlü olanlar, işitsel zekası iyi olanlar, fiziksel ve zihinsel diğer terapi yöntemlerine uygun olmayanlar, uyum problemi yaşayanlar, kendilerini ifade etmek de zorlananlar, iletişim sorunu bulunanlar ve trafik, iş stresi nedeniyle günlük stres riski yüksek olanlar müzikle tedaviye daha uygundur. Çalgı çalmak, şarkı söylemek (koro ve solo) müzik dinlemek, dans etmek müzikterapide kullanılan müzikal etkinliklerdir. Etkin müzikal aktiviteyi ve müziği belirlemede hoşlanma, kültürel özellik, meslek türü, inanç durumu ve yetenek seviyesi gibi kişisel kıstaslar göz önünde bulundurulur. Objektif kriterler ise beyin elektrosu (CEEG), beyin haritası, kas gerginliği, kalp hızı, solunum hızı, deri direnci, deri ısısı, hormon, şeker gibi kan ölçümleri, beyin görüntüleme yöntemi ile tespit edilen metabolik ve fonksiyonel değerlerdir (Tarhan, 2006). Türk Musikisi Tarihi ve Türk Tedavi Musikisi "Çok insan anlayamaz eski musikimizden Ve ondan anlamayan bir şey anlamaz bizden Açar bir altın anahtarla ruh ufuklarını Hemen yayılmaya başlar şada ve nur akını" Y. Kemal Beyatlı 8

11 Türklerde müzik Türk tarihi kadar eskidir. Bazı tarihçi ve müzikologlar en az 6000 yıldan beri devam eden bir Türk musikisi tarihinden bahsetmektedir. Altayların Pazırık ve Başadar vadilerinde araştırmalar yapan Rudenko ve Griaznov adlı Sovyet ilim adamları, çok eski kilim parçaları ve eski bir Türk milleti aleti olan "çong" bulmuşlardır. Rudenko, bu bölgede yaşayan insanların tarihini M.Ö yıllarına kadar götürmektedir ki; Türkler ve prote Türkler anlaşılmaktadır. M.Ö. 8.y.y. da görülen dümbelek, çeng çeşitleri, bağlama tipi yanında çok eski aletlerden kendisi seslilerin vurmalılar alt sınıfında "gong" ve "çan kullanıldı. Ortaçağda ise, kase, tas ve levha biçimli aletler görülmektedir. Yeni çağda "Fincan-saz", "şişe" vb. denilenler vardır. Zil'e ortaçağda sanc da denildi, sonra tekkelerde, zilli-maşa, şakşak gibi aletler kullanıldı. Daha sonra, parmak zili, mehter zili ortaya çıktı. Anadolu'da bilinen ve icra edilen müzik aletine karşı Asya Türk İllerinde halen yaşayan dört yüzden fazla müzik aleti vardır. En eski Türk musikisi örnekleri olarak elimizde notaları çıkarılmış bulunan Kırgız Türklerinin "Dede Korkutun Kuvi" vardı (Güvenç, 1992). Eski Türk musikisinde boşuna vakit geçirmek eğlenmekten uzak; eğitici öğretici, kişiyi manevi yönden eğitici, ata-ruhu ile birleştirici, tedavi edici özellikleri vardır. Tabiat sevgisi, çocuğa annesinin ninnisi, çocuğun annesine teşekkürü konuşma ve haberleşme imkanı veren ana diline şükranı yaratıcısına olan saygısı, göç olayları hep bu sosyo-psikolojik-kültürel fenomenleri göstermektedir. Orta Asya'dan bugüne bir zaman ve mekan koridoru içinde Türk musikisi incelendikçe sonsuz malzeme bulunacaktır yıllarında doğmuş olan Hz. Mevlana'nın babası Bahaeddin Veled ile beraber Anadolu'ya gelirken, Mevlevi kültürünü oluşturacak malzemeyi de beraber getirdikleri biliniyor. Rey, Rebab, Çeng, kudüm, Halile, Mahzar gibi belli başlı Mevlevi musikisi aletleri Orta Asya menşelidir. Orta Asya'nın seçkin entelektüel tabakasının gelişmiş dini motiflerle yoğrulmuş bir özelliği içindeki bu musiki, zamanla Hamamizade İsmail Dede, Mustafa Itri Dede vb. gibi dahi musikişinasları yetiştirmiştir. Dini motifler, yavaş yavaş yerini sosyal konulara terk etmeye başlayınca da Türk San'at Musikisi, Mevlevi Musikisi'nin ve Asya -Anadolu Türk Musikisi'nin bir devamı olarak ortaya çıkmıştır. Selçuklular'dan Osmanlılara geçen ve askeri gayelerde kullanılan Mehter Musikisinin yeniçeri ocağına takdiminde Hacı Bektaş-ı Veli'ye ithaf vardır. Türk Askeri Musikisi denilen Mehter Musikisinden çok yönlü, Türk tesiri açıkça görülür. Müzikal yönden ifade etmeye çalışılan bu özelliklerin yanı sıra son zamanlardaki eğlence müziğine kadar, Türk musikisinin esasta didaktik ve informatif değerinin icra edildiği de bir gerçektir. Bu değerlerinden dolayı; hasta tedavisi, mühim bir olayı tesbit ve sonraki yıllara intikal ettirmek, askerin moralini yüksek tutmak, toplumun çeşitli acı ve sevinç duygularını yaşatmak, örf, adet ve nasihatları muhafaza ve idame, destanlar ve kahramanlıkların yaşatılması, şuurların etkilenerek toplumların yönlendirilmesi için müziğin kullanıldığını görüyoruz. Osmanlı Devleti zamanında Türk Musikisi konusunda çok değerli üstadların yetişmiş olması, makamlar üzerinde geniş tetkiklerde bulunulması, enstrüman icracılarının, yapımcılarının, bestekarların ve hanendelerin Padişah ve saray mensupları ve de devlet ileri gelenleri 9

12 tarafından taltif edilmelerinin yanı sıra insan mizacı ile musiki arasında münasebet de geniş bir araştırma konusu olmuştur. Makamların zamana göre insanlara etkisi incelenmiş, milletlere, hastalıklara karşı gösterdiği etkiye göre tasnifleri yapılmıştır. Milattan sonra yılları arasında yaşamış olan Müslüman Türk bilginlerinden Ebubekir Razi, Melankoliklerin meşguliyetle tedavileri üzerine yazdığı bir eserinde önce melankoliyi tanımlamış,"... melankolik hasta kesinlikle meşguliyetle tedavi edilmelidir..." dedikten sonra, meşguliyetle tedavinin nasıl olacağını şöyle anlatmıştır. "Melankolik hasta balık tutma veya avlanma gibi eğlenceli işlerden biri ile uğraşmalıdır. Mümkünse çeşitli oyunlara alıştırılmalı; huyunu, ahlakını, davranışlarını beğendiği ve sevdiği kimse ile buluşup görüşmeli, dostluk kurmalıdır. Müzik öğrenmeli, öğretmeli, özellikle güzel sesle okunan şarkılar dinlenmelidir. Makamlar İle çeşitli hastalıklar arasındaki ilişkilere ait ilgi çekici çeşitli tasniflerden bir örnek "Şair Tabipler" kitabından: 1. Rast Makamı: Felç İlletine devadır. 2. Irak Makamı: Har mizaçlılara, (durgun, kafası çalışmayanlara) sersam ve hafakana (korku) faydalıdır. 3. Isfahan Makamı: Zihni açar, zekayı artırır, hatıraları tazeler, kuru ve rutubetli hastalıklardan vücudu korur. 4. Zirefgend Makamı: Sırt, mafsal ağrılarına ve kulunca faydalı olur. 5. Rehavi Makamı: Başağrısına ve hafakana devadır. 6. Büzürk Makamı: Ateşli hastalıklara iyidir. Zihni temizler, vesvese ve korkuyu def eder, fikre istikamet verir. 7. Neva Makamı: Kadın Hastalıkarına iyi gelir. 8. Zengüle Makamı: Kalp hastalıklarına devadır. 9. Hicaz Makamı: İdrar zorluğuna iyi gelir. 10.Buselik Makamı: Kulunç, başağrısına devadır. 11. Uşşak Makamı: Nikris(damla) ağrılarına faydalıdır. Uyku getirir, rehavet verir. 12. Hüseyni Makamı: Kalb, karaciğer, mide ve sıtma hastalıklarına faydalıdır. Bu şekilde tasnifler tarzında günümüze kadar gelen bilgilerin, birtakım tecrübelerin mahsulü olduğu anlaşılmaktadır. Daha tafsilatlı ve san'at değeri de olan bir resimli izaha ikiyüz sene önce yazılmış "Haşim Bey Mecmuası'nda rastlıyoruz. İnsan vücudu ile Musiki makamlarımız arasındaki ilişkiyi göstermesi bakımından ilgi çekicidir (Çoban, 2006). Musiki biliminde, musiki icrasında, tıpta, astronomide ve fizik biliminde engin bir birikime sahip olan Farabi, bu bilimlerin birbiriyle ilişkisini, özellikle musikinin diğer bilimlerle ilişkisini araştırmıştır. Ona göre makamların insan ruhuna etkileri şöyledir. 1. Rast makamı; insana sefa yani neşe ve huzur verir. 2. Rehavi makamı; insana sonsuzluk düşüncesi verir. 3 Kuçek makamı; hüzün, elem, keder duygusu verir. 4. Büzürk makamı; insanda korku duygusu uyandırır. 10

13 5. İsfahan makamı; hareket kabiliyeti ve güven hissi verir. 6. Neva makamı; lezzet ve ferahlık duygusu verir. 7. Uşşak makamı; gülme duygusu uyandırır. 8. Zirgüle makamı; uyku hali verir. 9. Saba makamı; şecaat yani cesaret ve kuvvet verir. 10. Buselik makamı; güç-kuvvet verir. 11. Hüseyni makamı; barış, sakinlik ve rahatlık hissi verir. 12. Hicaz makamı; tevazu yani alçakgönüllülük hissi verir. Selçuklu Türkleri döneminden başlayarak müzik ile tedavinin hastaneler bünyesinde müesseseleştiğini görüyoruz. 900 sene önce Selçuklu sultanı Nureddin Zengi'nin Şam'da yaptırdığı bugün de ayakta olan Nureddin Hastanesi bunun ilk örneğidir. Osmanlılar devrinde Türklerin, akıl hastaları için ifşa ettikleri hastanelerden birisi, İstanbul'un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmed'in kendi ismiyle anılan caminin güney-doğusunda kurulmuş bulunan ve meşhur külliyesinin bir parçası olan Fatih Darüşşifasıdır. Edirne Darüşşifası: Osmanlı padişahlarından Sultan II. Bayezid, (1484) (1889) tarihinde Edirne'de Tunca kenarında temelleri atılan imaretin bir parçası olan Darüşşifayı yaptırmıştır. Hastane mimari bakımından üç kısma ayrılmıştır. 1. Akıl hastane kısmı Nısıf kürevi büyük bir kubbe altında onu çevreleyen 12 küçük kubbe altında 6 köşeli bir binadır. 2. İdari kısım diyebileceğimiz ve asıl kısma bitişik olan küçük bir dikdörtgen şeklindeki kısım. 3. Büyük avlu ve servis kısmı diyebileceğimiz ve idare kısmına bitişik olan büyük bir dikdörtgen şeklindeki kısım. Vakfıyelerin ve kadrosunun tetkikinden anlaşılacağı üzere, başlangıçta diğer Osmanlı hastaneleri gibi tam teşekküllü bir hastane olan Darüşşifanın zamanla sadece psikiyatri hastalarına tahsis edilmiştir. Edirne'deki Bayezid II. Hastanesinde bazı matematik porsiyonlar, merkez kubbeli binanın müzikle düşünülerek planlandığı, mükemmel akustiktendir. Ayrıca Kayseri, Bursa (Yıldırım Külliyesi ve Baruthane Şifahanesi), Sivas, Amasya ve Manisa şifahanelerinde de musiki, tedavi için kullanılmıştır. Müzikle tedavi son yılda psikiyatri kliniklerine girebilmiştir. Müzikle tedavi metodlarının araştırılmasına Amerika'da ilk olarak II. Dünya Savaşından sonra Müzik araştırma merkezinde ve Walter Reed Hastanesinin bir bölümünde başlanmıştır. Halen Amerika'da Müzikle Tedavi Cemiyeti faaliyette olup, bu cemiyette sadece müzik ve müziğin psikiyatride kullanılışı konusunda çalışmalar yapmış olanlar kabul edilmektedir. Bugün, birçoğu Amerika'nın orta ve batı bölgelerinde olan tıbbi kolej ve üniversitelerinde özel müzikoterapi kursları düzenlenmektedir. Ancak bu işle uğraşanların özel bir eğitimden geçmeleri şarttır. Kaliforniya eyaleti resmi olarak ilk defa müzikle tedavi metodu uygulamaya başlamıştır. Bunun arkasından Kaliforniya'yı örnek alan bazı eyaletler de bu metodu uygulamaya başlamıştır. Müzikle tedavi, genellikle psikotrop ilaçlarla beraber kullanılarak ustaca uygulandığında, psikoz vakalarında kesin yararlar sağlamaktadır. Müzikle tedavinin şizofrendeki etkisi, heyecanların yeniden öğrenilmesi şeklinde anlaşılır. Başkalarıyla ilişkiye girmeden ve bu 11

14 mecburiyette kalmadan yavaş yavaş duygu fonksiyonlarını harekete geçirir ve canlandırır (Çoban, 2006). Şizofrenik hastaların önceden tanıdıkları, bir melodi, bu tip hastaları yaşadıkları fanteziden kurtarıp, realiteye tekrar dönüştürebilmektedir. Şizofrenik bir hastanın sakinleştirici veya rahatsız edici bir müzik karşısında beklenen reaksiyonları göstermeğe başlaması, iyiliğe doğru gittiğini gösteren belirtilerden birisidir. Geri zekalı çocuklarda tedavi amacıyla yapılan musiki uygulamaları 1940 yıllarına kadar gider. Michael'e göre non-verbal bir komünikasyon olması sebebi ile, geri zekalı çocuklara müzik terapi ile birlikte uygulanmıştır. Otistik çocuklarda müzik çocuklarda içe dönük kişiliklerinin terki, dış dünyaya açılımı için bir yoldur. Bu çocukların tedavi dışında da soyut bir tarzda müziğe dikkat ettikleri gözlenmiştir. Bu konuda terapistin yararlanacağı yöntem, çocuk tarafından aletle veya salınarak meydana getirilerek ritmik örneğe, kendi sesini veya müzik aletini uydurmasıyladır.çocuk, terapistle arasında az veya çok bir beraberlik gözetir ve kendisine olan güveni artar. Terapist daha sonra çocuğun ritmik örneğindeki monotonluğu değiştirebilir, başka örnekler vererek çalışmaya devam edebilir. Basit bir başlangıçtan; gelişerek, kendine güvenin artması ve kişiliğin gelişmesine doğru adımlar atılabilir. Yetişkinlerde görülen ruhi hastalıklarda müzikle tedaviden istifade edildiği bilinmektedir. İyi düzenlenmiş müzik icraatı, hastaların sıkıntılarını gidererek; heyecan ve düşüncelerine yön verip, içinde olduğu hissi ve fikri saplantılardan uzaklaşmasını sağlayacak,onların sosyal ilişkilerini kuvvetlendirecek, benliklerinin yıkılmasına da engel olacaktır. Terapistin uygun olarak takdim edeceği müzik ve yorum hastanın ilgisini çeker, onu düşünce yönünde enginleştirir. Yaşlı ruh hastalarında müzik, tedavi değeri olarak belki fazla bir şey vermeyebilir. Sakin ritme ve vokal çalışmaya katılma eylemi, birlik, yalnız olmama hissi ve güven duygusu verebilir, sıkıntıyı azaltabilir. Yaşlı hastalarda böyle bir tedavi ile hastaların hostil ve agresif tutumları yumuşamaktadır, bencil ve çocuksu davranışları azalmakta, hafızaları kuvvetlendirmekte ve bir hoşgörü hali kazanmaktadırlar. Nöral mekanizmasına tesir etmekte ve davranışlarda değişmeler meydana gelmektedir. O halde işitme duyusu ile his ve heyecan arasında kuvvetli bir bağ olduğundan söz etmek mümkündür. Herhangi bir dış uyaran limbik sistemin özelliklerini harekete geçirerek kişinin motivasyonunda ve davranışlarında değişiklikler meydana getirilebilir, bu dış uyaran da belli bir mesajı ve tesir gücü olan müzikal bir eser olabilir. 12

15 İşin Tanımı I - ORGANIZASYON PLANI Anadolu Psikiyatri & Müzikterapi Edirne Merkez Hastanesi Anadolu Psikiyatri & Müzikterapi Hastanesi, psikiyatri hastalarını modem tıbbın yanında müzikle tedavi edecek, Edirne Merkezde kurulacak uluslararası bir hastanedir. Ayrıca Türk yogası ve meşguliyetle tedavi hizmetleri sunulacaktır. Meşguliyet tedavisinde; Geleneksel Türk El Sanatlarından ebru, hat, minyatür, Osmanlı nakısı, folklorik bebek yapımı, iğne oyası, kırk yama,sedef işi, marangozluk, keçecilik, yorgan sırıma ve Edirne'ye özgü Edirnekari, süpürgecilik, misk sabunları vb. öğretilecektir. Bu hastane iki ortaklı bir limited şirkettir. Nakit para YTL tutarındadır. Satışta, üç basamaklı bir pazarlama yöntemi sergilenecektir. Birincisi, direkt posta yoluyla katalog gönderilecek. Katalog altı ayda bir yenilenecek. İkinci satış yolu ise, hastane merkezi Edirne'de, İstanbul, Berlin, Amsterdam ve New York'ta satış temsilcileri aracılığıyla gerçekleştirilecektir. Üçüncü satış yolu ise internetle olacak. Yasal yapılanması bir özel teşebbüs olarak gerçekleştirilecektir. Hastanenin gerekli maddi ihtiyacı şirket sahipleri tarafından karşılanacak. Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü, AB fonlarından ve Türkiye'deki bankalardan on yılda ödemek üzere YTL kredi alınacaktır. Unesco Kültürleri Koruma ve Yaşatma Fonundan da YTL hibe elde edilecektir. 13

16 Yasal Düzenlemeler 2219 Sayılı Kanunun: Madde 3: Hususi Hastaneler Sıhhat ve İçtimai Muavenet vekaletinin müsaadesi ile açılır. Bu müsaadenin verilmesi için şahıslara ait hastanelerin mesul müdürleri ve diğer hastanelerin de ve vilayet görüşünün 2 -) Açılacak hastanenin sermaye durumunu belirtir. Banka teminat mektubunun sermaye belgesi, Noterlikçe tasdikli, bir belge yada mahalli Ticaret Sicil gazetesi olabilir. 3 -) 2219 sayılı kanunun tatbikine dair olan Tüzüğün 29. maddesine göre, numunesine uygun olarak hastane sorumlu müdürünce hazırlanacak. Hizmet yönergesinde (3) nüsha olarak 4 -) Açılacak hastane sorumlu müdüründen diploma ve ihtisas numaralarıyla (2) adet vesikalık fotoğrafının 5 -) 492 sayılı harçlar kanunu uyarınca ve hastanenin bulunduğu yer nüfusu den aşağı olanlar yatak adedine göre % ve den fazla olanlar ise tam olarak ödeyecekleri harç karşılığını mahalli Mal Sandığına yatırarak karşılığında alacakları harç makbuzunun, 6 -) Yatak ücretleri için Sağlık Müdürü veya Muavinin Başkanlığında Bir Devlet Hastanesi baştabibi, yoksa hükümet ya da Sağlık Ocağı tabibi odaları, Ticaret Odaları Ve Belediye temsilcilerinden oluşan bir kurulca, fiyat indeksleri, yerel koşullar ve emsal gündelik ücretler göz önüne alınmak suretiyle hazırlanacak rayiç komisyon raporunun 7 -) Hastanenin kabul ve tedavi edeceği hastalıklarla ilgili servislerde, gün ve mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan "Özel Hastaneler Tüzüğü'nün Maddelerine göre bulundurulması zorunlu olan personel, ilaç, gereç, aygıt ve cihazlarının mevcut olup olmadığına dair mahalli Sağlık Müdürü tarafından görevlendirilecek ilgili dal uzmanlarınca oluşturulacak komisyonca hastane mahallinde denetlenerek düzenlenecek, rapor ile gönderilmesi gerekir. 8 -) Hangi hastalık vakaların kabul ve tedavi edeceği açıkça belirtilmelidir. 9 -) İtfaiyeden yangın raporu alınacak 10 -) Hastanede mevcut araç ve gereç listesi 11 -) Kira kontratı veya tapu senedi noter tasdikli 12 -) Belediyeden Hastane yapı kullanma izin kağıdı 13 -) İç Hizmet Yönergesi Örneği 14 -) Çevre Müdürlüğü Tıbbi Atık Raporu Yönetmelik hükümlerinin istisnasız 0ygulanacağı yeni özel hastane başvuruları ve ruhsatlandırma işlemleri bakımından - Özel Hastanelerin Yer Seçimi için gerekli olan şartlar düzenlenmiştir. Bakanlıktan ön izin alınması şartı getirilmiştir. Buna Göre, ön izin talebinde bulunacak hastaneler 1- Belediye tarafından düzenlenecek olan imar ile ilgili mevzuata göre her türlü ölçekteki planlarda özel sağlık alanı kullanım kararını gösteren belge, 2- İI Trafik Komisyonu tarafından düzenlenecek olan ve hastanenin ulaşım noktaları açısından uygun ve ulaşılabilir olduğunu belirten belge, 3- İlgili Belediye tarafından düzenlenecek olan ve yeterli otopark ile yeşil alana sahip olduğunu belirten belge, 14

17 4- İl Sağlık Müdürlüğü, İl Çevre Müdürlüğü ve Belediye yetkililerinden oluşan bir komisyon tarafından düzenlenecek olan; gürültü, hava ve su kirliliği ile insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen endüstriyel kuruluşlardan ve her türlü gayri sıhhi müessesede uzak olduğunu belirten belge, 5 -)1/100 veya 1/50 ölçekli iki takım mimari proje ve mühendislik hizmetlerini gösterir projeler, eksiksiz olarak bakanlığa gönderilir. 6 -)Ön izin için Sağlık Bakanlığına iletilmesi gerekli olan ve yukarıda belirtilen belgeleri düzenlemekle yetkili ve görevli olan il Bayındırlık Ve İskan Müdürlüğü, İlgili Belediyeler, İl Trafik Komisyonu, İl Çevre Müdürlüğü ile İl Sağlık Müdürlüklerinin koordineli çalışması gerektiğinden, söz konusu kuruluşların bu konuda uygulama esasları bakımından bilgilendirilmeleri Valilik nezdinde gerekli koordinasyonun sağlanması büyük önem taşır. Bakanlıkça ön izin verilmiş ve ruhsatlandırma talebi ile Valiliklerce Bakanlığa gönderilecek başvuru dosyalarının Yönetmeliğin ekinde yer alan Özel Hastane Açacaklardan İstenecek Belgeler Listesi belgeler yönünden noksansız ve listede yer alan sırasına uygun olarak numaralandırılmak suretiyle düzenlenmiş olarak ve İl Sağlık Müdürlüğünce gerekli kontroller yapıldıktan sonra Bakanlığa Gönderilir. Aksi halde ön izin veya ruhsatlandırma talebi dosyaları Yönetmeliğin 15. maddesi gereği işleme konulur. Tarih: Sayısı: Genelge 2002/ Sayılı Kanun Hastane Açılışında Bakanlığa Sunulması Gerekli Belgeler 1-) Üç adet Hastane yerleşim projesi 2-) İki adet rapor (Sağlık Ve Sosyal Müdür Yardımcısı ve Bayındırlık Müdürlüğünden bir yetkili) 3-) Mimar- Mühendis 4-) Hastane Ruhsat Harcı Makbuz (Yatak adedine göre Mal Müdürlüğüne yatırılması gereken tutar) 5-) Banka teminat mektubu (Kurumun sermayesinin dörtte biri (1/4) bankaya yatırılması gerekir. 6-) Alet edevat listesi (2 şer adet) 7-) Hastane binasının tapu senedi 8-) 2 şer adet 9-) Hastane yatak ücretleri (talep yazısı). Sorumlu müdür imzalı 10-)Yatak ücretleri Rayiç Komisyonu raporu (Müdürlükçe yazılacak) 11-)İç hizmet talimatnamesi Hastane sorumlu üstlenecek hekim için istenecek belgeler 1-) Dilekçe (2 şer adet mesul müdürlüğü kabul ettiğine dair) 2-) Dilekçe (2 şer adet hangi hastalıkları kabul ve tedavi edeceklerine dair) 3-) 2 adet resim 4-) Diploma ve ihtisas belgesi (2'şer adet noter tasdikli) 5-) Nüfus sureti (2'şer adet noter tasdikli) 6-) Sabıkasızlık belgesi (Cumhuriyet Savcılığından 2 adet) 7-) İkametgah senedi (2'şer adet noter tasdikli) 15

18 Ürün Hakkında Genel Bilgi Bir psikiyatri hastanesindeki psikoterapi programının başarısı, psikoterapistin beceri ve yeteneği yanı sıra disiplinler, kürsüler arası sağlam bir iş birliğine bağlıdır. Bir müzikoterapistin hastanedeki yeri diğer hekimlerden oldukça farklıdır. Çünkü bu uğraş için sadece üstün öğrenme yeteneğine sahip olmak ve psikiyatrik bozuklukların bilinmesi yeterli değildir. Ayrıca hastanın değişen ruh durumuna paralel olarak tavrını değiştirilebilmelidir. Terapist, aldığı sonuçtan emin olabilmek için öğretme metodlarını daha önceden öğrenmek mecburiyetindedir. Tedaviye başlatmadan önce terapistin psikiyatrik bozuklukları hakkında sağlam bir bilgisi olması gerekir. Müzikoterapiyi her hastaya uygulamamak gerekir. Bazen tehlikeli olabilir. Terapistin bu hastalıkları ayırması son derece önemlidir. Terapistin sadece sabırlı ve disiplinli olması yetmez, ayrıca yumuşak ve anlayışlı bir kişiliğe sahip olması gerekir. Psikiyatrik bir çalışma her gün yeni olaylar ve yeni tecrübeler getirir. Bu sebeple terapistin değişen şartlara çarçabuk uyması gerekir. Her zaman hastanın sağlığının ön planda geldiğini hatırlayarak uyguladığı tedavinin hastaya yararlı olup olmadığını iyice düşünmelidir. Müzikoterapi, tek başına uygulanabileceği gibi ilaç tedavisi ile kombine olarak da uygulanabilir. Esas önemli olan müziğin kalitesi ve güçlü armonik ilerleyişlere sahip olmasıdır. Terapist en uygun müzik türünü hastaya göre seçmelidir. Müzikoterapi iki kategoriye bölünerek uygulanabilir. Toplu olan ve olmayan tedavi. Bazı hastalar bu iki kategoriden sadece bir tanesinden faydalanabilirler. Birçok grupta müzik tek başına hastanın aktif olma ve hareket etme arzusunu uyandırmaya yeter, bu husus çok önemlidir. Çünkü psikiyatrik hastaların tedavisinde aktivasyon çok önemlidir. İlkel jimnastik, halk dansları vb. gibi hareket metodlarının uygulanması faydalı olur (Çoban, 2006). Bazı koğuşlarda hareketlere önce yavaştan başlanır. Sonra hastaların imkanları elverdiğince bu hareketler hızlandırılır (bu metod özellikle alkoliklerin fiziki kondisyonların düzeltilmesinde oldukça yüz güldürecektir). Toplu şarkı söyleme, hastaların kendilerini ortaya koymaları için güzel bir fırsattır. Özellikle konuşma güçlüğü çekenler büyük bir grupta dikkat çekmeyeceklerini anladıkları için şarkılara katılacaklardır. Terapisti en çok memnun edecek olay, terapiyi dilsizlere uygulamaktır. Dilsizle beraberlik sağlandığı zaman, beklenecek şey, ağzından bir kelimenin çıkmasıdır. Daha sonra, terapist müzik parçasını bu enstrüman ile çalarken ve söylerken, hastanın o öğrendiği kelimeyi zamanı gelince terapist ile söylemesi temin edilir. Bundan sonra müzikoterapistin yapacağı iş, konuşma terapistleriyle ilişki kurmaktır. Ritmik psikomotor müzik tedavisi, infontil beyin felci vakalarında ve kısmi gelişim gecikmesi 16

19 ile birlikte olan beyin hasarı vakalarında uygulanmıştır (Son sözü edilen durumda çocuğun motor koordinasyon performasyonu geri kalmış olduğundan beyin felcinin hafif bir şekli olarak kabul edilebilir). Bu tedavi dizisinde ses.tempo için el ve ayak ve bir dizi vurmalı müzik aleti kullanılmıştır. Terapist veya improvizyon yeteneği olan müzisyen tarafından çalınan piyano, ud, saz tedavi için uygundur. Plak, teyp, radyo müziği bu amaç için uygun değildir. Çünkü tedavi sırasında ritim ve melodi duruma göre derhal değiştirilmelidir. Ritmik müzikal düzenleme önce hastanın motor hareketlerine yöneltilmeli, ancak bundan sonra enstrümantal bir terapi düşünülmesi gerektiği üzerinde durulmalıdır. Bu arada hastaya dans grubunda da yer verilmesi uygundur. Önemli noktalardan biri, hastalara grupta verilecek yerlerin düzenlenmesidir. Tedavi, duruma göre dört haftadan üç aya kadar uzayabilir. Günlük çalışmalar dakika sürer. Çalışmalar bazen toplu halde, bazen de önce tek kişi, daha sonra grup halinde yapılır. Müzik tedavisi aşağıdaki önemli noktaları ihtiva eder: 1. Ritmik biçim ve ifadenin kavranması 2. Müzik zevkinin geliştirilmesi 3. Topluluğa aktif olarak katılmanın sağlanması 4. Hastaların bir uyum içinde çalışmalarının sağlanması 5. Postür (duruş) ve motor koordinasyonun geliştirilmesi 6. Grup içinde bütünleşmenin sağlanması 7. Şarkıların çalışılması, nefes çalışmalarının yapılması 8. Hastaya verilen ödevin, kendi kişilikleri ile paralel olmasının sağlanması 9. Uzuvların koordineli bir şekilde çalışmasının temini. Müzikle Tedavinin Nöral Mekanizması İnsan beyni, heyecan ve şuur konusunda yardımcı olacak birçok önemli organlarla donatılmış durumdadır. Musikinin duygu yönüyle meydana getirdiği tesirlerin toplanıp organize olduğu ve değerlendirildiği çok önemli bir yerde beyindeki limbik sistemdir. Haz, elem, heyecan ve duygular diye adlandırdığımız ve davranışlarımıza tesir ederek onları yönlendiren fenomenler, beyinde limbik sistemin organizasyonuna tabi olarak hayatımızda kıymet kazanmaktadır. Ses, işitme duygusu ile haz-elem mekanizmasına tesir etmekte ve davranışlarda değişmeler meydana gelmektedir. O halde işitme duyusu ile his ve heyecan arasında kuvvetli bir bağ olduğundan söz etmek mümkündür. 17

20 Bilgi Yönetim Sistemi ve Muhasebe (HBYS) Hastane Bilgi Yönetim Sistemi Sağlık kurumlarının bütün kaynaklarının (zaman, insan gücü, mal, finans v.b.) kullanılmasına olanak vermek, gelir/giderlerinin hatasız izlenerek kaçaklarının önlenmesi ve verimli olarak kullanılması, verilerinin hızlı/güvenli bir ortamda değerlendirerek sorunların kovuşturulması ve tüm birimler arasında uyumlu çalışma ortamını sağlanması amaçtır. İşlemlerin tıbbi cihazlarla entegrasyonunu (LBYS) Laboratuar Bilgi Yöntemi Personel/Özlük, Ambar/Ayniyat, Satınalma, Depo, Demirbaş kayıtlarının tutularak evrak hareketinin yönetimini sağlayan tam otoman sistemleridir.çözüm Hastane Otomasyonu içerisinde birbiri ile ilgili olarak bir çok modül bulunmaktadır. Bu modüller; Hasta-Takip (Resmi Evrak, Ücretli Hasta Takibi, Hasta Yatış, Faturalama, Laboratuar, Radyoloji, Hastalık Servisi, Sevk İşlemleri, Sigorta Ödemeleri vs.) Tek Düzen Muhasebe, Eczane, Personel - özlük, Ayniyat, Hasta Takip ile bu modüllerin alt modülü olarak düzenlenmiştir. Sistem çok kullanılıcılı olarak çalışabilir. Ancak VTYS (Veri Tabanı Yönetim Sistemi) yazılımı lisansı kullanıcı sayısına göre düzenlenmektedir. Yazılım geliştirme aşamasında kayıtlara hızlı ve güvenilir olarak benimsenmiştir. Yazılım ve veri güvenliği MS VVindovvs NT/95/98/2000 ORACLE ve IBM DB2 VTYS ile tam güven altına alınmıştır. Farklı seviyelerde ve isteğe bağlı olarak çok seçenekli güvenlik unsurları içinde sağlanmaktadır. Kullanıcı erişimleri ve sisteme girişleri, kullanıcılar dışındaki bilgisayarlardan sisteme girişlerinin engellenmesi, belirli tablolarla çalışma, tabloların sadece yetkilendirilmiş alanlarını görebilen uyumlu kayıtlara ulaşabilme gibi yetkilerle kontrol edilmektedir. Tablo, alan veri basamaklı güvenlik seviye sayesinde her kullanıcı, sistem yetkilisi tarafından yetkiler dahilindeki işlemleri yapabilir. Çözüm Bilgisayar yapı ve iç işleyiş olarak karmaşık, kullanım bakımından yalın özellikler taşıma işlevselliği öne çıkarılmış, tasarımıyla zenginleştirilerek, hastanelerdeki gelişmelere katılıp kullanıcılara en kolay, en güvenilir, en hızlı erişim sağlar. Tüm raporlar kullanıcı tanımlı olarak tasarlanmıştır. Tam entegrasyon için LBYS /Laboratuar, Bilgi Yönetim Sistemi) ile bağlantısı kurulmuştur. Günlük muayene işlemleri, kesilen makbuzla hasta faturaları ve diğer modüllerdeki muhasebe ile ilgili tüm işlemler otomat fişine dönüştürülebilmektedir. Randevu sistemi, bir bütün olarak ele alındığında tekil bir şekilde Randevu, İnternetten Randevu, Kiosk, SMS Randevu, VVAP Randevu ihtiyaçlarına göre hazırlanmış, kullanım kolaylığı ve fonksiyon özellikleri en üst düzeyde olacak şekilde tasarlanır. MS Ofis ürünlerine (Excel, Povver) programları içerisinde tanımlanan makro tuşlar ile erişebilmektedir. Otomasyon İngilizce/ Türkçe sözlük veri tabanı bulunmaktadır yılından itibaren ORACLE'ın çözüm ortağı olan Çözüm Bilgisayar Oracle'ın Sertifikalı Partneridir. Hastanemizin Bilgi İşlemi bu firma tarafından gerçekleştirilecektir. 18